Ingarden Roman PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu
|
|
- Kinga Janowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 INGARDEN ROMAN WITOLD filozof, uczeń E. Husserla, przeciwnik idealizmu transcendentalnego, twórca drugiej fenomenologii (realistycznej), estetyk, ur. 5 II 1893 w Krakowie, zm. 14 VI 1970 tamże. Studia filozoficzne oraz matematyczne i fizyczne rozpoczął we Lwowie ( ); za poradą K. Twardowskiego wyjechał do Getyngi, gdzie studiował filozofię (u E. Husserla, A. Reinacha, H. Maiera, L. Nelsona, słuchał wykładów M. Schelera), psychologię (u G. E. Müllera), matematykę (u D. Hilberta). Studiował także na uniwersytetach w Getyndze ( , ), Wiedniu ( ) i Fryburgu Badeńskim ( ), gdzie zaprzyjaźnił się z E. Stein. W 1918 obronił rozprawę doktorską pt. Intuition und Intellekt bei Henri Bergson (wyd. JPPF 5 (1922), ). Po powrocie do Polski pracował jako nauczyciel gimnazjalny w Lublinie, Warszawie, Toruniu, Lwowie. W 1924 uzyskał habilitację na podstawie rozprawy Essentiale Fragen (wyd. JPPF 7 (1925), ; O pytaniach esencjalnych, w: tenże, Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, Wwa 1972, ). W 1925 rozpoczął wykłady jako docent na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Przebywał na stypendium ( ) w Niemczech (spotkania z F. Kaufmannem, H. Conrad-Martius, Stein, Husserlem, M. Heideggerem) i w Paryżu (wykłady P. Janeta i E. Le Roya). W 1933 otrzymał nominację na prof. nadzwyczajnego Katedry Filozofii Uniwersytetu Jana Kazimierza. W czasie II wojny światowej wykładał historię literatury niem. i teorię literatury (Lwowski Uniwersytet Państwowy im. I. Franki) oraz uczył matematyki (Szkoła Techniczna dla Polaków), uczestniczył też w tajnym nauczaniu uniwersyteckim, napisał Spór o istnienie świata. Po wojnie wykładał na UJ, gdzie po nominacji na prof. zwyczajnego (1946) objął II Katedrę Filozofii. Sprawował opiekę nad Katedrą Filologii Germańskiej (od 1949). W 1950 decyzją władz komunistycznych został odsunięty od pracy na uniwersytecie. Wykłady wznowił w 1957 i otrzymał kierownictwo Katedry Filozofii UJ. Sprawował je do przejścia na emeryturę w I. był członkiem PAU i PAN. Zorganizował Sekcję Estetyki w Krakowskim Oddziale Polskiego Tow. Filozoficznego. Brał udział w wielu międzynarodowych kongresach filozoficznych i estetycznych, wygłaszał
2 odczyty w pol. i zagranicznych towarzystwach naukowych oraz uniwersytetach. Należał do Międzynarodowego Tow. Fenomenologicznego, Amerykańskiego Tow. Estetycznego. Otrzymał nagrodę fundacji A. Jurzykowskiego (USA, 1966) oraz dyplom Gottfried-von-Herder-Preis (Austria, 1968). DZIEŁA I.: Über die Stellung der Erkenntnistheorie im System der Philosophie (Hl 1926); Das literarische Kunstwerk (Hl 1931, T ; O dziele literackim, Wwa 1960, ); O poznawaniu dzieła literackiego (Lw 1937; rozszerzone wyd. (będące tłum. z języka niem.) Wwa 1976; Vom Erkennen des literarischen Kunstwerk, T 1968, 1997); Spór o istnienie świata (I II, Kr , Wwa , III: O strukturze przyczynowej realnego świata, Wwa 1981 (t. III jest tłum. Der Streit um die Existenz der Welt, III: Über die Kausale Struktur der realen Welt, T 1974); nowe wyd. I II/1 2, Wwa (I: Ontologia egzystencjalna, II: Ontologia formalna, 1. Forma i istota, 2. Świat i świadomość), będące częściowo tłum. Der Streit um die Existenz der Welt, I II/1 2, T (I: Existentialontologie, II/1 2: Formalontologie)); Szkice z filozofii literatury (Łódź 1947, Kr 2000); Untersuchungen zur Ontologie der Kunst (T 1962); Przeżycie, dzieło, wartość (Kr 1966); Erlebnis, Kunstwerk und Wert (T 1969); Über die Verantwortung (St 1970); Książeczka o człowieku (Kr 1972, , 1998, ); Gegenstand und Aufgaben der Literaturwissenschaft (T 1976). I. wydał także: Briefe an Roman I. Mit Erläuterungen und Erinnerungen an Husserl (Hg 1968). W 1957 rozpoczęto edycję dzieł filozoficznych I., która oprócz wymienionych (O dziele literackim, Spór o istnienie świata, O poznawaniu dzieła literackiego) obejmuje następujące prace: Studia z estetyki (I II, Wwa , , III Wwa 1970); Z badań nad filozofią współczesną (Wwa 1963); U podstaw teorii poznania (Wwa 1971); Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki (Wwa 1972); Wstęp do fenomenologii Husserla, tłum. A. Półtawski (Wwa 1974); Wykłady i dyskusje z estetyki (Wwa 1981); Wykłady z etyki (Wwa 1989); Studia z teorii poznania (Wwa 1995). Dzieła I. są wydawane pt.: Gesammelte Werke, wyd. R. Fieguth, G. Küng (I, T 1992 ), kilka tomów zredagował W. Galewicz. Prace I. (zwł. estetyczne) były tłum. m.in. na ang., czeski, franc., hiszp., jap., portugalski, ros., serbski, wł., szwedzki, węgierski.
3 Najważniejszy wpływ na poglądy I. odegrało spotkanie z filozofią fenomenologiczną, nie przesądziło ono jednak rezultatów badań. Pomimo szacunku żywionego dla Husserla, I. przeciwstawił się jego autorytetowi (List do Husserla z 1918). Polemika z idealizmem transcendentalnym zaowocowała w bezpośrednich wypowiedziach na temat Husserlowskiej filozofii, a także we własnej kontrpropozycji teoretycznej. Dociekania I. koncentrowały się w obrębie ontologii, teorii poznania i estetyki. ONTOLOGIA. Ontologia pojmowana jako nauka o możliwych sposobach istnienia zajmuje w pracach I. pozycję wyróżnioną; jej systematycznym wykładem jest Spór o istnienie świata, a przygotowaniem do niego były: Essentiale Fragen, wprowadzające odróżnienie pojęcia idei ( [éidos]) i istoty (Wesen), oraz zarysowujące teorię idei. Bemerkungem zum Problem Idealismus-Realismus (JPPF 11 (1929), ) wyszczególnia 3 grupy zagadnień: ontologiczne, metafizyczne i teoriopoznawcze, wprowadza sposoby istnienia i momenty bytowe jako podstawowe pojęcia ontologii egzystencjalnej. Das literarische Kunstwerk wprowadza ontologię przedmiotu czysto intencjonalnego, natomiast Vom formalen Aufbau des individuellen Gegenstandes (Studia Philosophica 1 (1935), ) ontologię formalną samoistnego przedmiotu indywidualnego. I. wyróżniał następujące dziedziny istnienia: dziedzinę przedmiotów indywidualnych, dziedzinę idei, dziedzinę jakości idealnych. Pojęcie istoty odnosi do przedmiotów indywidualnych (samoistnych i niesamoistnych). W różnych przedmiotach indywidualnych stwierdzał identyczność określonych momentów, wyznaczających pewien ich zakres. Dobór identycznych momentów, którym odpowiada wiele indywidualnych egzemplifikacji, określał mianem idei. Idee cechują się dwustronnością: mają charakterystyczną budowę różniącą je od przedmiotów indywidualnych oraz od jakości idealnych; są ideami czegoś, czyli różnią się między sobą zawartością. Ontologia bada jedynie zawartość idei i konieczne związki pomiędzy jakościami idealnymi, które występują w zawartości idei jako stałe i zmienne egzystencjalne, formalne i materialne. Rozważania ontologiczne muszą objąć 3 obszary: egzystencjalny, formalny i materialny, ponieważ każdy przedmiot możemy rozpatrywać ze względu na jego sposób istnienia, budowę formalną (formą jest to, co niejakościowe w przedmiocie np. bycie podmiotem własności, bycie
4 własnością) i uposażenie jakościowe (własności, które przedmiotowi przysługują). Sposób istnienia można w przedmiocie wyodrębnić jedynie abstrakcyjnie. Nie jest on czymś prostym, lecz stanowi swoistą całość, w której na drugim szczeblu abstrakcji można wyróżnić momenty bytowe: samoistność (autonomia) i niesamoistność (heteronomia), pierwotność i pochodność, samodzielność i niesamodzielność, niezależność i zależność, trwałość i kruchość, aktualność i nieaktualność, nieszczelinowość i szczelinowość, ogólność i ujednostkowienie. Dopuszczalne kombinacje momentów bytowych wyznaczają możliwe sposoby istnienia: byt absolutny (ponadczasowy), byt pozaczasowy (idealny), byt czasowy (realny) w trzech odmianach (przeszłej, teraźniejszej i przyszłej), byt czysto intencjonalny. Ontologia formalna obejmuje zagadnienia dotyczące: samoistnego przedmiotu indywidualnego (jednostronność budowy formalnej, pełnia uposażenia jakościowego); przedmiotu czysto intencjonalnego (dwustronność budowy formalnej, miejsca niedookreślenia w zawartości tegoż przedmiotu); idei; stanu rzeczy; stosunku; istoty przedmiotu indywidualnego; tożsamości przedmiotu trwającego w czasie; formy czystej świadomości. Esencjalizm I., przyjmujący pojęcie tożsamości dynamicznej, nie wyklucza zmienności przedmiotów trwających w czasie. Ponieważ świat realny zdaje się stanowić całość wyższego rzędu (wielość przedmiotów indywidualnych powiązanych relacjami), konieczne stają się rozważania nad dziedzinami przedmiotowymi i formą świata. Dla ukonstytuowania się jedności świata realnego istotne znaczenie ma sieć związków przyczynowo-skutkowych, dlatego I. osobne rozważał kwestię determinizmu. Pojmowanie czasu jako matematycznego jednorodnego continuum i przekonanie o różnicy czasowej między przyczyną a skutkiem prowadzi do trudności. I. uważał teraźniejszość jako rozciągłą, opowiadając się za równoczesnością bezpośredniej przyczyny i jej skutku. Uzasadniał niesprzeczność tego twierdzenia z determinizmem umiarkowanym, dla którego zasadnicze znaczenie ma pojęcie systemu względnie izolowanego. Systematycznych badań w zakresie materialnej ontologii I. nie przeprowadził. Badania ontologiczne, jako teoretycznie wcześniejsze i ogólniejsze od nauk szczegółowych, powinny stanowić początek każdych rozważań filozoficznych. Ontologia stanowi filtr eliminujący problemy i rozstrzygnięcia niespójne z ideą badanych przedmiotów. Posługuje się aprioryczną analizą
5 zawartości idei (pojmowaną intuicyjnie), nie traci związku z szeroko pojętym doświadczeniem, co umożliwia wyznaczenie szerokiego zakresu badań. Poznanie zależności pomiędzy jakościami idealnymi obejmuje zarówno widzenie istotnościowe, jak i operacje myślowe (intuicja ejdetyczna i dedukcja muszą być ze sobą skorelowane). Podstawę poznania filozoficznego stanowi ontologia, ale celem jest metafizyka (nauka o istocie faktycznie istniejącego bytu). Formułuje ona sądy egzystencjalne o wszystkich dziedzinach przedmiotowych, w tym o ideach. Koncepcja dwustronności budowy formalnej idei umożliwiła takie rozgraniczenie kompetencji poznawczych (ontologia bada zawartość idei, metafizyka rozpatruje idee jako idee ). Metafizyki poza sformułowaniem ogólnej koncepcji I. nie zbudował. Nie rozstrzygnął metafizycznego problemu sposobu istnienia świata realnego, ale skłaniał się do rozstrzygnięcia realistycznego. TEORIA POZNANIA. Źródłem zagadnień epistemologicznych są błędy i złudzenia poznawcze. Powodem sporu o istnienie świata realnego była zasadnicza niepewność spostrzeżenia zewnętrznego, dlatego często ten spór sytuowano na płaszczyźnie teoriopoznawczej, co I. uważał za nieporozumienie. Wyróżniał czystą teorię poznania, kryteriologię i krytykę poznania. Czysta epistemologia ma wykryć zawartość ogólnej idei poznania oraz zanalizować zasadnicze kategorie poznawcze: podmiot, przedmiot, akt poznawczy, stosunek między aktem a przedmiotem poznania, wynik poznawczy. Kryteriologia dostarcza sprawdzianów do oceny rezultatów poznania. Są nimi przeciwstawne pary wartości: prawdziwość (obiektywność) i fałszywość; adekwatność (zupełność) i nieadekwatność; pewność i niepewność; niesprzeczność i sprzeczność; spójność i luźność. Krytyka poznania ocenia faktycznie uzyskane wyniki poznawcze. Badania epistemologiczne mają charakter częściowo ontologiczny, częściowo metafizyczny. Ontologia poznania posługuje się poznaniem apriorycznym i immanentnym. Zasadnicze znaczenie dla jej możliwości odgrywa istnienie tzw. intuicji przeżywania (Durchleben), chroniącej od regresu w nieskończoność. Spełniamy akt i jesteśmy świadomi jego przeżywania oraz tego, co w nim dane. Dla uprawomocnienia aktu poznawczego nie musimy zatem nabudowywać kolejnego skierowanego nań aktu spostrzeżenia immanentnego.
6 Ze względu na zadania absolutystyczne, czysta epistemologia ma być niezawisła od innych nauk, ale i in. nauki są niezawisłe od niej. Prawdziwość sądu zależy od obiektywnego stanu rzeczy, a nie od naszej wiedzy o prawdziwości tego sądu. Metafizyka poznania (epistemologia stosowana) na podstawie zasad i kryteriów wypracowanych przez ontologię musi dotrzeć do istoty faktycznych aktów poznawczych i ocenić ich rezultaty. I. nie godził się z tendencjami sceptycznymi, wykazującymi nieuchronność błędów logicznych w teorii poznania. Jednym ze skutecznych środków zapobieżenia tego rodzaju błędom jest redukcja transcendentalna, której zasięg stosowania I. ograniczał do epistemologii. Na tej płaszczyźnie stanowisko I. jest najbliższe Husserlowskiemu. ESTETYKA. I. początkowo wyróżnił 2 działy filozoficznej nauki o sztuce: filozofię sztuki i estetykę (filozofię przeżycia estetycznego). Później zrewidował to stanowisko, określając przedmiot estetyki filozoficznej jako tzw. sytuację estetyczną, czyli spotkanie artysty (lub odbiorcy) z dziełem sztuki. Tylko takie pojmowanie przedmiotu estetyki zapewnia jej jednolitość i unika jednostronności subiektywizmu bądź obiektywizmu. Nie każdy kontakt ze sztuką stanowi przedmiot badania estetyki filozoficznej, lecz spotkania przebiegające w postawie estetycznej, motywowane pragnieniem ucieleśniania, współkonstytuowania i uchwytywania wartości. Tak pojęta estetyka obejmuje: ontologię dzieł sztuki i przedmiotu estetycznego; fenomenologię procesu twórczego i przeżycia estetycznego; fenomenologię stylów artystycznych i ich stosunku do wartości; ontologię i fenomenologię wartości artystycznych i estetycznych; teorię poznania dzieła sztuki i przedmiotu estetycznego; teorię sensu i funkcji sztuki w ludzkim życiu (metafizykę sztuki?). Podstawowe rozróżnienia ontologiczne to: fundament bytowy dzieła sztuki; dzieło sztuki jako intersubiektywny przedmiot czysto intencjonalny; przedmiot estetyczny. Przedmioty czysto intencjonalne stanowią najsłabszą postać bytu, dla swego zaistnienia i utrzymania się w bycie domagają się istnienia przedmiotów o mocniejszym statusie egzystencjalnym: realnych przedmiotów, w których są utrwalone, przeżyć świadomych twórcy, od których są pochodne, obcowania estetycznego odbiorcy, który je utrzymuje w istnieniu. Przedmioty czysto intencjonalne są podmiotami własności jako intencjonalne struktury (jako specjalna odmiana bytów), i są podmiotami swojej zawartości
7 (fingują rzeczywistość o określonym statusie egzystencjalnym, formie i materii) I. mówi więc o ich dwupodmiotowości. W zawartości dzieł sztuki występują miejsca niedookreślenia, dlatego I. uznał je za schematyczne (wyjątek stanowi dzieło architektoniczne). Obcowanie odbiorcy z dziełem sztuki prowadzi do wypełnienia miejsc niedookreślonych i ukonstytuowania przedmiotu estetycznego. Konsekwencją tych dystynkcji pojęciowych było odróżnienie wartości artystycznej (dzieła sztuki) od wartości estetycznej (przedmiotu estetycznego). Człowiek żyje na granicy dwóch światów przyrodniczego i kulturowego. Wytwory kulturowe zaspokajają ludzkie potrzeby duchowe, są wyrazem tęsknoty za wartościami absolutnymi (estetycznymi i moralnymi) oraz za kontemplacją jakości metafizycznych. I. wskazał na szczególny status egzystencjalny wytworów kulturowych. Pojmował kulturę jako swoiście ludzką aktywność, motywowaną dążeniem do ucieleśniania wartości i obcowania z nimi. KONTYNUACJE. Wieloaspektowy dorobek I. obejmuje filozofię języka, metodologię, filozofię człowieka, aksjologię, filozofię kultury. Wieloletnia polemika I. z Husserlem przyczyniła się do wyodrębnienia się trzech zasadniczych stanowisk wśród pol. i zagranicznych filozofów: 1) tzw. druga fenomenologia (D. Gierulanka, A. Półtawski, A. B. Stępień, A. T. Tymieniecka); 2) wewnętrzny spór w obrębie fenomenologii (marksiści); 3) spór polegający na nieporozumieniu (H. G. Gadamer, J. Galarowicz, W. Schopper, H. Steinbach, J. Szewczyk, J. Tischner) dyskusje dotyczące przynależności I. do fenomenologii (K. Okopień). Na inspiracje płynące z myśli I. dla filozofii i szczegółowej humanistyki wskazywali: J. M. Bocheński, R. Fieguth, G. Küng, B. Smith. Zapoczątkowana przez I. tzw. polska szkoła fenomenologiczna wykazuje umiejętność czerpania z różnorodnej tradycji filozoficznej (filozofia dialogu i spotkania, marksizm, neotomizm). Wśród uczniów i kontynuatorów I. wymienić można M. Gołaszewską, J. Lipca, J. Pawlicę, W. Stróżewskiego, A. Węgrzeckiego. Konfrontowano fenomenologię I. z filozofią o inspiracjach analitycznych (T. Czeżowski, J. J. Jadacki, J. Paśniczek, J. Perzanowski, P. M. Simons, J. Woleński, U. Żegleń). Otwartość Ingardenowskiej filozofii, wielowersyjność stawianych przez
8 niego hipotez teoretycznych stwarzała szansę na kontynuację badań. Jeśli moc inspirującą filozofii dostrzeżemy w formułowaniu problemów, to I. pozostawił wystarczająco wiele miejsc niedookreślonych, by znaleźć kontynuatorów. A. T. Tymieniecka, Essence et existence, P 1957; For Roman I. Nine Essays in Phenomenology, Hg 1959; H. Spiegelberg, The Phenomenological Movememt, Hg 1960, , ; Szkice filozoficzne. Romanowi I. w darze, Wwa 1964; Fenomenologia Romana I., Wwa 1972; W. Schopper, Das Seiende und der Gegenstand, Mn 1974; Roman I. and Contemporary Polish Aesthetics, Wwa 1975; Ingardeniana, I III, Dor ; B. Kotowa, Założenia filozoficzne programu badań literackich Romana I., Wwa 1980; B.- O. Song, Das Kausalproblem bei Roman I., T 1980; J. W. Sarna, Fenomenologia Romana I. na tle filozofii Edmunda Husserla, Ki 1981; Roman I. and the Problem of the Theatre, Wr 1983; On the Aesthetics of Roman I., Dor 1989; A. Szczepańska, Estetyka Romana I., Wwa 1989; A. Nowak, I. contra I., Kr 1990; Ontologia wartości, Lb 1990; G. Kalinowski, La phénoménologie de l homme chez Husserl, I. et Scheler, P 1991; J. Barski, Die Strukturen der ästhetischen Kommunikation im Denken von Roman I., St 1992; G. Kalinowski, Expérience et phénoménologie: Husserl, I., Scheler, P 1992; D. Ulicka, Ingardenowska filozofia literatury, Wwa 1992; Estetyka Romana I., Kr 1993; M. Gołaszewska, Roman I. Człowiek i dzieło, Kr 1993; J. Hartman, Sposób istnienia rzeczy materialnej według Sporu o istnienie świata Romana I., Lb 1993; A. Tyszczyk, Estetyczne i metafizyczne aspekty aksjologii literackiej Romana I., Lb 1993; J. Varto, I. ja toinen fenomenologia, Tampere 1993; G. Haefliger, Über Existenz. Die Ontologie Roman I., Dor 1994; Kunst und Ontologie. Für Roman I. zum 100. Geburtstag, A 1994; A. Półtawski, K. Rosner, PLF I ; Spór o I., Lb 1994; Intentionalität Werte Kunst. (Husserl, I. Patočka), Pr 1995; Z. Majewska, Książeczka o I., Lb 1995; B. Ogrodnik, Ontologia czasu konkretnego, Ka 1995; R. Poczobut, Romana I. fenomenologia bytu idealnego, Lb 1995; Roman I. a filozofia naszego czasu, Kr 1995; W kręgu filozofii Romana I., Wwa 1995; R. Poczobut, L. Węsierska, Z badań nad sprzecznością, przedmiotami czysto intencjonalnymi oraz Popperowskim trzecim światem, Lb 1996; J. Mitscherling, Roman I. Ontology and Aesthetics, Ot 1997; K. Okopień, Uprzedmiotowienie. Krytyka ontologii
9 Romana I., Wwa 1997; K. Rosner, I. Roman, w: Wielcy filozofowie polscy, Wwa 1997, ; A. P. Bator, Intencjonalność sztuki w filozofii Romana I. i Mieczysława Alberta Krąpca, Wr 1999; A. Chrudzimski, Die Erkenntnistheorie von Roman I., Dor 1999; T. Czarnik, Czy wolność jest możliwa?, Kr 1999; Cz. Głombik, Husserl i Polacy, Ka 1999; W. Krysztofiak, Problem opozycji realizmu i idealizmu epistemologicznego, Lb 1999; D. Ulicka, Granice literatury i pogranicza literaturoznawstwa, Wwa 1999; R. S. Ingarden, Roman Witold I. Życie filozofa w okresie toruńskim ( ), To 2000; B. Ogrodnik, Ingarden, Wwa 2000; Z inspiracji Ingardenowskiej w teorii literatury, To 2000; Z. Majewska, Świat kultury Romana I., Lb 2001; Słownik pojęć filozoficznych Romana I., Kr 2001; A. Półtawski, Realizm fenomenologii, To [2001]; Phenomenology World-Wide, Dor 2002, Zofia Majewska
FENOMENOLOGIA POLSKA Roman Ingarden ij jego uczniowie. Artur Andrzejuk
FENOMENOLOGIA POLSKA Roman Ingarden ij jego uczniowie i Artur Andrzejuk Plan wykładu Roman Ingarden Fenomenologia Edmunda Husserla Tzw. druga fenomenologia Ingardena Uczniowie Ingardena Fenomenologia dzisiaj
Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych
Filozofia, ISE, Wykład III - Klasyfikacja dyscyplin filozoficznych 2011-10-01 Plan wykładu 1 Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych 2 Podział dyscyplin filozoficznych Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych:
SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE - FILOZOFIA JAKO TYP POZNANIA. 1. Człowiek poznający Poznanie naukowe... 16
SPIS TREŚCI P r z e d m o w a... 5 P r z e d m o w a do d r u g i e g o w y d a n i a... 7 P r z e d m o w a do t r z e c i e g o w y d a n i a... 9 P r z e d m o w a do c z w a r t e g o w y d a n i a...
Sylabus LICZBA GODZIN. Treści merytoryczne przedmiotu
Sylabus Nazwa Przedmiotu: Teoria bytu (ontologia) Typ przedmiotu: obligatoryjny Poziom przedmiotu: zaawansowany rok studiów, semestr: I rok, semestr II; II rok, semestr I (studia filozoficzne I stopnia)
Andrzej L. Zachariasz. ISTNIENIE Jego momenty i absolut czyli w poszukiwaniu przedmiotu einanologii
Andrzej L. Zachariasz ISTNIENIE Jego momenty i absolut czyli w poszukiwaniu przedmiotu einanologii WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO RZESZÓW 2004 Opiniowali Prof. zw. dr hab. KAROL BAL Prof. dr hab.
Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI
Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Filozofia INFORMATYKA Metodologia Wykład 1. Wprowadzenie. Filozofia, metodologia, informatyka Czym jest FILOZOFIA? (objaśnienie ogólne) Filozofią nazywa się
DIETRICH VON HILDEBRAND CZYM JEST FILOZOFIA? Tłumaczenie. Paweł Mazanka Janusz Sidorek. Wydawnictwo WAM
DIETRICH VON HILDEBRAND CZYM JEST FILOZOFIA? Tłumaczenie Paweł Mazanka Janusz Sidorek Wydawnictwo WAM Kraków 2012 Spis treści OD TŁUMACZY 9 Kim był Dietrich von Hildebrand? 9 Nawrócenie 12 Stosunek do
Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI
Elementy filozofii i metodologii INFORMATYKI Filozofia INFORMATYKA Metodologia Czym jest FILOZOFIA? (objaśnienie ogólne) Filozofią nazywa się Ogół rozmyślań, nie zawsze naukowych, nad naturą człowieka,
Filozofia, Germanistyka, Wykład I - Wprowadzenie.
2010-10-01 Plan wykładu 1 Czym jest filozofia Klasyczna definicja filozofii Inne próby zdefiniowania filozofii 2 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady 3 Metafizyka Ontologia Epistemologia
GWSP GIGI. Filozofia z aksjologią. dr Mieczysław Juda
GWSP Filozofia z aksjologią dr Mieczysław Juda GIGI Filozofia z aksjologią [5] Systemy nowożytne: empiryzm Locke a i sceptycyzm Hume a Filozofia z aksjologią [5] Systemy nowożytne: empiryzm Locke a i sceptycyzm
INFORMATYKA a FILOZOFIA
INFORMATYKA a FILOZOFIA (Pytania i odpowiedzi) Pytanie 1: Czy potrafisz wymienić pięciu filozofów, którzy zajmowali się także matematyką, logiką lub informatyką? Ewentualnie na odwrót: Matematyków, logików
Wydawnictwo IFiS PAN Warszawa Daniel Roland Sobota. Narodziny fenomenologii z ducha pytania. Johannes Daubert i fenomenologiczny rozruch
Wydawnictwo IFiS PAN Warszawa 2017 Daniel Roland Sobota Narodziny fenomenologii z ducha pytania. Johannes Daubert i fenomenologiczny rozruch Spis treści przedmowa... 17 WproWADzenie... 23 Niemiecka faza
ANDRZEJ L. ZACHARIASZ TEORIA POZNANIA JAKO RELATYSTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY TEORETYCZNEJ
ANDRZEJ L. ZACHARIASZ TEORIA POZNANIA JAKO RELATYSTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY TEORETYCZNEJ WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO RZESZÓW 2011 Recenzował prof. dr hab. TADEUSZ BUKSIŃSKI Opracowanie redakcyjne
Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant
Filozofia, Germanistyka, Wykład IX - Immanuel Kant 2011-10-01 Plan wykładu 1 Immanuel Kant - uwagi biograficzne 2 3 4 5 6 7 Immanuel Kant (1724-1804) Rysunek: Immanuel Kant - niemiecki filozof, całe życie
EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2010 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 2010 2 Zadanie 1. (0 2) problemów i tez z zakresu ontologii, epistemologii,
SCENARIUSZ LEKCJI DO DZIAŁU:
Autorka: Małgorzata Kacprzykowska SCENARIUSZ LEKCJI DO DZIAŁU: Wprowadzenie do filozofii Temat (4): Dlaczego zadajemy pytania? Cele lekcji: poznanie istoty pytań filozoficznych, stawianie pytań filozoficznych,
Filozofia i etyka. Podyplomowe studia kwalifikacyjne na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS
Filozofia i etyka. Podyplomowe studia kwalifikacyjne na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS 1 Nazwa Wprowadzenie do filozofii 2 Kod Erasmus --- 3 Język wykładowy Polski 4 Strona WWW 5 Godzinowe ekwiwalenty
Morawiec EFP Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1
MORAWIEC EDMUND filozof, metafizyk, ur. 29 X 1930 w Lgoczance k. Częstochowy. Studiował w latach 1951 1957 w Wyższym Seminarium Duchownym Redemptorystów w Toruniu i w Tuchowie, gdzie 29 VI 1957 przyjął
ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA
ZAGADNIENIA NA KOLOKWIA RACJONALIZM XVII WIEKU [COPLESTON] A. KARTEZJUSZ: 1. metoda matematyczna i) cel metody ii) 4 reguły iii) na czym polega matematyczność metody 2. wątpienie metodyczne i) cel wątpienia
Sylabus. Kod przedmiotu:
Sylabus Nazwa Przedmiotu: TEORIA POZNANIA Kod przedmiotu: Typ przedmiotu: obowiązkowy Poziom przedmiotu: zaawansowany rok studiów, semestr: rok I i II, semestr i (rok akad. 009/010, 010/011) Liczba punktów
Filozofia człowieka. Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje
Filozofia człowieka Fakt ludzki i jego filozoficzne interpretacje Spotkanie źródłem poznania i nauk POZNAWANIE 2 Jedność doświadczenia filozoficznego Filozofia nauką o zasadach ( principia) Do wiedzy o
Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia przyrody, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2011-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Różnice w metodzie uprawiania nauki Krytyka platońskiej teorii idei Podział
Nazwa. Wstęp do filozofii. Typ przedmiotu. Jednostka prowadząca Jednostka dla której przedmiot jest oferowany
Nazwa Kierunek Poz. kształcenia Jednostka prowadząca Jednostka dla której przedmiot jest oferowany Typ Opis Wstęp do filozofii kognitywistyka studia st. stacjonarne Wydział Filozofii i Socjologii, nstytut
6 Bóg w myśli Schelera
PRZEDMOWA Max Scheler (1874 1928) jest jedną z najważniejszych postaci filozofii XX wieku. Jako współtwórca, wraz z Edmundem Husserlem, fenomenologii, jej programu i jej pierwszych osiągnięć teoretycznych,
Wstęp 9. Część pierwsza Jakości metafizyczne w teorii dzieła literackiego Romana Ingardena
Spis treści Wstęp 9 Część pierwsza Jakości metafizyczne w teorii dzieła literackiego Romana Ingardena Rozdział I Jakości metafizyczne rekonstrukcja pojęcia 13 Rozdział II Jakości metafizyczne a wartości
KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII
KLASYCZNA KONCEPCJA RELIGII Różnice w koncepcjach religii człowiek Bóg człowiek doświadcza Boga człowiek doświadcza Boga i odnosi się do Niego nie za bardzo wiadomo, czy jakiś przedmiot istnieje można
Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa
Filozofia, Historia, Wykład V - Filozofia Arystotelesa 2010-10-01 Tematyka wykładu 1 Arystoteles - filozof systematyczny 2 3 4 Podział nauk Arystoteles podzielił wszystkie dyscypliny wiedzy na trzy grupy:
AKADEMIA MUZYCZNA IM. I.J. PADEREWSKIEGO W POZNANIU WYDZIAŁ KOMPOZYCJI, DYRYGENTURY, TEORII MUZYKI I RYTMIKI
AKADEMIA MUZYCZNA IM. I.J. PADEREWSKIEGO W POZNANIU WYDZIAŁ KOMPOZYCJI, DYRYGENTURY, TEORII MUZYKI I RYTMIKI Moduł/Przedmiot: Estetyka muzyki Kod modułu: Koordynator modułu: prof. dr hab. Hanna Kostrzewska
Dlaczego matematyka jest wszędzie?
Festiwal Nauki. Wydział MiNI PW. 27 września 2014 Dlaczego matematyka jest wszędzie? Dlaczego świat jest matematyczny? Autor: Paweł Stacewicz (PW) Czy matematyka jest WSZĘDZIE? w życiu praktycznym nie
Filozofia - opis przedmiotu
Filozofia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Filozofia Kod przedmiotu 08.1-WA-GrafP-FIL-W-S14_pNadGenVGNQV Wydział Kierunek Wydział Artystyczny Grafika Profil ogólnoakademicki Rodzaj
EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z filozofii poziom rozszerzony Zadanie 1. (0 1) Obszar standardów B. Opis wymagań
Filozofia, Socjologia, Wykład II - Podział filozofii. Filozofia archaiczna
Filozofia, Socjologia, Wykład II - Podział filozofii. Filozofia archaiczna 2011-10-01 Plan wykładu 1 Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych Metafizyka Ontologia Epistemologia Logika Etyka Estetyka
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Zadanie 1. (0 4) Obszar standardów Opis wymagań Znajomość i rozumienie
Fenomenologia Husserla
TRZECIE SPOTKANIA PATOČKOWE Międzynarodowa Konferencja Filozoficzna Fenomenologia Husserla (Między dogmatycznym absolutyzmem a hermeneutyczną otwartością). W 150. rocznicę urodzin Edmunda Husserla 22.10.09.
Załącznik nr 2a Uchwała UZdsZJKwUG nr 1/2012 (3)
Opis zakładanych efektów kształcenia dla kierunku filozofia, studia pierwszego stopnia, stacjonarne i niestacjonarne (macierz efektów obszarowych i kierunkowych wraz z przypisanymi im przedmiotami) Przedmioty
Ontologie, czyli o inteligentnych danych
1 Ontologie, czyli o inteligentnych danych Bożena Deka Andrzej Tolarczyk PLAN 2 1. Korzenie filozoficzne 2. Ontologia w informatyce Ontologie a bazy danych Sieć Semantyczna Inteligentne dane 3. Zastosowania
XVI Konferencja Polskiego Towarzystwa Fenomenologicznego
XVI Konferencja Polskiego Towarzystwa Fenomenologicznego PYTANIE O METODĘ współorganizowana przez Instytut Filozofii i Socjologii PAN oraz Instytut Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa, Pałac
Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXIII 24.5/15 z dnia 25 marca 2015 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie
LOGIKA Wprowadzenie. Robert Trypuz. Katedra Logiki KUL GG października 2013
LOGIKA Wprowadzenie Robert Trypuz Katedra Logiki KUL GG 43 e-mail: trypuz@kul.pl 2 października 2013 Robert Trypuz (Katedra Logiki) Wprowadzenie 2 października 2013 1 / 14 Plan wykładu 1 Informacje ogólne
P L SJ A I W WAM K 2014
P L SJ E W WAM A I K 2014 Spis treści 1. O filozofii w ogóle......................... 13 1.1. O filozofii najogólniej...................... 14 1.2. Filozofia czy historia poglądów................ 16 1.3.
ANTROPOLOGICZNY ASPEKT KONTROWERSJI WOKÓŁ IDEALIZMU TRANSCENDENTALNEGO EDMUNDA HUSSERLA: ROMAN INGARDEN, JÓZEF TISCHNER
PERSPEC IVA Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne Rok X 2011 Nr 1 (18) KRZYSZTOF SERAFIN ANTROPOLOGICZNY ASPEKT KONTROWERSJI WOKÓŁ IDEALIZMU TRANSCENDENTALNEGO EDMUNDA HUSSERLA: ROMAN INGARDEN, JÓZEF
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY WIEDZA - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
Symbol EKO S2A_W01 S2A_W02, S2A_W03, S2A_W03 S2A_W04 S2A_W05 S2A_W06 S2A_W07 S2A_W08, S2A_W09 S2A_W10
Załącznik do uchwały nr 73 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 30 stycznia 2013 r. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa kierunku studiów: Administracja 1. Odniesień efektów kierunkowych do
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: teologia, jednolite magisterskie Specjalność: teologia nauczycielska i ogólna Sylabus modułu: Filozofia logika i epistemologia (11-TS-12-FLEa)
Estetyka - opis przedmiotu
Estetyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Estetyka Kod przedmiotu 08.1-WA-AWP-ESKA-W-S14_pNadGen6EBPL Wydział Kierunek Wydział Artystyczny Architektura wnętrz Profil ogólnoakademicki
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i Rekreacja Obsługa Ruchu Turystycznego, Hotelarstwo i Gastronomia, Zarządzanie i Marketing w Hotelarstwie, Gastronomii,
EGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2012 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0 2) Obszar standardów
3. Spór o uniwersalia. Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
3. Spór o uniwersalia Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Nieco semiotyki nazwa napis lub dźwięk pojęcie znaczenie nazwy desygnat nazwy każdy
Adam Węgrzecki. Formułował je choćby Józef Tischner, nie zgadzając się z poglądem Ingardena, uznającym filozofię Husserla za przejaw metafizycznego
Adam Węgrzecki Słowo wstępne Rocznicowe konferencje Ingardenowskie mają już swoją wieloletnią tradycję. Każda z nich jest w jakiejś mierze sprawdzianem obecności Filozofa, atrakcyjności jego myśli i siły
FILOZOFIA BOGA W XX WIEKU
TADEUSZ GADACZ FILOZOFIA BOGA W XX WIEKU OD LAVELLE A DO TISCHNERA Wydawnictwo WAM Kraków 2007 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 9 2. MIĘDZY METAFIZYCZNĄ OBECNOŚCIĄ A NIEOBECNOŚCIĄ. LOUIS LAVELLE, RENÉ LE SENNE,
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - POZIOM PODSTAWOWY WIADOMOŚCI O EPOCE wiadomości Określa ramy czasowe i genezę nazwy epoki. Wymienia głównych reprezentantów omawianych kierunków literackich. Wymienia
EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z filozofii poziom podstawowy Zadanie 1. (0 3) Obszar standardów A. Zenon z Kition
PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 FILOZOFIA. data zatwierdzenia przez Radę Wydziału. kod programu studiów
PROGRAM STUDIÓW WYŻSZYCH ROZPOCZYNAJĄCYCH SIĘ W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015 data zatwierdzenia przez Radę Wydziału kod programu studiów Wydział Humanistyczny pieczęć i podpis dziekana Studia wyższe na kierunku
ESTETYKA FILOZOFICZNA
3 GÜNTHER PÖLTNER ESTETYKA FILOZOFICZNA Tłumaczenie Juliusz Zychowicz Wydawnictwo WAM Kraków 2011 5 SPIS TREŚCI Przedmowa 9 1 Problem określenia przedmiotu estetyki filozoficznej 11 1.1 Potoczne określenie
Opis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia
Tomasz Dreinert Zagadnienie "rzeczy samej w sobie" w transcendentalizmie Immanuela Kanta. Pisma Humanistyczne 3,
Tomasz Dreinert Zagadnienie "rzeczy samej w sobie" w transcendentalizmie Immanuela Kanta Pisma Humanistyczne 3, 137-143 2001 Tomasz D reinert ZAGADNIENIE RZECZY SAMEJ W SOBIE W TRANSCENDENTALIZMIE IMMANUELA
Kierunkowe efekty kształcenia. dla kierunku KULTUROZNAWSTWO. Studia pierwszego stopnia
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 41/2014/2015 Senatu Akademickiego Akademii Ignatianum w Krakowie z dnia 26 maja 2015 r. Kierunkowe efekty kształcenia dla kierunku KULTUROZNAWSTWO Studia pierwszego stopnia
ZAŁOŻENIA FILOZOFICZNE
ZAŁOŻENIA FILOZOFICZNE Koło Wiedeńskie Karl Popper Thomas Kuhn FILOZOFIA A NAUKA ZAŁOŻENIA W TEORIACH NAUKOWYCH ZAŁOŻENIA ONTOLOGICZNE Jaki jest charakter rzeczywistości językowej? ZAŁOŻENIA EPISTEMOLOGICZNE
Półtawski EFP Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1
PÓŁTAWSKI ANDRZEJ filozof, teoretyk poznania, antropolog, etyk, tłumacz, ur. 22 II 1923 w Warszawie. W 1938 ukończył III Miejskie Gimnazjum w Warszawie. Maturę (profil matematyczno-fizyczny) zdał w tajnym
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO - OCENIANIE BIEŻĄCE, SEMESTRALNE I ROCZNE (2015/2016) Ocena dopuszczająca: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności określone
Seminarium doktoranckie. doktoratu
Seminarium doktoranckie Metodyka pracy naukowej etap Metodyka pracy naukowej etap doktoratu Plan Wymagania ustawowe Wymagania zwyczajowe opinia promotora i recenzje Egzaminy doktorskie Filozofia moralna
1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
1. Dyscypliny filozoficzne Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Pochodzenie nazwy filozofia Wyraz filozofia pochodzi od dwóch greckich słów:
Pedagogika współczesna
Pedagogika współczesna Sebastian Bakuła Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Struktura wykładu Wprowadzenie Pedagogika jako nauka: przedmiot, metody
Filozofia I stopień. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia studiów
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 49/2015 Senatu UKSW z dnia 23 kwietnia 2015 r. Filozofia I stopień Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Filozofia dla I stopnia
POLITOLOGIA Studia II stopnia. Profil ogólnoakademicki WIEDZA
Opis efektów kształcenia dla kierunku politologia II stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. oraz 25 maja 2015 r. Efekty
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS NA CYKL KSZTAŁCENIA 2014-2016
Załącznik Nr 1 do Uchwały Senatu AWFiS w Gdańsku Nr 16 z dnia 27 kwietnia 2012 roku Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS NA CYKL KSZTAŁCENIA 2014-2016 Jednostka Organizacyjna: Rodzaj
SPIS TREŚCI. Wstęp 3.
SPIS TREŚCI Wstęp 3 I. ROZWAŻANIA WSTĘPNE 23 1. Luteranizm i jego znaczenie dla filozofii 23 1.1. Główne założenia doktrynalne luteranizmu 24 1.2. Luter i filozofia 33 2. Reakcja na Reformację - racjonalizacje
EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK EKONOMIA
EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK EKONOMIA Kierunek Ekonomia Studia I stopnia Efekty kształcenia: Kierunek: Ekonomia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Uczelnia: Uczelnia Łazarskiego w Warszawie Profil: Ogólnoakademicki
4) praktyczne opanowanie umiejętności ogólnych i specjalistycznych, których wpojenie należy do celów nauczania przewidzianych programem nauczania,
I. Przedmiotem oceny są: 1) wiadomości i umiejętności według programu nauczania z języka polskiego dla zasadniczej szkoły zawodowej w zakresie podstawowym, o programie nauczania z języka polskiego w danej
OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI
OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI T O M 8 T E X T U S E T S T U D I A 1987 SUBSYSTENCJA I OSOBA WEDŁUG ŚW. TOMASZA Z AKWINU REDAKTOR TOMU: MIECZYSŁAW GOGACZ A K A D E M I A T E O L O G I I K A T O L I C K
Temat: Czym jest estetyka?
Temat: Czym jest? 1. Autor: Łukasz Nysler (IF UWr., ZSO nr 3 we Wrocławiu) 2. Czas realizacji: 90 minut. 3. Poziom edukacyjny: uczniowie gimnazjum i liceum 4. Liczba uczestników: do 20 osób. 5. Metody
Wstęp do filozofii. wykład 6: Style myślenia filozoficznego fenomenologia i hermeneutyka. dr Mateusz Hohol. sem. zimowy 2014/2015
Wstęp do filozofii wykład 6: Style myślenia filozoficznego fenomenologia i hermeneutyka dr Mateusz Hohol sem. zimowy 2014/2015 Wpływ fenomenologii i hermeneutyki na filozofię kontynentalną, myśl religijną
Ogólna orientacja w historii kultury europejskiej.
AKADEMIA MUZYCZNA IM. I.J. PADEREWSKIEGO W POZNANIU WYDZIAŁ INSTRUMENTALNY Moduł/Przedmiot: Filozofia zagadnienia i kierunki Kod modułu: - Koordynator modułu: prof. Włodzimierz Kaczocha Punkty ECTS: 3
SPIS TREŚCI. Część pierwsza KRYTYKA ESTETYCZNEJ WŁADZY SĄDZENIA
SPIS TREŚCI Przedmowa tłumacza................. XI KRYTYKA WŁADZY SĄDZENIA Przedmowa do pierwszego wydania............ 3 Wstęp...................... 11 I. O podziale filozofii............... 11 II. O suwerennej
EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Egzamin maturalny z filozofii Część I (20 punktów) Zadanie 1. (0
INTUICJE. Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998)
PARADYGMAT INTUICJE Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998) PIERWSZE UŻYCIA językoznawstwo: Zespół form deklinacyjnych lub koniugacyjnych
Filozofia, Historia, Wykład IV - Platońska teoria idei
Filozofia, Historia, Wykład IV - Platońska teoria idei 2010-10-01 Tematyka wykładu 1 Metafora jaskini 2 Świat materialny - świat pozoru Świat idei - świat prawdziwy Relacja między światem idei i światem
Filozofia przyrody - Filozofia Eleatów i Demokryta
5 lutego 2012 Plan wykładu 1 Filozofia Parmenidesa z Elei Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej filozofii 2 3 4 Materializm Ontologia Parmenidesa Epistemologiczny aspekt Parmenidejskiej
Piotr Żuchowski Budowa formalna idei w ontologii Romana Ingardena. Filozofia Nauki 12/1,
Piotr Żuchowski Budowa formalna idei w ontologii Romana Ingardena Filozofia Nauki 12/1, 109-118 2004 Filozofia Nauki Rok XU, 2004, Nr 1(45) Piotr Żuchowski Budowa formalna idei w ontologii Romana Ingardena
A r t u r A n d r z e j u k. Czym jest tomizm?
A r t u r A n d r z e j u k Czym jest tomizm? Plan Najważniejsze tezy filozoficzne Tomasza z Akwinu Potępienia w 1277 i spory nimi wywołane Arystotelizm chrześcijański a tomizm Tomizm trydencki Odmiany
Załącznik nr 5. kierunkowe efekty kształceniaopis
Załącznik nr 5. Odniesienie kierunkowych efektów kształcenia do obszarowych efektów kształcenia dla obszaru lub obszarów kształcenia przyporządkowanych temu kierunkowi Nazwa kierunku studiów: Interdyscyplinarne
STUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI
Załącznik nr 1 do Uchwały nr /2012 Senatu UKSW z dnia 25 września 2012 r. STUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia Nazwa kierunku studiów
PLAN STUDIÓW FILOZOFIA, STUDIA I STOPNIA STACJONARNE
Załącznik nr a PLAN STUDIÓW FILOZOFIA, STUDIA I STOPNIA STACJONARNE M1: Wprowadzenie do filozofii (w), M: Moduł głównych subdyscyplin filozoficznych: Etyka ogólna (w, ć), Ontologia (w, ć), Antropologia
Wartość jest przedmiotem złożonym z materii i formy. Jej formą jest wartościowość, materią jest konkretna treść danej wartości.
Wartość jest przedmiotem złożonym z materii i formy. Jej formą jest wartościowość, materią jest konkretna treść danej wartości. N. Hartmann: Materia jest tylko tworem treściowym, który posiada wartościowość.
Problemy filozofii - opis przedmiotu
Problemy filozofii - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Problemy filozofii Kod przedmiotu 08.1-WH-FP-PF-S16 Wydział Kierunek Wydział Humanistyczny Filozofia Profil ogólnoakademicki Rodzaj
Teoretyczne podstawy wychowania
Teoretyczne podstawy wychowania 1. Wychowanie człowieka na tle różnych epok 2. Przedmiotowy wymiar wychowania 3. Podstawowe kategorie procesu wychowania 4. Proces wychowania i jego istota 5. Determinanty
S. I. Witkiewicz lata Wpływ rodziców: młodości - Malarstwo - Gra na fortepianie - Samodzielna nauka Wpływ przyjaciół: - Bronisław Malinowski i Leon Cw
Teoria czystej formy Stanisława Ignacego Witkiewicza Anna Gniazdowska 364166 S. I. Witkiewicz lata Wpływ rodziców: młodości - Malarstwo - Gra na fortepianie - Samodzielna nauka Wpływ przyjaciół: - Bronisław
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:
Załącznik nr 1 do uchwały nr 445/06/2012 Senatu UR z dnia 21 czerwca 2012 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta I stopień
Przewodnik. do egzaminów doktorskich z filozofii w Instytucie Chemii Fizycznej
Przewodnik do egzaminów doktorskich z filozofii w Instytucie Chemii Fizycznej Instytut Filozofii Wydział Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego WARSZAWA 2005 ZAKRES EGZAMINU
do wzmianek o dziełach i artystach w rozważaniach ogólnofilozoficznych (s. 34). Pod koniec lat dwudziestych Ingarden rozwija ontologię dzieł sztuki. W
Estetyka i Krytyka 2(3)2002 W STRONĘ KULTURY INKONTROLOGICZNEJ JANINA MAKOTA Zofia Majewska Świat kultury Romana Ingardena Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej 2001 s. 158. Autorka postawiła
I.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia WIEDZA. MODUŁ 21 Nau społeczne - przedmiot doo wyboru. MODUŁ 20 Seminarium magisterskie
I.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesienie efektów do obszaru wiedzy MODUŁ 20 Seminarium magisterskie Seminarium
WIEDZA. Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy. Efekty kształcenia na kierunku. Opis kierunkowych efektów kształcenia
I.2 Matryca efektów kształcen Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesien ie efektów do obszaru wiedzy Biblioteka jako instytucja kultury WIEDZA W Ć K L FP1_W01 FP1_W02
Nazwa kierunku studiów i kod programu według USOS Filologia WH-F-FW-1 WH-F-FK-1. Poziom kształcenia. Studia pierwszego stopnia. Profil kształcenia
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Filologia studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki WNH UKSW (zatwierdzone przez Radę Wydziału WNH 13.04.2015) Załącznik Nr 5 do Uchwały Nr 66/2015 Senatu
SPIS TREŚCI BYCIE I CZAS. Wprowadzenie
SPIS TREŚCI Przedmowa (Bogdan Baran)..................... XI BYCIE I CZAS Wprowadzenie EKSPOZYCJA PYTANIA O SENS BYCIA Rozdział I. Konieczność, struktura i prymat kwestii bycia..... 3 1. Konieczność wyraźnego
Pojęcie myśli politycznej
Myśl polityczna Pojęcie myśli politycznej Myśl polityczna obejmuje całość zagadnień odnoszących się bezpośrednio do działalności politycznej stanowi zbiór wyobrażeń dotyczących organizacji państwa oraz
Filozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk
Filozofia, Pedagogika, Wykład I - Miejsce filozofii wśród innych nauk 10 października 2009 Plan wykładu Czym jest filozofia 1 Czym jest filozofia 2 Filozoficzna geneza nauk szczegółowych - przykłady Znaczenie
Logika dla prawników
Logika dla prawników Wykład I: Pytania o logikę Dr Maciej Pichlak Uniwersytet Wrocławski Katedra Teorii i Filozofii Prawa mpichlak@prawo.uni.wroc.pl Tak na logikę Kodeks karny: Art. 226 1. Kto znieważa
Johann Gottlieb Fichte
Johann Gottlieb Fichte 1762-1814 Fichte i kant Kant odniósł tylko częściowy sukces szukając transcendentalnej jedności naszego poznania, ponieważ był pod zbytnim wpływem empiryzmu. Treść nie jest nam po