ZDROWIE URSYNOWA. Sezonowy alergiczny nieżyt nosa. Lato czeka. I Ty możesz się przyczynić do uratowania życia ludzkiego

Transkrypt

1 ZDROWIE URSYNOWA Przychodnia ul. Romera 4 Przychodnia ul. Kajakowa 12 Przychodnia ul. Na Uboczu 5 Przychodnia ul. Zamiany 13 Szpital - Ursynowskie Centrum Zabiegowe ul. Kajakowa 12 Nr 2 (13) ISSN: Sezonowy alergiczny nieżyt nosa 4 Lato czeka 6 7 I Ty możesz się przyczynić do uratowania życia ludzkiego 8

2

3 Szanowni Państwo, Sprawia mi wielką radość, gdy mogę Państwu i Waszym Pociechom napisać kilka skromnych zdań o nadchodzących świętach czy dniach wypoczynku. Każde dziecko, bez względu na wiek oczekuje dnia 1 czerwca Dnia Dziecka. Chciałabym, aby wszystkim dzieciom spełniły się marzenia, te małe i te duże. Nam, Mamom, miło było, gdy dzieci pamiętały o naszym święcie, przypominam więc, aby taką samą radość sprawić Ojcom z okazji ich Święta. Rodzicom życzę, aby oprócz prezentów mogli poświęcić więcej czasu i uwagi swym Pociechom. Drodzy Czytelnicy, z okazji nadchodzących wakacji i Waszych urlopów życzę dobrej pogody i radości, aby wypoczynek przyniósł korzyści dla niejednokrotnie nadszarpniętego zdrowia. Pomocne będą więc artykuły tego kwartalnika, które serdecznie polecam. Grażyna Napierska Dyrektor SPZOZ Warszawa-Ursynów Spis treści Sezonowy alergiczny nieżyt nosa Międzynarodowy Dzień Pielęgniarki i Położnej Dziecko podczas lata Lato seniora I Ty możesz się przyczynić do uratowania życia ludzkiego Mięśniaki macicy Portret prywatny Dane teleadresowe Kwartalnik bezpłatny: 5000 egz. ISSN: Wydawca: SPZOZ Warszawa-Ursynów ul. Zamiany 13, Warszawa, tel Redaktor Naczelny: Anna Dymińska, tel wew. 65, anna.dyminska@zozursynow.pl Zespół redakcyjny: Grażyna Napierska, dr n. med. Beata Ptaszek, Barbara Lasota, dr n. med. Marek Kruk, Magdalena Mrozowska, Agnieszka Pietruszka zdrowie@zozursynow.pl Korekta: Maria Kałuża Skład i druk: Galia Reklama Poligrafia Zdjęcia: Redakcja, archiwum, Grażyna Napierska Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczonych reklam, zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania nadesłanych tekstów. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Zdrowie Ursynowa nie zastępuje indywidualnego kontaktu z lekarzem. Przed skorzystaniem z porad należy się skonsultować z lekarzem. ZDROWIE URSYNOWA 3

4 Na sezonowy alergiczny nieżyt nosa choruje około 20% populacji, częściej dzieci i młodzież. W Polsce uczulają najczęściej pyłki traw (np. wiechlina łąkowa, kupkówka pospolita, kostrzewa łąkowa, żyto), chwastów (np. bylica) oraz drzew (np. brzoza, olcha, leszczyna). Sezonowy alergiczny nieżyt nosa Sezonowy alergiczny nieżyt nosa to stan zapalny śluzówek nosa i zatok wywołany alergenami pyłków roślin. Choroba ta nazywana jest też katarem siennym lub pyłkowicą. Objawy Najczęstsze objawy kataru siennego to: świąd, wodnisty wyciek z nosa, kichanie i blokada nosa. Objawom tym mogą towarzyszyć: świąd oczu, uszu, gardła, zaburzenia snu, problemy z koncentracją, nieco podwyższona temperatura ciała. Charakterystyczny jest nawrót dolegliwości w tych samych miesiącach roku. Diagnostyka Pacjent z podejrzeniem kataru siennego powinien mieć wykonane testy skórne z alergenami pyłków roślin. Badanie polega na nakłuwaniu naskórka przedramienia, na którym umieszcza się kropelki płynu zawierającego alergen. Rzadziej wykonuje się pomiar przeciwciał Ig E we krwi chorego (tzw. swoiste Ig E). Leczenie niefarmakologiczne Unikaj ekspozycji na alergeny W sezonie pylenia przebywaj głównie w zamkniętych pomieszczeniach. Podczas wietrznych, słonecznych dni nie otwieraj okien. Po kontakcie z alergenem przemywaj oczy i twarz. Mieszkanie wietrz po deszczu lub w nocy. Płucz nos solą fizjologiczną lub jałową wodą morską. Leczenie farmakologiczne Leki przeciwhistaminowe mogą być stosowane w formie tabletek, kropli do oczu lub nosa. Zmniejszają głównie kichanie, wyciek z nosa, świąd. Wiele z tych leków można kupić w aptece bez recepty. Nowoczesne leki przeciwhistaminowe nie powodują senności i są zwykle dobrze tolerowane przez pacjentów. Glikokortykosteroidy donosowe stosowane są w formie aerozoli do nosa. Łagodzą objawy nieżytu nosa, szczególnie zaś pomagają pacjentom z blokadą nosa. Leki obkurczające naczynia dostępne są w postaci kropli i aerozoli do nosa. Stosowane są w przypadku blokady nosa. Leki te dostępne są bez recepty, ale nie wolno ich stosować dłużej niż pięć dni. Ich nadużywanie może prowadzić do polekowego nieżytu nosa. O G Ł O S Z E N I E Immunoterapia Immunoterapia polega na podawaniu (w formie wstrzyknięć podskórnych lub podjęzykowo) wzrastających dawek alergenu w celu osiągnięcia tolerancji na dany alergen. Leczenie trwa minimum trzy lata. Immunoterapia jest jedyną metodą przyczynowego leczenia alergii. Pamiętajmy, że nieleczony alergiczny nieżyt nosa może prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej. Immunoterapia może zapobiegać rozwojowi astmy. Jeśli cierpimy z powodu kataru siennego, nie zwlekajmy więc z wizytą w Poradni Alergologicznej. lek. Ewa Świątkowska-Żukowska Specjalista chorób płuc alergolog przychodnia przy ul. Na Uboczu 5 4 ZDROWIE URSYNOWA

5 Międzynarodowy Dzień Pielęgniarki i Położnej 14 maja 2013 roku Warszawska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych zorganizowała uroczystości z okazji Międzynarodowego Dnia Pielęgniarki i Położnej, podczas których zostały wręczone odznaczenia honorowe oraz nagrody dla pracowników ochrony zdrowia. Honorowe odznaczenie Za Zasługi Dla Ochrony Zdrowia otrzymała Pani Grażyna Tiomkin z przychodni przy ul. Romera 4. Nagrody ufundowane przez Dyrektora SPZOZ Warszawa-Ursynów Panią Grażynę Napierską otrzymały: Pani Barbara Lasota Pani Grażyna Tiomkin Pani Joanna Rozbicka Pani Krystyna Żmudzin Pani Wanda Makieła. Wszystkim pielęgniarkom i położnym pragniemy złożyć najserdeczniejsze życzenia zdrowia, pomyślności, zarówno w życiu zawodowym, jak i osobistym. Redakcja R E K L A M A O G Ł O S Z E N I E Sprawdź się! w Czy Ty i Twoja rodzina jesteście ubezpieczeni wg NFZ? Zapraszamy do naszych przychodni: ul. Zamiany 13, ul. Romera 4, ul. Na Uboczu 5, ul. Kajakowa 12 ZDROWIE URSYNOWA 5

6 Dziecko podczas lata Słońce i wysoka temperatura Przebywanie na słońcu nakazuje stosowanie na skórę preparatów ochronnych z filtrem (60, 50, 30). Dobór odpowiedniego filtru zależy od czasu nasłonecznienia, karnacji skóry, wieku dziecka im dłuższy czas, jaśniejsza skóra i młodszy wiek, tym wyższy filtr. Niemowlęta nie powinny przebywać na ostrym słońcu nawet po zastosowaniu filtru 60. Ważne jest zabezpieczenie głowy kapeluszem, czapką lub chusteczką, a także oczu okularki z filtrem UV. Należy unikać przebywania na słońcu w godzinach 11:00 14:00 ze względu na najsilniejsze promieniowanie. Wysoka temperatura powoduje intensywne pocenie, a w związku z tym utratę wody i składników mineralnych (głównie sodu). Bardzo ważne jest, by dziecko wypijało odpowiednio dużo płynów, najlepiej niegazowanej wody mineralnej. Warto zadbać również o prawidłowe ubranie powinno być przewiewne, luźne, z naturalnych i cienkich materiałów (bawełna, len), zasłaniające okolice karku (odsłonięta skóra tej okolicy szybko ulega przegrzaniu, co może doprowadzić do przegrzania całego ciała i objawów udaru cieplnego). Należy unikać przebywania z małym dzieckiem w miejscach intensywnie nasłonecznionych i przegrzanych, takich jak środki transportu pozbawione klimatyzacji. Wskazane natomiast są miejsca zacienione, z dobrym przepływem powietrza. Wyjazdy zagraniczne Przed podjęciem decyzji o spędzeniu urlopu w ciepłych krajach, odpowiedzmy sobie na kilka pytań w kwestiach ważnych dla zdrowia dziecka: Czy długa podróż nie będzie dla malucha zbyt męcząca i stresująca? Czy pobyt w zbiorowisku hotelowym, wysokie temperatury na zmianę z przebywaniem w pomieszczeniach klimatyzowanych, nie narażą dziecka na infekcje? Czy w razie zachorowania dziecka zapewnimy mu dostęp do lekarza pediatry i fachową pomoc? Jeżeli podejmiemy decyzję o wyjeździe, warto mieć ze sobą: leki przeciwgorączkowe (ibuprofen lub paracetamol), probiotyki i leki przeciwbiegunkowe (np. Smecta), środki odkażające rany i materiały opatrunkowe przydatne przy niewielkim skaleczeniu, chusteczki myjące (do przetarcia rąk 6 ZDROWIE URSYNOWA Lato jest najbardziej wyczekiwaną porą roku, kojarzy się ze słońcem, ciepłem, wyjazdami. W lecie rzadziej zapadamy na infekcje, więcej czasu spędzamy na świeżym powietrzu, intensywniej korzystamy z ruchu i rekreacji. Aby kojarzyło się także ze zdrowiem, powinniśmy pamiętać o przestrzeganiu ogólnie znanych zasad. Oto przypomnienie najważniejszych. i innych zabrudzonych części ciała), na czas podróży samolotem drobny posiłek i płyn do picia w niewielkiej ilości. Ruch na świeżym powietrzu Podczas jazdy na rowerze, rolkach lub hulajnodze dziecko musi być w kasku. Nawet niewielkie urazy głowy mogą się okazać dla niego niebezpieczne. Kolana i łokcie to kolejne miejsca najbardziej narażone na urazy można osłonić je odpowiednimi ochraniaczami. Na wypadek urazu lub skaleczenia warto mieć ze sobą małą apteczkę, a w niej środek do dezynfekcji ran, plaster z opatrunkiem czy żel na stłuczenia (do nabycia w aptece bez recepty). Wszystkie poważniejsze upadki i kontuzje powinny być skonsultowane z lekarzem. Przebywając na świeżym powietrzu, zwłaszcza w terenie leśnym, nasze dzieci są narażone na ukąszenia owadów (komary, meszki). Przed wyjściem z domu należy zabezpieczyć skórę preparatami odstraszającymi owady, co znacznie zmniejszy ryzyko i nasilenie ukąszeń. Swędzący bąbel, będący naturalnym odczynem skóry na jad owada, można posmarować żelem przeciwświądowym i przeciwalergicznym. Nasilony odczyn złe samopoczucie i dodatkowe objawy wymagają wizyty u lekarza. Po powrocie z lasu lub łąki należy dokładnie obejrzeć całe ciało dziecka. Po zauważeniu kleszcza trzeba jak najszybciej zabrać się do jego usunięcia zdezynfekować miejsce ukąszenia i ruchem lekko obrotowym pociągnąć pęsetą część pajęczaka wystającą ponad powierzchnię skóry. Kleszcze mogą przenosić między innymi wirusy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Istnieje szczepionka skutecznie chroniąca przed tą chorobą, należy pomyśleć o szczepieniu przed sezonem letnim, najlepiej jesienią. Letnie choroby Do typowo letnich chorób należą: Bakteryjne zapalenie gardła i migdałków (angina) warunkami sprzyjającymi są skrajne temperatury, przegrzanie i nagłe schłodzenie (np. jedzenie lodów podczas upału). Objawy to: silny ból gardła, gorączka, złe samopoczucie, czasami lekki ból brzucha bez biegunki. Należy podać leki przeciwgorączkowe i zgłosić się do lekarza, ponieważ może być konieczne podawanie antybiotyku. Infekcje wirusowe objawiające się biegunką dotyczą zwłaszcza dzieci w wieku niemowlęcym. Podstawową zasadą leczenia jest dostarczenie dziecku odpowiednio dużej ilości płynów oraz zastosowanie probiotyku. Przy pogorszonym apetycie i nasilających się objawach wymagana jest wizyta u lekarza. Udar słoneczny (termiczny) spowodowany jest długim przebywaniem na słońcu lub w zamkniętym, przegrzanym pomieszczeniu. Objawy to złe samopoczucie, dreszcze, gorączka, ból głowa, czasami wymioty. W razie podejrzenia udaru słonecznego należy jak najszybciej przenieść dziecko do zacienionego pomieszczenia, podać płyny do picia, leki przeciwgorączkowe, zapewnić spokój i odpoczynek. Przy nasilonych objawach warto skontaktować się z lekarzem. Oparzenia słoneczne skóry objawy to rumień, pieczenie, czasami bąble wypełnione treścią surowiczą. Zmiany skórne niezbyt rozległe i niepozbawione wierzchniej warstwy naskórka należy leczyć miejscowo preparatami łagodzącymi, dostępnymi w aptece bez recepty (większe nasilenie zmian skórnych, złe samopoczucie dziecka i silne dolegliwości bólowe wymagają wizyty u lekarza). Odpoczywajmy bezpiecznie, pamiętając o wyżej wymienionych zasadach. Korzystajmy mądrze z uroków lata, dodając sobie zdrowia i urody. lek. Jadwiga Sieczkowska pediatra przychodnia ul. Romera 4

7 Lato seniora Przed nami najpiękniejsza pora roku lato. Wspaniała, słoneczna pogoda i długie dni dają możliwość przebywania na świeżym powietrzu, kąpieli słonecznych, spacerów, wyjazdów. Lato to też upały, które mogą być niebezpieczne szczególnie dla osób starszych, jeżeli nie będą odpowiednio postępować. Warto zatem wiedzieć, co robić, a czego unikać. Wysoka temperatura jest szczególnie niebezpieczna dla osób starszych cierpiących na nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia, cukrzycę, choroby serca, nerek i płuc oraz po zawałach. Statystyki podają, że gdy temperatura przekracza 25 stopni Celsjusza, liczba zgonów wzrasta o 30 procent. Upał ma wpływ na nasz system nerwowy i pogarsza nastrój. Stajemy się senni, podenerwowani, czasami niespokojni. Możemy mieć problemy z koncentracją uwagi, czego następstwem jest częstsze popełnianie błędów. Pogarsza się nasz stan psychiczny. W czasie upałów osoby starsze chorujące na nadciśnienie tętnicze powinny szczególnie uważać, bo są najbardziej narażone na udar mózgu. Pod wpływem wysokiej temperatury rozszerzają się naczynia krwionośne przy skórze i dochodzi do spadku ciśnienia tętniczego, rośnie zapotrzebowanie serca na tlen. Gwałtowne obniżenie ciśnienia może zakłócić dopływ krwi do mózgu, czego skutkiem bywają zaburzenia świadomości, a w skrajnym przypadku zaburzenia mowy i ograniczenie sprawności ruchowej. W celu uniknięcia ryzyka udaru należy regularnie przyjmować zalecone przez lekarza leki obniżające ciśnienie krwi, kontrolować jego wysokość, wypijać odpowiednią ilość płynów. Osoby po zawałach i cierpiące na chorobę niedokrwienną serca muszą w czasie upałów wypijać przynajmniej 2 litry płynów więcej niż zwykle. Zaleca się wypijanie wody mineralnej średnio i wysoko zmineralizowanej, zawierającej dużo makro- i mikroelementów, przede wszystkim potasu i magnezu. Pierwiastki te poprawiają kurczliwość serca i zapobiegają zaburzeniom rytmu serca. Uwaga! Pacjenci z niewydolnością krążenia i nadciśnieniem tętniczym nie mogą wypijać dodatkowo więcej niż pół litra płynów dziennie. Jeżeli w ciągu tygodnia waga pacjenta z niewydolnością krążenia zwiększy się o 1,5 kg, musi on ograniczyć ilość wypijanych płynów. Powinien natomiast zwiększyć wilgotność pomieszczeń, w których przebywa, przez włączenie nawilżaczy powietrza lub wywieszenie wilgotnych ręczników czy prześcieradeł. Przy niedociśnieniu tętniczym zaleca się zwiększenie ilości płynów wysoko zmineralizowanych. W upalne i duszne dni wzmaga się pocenie, które jest zjawiskiem fizjologicznym. Dzięki temu organizm usuwa szkodliwe produkty przemiany materii i utrzymuje stałą temperaturę. Nadmierna utrata wody powoduje jednak zagęszczanie osocza i zmniejsza dopływ krwi do serca. Zagraża to osobom z kamicą nerkową. Zagęszczony mocz sprzyja tworzeniu kamieni nerkowych. Zagrożeni tym schorzeniem powinni wypijać co najmniej dwa litry płynów dziennie. W czasie upałów zwiększa się we krwi stężenie cukru, który wiąże wodę, utrudnia jej wydalanie i ochładzanie organizmu. Pacjenci chorujący na cukrzycę muszą pić napoje bez cukru regularnie przez cały dzień, nawet wówczas, gdy nie odczuwają pragnienia. Powinni także ograniczyć wychodzenie z domu. W czasie upalnych dni w dużych miastach wzrasta stężenie dwutlenku węgla i innych związków pochodzących ze spalin. Zanieczyszczone powietrze może powodować zaostrzenie dolegliwości u osób chorujących na astmę oskrzelową i przewlekłą chorobę obturacyjną płuc. Mogą się pojawić: duszność, suchy kaszel, chrząkanie, zmęczenie już po niewielkim wysiłku. Chcąc cieszyć się latem i uniknąć powyższych niekorzystnych wpływów na nasz organizm, przestrzegaj poniższych zasad. Utrzymuj temperaturę powietrza w pomieszczeniach do 30 stopni Celsjusza w dzień i do 24 stopni w nocy. Odsłaniaj i otwieraj okna w nocy i wcześnie rano, gdy temperatura powietrza jest niższa. Zamykaj i zasłaniaj okna, gdy temperatura wzrasta. Ogranicz sztuczne oświetlenie i używanie urządzeń elektrycznych. Pamiętaj o wypijaniu odpowiedniej ilości płynów. Unikaj spożywania alkoholu. Spożywaj więcej warzyw i owoców, potraw lekkostrawnych świeżo przygotowanych. Przechowuj żywność w warunkach chłodniczych. Noś ubrania wykonane z materiałów naturalnych (bawełna, len, jedwab), przewiewne, lekkie i luźne. Noś nakrycia głowy i jeżeli potrzeba, okulary z filtrem UV. Unikaj wychodzenia z domu w czasie największych upałów, a szczególnie pomiędzy godziną 10:00 a 15:00. Unikaj nadmiernego, forsownego wysiłku. Unikaj gwałtownych zmian temperatury otoczenia. Unikaj jazdy zatłoczonymi, nieklimatyzowanymi autobusami, tramwajami. Nigdy nie pozostawaj w zaparkowanym samochodzie, gdzie w krótkim czasie temperatura może wzrosnąć do 70 stopni Celsjusza. Przegrzanie może doprowadzić do udaru cieplnego. Staraj się przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w miarę możliwości w zacienionych miejscach, unikając bezpośredniej ekspozycji na słońce. lek. med. Magdalena Fekete specjalista medycyny rodzinnej p.o. kierownika przychodni ul. Romera 4

8 I Ty możesz się przyczynić do uratowania życia ludzkiego udzielając pierwszej pomocy przedlekarskiej Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) w warunkach pozaszpitalnych jest główną przyczyną śmierci w Europie i w ciągu roku rozpoznaje się je u osób. Do tego przyczyniają się: choroby serca, porażenie prądem, utonięcie, zadławienie, uraz. W Polsce wzrasta liczba osób z chorobami sercowo-naczyniowymi. Ryzyko NZK w przedziale wiekowym lat jest w naszym kraju dwukrotnie wyższe niż w krajach Europy Zachodniej. Liczba nagłych zgonów sercowych wzrasta z wiekiem, a sprzyjają im szczególnie: stresy, nadmierny wysiłek fizyczny, obfity posiłek, zwłaszcza połączony z alkoholem. NZK to stan, w którym ustaje czynność serca, cechujący się brakiem zarówno reakcji na bodźce zewnętrzne, jak i wyczuwalnego tętna oraz nieprawidłowym oddechem lub bezdechem. Do tkanek przestaje dopływać krew, a wraz z nią tlen. Po 4 minutach od zatrzymania krążenia rozpoczyna się proces umierania organizmu, który najwcześniej obejmuje mózg. Dochodzi do zmian biologicznie nieodwracalnych, umiera kora mózgowa, odpowiedzialna za osobowość człowieka. Dla zwiększenia szans przeżycia osoby poszkodowanej bardzo ważne jest natychmiastowe podjęcie udzielania pierwszej pomocy, czyli akcji resuscytacyjnej (RKO) przez każdego przypadkowego ratownika, który w danej chwili znalazł się na miejscu zdarzenia. Tak więc szansa na powrót do zdrowia w pierwszej kolejności zależy nie tak od wykwalifikowanych służb ratowniczych, jak od szybkiej pomocy udzielonej przez świadków zdarzenia. Przez resuscytację krążeniowo-oddechową (reanimację) rozumiemy zespół czynności ratowniczych, których zadaniem jest przywrócenie podstawowych objawów życia, tj. czynności układu krążenia, oddychania i układu nerwowego. Obejmuje ona uciskanie klatki piersiowej oraz sztuczne oddychanie. Dla przypadkowego ratownika, który nie ma przygotowania profesjonalnego, istotne są podstawowe czynności ratowania życia, czyli BLS (ang. basic life support), natomiast ALS (ang. advanced life support), czyli czynności zaawansowane, pomoc z zastosowaniem sprzętu ratunkowego i leków należą już do profesjonalnych ratowników.,,łańcuch przeżycia (przetrwania) określa sekwencja działań koordynujących pracę przygodnych i profesjonalnych ratowników i oznacza zachowanie następującej kolejności działań na miejscu zdarzenia: 1. Priorytetem jest ocena sytuacji, wezwanie pomocy profesjonalnej i zabezpieczenie miejsca zdarzenia, wypadku. 2. Następnym krokiem jest prowadzenie działań ratujących i podtrzymujących funkcje życiowe poszkodowanych, czyli czynności BLS. 3. Kolejny etap to profesjonalna pomoc, przywrócenie i stabilizacja funkcji życiowych z zastosowaniem sprzętu ratunkowego i leków ALS. 4. Zabezpieczonych i stabilnych poszkodowanych transportuje się do szpitali w celu kontynuowania działań diagnostycznych i leczniczych. Obowiązujące standardy resuscytacji krążeniowo-oddechowej zostały określone w wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji w 2005 roku, a uaktualnione w 2010 roku. Wytyczne te są uznawane i obowiązujące w Polsce. Udzielanie pierwszej pomocy medycznej znajduje również uregulowanie w przepisach Kodeksu Karnego Kodeksu Cywilnego i Kodeksu Pracy. Obowiązek udzielania pomocy określa artykuł 162 kodeksu karnego: 1 Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2 Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest natychmiastowa pomoc ze strony instytucji lub osoby bardziej do tego powołanej. Natomiast 757 kodeksu cywilnego stwierdza: Kto w celu odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego drugiemu ratuje jego dobro, może zażądać od niego zwrotu uzasadnionych wydatków, chociażby jego działanie nie odniosło skutku, i jest odpowiedzialny tylko za winę umyślną lub rażące niedbalstwo. NIE REAGUJE? Głośno wołaj o pomoc Udrożnij drogi oddechowe i sprawdź oddech NIE ODDYCHA PRAWIDŁOWO? Zadzwoń pod numer uciśnięć klatki piersiowej 2 oddechy ratownicze 30 uciśnięć klatki piersiowej Podstawowe zabiegi udzielania pierwszej pomocy, czyli BLS Akcję resuscytacyjną prowadzimy wg schematu ABC, zaproponowanego przez amerykańskiego anestezjologa Petera Safara: A (ang. airway) udrożnienie dróg oddechowych, B (ang. breathing) kontrola oddychania, C (ang. circulation) - kontrola krążenia krwi. I. Zanim zaczniesz udzielać pierwszej pomocy, zawsze oceń sytuację związaną z miejscem zdarzenia, tzn. sprawdź, czy nie grozi ci żadne niebezpieczeństwo i czy poszkodowany i świadkowie zdarzenia są bezpieczni. II. Oceń stan pacjenta. 1. Sprawdź, czy poszkodowany jest przytomny, a) Czy reaguje na bodźce zewnętrzne: połóż ręce na barkach i zapytaj, czy cię słyszy, czy wie, co się stało. Jeśli nie reaguje na twój głos i dotyk, to znaczy, że jest nieprzytomny. Wtedy: Zawołaj głośno o pomoc kogoś z obserwatorów. Sprawdź, czy nie ma ciał obcych w jamie ustnej (jeśli tak, delikatnie je wyjmij). 8 ZDROWIE URSYNOWA

9 b) Udrożnij drogi oddechowe: Odwróć delikatnie nieprzytomnego na plecy, połóż jedną rękę na czole, a 2 palce drugiej ręki na bródce i odchyl delikatnie głowę ku tyłowi taka pozycja zapewnia drożność górnych dróg oddechowych, język nie zapada się. Unieś żuchwę (bez odchylania głowy) zabieg stosowany w przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa. Dzwoń sam pod nr 999, 112 lub poproś kogoś innego o wezwanie profesjonalnej pomocy medycznej oraz o ewentualne przyniesienie defibrylatora, jeśli jest dostępny w pobliżu. Telefonując na pogotowie, określ: miejsce zdarzenia, liczbę osób poszkodowanych co się wydarzyło. Taka kolejność informacji zachowana jest na wypadek niespodziewanego przerwania połączenia. Według wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji sprawdzanie tętna zarezerwowane jest dla wykwalifikowanych służb ratowniczych. Dla osób niebędących ratownikami ocena układu krążenia polega na ocenie przytomności i oddechu. 3. Udrożnij drogi oddechowe (jak wyżej). Wykonaj sztuczne oddychanie, czyli dwa wdechy ratunkowe (najczęściej metodą usta-usta, lub usta-nos), dwoma palcami zaciśnij skrzydełka nosa, weź normalny wdech (ok ml powietrza), obejmij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami, wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego mniej więcej przez sekundę, obserwuj ruchy klatki piersiowej, wykonaj drugi skuteczny wdech. Jeśli wdech okazał się nieskuteczny (klatka piersiowa się nie unosi), sprawdź ponownie drożność dróg oddechowych. Do sztucznego oddychania można użyć specjalnej maseczki, a jeśli jest niedostępna, kawałka folii z wyciętym otworkiem. c) Utrzymując drożność dróg oddechowych, sprawdź, czy oddech jest prawidłowy, oceniając go przez 10 sekund (3 x P): Patrz obserwuj czy klatka piersiowa unosi się przy wdechu i opada przy wydechu Poczuj przepływ powietrza nad ustami poszkodowanego, Posłuchaj czy nie ma jakichś szmerów oddechowych. Nieprawidłowy oddech lub pojedyncze westchnienia, szmery traktuj jako brak oddechu. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, a oddech prawidłowy: ułóż tę osobę w pozycji bocznej bezpiecznej pozycja taka umożliwia naturalne udrożnienie dróg oddechowych (język i podniebienie miękkie nie zapadają się) oraz zabezpiecza przed zachłyśnięciem się zawartością żołądka przy wymiotach. Dzwoń po pomoc medyczną pod nr 999, 112. Regularnie oceniaj oddech. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, a oddech nieprawidłowy lub brak oddechu: 2. Rozpocznij RKO, zaczynając od 30 uciśnięć klatki piersiowej z częstotliwością 100 na minutę. Uklęknij obok poszkodowa nego, nadgarstki rąk (jeden na drugim, palce splecione) ułóż na środku klatki piersiowej, ręce w łokciach wyprostowane, upewnij się, że nie będziesz wywierać ucisku na żebra i zacznij uciskać klatkę piersiową na głębokość 5 cm. Po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową nie odrywając dłoni od mostka. Bardzo ważne!!! Jeśli nie jesteś w stanie wykonywać sztucznego oddychania (np. z powodów estetycznych) lub nie masz przeszkolenia w zakresie prowadzenia RKO, a chcesz udzielić pierwszej pomocy, to wykonuj samo uciskanie klatki piersiowej. Wykonuj je bez przerwy (do momentu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego), z częstotliwością 100 uciśnięć na minutę. Samo uciskanie klatki piersiowej dla poszkodowanego jest dużo lepsze niż niepodjęcie tej czynności i czekanie na przyjazd karetki pogotowia. Może właśnie ty swoją pomocą (w tym odwagą i siłą woli) przyczynisz się do uratowania czyjegoś życia ludzkiego. Według aktualnych wytycznych ERR wszystkie osoby udzielające pierwszej pomocy, niezależnie od stopnia wyszkolenia, powinny wykonywać uciśnięcia klatki piersiowej u poszkodowanych z zatrzymaniem krążenia. Kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratunkowe w stosunku 30:2. Minimalizuj przerwy między uciśnięciami. Jeśli na miejscu zdarzenia jest dwóch ratowników (jeden uciska klatkę piersiową, a drugi wykonuje pośredni masaż serca), zmiany powinny być co 2 minuty. ZDROWIE URSYNOWA 9

10 Efekt uciskania klatki piersiowej: 1. powoduje pośredni ucisk serca tzw. masaż serca, 2. powoduje niewielki przepływ krwi przez serce i mózg (utrzymuje krążenie). Resuscytację krążeniowo oddechową (RKO) prowadź do czasu: 1. Przybycia służb ratowniczych. 2. Powrotu samodzielnego oddechu. 3. Gdy ratownik ulegnie wyczerpaniu. Nie należy bać się udzielania pierwszej pomocy. Lepiej coś zrobić (chociażby wezwać pogotowie ratunkowe) niż stać i biernie się przyglądać. Za kilka minut może być już za późno na uratowanie człowieka przez profesjonalnych ratowników. Defibrylacja Wśród mechanizmów nagłego zatrzymania krążenia możemy wyróżnić migotanie komór i trzepotanie komór. Wskazana jest wtedy wczesna defibrylacja, polegająca na tym, że silny impuls prądu stałego przechodzący przez mięsień sercowy ma przerwać migotanie komór i pozwolić sercu wznowić pracę w normalnym, zdrowym rytmie. Podkreśla się rolę natychmiastowego podjęcia uciskania klatki piersiowej po wykonanej defibrylacji. Stwierdzono, że pierwsza pomoc przedlekarska zwiększa szanse ocalenia ofiary nagłego zatrzymania krążenia, a defibrylacja daje możliwość jej uratowania. Defibrylacja jest wykonywana przy użyciu automatycznego defibrylatora zewnętrznego AED. Jest to przenośne, łatwe w użyciu, bezpieczne urządzenie medyczne, zaprojektowane też z myślą o osobach, które jako pierwsze udzielają pomocy przedlekarskiej, a nie mają odpowiedniego przeszkolenia ani wykształcenia medycznego. AED ma wbudowany komputer, który wydaje wszystkie polecenia, jak postępować. W ratownictwie pozaszpitalnym dąży się do wprowadzenia prostych w użyciu defibrylatorów, dostępnych w miejscach publicznych (lotniska, obiekty sportowe, stacje metra, duże sklepy) i w zakładach pracy, czyli tam, gdzie są duże zbiorowiska ludzi, wśród których dość często dochodzi do NKZ. mgr Barbara Lasota Koordynator ds. Pielęgniarstwa SPZOZ Warszawa-Ursynów I N F O R M A C J A 10 ZDROWIE URSYNOWA

11 Mięśniaki macicy Mięśniaki macicy są najczęściej występującymi łagodnymi nowotworami ginekologicznymi. Rozwijają się u 20 40% kobiet w wieku rozrodczym i są przyczyną blisko 30% operacji usunięcia macicy. Częstość występowania i etiologia Częstość występowania mięśniaków macicy zwiększa się wraz z wiekiem, aż do osiągnięcia przez kobietę wieku menopauzalnego. Po menopauzie w macicy stwierdza się mniej mięśniaków, o mniejszej wielkości. Przyczyny powstawania mięśniaków nie zostały do końca zdefiniowane. Większość teorii łączy ich etiologię z nierównowagą hormonalną organizmu, a dokładniej z nadmierną produkcją lub zwiększoną wrażliwością na estrogeny. Ryzyko rozwoju zależy również od czynników genetycznych i rośnie trzykrotnie, gdy mięśniaki stwierdzono u krewnej w pierwszej linii. Rodzaje mięśniaków Mięśniaki macicy powstają w wyniku rozrostu komórek mięśniowych mięśnia macicy i tkanki łącznej. Są guzami łagodnymi, dość dobrze odgraniczonymi od tkanek otaczających. Rzadko występują pojedynczo (zaledwie ok. 10% przypadków), zazwyczaj jest ich kilka, a nawet kilkanaście. Mają różną wielkość od guzów o średnicy poniżej centymetra do rozmiaru piłki futbolowej, a bywają nawet większe. Najczęściej jednak ich średnica nie przekracza cm. Mięśniaki klasyfikowane są zgodnie z ich lokalizacją jako podśluzówkowe, śródścienne lub podsurowicówkowe. Ta klasyfikacja ma znaczenie kliniczne, gdyż objawy i metody leczenia poszczególnych rodzajów mięśniaków są różne. Mięśniaki podśluzówkowe są najrzadsze i wpuklają się do jamy macicy. Dają objawy w postaci bolesnego miesiączkowania, nieprawidłowych krwawień z dróg rodnych i niepłodności. W rzadkich przypadkach uszypułowane mięśniaki podśluzówkowe mogą wpuklać się ( rodzić się ) do kanału szyjki macicy i pochwy. Najczęstsze mięśniaki, umiejscowione wewnątrz ściany macicy, są nazywane śródściennymi i zwykle bezobjawowe. Jednak czasami mogą się objawiać obfitymi krwawieniami z dróg rodnych i niepłodnością. Niepłodność może być wtórna w stosunku do zewnętrznego ucisku jajowodów, natomiast nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych są wtórne w stosunku do zaburzeń czynności skurczowej macicy. Mięśniaki podsurowicówkowe, czyli zlokalizowane pod błoną okrywającą macicę od zewnątrz, zwykle są bezobjawowe. Uszypułowane mięśniaki mogą ulegać skręceniu, co powoduje niedokrwienie guza i ból. Wzrost mięśniaka na boki, między blaszki więzadła szerokiego macicy, może symulować guz jajnika w badaniu przedmiotowym i badaniach obrazowych Objawy Ustalono, że u 20 50% kobiet z mięśniakami macicy występują: nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, zaburzenia miesiączkowania, plamienia międzymiesiączkowe, uczucie ucisku w jamie brzusznej, parcie na mocz, zaparcia, ból, niepłodność lub badalny guz w jamie brzusznej albo w miednicy małej. Objawy kliniczne są różne i zależą od rozmiaru, lokalizacji i liczby guzów. Cztery główne objawy będące wskazaniami do interwencji chirurgicznej to: nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych, ucisk na sąsiednie organy, ból i niepłodność. Krwawienie. Najczęstszym objawem mięśniaków są nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych w postaci krwotocznych miesiączek lub krwawień międzymiesiączkowych. Mogą prowadzić do ciężkiej niedokrwistości wtórnej. Ucisk na sąsiednie organy. Powiększające się mięśniaki macicy mogą powodować ucisk na sąsiednie organy. Mięśniaki przedniej ściany macicy uciskające pęcherz moczowy, powodują parcia naglące, nietrzymanie moczu i częste oddawanie moczu w nocy. Mięśniaki tylnej ściany macicy, uciskające jelito grube, objawiają się zaparciami. Mięśniaki międzywięzadłowe mogą się przemieszczać i uciskać moczowód, powodując jego poszerzenie, a w następstwie wodonercze i uszkodzenie nerek. Ból. U blisko 30% kobiet z mięśniakami macicy pojawią się tępe, stałe lub narastające bóle ostre, zwykle spowodowane degeneracją guza. Martwica może się objawiać objawami ogólnoustrojowymi, takimi jak bóle brzucha, umiarkowana gorączka czy leukocytoza. Ból występuje również przy skręceniu się szypuły mięśniaka podsurowicówkowego lub rodzeniu się uszypułowanego mięśniaka. Niepłodność. Mięśniaki macicy są także rzadką przyczyną niepłodności, którą może spowodować upośledzenie drożności jajowodów lub zniekształcenie jamy macicy. U pacjentek z mięśniakami podśluzówkowymi ryzyko wczesnego poronienia spowodowanego zaburzeniami implantacji jest większe. Diagnostyka Dokładna ocena liczby, umiejscowienia i wielkości mięśniaków ma istotne znaczenie, ponieważ decyduje o wyborze metody leczniczej. Nie istnieje jeden prosty sposób oceny mięśniaków. Do dyspozycji jest kilka badań, które różnią się swoistością, czułością, kosztem i stopniem niewygody dla kobiet. Podstawowa diagnostyka mięśniaków ma najczęściej prosty i nieinwazyjny charakter. W większości przypadków wystarcza badanie ginekologiczne oraz badanie ultrasonograficzne. Ultrasonografia (USG). Preferowane jest badanie sondą przezpochwową, jako dokładniejsze i dostarczające więcej ilości danych. Rutynowo stanowi wstęp określa konieczność dalszej diagnostyki i wdrożenia innych badań. Przezpochwowe badanie ultrasonograficzne można uzupełnić badaniem przez powłoki brzuszne, które umożliwia zobrazowanie dużej, mięśniakowato zmienionej macicy oraz mięśniaków uszypułowanych. Tomografia komputerowa (TK). Dzięki tomografii komputerowej uzyskuje się pełny obraz narządów miednicy, w tym również struktur anatomicznych niebędących wewnętrznymi narządami płciowymi kobiety. Nie zapewnia ona jednak wystarczającej rozdzielczości obrazu architektury wewnętrznej narządów płciowych, a ponadto wiąże się z koniecznością napromienienia. TK, w porównaniu z USG, cechuje mniej- ZDROWIE URSYNOWA 11

12 sza swoistość w różnicowaniu nieprawidłowych zmian w macicy i jajnikach lub prawidłowego jelita. Obecnie znajduje zastosowanie w ginekologii, przede wszystkim w ocenie stopnia zaawansowania nowotworów złośliwych oraz w kontroli po leczeniu. Magnetyczny rezonans jądrowy (MRI). Aktualnie rezonans magnetyczny jest uważany za najdokładniejszą technikę obrazową do wykrywania i lokalizacji mięśniaków. Badanie to powinno się wykonać w przypadku istotnych rozbieżności między obrazem USG a objawami klinicznymi zgłaszanymi przez pacjentkę. Leczenie Postępowanie w przypadku wykrycia mięśniaków uwarunkowane jest kilkoma czynnikami. Najczęściej brane są pod uwagę: wielkość i liczba zmian, ich umiejscowienie, szybkość wzrostu, powodowane objawy oraz wiek i wola samej pacjentki. Około 50 80% mięśniaków nie powoduje żadnych objawów i nie wymaga leczenia, a jedynie obserwacji i okresowej kontroli. U pacjentek z objawami klinicznymi można zastosować leczenie zachowawcze lub chirurgiczne. Za usunięciem zmiany przemawiają: duże rozmiary guza z objawami uciskowymi, nawracające obfite krwawienia prowadzące do anemizacji, ból czy niepłodność. Leczenie farmakologiczne. Ze względu na potrzebę stosowania mniej inwazyjnych technik oraz w związku z faktem, że wiele kobiet odkłada zajście w pierwszą ciążę na 3. lub 4. dekadę życia opracowano szereg nieoperacyjnych metod leczenia. Zarówno wzrost, jak i rozwój mięśniaków stymulują estrogeny, a na procesy te mają również wpływ cykliczne zmiany stężenia hormonów. Dlatego też wiele metod leczenia opiera się na supresji estrogenów. Idealna terapia powinna doprowadzić do całkowitej regresji mięśniaków macicy, w praktyce jednak głównym zadaniem jest złagodzenie objawów przez zmniejszenie wielkości macicy i mięśniaków. Pochodne progesteronu zatrzymują wzrost mięśniaków i łagodzą objawy. Androgeny Danazol prowadzi do regresji mięśniaków, jednak ze względu na liczne objawy niepożądane ma ograniczone zastosowanie. Analogi GnRH przez supresję przysadki, a zatem blokowanie czynności jajników wywołują stan hipoestrogenny, powodując zmniejszenie mięśniaków macicy i ustąpienie obfitych krwawień miesięcznych. Okres leczenia nie może być dłuższy niż 6 miesięcy z powodu gwałtownej demineralizacji kości. Ponadto działania niepożądane spowodowane spadkiem estrogenów, głównie uderzenia gorąca i suchość w pochwie, są nieprzyjemne i mogą znacznie upośledzać jakość życia. Lewonorgestrel w postaci wkładki domacicznej hamuje czynniki wzrostu endometrium. Leczenie chirurgiczne. Istnieje kilka metod operacyjnych. Ostatnio coraz częściej stosuje się operacje laparoskopowe i histeroskopowe jako mniej traumatyzujące dla pacjentek i chętniej przez nie akceptowane. Histerektomia (usunięcie macicy) to tradycyjna metoda leczenia pierwszego rzutu mięśniaków objawowych. Procedura powinna być zarezerwowana dla kobiet, które nie planują więcej ciąży oraz nie życzą sobie zachowania macicy. Leczenie operacyjne przeprowadzane jest drogą pochwową lub brzuszną. Miomektomia wyłuszczenie mięśniaka z zachowaniem macicy. Wskazana jest u kobiet, które straciły ciążę, w przypadkach niedokrwistości wtórnej spowodowanej obfitymi krwawieniami lub bólem w miednicy małej oraz u kobiet, które chcą zachować macicę. Podsumowanie Mięśniaki macicy są często występującymi, łagodnymi guzami macicy, które w większości przypadków nie dają objawów klinicznych. W związku z tym zaleca się głównie okresowe kontrole ginekologiczne, a jedynie w przypadku pojawienia się objawów klinicznych lub znacznych rozmiarów guza leczenie operacyjne. dr n. med. Alina Krychowska-Ćwikła poradnia ginekologiczno-położnicza przychodnia przy ul. Kajakowej 12 Ursynowskie Centrum Zabiegowe LaciBios femina R E K L A M A Zdrowie intymne pod kontrolą LaciBios femina pierwszy w Polsce doustny probiotyk ginekologiczny osłaniający jednocześnie drogi rodne i układ pokarmowy kobiety. LaciBios femina to wyjątkowa kompozycja 2 bakterii probiotycznych, których skuteczność i działanie potwierdzają liczne badania, oraz wygoda i dyskrecja stosowania, którą tak cenią sobie kobiety. LaciBios femina stosuj zawsze przy: antybiotykoterapii, lekach przeciwgrzybiczych, antykoncepcji, w okresie ciąży i karmienia piersią, korzystając z basenu, podczas wyjazdów. LaciBios femina pozwala Ci być sobą w każdej sytuacji. LaciBios femina Protecta zdrowie intymne pod kontrolą przez 24/h dobę przez 365 dni w roku LaciBios femina Protecta specjalistyczny płyn do higieny intymnej o ph 3.5. Skutecznie łagodzi podrażnienia błon śluzowych, daje uczucie,komfortu i świeżości. Polecany m in. dla kobiet borykających się z dolegliwościami okolic intymnych. Podwójna ochrona przed drobnoustrojami. Zawiera składniki o działaniu bakteriobójczym i przeciwgrzybicznym oraz ph 3.5. Skuteczność produkt przebadany pod kontrolą lekarzy ginekologów. Potwierdzone działanie. Idealne dopasowanie do potrzeb kobiety (codzienna na higiena i stany wymagające szonej ochrony). zwięk- Bezpieczeństwo nie powoduje podrażnień, nie zawiera: parabenów, SLS, SLES, PEG, barwników, substancji zapachowych. Hypoalergiczny odpowiedni dla kobiet wrażliwych, podatnych na alergie, podrażnienia. Przebadany dermatologicznie i alergologicznie. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

13 Portret prywatny dr Małgorzata Matej Lekarz pediatra i lekarz medycyny rodzinnej Kierownik Przychodni na Uboczu 5 W zawodzie od 28 lat. Absolwentka Krakowskiej Akademii Medycznej i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zanim zaczęłyśmy wywiad, musiałam chwilę zaczekać. Doktor kończyła przyjmować pacjenta, który zapomniał, że skończyły mu się leki. Zapominamy dbać o nas samych I tak zaczęła się nasza rozmowa. Bije od niej spokój. Spokojne spojrzenie, ruchy, ton głosu. Zostaję poczęstowana herbatą i zaczynamy. Ma pani dar kontaktowania się z ludźmi. Co pani w nich lubi? Trudne pytanie. Cenię sobie ludzi, którzy potrafią zachować spokój duchowy, równowagę w życiu, którzy dużo mają, ale nie obnoszą się tym, wspierają innych i służą im pomocą. Nie zawsze ludziom w życiu się układa tak, jak chcą. Według tego powiedzenia: Jeśli chcesz rozśmieszyć Pana Boga, opowiedz mu swoje plany. Co pani robi, kiedy życie zaskakuje panią, kiedy zmienia pani plany? Nie jest to powód do rozpaczy. Myślę sobie, że tak musiało być i koniec. Godzę się z tym. Widocznie nie ta pora, nie to miejsce, nie ten czas. Jeśli na coś się zdecyduję, jeśli czegoś bardzo chcę, to wcześniej czy później to otrzymam, tylko muszę uzbroić się w cierpliwość i spokojnie poczekać. Nigdy się nie zdarzyło, żebym nie osiągnęła tego, czego chcę, lubię rozpoczynać i kończyć. Nie lubię zostawiać rzeczy niezałatwionych ani ich odkładać, bo są dla mnie zbyt trudne. Jeśli coś mi nie wychodzi, nie zostawiam tego. Praktyka czyni mistrza jeśli nie wyjdzie za pierwszym razem, to uda się za drugim, trzecim, dziesiątym. Kiedyś się uda, tylko trzeba mieć pozytywne nastawienie, tak mi się wydaje. Pani przepis na szczęście? Nie mam przepisu na szczęście. Moje szczęście to budzenie się codziennie rano. Może to zwykła rzecz. Ludzie tego nie doceniają. Ponoć w życiu piękne są tylko chwile, jak śpiewał Ryszard Riedel. Piękne chwile dla pani to...? Podróżowanie. Kiedyś pomyślałam sobie, że mój tata, który nie widział nawet polskiego morza, bo w takich czasach się urodził i wychował, nigdy by nie przypuszczał, że będzie mieć córkę, która odwiedzi prawie wszystkie kontynenty oprócz Australii. Kiedyś policzyłam miejsca na świecie, które odwiedziłam, i jest ich około stu siedemdziesięciu. Uważam, że to dar od losu. Wróciłabym do Azji, do Tajlandii, aby zobaczyć jeszcze raz zupełnie inny świat. Tam czułam się zrelaksowana, nie czułam żadnego pośpiechu. Miałam wrażenie, że ci ludzie nie gonią tak za tym życiem jak my. Urzekły mnie ołtarzyki dla duchów dobrych i złych. Ustawiane są przed domami, żeby wspierać dobre duchy i dobrą karmę, ale równocześnie i złe żeby je nakarmić, aby szybciej odeszły. Jaka jest pani filozofia dobrych i złych rzeczy? Myślę, że wyrosłam już z wieku, w którym chciałam dużo rzeczy mieć. Teraz bardzo sobie cenię spokój, równowagę psychiczną i duchową. Mam ten dar, że potrafię złe przełożyć na dobre. Mam pogodne podejście do życia. Zobaczymy, co los przyniesie. Czy to złe jest nam potrzebne? Myślę, że tak, ono buduje naszą siłę. Jest powiedzenie: Jeśli coś cię nie zabije, to cię wzmocni. Gdy spotyka nas coś trudnego, jeśli musimy podjąć decyzje, które nie są aprobowane, musimy się postawić, daje nam to doświadczenie, siłę. Potem to doświadczenie pomaga nam w podobnych sytuacjach. Wiemy już, co robić i jak się zachować. Bardzo ważne jest, aby człowiek bardzo szybko znalazł własną drogę, aby wiedział, co chce robić, co osiągnąć, co go pasjonuje. Jeżeli odnajdziemy w sobie ten talent, który dostaliśmy z góry, to co jest naszym przeznaczeniem, osiągniemy 90% życiowego sukcesu, na kolejne 10% nie mamy wpływu. Ważne jest to, co dostajemy od życia, ale najważniejsze co z tym zrobimy, jak to wykorzystamy. Zawsze szłam do przodu. Kiedy miałam szansę zarobienia pieniędzy, poznania nowych ludzi, wyjazdu, zawsze z niej korzystałam. Nigdy nie wiemy, czy okazja się powtórzy. Trzeba chwytać każdą chwilę taka jest moja dewiza. Powiedziała pani o odkryciu w sobie pasji. A co jest tą pasją? Praca z ludźmi, choć ja nie wybrałam medycyny. Bardzo chciałam pójść do szkoły pedagogicznej i pracować z dziećmi. Pochodzę z małej miejscowości podkarpackiej. Szkołę pielęgniarską ukończyłam w Sanoku. Byłam aktywną uczennicą, przewodniczącą samorządu szkolnego. Brałam udział w olimpiadach pielęgniarskich, lubiłam się uczyć. Nie ja zdecydowałam, że pójdę na studia medyczne, tylko mój dyrektor. Obserwował mnie przez ostatnie dwa lata, widział moje osiągnięcia. Stwierdził, że jestem osobą odpowiedzialną i otrzymałam od niego indeks na studia. To były ostatnie lata, gdy można było dostać się na studia bez egzaminów. Jestem mu bardzo wdzięczna, bo gdyby nie on, to prawdopodobnie zostałabym w Sanoku i nie byłabym tu, gdzie jestem. To były ciężkie studia. Cztery razy się pakowałam i wracałam do domu, ale za każdym razem coś zdałam i dalej zostawałam. Po studiach wróciłam w Bieszczady do pracy. Poznałam męża i wyjechałam za nim do Warszawy. Sprowadziłam się tu w 1986 roku i już zostałam. Jaką lekcję wyniosła pani z podróżowania? Mieszkałam i pracowałam prawie pięć lat w Stanach, z całą rodziną. W tamtym okresie Ameryka była krajem mlekiem i miodem płynącym, a mimo to mentalność tamtejszych ludzi mi nie odpowiadała. Zrozumiałam już wtedy, że szczęście to nie stan posiadania. Nie najlepszy samochód, mieszkanie, tylko to, jak my się czujemy w sobie. Mam takie podejście do życia, że moja szklanka jest jeszcze do połowy pełna, a nie już do połowy pusta. Nie mogłam się pogodzić z ciągłymi rozmowami o pieniądzach, o tym, że Ameryka jest taka wspaniała... bo nie jest. Tam jest wyraźny podział na klasy i przejście z jednej do drugiej to bardzo trudne zadanie. Mieliśmy zalegalizowany pobyt, dobrą pracę, nauczyłam się szybko angielskiego, dzieci chodziły do dobrej szkoły, mieszkaliśmy w ładnej dzielnicy, mimo to czułam się emigrantem. Gdziekolwiek poszłam, czułam, że nie jestem u siebie. Wróciłam do Polski i zaczęłam wszystko od nowa. Nie żałuję tej decyzji. Wiem, dlaczego Ojciec Święty całował ziemię polską. Kiedy wracam z różnych podróży, nawet pięknych, zawsze jestem szczęśliwa, że wracam do siebie. Kolejna moja refleksja: w krajach biedniejszych ludzie są dla siebie lepsi. To pozornie dziwne, bo wydaje się, że skoro jest im ciężej, to powinni bardziej zabiegać o własne sprawy. Gdybym miała wybór: Wschód albo Zachód, zawsze wybrałabym Wschód. ZDROWIE URSYNOWA 13

14 Wspomniała pani o planach na przyszłość. Co pani zamierza robić po zakończeniu pracy, na emeryturze? Marzy mi się wyjazd na rok do pracy gdzieś daleko. Chciałabym popracować z dziećmi, ze starszymi ludźmi gdzieś na Wschodzie i mieć czas bliższego przyjrzenia się tamtej kulturze. Choć patrząc na to, jak zmienia się świat, sądzę, że do tego czasu może się dużo wydarzyć. W Polsce można robić bardzo dużo różnych rzeczy, będąc na emeryturze. Uniwersytety Trzeciego Wieku, różnego rodzaju warsztaty, kursy, ale ile osób na nie chodzi? Podobnie jest z badaniami profilaktycznymi mamy różne możliwości, możemy wykrywać raka piersi, żołądka, ale ile osób z tego korzysta? Są to badania bezpłatne. Możliwości są stworzone, tylko trzeba chcieć je zauważyć i chcieć z nich skorzystać. Dotknęłyśmy tematu starości. Powiedziała pani, że na starość trzeba sobie zapracować. Co to znaczy? Po pierwsze, trzeba zadbać o zdrowie. Bo nie kto inny tylko my jesteśmy za nie odpowiedzialni. W zależności o tego, jak o nie dbamy, jak się odżywiamy, czy się wysypiamy, czy potrafimy się zrelaksować, odciąć od mediów, trochę pomedytować, zastanowić się nad głębią życia przygotowujemy się do tego czasu. Po drugie, należy utrzymać dobre relacje międzyludzkie. Mieć wokół siebie ludzi przychylnych. Moja córka powiedziała mi kiedyś: Mamo, masz wokół siebie tyle przyjaznych osób, które ci dobrze radzą i życzą, słuchaj tego. Byłam już sporo po czterdziestce, kiedy zrozumiałam, co ona do mnie mówi. Bo my rzadko słuchamy naszych dzieci. Wydaje się nam, że jako dorośli mamy większe doświadczenie, potrafimy trafniej ocenić sytuację. To nasz błąd. Są różnice pokoleniowe, ale dlatego, że jesteśmy bardziej doświadczeni, bardziej ustabilizowani, powinniśmy popatrzeć inaczej na to pokolenie, które za nami wędruje. Powinniśmy ich posłuchać. Powinniśmy się od nich uczyć? Myślę, że tak. Powinniśmy słuchać i korzystać z ich młodzieńczej mądrości. Oni wchodzą w zupełnie inny świat, który dla nas jest trochę trudniejszy. Komputery, cała technika niektórzy nie chcą się za to zabrać, mimo że są takie możliwości. Boi się pani starości? Nie, ani śmierci. Mam w sobie tyle pogody ducha, tyle planów, że nie wiem, czy wystarczy mi czasu, aby to zrealizować. Poradzę sobie z tą starością. (Śmiech) Co trzeba mieć w sobie, żeby osiągać to, przed czym wielu ludzi ucieka, czego się boi? Kochać życie po prostu. Cieszyć się każdym dniem. 14 ZDROWIE URSYNOWA Można to sobie wypracować? Jest na to przepis? Ludzie zarażają się pewnymi zachowaniami. Z kim przestajesz, takim się stajesz. Jeżeli są wokół nas ludzie z pesymistycznym podejściem, my też go nabieramy i tak zaczynamy patrzeć na świat. To nam się udziela. Myślę, że z takim pesymistą dużo bym rozmawiała. Trzeba spędzać z takim człowiekiem jak najwięcej czasu, aby zaszczepić mu pogodne podejście do życia. Wszyscy wiemy, że rodząc się, zaczynamy powoli umierać. Nie ma innej drogi dla każdego z nas, czy jesteśmy bogaci, czy biedni. Nasz zegar biologiczny stanie. Kiedyś ta bateria się wyczerpie i należy przeżyć życie tak, aby umierając, mieć poczucie, że to, co dostaliśmy, wykorzystaliśmy najlepiej jak umieliśmy. Chciałabym na starość powiedzieć, że tyle widziałam, zrobiłam, że coś po mnie pozostało. To nie kwestia pozostawiania po sobie pięknej kanapy, dywanu czy lampy u sufitu. To kwestia pozostawienia po sobie dobrych wspomnień. Mówi się, że wszystko, co najlepsze, jeszcze przed nami. Tak, też uważam, że życie zaczyna się po czterdziestce. (Śmiech) Niczego nie zmieniłabym w swoim życiu. Za tego samego człowieka wyszłabym za mąż, takie same dzieci bym urodziła, taką samą pracę bym wykonywała. Czuję się spełniona. Mimo że pochodzę z małej wsi w której wychowywałam się w dziwnych czasach, wydaje mi się, że wzięłam od życia wszystko to, co najlepsze. Ktoś powiedział, że błądzić jest rzeczą ludzką, ale trwać w tym błędzie to już głupota. Każdy z nas popełnia błędy, tylko musimy mieć świadomość tego, że się pomyliliśmy nie jesteśmy idealni. Zawsze mówię, że są trzy genialne, czarodziejskie słowa: dziękuję, proszę i przepraszam. Jeśli umiemy przyznać się do błędu i przeprosić, to w dzisiejszych czasach już duża sztuka. Przyznać się przed pracownikami, własną rodziną czy znajomymi, powiedzieć: Przepraszam, pomyliłam się, byłam w błędzie. Mało ludzi to potrafi. Ale trzeba też umieć wybaczyć sobie błędy. Oczywiście, trzeba zdać sobie sprawę z tego, że nie mamy wpływu na wszystko. Możemy zmienić tylko to, na co mamy wpływ. Choć ktoś, kto ma pozytywne podejście, będzie mieć pogodne życie i starość również, bez względu na to, co go w życiu spotka. A jeśli ktoś całe życie jest zgorzkniały i niezadowolony, to starość będzie dla niego jeszcze bardziej przykra i gorzka. Sztuką jest żyć, uczyć się, obserwować, także to, z jakimi ludźmi się przebywa, jak się korzysta z tego, co ci ludzie wnoszą do naszego życia. Mówi się, że rodziny nie wybieramy, rodzimy się w niej, ale już przyjaciół, znajomych, ludzi, z którymi chcemy obcować, dobieramy sobie sami. To my decydujemy o tym, z kim się spotykamy, z kim chcemy spędzać wolny czas i jak. Szukajmy tych, którzy są dla nas dobrym bodźcem. Ponieważ życie zaczyna się nie od wczoraj, nie od jutra, tylko od teraz, to może warto zobaczyć, gdzie jesteśmy i kto jest wokół nas Dziękuję pani za rozmowę. Rozmawiała Agnieszka Pietruszka

15 R E K L A M A

16 Przychodnia przy ul. Zamiany 13 Centrala: , Punkt Obsługi Pacjenta, tel , Poradnie specjalistyczne: - alergologii dla dzieci i młodzieży, tel gabinet zabiegowy wew. 53, - chorób płuc dla dzieci tel , - zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży oraz ich rodzin tel , - logopedii tel Poradnia terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu i innych zachowań: tel Przychodnia przy ul. Na Uboczu 5 Centrala: , , , , , , SEKRETARIAT - Punkt Obsługi Pacjenta w godz. 8 15, tel./faks wew Podstawowa Opieka Zdrowotna: - rejestracja dla dorosłych wew. 100, 102, 103, - rejestracja dla dzieci chorych wew. 131 lub tel , , - rejestracja dla dzieci zdrowych tel , , , - gabinet zabiegowy/ekg wew.116, - pielęgniarki środowiskowe wew Poradnie specjalistyczne: - położniczo ginekologiczna wew. 119, - chirurgii wew. 106, - dermatologii wew.123, - onkologii tel , - diabetologii wew. 121, - ortopedii i traumatologii narządu ruchu wew. 107, neurologii wew. 110, - stomatologii dla dzieci wew. 139, tel , - kardiologii wew. 122, tel , - alergologii dla dorosłych wew. 123, - chorób płuc dla dorosłych wew. 100, 102, 103, - rehabilitacji dla dorosłych wew. 124, - gabinet fizykoterapii i hydromasażu wew. 108, - gabinet masażu wew.127, - sala ćwiczeń wew Pracownie diagnostyczne: - USG jamy brzusznej, tarczycy, sutków, ukł. moczowego, ortopedyczne - zapisy wew. 100, 102, 103, - ECHO serca, ECHO wysiłkowe wew. 122, - Holter EKG, Holter RP wew. 137, - EKG wew. 109, EEG wew. 110, - RTG wew. 120, KTG wew. 119, - prób wysiłkowych i badań Holtera wew. 137, - mammografii wew. 118, - spirometrii wew Przychodnia przy ul. Romera 4 Centrala: , , , , Punkt Obsługi Pacjenta SEKRETARIAT tel./faks.: Podstawowa Opieka Zdrowotna: - rejestracja dla dorosłych wew. 200, 217, 218, - rejestracja dla dzieci wew. 201 lub tel , , - gabinet zabiegowy/ekg wew. 206, - pielęgniarki środowiskowe wew Poradnie specjalistyczne: - położniczo ginekologiczna tel , wew. 249, - otolaryngologiczna wew. 244, - okulistyki wew.245, 246, - stomatologii dla dorosłych tel , wew. 234, - reumatologii zapisy wew. 200, 217, 218, - neurologii dla dzieci tel , - preluksacji wew. 256, tel , - rehabilitacji dziecięcej wew. 256, tel , - gabinet fizykoterapii i masażu dla dzieci wew.214, - sala ćwiczeń dla dzieci wew.210, - fizykoterapii dla dorosłych - wew.252, - gabinet masażu leczniczego dla dorosłych wew.253, - sala ćwiczeń dla dorosłych tel Pracownie diagnostyczne: - USG: jamy brzusznej, dopplerowskie naczyń wew. 206, ginekologiczno położnicze wew. 249, tel , przezciemiączkowe dla dzieci tel , - audiometrii wew. 244, - KTG tel , - laboratorium diagnostyczne wew. 231, tel Poradnia medycyny pracy: tel Przychodnia przy ul. Kajakowej 12 Punkt Obsługi Pacjenta: tel./faks Podstawowa Opieka Zdrowotna: - rejestracja - tel , Poradnie specjalistyczne: - położniczo ginekologiczna tel , , - stomatologii dla dorosłych tel , , - urologii tel , , - okulistyki tel , Pracownie diagnostyczne: - USG badania położniczo-ginekologiczne tel , - EKG tel Oderwij i zachowaj URSYNOWSKIE CENTRUM ZABIEGOWE PRZY ul. Kajakowej 12 oferuje świadczenia medyczne w następujących dziedzinach: CHIRURGIA OGÓLNA CHIRURGIA NACZYNIOWA CHIRURGIA ONKOLOGICZNA CHIRURGIA RĘKI ORTOPEDIA UROLOGIA OKULISTYKA GINEKOLOGIA ENDOSKOPIA PRZEWODU POKARMOWEGO PUNKT KONSULTACYJNY (zapisy): tel , okulistyka (zapisy): tel (39) PUNKT PIELĘGNIARSKI: tel PUNKT LEKARSKI: tel Ursynowska Szkoła Narodzin ul. Na Uboczu 5, tel Nocna i świąteczna opieka zdrowotna ul. Romera 4, telefon dyżurny , Administracja SPZOZ Warszawa-Ursynów, Warszawa, ul. Zamiany 13 Telefon , faks , biuro@zozursynow.pl;