System Bankowości Elektronicznej. defcom 2000 wersja 6.0

Transkrypt

1 System Bankowości Elektronicznej defcom 2000 wersja 6.0 Dokumentacja użytkowa aplikacji defcom 2000 Klient SUNTECH Sp. z o.o., ul. Ostrobramska 73, Warszawa tel. (0-22) , faks (0-22) firma@suntech.com.pl Warszawa 2002

2 Spis treści 1 Wstęp Konwencje przyjęte w dokumentacji Opis funkcji systemu Ogólne zasady obsługi aplikacji defcom 2000 Klient Zaznaczanie rekordów Elementy usprawniające pracę z systemem Sortowanie Menu podręczne Kalkulator walutowy Uruchamianie systemu Ogólna koncepcja systemu Filtrowanie Praca w sieci Scenariusze Konta Szczegóły kont Transakcje Zlecenia Statusy realizacji zleceń Wystawianie dyspozycji zlecenia przelewu Wystawianie dyspozycji zlecenia przelewu zagranicznego Wystawianie zlecenia otwartego Wystawianie awizów Wystawianie zlecenia depozytu Wystawianie zlecenia okresowego Wystawianie zlecenia przelewu ZUS Wystawianie przelewu podatkowego Wystawianie dyspozycji polecenia zapłaty Akceptacja Komunikacja Poczta Raporty Administracja Użytkownicy Generowanie klucza do podpisu cyfrowego RSA Zmiana hasła Tabele Kontrahenci Obsługa kont Importowanie i eksportowanie danych Archiwizacja Oddziały firmy Ustawienia globalne Ustawienia lokalne Dodatek: Instalowanie Wymagania sprzętowe i programowe aplikacji defcom 2000 Klient Instalacja systemu defcom 2000 Klient Instalacja serwera bazy danych SQL Anywhere na serwerze NetWare

3 1 Wstęp Podręcznik Dokumentacja użytkowa aplikacji defcom 2000 Klient jest przeznaczony dla tych klientów banku, którzy komunikują się drogą elektroniczną z bankiem w celu dokonywania dostępnych operacji bankowych. Instrukcja ta zawiera opis podstawowej wersji systemu. W konkretnej instalacji mogą nie występować pewne opisane tu opcje (na przykład może nie być jakiegoś typu zlecenia), może też nie być pewnych informacji (na przykład niektóre pola zawsze będą puste). Aplikacja może mieć też inny niż przedstawiony tu wygląd (na przykład zmiany opisu niektórych pól). Zmiany te nie wynikają z błędnego działania aplikacji, ale z funkcjonalnego i informacyjnego zakresu, który został określony dla konkretnej instalacji aplikacji defcom 2000 oraz z faktu, że aplikacja jest dostosowywana do szczególnych potrzeb klientów. 1.1 Konwencje przyjęte w dokumentacji Niniejsza dokumentacja jest instrukcją obsługi przeznaczoną dla użytkowników aplikacji defcom 2000 Klient. Zostały w niej przedstawione zasady obowiązujące podczas pracy z systemem oraz sposób wykonania typowych czynności. Konsekwentne stosowanie w dokumencie wyróżnienia pewnych elementów programu, elementy graficzne, a także jednolita terminologia, ułatwiają poszukiwanie i zrozumienie potrzebnych informacji. Dalej opisano stosowane oznaczenia, symbole graficzne i przyjęte konwencje zapisu klawiszy oraz wyjaśniono ich znaczenie lub sposób interpretacji. Stosowane style czcionek Nazwy poszczególnych elementów systemu defcom 2000 (takich jak: okna, przyciski, komunikaty) są wyróżniane stylem czcionki: Styl czcionki Zlecenia Przelewy ZUS Zapisz Istnieje już grupa o tej nazwie Scenariusze Plik Znaczenie Nazwa scenariusza Nazwa jednej z możliwości scenariusza Nazwa przycisku Tekst komunikatu systemu Nazwa okna lub okna dialogowego Nazwa menu lub polecenia Stosowane symbole W dokumencie są też stosowane następujące symbole graficzne: Symbol Znaczenie Uwaga bardzo ważna dla realizacji zadania z punktu widzenia systemu lub z przyczyn merytorycznych. Informacja pomocnicza 3

4 Stosowane konwencje zapisu Dla uproszczenia i skrócenia opisów pewnych czynności przyjęto następującą konwencję: Zapis Klawisz1 + Klawisz2 Klawisz1, Klawisz2 Nacisnąć przycisk Przycisk. Z listy Lista wybrać pozycję Pozycja. Znaczenie Plus (+) między symbolami klawiszy oznacza, że podczas naciskania drugiego klawisza, pierwszy klawisz należy trzymać naciśnięty. Na przykład polecenie nacisnąć klawisze Alt+Esc oznacza, że należy trzymać naciśnięty klawisz Alt i nacisnąć równocześnie klawisz Esc, a następnie puścić oba. Taka kombinacja klawiszy jest nazywana klawiszami skrótu. Przecinek (,) między symbolami klawiszy oznacza naciskanie i puszczanie klawiszy kolejno, jeden po drugim. Na przykład polecenie nacisnąć klawisze Alt, S oznacza, że należy nacisnąć i puścić klawisz Alt, a następnie nacisnąć i puścić klawisz F. Taka sekwencja klawiszy jest nazywana klawiszami skrótu. Przyciski można naciskać na dwa sposoby. Albo myszą kliknąć na przycisku, albo nacisnąć klawisz Alt+klawisz z literą, która jest podkreślona w nazwie przycisku. Najpierw należy rozwinąć listę, klikając na przycisku ze strzałką w dół ( ), który znajduje się z prawej strony listy, a następnie należy kliknąć na wybranej pozycji. Pozycja wskazana myszą jest wyróżniana kolorowym paskiem. Zaznaczyć pole wyboru Kliknąć myszą na kwadraciku, który znajduje się przy nazwie opcji. Pole. Pojawi się w nim symbol oznaczający wybranie tej opcji. Ponowne kliknięcie na kwadraciku spowoduje usunięcie zaznaczenia. Jeśli jest kilka pól wyboru, to można zaznaczyć kilka z nich, a nawet wszystkie. Zaznaczyć opcję Opcja. Kliknąć myszą w kółeczku, który znajduje się z lewej strony nazwy opcji. Pojawi się w nim czarna kropa oznaczająca wybranie tej opcji. Opcje przeważnie występują parami (choć może być ich więcej) i wykluczają się wzajemnie, tzn. zaznaczenie jednej z opcji powoduje usunięcie zaznaczenia innej. 4

5 2 Opis funkcji systemu System Elektronicznej Bankowości defcom 2000 jest nowoczesnym systemem komunikacji między bankiem i jego klientami. Umożliwia zdalne, bezpieczne i szybkie dokonywanie operacji bankowych oraz dostęp do informacji oferowanych przez bank. System w sposób elastyczny i otwarty współpracuje z dowolnymi aplikacjami bankowymi. Efektywne mechanizmy wszechstronnego prezentowania i analizowania danych oraz współpracowania z systemami zewnętrznymi (na przykład z systemami finansowo-księgowymi, arkuszami kalkulacyjnymi itp.) pozwalają na sprawną integrację systemu zarówno w banku, jak i u jego klientów. System defcom 2000 w składa się z dwóch modułów: defcom 2000 Bank oraz defcom 2000 Klient. Instrukcja, którą trzymają Państwo w ręku dotyczy drugiego modułu. 2.1 Ogólne zasady obsługi aplikacji defcom 2000 Klient Aplikację defcom 2000 Klient przystosowano do pracy za pomocą myszy i klawiatury, oraz za pomocą wyłącznie klawiatury. Oba te rodzaje pracy przebiegają równolegle i nie wymagają oddzielnych ustawień. Myszą posługujemy się wskazując wybrany element programu i naciskając lewy przycisk myszy, czyli klikamy myszą. Jeżeli mysz, którą się posługujemy ma kółko, to możemy kręcąc tym kółkiem przewijać tabele w pionie w celu przeglądania kolejnych pozycji. Posługując się wyłącznie klawiaturą do wyboru żądanej możliwości używamy klawisza Alt + klawisza odpowiadającego podkreślonej literze w danej opcji. Na przykład jeżeli w oknie Lista kont naciśniemy klawisze Alt+S, to zostanie otwarte okno Konta szczegóły, czyli efekt będzie taki sam, jakbyśmy nacisnęli przycisk Szczegóły. Aby usprawnić pracę z systemem, niektórym klawiszom przypisano standardowe działania. Klawisz Tab Spacja Esc Enter Działanie W oknach dialogowych przechodzi do kolejnych pól, pozycji lub przycisków. Zaznacza (lub usuwa zaznaczenie) opcję lub pole wyboru, jeżeli nazwa opcji lub pola wyboru jest wyróżniona, tzn. jest obramowana linią przerywaną. Zamyka okno dialogowe bez wprowadzania dokonanych modyfikacji. Przechodzi po polach edycyjnych w oknach dialogowych. Zamyka okno dialogowe z wprowadzaniem dokonanych modyfikacji. Na listach kont, transakcji, zleceń i kontrahentów wyświetla okno szczegółów zaznaczonego elementu Zaznaczanie rekordów Również za pomocą klawiszy możemy zaznaczać wiele rekordów. Aby zaznaczać wiersze po jednym, należy zaznaczyć pierwszy z wierszy, a następnie nacisnąć i trzymając naciśnięty klawisz Shift przechodzić po kolejnych rekordach (wierszach) naciskając klawisze ze strzałkami w górę albo w dół. Aby zaznaczyć więcej wierszy naraz, to po zaznaczeniu początkowego wiersza i naciśnięciu klawisza Shift musimy nacisnąć klawisz Home albo End zostaną zaznaczone wszystkie wiersze od wybranego do odpowiednio pierwszego albo ostatniego. Jeżeli mając naciśnięty klawisz 5

6 Shift, naciśniemy klawisz Page Up albo Page Down, to zostanie zaznaczonych tyle rekordów, ile mieści się aktualnie na ekranie. Jaki jest stan danego rekordu można poznać po znaczku umieszczonym w lewej skrajnej kolumnie, tzw. kolumnie indykatorów czyli znaczników. Rysunek 2.1. Różne kształty znacznika rekordu Elementy usprawniające pracę z systemem Jeżeli monitor, przy którym pracujemy może pracować w trybie High color ( kolorów, 16 bitów), to wówczas możemy korzystać z udogodnień, które oferuje nam system defcom Są to: przyciemnione wiersze parzyste, które poprawiają orientowanie się w szczególnie dużych tabelach oraz zaznaczanie wiersza innym odcieniem, niż wyróżnienie rekordu (wiersza) bieżącego. W niektórych scenariuszach zawartość komórki może być wyświetlana w kilku wierszach (maksymalnie czterech). Dzięki temu można oglądać całą zawartość pola Treść lub Tytułem nawet przy niskiej rozdzielczości monitora. Jedną z bardziej przydatnych możliwości jest wyróżnianie czerwonym kolorem kwot ujemnych dzięki temu od razu można je zauważyć. W ten sam sposób jest też wyróżniana wsteczna data waluty na liście do zatwierdzania oraz na liście zleceń do wysłania. Pozwala to na uniknięcie błędu przy wystawianiu zleceń. Jeżeli w kolumnie nie mieści się treść jej nagłówka, to możemy wskazać (czyli zbliżyć wskaźnik myszy do wybranego elementu bez naciskania przycisku myszy) myszą taki nagłówek lub inny element okna programu, a wówczas pojawi się dymek (zobacz rysunek 2.2), zawierający pełną nazwę danego elementu. Dzięki temu możemy sprawdzić, czym jest dany element. Jest to szczególnie przydatne w panelu filtrów, gdzie nie zawsze od razu możemy się zorientować, czego dotyczy dane pole. Rysunek 2.2. Dymek z opisem pola filtru identyfikatora konta 6

7 2.1.3 Sortowanie Do bazy kontrahentów czy kont wprowadzamy wiele danych i przeglądanie ich staje się coraz trudniejsze. Dlatego bardzo przydatna jest możliwość sortowania danych w porządku rosnącym albo malejącym. Tym bardziej, że możemy porządkować po wielu kolumnach (maksymalnie 9) jednocześnie. Aby posortować kolumnę wystarczy kliknąć na jej nagłówku. Wówczas z prawej strony nagłówka pojawi się trójkąt z cyfrą oznaczającą kolejność sortowania. Żeby zmienić porządek sortowania z rosnącego na malejący i odwrotnie, należy jeszcze raz kliknąć myszą na nagłówku kolumny. Jeżeli chcemy posortować tabelę względem kilku kolumn, to musimy, trzymając naciśnięty klawisz Ctrl, klikać na kolejnych nagłówkach kolumn pamiętając, że pierwsze kliknięcie to porządek rosnący, i że kolejność sortowania jest zgodna z naszym wyborem kolumn. taki trójkąt oznacza, że tabela będzie sortowana w porządku rosnącym względem tej kolumny jako pierwszej. taki trójkąt oznacza, że tabela będzie sortowana w porządku malejącym względem tej kolumny jako drugiej. Bardziej złożone metody przeglądania danych opisano w rozdziale 2.4 Filtrowanie Menu podręczne Kolejnym udogodnieniem przydatnym w pracy z programem defcom 2000 są menu podręczne, znane z pracy w środowisku Windows. Menu podręczne otwieramy klikając prawym przyciskiem myszy zawartość menu podręcznego zależy od miejsca, z którego je wywołaliśmy (zobacz rysunek 2.3). Za pomocą klawiatury możemy uruchamiać menu podręczne naciskając specjalny klawisz do otwierania menu podręcznych (dostępny na większości klawiatur). Rysunek 2.3. Różne postaci menu podręcznego Jedną z ważnych funkcji menu podręcznego jest to, że pełni funkcję podpowiadacza. Bardzo często, gdy nie wiemy co możemy zrobić z konkretnymi danymi, warto otworzyć menu podręczne, a tam będą polecenia odpowiednie do danej sytuacji. Ważniejszymi poleceniami w menu podręcznym są polecenia Drukuj oraz Widok. Po wybraniu polecenia Drukuj rozwija się kolejne menu, z którego możemy wybrać następujące polecenia: Orientacja możemy zadecydować, czy chcemy wydrukować dane z programu w pionie (Pionowa), czy w poziomie (Pozioma). Wszystkie drukuje wszystkie rekordy. Zaznaczone drukuje zaznaczone rekordy. Po wybraniu polecenia Widoki rozwija się kolejne menu, z którego możemy wybrać następujące polecenia: Kolumny służy do zarządzania kolumnami w tabelach. Polecenie Zapisz rozmiar i kolejność pozwala na własne ustawienie kolejności kolumn i ich szerokości, a następnie zapamiętanie ich, żeby zawsze po otwarciu aplikacji defcom 2000 Klient te ustawienia były wyświetlane. Polecenie Przywróć oryginalne odtwarza standardową kolejność i szerokość kolumn. 7

8 Panel filtrów pozwala wyświetlać i ukrywać panel filtrów, znajdujący się na dole okien większości scenariuszy. Analogiczne działanie ma klawisz F Kalkulator walutowy Bardzo przydatnym urządzeniem jest kalkulator walutowy (zobacz rysunek 2.4). Służy on do przeliczania jednych walut na inne, zgodnie z kursem średnim zawartym w programie. Rysunek 2.4. Dostępne waluty na kalkulatorze walutowym Kalkulator walutowy uruchamiamy naciskając klawisze Ctrl+K albo z menu podręcznego wybierając polecenie Kalkulator walutowy. Z górnej listy walut wybieramy tę walutę, którą chcemy przeliczać, a z dolnej listy walut tę walutę, na którą będziemy przeliczać (zobacz rysunek 2.4). I teraz jedyne co musimy, to w górnym polu podać kwotę, której równowartość chcemy znać w walucie wybranej z dolnej listy. Cyfry możemy wpisywać z klawiatury lub za pomocą myszy klikając na przyciskach kalkulatora z odpowiednimi cyframi. Pozostałe przyciski mają następujące znaczenie: przesuwa kursor za przecinek dziesiętny (do części ułamkowej) usuwa cyfrę, która jest przed kursorem (analogicznie działa klawisz Backspace) usuwa całą liczbę kopiuje wynik Jeżeli uruchamiamy kalkulator walutowy w scenariuszu Konta lub Zlecenia, to na kalkulatorze od razu pojawi się kwota, którą zawiera zaznaczony rekord. Jeżeli są dwie kolumny z kwotami (scenariusz Konta), to będzie zawsze wyświetlana wartość z lewej kolumny, bez względu na to, czy zamieniliśmy jakieś kolumny kolejnością, czy nie. Dzięki możliwości kopiowania liczb z kalkulatora walutowego możemy je przenosić do różnych miejsc, a nawet do innych programów bez obawy, że nie zapamiętaliśmy wyniku, czy że popełnimy jakiś błąd przy przepisywaniu. Rysunek 2.5. Przeliczanie walut na tym kalkulatorze to sama przyjemność 8

9 2.2 Uruchamianie systemu Pracę z defcom 2000 rozpoczynamy od uruchomienia go. W tym celu na pulpicie Windows należy dwukrotnie kliknąć na ikonie systemu defcom 2000 (można również zaznaczyć tę ikonę i nacisnąć klawisz Enter). Po uruchomieniu programu na ekranie pojawia się główne okno systemu defcom 2000 Klient wraz z oknem dialogowym, w którym należy podać nazwę (logo) i hasło użytkownika (zobacz rysunek 2.6). System sprawdza, czy użytkownik o podanej nazwie jest zarejestrowany w systemie i czy podał właściwe hasło. Rysunek 2.6. Logowanie się do systemu defcom 2000 Po pomyślnej identyfikacji system nadaje użytkownikowi zdefiniowane wcześniej przez administratora odpowiednie uprawnienia i osoba ta może przejść do pracy z systemem. 2.3 Ogólna koncepcja systemu Główne okno aplikacji defcom 2000 Klient zawiera osiem przycisków, których naciśnięcie spowoduje przejście do odpowiednich scenariuszy (zobacz rysunek 2.7). Przyciski te można nacisnąć albo klikając na nich myszą, albo naciskając klawisz Alt + klawisz z literą podkreśloną w nazwie przycisku, a następnie zatwierdzając wybór naciśnięciem klawisz Enter lub klawisza spacji. Można również z menu Scenariusz wybrać odpowiednie polecenie. W systemie defcom 2000 są dostępne podane scenariusze (zobacz rysunek 2.7). Konta przeglądanie stanów kont użytkownika. Transakcje przeglądanie operacji, jakie zostały dokonane na kontach użytkownika. Zlecenia przeglądanie i wystawianie nowych zleceń bankowych. Akceptacja zatwierdzanie (podpisywanie) zleceń bankowych. Komunikacja nawiązanie łączności z bankiem w celu wymiany informacji (wysłanie dyspozycji, pobranie stanów kont itp.). 9

10 Poczta redagowanie i przeglądanie poczty. Raporty przeglądanie ogólnych raportów związanych z zarządzaniem kontami w systemie def- COM Administracja zarządzanie systemem defcom 2000 Klient. W oknie systemu są dostępne trzy menu: Koniec, Scenariusz oraz Pomoc. Menu Scenariusz (Alt+S) pozwala osobom korzystającym wyłącznie z klawiatury wybrać odpowiedni scenariusz. Dodatkowym poleceniem w tym menu jest polecenie Przelogowanie, pozwalające na zmianę osoby korzystającej z defcom 2000, bez potrzeby zamykania i powtórnego uruchamiania całej aplikacji. W wypadku wybrania tego polecenia pojawia się okno dialogowe defcom 2000 (zobacz rysunek 2.6), w którym należy się zalogować tak samo, jak bezpośrednio przed rozpoczęciem pracy z programem. Podczas przelogowania następuje również zmiana wszelkich uprawnień i ustawień. Polecenie Przelogowanie jest dostępne również w menu Koniec. Z menu tego możemy wybrać również polecenie Koniec (można również nacisnąć klawisze Alt+F4), które kończy pracę z aplikacją. Pojawia się wtedy okno, w którym system prosi o potwierdzenie decyzji (przycisk OK) lub rezygnację i kontynuowanie dalszej pracy (przycisk Anuluj). W menu Pomoc możemy wybrać polecenie Tematy pomocy, które otwiera okno pomocy pozwalające na uzyskanie informacji na temat pracy z systemem. Okno pomocy można również wywołać z każdego miejsca aplikacji naciskając klawisz F1. Treść pomocy zmienia się w zależności od funkcji, z jaką aktualnie współpracujemy. W tym menu jest również polecenie Informacje, po wybraniu którego wyświetla się okno z numerem wersji systemu, datą, autorem oraz użytkownikiem. Okna wszystkich scenariuszy są oddzielnymi oknami, w związku z tym można je dowolnie skalować (powiększać i zmniejszać nie dotyczy to okna głównego systemu). Można również otwierać okna różnych scenariuszy (z wyjątkiem scenariuszy Komunikacja i Administracja) i poruszać się między nimi bez konieczności powrotu do głównego menu w celu skorzystania z innego scenariusza. Wybranie któregokolwiek scenariusza spowoduje zmianę wyglądu głównego okna aplikacji. Pojawia się zazwyczaj lista z opisem danych związanych z danym scenariuszem (wyjątki Komunikacja, Administracja i Raport). Poniżej listy znajduje się zwykle panel z filtrami (zobacz rozdział 2.4 Filtrowanie ), a jeszcze niżej przyciski umożliwiające dalsze działania. Widniejący w prawym dolnym rogu przycisk OK powoduje zamknięcie okna funkcji. Wybór poszczególnych działań powoduje w wielu wypadkach otwarcie kolejnego okna zbudowanego podobnie jak okno danego scenariusza. Typowe przyciski występujące w dolnej części okien to: OK potwierdzenie ewentualnie dokonanych zmian i powrót do sytuacji, z której okno zostało wywołane. Anuluj rezygnacja z dokonanych zmian i powrót do sytuacji, z której okno zostało wywołane. Szczegóły wywołanie okna ze szczegółowymi informacjami o wskazanym obiekcie (koncie, zleceniu itp.). Okno to można również otworzyć dwukrotnie klikając na wybranym elemencie listy. Edytuj ma dwa standardowe znaczenia: wywołanie okna, w którym można dokonywać zmian danych oraz przejście w aktualnym oknie w tryb wprowadzania zmian. Nowy dodanie nowego obiektu do odpowiedniej listy i przejście w tryb edycji. Usuń usunięcie obiektu z odpowiedniej listy. Odśwież zaktualizowanie informacji wyświetlanej na listach po zastosowaniu lub usunięciu filtrów. 10

11 Rysunek 2.7. Główne okno aplikacji defcom 2000 Klient We wszystkich oknach dialogowych pojawiających się po naciśnięciu przycisku Szczegóły pola nieedytowalne są wyszarzone. 2.4 Filtrowanie W wielu miejscach aplikacji został zastosowany mechanizm filtrów. Pozwala on na ograniczenie liczby widocznych na zbiorczych listach danych, takich jak operacje, czy zlecenia. Mechanizm ten składa się z pewnej liczby pól edycyjnych i przycisku Odśwież. Ogólna zasada działania filtrowania jest bardzo prosta. Gdy w pola edycyjne nie są wpisane żadne wartości, to są wyświetlane wszystkie dane (zobacz rysunek 2.8). Jeżeli natomiast, w którekolwiek z pól zostały wpisane jakieś wartości, to są prezentowane tylko te informacje, które spełniają warunki wynikające z wartości wpisanych przez użytkownika do pól edycyjnych, znajdujących się pod daną listą (zobacz rysunek 2.9). Pola edycyjne dotyczą kolumn, pod którymi się znajdują. Wprowadzone do nich wartości muszą więc być odpowiedniego typu. Jeżeli któreś z okienek jest puste, to nie nakłada ono żadnych ograniczeń. Dla informacji będącej ciągiem znaków filtrowanie spowoduje pojawienie się pozycji, dla których w danej kolumnie napisy zaczynają się od wprowadzonego ciągu znaków. Znak procenta (%) oraz gwiazdka (*), umożliwiają zastąpienie dowolnego ciągu znaków, a pytajnik (?) pojedynczego znaku. W trakcie wpisywania warunku filtrowania, należy upewnić się, że został on wprowadzony poprawnie tzn. z uwzględnieniem wielkości liter. W wypadku kwot za polem edycyjnym kwoty znajdują się dwie opcje >= oraz <. Zaznaczenie jednej z tych opcji powoduje, że pojawiają się pozycje z kwotami odpowiednio większymi i równymi (niemniejszymi) lub mniejszymi od niej. Wpisana wartość kwoty w wypadku kwot ułamkowych musi 11

12 zawierać separator taki jak na liście (przecinek). W przeciwnym wypadku pojawi się komunikat o błędzie. W wypadku filtrowania po statusach wybiera się je z listy. Nie ma możliwości ręcznego wpisania statusu do pola edycyjnego. Rysunek 2.8. Przykład listy bez ustawionego filtru Rysunek 2.9. Lista z rysunku 2.8 po zastosowaniu filtrów W wypadku filtrowania po datach wprowadzono dwa pola: Od i Do. Wpisanie odpowiednich wartości spowoduje wyświetlenie informacji zawartej między tymi datami. Daty wybiera się za po- 12

13 mocą kalendarzy znajdujących się przy każdym polu edycyjnym daty. Aby ułatwić tę czynność, pole, w którym należy podać datę jest listą rozwijaną, w której jest umieszczony kalendarz (zobacz rysunek 2.10). Aby go wyświetlić, należy kliknąć myszą na umieszczonym przy polu przycisku ze strzałką skierowaną w dół ( ). Następnie datę możemy wybrać, posługując się myszą lub klawiszami ze strzałkami w górę i w dół oraz w prawo i w lewo. Jeżeli natomiast posługujemy się klawiaturą, to datę musimy wprowadzić ręcznie, wpisując dzień, miesiąc. Należy przy tym pamiętać, że miesiąc wpisujemy podając liczbę, na przykład aby wprowadzić luty, należy wpisać liczbę 2. Rysunek Kalendarz W polu, w którym podajemy datę, znajduje się również pole wyboru. Jeżeli zostawimy to pole puste, będzie to oznaczało, że nie chcemy wprowadzać daty jako kryterium. Pole zaznaczamy lub usuwamy jego zaznaczenie klikając na nim myszą lub naciskając klawisz spacji. Do otwierania kalendarza w polach edycyjnych okien dialogowych służy przycisk. W celu ograniczenia liczby informacji automatycznie ukazujących się na listach transakcji i zleceń wprowadzono domyślną liczbę dni, z których są wyświetlane informacje przy nienaciśniętym przycisku Odśwież. W wersji instalacyjnej ustalono domyślną liczbę dni na 30, ale można zmienić te domyślne ustawienia wpisując odpowiednie liczby w scenariuszu Administracja, w ustawieniach lokalnych (zobacz rozdział Ustawienia lokalne ). Im większy przedział czasowy ustawiony w filtrach, tym dłużej trwa wyszukiwanie. 2.5 Praca w sieci W wypadku pracy sieciowej aplikacja może znajdować się w jednym z trzech trybów pracy. Praca w trybie wieloużytkownikowym jest to normalny stan aplikacji. Praca w trybie jednego użytkownika w scenariuszu tryb ten dotyczy tych scenariuszy, które ze swojej natury nie mogą być realizowane jednocześnie przez więcej niż jednego użytkownika. Przykładem jest komunikacja, którą w danej chwili może realizować tylko jeden użytkownik, lecz nie przeszkadza to innym użytkownikom na przykład przeglądać stany kont, czy transakcje. Próba dostępu przez drugą osobę do jednoużytkownikowego scenariusza kończy się komunikatem, że inny użytkownik aktualnie używa tego scenariusza. Praca w trybie jednego użytkownika jest to tryb wymagający działania tylko jednej aplikacji w sieci. Do tego typu prac należy import danych, archiwizacja czy też niektóre funkcje administracyjne. Próba wywołania takiego scenariusza, gdy pracują z nim inni użytkownicy kończy się odpowiednim komunikatem. Zachodzi również sytuacja odwrotna, gdy ktoś pracuje w trybie jednego użytkownika, to próba uruchomienia kolejnego stanowiska zakończy się komunikatem, że inna osoba pracuje w trybie jednego użytkownika. W takim wypadku można albo zamknąć 13

14 aplikację, albo czekać na zakończenie pracy przez innego użytkownika w trybie jednoużytkownikowym. W wypadku pracy sieciowej w normalnym trybie pracy również występują pewne ograniczenia. Związane są one z: Odświeżaniem danych użytkownik musi zdawać sobie sprawę z tego, że długo oglądane przez niego dane nie koniecznie muszą być aktualne, gdyż w tym czasie inny użytkownik mógł je zmienić lub wprowadzić nowe pozycje. Aby je uaktualnić, należy nacisnąć przycisk Odśwież. Jednoczesnym dostępem do tych samych danych w wypadku, gdy użytkownik chce uzyskać dostęp do danych, które edytuje inny użytkownik (na przykład szczegóły przelewu). Pojawia się wtedy komunikat informujący o tym, że inny użytkownik edytuje ten rekord. W takim wypadku drugi użytkownik uzyskuje dostęp do tych danych, lecz może je tylko oglądać zdając sobie sprawę z tego, że są to dane zapewne nieaktualne, gdyż w tym czasie ktoś je zmienia. Z tych względów nie da się również zatwierdzić zlecenia, które w tym czasie jest edytowane przez innego użytkownika. Podobne ograniczenia są nakładane w wypadku, gdy z menu podręcznego wybieramy polecenie Zaznacz wszystkie (wysyłanie zleceń w scenariuszu Komunikacja). W takim wypadku polecenie to oznacza: zaznacz wszystkie rekordy niezajęte przez innych użytkowników i po dokonaniu takiego globalnego zaznaczenia może okazać się, że na liście pojawią się rekordy w dalszym ciągu niezaznaczone, co oznacza, że ktoś inny aktualnie z nich korzysta. 14

15 3 Scenariusze Scenariusze systemu to tak naprawdę ogólna nazwa wszystkich czynności, które umożliwia system defcom W tym rozdziale zostaną one omówione szczegółowo. Rysunek 3.1. Ogólny wygląd aplikacji defcom 2000 Klient W systemie defcom 2000 są dostępne podane scenariusze (zobacz rysunek 3.1). Konta przeglądanie stanów kont użytkownika. Transakcje przeglądanie operacji, jakie zostały dokonane na kontach użytkownika. Zlecenia przeglądanie i wystawianie nowych zleceń bankowych. Akceptacja zatwierdzanie (podpisywanie) zleceń bankowych. Komunikacja nawiązanie łączności z bankiem w celu wymiany informacji (wysłanie dyspozycji, pobranie stanów kont itp.). Poczta redagowanie i przeglądanie poczty. Raporty przeglądanie ogólnych raportów związanych z zarządzaniem kontami w systemie def- COM Administracja zarządzanie systemem defcom 2000 Klient. 3.1 Konta Scenariusz ten umożliwia przeglądanie informacji związanych z kontami użytkownika w jednym bądź wielu oddziałach tego samego banku bądź różnych banków. Po naciśnięciu w oknie głównym defcom 2000 Klient przycisku Konta na ekranie pojawi się okno (zobacz rysunek 3.2) zawierające podane kolumny. Identyfikator lokalny identyfikator znakowy konta nadawany przez użytkownika w ramach administrowania systemem. 15

16 Numer konta pełny numer konta klienta systemu defcom 2000, na który składa się numer oddziału banku oraz numer rachunku klienta w tym oddziale banku. Typ typ rachunku. Stan księgowy stan księgowy rachunku. Wolne środki środki dostępne na koncie. Wal. trzyliterowy kod waluty. Data transmisji data ostatnio przeprowadzonej transmisji związanej z pobraniem stanu konta. Data transmisji op. data ostatnio przeprowadzonej transmisji związanej z pobraniem transakcji. Data salda dzień, z którego pochodzi saldo rachunku. Tryb udostępniania status określający tryb udostępniania konta, czyli posiadanie prawa do wystawiania dyspozycji płatniczych z tego konta (prawo to odnosi się do wszystkich użytkowników w obrębie danego oddziału firmy). System rozróżnia tryby udostępniania (P konto pasywne; wyłącznie pobieranie stanów konta; A konto aktywne; możliwość dokonywania wszystkich rodzajów operacji na tym koncie, konta aktywne są automatycznie dodawane do bazy kontrahentów). Rysunek 3.2. Informacja o kontach użytkownika W dolnej części okna znajdują się podane przyciski. Odśwież naciśnięcie tego przycisku wyświetla dane zgodne z użytym filtrem. Szczegóły naciśnięcie tego przycisku pozwala użytkownikowi przejść do pełnego zestawu informacji związanych z zaznaczonym kontem. Historia sald naciśnięcie tego przycisku spowoduje wyświetlenie listy z historią sald zaznaczonego konta, zawierającą informacje o wysokości salda, dacie jego ustalenia i dacie pobrania. Transakcje naciśnięcie tego przycisku umożliwia przejście do okna operacji klienta związanych z zaznaczonym kontem. OK naciśnięcie tego przycisku umożliwia każdorazowo powrót do okna głównego systemu. System standardowo wyświetla konta aktualne, czyli te, których data zapadalności jeszcze nie minęła. Jeżeli chcemy obejrzeć konta, których data zapadalności minęła, należy zaznaczyć pole wyboru Wygasłe i nacisnąć przycisk Odśwież. Pojawią się wtedy na liście wyłącznie konta wygas- 16

17 łe, tzn. te, których data zapadalności już minęła. Wszystkie przyciski działają tak samo, jak w wypadku kont aktualnych Szczegóły kont Po naciśnięciu przycisku Szczegóły pojawi się okno dialogowe Konta szczegóły zawierające informacje związane z rachunkiem zaznaczonym uprzednio w oknie Lista kont. Jeżeli chcemy obejrzeć szczegóły innego konta, wystarczy że, nie zamykając okna dialogowego Konta - szczegóły, w oknie Lista kont zaznaczymy (klikając na nim myszą) inny rachunek. Z pól prezentowanych w oknie dialogowym Konta szczegóły (zobacz rysunek 3.3) tylko pozycje Opis i Identyfikator są definiowane lokalnie przez administratora systemu. Wszystkie pozostałe dane są każdorazowo przekazywane podczas sesji łączności z bankiem. Rysunek 3.3. Szczegóły wybranego konta Na szczególną uwagę zasługują pola informujące o aktualności danych i prawach klienta do konta. Tryb udostępniania konta informacja o statusie konta. Wolne środki środki dostępne na koncie w chwili ostatniej transmisji. Stan księgowy stan środków na koncie na początek dnia ostatniej transmisji. Kod waluty trzyliterowy kod waluty. Data pobrania stanów kont informacja o tym, kiedy ostatni raz zostały pobrane dane dotyczące stanu danego konta. Data pobrania transakcji informacja o tym, kiedy ostatni raz zostały pobrane dane dotyczące operacji na danym koncie. Data ustalenia salda dzień, z którego pochodzi saldo rachunku. Stopa procentowa aktualne oprocentowanie rachunku. Kwota zablokowana kwota zablokowana na rachunku. Data otwarcia data otwarcia rachunku. 17

18 Data zapadalności data zamknięcia rachunku. Rachunki, których data zapadalności jest wcześniejsza od bieżącej nie pojawiają się na liście kont dostępnych. W konkretnej instalacji jest możliwa inna interpretacja poszczególnych pól. W dolnej części okna znajdują się podane przyciski. Właściciel naciśnięcie tego przycisku spowoduje dostęp do szczegółowych danych związanych z właścicielem rachunku (zobacz rozdział Obsługa kont ). Oprocentowanie naciśnięcie tego przycisku spowoduje dostęp do szczegółowych danych związanych z oprocentowaniem rachunku. Blokady naciśnięcie tego przycisku spowoduje dostęp do szczegółowych danych związanych z blokadami założonymi na rachunku. OK naciśnięcie tego przycisku spowoduje powrót do okna Lista kont. 3.2 Transakcje Scenariusz ten umożliwia przeglądanie informacji związanych z wykonanymi operacjami finansowymi. Po naciśnięciu w oknie głównym przycisku Transakcje pojawia się okno zawierające informacje o wszystkich operacjach dotyczących wszystkich rachunków. Tabela dotycząca transakcji zawiera podane kolumny (zobacz rysunek 3.4). Identyfikator konta lokalny identyfikator znakowy konta definiowany przez użytkownika w ramach administrowania systemem (maksymalnie 8 znaków). Numer konta kontrahenta numer konta, z którym była dokonywana operacja. Kwota kwota operacji. Wal. trzyliterowy kod waluty. Data data zaksięgowania operacji w banku. Treść treść przelewu zamieszczana w rubryce. Rysunek 3.4. Informacje o transakcjach 18

19 Transakcje można filtrować według identyfikatora konta, numeru konta kontrahenta, kwoty, daty i treści. Po naciśnięciu przycisku Szczegóły wyświetli się okno dialogowe Transakcje szczegóły zawierające szczegółowe informacje związane z zaznaczoną transakcją. W oknie tym można sprawdzić podane informacje. Numer konta numer konta, z którego jest dokonywana transakcja. Numer konta przeciwstawnego numer konta, na które jest dokonywana transakcja. Typ transakcji oznaczenie rodzaju transakcji. Kwota kwota, na jaką była przeprowadzona transakcja. Waluta trzyliterowy kod waluty. Data waluty data wykonania transakcji. Data księgowania data księgowania transakcji. Logo kontrahenta identyfikator kontrahenta, na rzecz którego nastąpiła płatność. Opis pełny opis transakcji. Dane kontrahenta pełna nazwa kontrahenta. Dane kontrahenta c.d. adres kontrahenta. Naciśniecie przycisku Kontrahent powoduje wyświetlenie okna dialogowego Kontrahent szczegóły zawierającego szczegółowe dane o kontrahencie, z którym była przeprowadzana zaznaczony transakcja, jeżeli jego dane, zwłaszcza odpowiedni numer konta, znajdują się w bazie kontrahentów. Jeżeli bank przesyła dane o kontrahencie wraz z operacjami, to pojawią się one w szczegółach transakcji niezależnie od tego, czy danego kontrahenta wprowadziliśmy do naszej bazy kontrahentów, czy nie. Informacje przekazane przez bank i widoczne w szczegółach kontrahenta mogą się różnić od tych, które są wyświetlane po naciśnięciu przycisku Kontrahent. 3.3 Zlecenia W tym scenariuszu wystawia się wszelkie możliwe dyspozycje bankowe dostępne w systemie defcom Po naciśnięciu w oknie głównym przycisku Zlecenia otwiera się okno Lista zleceń (zobacz rysunek 3.5) zawierające informacje o wszystkich dyspozycjach bankowych wystawianych przez użytkownika. System rozróżnia dziewięć podstawowych dyspozycji bankowych. przelewy, czyli dyspozycje płatnicze (typ PRZ) przelewy zagraniczne (typ PZA) zlecenia otwarte, czyli dowolna uwierzytelniona dyspozycja tekstowa (typ ZLO) awiza (typ AWZ) depozyty (typ DEP) zlecenia okresowe (typ PRO) zlecenia ZUS, czyli zlecenia przelewu składek ZUS (typ ZUS) przelewy podatkowe (typ POD) polecenie zapłaty (typ PZ) 19

20 Rysunek 3.5. Informacje o zleceniach W oknie Lista zleceń możemy wyświetlić (wybierając z list odpowiednią pozycję) albo grupę konkretnych dyspozycji bankowych, albo wszystkie dyspozycje. Po uruchomieniu scenariusza Zlecenia system wyświetla tę grupę zleceń, która była oglądana jako ostatnia przy poprzedniej sesji z systemem defcom Na liście wszystkich zleceń są widoczne podane kolumny. Numer jest to unikalny numer zlecenia wystawianego przez użytkownika służący do jednoznacznej jego identyfikacji. Typ oznaczenie rodzaju zlecenia (PRZ, PZA, ZLO, AWZ, DEP, PRO, ZUS, POD). Opis krótki opis danego zlecenia. Zatwierdził W. logo zatwierdzającego wstępnie. Zatwierdził O. logo zatwierdzającego ostatecznie. Data O. data zatwierdzenia ostatecznego. Data wysłania data wysłania zlecenia do realizacji. S status realizacji zlecenia. Kod błędu kod ewentualnych błędów w zleceniach. Data modyfikacji data modyfikacji zlecenia. Data wpr. data wprowadzenia zlecenia do banku. Data W. data zatwierdzenia wstępnego. W zależności od wybranej grupy zleceń, okno prezentujące listę zleceń zawiera różne kolumny, choć niektóre z nich są wspólne dla kilku zleceń. Jedyną wspólną kolumną dla wszystkich zleceń jest kolumna Numer, zawierająca unikatowy numer zlecenia wystawianego przez użytkownika służący do jednoznacznej identyfikacji zlecenia. Pozostałe kolumny zostaną omówione przy konkretnych zleceniach. Wspólne dla zleceń są również przyciski znajdujące się u dołu okna każdej grupy zleceń. Odśwież naciśnięcie tego przycisku pozwala skorzystać z udostępnionych filtrów lub wyświetlać wszystkie zlecenia. 20

21 Statusy naciśnięcie tego przycisku wyświetla listę statusów wraz z ich krótkim opisem (zobacz rozdział Statusy realizacji zleceń ). Kopiuj naciśnięcie tego przycisku umożliwia skopiowanie zaznaczonych, wystawionych wcześniej zleceń, gdy zachodzi konieczność wysłania takich samych lub podobnych (na przykład zlecenia dotyczące wynagrodzeń). Nowe naciśnięcie tego przycisku umożliwia wejście w tryb wystawiania nowej dyspozycji. Rodzaj nowej dyspozycji jest uzależniony od grupy zleceń, z jaką obecnie pracujemy. Po naciśnięciu tego przycisku system automatycznie wejdzie w pełnoekranowy tryb wyświetlania okna dyspozycji. Szczegóły naciśnięcie tego przycisku pozwala na przejście do przeglądania zlecenia w trybie pełnoekranowym i w zależności od statusu jego dalsze zatwierdzanie bądź poprawianie. Jeżeli zlecenie ma status E, to system automatycznie wchodzi w tryb edycji. Jeżeli zlecenie ma inny status (na przykład G), to po ukazaniu się okna ze szczegółami wybranego przelewu należy usunąć ten status, a następnie nacisnąć przycisk Edytuj. Na pasku tytułu formatki jest umieszczona informacja o numerze edytowanego, bądź przeglądanego zlecenia. Jeżeli zostało zaznaczone tylko jedno zlecenie, to automatycznie po skopiowaniu tego zlecenia system wprowadzi nas w tryb jego edycji (status E). Przy kopiowaniu wielu zleceń jednocześnie skopiowane zlecenia mają status G, niezależnie od statusu wzorca, a jako wprowadzającego logo użytkownika wykonującego kopiowanie. W czasie kopiowania jest widoczny wskaźnik postępu procesu oraz przycisk Stop umożliwiający przerwanie kopiowania. Na listach zleceń można zaznaczać lub usuwać zaznaczenia wszystkich pozycji. Dokonuje się tego klikając prawym przyciskiem myszy i wybierając z menu podręcznego polecenie Zaznaczanie, a następnie jedno z poleceń: Zaznacz wszystkie, Odznacz wszystkie lub Odwróć zaznaczenie. Na wszystkich listach zleceń (z wyjątkiem listy wszystkich zleceń i zleceń otwartych) wprowadzono mechanizm sumowania zleceń. Pod polami edycyjnymi filtrów jest umieszczona informacja o liczbie wszystkich zleceń, liczbie zleceń zaznaczonych oraz łącznej kwocie zleceń zaznaczonych Statusy realizacji zleceń Statusy zleceń oznaczają stopień realizacji zleceń i są nadawane przez użytkownika lub system. W oknie każdego rodzaju zlecenia znajduje się przycisk, którego naciśnięcie powoduje wyświetlenie okna Opis statusów (zobacz rysunek 3.6), zawierającego skrótowe informacje na temat każdego statusu. System defcom 2000 oferuje 16 statusów zleceń. E edytowane (w trakcie przygotowywania), status ten oznacza, że do wprowadzania zmian w tym zleceniu ma dostęp każdy użytkownik uprawniony do edycji zleceń. G gotowe do zatwierdzania, status ten oznacza, że treść zlecenia nie może ulec już zmianie. Prawo do cofnięcia tego statusu ma wyłącznie użytkownik wprowadzający dane zlecenie. D przesłane do banku za pomocą dyskietki. W wstępnie zatwierdzone, tylko dla podwójnego podpisu. Z ostatecznie zatwierdzone i gotowe do wysłania. P przesłane do serwera defcom 2000 Bank. I przesłane go systemy księgowego banku. S wstrzymane na żądanie klienta w defcom 2000 Bank. A zaakceptowane, dla depozytów o oprocentowaniu negocjowalnym. 21

22 F zakończona realizacja zlecenia okresowego. Q zlecenie kolejkowane, czyli przesłane do banku z przyszłą datą realizacji. C częściowo zrealizowane, dla awizów. B odrzucone z powodów formalnych przez system defcom 2000 Bank. Powodem wystąpienia tego typu błędu może być nieprawidłowy podpis elektroniczny zlecenia lub przekroczenie limitu kwoty przez osobę podpisującą (zobacz rozdział 3.4 Akceptacja ). K przekazane z defcom 2000 Bank do systemu księgowego banku. O odrzucone z powodu błędów merytorycznych przez system księgowy banku. Powodem wystąpienia takiego statusu jest zazwyczaj brak wolnych środków u klienta do przeprowadzenia odpowiedniej operacji bankowej. Status ten zostaje nadany w wypadku nieudanej realizacji przelewu oraz każdej nieudanej realizacji przelewu okresowego. Dla zleceń otwartych status O zostaje nadany w wypadku negatywnego rozpatrzenia zlecenia. R zrealizowane, status ten jest nadawany po pomyślnym przeprowadzeniu operacji przelewu, przyjęciu depozytu oraz po każdej pomyślnej realizacji przelewu okresowego. Dla zleceń otwartych status R zostaje nadany w wypadku pozytywnego rozpatrzenia zlecenia.! zerwana transmisja w trakcie przesyłania zlecenia. Status ten pojawia się w wypadku przerwania transmisji w trakcie przesyłania zlecenia i oznacza, że nie ma pewności, czy dotarło ono do serwera bankowego. Podczas następnej sesji łączności transmisja takiego zlecenia zostanie powtórzona automatycznie. Ponowne przesłanie zlecenia nie spowoduje powtórnego zaksięgowania tego samego zlecenia. Zostały przedstawione wszystkie możliwe statusy jakie mogą się pojawić. W praktyce lista ta jest uzależniona od zakresu funkcjonalnego systemu definiowanego przez bank. Statusami, które mogą, ale nie muszą być widoczne są: S, F, A, Q, C (zobacz rysunek 3.6). Rysunek 3.6. Okno z opisem statusów Wystawianie dyspozycji zlecenia przelewu Na liście przelewów są widoczne podane kolumny. Kwota kwota operacji. Wal. trzyliterowy kod waluty. Rachunek zleceniodawcy numer rachunku, z którego ma nastąpić płatność. Logo kontrah. logo kontrahenta, dla którego jest wystawiona płatność. 22

23 Data data waluty. S status realizacji zlecenia. Tytułem tytuł płatności. Rysunek 3.7. Wystawianie dyspozycji przelewu W oknie dialogowym Przelew Nowe należy wypełnić wszystkie pola. System defcom 2000 ma bardzo rozbudowane mechanizmy ułatwiające to zadanie. Przy wypełnianiu pola Zleceniodawca i Beneficjent otworzy odpowiednią bazę danych, z której będziemy mogli wybrać żądane dane. Jeżeli taka pozycja jest w bazie, to system automatycznie uzupełni pełną nazwę kontrahenta, jego adres, nazwę i adres jego banku oraz wstawi pełny numer konta. Jeżeli na liście kontrahentów nie ma odpowiedniego kontrahenta, to można go wprowadzić naciskając przycisk Nowy. Konieczne jest wypełnienie informacji o numerze konta (nie można go zmienić po wprowadzeniu) i logu kontrahenta. Edycja kontrahentów jest możliwa również w scenariuszu Administracja po naciśnięciu przycisku Kontrahenci (zobacz rozdział Kontrahenci ). Aby wypełnić poprawnie formularz przelewu należy uzupełnić pole Kwota (system automatycznie wypełnia rubrykę Słownie) oraz pole Tytułem Wystawianie dyspozycji zlecenia przelewu zagranicznego Na liście przelewów zagranicznych są widoczne podane kolumny. Kwota kwota operacji. Wal. trzyliterowy kod waluty. Rachunek zleceniodawcy numer rachunku, z którego ma nastąpić płatność. Logo kontrah. logo kontrahenta, dla którego jest wystawiona płatność. Data data waluty. S status realizacji zlecenia. Wart. w PLN wartość płatności w złotych. Tytułem tytuł płatności. 23

24 W polu Status zlecenia jest umieszczona data ostatniej modyfikacji zlecenia, bądź jego statusu. W wypadku zleceń przesłanych do banku jest to data modyfikacji statusu ze strony banku. Rysunek 3.8. Wystawianie dyspozycji przelewu zagranicznego W wypadku wystawiania dyspozycji przelewu zagranicznego, należy wykonać te same czynności, co w wypadku przelewu. Ponadto należy określić walutę, w jakiej zostanie dokonany przelew i podać, czy będzie ona przeliczana po kursie indywidualnym, czy nie oraz wypełnić dodatkowe pola (zobacz rysunek 3.8). Koszty określa, kto ponosi standardowe koszty wykonania przelewu. Szczegóły płatności opisuje powód płatności. RBAN dodatkowe pola oświadczenia dla NBP. Ponadto możemy ustalić priorytet zlecenia, czy ma ono być zrealizowane tego dnia, czy dzień albo dwa później Wystawianie zlecenia otwartego Zlecenie otwarte zawiera zapisaną nieformatowanym tekstem dyspozycję uwierzytelnioną podpisem. Zlecenie otwarte może być dowolnym tekstem napisanym przez użytkownika, może również powstać na podstawie dokumentów dostarczonych przez bank przy instalacji systemu lub przez pocztę. Zlecenie otwarte tym różni się od poczty, że jest uwierzytelnione podpisem i jak każde zlecenie musi w banku otrzymać status realizacji. Na liście zleceń otwartych są widoczne podane kolumny. Opis krótki opis danego zlecenia. Zatwierdził W. logo zatwierdzającego wstępnie. Zatwierdził O. logo zatwierdzającego ostatecznie. Data O. data zatwierdzenia ostatecznego. Data wysłania data wysłania zlecenia do realizacji. S status realizacji zlecenia. 24

25 Edycja zlecenia otwartego, jak każdej innej dyspozycji, ma dwa tryby: tryb edycji informacji oraz tryb zatwierdzania. Do trybu zatwierdzania istniejącego zlecenia o statusie G przechodzimy naciskając na liście zleceń otwartych lub na zbiorowej liście zleceń przycisk Szczegóły. Do trybu edycji informacji przechodzimy naciskając przycisk Edycja w trybie zatwierdzania lub przycisk Nowe na liście zleceń otwartych, jednocześnie tworząc nowe zlecenie (zobacz rysunek 3.9). Tryb edycji zlecenia otwartego pozwala na edycję tekstu o objętości 4 kilobajtów. Możliwości edytora są poza tym zbliżone do tradycyjnego prostego edytora środowiska Windows jakim jest Notatnik. W edytorze tym można posługiwać się funkcjami związanymi ze Schowkiem, takimi jak zaznaczanie fragmentu tekstu, wycinanie zaznaczonego fragmentu tekstu i przenoszenie go do Schowka (Ctrl+X), kopiowanie zaznaczonego fragmentu tekstu do Schowka (Ctrl+C), wstawianie tekstu zapamiętanego w Schowku (Ctrl+V). Edytor zleceń otwartych umożliwia pracę z plikami. Służą do tego polecenia zawarte w menu Plik Otwórz wczytuje plik, cała treść dotychczas edytowanego zlecenia jest tracona i zastąpiona wstawianym plikiem. Jeśli plik jest większy niż 4 kilobajty, to nie zostanie on wczytany (pojawi się komunikat o błędzie). Zachowaj zapisuje zlecenia do pliku. Zachowaj jako zapisuje zlecenia do pliku o innej nazwie, niż dotychczas używana. Drukuj drukuje treść zleceń. Rysunek 3.9. Redagowanie zlecenia otwartego Wybieranie plików do odczytu lub nadawanie im nazw przy zapisie powoduje otwarcie odpowiednich okien zgodnych z kanonami przyjętymi w aplikacjach Windows na przykład Menedżer Plików. Wszystkie zmiany dokonane w trybie edycji zlecenia otwartego zatwierdza się naciskając przycisk OK, a do stanu sprzed rozpoczęcia edycji można powrócić naciskając przycisk Anuluj. W obu tych wypadkach przechodzimy do trybu zatwierdzania zlecenia, który jest identyczny jak w wypadku wszystkich pozostałych zleceń (zobacz rozdział 3.4 Akceptacja ). 25

26 3.3.5 Wystawianie awizów Na liście awizów są widoczne podane kolumny. Suma suma wszystkich pozycji. Wal. trzyliterowy kod waluty. Numer rachunku numer konta, z którego będą przelewane środki. Data data waluty. S status realizacji zlecenia. Opis krótki opis danego zlecenia. Aby wystawić awiza należy, w oknie awizów nacisnąć przycisk Nowe, wybrać konto, z którego będą pochodzić środki, określić datę waluty, walutę, wpisać tytuł dla całego awiza, a następnie za pomocą przycisku Dodaj wprowadzać poszczególne pozycje na Liście pozycji awizów (zobacz rysunek 3.10). Rysunek Wystawianie awiza Po naciśnięciu przycisku Dodaj pojawia się okienko do wprowadzenia pozycji awiza (zobacz rysunek 3.11). Należy podać nazwę i adres beneficjenta, nazwę i adres jego banku, numer oddziału, numer rachunku, kwotę oraz tytuł (informacja tylko dla tego beneficjenta). Dane beneficjenta można wpisywać ręcznie lub wybrać je z listy kontrahentów dostępnej po naciśnięciu przycisku Kontrahent. Naciśnięcie przycisku OK na liście kontrahentów spowoduje wpisanie jego danych. Naciśnięcie przycisku Anuluj nie spowoduje zmiany danych już wpisanych w okienku. Jeżeli w pierwszej linijce nazwy banku nie są wpisane żadne dane, to po wpisaniu nazwy banku i naciśnięciu klawisza Enter system zacznie przeszukiwać bazę banków. Jeśli bank o podanym numerze w niej istnieje, to jego dane są wpisywane automatycznie. Podobnie jest w wypadku kontrahenta. Jeżeli w pierwszej linijce nazwy kontrahenta nie wpiszemy żadnych danych, to po wypełnieniu numeru oddziału i numeru rachunku oraz naciśnięciu klawisza Enter jest przeszukiwana baza kontrahentów i po jego odnalezieniu dane są wprowadzane automatycznie. 26

27 Rysunek Edycja pozycji awiza Na liście są widoczne podane dane umieszczonych już pozycji: numer pozycji (kolumna Lp.), nazwa kontrahenta, oraz kwota, jaka ma być dla niego przelana. Przeglądanie i edytowanie już umieszczonych na liście pozycji jest możliwe za pomocą przycisku Szczegóły. Po jego naciśnięciu pojawiają się szczegółowe dane tej pozycji, możliwość jej usunięcia przycisk Usuń oraz możliwość edytowania przycisk Edytuj. Każda zmiana liczby pozycji i kwot spowoduje automatyczne uaktualnienie pola Suma Wystawianie zlecenia depozytu Na liście depozytów są widoczne podane kolumny. Kwota kwota operacji. Wal. trzyliterowy kod waluty. Numer rachunku numer konta, z którego będą przelewane środki. Data data waluty. Termin okres trwania lokaty. % oprocentowanie lokaty. S status realizacji zlecenia. Opis krótki opis danego zlecenia. Aby wystawić nowe zlecenie depozytu, należy w oknie depozytów nacisnąć przycisk Nowe, a następnie z listy rozwijanej wybrać typ oprocentowania (zobacz rysunek 3.12) Standardowe lub Negocjowalne. Następnie należy wybrać konto, z którego będą pochodzić środki. 27

28 Rysunek Wystawianie depozytu Kolejnym krokiem jest określenie warunków lokaty. Jeżeli zostało wybrane oprocentowanie standardowe, to pojawia się aktywny przycisk Oprocentowania. Naciśnięcie go spowoduje otwarcie tabeli oprocentowań depozytów, z której wybieramy typu oprocentowania, tzn. termin lokaty (wyrażonego w dniach) i rodzaj stopy procentowej Stała lub Zmienna. Należy pamiętać, że dane zawarte w tabeli mogą być nieaktualne. Przed wystawieniem depozytu należy pobrać z banku aktualną tabelę oprocentowań (zobacz rozdział 3.5 Komunikacja ). W wypadku gdybyśmy jednak wystawili depozyt posługując się nieaktualną tabelą, bank przyjmie zlecenie stosując aktualnie obowiązujące oprocentowanie dla tego typu lokaty. Dla lokat o oprocentowaniu standardowym nie można edytować pól Rodzaj stopy, Termin i Stawka. Próba wypełnienia ich spowoduje wyświetlenie tabeli oprocentowań. W wypadku oprocentowania negocjowalnego po naciśnięciu przycisku Oprocentowania również pojawia się tabela oprocentowań, jednak można wpisywać (edytować) stopę, termin i stawkę procentową. Sposób korzystania z oprocentowania negocjowalnego powinien regulować regulamin określony przez bank. Po określeniu wszystkich parametrów depozytu, należy podać sposób jego zakończenia. Przy sposobach zakończenia wymagających wskazania konta powrotnego (na przykład przelanie środków lub przelanie odsetek z kontynuacją lokaty) należy wskazać konto powrotne. Po wybraniu sposobu zakończenia, należy wpisać kwotę lokaty, datę jej rozpoczęcia oraz wprowadzić opis lokaty. Szczegółowe zasady zakładania depozytów są regulowane określonymi przepisami banku Wystawianie zlecenia okresowego Na liście zleceń okresowych są widoczne podane kolumny. Kwota kwota operacji. Wal. trzyliterowy kod waluty. 28