Znaczenie wyborów do Parlamentu Europejskiego dla krajowej sceny politycznej
|
|
- Szymon Kozłowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Perspektywa przyszłorocznych wyborów do Parlamentu Europejskiego coraz częściej pojawia się w wypowiedziach polskich polityków. Jednak wyborcy cały czas nie wiedzą o tym, że takie wybory odbędą się i to już 13 czerwca Jedynie 27% respondentów wie, że polscy przedstawiciele do PE wybierani będą w wyborach powszechnych. W obecnym kształcie instytucjonalnym UE rola Parlamentu Europejskiego jest niewielka. Wybory do PE nie niosą politycznych konsekwencji, które byłyby klarowne dla wyborcy. W związku z tym znaczenie tych wyborów dla polityków i wyborców w państwach zachodniej Europy jest w porównaniu z wyborami krajowymi drugorzędne. Pełnią one najczęściej jedynie rolę barometru politycznego krajowej sceny politycznej dając informacje o preferencjach wyborczych, które mogą być później wykorzystane w wyborach krajowych. To przede wszystkim brakowi konsekwencji politycznych należy przypisać niską frekwencję w tych wyborach (nie zaś odrzuceniu idei integracji). Analizy wykonane w odniesieniu do dotychczasowych krajów członkowskich UE sugerują, że wyższej frekwencji w wyborach do PE sprzyjają m.in.: przymusowe głosowanie, wybory krajowe przeprowadzane w tym samym czasie, postrzegana słabość instytucji krajowych oraz generalne poparcie dla członkostwa swojego kraju w UE. W Polsce, w związku z bardzo niskimi ocenami krajowych instytucji i nadziejami formułowanymi wobec instytucji demokratycznych UE, a także z faktem, że wybory do PE będą interesującym novum dla polskiego wyborcy, można spodziewać się relatywnie (jak na polskie warunki) wysokiej frekwencji. W przypadku jednego terminu wyborów europejskich i krajowych może nawet dojść do odwrotnej sytuacji niż w krajach zachodnich: to wybory europejskie będą ratować frekwencję w wyborach krajowych. W sytuacji pierwszych wyborów europejskich, w których wezmą udział polscy wyborcy oraz kłopotów polskiej sceny politycznej połączenie terminów wyborów mogłoby mieć efekt synergii i korzystnie wpłynąć na zainteresowanie społeczne i partycypację wyborczą.
2 Dokładnie za rok, w czerwcu 2004 odbędą się wybory do Parlamentu Europejskiego, szóste w historii, pierwsze w których wezmą udział polscy politycy i wyborcy. Stopniowo perspektywa tych wyborów zaczyna być obecna w polskiej polityce. W kwietniu tego roku, reagując na pogłębiający się kryzys polityczny w Polsce premier Leszek Miller po spotkaniu z prezydentem Kwaśniewskim publicznie zaproponował skrócenie obecnej kadencji polskiego parlamentu i przeprowadzenie wyborów do Sejmu i Senatu w tym samym terminie co wybory do Parlamentu Europejskiego (13 czerwca 2004). Dzień po wygranym referendum wycofał się z tej propozycji. Pamiętając o tym, że w działaniach polityków pierwszoplanowe znaczenie mają ich plany polityczne dotyczące krajowej sceny politycznej, warto jednak zastanowić się nad znaczeniem pierwszych wyborów do Parlamentu Europejskiego w Polsce dla polityków i wyborców. Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce to na razie dla polskich polityków, wyborców i ekspertów terra incognita. Jedynie wstępnie postawić więc można pytania: Jakie znacznie przypiszą im polscy wyborcy, jak potraktują je politycy? Jak ewentualnie (w przypadku ewentualnego wspólnego terminu wyborów) interferować będą kampanie wyborcze polskich partii do Sejmu i Senatu oraz Parlamentu Europejskiego? Jaka będzie frekwencja? W tekście, w oparciu o dane z wyborów zostaną sformułowane, bądź przytoczone hipotezy dotyczące czynników wpływających na frekwencję w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Następnie, wykorzystując wyniki badania sondażowego przeprowadzonego przez ISP na temat nastawienia Polaków do demokracji europejskiej i instytucji UE hipotezy te zostaną odniesione do przypadku Polski. Znaczenie wyborów do Parlamentu Europejskiego dla krajowej sceny politycznej Analiza wyborów europejskich w dotychczasowych krajach członkowskich i przy obecnym instytucjonalnym i politycznym kształcie Unii pokazuje, że w porównaniu z wyborami krajowymi ich znaczenie jest drugorzędne z punktu widzenia wyborcy. Wybory do Parlamentu Europejskiego nie przynoszą bowiem bezpośrednich i klarownych dla wyborcy konsekwencji, nie skutkują powołaniem nowego rządu i premiera, nie mają przełożenia na układ władzy w Europie. Ważniejsze niż 2
3 ogólnoeuropejskie konsekwencje są ich implikacje dla krajowej sceny politycznej. Dlatego też w anglojęzycznej literaturze przedmiotu politologowie określają wybory do Parlamentu Europejskiego mianem Second order national elections (Reif i Schmitt 1980). Porównując je z wyborami lokalnymi, np. z wyborami w landach niemieckich, wskazują na ich funkcję jako barometru politycznego krajowej sceny politycznej (Schmitt i van der Eijk 2002). W tym sensie wybory do Parlamentu Europejskiego w obecnym kształcie zawsze będą usługowe wobec problemów polskiej sceny politycznej i pozostawać będą na drugim planie w porównaniu z wyborami do Sejmu. Paradoksalnie więc, w myśl powyższej argumentacji, wspólny termin obu wyborów nie tylko nie usunąłby kwestii europejskich na dalszy plan, lecz wręcz mógłby przydać znaczenia wyborom do Parlamentu Europejskiego za sprawą prawdopodobnej wyższej frekwencji. Analizy dotychczasowych wyborów do PE pokazują bowiem, że frekwencja jest najwyższa właśnie w sytuacjach, gdy wybory europejskie i krajowe odbywają się w tym samym terminie. Najniższa jest zaś niedługo po wyborach krajowych (first-order national elections) i powoli rośnie wraz z upływem krajowego cyklu wyborczego (Schmitt i van der Eijk 2002:4). Takie prawidłowości zaobserwowano w zachodniej Europie w dotychczasowych państwach członkowskich UE. Systematyczny spadek frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego W ostatnich wyborach do Parlamentu Europejskiego w 1999 roku średnia frekwencja w całej Unii Europejskiej wyniosła 49%, po raz pierwszy w historii nie przekraczając granicy 50%. Począwszy od pierwszych wyborów do PE zainteresowanie nimi systematycznie spada (w 1979 roku wzięło w nich udział 63% wyborców, w ostatnich wyborach średnia frekwencja była niższa aż o 14 punktów procentowych). Frekwencja spada praktycznie we wszystkich krajach członkowskich. Porównując wybory z 1994 roku (a w przypadku Austrii, Finlandii oraz Szwecji ) z wyborami 1999 roku wzrosła ona jedynie w Portugalii, Hiszpanii i w Irlandii. 3
4 Frekwencja w wyborach do Parlamentu Europejskiego w latach (w procentach) Austria (1996) 49 Belgia Dania Finlandia (1996) 30 Francja Grecja 79 (1981) 77 [80] Hiszpania - 69 (1987) [64] Holandia Irlandia [64] 48 [68] 44 [51] Luksemburg [89] [87] [87] [89] [86] Niemcy Portugalia - 72 (1987) Szwecja (1996) 38 Wlk Brytania Włochy UE Dane na podstawie: oraz Schmitter/van der Eijk Dane wyboldowane oznaczają przymusowe głosowanie. Dane w nawiasach kwadratowych [ ] oznaczają, że w konkretnych przypadkach wybory do PE odbywały się w tym samym terminie co wybory krajowe. Malejące zainteresowanie społeczeństw krajów członkowskich UE wyborami do Parlamentu Europejskiego jest dużym i coraz bardziej uświadomionym problemem. Krytycy wręcz kwestionują konieczność powszechnych wyborów do PE w sytuacji, gdy nie istnieje europejska opinia publiczna czego wyrazem oprócz stale spadającej frekwencji -jest słabość partii europejskich. W tej sytuacji proponują oparcie się na parlamentach narodowych jako źródle legitymizacji. Podejmowane są i inne próby zaradzenia tej sytuacji. Myśli się m.in. o zwiększeniu wpływu Parlamentu na funkcjonowanie Unii (np. zgodnie z propozycjami francusko- 4
5 niemieckimi z 2002 roku Parlament miałby decydować w znacznym stopniu o budżecie UE oraz wybierać prezydenta Komisji). W tym kierunku idą też obecne propozycje Konwentu. W myśl proponowanych zmian wybory do Parlamentu miałyby realne polityczne konsekwencje i wyborcy - racjonalni aktorzy polityczni - podejmując decyzję o głosowaniu mogliby to uwzględnić. Reformy prowadziłyby do zmiany logiki procesu wyborów europejskich (owej logiki second-order national elections ) i mają szansę zwiększyć frekwencję. Jest to jednak dopiero kwestia przyszłości. Od czego zależy frekwencja w wyborach do Parlamentu Europejskiego obecnie? Od czego zależy frekwencja w wyborach europejskich? Poniżej przedstawione są hipotezy dotyczące czynników wpływających na frekwencję w wyborach europejskich. Niektóre z nich zostały przetestowane i poddane dyskusji przez różnych autorów, (np. Rohrschneider 2002, Schmitt i van der Eijk 2002). Przymusowe głosowanie oraz inne wybory przeprowadzane w tym samym czasie zwiększają frekwencję. W Belgii i Luksemburgu, gdzie frekwencja jest wysoka i ulega tylko nieznacznym fluktuacjom na poziomie 90% udział w wyborach jest obowiązkowy i osoby uchylające się od tego obowiązku karane są grzywną. W Grecji, gdzie głosowanie jest również obowiązkowe, kary za niegłosowanie są mniej dotkliwe dla obywateli, zaś frekwencja, choć niższa niż w Belgii, czy Luksemburgu, cały czas wysoka. Przykład Irlandii pokazuje, że równoczesne przeprowadzenie wyborów europejskich z krajowymi istotnie wpływa na zwiększenie frekwencji. W krajach korzystających z subsydiów unijnych frekwencja jest wyższa. Wyższa frekwencja ma miejsce w krajach korzystających w większym zakresie z unijnych funduszy strukturalnych: we Włoszech wynosi ona powyżej 70%, w Hiszpanii ponad 60%. W Niemczech, gdzie w dyskursie publicznym nieustannie przywołuje się fakt, że kraj ten jest płatnikiem netto do unijnej kasy, w ostatnich 5
6 wyborach do PE frekwencja wyniosła jedynie 45% (w tym samym czasie w wyborach do Bundestagu frekwencja wyniosła 82%). Postrzegana słabość instytucji krajowych sprzyja wyższej frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Postrzeganie instytucji krajowych jako efektywnych i sprawnie funkcjonujących sprzyja niższej frekwencji w wyborach do PE. W roku ostatnich wyborów do Parlamentu Europejskiego zdecydowanie najbardziej niezadowoleni z jakości swojej demokracji byli Włosi i Grecy (wg badania Eurobarometr nr 52 z 1999 roku). Tymczasem w Holandii, gdzie 77% dorosłych obywateli wyrażało zadowolenie ze stanu swojej demokracji, frekwencja w wyborach do PE wyniosła niecałe 30%. We Włoszech obserwujemy dokładnie odwrotną sytuację: jedynie 27% obywateli deklarowało zadowolenie z włoskiej demokracji i te opinie współwystępowały w 1999 roku z bardzo wysoką, ponad 70-procentową frekwencją w wyborach europejskich. W krajach, gdzie poparcie dla członkostwa w UE jest wyższe, frekwencja jest wyższa. Badania Eurobarometru nr 52 przeprowadzane kilka miesięcy po ostatnich wyborach do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 1999 pokazują, że najmniejsze poparcie dla członkostwa w UE zaobserwować można było wówczas w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Austrii, Finlandii, w Niemczech i Francji (wszędzie poniżej 50% respondentów uważających, że członkostwo w UE jest dobre dla ich kraju ). Analizując frekwencję wyborczą w tych krajach widzimy, że również ona w żadnym z tych krajów nie przekroczyła 50% ani też średniej UE. Wyjątkami są Holandia i Portugalia, gdzie poparcie dla członkostwa w Unii było w 1999 roku wysokie (71% i 68%) a frekwencja w wyborach do PE relatywnie niska (w Holandii niecałe 30%). Dla wyborców pierwsze wybory europejskie są interesującym novum, które następnie szybko powszednieje. W większości krajów członkowskich UE frekwencja w pierwszych wyborach, w jakich brali udział ich wyborcy, była najwyższa. Najczęściej nigdy później 6
7 frekwencja nie była już wyższa. Ciekawym wyjątkiem są społeczeństwa z silną reprezentacją eurosceptyków Wielka Brytania i Dania. Coraz niższą frekwencję w wyborach do Parlamentu Europejskiego należy przypisać raczej niewielkiemu politycznemu znaczeniu tych wyborów, niż antyeuropejskim postawom wyborców. Wybory do Parlamentu Europejskiego w obecnym kształcie nie niosą ze sobą żadnych politycznych konsekwencji, które byłyby ważne i wyraźne dla wyborcy. W myśl teorii second-order national elections brak zainteresowania tymi wyborami nie wynikałby z odrzucenia przez część populacji idei integracji europejskiej i polityki europejskiej, lecz byłby wyrazem małego (rzeczywistego i postrzeganego) znaczenia tych wyborów dla polityków i wyborców. Czy Polacy pójdą do wyborów europejskich? W czerwcu 2004 polscy wyborcy po raz pierwszy zagłosują w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Będą wybierać swoich przedstawicieli do tego samego gremium, co Hiszpanie, Holendrzy, czy Niemcy. Jednak kontekst tego głosowania będzie inny. W Polsce zarówno zaufanie do krajowej klasy politycznej, jak i frekwencja w wyborach do Sejmu są tradycyjnie niskie. Zaufanie do parlamentu i rządu spadło w kwietniu i w maju do poziomu 12 procent. Dodatkowo, nawet wśród osób zainteresowanych polityką, a więc pragnących uczestniczyć w życiu publicznym, prawie 30% nie umie wskazać partii, którą chciałoby poprzeć w wyborach. Wobec tych procesów trzeba więc na nowo postawić pytanie o rolę, jaką będą pełnić wybory europejskie w kontekście problemów polskiej demokracji. Rekordowo niskie zaufanie do rodzimych instytucji demokratycznych może sprzyjać przeniesieniu nadziei wyborców na instytucje Unii Europejskiej i w konsekwencji skutkować wyższą frekwencją w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Znaczna część respondentów pozytywnie ocenia Parlament Europejski (57%) postrzegając tę instytucję znacznie korzystniej niż polski Sejm (12%). Nie oznacza to jednak, że ten dobry wizerunek instytucji unijnej wynika wprost z negatywnej oceny polskich instytucji. Większy krytycyzm wobec polskich instytucji idzie w parze z większym krytycyzmem 7
8 wobec instytucji unijnych i odwrotnie (Pankowski, w druku). Wydaje się więc, że brak zależności między negatywnymi ocenami polskich instytucji a pozytywną oceną instytucji unijnych osłabia ową tezę o przeniesieniu mandatu przez polskiego wyborcę z polskiej sceny politycznej na europejskie salony i w konsekwencji większym zainteresowaniem wyborców wyborami do Parlamentu Europejskiego. Druga teza głosiłaby, że nadzieje Polaków związane z Unią Europejską, a więc m.in. z poprawą działania instytucji, z funduszami unijnymi, wpłyną na zwiększenie frekwencji. Unia Europejska już teraz funkcjonuje w naszym dyskursie publicznym jako swoista i często jedyna deska ratunkowa dla Polski. Polscy politycy coraz częściej sugerują, że nadzieja jest tylko w Unii, bo sami sobie nie damy rady (np. z dopięciem budżetu). Podobne postawy i nadzieje Polaków pokazuje też badanie Instytutu Spraw Publicznych: ponad połowa respondentów jest zdania, że wejście do Unii wpłynie pozytywnie na funkcjonowanie polskich instytucji publicznych. Tego typu myślenie obecne jest również w elektoratach partii eurosceptycznych. Znaczące części elektoratów tych partii Ligi Polskich Rodzin i Samoobrony głosowały w referendum za integracją (odpowiednio 35% i 50%). Pozwala to przypuszczać, że także wyborcy partii eurosceptycznych brać będą udział w wyborach europejskich. Z drugiej strony jednak mamy do czynienia w Polsce z niską partycypacją obywatelską, dość znaczną częścią społeczeństwa w ogóle kontestującą życie publiczne i polityczne oraz z mało stabilną sceną polityczną tych kłopotów szybko się nie pozbędziemy. Wszystkie te cechy systemowe tworzą kontekst radykalnie inny niż w krajach zachodniej Europy. Nie bez znaczenia jest też, że na rok przed wyborami do Parlamentu Europejskiego wiedza o nich w polskim społeczeństwie jest bardzo znikoma. W badaniach Instytutu Spraw Publicznych z marca % respondentów deklarowało, że wzięłoby udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego, gdyby odbyły się w najbliższą niedzielę. Jednak na zadane trochę wcześniej pytanie o sposób wybierania polskich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim jedynie 27% wiedziało, że posłów do PE będziemy wybierać w wyborach powszechnych (ponad 40% było zdania, że polscy przedstawiciele w PE zostaną delegowani przez rząd, prezydenta, bądź Sejm i Senat). Znaczący jest przy tym fakt, że na odpowiedzi nie wpływały żadne zmienne społeczno-demograficzne: ani wykształcenie ani wiek nie miały specjalnego znaczenia. Wskazuje to na odległość tych problemów dla polskiego społeczeństwa obecnie, brak wiedzy oraz możliwe znaczne zmiany w deklarowanej i rzeczywistej 8
9 partycypacji wyborczej. W wypadku decyzji o przeprowadzeniu wyborów krajowych i europejskich w jednym terminie istotne znaczenie będą też miały nastroje społeczne, polaryzacja poglądów politycznych i kampania wyborcza związane z wyborami do Sejmu i Senatu. Może się wówczas okazać, że wobec bardzo niskiego zaufania do posłów i do Sejmu oraz w obliczu nadziei wiązanych przez polskie społeczeństwo z instytucjami unijnymi będziemy mieli do czynienia z odwrotną zależnością niż w krajach zachodnich: to wybory do Parlamentu Europejskiego będą ratować frekwencję w wyborach krajowych. MATEUSZ FAŁKOWSKI jest socjologiem i politologiem. Pracuje w Instytucie Spraw Publicznych. Literatura: Pankowski, K. (w druku). Polacy o instytucjach władzy w Polsce i w Unii Europejskiej, Instytut Spraw Publicznych Reif, K. i H. Schmitt (1980). Nine Second-Order National Elections. A Conceptual Framework for the Analysis of European Election Results, European Journal for Political Research 8, s Rohrschneider, R. (2002). The Democracy Deficit and Mass Support for an EU-wide Government, American Journal of Political Science Schmitt, H. i C. van der Eijk (2002). There is Not Much Euro-hostile Non-voting in European Parliament Elections, Paper prepared for presentation at the ECPR Joint Sessions of Workshops, Turin, Italy 9
Z UNII DO POLSKI, z POLSKI DO UNII, ILE, ZA CO i NA CO CZYLI CZY POLSKA BĘDZIE PŁATNIKIEM NETTO?
Z UNII DO POLSKI, z POLSKI DO UNII, ILE, ZA CO i NA CO CZYLI CZY POLSKA BĘDZIE PŁATNIKIEM NETTO? Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej jest kwestią wyboru pewnego modelu cywilizacyjnego. Skutki ekonomiczne
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 2017 ROK
07.06.206 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 56 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ NA 207 ROK Jak wynika z prognoz Komisji Europejskiej na 207 rok, dynamika realnego
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ZAINTERESOWANIE PODJĘCIEM PRACY W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ BS/47/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2004
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWYBORY EUROPEJSKIE W 2009 R. Eurobarometr Standard (EB 69) - Wiosna 2008 Pierwsze wyniki brutto: Średnia europejska i główne tendencje krajowe
Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji SEKCJA MONITOROWANIA OPINII PUBLICZNEJ 15/09/2008. WYBORY EUROPEJSKIE W 2009 R. Eurobarometr Standard (EB 69) - Wiosna 2008 Pierwsze wyniki brutto: Średnia europejska
Bardziej szczegółowoReforma czy status quo? Preferencje państw członkowskich wobec budżetu rolnego po 2020 roku
Renata Grochowska Reforma czy status quo? Preferencje państw członkowskich wobec budżetu rolnego po 2020 roku Konferencja naukowa Strategie dla sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich dylematy rozwoju
Bardziej szczegółowoWYBORY EUROPEJSKIE W 2009 R.
Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Dyrekcja C Kontakty z Obywatelami DZIAŁ BADANIA OPINII PUBLICZNEJ WYBORY EUROPEJSKIE W 2009 R. 27/03/2009 Eurobarometr Standard (EB 71): styczeń-luty 2009 r. Pierwsze
Bardziej szczegółowoPolacy zdecydowanie za dalszym członkostwem w UE
Polacy zdecydowanie za dalszym członkostwem w UE Polacy są zdecydowanymi zwolennikami pozostania Polski w Unii. Gdyby referendum w sprawie pozostania lub wystąpienia Polski z Unii odbyło się dziś, 85%
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK. Odpowiedzi państw członkowskich w sprawie wprowadzania w życie zaleceń Komisji w sprawie wyborów do Parlamentu Europejskiego
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 27.3.2014 r. COM(2014) 196 ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK Odpowiedzi państw członkowskich w sprawie wprowadzania w życie zaleceń Komisji w sprawie wyborów do Parlamentu Europejskiego
Bardziej szczegółowoStandardowe badanie Eurobarometr z jesieni 2018 r. Pozytywny wizerunek UE przed wyborami europejskimi
Komisja Europejska - Komunikat prasowy Standardowe badanie Eurobarometr z jesieni 2018 r. Pozytywny wizerunek UE przed wyborami europejskimi Bruksela, 21 grudnia 2018 r. Po raz pierwszy większość Europejczyków
Bardziej szczegółowoPARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Spraw Konstytucyjnych 2009 16.10.2007 DOKUMENT ROBOCZY w sprawie zmiany art. 29 Regulaminu tworzenie grup politycznych Komisja Spraw Konstytucyjnych Sprawozdawca: Richard
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2013 BS/140/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W PAŹDZIERNIKU
Warszawa, październik 2013 BS/140/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W PAŹDZIERNIKU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
Bardziej szczegółowoPozapłacowe koszty pracy w Polsce na tle innych krajów europejskich. Jakub Bińkowski
Pozapłacowe koszty pracy w Polsce na tle innych krajów europejskich Jakub Bińkowski Warszawa 2014 1 POSTULATY ZPP Bogactwo bierze się z pracy. Kapitał czy ziemia, póki nie zostają ożywione pracą, są martwe.
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ POSTRZEGANY STOSUNEK KRAJÓW UE DO POLSKI BS/25/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2004
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ PREFERENCJE PARTYJNE W LIPCU BS/115/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LIPIEC 2003
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPodział środków budżetowych w Unii Europejskiej. Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki,
Podział środków budżetowych w Unii Europejskiej Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki, www.wojmos.com wojmos@wojmos.com Budżet UE Budżet UE tworzony jest z kilku źródeł. Należą do nich m.in..
Bardziej szczegółowoPOLACY I PARLAMENT EUROPEJSKI
POLACY I PARLAMENT EUROPEJSKI Postawy Polaków wobec polskich i europejskich instytucji demokratycznych Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Po wejściu Polski do Unii Europejskiej Polacy będą musieli
Bardziej szczegółowoWarszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
BAS- WAPL 859/19 Warszawa, 8 maja 2019 r. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wysokość płatności bezpośrednich w poszczególnych państwach członkowskich w latach 2016-2018
Bardziej szczegółowoSpójność w UE15 po kryzysie fiskalnym
Konferencja Wyzwania dla spójności Europy 21-22 kwietnia 2016 Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Spójność w UE15 po kryzysie fiskalnym dr Agnieszka Tomczak Politechnika Warszawska atomczak@ans.pw.edu.pl
Bardziej szczegółowoOcena działalności rządu, premiera i prezydenta Maj 2017 K.023/17
Maj 2017 K.023/17 Informacje o badaniu W maju 2017 roku Kantar Public (dawniej Zespół Badań Społecznych TNS Polska) przeprowadził sondaż, w którym respondenci oceniali pracę rządu, premier Beaty Szydło
Bardziej szczegółowoStandardowy Eurobarometr 88. Opinia publiczna w Unii europejskiej
Opinia publiczna w Unii europejskiej Badanie zamówione i koordynowane przez Komisję Europejską, Dyrekcję Raport opracowany dla Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Niniejszy dokument nie prezentuje
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2011 BS/124/2011 PREFERENCJE PARTYJNE PRZED WYBORAMI
Warszawa, październik BS/124/ PREFERENCJE PARTYJNE PRZED WYBORAMI Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul.
Bardziej szczegółowoPrzymus wyborczy. mgr Radosław Zych doktorant Centrum Studiów Wyborczych UMK w Toruniu
Przymus wyborczy mgr Radosław Zych doktorant Centrum Studiów Wyborczych UMK w Toruniu Co to jest przymus wyborczy? obowiązek wyborczy głosowanie obowiązkowe mandatory/compulsory voting prawne zobowiązanie
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2009 BS/84/2009 ZAINTERESOWANIE WYBORAMI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO WŚRÓD POLAKÓW, CZECHÓW, SŁOWAKÓW I WĘGRÓW
Warszawa, czerwiec 2009 BS/84/2009 ZAINTERESOWANIE WYBORAMI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO WŚRÓD POLAKÓW, CZECHÓW, SŁOWAKÓW I WĘGRÓW Zbliżające się wybory do Parlamentu Europejskiego stały się okazją do porównania,
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, wrzesień 2012 BS/123/2012 PREFERENCJE PARTYJNE WE WRZEŚNIU
Warszawa, wrzesień BS/123/ PREFERENCJE PARTYJNE WE WRZEŚNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia
Bardziej szczegółowoFrekwencja w wyborach parlamentarnych oraz samorządowych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, luty 2011 BS/17/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W LUTYM
Warszawa, luty 2011 BS/17/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W LUTYM Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Poczucie wpływu na sprawy publiczne NR 95/2017 ISSN
KOMUNKATzBADAŃ NR 95/2017 SSN 2353-5822 Poczucie wpływu na sprawy publiczne Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych
Bardziej szczegółowoPROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK
29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA NASTROJÓW POLITYCZNYCH POLAKÓW
Prof. dr hab. Paweł Ruszkowski Collegium Civitas, Warszawa DYNAMIKA NASTROJÓW POLITYCZNYCH POLAKÓW Wprowadzenie Badania CBOS są powtarzane co miesiąc, przeprowadzane na losowej próbie ogólnopolskiej, przez
Bardziej szczegółowoObowiązujący wiek emerytalny w 26 państwach członkowskich UE i Chorwacji oraz ew. zapowiedzi zmian w tym zakresie
Obowiązujący wiek emerytalny w 26 państwach członkowskich UE i Chorwacji oraz ew. zapowiedzi zmian w tym zakresie (Stan na 10 lutego 2011 r. ) Synteza informacji o wieku emerytalnym i planowanych reformach
Bardziej szczegółowoŹródło: kwartalne raporty NBP Informacja o kartach płatniczych
Na koniec I kwartału 2018 r. na polskim rynku znajdowały się 39 590 844 karty płatnicze, z czego 35 528 356 (89,7%) to karty klientów indywidualnych, a 4 062 488 (10,3%) to karty klientów biznesowych.
Bardziej szczegółowoWarszawa, luty 2011 BS/18/2011 OCENA DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA, ZUS I OFE
Warszawa, luty 2011 BS/18/2011 OCENA DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA, ZUS I OFE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ
Patrycja Zwiech ROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ 1. Wstęp Polska, będąc członkiem Unii Europejskiej, stoi przed rozwiązaniem wielu problemów.
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych
Materiał na konferencję prasową w dniu 23 października 2007 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2014 ISSN NR 155/2014 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA I WŁADZ SAMORZĄDOWYCH
Warszawa, listopad 2014 ISSN 2353-5822 NR 155/2014 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA I WŁADZ SAMORZĄDOWYCH Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków
Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Marlena Piekut Oleksandra Kurashkevych Płock, 2014 Pracowanie Zarabianie pieniędzy Bawienie się INTERNET Dokonywanie zakupów Nawiązywanie kontaktów Tadao
Bardziej szczegółowoPŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ
10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.
Bardziej szczegółowoEKONOMICZNA ANALIZA POLITYKI
EKONOMICZNA ANALIZA POLITYKI Wykład 6 Katarzyna Metelska-Szaniawska PLAN WYKŁADU I II Demokracja a ujęcie ekonomiczne 2 założenia modelu Downsa model rynku, w którym: dobro: programy polityczne i działania
Bardziej szczegółowoWynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej
Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia
Bardziej szczegółowoWarszawa, wrzesień 2011 BS/106/2011 FREKWENCJA WYBORCZA: DEKLARACJE A RZECZYWISTOŚĆ
Warszawa, wrzesień 2011 BS/106/2011 FREKWENCJA WYBORCZA: DEKLARACJE A RZECZYWISTOŚĆ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoŁączność szerokopasmowa: zmniejszają się różnice między europejskimi krajami o najlepszych i najgorszych wynikach
IP/08/1831 Bruksela, dnia 28 listopada 2008 r. Łączność szerokopasmowa: zmniejszają się różnice między europejskimi krajami o najlepszych i najgorszych wynikach Jak wynika ze sprawozdania opublikowanego
Bardziej szczegółowoWolniej na drodze do równości
zarządzanie różnorodność Wolniej na drodze do równości Kobiety w zarządach spółek giełdowych Fundacja Liderek Biznesu przygotowała raport Kobiety we władzach spółek giełdowych w Polsce. Czas na zmiany,
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2011 BS/54/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W MAJU
Warszawa, maj 2011 BS/54/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W MAJU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul.
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2012 BS/11/2012 OCENA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ
Warszawa, styczeń 2012 BS/11/2012 OCENA POLSKIEJ PREZYDENCJI W RADZIE UNII EUROPEJSKIEJ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoPrzyjęcie wspólnej waluty euro
Czerwiec 1 K.026/1 Informacje o badaniu W pierwszej połowie czerwca 1 roku Kantar Public (dawniej Zespół Badań Społecznych TNS Polska) przeprowadził cykliczny sondaż, w którym zapytał Polaków o opinie
Bardziej szczegółowoOPINIE O PRACY RZĄDU, PREZYDENTA I PARLAMENTU WARSZAWA, WRZESIEŃ 2000
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2014 BS/5/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W STYCZNIU
Warszawa, styczeń 2014 BS/5/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W STYCZNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoPozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej
Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Sofia, 12-13 września 2017 r. Plan wystąpienia 1. Cel pracy, źródła danych 2. Porównawcza
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach
Materiał na konferencję prasową w dniu 25 września 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji
Bardziej szczegółowoWyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy
Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 215 r.
Bardziej szczegółowoWarszawa, wrzesień 2011 BS/104/2011 PREFERENCJE PARTYJNE WE WRZEŚNIU
Warszawa, wrzesień BS/104/ PREFERENCJE PARTYJNE WE WRZEŚNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Opinie o działalności parlamentu, prezydenta, sądów i prokuratury NR 17/2017 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 17/2017 ISSN 2353-5822 Opinie o działalności parlamentu, prezydenta, sądów i prokuratury Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoWarunki mieszkaniowe ludności w poszczególnych krajach Unii Europejskiej
Nieprzeciekający dach, brak wilgoci w mieszkaniu, prysznic, wanna to podstawowe wymagania, które zgodnie z opinią większości bezsprzecznie powinna spełniać nieruchomość mieszkaniowa, bez względu na standard.
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ REPREZENTOWANIE INTERESÓW W UE I WYBÓR EURODEPUTOWANYCH BS/111/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LIPIEC 2004
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoSondaż powyborczy WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w 2014 r.
Directorate-General for Communication PUBLIC OPINION MONITORING UNIT Brussels, October 2014 Sondaż powyborczy 2014 WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w 2014 r. PODSUMOWANIE ANALITYCZNE Zasięg: Populacja:
Bardziej szczegółowoZADAĆ QK3a, JEŚLI RESPONDENT GŁOSOWAŁ, ODPOWIEDŹ 1 W QK1 - POZOSTALI PRZEJŚĆ DO QK3b
QK W niedzielę 7. czerwca br. odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego. Z takich czy innych powodów część osób w Polsce nie wzięła w nich udziału. A czy Pan(i) głosował(a) w wyborach do Parlamentu
Bardziej szczegółowoNiestabilnośd uczestnictwa wyborczego w Polsce
Niestabilnośd uczestnictwa wyborczego w Polsce Mikołaj Cześnik Pracownia Badao Wyborczych ISP PAN Polskie Generalne Studium Wyborcze Prezentacja przygotowana na seminarium pt. Chadzający na wybory jak
Bardziej szczegółowoSytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.
1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%
Bardziej szczegółowoSytuacja kobiet 50+ na europejskim rynku pracy. Iga Magda Instytut Badań Strukturalnych 13.01.2014
Sytuacja kobiet 50+ na europejskim rynku pracy Iga Magda Instytut Badań Strukturalnych 13.01.2014 Zatrudnienie w UE: kobiety a mężczyźni Zatrudnienie kobiet rosło przy spadających wskaźnikach zatrudnienia
Bardziej szczegółowoCo mówią liczby. Sygnały poprawy
EU27 Produkcja (9m2007): Tekstylia +1 % OdzieŜ +2 % Co mówią liczby. Raport. Tekstylia i odzieŝ w Unii Europejskiej.Trzy kwartały 2007 Produkcja Sygnały poprawy Po raz pierwszy od roku 2000 Unia Europejska
Bardziej szczegółowoW przypadku wykorzystywania danych prosimy o podanie źródła i pełnej nazwy firmy: TNS OBOP. Obawy Europejczyków
Informacja prasowa Kontakt: Urszula Krassowska t +48 22 598 98 98 f +48 22 598 99 99 e urszula.krassowska@tns-global.pl www.tns-global.pl 11 marca 2008 W przypadku wykorzystywania danych prosimy o podanie
Bardziej szczegółowoPolscy posłowie PE na tle innych grup narodowych w Parlamencie Europejskim
Polscy posłowie PE na tle innych grup narodowych w Parlamencie Europejskim Raport, 16 lipca 2014 RAFAŁ MATYJA Rafał Matyja, Polscy posłowie PE na tle innych grup narodowych (16/07/2014) 2 Niniejszy raport
Bardziej szczegółowoWYBORY EUROPEJSKIE W 2009 R. Eurobarometr Standard (EB 69.2) Parlament Europejski - Wiosna 2008 Podsumowanie analityczne
Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Dyrekcja C Relacje z obywatelami SEKCJA MONITOROWANIA OPINII PUBLICZNEJ 15/09/2008 WYBORY EUROPEJSKIE W 2009 R. Eurobarometr Standard (EB 69.2) Parlament Europejski -
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2010 BS/149/2010 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE
Warszawa, listopad 2010 BS/149/2010 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 30/6 2.2.2018 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/162 z dnia 23 listopada 2017 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2015 ISSN NR 7/2015 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA, PKW I NFZ
Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 7/2015 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA, PKW I NFZ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja
Bardziej szczegółowoKANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ STUDIÓW BUDŻETOWYCH
KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ STUDIÓW BUDŻETOWYCH Stawki w podatkach dochodowych od osób prawnych i fizycznych w niektórych państwach Unii Europejskiej, ulgi inwestycyjne w podatku
Bardziej szczegółowoPreferencje partyjne w listopadzie
KOMUNKAT Z BADAŃ SSN 2353 5822 Nr 147/ Preferencje partyjne w listopadzie Listopad Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz
Bardziej szczegółowoPreferencje partyjne we wrześniu
KOMUNKAT Z BADAŃ SSN 2353 5822 Nr 119/ Preferencje partyjne we wrześniu Wrzesień Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ POPARCIE DLA INTEGRACJI POLSKI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ TYDZIEŃ PRZED REFERENDUM AKCESYJNYM BS/95/2003
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPARLAMENT EUROPEJSKI: PROCEDURY WYBORCZE
PARLAMENT EUROPEJSKI: PROCEDURY WYBORCZE Procedury odnoszące się do wyborów do Parlamentu Europejskiego reguluje zarówno prawodawstwo europejskie, które definiuje zasady wspólne dla wszystkich państw członkowskich,
Bardziej szczegółowoParlament Europejski. Rola i funkcje w UE
Parlament Europejski Rola i funkcje w UE Instytucje UE Parlament Europejski Rada Europejska Rada Komisja Europejska Trybunał Sprawiedliwości UE Europejski Bank Centralny Trybunał Obrachunkowy Ogólny zakres
Bardziej szczegółowoPreferencje partyjne w maju
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353 5822 Nr 71/ Preferencje partyjne w maju Maj Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych
Bardziej szczegółowoWarszawa, kwiecień 2011 BS/41/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W KWIETNIU
Warszawa, kwiecień 2011 BS/41/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W KWIETNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2010 BS/85/2010 OCENY DZIAŁALNOŚCI NIEKTÓRYCH INSTYTUCJI PUBLICZNYCH
Warszawa, czerwiec 2010 BS/85/2010 OCENY DZIAŁALNOŚCI NIEKTÓRYCH INSTYTUCJI PUBLICZNYCH Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoMIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ
MIEJSCE POLSKIEGO PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO W UNII EUROPEJSKIEJ mgr Małgorzata Bułkowska mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Konferencja: Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja
Bardziej szczegółowoStandardowy Eurobarometr 90. Opinia publiczna w Unii Europejskiej
Badanie zamówione i koordynowane przez Komisję Europejską, Dyrekcję Raport opracowany dla Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Niniejszy dokument nie prezentuje punktu widzenia Komisji Europejskiej.
Bardziej szczegółowo48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.
INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych
Bardziej szczegółowoAutorzy scenariusza: Alicja Pacewicz, Tomasz Merta, Sylwia Żmijewska-Kwiręg
MARSZ NA WYBORY! Autorzy scenariusza: Alicja Pacewicz, Tomasz Merta, Sylwia Żmijewska-Kwiręg W demokracji przedstawicielskiej udział w wyborach to jedno z podstawowych praw i obowiązków obywatelskich.
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, kwiecień 2011 BS/45/2011 OCENA DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA, ZUS I OFE
Warszawa, kwiecień 2011 BS/45/2011 OCENA DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA, ZUS I OFE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowo1. Mechanizm alokacji kwot
1. Mechanizm alokacji kwot Zgodnie z aneksem do propozycji Komisji Europejskiej w sprawie przejęcia przez kraje UE 120 tys. migrantów znajdujących się obecnie na terenie Włoch, Grecji oraz Węgier, algorytm
Bardziej szczegółowoWyższa frekwencja w drugiej turze?
Warszawa, 22.05.2015 Wyższa frekwencja w drugiej turze? Frekwencja podczas I tury wyborów była najniższa spośród wszystkich wyborów prezydenckich po 1990 roku - do urn poszło zaledwie 48,8% wyborców. Jest
Bardziej szczegółowoWYNIKI BADAŃ OPINII PUBLICZNEJ W UNII EUROPEJSKIEJ NT. STANDARDÓW SPOŁECZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH PRODUKCJI OBUWIA
WYNIKI BADAŃ OPINII PUBLICZNEJ W UNII EUROPEJSKIEJ NT. STANDARDÓW SPOŁECZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH PRODUKCJI OBUWIA PLAN BADANIA I PRÓBA PLAN BADANIA Czas realizacji badań: czerwiec 2015 Grupa badana: próba
Bardziej szczegółowoPłatności bezgotówkowe w Polsce wczoraj, dziś i jutro
Adam Tochmański / Przewodniczący Koalicji na rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności, Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego w Narodowym Banku Polskim Płatności bezgotówkowe w Polsce wczoraj, dziś
Bardziej szczegółowoTEORIA WYBORU PUBLICZNEGO
TEORIA WYBORU PUBLICZNEGO Wykład 7 Katarzyna Metelska-Szaniawska 30/03/2009 PLAN WYKŁADU I II Demokracja a ujęcie ekonomiczne I Demokracja a ujęcie ekonomiczne czym jest demokracja? ustrój polityczny,
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2009 BS/150/2009 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE
Warszawa, listopad 2009 BS/150/2009 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE Gdyby wybory do Sejmu i Senatu odbywały się na początku listopada 1, udział w nich wzięłoby 47% ankietowanych. Od dwóch miesięcy deklaracje
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2015 ISSN NR 71/2015 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA I PKW
Warszawa, maj 2015 ISSN 2353-5822 NR 71/2015 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA I PKW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 9 stycznia 2015 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoNastroje społeczne Polaków
Październik 17 K.048/17 Informacje o badaniu Na początku października 17 r. Kantar Public (dawniej Zespół Badań Społecznych TNS Polska) przeprowadził badanie nastrojów społecznych. Polacy zostali zapytani
Bardziej szczegółowoPreferencje partyjne w październiku
KOMUNKAT Z BADAŃ SSN 2353 5822 Nr 134/ Preferencje partyjne w październiku Październik Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2009 BS/85/2009 WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
Warszawa, czerwiec 2009 BS/85/2009 WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Od drugich w naszej historii wyborów do Parlamentu Europejskiego dzieli nas już tylko kilka dni. Trwa kampania wyborcza na billboardach
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2011 BS/125/2011 SPODZIEWANA FREKWENCJA WYBORCZA
Warszawa, październik 2011 BS/125/2011 SPODZIEWANA FREKWENCJA WYBORCZA Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoKoncepcja degresywnej i progresywnej proporcjonalności i jej normatywne i opisowe zastosowania w badaniu systemów wyborczych
Koncepcja degresywnej i progresywnej proporcjonalności i jej normatywne i opisowe zastosowania w badaniu systemów wyborczych dr hab. Jacek Haman Metodologiczne inspiracje Jabłonna, 29 września 2016 Degresywna
Bardziej szczegółowo