Zarządzanie wartością. Metody pomiaru wartości kapitału intelektualnego

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zarządzanie wartością. Metody pomiaru wartości kapitału intelektualnego"

Małgorzata Jolanta Leśniak
6 lat temu
Przeglądów:

1 Zarządzanie wartością Metody pomiaru wartości kapitału intelektualnego

2 Wzrost znaczenia zasobów niematerialnych Procent wartości rynkowej w odniesieniu do Aktywów niematerialnych 38% 62% 85% Aktywów materialnych 62% 38% 15% Brookings Institute 2. Baruch Lev analysis of S&P500 companies Adapted from a slide by The Balanced Scorecard Collaborative, Inc 2000 K. Mazur, prof. UZ 2

3 Wartość rynkowa jako wielokrotność wartości księgowej Utility Transportation Technology Services Retail Pharmaceuticals Media Financial services Food and drink Engineering Engergy Construction Chemicals Auto Other ecfo, Wiley 2001, s K. Mazur, prof. UZ

4 Czym jest kapitał intelektualny/zasoby niematerialne Autorzy Definicja Stosowana nazwa Edvisson, Malone,1997 Aktywa niematerialne i te, które nie mają postaci fizycznej, ale stanowią wartość dla przedsiębiorstwa Kapitał intelektualny Stewart, 1998 Materiał intelektualny - wiedza, informacja, własność intelektualna, doświadczenie - które mogą być wykorzystane do tworzenia wartości Bontis i wsp Sveiby 1997 Gu, Lev 2001 Bontis, Dragonetti, Jacobsen, Roos 1999 Lev 2001 Łatwe do zebrania zasoby niematerialne i ich przepływy Aktywa, które należą do trzech kategorii: wzmacniających strukturę zewnętrzną, strukturę wewnętrzną i kompetencje Aktywa niematerialne posiadają główne nośniki: badania i rozwój, reklamę, technologie informatyczne oraz praktykę zarządzania zasobami ludzkimi Każdy czynnik (niematerialny i trudny do imitacji), który uczestniczy w procesie tworzenia wartości w organizacji Aktywa niematerialne, które stanowią podstawę do oczekiwania przyszłych korzyści i nie posiadają fizycznej ani finansowej postaci Aktywa niematerialne Zasoby niematerialne Niematerialności (Intangibles) K. Mazur, prof. UZ 4

5 Schemat wartości rynkowej według Skandii WARTOŚĆ RYNKOWA Kapitał finansowy Kapitał intelektualny Kapitał ludzki Kapitał strukturalny Kapitał związany z klientami Kapitał oragnizacyjny Kapitał innowacyjny Kapitał procesów Własność intelektualna Aktywa niematerialne Pomiar kapitału intelektualnego w1 K. Mazur, prof. UZ 5

Modele pomiaru kapitału intelektualnego K. E.

Metody kapitalizacji rynkowej Poziom organizacji VAIC EVA Calculate d

Score Card Skandi a Naviga tor IC- Index Human Capital Intelligen ce Value

Inclusive Valuatio n Methodo logy Techno logy Broker AFTF HRCA TVC The Value

6 Modele pomiaru kapitału intelektualnego K. E. Sveiby Legenda Market -tobook Value Tobin s q Knowled ge Capital Earnings Metody kapitalizacji rynkowej Poziom organizacji VAIC EVA Calculate d Intangible Value Metody zwrotu z aktywów Identyfikacja komponentów Balanc ed Score Card Skandi a Naviga tor IC- Index Human Capital Intelligen ce Value Chain Score Board Intangi ble Assets Monitor IAMV Citation - weighte d Patents Inclusive Valuatio n Methodo logy Techno logy Broker AFTF HRCA TVC The Value Explor er Intellec tual Asset Valuati on Bezpośredni Kapitał intelektualny Metody Score Card Bez wyceny K. Mazur, prof. UZ Z wyceną 6

7 Założenia metod wyceny określają wartość monetarną kapitału intelektualnego

8 Metody wyceny kapitału intelektualnego MV/BV q-tobina Metoda CIV Metoda KCE Metoda VAIC EVA

9 MV/BV MV/BV = wartość rynkowa/wartość księgowa wartość rynkowa: iloczyn ceny akcji i liczby wyemitowanych akcji wartość księgowa = aktywa-kapitały obce= kapitał własny lub wartość księgowa kapitału akcyjnego kapitał obcy: zobowiązania długo i krótkoterminowe+ fundusze specjalne (można uwzględnić rezerwy lub nie, my nie uwzględniamy) wartość powyżej 1 oznacza, że istnieje kapitał intelektualny

10 Uwaga!!! Wykonujemy obliczenia dla 1 roku!!!!!!!!!!!

11 q-tobina q-tobina=wartość rynkowa/koszt odtworzenia aktywów materialnych opracowany przez Tobina, laureata Nobla w 1981 prosty i zrozumiały powszechnie stosowany

12 q-tobina metodyka według Chunga i Pruitta q-tobina=(mvcs+bvps+bvltd+bvinv+bvcl-bvca)/bvta MVCS wartość rynkowa akcji zwykłych BVPS wartość księgowa akcji uprzywilejowanych BVLTD wartość księgowa zobowiązań długoterminowych BVINV wartość księgowa zapasów BVCL wartość księgowa zobowiązań krótkoterminowych BVCA-wartość księgowa aktywów obrotowych BVTA-wartość księgowa wszystkich aktywów

13 Uwaga!!! Wykonujemy obliczenia dla 1 roku!!!!!!!!!!!

14 Metoda CIV (Calculated Intangible Value) Etapy: 1. Obliczenie średniego zysku przed opodatkowaniem z ostatnich trzech lub pięciu lat (my przyjmujemy z trzech lat) 2. Obliczanie średniej wartość aktywów materialnych z ostatnich trzech lub pięciu lat (my przyjmujemy z trzech lat) 3. Dzielimy średni zysk z etapu 1 przez średnią z aktywów materialnych z etapu 2. Otrzymujemy ROA 4. Obliczamy średnie ROA dla sektora z ostatnich trzech lub pięciu lat (my przyjmujemy z trzech lat) 5. Odejmowanie od średnich zysków przed opodatkowaniem (etap 1) iloczynu średniego ROA dla sektora (etap 4) i średniej wartości aktywów materialnych firmy (nadwyżka) 6. Obliczanie średniej stopy podatkowej z ostatnich trzech lat, mnożenie przez nadwyżkę z etapu 5 a wynik zostaje odjęty od kwoty nadwyżki. Jest to tzw. Premia intelektualna 7. Szacowanie bieżącej wartości premii, dzieląc premię intelektualną przez odpowiednią stopę dyskontową (my przyjmujemy oprocentowanie obligacji skarbowych). Obliczona kwota to wartość aktywów niematerialnych nieujętych w bilansie

15 KCE Metoda oparta na ekonomicznej koncepcji funkcji produkcji Wynik ekonomiczny= =α x aktywa materialne +β x aktywa finansowe +δ x aktywa niematerialne

16 Co to są aktywa materialne? wg W. Gabrusewicza: rzeczowe składniki majątku trwałego (środki trwałe i inne rzeczowe składniki np. inwestycje w nieruchomości) zapasy

17 Co to są aktywa finansowe? wg W. Gabrusewicza: należności (długo i krótkoterminowe) środki pieniężne inne aktywa finansowe

18 KCE - Etap 1 Szacowanie rocznych znormalizowanych zysków przedsiębiorstwa Zyski znormalizowane zyski z trzech lub pięciu poprzednich lat (my przyjmujemy z trzech) oraz prognozę na następne 3 lata Zysk znormalizowany = zysk netto + wartość wyniku zdarzeń nadzwyczajnych Proszę nie sugerować się przykładem z książki!!!!

19 KCE - Etap 2 Szacowanie α, β My przyjmujemy α=7%, β=4,5% na podstawie zaleceń B. Leva Na tej podstawie szacujemy zysk przypadający na aktywa materialne i zysk przypadający na aktywa finansowe

20 KCE - Etap 3 Szacowanie zysku z kapitału wiedzy Od znormalizowanego zysku obliczonego na pierwszym etapie odejmujemy zysk z aktywów materialnych i zysk z aktywów finansowych Obliczony efekt = zysk z wykorzystania wiedzy w przedsiębiorstwie

21 KCE - Etap 4 Obliczanie wartości kapitału wiedzy Zysk z kapitału wiedzy obliczony na etapie trzecim dzielimy przez stopę zwrotu z kapitału wiedzy B. Lev obliczył ją dla trzech sektorów: farmaceutycznego, biotechnologii i komputerowego jako 10,5%

22 VAIC TM Opracowany przez A. Pulica Założenia: Metoda ta ma oszacować wartość kapitału intelektualnego także dla przedsiębiorstw, które nie są notowane na giełdzie Umożliwia analizę procesu tworzenia wartości przez kapitał ludzki

23 VAIC TM - Etap 1 Obliczenie wartości dodanej VA jako różnicy między wynikami (OUT-przychody ze sprzedaży wszystkich wyrobów i usług) i nakładami przedsiębiorstwa (IN wszystkie wydatki z wyjątkiem wydatków na kapitał ludzki)* * Bez wynagrodzeń i ubezpieczeń

24 VAIC TM - Etap 2 Obliczanie efektywności tradycyjnego kapitału finansowego O wartości dodanej decydują trzy elementy: CE- capital employed, kapitał własny przedsiębiorstwa (Aktywa-Zobowiązania) Kapitał ludzki Kapitał strukturalny Obliczanie efektywności wykorzystania kapitału własnego (value added capital coefficient-vaca) VACA = VA/CE

25 VAIC TM - Etap 3 Obliczanie efektywności wykorzystania kapitału ludzkiego VAHU-human capital coefficient HC human capital - wartość wszystkich wydatków na pracowników* VAHU = VA/HC *rachunek wyników, wariant porównawczy B V i B VI

26 VAIC TM - Etap 4 Obliczanie efektywności wykorzystania kapitału strukturalnego (STVA) STVA= SC/VA Wynika to z założenia, że kapitał strukturalny jest różnicą pomiędzy kapitałem intelektualnym a kapitałem ludzkim, gdzie: SC=VA-HC wynika to z założenia, że jeśli udział kapitału ludzkiego w tworzeniu wartości dodanej rośnie, to udział kapitału strukturalnego maleje

27 VAIC TM - Etap 5 Sumowanie wskaźników VAIC = VACA + VAHU + STVA

28 Metoda EVA Ekonomiczna wartość dodana Różnica pomiędzy zwrotem z kapitału a średnim ważonym kosztem kapitału

Podobne dokumenty

Metody wyceny kapitału intelektualnego. Wycena 3

Metody wyceny kapitału intelektualnego Wycena 3 Metody wyceny kapitału intelektualnego MV/BV q-tobina Metoda CIV Metoda KCE Metoda VAIC EVA MV/BV MV/BV = wartość rynkowa/wartość księgowa wartość rynkowa: