SESAR. Systemy zarządzania ruchem lotniczym. Wykład 5 dr inż. Anna Kwasiborska

Transkrypt

1 Systemy zarządzania ruchem lotniczym Wykład 5 dr inż. Anna Kwasiborska SESAR Single European Sky ATM Research Jednolity europejski system zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji Podstawy systemu centralny plan zarządzania ruchem lotniczym w Europie (Master plan) ramy współpracy adresowane do wszystkich istotnych zainteresowanych stron 1

2 SESAR - potrzeba zmian w systemie ATM Rozwój infrastruktury transportu lotniczego staje się obecnie priorytetem wzrostu gospodarczego w Europie; Rozwój ten zależy również od efektywnego prowadzenia wielkich programów takich jak GALILEO (radionawigacja satelitarna); Konieczne zmiany uwzględniające to nowe podejście do transportu lotniczego nie mogą się opierać na bazie aktualnego systemu: Niektóre technologie mają po kilkadziesiąt lat i dobiegają kresu możliwości rozwojowych; Ten brak możliwości wprowadzania zmian technicznych zmusza w szczególności statki powietrzne do poruszania się po z góry ustalonych, sztywnych trasach, które nie są optymalne pod względem zużycia energii i emisji hałasu; Nadmierne dostosowanie różnych systemów do właściwości miejscowych, mimo że pozwala operatorom sprostać natężeniu ruchu, osłabia całość systemu sprawiając, że trudniej jest uzyskać interoperacyjność zarówno techniczną jak i operacyjną; W dziedzinie kontroli ruchu lotniczego pomiędzy poszczególnymi państwami Unii istnieją znaczne rozbieżności w poziomie wyposażenia i realnych możliwościach, co negatywnie wpływa na sprawność działania całości systemu. Prognozy ruchu lotniczego w Europie Wzrost ponad dwukrotny, w Europie środkowej trzykrotny Prognozy Eurocontrol Ruch lotniczy w Europie wzrośnie średnio dwukrotnie 60 portów lotniczych osiągnie górną granicę swojej pojemności a 20 największych portów będzie notowało przekroczenie pojemności przez 8/10 godzin dziennie Udział w rynku przewoźników nisko kosztowych wyniesie 25% w perspektywie 6/7 lat Liczba statków powietrznych będących w posiadaniu linii lotniczych będzie rosła średnio 5% rocznie w perspektywie następnych 15 lat Ruch GA będzie rósł średnio 2% rocznie do roku 2020 Liczb operacji wojskowych statków powietrznych nie będzie rosła w sposób znaczący w porównaniu do roku 2005 Obecnie Wzrost kosztów systemu kontroli w Europie (obecnie około 7 mld EUR rocznie) jest na razie globalnie proporcjonalny do wzrostu natężenia ruchu Mimo, że na poziomie światowym bezpieczeństwo lotnictwa stopniowo osiągnęło bardzo wysoki poziom, to jednak analiza danych dotyczących bezpieczeństwa w Europie wykazuje, że w ciągu ostatnich pięciu lat miały miejsce poważne wypadki bezpośrednio związane z niewystarczającą kontrolą ruchu lotniczego 2

3 SESAR - zamierzenia Realizacja europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji; Technologiczny komponent Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej; Projekt z zakresu europejskich badań i innowacji technologicznych; 3

4 SESAR - zadania programu System Wide Information Management 1. Opracowanie systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji w Europie; 2. Opracowanie programu stopniowej modernizacji systemu ATM; 3. Synchronizacja planów i działań uczestników programu w zakresie ATM; 4. Efektywne zarządzanie środkami przeznaczonymi na modernizację systemu ATM w Europie, w odniesieniu do infrastruktury naziemnej i pokładowej; 5. Inicjatywa mająca, w perspektywie długoterminowej (do 2020 roku), doprowadzić do zwiększenia płynności i bezpieczeństwa transportu lotniczego; SESAR cele programu Trzykrotne zwiększenie przepustowości przestrzeni powietrznej, co doprowadzi do ograniczenia liczby opóźnień startów i lądowań; Dziesięciokrotną poprawę wskaźników bezpieczeństwa; 10% ograniczenie negatywnego wpływu ruchu lotniczego na środowisko naturalne; 50% obniżenie kosztów związanych z zapewnianiem służb ruchu lotniczego dla użytkowników przestrzeni powietrznej SESAR Faza Definiowania 1. Faza Definiowania SESAR Consortium Analiza obecnej sytuacji rynku transportu lotniczego w Europie i na świecie; Opracowanie planu modernizacji systemu zarządzania ruchem lotniczym w Europie Określenie warunków koniecznych do wprowadzenia w życie systemu ATM nowej generacji. 2. Faza Rozwoju SESAR JU Rozwinięcie i opracowanie technologii będących fundamentem systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji Nota bene! Ann Godfrey, CAA UK, Stały Przedstawiciel UK na SSC: KE nie zaakceptuje żadnej formy monopolu w kontekście implementacji systemu zarządzania ruchem lotniczym, jednak efektem Programu SESAR będzie znaczne zmniejszenie liczby funkcjonujących systemów. 3. Faza Rozmieszczenia prawdopodobnie SESAR JU Etap instalacji systemów zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji, wypracowanych w fazie rozwoju Wprowadzenie w życie zasad funkcjonowania systemu ATM nowej generacji D1 12 września 2006 Rynek Charakterystyka & Analiza obecnej sytuacji oraz określenie przyszłych potrzeb w zakresie ATM D2 24 stycznia 2007 Rynek Określenie warunków powodzenia programu & zarysowanie wizji transportu lotniczego w roku 2020 D3 26 września 2007 System ATM Wypracowanie wizji celów operacyjno - technologicznych systemu ATM nowej generacji. D6 25 marca 2008 System ATM - Określenie struktury organizacyjnej & harmonogramu działań na lata

5 Raport 1. Wizja transportu lotniczego w roku Opis, analiza oraz ocena aktualnych inicjatyw usprawniających działanie systemu ATM 3. Wskazanie kierunków działań w perspektywie do roku 2020 przyczyniających się do skutecznej realizacji & implementacji systemu ATM nowej generacji 4. Wskazanie głównych płaszczyzn działania systemu ATM nowej generacji SESAR Consortium 29 firm i organizacji międzynarodowych oraz ponad 20 partnerów branżowych reprezentujących: użytkowników przestrzeni powietrznej, porty lotnicze, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, przemysł, wojsko, stowarzyszenia ATCO & Pilotów, europejskie instytuty badawcze Polska w SESAR Consortium Polska nie jest formalnym członkiem SESAR Consortium! Polskie Przedsiębiorstwa w Programie SESAR Polskie przedsiębiorstwa będą mogły uczestniczyć w fazie rozwoju i rozmieszczenia SESAR na ogólnych zasadach obowiązujących w UE: Faza Rozwoju SESAR JU zlecało będzie prace projektowe i R&D w ramach programów badawczych (podobnie jak to ma miejsce z Programami Ramowymi FP6 i FP7 dla GALILEO). Polskie firmy mogą uczestniczyć w nich samodzielnie lub poprzez powoływane na potrzeby konkretnego projektu konsorcja i spółki w których współpracowali będą partnerzy europejscy. Zakłada się, że prace będą miały charakter głównie rozwojowy zgodnie z założeniami SESAR JU poprzez to Przedsiębiorstwo nastąpi skanalizowanie środków obecnie wydawanych w Europie na R&D w zakresie ATM i CNS. Faza Rozmieszczenia Polskie Przedsiębiorstwa będą mogły uczestniczyć w fazie instalacji systemów zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji, wypracowanych w fazie rozwoju. Obecnie nie wiadomo jaki będzie mechanizm planowania i wdrażania nowych rozwiązań. W trakcie prac nad Master Plan SESAR zagadnienie to zostanie uwzględnione. Naszym punktem kontaktowym w pracach SESAR Należy podkreślić, że zapisy Rozporządzenia o SEASR JU nie definiują jednoznacznie fazy rozmieszczenia. Nie została określona odpowiedzialność np. KE za ten etap. Jeśli proces dot. SESAR JU będzie wzorowany na GALILEO JU to po etapie rozwoju nastąpi etap rozmieszczenia zlecony np. konsorcjum firm na zasadzie umowy PPP. PAŻP PAŻP jako uczestnik Aliansu A6 uczestniczy w przełomowej współpracy na rzecz transformacji europejskiej przestrzeni powietrznej. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej jako uczestnik SESAR Deployment Alliance będzie współodpowiedzialna za pierwszy, 6-letni, okres prac poświęconych zapewnieniu przez Europę przewagi konkurencyjnej w ramach SESAR - technologicznym składniku SES. 5 grudnia 2014 r. w Brukseli Komisja Europejska zleciła SESAR Deployment Alliance, bezprecedensowemu porozumieniu branżowemu, konsorcjum złożonemu z przedstawicieli linii lotniczych, portów lotniczych oraz instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, zaplanowanie i koordynację gruntownej modernizacji europejskiej przestrzeni powietrznej w ramach instytucji zarządzającej procesem realizacji SESAR - SESAR Deployment Manager. SESAR Deployment Alliance Alians A6 złożony z pięciu narodowych instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, będących jednocześnie członkami SESAR JU, tj: Aena (Hiszpania), DFS (Niemcy), DSNA (Francja), ENAV (Włochy) i NATS (Wielka Brytania), współpracujących z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej oraz grupą reprezentującą agencje będące członkami aliansu COOPANS, obejmującego AustroControl (Austria), Croatia Control (Chorwacja), IAA (Irlandia), LFV (Szwecja) I Naviair (Dania). Ww. podmioty wspólnie kontrolują ponad 70% europejskiego ruchu lotniczego i 72% inwestycji w przyszłą infrastrukturę zarządzania ruchem lotniczym. Grupa Air France KLM, EasyJet, IAG oraz Lufthansa Group, składająca się z czterech linii lotniczych uczestniczących w Platformie Lotniczej KE. Grupa Air France KLM, IAG i Grupa Lufthansy reprezentują ponad milionów pasażerokilometrów spośród milionów w ramach AEA. EasyJet jest drugim największym przewoźnikiem niskokosztowym w Europie i reprezentuje ponad 1200 operacji spośród 4361 w ramach ELFAA. 5

6 SESAR Deployment Alliance cd. Związana z SESAR Grupa wdrożeniowa portów lotniczych (SDAG) jest grupą 25 największych europejskich lotnisk spośród reprezentowanych w Międzynarodowej Radzie Portów Lotniczych (Airports Council International ACI) i uczestniczących we Wspólnym Projekcie Pilotażowym SESAR. ACI Europe reprezentuje ponad 50 lotnisk z 45 krajów europejskich. W 2013 roku, ich porty członkowskie obsłużyły ponad 90% komercyjnego ruchu lotniczego w Europie, obsługując ponad 1,7 miliarda pasażerów, 17,8 miliona ton ładunków i 20,7 miliona operacji lotniczych. 6