Propozycje klasyfikacji charakterystyk rozpylenia, potencjału redukcji strat cieczy użytkowej i podatności na znoszenie do potrzeb praktyki

Transkrypt

1 Propozycje klasyfikacji charakterystyk rozpylenia, potencjału redukcji strat cieczy użytkowej i podatności na znoszenie do potrzeb praktyki dr inż. Zbigniew Czaczyk Instytut Inżynierii Biosystemów Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

2 Wprowadzenie Harmonogram Uwagi do dotychczas dostępnych materiałów w zakresie RTOR, z przykładami błędów i braków w opracowaniach nt. doboru jakości rozpylenia Mikroparametry charakteryzujące pracę rozpylaczy i metodyki właściwego określania klas jakości rozpylenia Propozycje metodyk określania jakości rozpylenia do potrzeb dotychczasowych zaleceń etykiet ś.o.r. Propozycje metod weryfikacji rozpylenia oraz charakterystyk pracy rozpylaczy w zakresie frakcji użytecznych oraz nieefektywnych, które generują wyższe koszty i ryzyko: strat, znoszenia cieczy, skażenia środowiska i żywności Podsumowanie

3 Wprowadzenie Czuję się współodpowiedzialny za opracowanie w Polsce rzetelnych materiałów na takim poziomie merytorycznym, jaki jest niezbędny operatorom i doradcom w ochronie roślin na jaki nas stać, na poziomie wymagań i możliwości XXI w., Konferencje RTOR powinny służyć artykułowaniu problemów i potrzeb praktyki, i kreowaniu koncepcji wyjścia im naprzeciw, Przykłady przytoczono jako autentyczne przypadki, z uwagi na: ogromne znaczenie krytycznie ocenionych materiałów w kreowaniu właściwego podejścia praktyków, do bezpiecznej, racjonalnej i skutecznej techniki ochrony roślin (TOR) oraz aby zapobiec podobnym sytuacjom i przyspieszyć realne wsparcie zainteresowanych - niezbędną wiedzą fachową, Przedstawione uwagi i komentarze, nie są skierowane do nikogo personalnie, ani do konkretnej firmy, czy instytucji..

4 Szkolenia kształcą wymagają przemyślanego programu oraz rzetelnych recenzowanych materiałów informacyjnych ø800 µm??? 240 l/ha???

5 Przykład scenariusza szkolenia nt.: redukcji znoszenia

6 Porównywanie rozpylaczy różnej budowy przy równym ciśnieniu w celu propagacji ich cech dla zastosowań w praktyce jest nieuprawnione, tendencyjne i wprowadza użytkowników w błąd ww. przykłady mogą być zrozumiane w sposób mylący niesłusznie faworyzujący jeden typ budowy/działania rozpylaczy

7 Rozpylacze eżektorowe mają niewiele zalet i należy je propagować do użytkowania tylko w szczególny sposób i tylko w sytuacji najwyższej konieczności, szczególnie w sadownictwie, np. 2 górne rozp. Niezbędne jest demonstrowanie technik umożliwiających uzyskanie wymaganej jakości pokrycia przy zminimalizowanych stratach i znoszeniu

8 Przykłady efektów braku recenzji sformułowań i opracowań Geneza i definicja terminu atestacja : Atest potwierdzenie wykonania wyrobu zgodnie z normami Atestacja certyfikacja nadanie atestu produktom nowym

9

10

11 online ~315 zł XXI w. ~840 zł

12 Nieuprawnione uproszczenie Brak precyzji, źródła i spójności z informacjami w etykiecie ś.o.r.

13 Jakość rozpylenia efektywność wykorzystania cieczy Klasa rozpylenia - drobne (fine) F (wg ANSI/ASAE S572.1), dawka 100 l/ha Klasa rozpylenia - średnie (medium) M (wg ANSI/ASAE S572.1), dawka 200 l/ha Klasa rozpylenia - grube (coarse) C (wg ANSI/ASAE S572.1), dawka 200 l/ha Niższa liczba kropli rzadsze pokrycie, wyższe pozostałości ś.o.r., i wyższe ryzyko uodpornienia

14 Przykład - fragment etykiety popularnego herbicydu

15 Należy określić: w jaki sposób do tych (różnych) scenariuszy operator ma modyfikować dawkę cieczy użytkowej (stężenie) w różnych zakresach prędkości wiatru: do 2 m/s, 2-3 i 3-4 m/s? Wcześniej niezbędne jest uporządkowanie dotychczasowych uznanych (przez MRiRW) informacji w zakresie merytorycznym (cd):

16 Prędkość jazdy, mode of action rozpylacze standardowe przy v p 20 km/h dają także dobre pokrycie

17 wg JKI dopuszczone od 3-8 bar klasa rozpylenia: bardzo grube do grube Lechler ID12004??? Albuz AVI11003 Twin klasa rozpylenia - bardzo grube m.in. także wg JKI

18 Przykłady skutków braku weryfikacji i recenzji materiałów rzetelność, wiarygodność, racjonalność??? źródła:

19 Przykłady nieprecyzyjnych i niespójnych materiałów (dez)informacyjnych ze strony MRiRW (wynik braku recenzji) Źródło: (dostęp: 17 października 2013 r.)

20 Przykłady nieprecyzyjnych i niespójnych materiałów (dez)informacyjnych ze strony MRiRW (wynik braku recenzji) (dostęp j. w.)

21 Przykłady nieprecyzyjnych i niespójnych materiałów (dez)informacyjnych ze strony MRiRW (wynik braku recenzji) (dostęp j. w.)

22 Przykłady nieprecyzyjnych i niespójnych materiałów (dez)informacyjnych ze strony MRiRW (wynik braku recenzji) Prędkość jazdy? Ciśnienie??? Współczynnik rozpływu kropli? X X (dostęp j. w.)

23 Jakość rozpylenia efektywność wykorzystania cieczy Klasa rozpylenia - drobne (fine) F (wg ANSI/ASAE S572.1), dawka 100 l/ha Klasa rozpylenia - średnie (medium) M (wg ANSI/ASAE S572.1), dawka 200 l/ha Ewidentna nadwyżka dawki ś.o.r. i wody Klasa rozpylenia - grube (coarse) C (wg ANSI/ASAE S572.1), dawka 200 l/ha Niższa liczba kropli rzadsze pokrycie, więcej pozostałości ś.o.r. i wyższe ryzyko odporności

24 Przykłady nieprecyzyjnych i niespójnych materiałów (dez)informacyjnych wynik braku niezależnej weryfikacji

25 Przykłady nieprecyzyjnych i niespójnych materiałów (dez)informacyjnych wynik braku niezależnej weryfikacji X

26 Przykłady nieprecyzyjnych i niespójnych materiałów (dez)informacyjnych wynik braku niezależnej weryfikacji źródło: dostęp: 16 października 2013 r.

27 Przykłady nieprecyzyjnych i niespójnych materiałów (dez)informacyjnych wynik braku niezależnej weryfikacji Dla wszystkich typów rozpylaczy i wszystkich rodzajów preparatów przydatność jest optymalna??? Nie jest to możliwe

28 bez jakiejkolwiek wzmianki o konieczności doboru klasy rozpylenia do różnych warunków i wskazówek - jak to zrobić?

29 Zestaw parametrów pracy rozpylaczy niezbędny operatorowi i doradcy źródło: dostęp: 16 października 2013 r.

30 Zestaw parametrów pracy rozpylaczy niezbędny operatorowi i doradcy eżektorowe wirowe eżektorowe płaskostrumieniowe źródło: dostęp: 16 października 2013 r.

31 Parametry rozpylaczy są zmienne indywidualnie i powinny być znane Nieuprawnione uogólnienia wprowadzające w błąd eżektorowe wirowe eżektorowe płaskostrumieniowe omówiono m.in. w: Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 2013, nr 1, s dostęp: 16 października 2013 r.

32 Wprowadzenie do tematyki parametryzacji pracy rozpylaczy, klasyfikacji jakości rozpylenia, potencjału strat cieczy użytkowej oraz kontroli i redukcji potencjału znoszenia (DRP) (driftreductionpotential)

33 Uznane metodyki określania klas jakości rozpylenia Doble et al ANSI/ASAE S572.1

34 Przykład niewłaściwego określania klas jakości rozpylenia Doble et al ANSI/ASAE S572.1

35 Przykład niewłaściwego określania klas jakości rozpylenia X Doble et al ANSI/ASAE S572.1

36 Przykłady charakterystyk rozpylenia w przedziałach średnic (w druku: Postępy w Ochronie Roślin 1/2014)

37 Przykład rozkładów przedziałów skumulowanych objętości(σ dx ) i mikroparametrów rozpylenia mediana objętościowa średnia średnica kropli NMD 50% liczby kropli NMD 50% objętości D v0,5 (VMD) ~ V <100 d

38 Przykład rozkładów przedziałów skumulowanych objętości(σ dx ) i mikroparametrów rozpylenia V <400 V >400 74% obj Przykładowa frakcja µm 70/42% optymalnie użyteczna (dedykowana) 46% obj V <100 ~4% obj d

39 Przykład objętościowego rozkładu w wybranych frakcjach średnic

40 Propozycja specyficznych charakterystyk jakości rozpylenia

41 Propozycja dedykowanych charakterystyk jakości rozpylenia Frakcja dedykowana ze zmienną górną graniczną średnicą frakcji optymalnej (XYZ) Frakcja V <100 Frakcja V 100-XYZ Frakcja V >XYZ Dobór frakcji do: ś.o.r., opryskiwanego obiektu i warunków

42 Zestaw wartości referencyjnych określonych do wyznaczania klas jakości rozpylenia wg normy ANSI/ASAE S572.1 (2009) Ekstremalnie grube Bardzo grube Grube Średnie Drobne Bardzo drobne (w druku: Postępy w Ochronie Roślin 1/2014)

43 Zestaw wartości referencyjnych określonych do wyznaczania klas jakości rozpylenia wg normy ANSI/ASAE S572.1 (2009) W celu poprawnego określenia klas jakości rozpylenia zgodnie z ww. normą, konieczne jest włączanie do cyklu badań zestawu rozpylaczy referencyjnych (w druku: Postępy w Ochronie Roślin 1/2014)

44 Przykład charakterystyk z frakcjami przydatnymi operatorowi (Rolniczy Przegląd Techniczny 5/2012)

45 Przykład charakterystyk z frakcjami przydatnymi operatorowi Przykład udoskonalonej informacji np. na etykiety ś.o.r. zalecane zakresy specyficznych średnic i/lub frakcji dedykowanych różnym scenariuszom/warunkom zabiegu (Rolniczy Przegląd Techniczny 5/2012)

46 Propozycje weryfikacji potencjału ryzyka znoszenia - część 1 W Polsce norma PN-EN (2003) w pkt : określa kontrolę znoszenia : czyli średnicę D v0,1 (µm) nie mniejszą niż jej wartość dla rozpylacza 11002, ISO (2005), przy ciśnieniu 250 kpa, wydatku q r =720 ml/min, stawia jako kryterium Najprostszą formą realizacji zapisu obowiązującej normy będzie podawanie przez dostawców rozpylaczy, zakresu ciśnień, w którym oferowane rozpylacze charakteryzują się wartością wskaźnika D v0,1 (µm) od wartości dla rozpylacza referencyjnego zgodnie z wymaganiem wg PN-EN (2003) Dotyczy rozpylaczy do zastosowań polowych, do czasu opracowania normy PN-EN w zakresie DRP

47 Wyniki rozpylaczy o wydatku 02 (wg ISO 10625)(q r = 720 ml/min) zweryfikowanych do realizacji normy PN-EN (2003) Typ rozpylacza q r q r q r (ml/min) (ml/min) (%) TeeJet 11002SS [23] 726,5 6,5 0,9 LU Lechler 712,4-7,6-1,1 Lechler ,6 19,6 2,7 TeeJet 11002VP 730,9 10,9 1,5 XR TeeJet 11002VP 692,9-27,1-3,8 XR TeeJet 11002VS 720,9 0,9 0,1 Albuz AXI ISO ,7 1,7 0,2 RSMM ,0 32,0 4,4 UNITIP LP ISO ,1 18,1 2,5 F110/0-8/3 110SF02 732,8 12,8 1,8 Hardi ISO LD ,9-20,1-2,8 AZMM ,8-11,3-0,9 Turbo TeeJet ,8 12,8 1,8 Turbo TwinJet ,2-10,8-1,5 Albuz AXI ISO ,5-11,5-1,6 XR TeeJet 8002VS 730,8 10,8 1,5 AD 90-02C Lechler 702,0-18,0-2,5 Tolerancja ±5% q r ±36 ml/min (w druku: TROL 6/2013)

48 Wyniki rozpylaczy o wydatku 02 - wg ISO (2005) zweryfikowanych do realizacji normy PN-EN (2003) Typ rozpylacza D v0,1 D v0,5 (µm) D v0,9 (µm) VMD (µm) RS TeeJet 11002SS [23] 92,1 198,3 343,7 1,27 LU Lechler 79,4 177,6 311,1 1,31 XR TeeJet 11002VP 77,1 175,1 301,8 1,28 XR TeeJet 11002VS 86,3 193,9 330,7 1,26 Albuz AXI ISO ,4 190,5 333,6 1,32 Lechler ,9 174,0 300,5 1,30 RSMM ,4 179,6 325,6 1,38 F110/0-8/3 110SF02 82,5 191,3 328,8 1,29 UNITIP LP ISO ,5 186,6 329,9 1,36 Hardi ISO LD ,1 280,8 459,5 1,17 AZMM ,2 189,1 335,4 1,35 Turbo TeeJet ,3 305,0 466,2 1,04 Turbo TwinJet ,4 302,7 470,3 1,05 Albuz AXI ISO ,1 211,5 347,2 1,17 XR TeeJet 8002VS 88,5 209,8 353,0 1,26 TeeJet 8002E 116,7 245,6 389,5 1,11 AD90-02C Lechler 157,7 320,3 465,2 0,96 (w druku: TROL 6/2013)

49 Propozycje weryfikacji potencjału ryzyka znoszenia część 2 Propozycja tymczasowej adaptacji metody klasyfikacji rozpylaczy przeznaczonych do ochrony sadów opryskiwaczami PSP, wg zestawu rozpylaczy referencyjnych opracowanego w Holandii (WUR), przez inż. Jana van de Zande z Zespołem

50 Metoda opracowania zestawu rozpylaczy referencyjnych z 24 rozpylaczy Zande et al Dotyczy rozpylaczy stosowanych w opryskiwaczach z pomocniczym strumieniem powietrza (sadowniczych PSP) źródło:

51 Metoda opracowania zestawu rozpylaczy referencyjnych Zande et al. 2008

52 Zestaw rozpylaczy referencyjnych redukcji potencjału znoszenia z 24 rozpylaczy 5 referencyjnych Zande et al. 2008

53 Podsumowanie Proponowane rozwiązania mogą w Polsce stanowić schemat do wprowadzenia parametryzacji pracy rozpylaczy oraz źródło danych do opracowania informacji niezbędnych operatorom i doradcom, lub mogą być podstawą do dyskusji nad wypracowaniem innych, lepszych rozwiązań, niezbędnych do realizacji przepisów wykonawczych, wynikających z założeń Dyrektywy 2009/128/WE i zapotrzebowania praktyki. Doprowadźmy do zastąpienia opracowań z mankamentami (np.: ogólnych sformułowań stosuj odpowiednie rozpylacze ), rzetelnymi, kompleksowymi i wyczerpującymi informacjami, zaleceniami dla różnych ś.o.r., cech opryskiwanych obiektów i warunków pogodowych

54 Dziękuję za uwagę zapraszam do dyskusji i efektywnej współpracy, ew. kontaktu: zbicza@gmx.net Bez poprawy sytuacji w technice ochrony roślin (wspólnymi siłami), zrozumienia jej ważnej roli (wśród polityków, urzędników, praktyków w ochronie) i wykorzystania jej potencjału, nie będzie integrowanej ochrony roślin, wierzę że stać nas na dobre rozwiązania, mogące stanowić wzór dla innych.