Budowa i fizjologia ptaków
|
|
- Konrad Adamczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ewa Szulc Budowa i fizjologia ptaków Ptaki (łac. Aves) należą do najliczniejszej gromady kręgowców. Istnieje około gatunków ptaków, z których opisano. Ich wielkośd waha się od 5 centymetrów u koliberka hawaoskiego zamieszkującego Kubę po mierzącego 2 metry (i ważącego 136 kilogramów) strusia afrykaoskiego. W swojej pracy o ptakach poruszyłam następujące zagadnienia: Od praptaka do ptaka współczesnego Szkielet Skóra oraz jej szata Przystosowanie do lotu Fizjologia Rozmnażanie się i wychowywanie potomstwa
2 Od praptaka do ptaka współczesnego Praptak (Archaeopteryx) jest formą posiadającą cechy gadzie oraz ptasie. Pochodził od gadzio-miednicowych dinozaurów, a dokładniej od drapieżnych teropodów. Żył około 145 milionów lat temu. Był średniej wielkości zwierzęciem, rozmiarów dzisiejszego gołębia( 45cm). Prowadził nadmorski tryb życia, żywił się rybami oraz owadami. Każde ze skrzydeł składało się z trzech palcy zaopatrzonych w pazury. Ich zdolnośd lotu tłumaczona jest dwoma tezami. Pierwsza z nich zakłada, że zwierzęta te potrafiły przemieszczad się w powietrzu za pomocą lotu ślizgowego- teoria arborealna lub wybijały się w powietrze biegnąc i skacząc w pogoni za ofiarą- teoria kursorialna. Poniższa tabelka wyszczególnia cechy ptasie oraz gadzie Archaeopteryxa: Cechy gadzie Cechy ptasie trójpalcowe kooczyny przednie z pazurami uzębione szczęki brak grzebienia na mostku długi ogon z licznymi kręgami obecnośd piór, które na przedramieniu miały postad lotek o niesymetrycznej chorągiewce prawdopodobnie stałocieplnośd obojczyki zrośnięte w widełki częściowo przeciwstawny palec stopy
3 Szkielet Swoiste rusztowanie, na którym opiera się ciało ptaka zbudowane jest z tkanki chrzestnej i kostnej. Szkielet ptaka tak jak u innych kręgowców jest osiowy ( wyróżniamy czaszkę, kręgosłup połączony z żebrami, mostek, kooczyny). Jest lekki, zapewniają to kości pneumatyczne, mocny- redukcja liczby elementów oraz silne skostnienie oraz nadający ciału opływowy kształt ku lepszemu pokonywaniu oporu powietrza. Czaszka ptaków jest cienką puszką chroniącą mózg przed uszkodzeniami mechanicznymi, kości szczęki górnej, międzyczasowej oraz żuchwy dały początek rogowemu tworowi zwanego dziobem. Brak zębów, pneumatyczne kości oraz zanik szwów czaszki zapewniają jej lekkośd. Za pomocą kłykcia potylicznego połączona jest trwale z kręgosłupem. Kręgosłup zbudowany jest w zależności od gatunku z 39 do 63 kręgów. Kręgi budowy siodełkowatej, dźwigacz i obrotnik zapewniają dużą ruchomośd głowy, u dzioborożców(wyjątek) zrośnięte są w jedną kośd. Kręgi odcinka piersiowego połączone są z żebrami, które połączone z mostkiem tworzą klatkę piersiową. W szkielecie wyróżniamy dużą, płaską kośd zwaną grzebieniem mostka. Jest ona charakterystyczna dla ptaków, stanowi miejsce przyczepu mięśni poruszających skrzydłami. Układ żeber umożliwia przesuwanie mostka i tym samym zmianę pojemności klatki piersiowej. W trakcie lotu haczykowate wyrostki żeber usztywniają klatkę piersiową dając jej stabilnośd. Skrzydła to zredukowane kości odcinka dłoniowego, ich oparciem jest pas barkowy składający się z kości kruczej, obojczyka oraz łopatki. Na kościach dłoni osadzone są lotki pierwszorzędowe. Długośd i proporcje poszczególnych kości zależą od środowiska, zapotrzebowania oraz aktywności danego gatunku. Kośd lędźwiowo- krzyżowa powstała ze zrośnięcia się ostatnich kręgów piersiowych, lędźwiowych, krzyżowych i pierwszych ogonowych( skrócenie ogona- pygostyl). Notarium i synsacrum usztywniają tułów( przydatne w dwunożności oraz przy trzepoczącym ruchu skrzydeł). Miednica ptaków jest duża, niezrośnięta spojeniem łonowym pozwalająca na składanie stosunkowo dużych jaj. Składa się z kości biodrowej, łonowej i kulszowej połączonych panewką stawu biodrowego. U ptaków wyróżniamy także tylną kooczynę wolną, w której skład wchodzą: kośd udowa, piszczelowa i strzałkowa oraz kości stopy. Większośd ptaków ma 4 palce składające się z 2 do 5 paliczków, ze względu na opieranie się wyłącznie na nich podczas chodzenia zaliczamy tą gromadę do palcochodnych. Przystosowana jest do chodzenia lub pływania i w związku z tym ulega licznym modyfikacjom ułatwiającym poruszanie się w danym środowisku.
4 Skóra oraz jej szata zawilgoceniem. Skóra ptaków jest cienka, sucha, wielowarstwowa pokryta wielowarstwowym, zawierającym zrogowaciałą warstwę naskórkiem. W odróżnieniu od gadów skóra ptaków posiada już warstwę tłuszczową oraz mięśnie skórne (oraz podobnie jak gady komórki barwnikowe). Do wytworów naskórka należą pióra, łuski rogowe, pazury, dzioby oraz ostrogi. U ptaków nie wyróżniamy gruczołów za wyjątkiem gruczołu kuprowego położonego pod nasadą ogona. Jego funkcją jest wydzielanie tłustej wydzieliny, którą ptaki natłuszczają swoje pióra w celu ochrony przed W piórze ptaka możemy wyróżnid stosinę (na rys. 2), na której osadzone są promienie (na rys. 3) oraz miękkie przypiórka (na rys. 4). Pióro osadzone jest w skórze ptaka za pomocą dudki (na rys. 5). W zależności od pełnionej funkcji oraz miejsca występowania pióra charakteryzują się różną morfologią. I tak najbliżej położonymi skóry piórami, pełniącymi funkcje termostatyczną są pióra puchowe. Promienie piór są długie i miękkie. Przykryte są one przed zawilgoceniem piórami pokrywowymi, zakrywającymi również lotki czy otwory uszne. Kolejną grupą piór są lotki, które występują na tylnej krawędzi skrzydeł tworząc ich powierzchnię. Są one duże, sztywne i wodoodporne. Na ogonie wyróżniamy sterówki mające wiele funkcji: u pawia widocznego na zdjęciu powyżej pełnia funkcję godową mając za zasadę zwabienie partnerki, stanowią przeciwwagę podczas skakania czy żerowania na ziemi, mogą pełnid również funkcję hamującą przy lądowaniu czy jako ster lub statecznik podczas lotu, skąd wzięła się ich nazwa. Bardzo ciekawym zagadnieniem są występujące u czapli czy kakadu pióra pudrowe. Są one bardzo delikatne i kruche. Ptaki kruszą je i rozprowadzają na powierzchni piór w celach pielęgnacyjnych. Upierzenie jest bardzo ważnym elementem porozumiewania się ptaków. Barwa piór u wielu gatunków jest elementem dymorfizmu płciowego, przy czym samiczki mają zazwyczaj stonowane, maskujące ubarwienie, a samce charakteryzują się barwnym, wielokolorowym ubarwieniem, które za zadanie ma zwabienie samiczki w okresie godowym. Ptaki bardzo dobrze rozróżniają barwy, które świadczyd mogą m.in. o stanie zdrowia osobnika. Bardzo dobrym przykładem jest gil, który będąc zdrowy będzie mied intensywnie czerwoną pierś, a w przypadku choroby jasnoróżową bądź nawet blado-żółtą z różowymi odcieniami. Podobnie barwa piór ma bardzo ważne znaczenie przy rozróżnianiu niektórych gatunków ptaków. Warto w tym miejscu zauważyd, że ptaki zawdzięczają swoją barwę pigmentowi- melaninie, bądź lipochromom.
5 Pióra ptaków pełnią funkcję termoizolacyjną, czego nie zapewnia im skóra. Jednakże pióra nie pokrywają równomiernie całego ciała ptaka. Z tego względu u ptaków wyróżniamy pterylia- pasy skóry równomiernie pokryte piórami, oraz apterie- miejsca mniej lub w ogóle nieupierzone. Do miejsc takich przez cały czas albo okresowo należy plama lęgowa- dobrze ukrwione miejsce na brzuchu służące wylęganiu jaj. Plama lęgowa u jaskółki brzegówki.
6 Przystosowania do lotu. Cechy anatomiczne Kooczyny przednie przekształcone w skrzydła pneumatyczne kości wypełnione powietrzem usztywniony kręgosłup kręgi zrośnięte w synsakrum( zrośnięte kręgi lędźwiowe i krzyżowe a także kilka ogonowych i piersiowych) oraz pygostyl(zrośniętych kilka kręgów ogonowych- służy za oparcie dla sterówek) grzebieo na mostku służący jako przyczep mięśni poruszających skrzydłami obojczyki zrośnięte w tzw. widełki - przyczep mięśni lekka czaszka kośd krucza- możliwośd oparcie skrzydeł na mostku Cechy morfologiczne i fizjologiczne asymetryczne pióra brak zębów i związana z tym obecnośd gastrolitów w żołądku rogowy dziób mechanizm podwójnego oddychania szybkie tempo metabolizmu dobrze rozwinięty móżdżek doskonałe oko z tzw. grzebieniem naczyniowym dotleniającym oko brak pęcherza moczowego i wydalanie tzw. kałomoczu jajorodnośd pióra puchowe zatrzymujące ciepło
7 Fizjologia Układ pokarmowy ptaków zbliżony jest do układu pokarmowego człowieka. Jest jednak prostszy i posiada kilka elementów, które nie występują w ludzkim układzie pokarmowym. Jedynką na rysunku oznaczono przełyk- transportuje pożywienie z dzioba do woli-2. Wole są rozszerzeniem przełyku w służące do gromadzenia, przenoszenia i zmiękczania pokarmu dla piskląt. U gołębiowatych produkowane jest również w wolu ptasie mleczko służące do karmienia piskląt a jego skład przypomina mleko ssaków. Kolejnym elementem układu pokarmowego jest żołądek gruczołowy- 3- u ptaków roślinożernych służy rozmiękczaniu pokarmu natomiast ptaki mięsożerne trawią pokarm silnymi kwasami żołądkowymi. Jedzenie wpada następnie do żołądka mięśniowego, w którym u roślinożernych znajdują się piasek i drobne kamienie, które rozcierają pokarm na drobną papkę. Ciekawostką jest struś, który w swoim żołądku może posiadad nawet 1 kilogram kamieni! U mięsożernych oraz owadożernych ptaków to właśnie tu trafiają niestrawione resztki pokarmu jak sierśd, pancerzyki owadów czy kości. Ptaki te pozbywają się ich za pomocą wypluwek, które dla ornitologów stanowią ważny element badawczy. Następnymi elementami są jelito cienkie i grube na rysunku zaznaczone numerami 5 i 6 oraz koocowa cześd jelita grubego oznaczona numerem 7- kloaka. Składa się z dwóch części- części grzbietowej, która pełni rolę odbytnicy oraz cześd brzuszna zwana zatoką moczowo- płciową. U ptaków nie wyróżniamy pęcherza moczowego, a płynne metabolity wydalane są wraz z kałem w postaci kałomoczu. Układ krążenia ptaków. Serce ptaków jest podzielone na częśd prawą (żylną) oraz lewą (tętniczą). Zbudowane jest z dwóch komór oraz dwóch przedsionków. U ptaków mamy już podział na dwa obiegi krwi: duży i mały. Nie ma więc mieszania się krwi utlenowanej z odtlenowaną. Masa serca ptaków jest dośd duża. Żyła główna dolna przenosi krew do nerek, które ją oczyszczają i własnym układem wrotnym przenoszą ją z
8 powrotem do obiegu. Erytrocyty ptaków są niewielkie i w odróżnieniu od ssaków posiadają jądro komórkowe. Układ krwionośny zapewnia utrzymanie stałej temperatury ciała wynoszącej średnio 39,5 o C. Układ oddechowy to jeden z najbardziej unikatowych i interesujących moim zdaniem mechanizmów w przyrodzie. Płuca ptaka zbudowane są z wielu bardzo cienkich oskrzelików, które wyglądem przypominają kanaliki. Wyposażone są w 9 worków powietrznych, które mają za zadanie magazynowanie świeżego powietrza, dzięki czemu zarówno podczas wdechu jak i wydechu płuca zaopatrzone są w świeże powietrze. Jest to niezwykle ważne podczas lotu, gdy zapotrzebowanie na tlen jest większe w aktywnie pracujących mięśniach. Dzięki temu nie dochodzi do ich niedotlenienia i ptaki nie mają zakwasów. Budowa mózgu ptaka i narządy zmysłów. Ewolucja ptaków poszła w kierunku rozwoju mózgu. Względna masa mózgu jest znacznie wyższa niż było to obecne u gadów. Kresomózgowie uległo znacznemu rozwinięciu i wielkością dominuje nad pozostałymi częściami mózgu. Na rysunku drugim można zauważyd, że mózg zatracił liniową strukturę, co sprzyja utrzymaniu środka ciężkości. Móżdżek jest silnie rozwinięty, pofałdowany zawierający ośrodki równowagi i koordynacji ruchów. Ptaki posiadają esowato wygięty rdzeo przedłużony oraz 12 par nerwów czaszkowych. Bardzo dobrze rozwiniętym narządem zmysłu u ptaków jest wzrok. Ptaki mają stosunkowo duże gałki oczne, które posiadają duża zdolnośd zmiany ogniskowej. Ich zdolnośd widzenia wynosi nawet u roślinożerców i u drapieżników (np. u sowy), co zrekompensowane jest możliwością obrotu gałki ocznej do tyłu. Ptaki mają znakomity słuch tak jak u gadów występuje jedna kostka słuchowa w uchu środkowym oraz bardzo słabo rozwinięty węch.
9 Rozmnażanie się i wychowywanie potomstwa. Rozmnażanie ptaków poprzedzone jest często bardzo złożonymi obyczajami godowymi- zaloty, taoce, walki o samice, toki a następnie lęg i wysiadywanie jaj. Najczęściej przez samice, chod u niektórych gatunków jak np. u pingwinów jaja wysiadywane są przez samce. Ptaki w swoim rozwoju i rozmnażaniu podobne są do gadów. Są jajorodne a ich jaja otoczone są wapienną skorupką. Budowa anatomiczna ptaków uległa zredukowaniu- samice posiadają tylko lewy jajnik i lewy jajowód. Związane jest to z gospodarką oszczędnościową na korzyśd latania. Ze względu na rozwój piskląt zaraz po wykluciu dzielimy je na gniazdowniki i zagniazdowniki: Zagniazdowniki Gniazdowniki Pisklęta po wykluciu w pełni rozwinięte, zdolne do samodzielnego funkcjonowania. Zaliczamy do nich m.in.: kaczki, gęsi, łabędzie, łyski oraz strusie. Pisklęta po wykluciu ślepe, niejednokrotnie nagie, przez dłuższy czas pozostają w gnieździe pod czułą opieką rodziców. Zaliczamy do nich m.in.: wróble, dzięcioły, gołębie, papugi, jastrzębie, orły. Do ciekawostek przyrodniczych można zaliczyd również zwyczaje ptaków w trakcie ich zalotów i lęgów. Ptaki podczas toków chętnie obdarowują się prezentami: - Kukułka amerykaoska- samica jest karmiona w trakcie kopulacji, - Kukułka szponiasta- samica jest karmiona po kopulacji - Kukułka Cuculus canorus- samiec daje budulec na gniazdo(chociaż jest jest pasożytem gniazdowym) lub upolowanego owada, - Jemiołuszka Bombycilla garrulus- daje jagody, - a Rybitwa- rybę. Od zawsze tematy związane z ptakami były jednym z zagadnieo, które bardzo mnie interesowały. Ich majestatycznośd w locie oraz fizjonomia tak inna od pozostałych zwierząt przykuwały moją uwagę podczas spacerów, czy wędrówek po lesie. Dlatego był to powód, dla którego wybrałam taki, a nie inny temat mojej pracy.
10 Bibliografia: 1) Słownik szkolny Biologia Marzena Popielarska, Robert Konieczny wyd. Zielona Sowa 2) Podręcznik dla Liceum Ogólnokształcącego zakres rozszerzony, Jacek Balerstet, Waldemar Lewioski, wyd. Operon 3) Tablice biologiczne, Witold Mizerski, wyd. Adamantan 4) Biologia Kompedium Piotr Kąkol, wyd. Świat Książki 5) Biologia, Solomon, Berg, Martin, wyd. Multico 6) Wikipedia, wolna encyklopedia: 7) Obrazki- źródło Google.pl
Temat: Świat gadów. Gady pierwotnie lądowe lądzie wtórnie w wodzie zmiennocieplne ciepłolubne
Temat: Świat gadów. Gady (gromada) określa się jako zwierzęta pierwotnie lądowe. Oznacza to, że są one pierwszą grupą kręgowców, która w pełni przystosowała się do życia na lądzie. Niektóre gatunki wtórnie
Bardziej szczegółowoCi wspaniali lotnicy przystosowanie ptaków do lotu i dalekich wędrówek
Ci wspaniali lotnicy przystosowanie ptaków do lotu i dalekich wędrówek Tomasz Mazgajski Muzeum i Instytut Zoologii PAN Generalia Przystosowania do lotu Pióra i pierzenie Wędrówki Pochodzenie ptaków Archeopteryx
Bardziej szczegółowoTemat: Ptaki kręgowce latające.
Temat: Ptaki kręgowce latające. 1.Układ oddechowy ptaków. Układ oddechowy ptaków składa się z dróg oddechowych oraz płuc. Drogi oddechowe doprowadzają tlen do płuc. W płucach następuje wymiana gazowa.
Bardziej szczegółowoTemat: Świat ssaków. Ssaki gromadą królestwa zwierząt lądowych wodnych stałocieplności Hibernację Estywację
Temat: Świat ssaków. Ssaki, w ujęciu systematycznym, są gromadą i należą do królestwa zwierząt. Są szeroko rozpowszechnione na Ziemi żyją we wszystkich środowiskach, zarówno lądowych, jak i wodnych. Tę
Bardziej szczegółowoKręgowce. 7 7. Podkreśl cechy, które świadczą o przystosowaniu żaby do życia na lądzie. (0 2) grupa a
grupa a Kręgowce Poniższy test składa się z 19 zadań Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą Imię i nazwisko do uzyskania za prawidłowe odpowiedzi Za rozwiązanie całego sprawdzianu możesz uzyskać
Bardziej szczegółowoUkład szkieletowy Iza Falęcka
Układ szkieletowy Iza alęcka Zaznacz podpunkt, w którym nie wymieniono kości krótkich. a) kość łokciowa, kość miednicza, rzepka b) kość krzyżowa, paliczki, łopatka c) kość nadgarstka, kręgosłup, kość śródręcza
Bardziej szczegółowoANATOMIA. mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus
ANATOMIA mgr Małgorzata Wiśniewska Łowigus Wśród nauk biologicznych, zajmujących się wszelkimi formami życia, wyróżnia się dwa podstawowe działy: morfologię, fizjologię. MORFOLOGIA - zajmuje się poznaniem
Bardziej szczegółowoSowy. Przygotowała Zuzia Górska
Sowy Przygotowała Zuzia Górska Puchacz Długość ciała (wraz z dziobem i ogonem): 60 78 cm Długość ogona: 23 29 cm Rozpiętość skrzydeł: 155 180 cm Waga: 1,6 2,8 kg samce; 2,3 4,2 kg samice Liczba jaj: 2
Bardziej szczegółowoautor: Bożena Kowalska
autor: Bożena Kowalska GRUPY KRĘGOWCÓW RYBY PŁAZY GADY SSAKI PTAKI POWIETRZE WODA LĄD Bocian biały Kaczka krzyżówka Struś afrykański PRZYSTOSOWANIA PTAKÓW DO LOTU W BUDOWIE ZEWNĘTRZNEJ pokrycie ciała piórami
Bardziej szczegółowoZadanie 1 Zaznacz kwadracik literą X przy poprawnych uzupełnieniach zdań. Schemat:
1 Zadanie 1 Zaznacz kwadracik literą X przy poprawnych uzupełnieniach zdań. Schemat: Ryba narysowana na schemacie jest A. słodkowodna / B. słonowodna. Wraz z moczem usuwa nadmiar C. jonów Ca 2+ i Mg 2+
Bardziej szczegółowoAdam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka
Adam Zborowski ATLAS anatomii człowieka Kraków 2007 SPIS TREŚCI schemat komórki ludzkiej...12 rodzaje komórek...13 składniki komórkowe krw i... 14 rodzaje komórek...15 rodzaje nabłonków jednowarstwowych...
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM 1. IRINOTECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINOTECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINOTECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoNAUKI O CZŁOWIEKU. Osteologia Kości zwierzęce
NAUKI O CZŁOWIEKU Osteologia Kości zwierzęce Pierwszy krok: Czy to naprawdę kość? ludzka kośd udowa fragment drewna mocno zwietrzała kośd Pierwszy krok: Czy to naprawdę kość? kośd zabarwiona od miedzi
Bardziej szczegółowoZwierzęta część IV. dodatek (uzupełnienie) 1. RYBY 2. PŁAZY 3. GADY 4. PTAKI 5. SSAKI
Zwierzęta część IV dodatek (uzupełnienie) 1. RYBY 2. PŁAZY 3. GADY 4. PTAKI 5. SSAKI RYBY - osmoregulacja, - ryby dwudyszne, - wędrówki (tarło), - ryby chrzęstnoszkieletowe. Osmoregulacja u ryb morskich
Bardziej szczegółowoTemat: Ryby kręgowce wodne.
Temat: Ryby kręgowce wodne. Ryby są organizmami żyjącymi w wodzie, zarówno słodkiej, jak i słonej. Tylko niektóre gatunki potrafią, przez ograniczony czas, przetrwać poza środowiskiem wodnym (podskoczek
Bardziej szczegółowoTABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS
Załącznik nr do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Edu Plus zatwierdzonych uchwałą 0/04/03/204 Zarządu InterRisk TU S.A. Vienna Insurance Group z dnia 04.03.204 r. I. USZKODZENIA GŁOWY. ZŁAMANIE KOŚCI POKRYWY
Bardziej szczegółowoIRINOTECANUM. Załącznik C.35.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Załącznik C.35.a. IRINOTECANUM Lp 1. IRINO TECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINO TECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINO TECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 4. IRINO TECANUM C15.2 BRZUSZNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoWSTĘP. 6. Układ oddechowy złożony z dróg oddechowych i płuc.
WSTĘP Biologia jest nauką zajmującą się opisywaniem budowy i funkcjonowania organizmów żywych. Dzielimy ją na takie działy, jak: morfologia, która jest nauką o budowie organizmu, i fizjologia, która jest
Bardziej szczegółowo1. Zaznacz w poniższych zdaniach określenia charakteryzujące układ ruchu. (0 1)
Sprawdzian a Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena Test podsumowujący dział X Ruch Masz przed sobą test składający się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwych do uzyskania.
Bardziej szczegółowoI PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ
I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie
Bardziej szczegółowoOGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ
OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ SZKIELET KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w
Bardziej szczegółowoTemat: Stawonogi zwierzęta o członowanych odnóżach.
Temat: Stawonogi zwierzęta o członowanych odnóżach. Stawonogi to najliczniejsza gatunkowo grupa zwierząt występujących na Ziemi. Organizmy te żyją w wodach słodkich i słonych oraz niemal we wszystkich
Bardziej szczegółowoTEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV
Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym
Bardziej szczegółowoSlajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w kształcie
Bardziej szczegółowoCzęść II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej r. Dział pierwszy - ŚWIADCZENIA I USŁUGI RADIODIAGNOSTYCZNE
Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej 10.10.2018 r. Rozdział I - BADANIA RADIOLOGICZNE CZASZKI 1. Rtg czaszki (AP+bok) 40,00 zł 2. Rtg czaszki (dodatkowa projekcja) 20,00 zł
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 7
Wstęp.............................................................. 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego... 9 Okolice ciała ludzkiego........................................................................
Bardziej szczegółowoTemat. Poznajemy ptaki wodne w najbliższej okolicy i nie tylko...
SCENARIUSZ ZAJĘĆ nr 3 - turystyczny szlak ornitologiczny Temat. Poznajemy ptaki wodne w najbliższej okolicy i nie tylko... Cele ogólne: poznanie różnorodności ptaków występujących nad zbiornikami wodnymi
Bardziej szczegółowoPytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego KOŃCZYNA GÓRNA Kości i ich połączenia 1. Stałe i niestałe składniki stawów 1. Połączenia
Bardziej szczegółowoANATOMIA FUNKCJONALNA
BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego
Bardziej szczegółowoHACCP 2.0 opis produktu 2.1 Półtusza wieprzowa klasy S Zakład Ubojowy Bogdan Grabiec i Wspólnicy 34-608 Kamienica 438
2.0 opis produktu 2.1 Półtusza wieprzowa klasy S Opis Warunki Okres PN-91/A-82001 Mięso w tuszach, półtuszach i ćwierćtuszach Wraz ze zmianami PN-A- 82001/A1:1995, PN-A-82001/A2:1996 Połowa półtuszy ze
Bardziej szczegółowoZwierzęta część IV 1. RYBY 2. PŁAZY 3. GADY 4. PTAKI 5. SSAKI
Zwierzęta część IV 1. RYBY 2. PŁAZY 3. GADY 4. PTAKI 5. SSAKI Analiza porównawcza kręgowców SYSTEMATYKA - ryby SYSTEMATYKA - płazy SYSTEMATYKA - gady SYSTEMATYKA - ptaki SYSTEMATYKA - ssaki Formy przejściowe
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni
Wstęp 7 I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P Określenie orientacyjne w przestrzeni Płaszczyzny ciała Osie ciała II. Układ bierny i czynny ruchu (osteologia, syndesmołogia,
Bardziej szczegółowoFauna kręgowców Polski
Fauna kręgowców Polski część PTAKI dr Beata Czyż pok 314 e-mail czyz@biol.uni.wroc.pl www.biol.uni.wroc.pl/czyz dr Bartłomiej Sklepowicz pok 314 www.zep.biol.uni.wroc.pl Program ćwiczeń 2 spotkania po
Bardziej szczegółowoPióra, lecz nie wieczne...
Pióra, lecz nie wieczne... Pióra jak wiadomo stanowią charakterystyczny element ciała, wyróżniający ptaki spośród wszystkich zwierząt. Stwierdzenie banalne, ale nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 6
1 Przedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 6 1. Ogólna charakterystyka zwierząt 2. Tkanki zwierzęce nabłonkowa i łączna 3. Tkanki zwierzęce mięśniowa i nerwowa 4. Charakterystyka,
Bardziej szczegółowoPodstawy anatomii i fizjologii
Kwalifikowana Pierwsza Pomoc Podstawy anatomii i fizjologii Mgr Jarosław Klaczak Definicje Anatomia Nauka o budowie ciała Fizjologia Nauka o czynnościach żywego organizmu, będąca zbiorem praw, wedle których
Bardziej szczegółowoFunkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak
Funkcjonowanie narządu ruchu Kinga Matczak Narząd ruchu zapewnia człowiekowi utrzymanie prawidłowej postawy ciała, dowolne zmiany pozycji i przemieszczanie się w przestrzeni. Ze względu na budowę i właściwości
Bardziej szczegółowoKONSPEKT LEKCJI PRZYRODY W KLASIE IV TEMAT: POZNAJEMY KRĘGOWCE.
KONSPEKT LEKCJI PRZYRODY W KLASIE IV TEMAT: POZNAJEMY KRĘGOWCE. autor: Wioletta Budkowska Kozak PSP z OI nr 7 w Stalowej Woli CELE OPERACYJNE: UCZEŃ: wymienia grupy zwierząt należące do kręgowców, na podstawie
Bardziej szczegółowoREGULAMIN I ZASADY BHP OSTEOLOGIA OSTEOLOGIA (CIĄG DALSZY) SYNDESMOLOGIA I ARTROLOGIA
TEMATYKA ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU "ANATOMIA CZŁOWIEKA" REALIZOWANA PRZEZ STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU NAUK MEDYCZNYCH KIERUNEK DIETETYKA W SEMESTRZE ZIMOWYM 2010/2011 I 04. 10. 2010 05. 10. 2010 II 11. 10. 2010
Bardziej szczegółowoUkład ruchu Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka.
Układ ruchu Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka. Podaj nazwy odcinków kręgosłupa oznaczonych na schemacie literami A, B, C i D. Zadanie 2. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS
Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres
Bardziej szczegółowoTEMOZOLOMIDUM. Załącznik C.64. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Lp.
Załącznik C.64. TEMOZOLOMIDUM 1. TEMOZOLOMIDUM C16 2. TEMOZOLOMIDUM C16.0 3. TEMOZOLOMIDUM C16.1 4. TEMOZOLOMIDUM C16.2 5. TEMOZOLOMIDUM C16.3 6. TEMOZOLOMIDUM C16.4 7. TEMOZOLOMIDUM C16.5 8. TEMOZOLOMIDUM
Bardziej szczegółowoTemat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
Bardziej szczegółowoTABELA NORM USZCZERBKU NA ZDROWIU EDU PLUS
Załącznik nr I. USZKODZENIA GŁOWY. ZŁAMANIE KOŚCI POKRYWY CZASZKI. ZŁAMANIE KOŚCI PODSTAWY CZASZKI 0 3. USZKODZENIA POWŁOK CZASZKI (BEZ USZKODZEŃ KOSTNYCH) RANY SKÓRY OWŁOSIONEJ GŁOWY 4. USZKODZENIA POWŁOK
Bardziej szczegółowoUkład ruchu, skóra Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka.
Układ ruchu, skóra Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka. Podaj nazwy odcinków kręgosłupa oznaczonych na schemacie literami A, B, C i D. Zadanie 2. (1 pkt) Na rysunku przedstawiono
Bardziej szczegółowoSZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ
SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOOCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kooczyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kooczyny dolnej: - kośd udowa, - kości goleni, - kości
Bardziej szczegółowoCENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych w II Zakładzie Radiologii Lekarskiej SPSK Nr 1
Załącznik Nr 4 do Zarządzenia Nr 15/2018 Dyrektora SPSK Nr 1 w Lublinie z dnia 16 kwietnia 2018r. Załącznik Nr 31 do Regulaminu Organizacyjnego SPSK Nr 1 w Lublinie CENNIK BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH wykonywanych
Bardziej szczegółowo21. Jakie znamy choroby aparatu ruchu, jak z nimi walczyć i zapobiegać?
Biologia tematy lekcji klasa 2 1. Poznajemy budowę oraz znaczenie tkanek zwierzęcych. 2. Jakie cechy charakterystyczne posiadają gąbki i parzydełkowce? 3. Skąd wywodzi się nazwa płazińce i nicienie? 4.
Bardziej szczegółowoFunkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych
Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Podpisz wskazane elementy komórki zwierzęcej i określ ich funkcje......... Uzupełnij schemat podziału cukrowców. Dokończ zdanie, tak aby stanowiło definicję organizmów
Bardziej szczegółowoPraca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV
Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV Umiejętność może doprowadzić Cię na szczyt, ale potrzebujesz charakteru, by na nim pozostać." Zig Ziglar Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy
Bardziej szczegółowoi na matematycznej wyspie materiały dla ucznia, pakiet 48, s. 1 KARTA:... Z KLASY:...
przyrodnicza Ad@ i J@ś na matematycznej wyspie materiały dla ucznia, pakiet 48, s. 1 1 Godło Polski Opisz ptaka, który znajduje się w godle Polski. przyrodnicza Ad@ i J@ś na matematycznej wyspie materiały
Bardziej szczegółowoZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER
ZOFIA IGNASIAK ELSEYIER URBAN&PARTNER WYDANIE II Zofia Ignasiak Anatomia układu ruchu Wydanie II Elsevier Urban & Partner Wrocław \ Spis treści J Wstęp... I. Plan budowy ciała ludzkiego... Okolice ciała
Bardziej szczegółowoBiologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku
Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13
SPIS TREŚCI Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii I. TKANKI CZŁOWIEKA (dr Joanna Kaźmierczak) 17 1. Tkanka nabłonkowa 17 1.1. Nabłonek pokrywający 18 1.2. Nabłonek gruczołowy
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 3 do Regulaminu organizacyjnego Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Świdnicy
Obowiązuje od dnia 01 maja 2014 roku Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej CENNIKA ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH I USŁUG SAMODZIELNEGO PUBLICZNEGO ZESPOŁU OPIEKI ZDROWOTNEJ W ŚWIDNICY
Bardziej szczegółowoSZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ
SZKIELET KOOCZYNY GÓRNEJ SZKIELET Szkielet kooczyny górnej dzieli się na: 1. Kości obręczy kooczyny górnej: - obojczyk, - łopatka 2. Kości części wolnej kooczyny górnej: - kośd ramienna, - kości przedramienia,
Bardziej szczegółowoBADANIA OBRAZOWE - komercyjne RENTGENODIAGNOSTYKA KLASYCZNA (RTG) Rodzaj badania cena brutto 49,00 zł 49,00 zł 49,00 zł 45,00 zł 44,00 zł 58,00 zł
BADANIA OBRAZOWE - komercyjne RENTGENODIAGNOSTYKA KLASYCZNA (RTG) Zdjęcia czynnościowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego Zdjęcia czynnościowe kręgosłupa szyjnego Zdjęcia dłoni w 2 projekcjach Zdjęcia porównawcze
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet
Bardziej szczegółowoZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT
ZAGROŻONE GATUNKI ZWIERZĄT NOSOROŻEC CZARNY MIEJSCE POCHODZENIA Afryka, na południe od Sahary CECHY BUDOWY ZEWNĘTRZNEJ PRZYSTOSOWUJĄCE DO ŚRODOWISKA ŻYCIA - ma bardzo grubą skórę pokrytą wrażliwym naskórkiem
Bardziej szczegółowoRTG czaszki z opisem. RTG kręgosłupa z opisem
RTG czaszki z opisem Rtg zęba 17 Rtg nosa 27 Rtg żuchwy P-A 43 Rtg żuchwy skośne 43 Rtg żuchwy P-A +skośne 43 Rtg stawu skroniowo żuchwowego 43 Rtg obu stawów skroniowo-żuchwowych 43 Rtg krtani 43 Rtg
Bardziej szczegółowoPraca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV
Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV Poniższa praca składa się z 25 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie zadań
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. Anatomia funkcjonalna i rtg
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS PRZEDMIOTU, PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * (opis przedmiotu i programu nauczania) OPIS PRZEDMIOTU Nazwa
Bardziej szczegółowoZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Cennik badań Badania RTG 1 Zdjęcia klatki piersiowej ( p-a lub boczne) 2 40,00 2 Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej - 30,00 3 Zdjęcie czaszki 2 40,00 4 Zdjęcie celowane siodełka
Bardziej szczegółowoLP. NAZWA BADANIA CENA W PLN
SZPITAL UNIWERSYTECKI NR 2 IM. DR JANA BIZIELA W BYDGOSZCZY ZAKŁAD RADIOLOGII I DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ CENNIK ZEWNĘTRZNY BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH I KONSULTACJI SPECJALISTYCZNYCH NA ROK 2018 Załącznik nr 1
Bardziej szczegółowoTułów człowieka [ BAP_ doc ]
Tułów człowieka [ ] Prezentacja Wstep Ciało człowieka jest najpiękniejszym i najbardziej skomplikowanym mechanizmem na świecie. W naszym ciele rozgrywa się bez przerwy tysiące zdarzeń. Nasze płuca pracują,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 12 Ptaki Gromada AVES (ptaki)
Prowadzący zajęcia: dr Magdalena Markowska dr Paweł Majewski Autorzy skryptu: dr Marta Dudziak dr Mateusz Gołąb Ćwiczenie 12 Ptaki Gromada AVES (ptaki) Cechy wyróżniające Skóra ptaków pokryta jest keratynowymi
Bardziej szczegółowoCENNIK PODSTAWOWY PROCEDUR KOMERCYJNYCH REALIZOWANYCH W ZAKŁADZIE RADIOLOGII
CENNIK PODSTAWOWY PROCEDUR KOMERCYJNYCH REALIZOWANYCH W ZAKŁADZIE RADIOLOGII Lp. Rodzaj badania Cena (PLN) A RTG 1 Badanie lekarskie: RTG przewodu pokarmowego - przełyk 100,00 zł 2 Badanie lekarskie: Seriogram
Bardziej szczegółowoSZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kończyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kończyny dolnej: - kość udowa
Bardziej szczegółowoInstrukcja dla Komisji Szkolnej
Instrukcja dla Komisji Szkolnej 1. Nie wolno stawiać żadnych znaków na kartach odpowiedzi poza miejscami do tego wyznaczonymi! 2. Do oceny arkusza proszę używać długopisu lub pióra z niebieskim atramentem.
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
Bardziej szczegółowoGrzegorz Lewandowski. Wydanie poprawione
Grzegorz Lewandowski O Wydanie poprawione GRZEGORZ LEWANDOWSKI Masaż leczniczy Wydanie poprawione i uzupełnione Łódź 2012 4 Spis treści W prowadzenie... 3 Rozdział I. Okolice ciała ludzkiego... 11 Rozdział
Bardziej szczegółowoZ ANATOMII PRAWIDŁOWEJ
KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA ć i ; 4 T m»4 TOM I Redakcja wydania II MedPharm T O M I KOMPENDIUM Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA Redakcja wydania II autorzy: Elżbieta Błaszczyk Danuta Biegańska-Dembowska
Bardziej szczegółowoDNO ŻOŁ DKA TRZON ŻOŁ DKA UJŚCIE ODŹWIERNIKA ODŹWIERNIK KRZYWIZNA MNIEJSZA ŻOŁ DKA, NIEOKREŚLONA KRZYWIZNA WIĘKSZA ŻOŁ DKA, NIEOKREŚLONA
Zał cznik C.64. TEMOZOLOMIDUM L.p. 1. TEMOZOLOMIDUM C16 2. TEMOZOLOMIDUM C16.0 3. TEMOZOLOMIDUM C16.1 4. TEMOZOLOMIDUM C16.2 5. TEMOZOLOMIDUM C16.3 6. TEMOZOLOMIDUM C16.4 7. TEMOZOLOMIDUM C16.5 8. TEMOZOLOMIDUM
Bardziej szczegółowoSlajd 1. Slajd 2. Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 PODZIAŁ MIĘŚNI GRZBIETU Mięśnie grzbietu dzieli się na dwie grupy: - warstwę bardziej powierzchowną stanowią mięśnie związane ze szkieletem kończyny górnej - do warstwy głębokiej
Bardziej szczegółowoZakład Rozbioru Drobiu Polanka Wielka k. Oświęcimia. ECOTAL Sp. z o.o. 32 607 Polanka Wielka, ul. Łąkowa 5 1
K ATA L O G P R O D U K T O W Zakład Rozbioru Drobiu Polanka Wielka k. Oświęcimia ECOTAL Sp. z o.o. 32 607 Polanka Wielka, ul. Łąkowa 5 1 TUSZKA KURCZĘCA KL.A ŚWIEŻA Opis produktu: Cała tuszka, po wykrwawieniu,
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Kod kierunku: 12.9 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoKONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY KLUCZ ODPOWIEDZI
KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY KLUCZ ODPOWIEDZI Nr zad. Max ilość punktów Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi 1. 3 pkt Komórki: b i e Mięśnie poprzecznie prążkowane potrzebują dużo energii do wykonywania
Bardziej szczegółowoJeden z narządów zmysłów. Umożliwia rozpoznawanie kształtów, barw i ruchów. Odczytuje moc i kąt padania światła. Bardziej wyspecjalizowanie oczy
I CO MU ZAGRAŻA Jeden z narządów zmysłów. Umożliwia rozpoznawanie kształtów, barw i ruchów. Odczytuje moc i kąt padania światła. Bardziej wyspecjalizowanie oczy pozwalają np. widzieć w ciemności. Zewnętrzne
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII
07.10.2015 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 14.10.2015 Biomechanika
Bardziej szczegółowomiasto las pola i łąki jezioro bagno góry parki i ogrody
Ptaki zamieszkują różne siedliska, które są ich domem. Siedliska zapewniają ptakom pożywienie, miejsce do odpoczynku i schronienia. 1. Dopasuj nazwę do każdego siedliska ptaków spośród: miasto las pola
Bardziej szczegółowoTABELA TRWAŁEJ UTRATY ZDROWIA
TABELA TRWAŁEJ UTRATY ZDROWIA Stopień trwałej utraty Rodzaj trwałej utraty zdrowia zdrowia Uszkodzenia głowy 1. Uszkodzenie powłok czaszki: a) powłok bez ubytków kostnych 5% b) całkowite oskalpowanie 25%
Bardziej szczegółowoNAUKI O CZŁOWIEKU. Biologia kości Terminologia
NAUKI O CZŁOWIEKU Biologia kości Terminologia PODSTAWOWE INFORMACJE O KOŚCIACH Kośd jest jedną z najmocniejszych substancji biologicznych Szkielet jednak to mniej niż 20% masy ciała FUNKCJE KOŚCI Układ
Bardziej szczegółowoINTERRISK ubezpieczenie 42 zł / rok
INTERRISK ubezpieczenie 42 zł / rok CO OFERUJE OPCJA OCHRONA? RODZAJE I WYSOKOŚĆ ŚWIADCZEŃ 8 Suma ubezpieczenie w przypadku następstw nieszczęśliwego wypadku 14000 zł Suma ubezpieczenia przypadku śmierci
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII
12.10.2016 PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ OSTEOLOGIA, ANATOMIA JAM CIAŁA Wykład Inauguracyjny. Anatomia budowa ciała ludzkiego. Reguły opisu anatomicznego. Ogólna budowa kości i ich połączeń. 19.10.2016 Biomechanika
Bardziej szczegółowoCENNIK SPECJALISTYCZNEGO CENTRUM MEDYCZNEGO S.A. Str L.p. Rodzaj usługi Cena
CENNIK SPECJALISTYCZNEGO CENTRUM MEDYCZNEGO S.A. Str. 23 28 Załącznik nr 2 do Regulaminu organizacyjnego L.p. Rodzaj usługi Cena Badania radiologiczne 1. Cystografia 80 2. Czaszki ( 2 projekcje) 60 3.
Bardziej szczegółowoPodstawy anatomii, wykłady
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Nauk Przyrodniczych Zakład: Anatomii i Antropologii Podstawy anatomii, wykłady Osoby prowadzące przedmiot: Barbara Duda, prof. nadzw. dr hab.,
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 12/2012 Rektora PWSZ w Koninie z dnia 28 lutego 2012 w sprawie ustalenia wzoru sylabusa PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA
Bardziej szczegółowoINFORMACJA. z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
INFORMACJA z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej Tytuł zadania: Analiza zmienności cech użytkowych i reprodukcyjnych oraz jakości jaj wylęgowych hodowlanych populacji
Bardziej szczegółowoLeczniczy masaż stóp, czyli refleksologia
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Leczniczy masaż stóp, czyli refleksologia Stopy są różne. Odłóżmy jednak na bok wszelkie stopy procentowe, stopy koleżeńskie, stopy metali, stopy zysku i ryzyka, natomiast
Bardziej szczegółowoPOWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data
POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko . Błotniaki
Imię i nazwisko email Błotniaki Błotniaki, to liczący 13 gatunków rodzaj ptaków drapieżnych z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), rzędu sokołowych (Falconiformes), występujących w Eurazji, Afryce
Bardziej szczegółowoZaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.
I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................
Bardziej szczegółowoSzkielet osiowy zbudowany jest z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka.
SZKIELET OSIOWY Szkielet osiowy zbudowany jest z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka. CZASZKA (cranium) Czaszka składa się z dwóch części: tylno górnej, która stanowi czaszkę mózgową i przednio dolnej,
Bardziej szczegółowo1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej
1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej Lp. INDEKS NAZWA USŁUGI CENA 1 ZRTG-001 2 ZRTG-002 Komputerowa tomografia jamy brzusznej i miednicy bez kontrastu Komputerowa tomografia jamy brzusznej
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko. Błotniaki. Gniazdowanie... 2 W Polsce... 2. Gniazdowanie... 3 W Polsce... 3. Błotniak stawowy - Circus aeruginosus...
Błotniaki Błotniaki, to liczący 13 gatunków rodzaj ptaków drapieŝnych z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), rzędu sokołowych (Falconiformes), występujących w Eurazji, Afryce i Ameryce. Ptaki te osiągają
Bardziej szczegółowoSZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY GÓRNEJ SZKIELET Szkielet kończyny górnej dzieli się na: 1. Kości obręczy kończyny górnej: - obojczyk, - łopatka 2. Kości części wolnej kończyny górnej: - kość
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowodługości grzebienia mostka wynoszącej odpowiednio15,98 cm i 15,12 cm. Nie zaleca się tych ptaków do prowadzenia tuczu owsianego.
INFORMACJA z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej Tytuł zadania: Analiza zmienności cech użytkowych i reprodukcyjnych oraz jakości jaj wylęgowych hodowlanych populacji
Bardziej szczegółowoSZKIELET OSIOWY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET OSIOWY Szkielet osiowy zbudowany jest z czaszki, kręgosłupa, żeber i mostka. CZASZKA (cranium) Czaszka składa się z dwóch części: tylno górnej, która stanowi czaszkę mózgową
Bardziej szczegółowo5. Powstawanie dwulistkowej tarczki zarodkowej. Drugi tydzień rozwoju 107 Zaburzenia w rozwoju w pierwszych dwóch tygodniach...
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ OGÓLNA 1. Zarys historii embriologii................ 16 2. Układ rozrodczy................... 26 Układ rozrodczy męski.................. 26 Narządy rozrodcze wewnętrzne...............
Bardziej szczegółowo