Model koncentryczny BCD (Central Business District) Burgessa Chicago

Transkrypt

1 Model koncentryczny BCD (Central Business District) Burgessa Chicago ETAPY Etap I Centrum gospodarcze, pierwotnie przemysłowe (CBD) przekształca się w miasto strefa przemysłowa toŝsama z miastem strefa 1. Etap II Pojawienie się strefy 2 o charakterze mieszkalnym lepsze warunki Ŝycia izolacja od uciąŝliwości przemysłu. Przejściowo gospodarstwa rolne i rezydencje. Etap III Wraz z rozwojem przemysłu zajmowanie strefy 2 przez ludność robotniczą (brak komunikacji, wzrost liczby pracujących). Klasa średnia tworzy 3 strefę. Etap IV Pojawienie się strefy 4. Klasa wyŝsza (rezydencje) oraz rolnictwo. Etap V Pojawienie się strefy 5 rolniczej zaopatrującej miasto. Dośrodkowa Odśrodkowa TENDENCJE

2 Model sektorowy (klinowy) H. Hoyta - teoria KRYTYKA MODELU BCD Burgessa: brak uwzględnienia wpływu głównych dróg, przemysł ma tendencje do rozwoju na peryferiach miasta, wzdłuŝ głównych linii kolejowych, rzek itp., dzielnice mieszkaniowe siły roboczej często nie sąsiadują ze strefą BCD, luksusowe dzielnice mieszkaniowe często sąsiadują ze strefą BCD. EFEKT: Model Hoyta rozwój miast w formie sektorów, sektory koncentrują pewne funkcje (rodzaje dzielnic, przykłady), ich granice przebiegają w układzie promienistym, sektory rozwijają się odśrodkowo, wewnątrz sektorów stale następują zmiany intensywności zagospodarowania, przestrzenny kształt gwiazdy 1 centrum, 2-5 strefy grupujące poszczególne funkcje i rodzaje dzielnic

3 Model sektorowy (klinowy) H. Hoyta - przykład A Centrum gospodarcze (CBD), B1 Handel hurtowy i przemysł lekki, B2 zabudowa mieszkaniowa niskiej klasy, C zabudowa mieszkaniowa klasy wyŝszej, D strefa komunikacyjna (główna droga, linia kolejowa itp.), E przedmieścia (rolnictwo, rezydencje).

4 Miasto liniowe: Arturo Soria (1882 r.) Koncepcje kształtowania miast idea miasto podporządkowane przebiegom prostych szlaków komunikacyjnych (dominacja kolei), cechy - miasta miały tworzyć krawędzie trójkątów i tworzyć sieć triangulacyjną, cel ograniczenie czasu i kosztów komunikacji, wady prymitywizm, brak zróŝnicowania funkcjonalnego i plastycznego, idea w praktyce nie zrealizowana. Miasto przemysłowe: T. Garnier (1917 r.) idea miasto wyodrębnionych terenów o róŝnych funkcjach, cel poprawa jakości Ŝycia mieszkańców, cechy koncentracja i rozdzielenie funkcji, przemysł z dala od terenów mieszkalnych. Usługi, handel, administracja w pobliŝu terenów mieszkalnych, zalety koncentracja funkcji, wady trudności komunikacyjne, idea często realizowana w praktyce do dnia dzisiejszego. Miasto współczesne: Le Corbusier (1922 r.) idea wstęp do miasta-ogrodu cechy centrum usługowo-mieszkalne, otaczające je strefy zieleni, dalej tereny przemysłowe i tereny mieszkalne

5 Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) załoŝenia i cechy idea - połączenie w jeden organizm miasta i wsi, kształt koło podzielone 3 głównymi szlakami komunikacyjnymi na 6 równych wycinków i otoczone linią kolejową, centrum kompleks parkowy oraz budynki uŝyteczności publicznej, struktura kolejne pierścienie zabudowy handlowej, mieszkalnej, usługowej, przemysłowej aŝ do rolniczego pierścienia zewnętrznego miasta duŝe - wiele zespołów pierścieni, zalety ekologia, korzystne warunki zamieszkania, dobra komunikacja wewnętrzna, wady: duŝe zapotrzebowanie przestrzenne, zastosowanie tylko w miastach (dzielnicach budowanych jako nowe), nie uwzględnienie ekonomicznych uwarunkowań lokalizacji funkcji, monotonia zabudowy, b. wysoki koszt realizacji, idea wg ww. schematu zrealizowana w niewielkim zakresie (dwa miasta w Wielkiej Brytanii, kilka w innych krajach), wywarła b. duŝy wpływ na rozwój urbanistyki. W kilku przypadkach, takŝe w Polsce, rozwinięto ją np. w ten sposób, Ŝe budowano osiedla włączone w przestrzeń leśną z zachowaniem drzewostanu (np. Podkowa Leśna).

6 Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) plan

7 Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) wycinek planu

8 Miasto pasmowe (liniowe) wariant podstawowy idea wykorzystanie głównego szlaku (szlaków) komunikacyjnych w rozwoju miasta, kształt pasma równoległych terenów o róŝnych funkcjach, centrum brak wyraźnego centrum, struktura pasma zabudowy wzdłuŝ jednej (kilku) arterii komunikacyjnej (drogowej, kolejowej, wodnej), zalety zapewnienie sprawnej komunikacji, wydzielenie przestrzenne funkcji, wady wysokie koszty infrastrukturalne (przykład JG), duŝe zapotrzebowanie przestrzenne, nie uwzględnienie ekonomicznych uwarunkowań lokalizacji funkcji, monotonia zabudowy, spadek bezpieczeństwa (częste przekraczanie szlaku komunikacyjnego), trudność zastosowania na obszarach o zróŝnicowanym ukształtowaniu terenu, miasto liniowe to takie miasto pasmowe, w którym wstęga zabudowy jest tak wąska, Ŝe w kierunku poprzecznym moŝna ograniczyć się do ruchu pieszego, idea stosowana w ograniczonym zakresie. tereny przemysłowe tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne

9 Miasto pasmowe wariant szeregowy Cechy wyróŝniające wariant: 1. tereny przemysłowe nakładają się na pasma komunikacyjne, 2. centra miejskie nakładają się na pasma komunikacyjne, 3. tereny zabudowy mieszkaniowej są rozdzielone przez strefy przemysłowe i przez pasma komunikacyjne, lecz nie znajdują się w ich bezpośrednim sąsiedztwie 4. poszczególne funkcje mają charakter symetryczny w przeciwieństwie do asymetrycznego pasmowego (liniowego) tereny przemysłowe tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne

10 Miasto pasmowe wariant grzebieniowy Cechy wyróŝniające wariant: tereny przemysłowe 1. rozwój pasmowy następuje równieŝ w kierunku poprzecznym, 2. centra miejskie nakładają się na pasma komunikacyjne, 3. tereny zabudowy mieszkaniowej są rozdzielone przez strefy przemysłowe i przez pasma komunikacyjne, lecz nie znajdują się w ich bezpośrednim sąsiedztwie. tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne

11 Miasto promieniste wariant gwiaździsty tereny przemysłowe tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne Cechy wyróŝniające wariant: 1. rozwój pasmowy nie tylko w kierunku wzdłuŝnym i poprzecznym, ale i w innych, 2. centra miejskie nakładają się na pasma komunikacyjne, 3. zabudowa rozwija się wzdłuŝ arterii komunikacyjnych zamiast nowymi koncentrycznymi pasmami nakładać się dookoła środka 4. tereny zabudowy mieszkaniowej są rozdzielone przez strefy przemysłowe i przez pasma komunikacyjne, lecz nie znajdują się w ich bezpośrednim sąsiedztwie.

12 Miasto promieniste wariant satelitarny tereny przemysłowe tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne Cechy wyróŝniające wariant: (wariant promienisty +) 1. w chwili osiągnięcia przez miasto określonej wielkości dalsza ekspansja jednostek osadniczych kierowana jest do dzielnic satelitarnych mających dogodne powiązania z dzielnicą centralną, 2. samodzielność dzielnic satelitarnych jest tym większa im dalej połoŝone są od centrum, 3. intensywność ruchu w centrum wzrasta poniewaŝ odbywa się przez nie ruch miedzy dzielnicami satelitarnymi, 4. komunikacja między dzielnicami satelitarnymi jest utrudniona.

13 Miasto sieciowe wariant regularny - teoria Cechy wyróŝniające wariant: 1. idea równomiernego rozłoŝenia elementów przyciągających ruch, by uniknąć jego koncentracji, 2. prostopadłość ciągów komunikacyjnych, 3. wiele lokalnych centrów, 4. przemysł (nieuciąŝliwy) w strukturze zabudowy mieszkaniowej, 5. sieć arterii pomocniczych podporządkowana przebiegowi arterii głównych.