Zachowania proekologiczne w warszawskich gospodarstwach domowych

Transkrypt

1 Opracowanie: Wydział Badań i Analiz Centrum Komunikacji Społecznej Urząd m.st. Warszawy Warszawa, grudzień 2013 Zachowania proekologiczne w warszawskich gospodarstwach domowych

2 Wprowadzenie Badanie pt.: Zachowania proekologiczne w warszawskich gospodarstwach domowych zrealizowano na zlecenie Biura Infrastruktury Urzędu m.st. Warszawy, które określiło cele oraz zakres przedmiotowy badania, a także opracowało koncepcję pytań wskaźnikowych do kwestionariusza. Koordynatorem projektu było Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy, które opracowało metodologię badania, kwestionariusz wywiadu oraz wyniki badania. Do zadań CKS-u należała także współpraca z wykonawcą - firmą ARC Rynek i Opinia. Badanie przeprowadzono w ramach wdrażania Planu Działań na Rzecz Zrównoważonego Zużycia Energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 roku (SEAP). Wśród wielu zagadnień, które były przedmiotem analizy, szczególnie istotne są kwestie dotyczące: oszczędzania wody, energii elektrycznej, ciepła oraz segregowania odpadów; motywów podejmowania działań proekologicznych; stopnia rozpowszechnienia korzystania z odnawialnych źródeł energii; poczucia poinformowania o możliwych sposobach oszczędzania energii elektrycznej w mieszkaniu, domu; czynników utrudniających segregowanie odpadów. Projektując badanie założono, że będzie ono powtarzane nie rzadziej niż co dwa lata, co pozwoli określić, jakie zmiany związane przede wszystkim z racjonalnym wykorzystaniem wody, energii elektrycznej i ciepła zachodzą w warszawskich gospodarstwach domowych.

3 Informacja o badaniu Temat: Realizacja: Próba: Zachowania proekologiczne w warszawskich gospodarstwach domowych. Listopad 2013 r. Ogólnowarszawska, losowo-kwotowa próba gospodarstw domowych, odzwierciedlająca liczbę i strukturę gospodarstw (jedno-, dwu-, trzy-, czteroosobowe oraz liczące pięć i więcej osób) w poszczególnych dzielnicach Warszawy. Gospodarstwa domowe dobierano poprzez losowe generowanie numerów telefonów stacjonarnych i komórkowych, w tym 40% wszystkich wywiadów zrealizowano przez telefony komórkowe. W wylosowanych gospodarstwach do udziału w badaniu zapraszano osoby w wieku 18 lat i więcej, które zadeklarowały, że w swoim mieszkaniu, domu interesują się zużyciem energii elektrycznej i/lub płacą rachunki za prąd. Liczba wywiadów: Metodologia badania: Wykonawca: Współpraca merytoryczna: Sondaż zrealizowany za pośrednictwem wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI). ARC Rynek i Opinia. Biuro Infrastruktury Urzędu m.st. Warszawy.

4 Cele badania Ocena poziomu wiedzy w warszawskich gospodarstwach domowych na temat różnych sposobów oszczędzania bieżącej wody, energii elektrycznej, ciepła i gazu. Określenie, jaki odsetek warszawskich gospodarstw domowych podejmuje działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego, w szczególności oszczędza wodę, energię elektryczną, ciepło oraz segreguje śmieci. Poznanie najbardziej rozpowszechnionych sposobów oszczędzania wody, energii elektrycznej i ciepła. Opis czynników, które motywują gospodarstwa domowe do racjonalnego korzystania z wody oraz energii elektrycznej i ciepła. Określenie poziomu korzystania warszawskich gospodarstw domowych z odnawialnych źródeł energii (blok pytań skierowany wyłącznie do mieszkańców domów jednorodzinnych). Określenie poziomu zainteresowania warszawskich gospodarstw domowych otrzymywaniem informacji na temat różnych sposobów oszczędzania energii elektrycznej w mieszkaniu, domu. Opis preferowanych kanałów komunikacji dotyczących oszczędzania energii elektrycznej. Dostarczenie informacji pomocnych przy wdrażania Planu Działań na Rzecz Zrównoważonego Zużycia Energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 roku (SEAP), w szczególności w zakresie prowadzenia działań informacyjnoedukacyjnych zachęcających gospodarstwa domowe do efektywnego korzystania z energii elektrycznej i ciepła.

5 Omówienie najważniejszych wyników 1/7 Oszczędzanie wody, energii elektrycznej i ciepła w warszawskich gospodarstwach domowych Z uzyskanych deklaracji wynika, że do najczęściej podejmowanych przez warszawskie gospodarstwa domowe działań proekologicznych należą: oszczędzanie energii elektrycznej 85%, oszczędzanie ciepła 78%, segregowanie odpadów 78%, ograniczanie zużycia bieżącej wody 60%. W zdecydowanej większości gospodarstw domowych (89%) mieszkańcy deklarują, że przy zakupie sprzętu AGD braliby pod uwagę klasę efektywności energetycznej tych urządzeń. Powyższe rozkłady odpowiedzi sugerują, że w opisywanych obszarach deklarowana świadomość ekologiczna mieszkańców warszawskich gospodarstw domowych jest stosunkowo wysoka. Należy jednak liczyć się z tym, że prezentowane wyniki mogą być nieco zawyżone ze względu na poprawność polityczną zachowań proekologicznych czy też pewnego rodzaju modę na ekologię. Z drugiej jednak strony, działania te często motywowane są czynnikami ekonomicznymi, tzn. chęcią płacenia niższych rachunków za dostawy wody, energii elektrycznej oraz ciepła. Wiedza na temat sposobów oszczędzania bieżącej wody Większość badanych gospodarstw (7) deklaruje, że posiada wiedzę na temat różnych sposobów oszczędzania wody w swoim mieszkaniu, domu. Na przeciwległym biegunie znajdują się te, w których takiej wiedzy brakuje. Stanowią one 25% ogółu badanych gospodarstw. Część osób (1) pomimo znajomości metod oszczędzania wody, nie podejmuje w swoim mieszkaniu, domu działań służących ograniczeniu jej zużycia. W pozostałych gospodarstwach (60%) znajomości zasad oszczędzania wody towarzyszą zachowania proekologiczne.

6 Omówienie najważniejszych wyników 2/7 Najbardziej znane metody oszczędzania bieżącej wody W grupie gospodarstw domowych spontanicznie deklarujących znajomość zasad oszczędzania wody najczęściej wymienianymi metodami są: ograniczanie jej zużycia podczas ręcznego mycia naczyń (43%); zakręcanie bieżącej wody podczas mycia zębów, golenia (40%); racjonalne korzystanie z wody w trakcie brania kąpieli, prysznica (39%). Spontaniczna znajomość powyższych sposobów oszczędzania wody oznacza, że spośród szerokiego wachlarza wymienianych przez respondentów metod te trzy są najlepiej zakorzenione w świadomości mieszkańców. Zdecydowanie mniej znane jest wykorzystywanie wody z kąpieli do spłukiwania toalety. Jest to kategoria, na którą wskazuje jedynie 6% respondentów. Jeszcze mniej osób do celów gospodarczych wykorzystuje wodę deszczową (). Główne powody oszczędzania wody Chęć obniżenia opłat za wodę to najczęściej wymieniany powód ograniczania jej zużycia. Na czynnik ekonomiczny wskazuje 85% gospodarstw, które deklarują, że w swoim mieszkaniu, domu oszczędzają wodę. Kolejnym ważnym powodem dbania o ograniczone zasoby wody jest ochrona środowiska. Na to zagadnienie zwraca uwagę co drugie gospodarstwo. Znacznie mniejszy odsetek gospodarstw wymienia proekologiczne wychowanie (), czy względy praktyczne, np. obawa przed przepełnieniem szamba (3%). Zachowania służące oszczędzaniu wody w gospodarstwie domowym Przy badaniu dalszych kwestii zastosowano pytania wspomagane, tj. odczytywane przez ankietera. Ich analiza pozwoliła ocenić, jaki odsetek gospodarstw domowych oszczędza wodę w trakcie codziennych czynności, takich jak kąpiel czy mycie naczyń. Wyniki wskazują, że w warszawskich mieszkaniach, domach, które deklarują znajomość metod oszczędzania wody i jednocześnie starają się ograniczyć jej zużycie, odsetek określonych zachowań proekologicznych występujących zawsze lub często jest bardzo wysoki przekracza 85%.

7 Omówienie najważniejszych wyników 3/7 Porównanie znajomości różnych metod oszczędzania bieżącej wody z odpowiedziami dotyczącymi występowania w gospodarstwie domowym konkretnych zachowań ekologicznych wskazuje, że skala podejmowanych na co dzień działań proekologicznych jest dużo większa, niż to wynika ze spontanicznych wypowiedzi respondentów. Może to sugerować, że w codziennym życiu część osób nie zastanawia się nad tym, czy to, co robi, ma wpływ na środowisko, zwłaszcza że zgromadzone dane pokazują, że głównym powodem oszczędzania wody są względy finansowe. W grupie gospodarstw domowych, które stosują dodatkowe metody, urządzenia ograniczające zużycie wody najbardziej rozpowszechnione są perlatory. Poziom poinformowania o sposobach oszczędzania energii elektrycznej w mieszkaniu, domu Zdecydowana większość (85%) respondentów swoją wiedzę na temat możliwych sposobów oszczędzania energii elektrycznej w gospodarstwie domowym ocenia jako wystarczającą, w tym 38% jako zdecydowanie wystarczającą. Brak informacji związanych z ww. tematem odczuwa 1 badanych. Pozostałe osoby (3%) nie potrafią ocenić tej sytuacji. Należy jednak pamiętać, że pozytywne deklaracje mają charakter subiektywny i nie muszą korespondować z posiadaniem rzetelnej wiedzy na temat oszczędzania energii. Pomimo powyższych zapewnień, 27% badanych nie orientuje się, jakie są zasady oszczędzania energii elektrycznej, gazu i ciepła. Prezentowany rozkład odpowiedzi, jak również opisywane w dalszej części raportu wyniki badania dotyczące poziomu zainteresowania warszawskich gospodarstw domowych otrzymywaniem informacji na temat możliwych sposobów oszczędzania energii elektrycznej, wyraźnie wskazują na potrzebę prowadzenia kampanii informacyjnych zwiększających świadomość ekologiczną warszawiaków.

8 Omówienie najważniejszych wyników 4/7 Zainteresowanie otrzymywaniem informacji dot. sposobów oszczędzania energii w mieszkaniu, domu Wśród ogółu badanych gospodarstw 36% deklaruje zainteresowanie otrzymywaniem informacji na temat możliwych sposobów oszczędzania energii elektrycznej w mieszkaniu, domu. W opinii osób zainteresowanych otrzymywaniem dodatkowych informacji, głównym źródłem wiedzy w zakresie sposobów oszczędzania prądu w mieszkaniu, domu powinny być przede wszystkim media, tj. gazety, radio i telewizja. Ta kategoria wymieniana jest przez 88% mieszkańców. Na drugim miejscu badani ex aequo wymieniają środki komunikacji miejskiej oraz ulotki, foldery dostarczane do domów (po 7). Mniejszym zainteresowaniem cieszy się korzystanie z miejskich, dzielnicowych stron internetowych (49%). Co trzecia osoba (3) widzi potrzebę organizowania imprez miejskich, takich jak pikniki, warsztaty. Otrzymywanie informacji drogą mailową wymienia 13% respondentów. Najczęściej spontanicznie wymieniane sposoby oszczędzania energii elektrycznej, gazu i ciepła Większość osób (69%) deklaruje, że zna sposoby oszczędzania energii elektrycznej, gazu i ciepła w swoim gospodarstwie domowym. W tej grupie najczęściej wymieniane metody to: gaszenie światła w pomieszczeniach, w których nikt nie przebywa (49%); stosowanie energooszczędnych żarówek (43%); wyłączanie sprzętu, z którego się nie korzysta (29%); korzystanie tylko z niezbędnego oświetlenia (28%); wyłączanie ze stanu czuwania urządzeń elektrycznych (2); ograniczanie zużycia ciepła poprzez programator, obniżanie temperatury grzejników itp. (16%).

9 Omówienie najważniejszych wyników 5/7 Spontaniczna znajomość odnawialnych źródeł energii (OZE) Wśród gospodarstw domowych deklarujących znajomość różnych sposobów oszczędzania energii elektrycznej, ciepła, gazu, które można zastosować w mieszkaniu, domu, nieliczna grupa wskazuje na odnawialne źródła energii: odsetek wskazań obejmujący małe elektrownie wiatrowe, kolektory słoneczne oraz panele fotowoltaiczne wynosi. Najbardziej rozpowszechnione sposoby oszczędzania energii elektrycznej W grupie gospodarstw deklarujących znajomość różnych metod oszczędzania prądu i/lub korzystających z pralki, czajnika elektrycznego, do najczęściej stosowanych, tj. zawsze lub często, sposobów ograniczania zużycia energii elektrycznej należą: gaszenie światła w pomieszczeniach, w których nikt nie przebywa (96%); korzystanie tylko z niezbędnego oświetlenia (9); rozpoczynanie prania w pralce dopiero po zapełnieniu bębna (8); gotowanie w czajniku tylko takiej ilości wody, jaka jest potrzebna w danej chwili (83%); stosowanie oszczędnościowych programów prania lub obniżanie temperatury wody w pralce (7); wyłączanie ze stanu czuwania urządzeń elektrycznych, np. odtwarzacz wideo (6). Główne powody oszczędzania energii elektrycznej Głównym czynnikiem zachęcającym do oszczędzania prądu w mieszkaniu, domu jest chęć obniżenia opłat za energię elektryczną. Wśród osób oszczędzających prąd na motywację finansową zwraca uwagę 9 respondentów. Troska o środowisko, klimat, tj. chęć zmniejszenia emisji dwutlenku węgla, dbanie o czystsze powietrze, to czynnik wymieniany przez 29% gospodarstw. Na potrzebę zmniejszenia zużycia tradycyjnych surowców energetycznych, takich jak węgiel, gaz czy ropa, zwraca uwagę jedynie 6% badanych.

10 Omówienie najważniejszych wyników 6/7 Korzystanie z urządzeń ograniczających zużycie energii elektrycznej i ciepła Do urządzeń ograniczających zużycie prądu w warszawskich gospodarstwach domowych najczęściej należą: energooszczędne żarówki (korzysta z nich 88% badanych) oraz urządzenia AGD oznaczone odpowiednią klasą efektywności energetycznej (korzysta z nich 7 badanych). Zainteresowanie zużyciem prądu Ponad połowa respondentów (56%) deklaruje, że zwraca uwagę na zużycie energii elektrycznej w swoim gospodarstwie domowym. Według obserwacji badanych, zużycie prądu w ciągu ostatnich 12 miesięcy w większości przypadków (6) utrzymywało się na tym samym poziomie. Zdaniem 1 respondentów zużycie energii elektrycznej zwiększyło się, a w opinii 23% zmniejszyło. Pozostałe osoby () nie potrafią ocenić tej sytuacji. Główne źródła ciepła w warszawskich gospodarstwach domowych Do ogrzania swojego mieszkania, domu warszawiacy najczęściej wykorzystują ciepło z miejskiej sieci ciepłowniczej (8), w dalszej kolejności gaz z sieci (18%). Trzecią pozycję zajmuje energia elektryczna (1). Nieliczne osoby korzystają z energii słonecznej, pomp ciepła. Odsetek wskazań przy tej kategorii nie przekracza. Oszczędzanie ciepła Większość gospodarstw (78%) deklaruje, że w okresie grzewczym ogranicza zużycie ciepła. Głównym powodem zmniejszania temperatury w pomieszczeniach jest chęć zapewnienia komfortu cieplnego. Na ten element zwraca uwagę 70% osób, które w okresie grzewczym ograniczają zużycie ciepła. Drugim powodem jest chęć obniżenia opłat za ciepło (33%), a trzecim względy zdrowotne (1). Podobny odsetek osób (13%) wymienia ogólną chęć zmniejszenia zużycia energii. Jedynie co dwudzieste gospodarstwo uwzględnia kwestie środowiskowe.

11 Omówienie najważniejszych wyników 7/7 Z powyższych danych wyłania się wniosek, że najskuteczniejszego motywu do oszczędzania wody i energii elektrycznej dostarczają bodźce ekonomiczne. Inaczej sytuacja wygląda przy oszczędzaniu ciepła. W tym przypadku ważniejszy jest komfort mieszkańców, tzn. dostosowanie temperatury pomieszczeń do indywidualnych wymagań mieszkańców. Względy finansowe są nieco mniej istotne. Segregowanie odpadów w gospodarstwach domowych Z uzyskanych deklaracji wynika, że w większości warszawskich domów (78%) segreguje się śmieci, przy czym 69% gospodarstw robi to regularnie. Mieszkańcy domków jednorodzinnych częściej niż ci, którzy mieszkają w blokach, segregują śmieci (stosunek: 85% do 66%). Najczęściej segregowanymi odpadami są: plastik (90%), papier (8), szkło (77%). Podstawową przyczyną niesegregowania śmieci jest brak odpowiedniej infrastruktury w pobliżu bloku, domu.

12 Oszczędzanie wody, energii elektrycznej, ciepła oraz znajomość zasad racjonalnego korzystania z surowców naturalnych Z uzyskanych danych wynika, że najwięcej warszawskich gospodarstw domowych oszczędza energię elektryczną (85%). Nieco mniej ogranicza zużycie ciepła oraz segreguje śmieci (ex aequo po 78%). Na końcu rankingu znajduje się oszczędzanie wody: w tym przypadku odsetek pozytywnych deklaracji jest nieco niższy i wynosi 60%. 85% Odsetek warszawskich gospodarstw domowych oszczędzających/segregujących: 78% 78% 60% Energię elektryczną Ciepło Śmieci Wodę Co czwarte gospodarstwo deklaruje brak wiedzy na temat sposobów oszczędzania bieżącej wody. Podobny odsetek gospodarstw (27%) nie wie, jak zmniejszyć zużycie prądu w swoim mieszkaniu, domu. Deklaracje dotyczące braku znajomości różnych sposobów oszczędzania ww. surowców częściej są udziałem osób z wykształceniem zawodowym i niższym aniżeli osób z wykształceniem średnim i wyższym. 7 Czy zna Pan(i) jakieś sposoby oszczędzania następujących surowców, które można zastosować w Pana(i) gospodarstwie domowym? Woda 69% 25% 27% Energia elektryczna, gaz, ciepło Tak Nie

13 Spontaniczna znajomość zasad oszczędzania wody i jej racjonalne zużycie W większości warszawskich gospodarstw domowych (7) znane są zasady oszczędzania bieżącej wody. Jednak część osób (1) pomimo znajomości zasad racjonalnego korzystania z wody, nie stosuje ich w codziennym życiu. W pozostałych gospodarstwach (60%) znajomości zasad oszczędzania wody towarzyszą zachowania proekologiczne. 60% Wiem, jak oszczędzać wodę i ją oszczędzam 1 Wiem, jak oszczędzać wodę, ale jej nie oszczędzam 7 Znajomość zasad ogółem Próby oszczędzania wody częściej podejmują osoby z wykształceniem średnim i wyższym niż zasadniczym zawodowym i niższym. Odsetek deklaracji dotyczących oszczędzania wody w gospodarstwie domowym w zależności od wykształcenia 8 Wyższe, w tym licencjat (n=330) 8 Średnie, pomaturalne (n=335) 75% Zasadnicze zawodowe i niższe (n=57) Wiedza na temat różnych sposobów oszczędzania bieżącej wody i oszczędzanie wody w gospodarstwie domowym 3% 25% 1 60% Znam zasady i oszczędzam wodę Znam zasady, ale nie oszczędzam wody Nie znam zasad Trudno powiedzieć *Znajomość spontaniczna, tj. świadomość istnienia określonych zachowań, które nie są czytane respondentom.

14 Spontaniczna znajomość różnych metod oszczędzania bieżącej wody 1/2 Ograniczanie zużycia wody podczas ręcznego mycia naczyń Zakręcanie bieżącej wody podczas mycia zębów, golenia Ograniczanie zużycia wody podczas brania kąpieli, prysznica Mycie naczyń w zmywarce Dbanie o to, aby w domu nie było kapiących kranów, nieszczelnych uszczelek itp. n=725 Ograniczanie zużycia wody podczas prania w pralce i/lub prania ręcznego Najczęściej znane sposoby oszczędzania wody z kranu w gospodarstwie domowym* Stosowanie perlatorów (aeratorów) 10% 10% 9% 1 40% 39% 43% Najczęściej spontanicznie wymienianym sposobem oszczędzania wody jest ograniczanie jej zużycia podczas ręcznego mycia naczyń. W grupie gospodarstw, które orientują się w sposobach oszczędzania wody, 43% badanych zwraca uwagę na tę metodę. W dalszej kolejności rozpowszechnione jest zakręcanie wody podczas mycia zębów, golenia. Na ten sposób wskazuje 40% gospodarstw. Trzecią pozycję zajmuje ograniczanie zużycia wody podczas brania prysznica, kąpieli (39%). N= Jedynie 1 badanych wymienia zmywanie naczyń w zmywarce jako *Procenty jedną z metod nie sumują ograniczania się zużycia do wody. 100, Dbanie ponieważ o szczelne badani instalacje mogli to sposób wybrać oszczędzania więcej niż wody jedną wskazywany odpowiedź. przez co dziesiąte gospodarstwo. Taki sam odsetek badanych wymienia oszczędne gospodarowanie wodą w trakcie prania. Kolejne miejsce zajmują perlatory (9%). *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

15 Spontaniczna znajomość różnych metod oszczędzania bieżącej wody 2/2 Mniej znane sposoby oszczędzania wody z kranu w gospodarstwie domowym* Wykorzystywanie wody z kąpieli do spłukiwania toalety Stosowanie spłuczki z funkcją stop lub podziałem na spłukiwanie pełne i oszczędne Rozpoczynanie zmywania naczyń w zmywarce wtedy, gdy uzbiera się pełna komora lub korzystanie z oszczędnościowych programów zmywania n=725 Oszczędzanie wody, tj. ograniczanie jej zużycia Wielokrotne używanie wody Pobór wody oligoceńskiej, ze źródła Stosowanie baterii łazienkowych, kuchennych z jednym uchwytem Prysznic zamiast wanny Stosowanie baterii termostatycznych umożliwiających ustawienie odpowiedniej temperatury wody Montaż urządzeń oszczędzających lub stosowanie programów ograniczających zużycie wody Wykorzystanie wody deszczowej Inne, np. zakup wody butelkowanej 6% 5% 5% 5% 3% Zdecydowanie mniej znanym sposobem oszczędzania wody jest jej wielokrotne używanie, np. do kąpieli i spłukiwania toalety (6%). Na odzyskiwanie wody, tj. wielokrotne jej używanie wskazuje gospodarstw. Sporadycznie wymieniane jest także stosowanie specjalnych urządzeń ograniczających zużycie wody, np. baterii termostatycznych (). Najrzadziej wymieniane N= jest wykorzystywanie wody deszczowej (). *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź. *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

16 Sposoby oszczędzania bieżącej wody (znajomość wspomagana)* Przeczytam Panu(i) kilka możliwych sposobów oszczędzania wody z kranu. Proszę powiedzieć, które z nich i jak często stosuje się w Pana(i) gospodarstwie domowym: Tak, zawsze Tak, często Tak, czasami Domownicy dbają o to, aby w domu nie było kapiących kranów, nieszczelnych uszczelek itp. (n=602) 9 W czasie mycia zębów, golenia domownicy zakręcają bieżącą wodę (n=602) Przy ręcznym myciu naczyń domownicy starają się ograniczyć ilość zużywanej wody (n=602) Podczas brania kąpieli, prysznica domownicy starają się ograniczyć zużycie wody (n=602) Domownicy rozpoczynają zmywanie naczyń w zmywarce wtedy, gdy uzbiera się pełna komora lub korzystają z oszczędnościowych programów zmywania (n=172)** Do mycia naczyń domownicy używają zmywarki do naczyń (n=172)** 16% 7% 2 8% 23% 8% 9% 3 10% 75% 65% 63% 58% 87% Alexei Nastoiascii Większość gospodarstw domowych, w których oszczędza się wodę, zwraca uwagę na szczelność instalacji wodnych oraz racjonalne gospodarowanie wodą w trakcie codziennych czynności, takich jak poranna toaleta, czy ręczne mycie naczyń. *Znajomość wspomagana oznacza, że respondenci wybierają odpowiedzi z czytanej przez ankietera listy. **Pytanie zadawane tylko tym osobom, których gospodarstwa domowe wyposażone są w zmywarkę do naczyń.

17 Dodatkowe metody służące oszczędzaniu bieżącej wody Dodatkowe metody, urządzenia ograniczające zużycie wody Perlatory (aeratory) Spłuczka z funkcją stop lub podziałem na spłukiwanie pełne i oszczędne Korzystanie z programów i, lub urządzeń ograniczających zużycie wody 16% 20% 39% Jedynie 1 gospodarstw domowych, które oszczędzają bieżącą wodę, korzysta z dodatkowych urządzeń ograniczających zużycie wody. Najczęściej są to perlatory, specjalne spłuczki oraz programy i urządzenia. Baterie termostatyczne Baterie łazienkowe, kuchenne z jednym uchwytem Wielokrotne używanie wody Woda z kąpieli wykorzystywana jest do spłukiwania toalety W czasie prania ręcznego i, lub w pralce automatycznej ogranicza się zużycie wody.. n=87 Oszczędzanie wody, tj. ograniczanie jej zużycia Pobór wody oligoceńskiej/ze źródła Wykorzystanie wody deszczowej Prysznic zamiast wanny Inne 7% 6% 6% 5% 5% 5% 5% Czy w Pana(i) gospodarstwie domowym stosuje się jeszcze jakieś dodatkowe metody czy też urządzenia ograniczające zużycie wody z kranu? 8 1 Tak Nie Trudno powiedzieć n=602 n=602

18 Powody oszczędzania bieżącej wody Co skłania członków Pana(i) gospodarstwa domowego do oszczędzania wody? Chęć obniżenia opłat za wodę 85% Chęć dbania o ochronę środowiska, np. ograniczone zasoby wody 50% Sven_Vietense Wychowanie, wyrobiony nawyk Ze wględów pragmatycznych (szambo, terma) 3% Ogólna chęć oszczędzania Inne Trudno powiedzieć *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź. n=602 Oszczędzaniu wody towarzyszy przede wszystkim motywacja ekonomiczna, choć warto zwrócić uwagę, że drugim ważnym czynnikiem zachęcających mieszkańców do racjonalnego korzystania z wody jest troska o środowisko. Mniej znaczące są proekologiczne wychowanie czy względy praktyczne, np. obawa przed zapełnieniem szamba.

19 Wiedza na temat sposobów oszczędzania energii Opierając się na uzyskanych deklaracjach można sądzić, iż stopień poinformowania warszawskich gospodarstw domowych o możliwych sposobach oszczędzania energii elektrycznej w mieszkaniu, domu jest zadowalający. Zdecydowana większość badanych (85%) przyznaje, że ich wiedza na ten temat jest wystarczająca, w tym 38% twierdzi, że jest ona zdecydowanie wystarczająca. Brak rozeznania w tej sprawie deklaruje 1 badanych. Należy jednak pamiętać, że subiektywne oceny respondentów nie muszą korespondować z posiadaniem rzetelnej wiedzy na temat oszczędzania energii. Innymi słowy, osoby mające ograniczone potrzeby informacyjne jednocześnie mogą czuć się dobrze poinformowane. Zdecydowanie lepiej poinformowani w kwestii oszczędzania prądu są mężczyźni niż kobiety (stosunek deklaracji typu zdecydowanie wystarczająca wynosi 46% do 36%). Natomiast najsłabiej poinformowane czują się osoby młode, tj. w przedziale wieku od 18 do 34 lat. Wśród nich odsetek osób deklarujących słabe rozeznanie w kwestiach oszczędzania prądu wynosi 29%, podczas gdy wśród osób starszych, tj. w wieku 65 i więcej lat 9%. Jak Pan(i) ocenia, czy Pana(i) wiedza na temat sposobów oszczędzania energii elektrycznej w Pana(i) gospodarstwie domowym jest wystarczająca czy też niewystarczająca? 47% 10% 3% 38% Zdecydowanie wystarczająca Raczej wystarczająca Raczej niewystarczająca Zdecydowanie niewystarczająca Trudno powiedzieć Yuri Arcurs

20 Zainteresowanie otrzymywaniem informacji na temat możliwych sposobów oszczędzania energii elektrycznej W jaki sposób chciał(a)by Pan(i) być informowany(a) o możliwych sposobach oszczędzania energii w swoim gospodarstwie domowym?* Z uzyskanych deklaracji wynika, Poprzez gazety, radio, telewizję W środkach komunikacji publicznej (na ekranach w wagonach metra, tramwajach, autobusach) Przez otrzymywanie ulotek, broszur, folderów do domu % że 36% gospodarstw wyraża zainteresowanie otrzymywaniem informacji na temat możliwych sposobów oszczędzania energii elektrycznej w mieszkaniu, domu. Poprzez stronę internetową Urzędu m.st. Warszawy i/lub urzędu dzielnicy 49% Poprzez udział w imprezach, takich jak: pikniki, zajęcia ekologiczne, warsztaty 3 Drogą mailową Dodatek do rachunku, faktury 13% Czy chciał(a)by Pan(i) otrzymywać informacje o możliwych sposobach oszczędzania energii w swoim gospodarstwie domowym? Poprzez zorganizowane spotkania z mieszkańcami (konsultacje, szkolenia) 1 n=360 Telefonicznie lub sms Inne 33% 2 Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Według badanych, głównym źródłem informacji dostarczającym wiedzy w zakresie sposobów oszczędzania energii elektrycznej powinny być przede wszystkim media, tj. gazety, radio i telewizja. Na drugim miejscu badani ex aequo wymieniają środki komunikacji miejskiej oraz ulotki, broszury i foldery dostarczane do domów. 29% Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

21 Znajomość różnych metod oszczędzania energii elektrycznej, ciepła i gazu oraz oszczędzanie energii w mieszkaniu, domu Większość mieszkańców warszawskich gospodarstw domowych (69%) deklaruje, że wie, jakie są sposoby oszczędzania energii elektrycznej, ciepła, gazu, które można zastosować w ich mieszkaniu, domu. Brak orientacji w tym temacie charakteryzuje 27% gospodarstw. Czy zna Pan(i) jakieś sposoby oszczędzania energii elektrycznej, ciepła, gazu, które można zastosować w Pana(i) gospodarstwie domowym? 27% Tak Nie 69% Trudno powiedzieć N= Wśród ogółu gospodarstw domowych 85% deklaruje, że oszczędza prąd. Brak takich nawyków charakteryzuje 1 gospodarstw. Czy w Pana(i) gospodarstwie domowym w jakiś sposób ogranicza się zużycie prądu? 1 Tak Nie Trudno powiedzieć 85%

22 Spontaniczna znajomość różnych metod oszczędzania energii elektrycznej, ciepła i gazu 1/2* Gaszenie światła w pomieszczeniach, w których nikt nie przebywa 49% Stosowanie energooszczędnych żarówek 43% Wyłączanie sprzętu, z którego się nie korzysta, np. żelazka, telewizora 29% Korzystanie tylko z niezbędnego oświetlenia Wyłączanie ze stanu czuwania urządzeń elektrycznych, np. odtwarzacz wideo, sprzęt grający Ograniczanie zużycia ciepła poprzez programator, obniżanie temperatury grzejników itp. 16% 2 28% Wśród znanych metod oszczędzania energii w czołówce znajdują się dwie: gaszenie światła w pomieszczeniach, w których nikt nie przebywa (49%) oraz stosowanie energooszczędnych żarówek (43%). Gotowanie w czajniku tylko takiej ilości wody, jaka jest potrzebna w danej chwili Dbanie o to, aby okna i, lub drzwi zewnętrzne nie powodowały strat ciepła, np. wymiana na nowe lub ich izolowanie Wietrzenie pomieszczeń w zimie przy zakręconych zaworach grzejnikowych Dodatkowe praktyki i rozwiązania oszczędzające energię, ciepło, np. czujniki zmierzchowe, gotowanie na parze Korzystanie z energooszczędnych urządzeń 9% 8% 7% 7% 5% W dalszej kolejności wymieniane są: wyłączanie sprzętu, z którego nikt nie korzysta (29%), korzystanie z ograniczonej liczby punktów świetlnych (28%) oraz wyłączanie urządzeń ze stanu czuwania (2). n=688 *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

23 Spontaniczna znajomość różnych metod oszczędzania energii elektrycznej, ciepła i gazu 2/2* Wymiana instalacji elektrycznych, grzewczych, np. pieca, grzejników na bardziej energooszczędne Stosowanie oszczędnościowych programów prania i, lub obniżanie temperatury wody Ocieplenie ścian zewnętrznych i, lub dachu budynku Rozpoczynanie prania w pralce dopiero po zapełnieniu bębna Gotowanie pod przykryciem Likwidacja, ograniczone korzystanie z czajnika elektrycznego, piekarnika, gotowanie na gazie Dwutaryfowy system poboru energii 3% 3% 3% Istnieje wiele metod oszczędzania energii, które są jak wynika ze spontanicznych wypowiedzi respondentów słabo zakorzenione w świadomości mieszkańców. Przykładem jest gotowanie pod przykryciem. Na ten sposób zwraca uwagę jedynie mieszkańców. Jeszcze mniejszy odsetek badanych wymienia energię słoneczną, wiatrową czy też panele fotowoltaiczne. Korzystanie z energii produkowanej przez kolektory słoneczne Korzystanie z energii produkowanej w małej elektrowni wiatrowej lub z energii produkowanej przez panele fotowoltaiczne Inne n=688 *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

24 Najbardziej rozpowszechnione sposoby oszczędzania energii elektrycznej Przeczytam Panu(i) kilka możliwych sposobów oszczędzania prądu. Proszę powiedzieć, które z nich i jak często stosuje się w Pana(i) gospodarstwie domowym.* Domownicy gaszą światło w pomieszczeniach w których nikt nie przebywa (n=848) Domownicy korzystają tylko z niezbędnego oświetlenia (n=848) Tak, zawsze Tak, często Tak, czasami 7% 19% 19% 7 77% Wśród gospodarstw domowych deklarujących znajomość różnych metod oszczędzania energii elektrycznej, ciepła oraz gazu, najczęściej stosowanym sposobem ograniczania zużycia prądu jest gaszenie światła w pomieszczeniach, w których nikt nie przebywa. Natomiast najmniej rozpowszechnione jest wyłączanie urządzeń elektrycznych ze stanu czuwania. Domownicy rozpoczynają pranie w pralce dopiero po zapełnieniu bębna (n=813)** 8% 1 70% Domownicy gotują w czajniku elektrycznym tylko taką ilość wody, jaka jest potrzebna w danej chwili (n=438)*** Domownicy stosują oszczędnościowe programy prania lub obniżają temperaturę wody w pralce (n=813)** 9% 2 5 Fredy Sujono Domownicy wyłączają ze stanu czuwania urządzenia elektryczne, np. odtwarzacz wideo, sprzęt grający (n=848) 19% 18% 4 *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź. **Pytanie zadawane tylko tym osobom, których gospodarstwa domowe wyposażone są w automatyczną pralkę. ***Pytanie zadawane tylko tym osobom, których gospodarstwa domowe wyposażone są w elektryczny czajnik.

25 Powody oszczędzania energii elektrycznej Co skłania członków Pana(i) gospodarstwa domowego do oszczędzania prądu? Chęć obniżenia opłat za prąd 9 Troska o środowisko, klimat (chęć zmniejszenie emisji dwutlenku węgla, dbanie o czystsze powietrze itp.) Potrzeba zmniejszenia zużycia tradycyjnych surowców energetycznych, takich jak węgiel, gaz, ropa Wychowanie Ogólna chęć oszczędzania Przyzwyczajenie Troska o zdrowie własne i członków rodziny Ze wględów pragmatycznych 6% 3% 29% Sven_Vietense W opinii gospodarstw, które oszczędzają energię elektryczną, najważniejszym powodem, dla którego należy oszczędzać energię elektryczną jest chęć obniżenia opłat za prąd. Kwestia ta dystansuje inne wskazania, choć warto zwrócić uwagę, że troska o środowisko zajmuje także wysoką drugą pozycję. Świadomy wybór Inne, np. zmniejszenie zużycia sprzętów, chęć zmniejszenia obciążenia instalacji, moda Nie wiem, trudno powiedzieć 6% n=848 *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

26 Korzystanie z urządzeń ograniczających zużycie energii elektrycznej i ciepła Stosowanie energooszczędnych żarówek oraz korzystanie z urządzeń oznaczonych klasą efektywności energetycznej to działania bardzo popularne w warszawskich gospodarstwach domowych. Czy w Pana(i) gospodarstwie domowym korzysta się z: (odsetek odpowiedzi twierdzących) Z energooszczędnych żarówek () 88% Z urządzeń gospodarstwa domowego oznaczonych klasą efektywności energetycznej A(+), A(++) lub niższych, np. C, B () Z innych urządzeń ograniczających zużycie energii, ciepła, np. programatory, piece kondensacyjne () 7 Znacznie mniej rozpowszechnione jest korzystanie z proekologicznych instalacji i urządzeń, takich jak systemy solarne, małe elektrownie wiatrowe. Jak pokazują zgromadzone dane, tego typu urządzenia nie mają większego zastosowania w domkach jednorodzinnych. Czy w Pana(i) gospodartwie domowym korzysta się z: (odsetek odpowiedzi twierdzących) Z kolektorów słonecznych (systemów solarnych) do podgrzewu ciepłej wody (n=130)* Z paneli fotowoltaicznych (paneli słonecznych) do produkcji prądu (n=130)* Fredy Sujono Z małych elektrowni wiatrowych do produkcji prądu (n=130)* 0% *Pytania adresowane wyłącznie do mieszkańców domków jednorodzinnych.

27 Zainteresowanie zużyciem prądu, ocena jego zużycia oraz analiza zachowań konsumenckich Świadomość ilości zużywanego prądu charakteryzuje nieco ponad połowę (56%) warszawskich gospodarstw domowych. Z deklaracji respondentów, którzy monitorują zużycie prądu w swoim mieszkaniu, domu, wynika, że w większości gospodarstw domowych (6) w ciągu ostatnich 12 miesięcy zużycie prądu utrzymywało się na tym samym poziomie. Wzrost zużycia odnotowano w 1, a spadek w 23%. 1 Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy sprawdzał(a) Pan(i) zużycie prądu w swoim gospodarstwie domowym? 4 56% Tak Nie Czy planując zakup artykułów gospodarstwa domowego, np. pralki, lodówki, zmywarki, brał(a)by Pan(i) pod uwagę ilość prądu zużywanego przez te urządzenia? 5% 5% 78% Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć 1 Zwiększyło się Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy zużycie prądu w Pana(i) gospodarstwie domowym: 6 Utrzymywało się na podobnym poziomie 23% Zmniejszyło się Trudno powiedzieć Skłonność do zakupów proekologicznych deklaruje 89% badanych. n=563

28 Korzystanie z różnych źródeł ciepła oraz obniżanie temperatury grzejników Które z następujących źródeł ciepła i jak często wykorzystuje Pan(i) w okresie grzewczym do ogrzania swojego mieszkania, domu:* Ciepło z miejskiej sieci ciepłowniczej, czyli centralne ogrzewanie Tak, zawsze Tak, często Tak, czasami Gaz z sieci Energię elektryczną Drewno, brykiet Olej opałowy, gaz z butli 3% 9% 3% 15% 77% Spośród różnych źródeł ciepła wykorzystywanych do ogrzania pomieszczeń w mieszkaniu, domu najbardziej rozpowszechnione jest ciepło z miejskiej sieci ciepłowniczej. Czy w okresie grzewczym w swoim gospodarstwie domowym obniża Pan(i) temperaturę grzejników i/lub za pomocą kotła, pieca zmniejsza Pan(i) ogrzewanie w mieszkaniu, domu? Tak 2 Nie Węgiel, koks 78% Nie wiem, trudno powiedzieć Inne źródła ciepła, np. energię słoneczną, pompę ciepła, trawę, gałęzie, naftę *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

29 Powody oszczędzania ciepła Z jakich powodów w Pana(i) gospodarstwie domowym w okresie grzewczym obniża się temperaturę grzejników?* Dla komfortu, aby było chłodniej Dla zmniejszenia opłat za ciepło Ze względów zdrowotnych, np. aby nie przegrzewać organizmu Dla zmniejszenia zużycia energii Dla ochrony środowiska, klimatu (zmniejszona emisja dwutlenku węgla, czystsze powietrze) 5% 1 13% 33% 70% W gospodarstwach domowych, w których obniża się temperaturę grzejników, głównym powodem takiego działania jest chęć zapewnienia komfortu cieplnego. Drugim czynnikiem motywującym mieszkańców do oszczędzania ciepła są względy finansowe. Zwraca na nie uwagę co trzeci badany. Jeśli pozwalają mi na to warunki mieszkaniowe Z powodu nieobecności w mieszkaniu, domu Mniej znaczące są względy zdrowotne (1) oraz chęć zmniejszenia zużycia prądu (13%). Potrzeba ograniczenia zużycia tradycyjnych źródeł energii, takich jak węgiel, ropa, gaz (bezpieczeństwo energetyczne) Ze względów pragmatycznych (np. wietrze mieszkanie) Jedynie co dwudzieste gospodarstwo zwraca uwagę na aspekt środowiskowy. Trudno powiedzieć n=786 *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

30 Oszczędzanie ciepła Wśród różnych metod oszczędzania ciepła w gospodarstwie domowym najczęściej wymieniane są: odsuwanie mebli i innych sprzętów od kaloryferów tę metodę stosuje 89% gospodarstw domowych; obniżanie temperatury w pomieszczeniach, z których rzadziej się korzysta tę metodę stosuje 80% badanych; izolowanie pomieszczeń ogrzewanych i nieogrzewanych tę metodę stosuje 40% gospodarstw. Czy i jak często w Pana(i) gospodarstwie domowym w okresie grzewczym Zwraca się uwagę na to, aby grzejniki nie były zastawione meblami, zasłonięte zasłonami () W pomieszczeniach, z których rzadziej się korzysta obniża się temperaturę grzejników do minimum (n=786) Pomiędzy pomieszczeniami ogrzewanymi i nieogrzewanymi zamyka się drzwi () Tak, zawsze Tak, często Tak, czasami 23% 58% 8% 75% 9% 13% 10% 9% emmi

31 Segregowanie odpadów w gospodarstwach domowych Zdecydowana większość (78%) warszawskich gospodarstw domowych deklaruje, że segreguje śmieci, przy czym 69% robi to regularnie. Czy w Pana(i) gospodarstwie domowym segreguje się śmieci? 2 Tak, regularnie 9% 69% Tak, od czasu do czasu Nie Większą skłonność do systematycznego segregowania odpadów wykazują mieszkańcy domków jednorodzinnych niż ci, którzy mieszkają w blokach (stosunek 85% do 66%). Segregowanie śmieci w zależności od typu zabudowy Tak, regularnie Dom wielorodzinny, np. kamienica, blok (n=870) Dom jednorodzinny, np. wolnostojący, bliźniak, szeregowy (n=130) Tak, od czasu do czasu 10% 66% 85%

32 Rodzaje odpadów segregowanych w gospodarstwach domowych Najczęściej segregowanymi odpadami są plastik, papier oraz szkło. Znacznie mniej osób wymienia metal, a także odpady spożywcze, organiczne. Jakiego rodzaju śmieci segreguje się w Pana(i) gospodarstwie domowym?* Plastik 90% Do najrzadziej segregowanych śmieci należą urządzenia elektryczne i elektroniczne, jak również lekarstwa, ubrania oraz przedmioty wielkogabarytowe. Papier Szkło Metal, puszka 29% 77% 8 Odpady spożywcze, organiczne 1 Odpady elektryczne i elektroniczne, tzw. elektrośmieci N= Inne (np. lekarstwa, ubrania, gabaryty, gospodarcze) Niezakwalifikowane (zmieszane, komunalne) 3% n=777 *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź. Yali Shi

33 Powody niesegregowania odpadów w gospodarstwach domowych Dlaczego w Pana(i) gospodarstwie domowym nie segreguje się śmieci? Nie ma w pobliżu mojego bloku, domu pojemników na odpady segregowane Segregowanie śmieci nie ma sensu, bo i tak trafiają one do jednej śmieciarki Brak miejsca w mieszkaniu, domu na pojemniki do segregacji Nie chce mi się, jestem zbyt leniwy(a) na to Brak zgody mieszkańców, spółdzielni, wspólnoty mieszkaniowej Zbyt mała ilość śmieci, aby warto je było segregować Brak decyzji legislacyjnej, ustawy w tej sprawie Nie ma zapewnionych warunków zewnętrznych, np. zsyp, przepełnione pojemniki do segregacji, zbyt rzadki wywóz śmieci Jest to zbyt czasochłonne N= Nie opłaca mi się to, firma, która odbiera odpady ode mnie nie stosuje żadnych zniżek dla osób segregujących odpady n=223 Brak zwyczaju segregowania śmieci Nie wiem, jak prawidłowo segregować odpady Inne Trudno powiedzieć 13% 8% 3% 3% 3% 3% 6 W opinii 6 mieszkańców gospodarstw, które nie segregują śmieci, głównym czynnikiem uniemożliwiającym porządkowanie odpadów jest brak w pobliżu bloku, domu pojemników do segregacji. Część osób (13%) nie widzi sensu w podejmowaniu tego typu działań, ponieważ posortowane śmieci nie trafiają do recyklingu. Kolejnym czynnikiem, na który zwraca uwagę 8% respondentów, utrudniającym porządkowanie śmieci, jest brak miejsca w mieszkaniu, domu na ustawienie pojemników na odpady. Rzadziej wymieniane wskazania to ogólny brak chęci, czy też zainteresowania ze strony mieszkańców, zarządów nieruchomości oraz brak odpowiednich nawyków. Tylko deklaracji dotyczy braku praktycznej wiedzy na temat prawidłowego segregowania śmieci. *Procenty nie sumują się do 100, ponieważ badani mogli wybrać więcej niż jedną odpowiedź.

34 Charakterystyka badanych gospodarstw domowych 1/2 Z uzyskanych deklaracji wynika, że zdecydowana większość gospodarstw domowych wyposażona jest w wodociąg (96%) oraz sieć kanalizacyjną (95%), a 8 w centralne ogrzewanie. Mieszkania wyposażone w instalacje techniczno-sanitarne 96% 95% 8 Wśród warszawskich gospodarstw domowych najliczniejszą grupę tworzą mieszkania jedno- oraz dwuosobowe. W sumie stanowią one 65% ogółu badanych gospodarstw. W badanej próbie odsetek budynków wielorodzinnych wynosi 87%, a domków jednorodzinnych 13%. ktsdesign Wodociąg Kanalizacja Centralne ogrzewanie W jakiego rodzaju budynku Pan(i) mieszka? Gospodarstwa domowe według liczby osób w gospodarstwie 13% 87% Dom wielorodzinny, np. kamienica, blok Dom jednorodzinny, np. wolnostojący, bliźniak, szeregowy 19% Czteroosobowe Pięć i więcej osób 27% 1 38% Jednoosobowe Dwuosobowe Trzyosobowe

35 Charakterystyka badanych gospodarstw domowych 2/2 Średnia powierzchnia użytkowa mieszkań wynosi 64 m 2, przy czym połowa mieszkań to zasoby o powierzchni nieprzekraczającej 52 m 2. Przeciętna powierzchnia mieszkań w domach wielorodzinnych wynosi 53 m 2, a w domach indywidualnych 141 m 2. Mieszkania wybudowane przed 1945 rokiem stanowią 9% ogółu nieruchomości. Natomiast zasoby mieszkaniowe wybudowane w ciągu ostatnich dziesięciu lat stanowią 5% ogółu mieszkań. poniżej i więcej brak danych Powierzchnia użytkowa mieszkania w m 2 16% 19% 20% 2 7% 3% W jakim okresie wybudowano budynek, w którym obecnie Pan(i) mieszka? Pavel Losevsky przed nie wiem 7% 5% 3% 1 13% 20% 36%

36 Ocena zasobów mieszkaniowych według dzielnic oraz korzystanie z urządzeń AGD Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania, domu w m 2 Wilanów Wawer Rembertów Wesoła Włochy Ursynów Białołęka Targówek Ursus Żoliborz Bemowo Praga Płd. Mokotów Bielany Śródmieście Ochota Wola Praga Płn. Warszawa ogółem Dom wielorodzinny Dom jednorodzinny % 80% 60% 40% 20% 0% Czy w Pana(i) gospodarstwie domowym korzysta się z: 95% % Automatycznej pralki Elektrycznego czajnika Zmywarki do naczyń Posiadanie automatycznej pralki w gospodarstwie domowym deklaruje 95% respondentów. Co drugie gospodarstwo (5) wyposażone jest w elektryczny czajnik. Natomiast 29% mieszkańców korzysta ze zmywarki do naczyń. n=988 Przeciętna powierzchnia mieszkania w Wilanowie jest ponad dwukrotnie większa niż na Pradze Północ. Na Śródmieściu, Ochocie, Woli oraz Pradze Północ dominują mieszkania o mniejszym metrażu, tj. o powierzchni do 50 m 2.