AKADEMIA ALBUZ Karpacz, 21 października 2014 ROZPYLACZE. Grzegorz Doruchowski Instytut Ogrodnictwa - Skierniewice

Transkrypt

1 AKADEMIA ALBUZ Karpacz, 21 października 2014 ROZPYLACZE Grzegorz Doruchowski Instytut Ogrodnictwa - Skierniewice

2 Spis treści Wprowadzenie 3 Rozpylanie 10 Jakość rozpylania 14 Rozpylacze płaskostrumieniowe vs wirowe 24 Rozpylacze do upraw polowych 31 Rozpylacze do upraw sadowniczych 51 Rozpylacze do upraw rzędowych 57 Wielkość kropel 59 Znoszenie i klasyfikacja rozpylaczy 73 Stosowanie rozpylaczy 88 Zużycie rozpylaczy 118 Zalecenia etykietowe 132 Wnioski 138

3 Wprowadzenie

4 Wymagania dla techniki ochrony upraw równomierny rozkład cieczy na roślinach odpowiednie naniesienie środka dobre pokrycie powierzchni roślin dogłębna penetracja upraw minimalne straty cieczy wysoka wydajność pracy niskie koszty zabiegów zrównoważone wykorzystanie środków i zasobów Środki - opryskiwacze - rozpylacze TECHNIKA - dawka cieczy - parametry pracy KALIBRACJA - operator DOBRA PRAKTYKA

5 ROZPYLACZE odpowiadają za jakość rozpylania, od której zależy: penetracja kropel w łanie roślin jakość pokrycia roślin retencja cieczy na roślinach (zdolność zatrzymania cieczy na powierzchni) straty cieczy - ociekanie i znoszenie możliwość stosowania oszczędnych dawek

6 ROZPYLACZE ciśnienie cieczy strumień powietrza siły odśrodkowe Ciśnieniowe Pneumatyczne Rotacyjne uprawy polowe uprawy sadownicze herbicydy nawozy płynne zaprawy ciekłe uprawy sadownicze sporadycznie uprawy polowe zabiegi lotnicze herbicydy (ULV) sporadycznie uprawy polowe sporadycznie uprawy sadownicze

7 ROZPYLACZE PNEUMATYCZNE

8 ROZPYLACZE ROTACYJNE

9 ROZPYLACZE CIŚNIENIOWE Ciśnienie cieczy PŁASKOSTRUMIENIOWE WIROWE

10 Rozpylanie

11 FILM BŁONA DRGANIA BŁONY PERFORACJA FRAGMENTACJA KROPLE

12 ROZPYLANIE typ/rodzaj/rozmiar rozpylacza początkowa grubość filmu ciśnienie cieczy siły oddziałujące na film i błonę w kontakcie z powietrzem właściwości cieczy napięcie powierzchniowe, gęstość, lepkość

13 ROZPYLANIE Jak wyrazić wielkość kropel?

14 Jakość rozpylania

15 Jakość rozpylania Jak wyrazić wielkość kropel?

16 Jakość rozpylania Jak wyrazić wielkość kropel? Ocena jakości rozpylania na podstawie analizy spektrum wielkości kropel VMD μm VMD (Dv50) średnica mediany objętościowej [μm] średnica kropli w strumieniu kropel różnej wielkości, dla której sumaryczna objętość wszystkich kropel mniejszych jest równa sumarycznej objętości wszystkich kropel większych

17 Kumulacyjny rozkład objętościowy Jakość rozpylania Jak wyrazić wielkość kropel? VMD (Dv50) średnica mediany objętościowej [μm] [%] 100 Objętościowy rozkład wielkości kropel dla rozpylacza XXX-XX VMD = Dv50 Średnica kropel [μm]

18 Kumulacyjny rozkład objętościowy Jakość rozpylania Jak wyrazić wielkość kropel? VMD (Dv50) średnica mediany objętościowej [μm] [%] 100 Objętościowy rozkład wielkości kropel dla rozpylaczy XXX Średnica kropel [μm]

19 Kumulacyjny rozkład objętościowy Jakość rozpylania Jak wyrazić wielkość kropel? Dv10 średnica 10-tego percentyla [μm] 10% cieczy rozpylona jest na krople mniejsze niż Dv10 [%] 100 Objętościowy rozkład wielkości kropel dla rozpylacza XXX-XX Dv10 Średnica kropel [μm]

20 Kumulacyjny rozkład objętościowy Jakość rozpylania Jak wyrazić wielkość kropel? Dv90 średnica 90-tego percentyla [μm] 10% cieczy rozpylona jest na krople większe niż Dv90 [%] 100 Objętościowy rozkład wielkości kropel dla rozpylacza XXX-XX Dv90 Średnica kropel [μm]

21 Rozkład objętościowy [%] rozpylacz ISO 0067 rozpylacz ISO 03 Jakość rozpylania Klasyfikacja wielkości kropel wg. BCPC * Klasa wielkości kropel BARDZO DROBNE DROBNE ŚREDNIE GRUBE BARDZO GRUBE * BCPC = British Crop Production Council Średnica kropel [µm]

22 Jakość rozpylania Klasyfikacja wielkości kropel wg. BCPC / ASABE * Orientacyjne zakresy wielkości przyjęte do klasyfikacji rozpylaczy przez ich producentów Klasa wielkości kropel (OZNACZENIE) Średnica mediany objętościowej VMD [µm] BARDZO DROBNE (VF) <144 DROBNE (F) ŚREDNIE (M) GRUBE (C) BARDZO GRUBE (VC) EKSTREMALNIE GRUBE (XC) >502

23 Jakość rozpylania Od czego zależy wielkość kropel? ROZPYLACZE świadomy dobór rodzaj typ rozmiar PARAMETRY PRACY ROZPYLACZA kalibracja opryskiwacza ciśnienie prędkość strumienie powietrza obroty atomizera WŁAŚCIWOŚCI CIECZY adjuwanty modyfikujące napięcie powierzchniowe gęstość lepkość

24 Rozpylacze płaskostrumieniowe vs wirowe

25 Rozpylacze płaskostrumieniowe 50 cm

26 Rozpylacze płaskostrumieniowe Belka polowa 50 cm (35-45 cm)

27 Rozpylacze wirowe cm ciecz kołpak korpus rozpylacza wkładka wirowa wkładka z otworem wytryskowym

28 Wysokość belki polowej m/s 20 Rozkład prędkości kropel w odległości 10 i 50 cm od rozpylacza Rozpylacz Ciśnienie 2 bar 10 cm J/ml 120 Energia kinetyczna kropel w osi rozpylacza Rozpylacz Ciśnienie 2 bar cm Wielkość kropel [µm] Odległość od rozpylacza [cm]

29 Wysokość belki polowej

30 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Wirowe (???) mała energia kinetyczna generowanych kropel słaba penetracja i ryzyko znoszenia nierównomierny rozkład cieczy nierównomierne naniesienie w uprawach wysoka belka i drobne krople słaba penetracja duże ryzyko znoszenia wysokie ciśnienie robocze nadmierne obciążenie pompy

31 Rozpylacze do upraw polowych

32 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe Standardowe Wielkość kropel Ciśnienie Przeznaczenie Warunki Drobne Średnie 1,5 3,0 (5,0) bar Zwalczanie chorób, szkodników i chwastów w uprawach łanowych przy małej i średniej prędkości roboczej (4-7 km/h) Optymalne: wiatr 0-1,5 m/s temperatura 5-20ºC wilgotność 60-95% dopuszczalna drobna rosa (jeśli nie ma zastrzeżeń w etykiecie-instrukcji stosowania środka ochrony roślin)

33 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe Niskoznoszeniowe Wielkość kropel Średnie Grube Ciśnienie 2,0 4,0 (5,0) bar kryza Przeznaczenie Warunki Zwalczanie chorób, szkodników i chwastów w uprawach łanowych także przy średniej i dużej prędkości roboczej (6-9 km/h) Wietrzne: wiatr 1,0-2,0 m/s temperatura 5-20ºC wilgotność 50-95% unikać rosy

34 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe Eżektorowe Wielkość kropel Grube Bardzo Grube Ciśnienie Przeznaczenie Warunki 3,0 7,0 (8,0) bar 1,5 3,0 (5,0) bar (KOMPAKTOWE) Zwalczanie chorób, szkodników i chwastów w uprawach łanowych także przy dużej prędkości roboczej (8-12 km/h) Niesprzyjające: wiatr 2,0-3,0 m/s temperatura 5-25ºC wilgotność 40-95% niedopuszczalna rosa (ryzyko ociekania cieczy) KOMPAKTOWE

35 Rozpylacze eżektorowe Rozbicie kropli na powierzchni Krople satelitarne zwiększające pokrycie

36 80 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe Eżektorowe krańcowe 80

37 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe - Dwustrumieniowe Eżektorowe 2 x Wielkość kropel Grube Bardzo Grube KOMPAKTOWE Ciśnienie 3,0 7,0 (8,0) bar 1,5 3,0 (5,0) bar (KOMPAKTOWE) Przeznaczenie Zwalczanie chorób, szkodników i chwastów w uprawach łanowych także przy dużej prędkości roboczej (8-12 km/h) Warunki Niesprzyjające: wiatr 2,0-3,0 m/s temperatura 5-25ºC wilgotność 40-95% niedopuszczalna rosa (ryzyko ociekania cieczy)

38 TurboDrop HiSpeed Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe - Dwustrumieniowe Eżektorowe 2 x 110 Wielkość kropel Grube Bardzo Grube Ciśnienie (2,0) 4,0 8,0 (10,0) bar > 12 km/h Przeznaczenie Zwalczanie chorób, szkodników i chwastów w uprawach łanowych przy bardzo dużej prędkości roboczej (>12 km/h) Warunki Niesprzyjające: wiatr 2,0-3,0 m/s temperatura 5-25ºC wilgotność 40-95% niedopuszczalna rosa (ryzyko ociekania cieczy)

39 TeeJet AI3070 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe - Dwustrumieniowe Eżektorowe 2 x Wielkość kropel Ciśnienie Grube Bardzo Grube 1,5 6,0 bar Przeznaczenie Zwalczanie chorób w zbożach także przy dużej prędkości roboczej (> 8 km/h) Warunki Niesprzyjające: wiatr 2,0-3,0 m/s temperatura 5-25ºC wilgotność 40-95% niedopuszczalna rosa (ryzyko ociekania cieczy)

40 Kołpaki podwójne Różne kombinacje rozpylaczy rozmaite korzyści: F/F M/M C/C F/C -> lepsza retencja na wierzchołkach roślin -> lepsza penetracja (fungicydy) -> lepsza penetracja (herbicydy systemiczne) -> dwojakie korzyści

41 60-80 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe Pasowe Wielkość kropel Drobnokropliste : Drobne i Średnie Ciśnienie Przeznaczenie Eżektorowe: Grube i Bardzo Grube 2,0 4,0 bar (Eżektorowe: 2,0 8,0 bar) Pasowe nanoszenie herbicydów w uprawach rzędowych Oszczędność 25-50%

42 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe Wachlarzowe (uderzeniowe) Wielkość kropel Grube i Bardzo Grube Ciśnienie Przeznaczenie 1,0 3,0 bar Herbicydy doglebowe Nawozy płynne (RSM)

43 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Strumieniowe płynne nawozy doglebowe

44 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Strumieniowe płynne nawozy doglebowe

45 wczesne fazy rozwojowe (małe ryzyko poparzenia roślin) na trudno zwilżalne rośliny nie rozcieńczać form handlowych (30 lub 32%N) poniżej 28%N (zmniejszenie napięcia powierzchniowego i zwilżanie roślin) tylko na suche rośliny Stosowanie RSM Wachlarzowe przedsiewnie Strumieniowe przedsiewnie i pogłównie na roślinach mało wrażliwych (nie tworzących pochwy liściowej)

46 Stosowanie RSM Węże rozlewowe późne fazy rozwojowe (duże ryzyko poparzenia roślin) uprawy wrażliwe na pogłówne stosowanie RSM

47 Rozpylacze UPRAWY POLOWE Płaskostrumieniowe Dwuczynnikowe ciecz 1-3 bar ciecz Rozpylacz uderzeniowy sprężone powietrze 0,1 0,6 bar sprężone powietrze

48 Rozpylacze UPRAWY POLOWE VariTarget SprayTarget 96 l/ha 96 l/ha Ciśnienie Wydatek Prędkość robocza km/h bar l/min , ,5 0, , ,5 1, , ,5 2, , ,5 3, ,

49 Rozpylacze UPRAWY POLOWE 80 ; 110 HiSpeed ESI TurboDrop VR Mk. II x 4 03 TD VR 03 standard 8 bar 4,05 l/min 608 l/ha x3 8 bar 1,96 l/min 294 l/ha 2 bar 0,98 l/min 147 l/ha x2 2 bar 1,28 l/min 192 l/ha

50 Standard ISO l/min (3 bar) Średnica zewnętrzną kołnierza korpusu (Ø 14,8 mm) Kolor - Symbol - Wydatek Jakość Powtarzalność wydatku (odchyłka 10% od nom. / 5% od śr.) Równomierność rozkładu (CV < 7%) Stałość kąta rozpylania 110 o lub 120 o Rozmiar rozpylaczy (ISO) 2,4 2,0 1,6 1,2 0,8 0,4 x 4

51 Rozpylacze do upraw sadowniczych

52 Rozpylacze UPRAWY SADOWNICZE Wirowe (60 ) Standard (60 ) Wielkość kropel Bardzo Drobne Drobne Ciśnienie 5-15 (20 ) bar Kąt rozpylania Przeznaczenie Warunki Zwalczanie chorób i szkodników w uprawach sadowniczych przy małej i średniej prędkości roboczej (4-7 km/h) Optymalne: wiatr 0-1,5 m/s temperatura 5-20ºC wilgotność 60-95% dopuszczalna drobna rosa (jeśli nie ma zastrzeżeń w etykiecie-instrukcji stosowania środka ochrony roślin) 52

53 80-90 Rozpylacze UPRAWY SADOWNICZE Wirowe Eżektorowe Wielkość kropel Ciśnienie Grube (niskociśnieniowe) Bardzo Grube (wysokociśnieniowe) 5 15 (20) bar Kąt rozpylania Przeznaczenie Warunki Zwalczanie chorób i szkodników przy dużej prędkości roboczej (8-12 km/h) Niesprzyjające: wiatr 2,0-3,0 m/s temperatura 5-25ºC wilgotność 40-95% niedopuszczalna rosa (ryzyko ociekania cieczy) 53

54 80-90 Rozpylacze UPRAWY SADOWNICZE Płaskostrumieniowe Eżektorowe KOMPAKTOWE Wielkość kropel Ciśnienie Grube Bardzo Grube (8,0) 10,0 20,0 (25,0) bar Kąt rozpylania Przeznaczenie Warunki Zwalczanie chorób, szkodników także przy dużej prędkości roboczej (8-12 km/h) Niesprzyjające: wiatr 2,0-3,0 m/s temperatura 5-25ºC wilgotność 40-95% niedopuszczalna rosa (ryzyko ociekania cieczy)

55 Rozpylacze UPRAWY SADOWNICZE Eżektorowe Płaskostrumieniowe vs. Wirowe Werner Rizzolli, Alex Acler Versuchszentrum, Laimburg, 2013

56 Rozpylacze UPRAWY SADOWNICZE Eżektorowe Płaskostrumieniowe vs. Wirowe Werner Rizzolli, Alex Acler Versuchszentrum, Laimburg, 2013

57 Rozpylacze do upraw rzędowych

58 Rozpylacze UPRAWY RZĘDOWE 58

59 Wielkość kropel

60 Wielkość kropel Pokrycie powierzchni 60

61 Wielkość kropel Pokrycie KROPLE DROBNE KROPLE GRUBE RZODKIEW 100 l/ha JĘCZMIEŃ

62 Wielkość kropel Pokrycie KROPLE DROBNE KROPLE GRUBE RZODKIEW 200 l/ha JĘCZMIEŃ

63 Pokrycie [%] Wielkość kropel Pokrycie Pokrycie powierzchni poziomych P.Miller, 2009 krople drobne krople drobne krople średnie krople grube krople średnie krople grube Dawka cieczy [l/ha]

64 Wielkość kropel Naniesienie

65 Naniesienie [ ul] Wielkość kropel Naniesienie Wpływ wielkości kropel na naniesienie P.Miller, 2009 Znormalizowane naniesienie na obiektach pionowych STANDARD NISKOZNOSZENIOWE EŻEKTOROWE

66 Wielkość kropel Retencja [%] 100 Retencja cieczy w zależności od wielkości kropel (wg Brunskilla) Wielkość kropel [μm]

67 Wielkość kropel Nanoszenie 67

68 Wielkość kropel Skuteczność Systemiczne Kontaktowe Drobne krople Grube krople 68

69 Efekt Effect [%] % Wielkość kropel Skuteczność Zwalczanie komosy białej (Chenopodium album ) fenmedifam; 1/2 dawki; bardzo suche warunki Wielkość kropel VMD [um] H. Koch, 2009

70 Rozpylacze Wielkość kropel Skuteczność Zwalczanie chwastów (Brassica napus ) fenmedifam; pełna dawka AI 015 DB 02 DB 015 /05 DB 015/ 03 ID 015 HARDI ,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 Efekt względny DIAS-Flakkebierg,DK

71 % dawki Wielkość kropel Straty - Znoszenie Wpływ wielkości kropel na znoszenie sedymentacyjne 8 6 Droplet size 200 µm 300 µm 450 µm Odległość od belki polowej (z wiatrem) [m] P.Kaul - BBA

72 Wielkość kropel Bardzo Drobne Drobne Średnie Grube Bardzo Grube Dobre pokrycie Dobra retencja Ubogie pokrycie Mała retencja Możliwość osiadania na spodnich powierzchniach liści i zawietrznych powierzchniach obiektów Szybkie odparowanie wody Możliwość penetracji w głąb upraw Ryzyko ociekania cieczy Redukcja znoszenia cieczy Duże ryzyko znoszenia 72

73 Znoszenie i klasyfikacja rozpylaczy

74 Znoszenie środków ochrony roślin DEFINICJA ISO 22866:2005 Ilość stosowanego środka ochrony roślin, która jest przemieszczana poza obszar będący celem zabiegu poprzez działanie ruchu powietrza podczas stosowania środka.

75 Zjawisko znoszenia FAZA I - Znoszenie potencjalne Przyczyna: Miejscowe zakłócenie stanu atmosfery w wyniku działania urządzenia TURBULENCJE PODCIŚNIENIE

76 Zjawisko znoszenia FAZA II - Znoszenie atmosferyczne Przyczyna: Ruch powietrza spowodowany zjawiskami atmosferycznymi KONWEKCJA PODCIŚNIENIE TURBULENCJE WIATR TURBULENCJE

77 Konsekwencje znoszenia PRAWNE uszkodzenie wrażliwych roślin i organizmów nie będących celem zabiegu, pozostałości niedozwolonych substancji w uprawach sąsiadujących, ZDROWOTNO-ŚRODOWISKOWE zanieczyszczenie środowiska, w tym wód powierzchniowych, bezpośrednie zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt, EKONOMICZNE strata środków ochrony roślin w wymiarze ekonomicznym, obniżona skuteczność ochrony roślin w wyniku strat środka

78 Ochrona obiektów wrażliwych przed znoszeniem ŚRODKI OGRANICZAJĄCE RYZYKO (możliwe rozwiązania) techniki ograniczające znoszenie (TOZ) rozpylacze opryskiwacze akcesoria opryskiwaczy parametry robocze scenariusze zabiegów obniżone dawki środków ochrony roślin wiatrochrony

79 Ocena potencjału znoszenia - Rozpylacze POMIARY w TUNELU AERODYNAMICZNYM wg. ISO profil znoszenia A. Herbst JKI, 2009

80 Ocena potencjału znoszenia - Rozpylacze POMIARY w TUNELU AERODYNAMICZNYM wg. ISO v = 2 m/s T 2 m płaszczyzna measuring plane pomiaru rozpylacz nozzle profil drift profile znoszenia hn V h Indeks Potencjału Znoszenia: DIX = WPZ WPZ* * - parametry dla rozpylacza referencyjnego: Lurmark 3 bar WPZ Współczynnik Potencjału Znoszenia = V n h n 100 V* n h* n A. Herbst JKI, 2009

81 Indeks Potencjału Znoszenia DIX Klasyfikacja rozpylaczy POMIARY w TUNELU AERODYNAMICZNYM wg. ISO Klasyfikacja rozpylaczy na podstawie Indeksu Potencjału Znoszenia (porównanie z rozpylaczem referencyjnym) ROZPYLACZE EŻEKTOROWE 03 Lechler ID TeeJet AI VS Albuz AVI Lechler IDN Agrotop Airmix % 75% 90% spray ciśnienie pressure [bar]/ bar A. Herbst JKI, 2009

82 Klasyfikacja rozpylaczy POMIARY w TUNELU AERODYNAMICZNYM wg. ISO 22856

83 Ochrona obiektów wrażliwych przed znoszeniem STREFY BUFOROWE Ustawa o środkach ochrony roślin (Dz.U. 2013, poz. 455) Art Środki ochrony roślin należy stosować w taki sposób, aby nie stwarzać zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska, w tym przeciwdziałać zniesieniu środków ochrony roślin na obszary i obiekty niebędące celem zabiegu z zastosowaniem tych środków. PRZYKŁAD Ograniczanie stref buforowych - zasady w opracowaniu. strefa buforowa 20 m technika standardowa Rozpylacze ISO-03 Ciśnienie 3 bar Wysokość belki 50 cm Prędkość robocza 6-8 km/h

84 Ochrona obiektów wrażliwych przed znoszeniem STREFY BUFOROWE Ustawa o środkach ochrony roślin (Dz.U. 2013, poz. 455) Art Środki ochrony roślin mogą być stosowane w odległości mniejszej od zbiorników i cieków wodnych niż szerokość strefy buforowej ( ) wskazanej w etykietach tych środków, jeżeli zostaną określone warunki stosowania środków ochrony roślin w takiej odległości w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 2. PRZYKŁAD Ograniczanie stref buforowych - zasady w opracowaniu. strefa buforowa 20 m technika standardowa Rozpylacze ISO-03 Ciśnienie 3 bar Wysokość belki 50 cm Prędkość robocza 6-8 km/h

85

86 Ochrona obiektów wrażliwych przed znoszeniem STREFY BUFOROWE Ustawa o środkach ochrony roślin (Dz.U. 2013, poz. 455) Art Środki ochrony roślin mogą być stosowane w odległości mniejszej od zbiorników i cieków wodnych niż szerokość strefy buforowej ( ) wskazanej w etykietach tych środków, jeżeli zostaną określone warunki stosowania środków ochrony roślin w takiej odległości w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 2. PRZYKŁAD Ograniczanie stref buforowych - zasady w opracowaniu. STREFY BUFOROWE NIE OGRANICZAJĄ ZNOSZENIA!!! LECZ RYZYKO ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA!!! strefa buforowa 5 m min. 20 m 10 m min. 20 m technika ograniczająca znoszenie technika standardowa Rozpylacze ISO-03 Ciśnienie 3 bar Wysokość belki 50 cm Prędkość robocza 6-8 km/h

87 Strefy buforowe Rozporządzenie MRiRW z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie warunków stosowania środków ochrony roślin (DzU 2014, poz. 516): Szerokość minimalnych stref buforowych: - dla dróg publicznych 3 m - dla pasiek 20 m - dla zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nieużytkowanych rolniczo 3 m w przypadku opryskiwaczy sadowniczych. 1 m w przypadku opryskiwaczy rolniczych Dopuszczalna prędkość wiatru 4 m/s 3 m 20 m 3 m

88 Stosowanie rozpylaczy

89 Optymalne warunki do zabiegu Temperatura do 20 (25) o C Wilgotność powietrza 50-95% Opady Wiatr poniżej 0,1 mm podczas zabiegu poniżej 2,0 mm 3-6 godz. po zabiegu poniżej 4 m/s

90 Stosowanie rozpylaczy Dobór wg. jakości rozpylania Warunki pogodowe

91 Stosowanie rozpylaczy Dobór wg. jakości rozpylania

92 Dawka cieczy odpowiednio do uprawy odpowiednio do wysokości i gęstości roślin l/ha ZWALCZANIE CHORÓB I SZKODNIKÓW DAWKA CIECZY (l/ha) Rodzaj uprawy Technika konwencjonalna Technika PSP Zboża Rzepak Kukurydza Buraki cukrowe Ziemniaki Warzywa ZWALCZANIE CHWASTÓW DOLISTNIE ZABIEGI DOGLEBOWE

93 Dobór rozpylaczy ROZPYLACZE Ciśn. [bar] Wyd. [l/min] Rozpylacz 02 (ŻÓŁTY) Dawka cieczy [l/ha] przy prędkości [km/h]: Ciśn. [bar] Wyd. [l/min] Rozpylacz 03 (NIEBIESKI) Dawka cieczy [l/ha] przy prędkości [km/h]: 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 10,0 12,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 10,0 12,0 1,5 0, ,5 0, ,0 0, ,0 0, ,5 0, ,5 1, ,0 0, ,0 1, ,0 0, ,0 1, ,0 1, ,0 1, ,5 5,0 bar l/ha

94 Dobór rozpylaczy UPRAWY POLOWE

95 Dobór rozpylaczy UPRAWY POLOWE Standardowy DWUSTRUMIENIOWY 30 /30 Eżektorowe JEDNOSTRUMIENIOWY

96 Standardowy Dobór rozpylaczy UPRAWY POLOWE ALTERNATYWA (> 12 km/h) DWUSTRUMIENIOWY 50 /10 Eżektorowe JEDNOSTRUMIENIOWY

97 Dobór rozpylaczy UPRAWY POLOWE Standardowy tylko w optymalnych warunkach (wiatr do 1,5 m/s) herbicydy jesienią i wczesną wiosną fungicydy i zoocydy we wczesnych fazach wzrostu

98 Dobór rozpylaczy UPRAWY POLOWE Eżektorowy DWUSTRUMIENIOWY fungicydy i zoocydy: - zboża - rzepak - ziemniaki - warzywa

99 Dobór rozpylaczy UPRAWY POLOWE Eżektorowy JEDNOSTRUMIENIOWY w normalnych i wietrznych warunkach (wiatr ponad 1,5 m/s) herbicydy doglebowo fungicydy i zoocydy w późniejszych fazach wzrostu zwalczanie perzu przed zbiorem (zboża, rzepak)

100 Skuteczny i bezpieczny zabieg duże straty niskie naniesienie słaba penetracja równomierny rozkład dobra penetracja

101 PSP pomocniczy strumień powietrza Jak to działa? Opryskiwanie konwencjonalne Opryskiwanie PSP 101

102 PSP pomocniczy strumień powietrza

103 PSP pomocniczy strumień powietrza Lewa Tył Prawa Dawka cieczy: 150 l/ha Prędkość: 6,5 km/h Rozpylacze: ISO Ciśnienie: 3,0 bar Przód kierunek opryskiwania

104 PSP pomocniczy strumień powietrza Lewa Tył PSP Prawa Dawka cieczy: 150 l/ha Prędkość: 6,5 km/h Rozpylacze: ISO Ciśnienie: 3,0 bar PSP - TWIN Przód kierunek opryskiwania

105 % znoszenie PSP pomocniczy strumień powietrza Znoszenie podczas zabiegów przeprowadzonych opryskiwaczem konwencjonalnym i PSP przy różnych prędkościach wiatru Conv. TWIN Konw. PSP-TWIN 1,5 3 4,5 8,5 Prędkość wiatru [ m/s] Rozpylacze: Ciśnienie: 2,5 bar Dawka cieczy: 100 l/ha, Prędkość robocza: 7,7 km/h Opryskiwanie techniką PSP przy prędkości wiatru 8,5 m/s jest tak samo bezpieczne (ten sam poziom znoszenia) jak przy użyciu opryskiwacza konwencjonalnego przy optymalnych warunkach zabiegu, tzn. przy wietrze 1,5 m/s. 105

106 PSP pomocniczy strumień powietrza Redukcja znoszenia - mniejsze straty Możliwość opryskiwania podczas wietrznej pogody przy użyciu drobnych kropel Doskonała penetracja upraw Równomierne naniesienie cieczy Lepsza skuteczność Możliwość redukcji dawek cieczy Mniejsze zużycie ś.o.r. Niższe koszty Czystsze środowisko 106

107 Rzepak ozimy Stosowanie PSP Prędkość robocza 8 km/h Zwalczany organizm (stosowany środek) Stadium wzrostu (termin zabiegu) Dawka cieczy [l/ha] Rozpylacze [Rozmiar ISO] Ciśnienie [bar] Siła strumienia [Skala 1-10] Chwasty - herbicyd Przed siewem ,1 2-3 Chwasty - herbicyd Po siewie ,6 2-3 Samosiewy zbóż Przed wschodem ,6 2-3 Szkodniki - pestycyd Wschody ,1 3-6 Samosiewy zbóż Faza 4 liści ,6 4-6 Szkodniki - pestycyd Szkodniki - pestycyd (pryszczarek kapustnik, chowacz podobnik) 2-3 osobniki na roślinie w fazie pąka ,1 4-6 Początek kwitnienia ,6 5-8 Szkodniki - pestycyd Pełnia kwitnienia ,6 4-6 Choroby - fungicyd Perz - herbicyd Desykacja - desykant Pełnia kwitnienia i dojrzewanie 2 tygodnie przed zbiorem , ,1 7-10

108 Pszenica ozima Stosowanie PSP Prędkość robocza 8 km/h Rodzaj zabiegu Stadium wzrostu [Feeks] Dawka cieczy [l/ha] Rozpylacze [Rozmiar ISO] Ciśnienie [bar] Siła strumienia [Skala 1-10] Herbic. przed wschodem ,1 2-3 Herbic. po wschodzie ,6 3-6 Fungicyd jesienią ,1 4-6 Herbicyd wiosną ,1 4-6 Regulator wzrostu ,1 4-6 Septorioza , fungicyd na liście ,1 4-6 Regulator wzrostu , insektycyd (mszyce) , fungicyd na liście , insektycyd (mszyce) 10-10, ,1 5-8 Fungicyd na kłosy ,1 2-3 Herbicyd na perz Najpóźniej 10 dni przed zbiorem ,1 5-8

109 Stosowanie PSP Prędkość robocza 8 km/h Jęczmień jary Rodzaj zabiegu Stadium wzrostu [Feeks] Dawka cieczy [l/ha] Rozpylacze [Rozmiar ISO] Ciśnienie [bar] Herbicyd ,1 3-6 Zwalcz. dzikiego owsa , fungicyd ,1 4-6 Zwalczanie mszyc 7-10, ,6 7-8 Regulator wzrostu 8-10, , fungicyd 9-10, ,6 7-8 Siła strumienia [Skala 1-10] Herbicyd, zwalczanie perzu Najpóźniej 10 dni przed zbiorem ,1 5-8

110 Ciśn. [bar] Wyd. [l/min] POMARAŃCZOWY Dawka cieczy [l/ha] przy prędkości [km/h]: 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 10,0 12,0 1,5 0, ,0 0, ,5 0, ,0 0, ,0 0, ,0 0, ZIELONY Ciśn. [bar] Wyd. [l/min] Dawka cieczy [l/ha] przy prędkości [km/h]: 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 10,0 12,0 1,5 0, ,0 0, ,5 0, ,0 0, ,0 0, ,0 0, ŻÓŁTY Ciśn. [bar] Wyd. [l/min] Stosowanie PSP Dawka cieczy [l/ha] przy prędkości [km/h]: 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 10,0 12,0 1,5 0, ,0 0, ,5 0, ,0 0, ,0 0, ,0 1,

111 PSP pomocniczy strumień powietrza Technika ograniczająca znoszenie

112 Dobór rozpylaczy UPRAWY SADOWNICZE Dawka cieczy OCIEKANIE!!! Masa substancji aktywnej na roślinach DAWKA CIECZY Równomierność rozkładu substancji na roślinach

113 Dobór rozpylaczy UPRAWY SADOWNICZE Dawka cieczy 5 m 4 m 3 m 2 m TYP SADU: rozstawa rzędów: KARŁOWY PÓŁKARŁOWY STANDARDOWY TRADYCYJNY 3-3,5 m 4 m 4 m 5-6 m DAWKA [l/ha]:

114 Dobór rozpylaczy UPRAWY SADOWNICZE Dawka cieczy obliczona wg. koncepcji TRV (Tree Row Volume) Wysokość [m] x Szerokość [m] Dawka cieczy [l/ha] = x 330 Rozstawa rzędów [m] S W R

115 Dobór rozpylaczy UPRAWY SADOWNICZE STANDARDOWE EŻEKTOROWE Wirowe 80 / 60 Płaskostrumieniowe Wirowe 80 KOMPAKTOWE NORMALNE B. DROBNE / DROBNE krople bardzo dobre pokrycie powierzchni duża podatność kropli na znoszenie ŚREDNIE / GRUBE krople poprawne pokrycie powierzchni ograniczone znoszenie cieczy GRUBE krople średnie pokrycie, dobra penetracja w koronach drzew znaczne ograniczenie znoszenia cieczy BARDZO GRUBE krople, obniżone pokrycie, bardzo mała podatność kropel na znoszenie Stosowanie: w optymalnych warunkach pogodowych Stosowanie: w normalnych warunkach pogodowych (lekki wiatr) Stosowanie: w warunkach wietrznych, z ograniczonym lub wyłączonym strumieniem powietrza. Stosowanie: w wyjątkowo trudnych warunkach pogodowych, przy zwiększonej prędkości roboczej

116 Dobór rozpylaczy UPRAWY SADOWNICZE Dwa zestawy rozpylaczy standardowe rozpylacze wirowe (np. 01 lub 015) płaskostrumieniowe rozpylacze eżektorowe (np. 015 lub 02) Trzy zestawy rozpylaczy standardowe rozpylacze wirowe (np. 01 lub 015) płaskostrumieniowe rozpylacze eżektorowe-kompaktowe (np. 01 lub 015) płaskostrumieniowe rozpylacze eżektorowe (np. 015 lub 02)

117 Ustawienie rozpylaczy UPRAWY SADOWNICZE

118 Zużycie rozpylaczy

119 Zużycie rozpylaczy Test zużyciowy (ISO): Zawiesina: kaolinit 0,06 kg/l Ciśnienie : 3 bar Czas: 50 h

120 Rozpylacze - Materiały Test zużyciowy (ISO ) (mosiądz) stal nierdzewna (utwardzana) tworzywa sztuczne (polimery) ceramika

121 Rozpylacze - Materiały Test zużyciowy (ISO ) Rozpylacze ceramiczne Rozpylacze stalowe Nowy Po 50 h Nowy Po 50 h

122 Wzrost wydatku [%] Rozpylacze - Materiały Test zużyciowy ASJ Spray Jet Mosiądz Stal INOX Żywica acetalowa Ceramika Czas [h] Zawiesina: kaolin 2,5% Ciśnienie: 2,8 bar

123 Rozpylacze - Materiały Trwałość HARDI Mosiądz Stal nierdz. SYNTAL

124 Rozpylacze - Materiały Trwałość University of Georgia, USA Ceramika ha Kermatal ha Stal nierdz. Mosiądz

125 Wymiana rozpylaczy % % % FRANCJA , >4 NIGDY NIE WIEM Lata NIEMCY , >4 NIGDY NIE WIEM Lata ANGLIA , >4 NIGDY NIE WIEM Lata

126 Czyszczenie rozpylaczy

127 Zużycie rozpylaczy Precyzja nanoszenia równomierny rozkład cieczy

128 (%) dawki zalecanej Zużycie rozpylaczy Precyzja nanoszenia równomierny rozkład cieczy 150 Dawka zbyt wysoka Dawka zalecana Dawka zbyt niska Próg skuteczności biologicznej

129 (%) dawki zalecanej Zużycie rozpylaczy Precyzja nanoszenia równomierny rozkład cieczy Prawidłowy rozkład = REDUKCJA DAWKI 150 Dawka zbyt wysoka Dawka zalecana % 50 Dawka zbyt niska Próg skuteczności biologicznej

130 Oszczęne dawki Efekt 100% Technika opryskiwania Konwencjonalna (POWSZECHNA PRAKTYKA) Konwencjonalna (DOBRA PRAKTYKA) PSP ½ dawki ¾ dawki pełna dawka Dawka

131 Oszczęne dawki DOBRA PRAKTYKA - odpowiedni termin - odpowiednia wielkość kropel (ROZPYLACZE!!!) - precyzja nanoszenia - dobre pokrycie (ROZPYLACZE!!!) - równomierny rozkład cieczy (ROZPYLACZE!!!) - dobra penetracja (ROZPYLACZE!!!) - odpowiednie warunki pogodowe lub PSP (redukcja strat)

132 Zalecenia etykietowe

133 Zalecenia etykietowe Opryskiwanie grubokropliste PRZYKŁADY:

134 Zalecenia etykietowe Opryskiwanie średniokropliste PRZYKŁADY:

135 Zalecenia etykietowe Opryskiwanie drobnokropliste PRZYKŁADY:

136 Zalecenia etykietowe?!?!?!?

137 Zalecenia etykietowe zabieg średniokroplisty - niebieskie dysze ciśnienie robocze 0,2 0,3 bar???

138 Wnioski

139 WNIOSKI Oferta rozpylaczy pozwala na dobór odpowiedniego rozwiązania w każdych okolicznościach Rozpylacze należy dobierać biorąc pod uwagę charakterystykę opryskiwanych upraw, fazę rozwojową, rodzaj środka ochrony roślin, warunki pogodowe oraz regulacje prawne Rozpylacze eżektorowe są rozwiązaniem do zadań specjalnych, stawiających technice ochrony szczególne wymagania lub wymagających stosowania środków ograniczających zagrożenie dla ludzi, środowiska i owadów zapylających Bardzo duże prędkości robocze (>10-12 km/h) wymagają stosowania rozpylaczy eżektorowych Technika PSP z odpowiednio wyregulowanym strumieniem powietrza pozwala na stosowanie rozpylaczy drobnokroplistych w każdych warunkach

140 WNIOSKI c.d. W aspekcie trwałości (odporności na zużycie) rozpylacze ceramiczne mają ogromną przewagę nad wykonanymi z innych materiałów. Do stosowania RSM najbardziej uniwersalne są rozpylacze strumieniowe W uprawach polowych, opryskiwanych przy użyciu tradycyjnej belki polowej nie zaleca się stosowania rozpylaczy wirowych Nowe przepisy prawa, zobowiązujące do zachowania stref buforowych i umożliwiające redukcję tych stref w zależności od stosowanej techniki ochrony zwiększają znaczenie i motywują do starannego doboru rozpylaczy Zalecenia na etykietach środków ochrony roślin, odnoszące się do jakości rozpylania i parametrów pracy rozpylaczy, mogą być mylące z powodu swojej ogólnikowości, nieprecyzyjności, braku spójności, a niejednokrotnie wręcz błędów logicznych i rzeczowych.