Procedury wyznaczania stref ochronnych. w wybranych krajach UE

Transkrypt

1 Zakład Agroinżynierii INSTYTUT SADOWNICTWA I KWIACIARSTWA w Skierniewicach Procedury wyznaczania stref ochronnych w wybranych krajach UE R. Hołownicki, G. Doruchowski, A. Godyń, W. Świechowski VIII Konferencja Racjonalna Technika Ochrony Roślin października Poznao

2 Ochrona roślin - skażenia Znoszenie cieczy Zróżnicowana szerokość stref ochronnych Procedury - przykłady

3 - Skażenia miejscowe Gospodarstwo (porcjowanie ś.o.r., mycie, płukanie) Składowanie odpadów Skażenia rozproszone Bezpośrednie opryskiwanie Znoszenie Spływ z pól (zabiegi jesienne)

4 Znoszenie Definicja I Fizyczne przemieszczanie się środka ochrony w powietrzu, podczas wykonywania zabiegu lub bezpośrednio po, z opryskiwanego obiektu na obiekt nieopryskiwany (Hewitt, 2000) Definicja II Substancja biologicznie czynna, która nie została naniesiona na chronione obiekty (Göhlich, 1979)

5 Znoszenie Faza II Faza I

6 Znoszenie Faza II Faza I Technika ochrony Rozpylacz (rodzaj, wielkość) Ciśnienie cieczy Prędkośd robocza PSP (uprawy polowe) Wysokośd belki Technika tunelowa (sady) Warunki atmosferyczne Wiatr (prędkość, kierunek) Temperatura powietrza Wilgotnośd powietrza Czynniki biologiczne Wielkośd roślin Gęstośd (faza rozwojowa) II Faza II Faza II Faza II Faza

7 Znoszenie Wymiar ekonomiczny (strata) Uprawy polowe (10 20%) Sady (70 90%) Źródło wtórnego naniesienia Zagrożenie dla: Ludzi, zwierząt Sąsiadujących upraw Wymiar ekologiczny Wody powierzchniowe Wymiar społeczny Znoszenie maleje, a problemy ze znoszeniem rosną. Skażenia miejscowe są groźniejsze

8 Strefa ochronna Definicja I Strefa ochronna (buforowa) to powierzchnia oddzielająca miejsce wykonywania zabiegów od terenów podlegających specjalnej ochronie (wody powierzchniowe, ujęcia wody, drogi, zabudowania), na której nie stosuje się ś.o.r. Definicja II Nieopryskiwana powierzchnia położona wzdłuż cieków wodnych (Procedura Belgia, 2005) Definicja II Obszar zapewniający ochronę wód powierzchniowych przed znoszoną cieczą. Metody: - zwiększenie odległości od miejsca aplikacji - przechwycenie przez roślinność (drzewa, żywopłoty) (wg. Spray Drift Reducing Technologies;

9 Strefy ochronne w Polsce Strefy ochronne O stałej szerokości (20 i 5 m) 20 m 5 m - wody powierzchniowe - budynki mieszkalne - zabudowania inwent. - ogródki działkowe - plant. rośl. zielarskich - rezerwaty przyrody - parki narodowe - rośl. obj. ochr. gatunk. - wody powierzchniowe - ujęcia wody - drogi publiczne 5 m strefa ochronna 20 m Drogi publiczne (prócz gminnych) Wiatr do 3,0 m/s Czy wszystkie techniki opryskiwania wykazują identyczne znoszenie?

10 Strefy ochronne. Polska 0,6 kg/ha 20 m 250m!!! Wlk. Brytania Holandia 1-5 m 6 kg/ha 1-1,5 m 10 kg/ha Wiatr Szerokość stref ochronnych jest odwrotnie proporcjonalna do wielkości zużycia środków ochrony roślin

11 Ciek wodny Strefy ochronne Przykład Technika tradycyjna, TOZ 50%; 75% Technika tradycyjna Wiatr 20 m Powierzchnia nieopryskiwana (strefa ochronna) TOZ 50% - rozpylacze eżektorowe ID m 1 m TOZ 90% - rozpylacze eżektorowe ID opryskiwacz polowy PSP

12 TOZ

13 TOZ Rozpylacze Niskoznoszeniowe Eżektorowe Opryskiwacze Polowe PSP (Pomocniczy Strumieo Powietrza) Sladpuk Sadownicze Tunelowe Sensorowe TOZ muszą być oficjalnie zatwierdzone

14 TOZ Lista TOZ - zasady Prawnie obowiązująca Ogólnie dostępna (MRiRW, GIORiN) Obejmuje Rozpylacze (tunel aerodynamiczny) Opryskiwacze (testy polowe) Narodowa lista TOZ Istniejące listy (JKI Braunschweig, PSD) Testy polowe (np. opryskiwacze krajowe) Harmonizacja TOZ w UE??? Słabo nam idzie z harmonizacją w UE.

15 STREFY OCHRONNE W UE

16 Procedury Wlk. Brytania LERAP (Local Environmental Risk Assessments for Pesticides) Dawka ś.o.r. 100% 75% 50% 25% Szerokośd cieku wodnego < 3,0 m 3 6 m > 6 m wyschnięty ciek Technika opryskiwania Standardowa Niskoznoszeniowa (*) Niskoznoszeniowa (**) Niskoznoszeniowa (***)

17 Procedury Wlk. Brytania LERAP (Local Environmental Risk Assessments for Pesticides) Od 2001 roku Uprawy polowe i sadownicze Szerokośd strefy ochronnej (tabela) Szerokość cieku wodnego (m) Opryskiwacz Dawka śr. ochr (%) Referencyjny Niskoznoszen. (*) Niskoznoszen. (**) Niskoznoszen. (***) < 3, ,0 6, > 6, wyschnięty ciek

18 Procedury Szwecja Warunki Szczególne (wody powierzchniowe) Ogólne (granica pola) Czynniki Dawka ś.o.r. (100%; 50%; 25%) Wysokośd belki polowej (25 cm; 45 cm; 60 cm) Rodzaj zabiegu (drobnokroplisty; średniokroplisty; grubokroplisty) Technika ograniczająca znoszenie (50%; 75%; 90%) Temperatura (10; 15; 20 o C) Prędkośd wiatru (1,5 ; 3,0; 4,5 m/s) Procedura szwedzka uwzględnia największą liczbę czynników podczas wyznaczania stref ochronnych

19 Procedury Szwecja Od 2008 roku Uprawy polowe i sadownicze Szerokośd strefy ochronnej (tabele) Przykład: temp. 10 o C; prędkość wiatru 1,5 m/s Wysokość belki Jakość oprysku Drobnokroplisty Średniokroplisty Grubokroplisty 1/4 dawki /2 dawki Pełna Dawka Sprzęt redukujący znoszenie 50% 75% 90%

20 Procedury Szwecja Od 2008 roku Uprawy polowe i sadownicze Szerokośd strefy ochronnej (tabele) Przykład: temp. 10 o C; prędkość wiatru 1,5-4,5 m/s Wysokość belki Jakość oprysku Drobnokroplisty Średniokroplisty Grubokroplisty 1/4 dawki /2 dawki Pełna Dawka Sprzęt redukujący znoszenie 50% 75% 90%

21 Procedury Belgia Opryskiwacze Polowe Sadownicze Uprawy polowe Redukcja znoszenia (50%, 75%, 90%) TOZ (Opryskiwacz + rozpylacze) Uprawy sadownicze Redukcja znoszenia (50%, 75%, 90%, 99%) TOZ (Opryskiwacz + rozpylacze) Procedura belgijska należy do najprostszych w UE

22 Procedury Belgia Od 2005 roku Uprawy polowe i sadownicze Szerokośd strefy ochronnej (tabela szt.1) Szerokość strefy ochronnej w etykiecie (m) Klasy redukcji znoszenia Standardowa technika opryskiwania Technika ograniczająca znoszenie 50% 75% 90% Standard % redukcji znoszenia 75% redukcji znoszenia 90% redukcji znoszenia

23 PODSUMOWANIE

24 Procedury - czynniki Toksycznośd ś.o.r Dawka ś.o.r. Technika ochrony (TOZ) Warunki atmosferyczne Wiatr Temperatura/wilgotnośd powietrza Czynniki biologiczne Osłony naturalne (żywopłoty, szpaler drzew, zarośla) Wielkośd i gęstośd roślin (faza rozwojowa) Ciek wodny Szerokośd Liczba i rodzaj czynników w polskiej procedurze nie jest jeszcze ustalona

25 Podsumowanie Regulacje prawne Stan wiedzy Rozwój nowych technik opryskiwania Niedoskonałe prawo Niebezpieczne dla środowiska Nie sprzyja rozwojowi nowych technologii (np. Rolnictwo Precyzyjne) Zbyt rygorystyczne przepisy prawne nie są przestrzegane Dobre prawo: Zwiększy bezpieczeostwo konsumenta i środowiska Stymuluje proekologiczne zachowania Poprawia wizerunek Polski Podnosi konkurencyjnośd krajowych płodów rolnych Brak nowelizacji prawa z zakresu techniki ochrony jest niebezpieczny dla naszego rolnictwa i środowiska

26