OSZCZĘDZANIE ENERGII W DOMU

Transkrypt

1 Zdzisław Ginalski CDR O/Radom OSZCZĘDZANIE ENERGII W DOMU Wprowadzenie Wszystko co Ŝyje potrzebuje energii. Człowiek stwarzając cywilizację zwiększył ogromnie swoje zapotrzebowanie na coraz to nowe rodzaje energii prąd, paliwa napędowe pojazdów, ciepło. KaŜde przekręcenie włącznika, kaŝde włączenie kontaktu oznacza spalanie paliw i emisję do atmosfery CO2 i innych związków odpowiedzialnych za zanieczyszczenie środowiska. Współczesne elektrownie dostarczają nam energię elektryczną prawie bez ograniczeń, ale ropa naftowa, gaz ziemny i węgiel wyczerpią się któregoś dnia. Dlatego naleŝy racjonalnie korzystać z energii. Na półkach sklepowych pojawia się coraz więcej urządzeń mających ułatwić nam Ŝycie: roboty, miksery, czajniki bezprzewodowe, zmywarki do naczyń. Urządzenia te oszczędzają naszą pracę i czas zuŝywają jednak energię. Nie oznacza to jednak, Ŝe z tych urządzeń musimy rezygnować. Oszczędzanie to jedynie zmniejszenie zuŝycia energii często kosztem naszego zdrowia lub zmęczenia a nie o to nam chodzi. Nikt oszczędzając energię nie zrezygnuje z lodówki, telewizora czy teŝ pralki automatycznej, ale za to moŝe gotować w garnku przykrytym pokrywką, zakręcać kran czy wyłączać światło w pustym pomieszczeniu. Racjonalne uŝytkowanie energii to wykorzystanie urządzeń w taki sposób, aby dawały nam jak najwięcej korzyści przy minimalnym zuŝyciu energii. Powszechnie przyjęło się, Ŝe zwiększenie oszczędności zuŝycia energii w domu jest moŝliwe poprzez inwestycje w nowe urządzenia. Pierwsze nasze skojarzenia to konieczność ponoszenia wydatków oraz pytanie, ile będę musiał za to zapłacić. Niemniej okazuje się jednak, Ŝe podniesienie oszczędności energetycznej domu, a co zatem idzie zmniejszenie wydatków na rachunki za energię jest moŝliwe poprzez zmianę dotychczasowych przyzwyczajeń bez ponoszenia dodatkowych kosztów finansowych. Istotne jest przede wszystkim unikanie nieświadomego często marnotrawienia energii oraz wyrobienie sobie nowych energooszczędnych nawyków. Przede wszystkim korzystajmy z energii wówczas kiedy jej naprawdę potrzebujemy, unikając w ten sposób jej marnowana. Zatem nie zostawiajmy załączonych urządzeń elektronicznych oraz światła w sytuacji, kiedy wychodzimy z domu na dłuŝej. Energię powinniśmy traktować jako dobro wspólne i wspólnie dbać o jej racjonalne wykorzystanie, co z pewnością przyczyni się do nie tylko zwiększenia oszczędności energetycznej naszego kraju, ale wpłynie pozytywnie na nasze budŝety domowe. KaŜdy z nas oszczędzając energię dba o budŝet domowy i chroni środowisko dla przyszłych pokoleń, które nie tyle odziedziczyliśmy po przodkach, co poŝyczyliśmy od naszych dzieci i im zobowiązani jesteśmy oddać je niezniszczone. Zacznijmy zatem po kolei analizę czynności, które pomogą nam osiągnąć ten cel. Normy efektywności energetycznej Jeśli planujemy zakup nowych urządzeń elektronicznych zwracajmy zawsze uwagę na normy efektywności energetycznej, które informują nas o zuŝyciu energii. Klasy energetyczne oznaczone są literami od A do G, gdzie najbardziej energooszczędna jest klasa A++ oraz A+, z kolei najmniej klasa G. Decydując się na zakup urządzeń o klasie A+ zaoszczędzimy w niektórych urządzeniach nawet do 25 % zuŝycia energii w stosunku do urządzenia oznaczonego normą A. Norma efektywności energetycznej ma na celu ułatwienie nam konsumentom- racjonalnych zakupów, które przełoŝą się w kolejnych miesiącach lub latach na nasze domowe budŝety. Zatem zasadnym jest zwrócenie uwagi nie tylko na cenę kupowanego produktu, lecz takŝe na normę efektywności energetycznej.

2 Urządzenia gospodarstwa domowego AGD Jednym z podstawowych urządzeń AGD znajdujących się niemalŝe we wszystkich domach jest lodówka. Istotne jest prawidłowe umiejscowienie lodówki nie tylko ze względów estetycznych, lecz takŝe ze względu odległości od instalacji grzewczych. NaleŜy zwrócić uwagę na zachowanie odpowiedniego odstępu lodówki od kaloryferów, piekarnika bądź miejsc będących w stałym zasięgu promieni słonecznych. Konieczność tych działań uzasadnia fakt, iŝ niŝsza temperatura otoczenia lodówki wpływa na ilość zuŝytej energii elektrycznej. Wskazanym jest takŝe zachowanie odpowiedniej odległości od ściany ( min.10 cm), co umoŝliwi lepszą wentylację powietrza. Trzeba czyścić (odkurzać) wymiennik ciepła, czyli tą część lodówki, która jest odpowiedzialna za odprowadzenie ciepła z wewnątrz lodówki. W przypadku pokrycia tej części kurzem tłuszczem lub brudem jej sprawność zmaleje, a spręŝarka musi pracować znacznie częściej, co wiąŝe się z większym zuŝyciem energii. Nowoczesne lodówki posiadają funkcję automatycznego rozmraŝania. Niemniej starsze modele, które tej funkcji nie posiadają warto systematycznie rozmraŝać, co takŝe przyczyni się do zmniejszenia zuŝycia energii (średnio o około 40 kwh rocznie). Zatem jeśli planujemy zakup lodówki to warto zwrócić uwagę nie tylko na normę efektywności energetycznej, lecz równieŝ na obecność funkcji automatycznego usuwania szronu i wilgoci. UŜywając jej naleŝy dbać o to, aby nie została uszkodzona izolacja termiczna, którą zapewniają uszczelki na drzwiach. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe nie powinno się wkładać do lodówki ciepłych potraw lub garnków oraz nie trzymać zbyt długo otartych drzwi, gdyŝ powoduje to wzrost temperatury powietrza wewnątrz urządzenia. Wskazanym jest utrzymanie porządku w lodówce, gdyŝ skróci to czas wyszukiwania przez nas produktów Ŝywnościowych. Kiedy juŝ wyszukamy nasze produkty Ŝywnościowe w lodówce i spoŝyjemy przykładowo obiad zaspokajając nasz apetyt, naleŝałoby wówczas pozmywać naczynia. Kiedy zmywamy naczynia w kuchennym zlewie wskazane jest napełnienie jednej komory ciepłą wodą aniŝeli korzystanie z odkręconego kranu ciepłej wody do samego mycia. Z kolei kiedy korzystamy ze zmywarki elektrycznej zmniejszenie zuŝycia energii osiągniemy poprzez uŝywanie jej w momencie, kiedy jest całkowicie zapełniona naczyniami. Ponadto warto stosować krótkie programy, jeśli naczynia nie są zbyt zabrudzone. Zmywajmy w temperaturze 50 o C zaś od czasu do czasu 60 o C, co przyczyni się do samooczyszczania zmywarki. NiemalŜe codziennie w naszych domach czuć w powietrzu aromat przygotowywanych potraw, do czego przyczynia się kuchenka elektryczna oraz piekarnik. Jeśli planujemy zakup takiego urządzenia to prócz normy efektywności energetycznej warto zwrócić uwagę na funkcję termoobiegu. Podczas pieczenia w piekarniku naleŝy pamiętać o unikaniu niepotrzebnego otwierania drzwi od piekarnika (średnia oszczędność to 10% zuŝycia energii) oraz wyłączenia go na 10 minut przed końcem pieczenia, co pozwoli nam wykorzystać gromadzone w piekarniku ciepło. Gotując trzeba pamiętać, aby gotować potrawy w garnkach z pokrywką (średnio oszczędzamy 30% zuŝycia energii) oraz systematycznym czyszczeniu dna garnków (oszczędność do 50% zuŝycia energii). Najlepszymi garnkami do gotowania są te ze stali szlachetnej, miedzi oraz aluminium (utrzymują ciepło). Gotując trzeba pamiętać, Ŝe średnica garnka powinna być nie mniejsza aniŝeli pole grzewcze kuchenki, gdyŝ skutkuje to stratą sięgająca 20% zuŝycia energii. Sporą oszczędność energii, a przy okazji czasu, moŝna takŝe uzyskać poprzez podgrzanie małych, gotowych potraw w kuchence mikrofalowej, która potrzebuje na to czasami do 3-4 minut. Z pewnością bardzo często korzystamy z czajnika. Jeśli planujemy jego zakup to naleŝy oprócz normy efektywności energetycznej zwrócić uwagę na płytę grzewczą, gdyŝ jej obecność umoŝliwia gotowanie mniejszych ilości wody aniŝeli czajniki z grzałką spiralną, gdzie minimalnie trzeba 0,5 litra wody. Wskazane jest nade wszystko gotowanie takiej ilości wody, jaka jest nam potrzebna, aniŝeli zagotowywanie pełnego czajnika w momencie, kiedy planujemy napić się herbaty lub kawy. Wodę naleŝałoby uŝywać bezpośrednio po

3 zagotowaniu, dzięki czemu nie trzeba będzie jej ponownie gotować. Jest to o tyle istotne, Ŝe czajnik elektryczny najwięcej energii zuŝywa na podgrzanie wody mającej temperaturę bliską temperatury wrzenia. Zmniejszymy takŝe zuŝycie energii eklektycznej (średnio o 10%), jeśli regularnie będziemy usuwać kamień z czajnika co takŝe wpłynie korzystnie na nasze zdrowie, gdyŝ woda będzie czystsza. Spore moŝliwości oszczędzania energii daje odpowiednia pralka ( nawet do 50%) oraz racjonalny sposób jej uŝytkowania. Planując zakup tego urządzenia warto zwrócić uwagę na nie tylko normę efektywności energetycznej lecz równieŝ na pobór wody do danego cyklu prania. W pralce zuŝycie energii zaleŝy od dwóch jej odbiorników silnika obracającego bęben oraz grzałek podgrzewających wodę. Moc silnika pralki jest zwykle niewielka ok. 300 W, natomiast duŝym konsumentem energii są grzałki o mocy 1-1,5 KW. Stąd, jeśli ubrania nie są zbyt zabrudzone lub stosujemy środki piorące skuteczne w niŝszych temperaturach to warto obniŝyć temperaturę prania, gdyŝ przykładowo obniŝenie jej o 20 o C zmniejszy zuŝycie energii elektrycznej o ponad 30%. Zasadnym jest oczywiście pranie wówczas kiedy w pełni zapełniony będzie bęben pralki, tak aby racjonalne zuŝywać zarówno prąd oraz wodę. Wypraną odzieŝ powinniśmy prasować w kolejności od tej, która wymaga niŝszej temperatury, z kolei na końcu te wymagające najwyŝszej temperatury Ŝelazka. Okazuje się równieŝ, Ŝe sprzątając mieszkanie lub dom moŝna takŝe zaoszczędzić energię. Jeśli odkurzamy to starajmy się sprawdzić, czy nie został zapełniony worek w odkurzaczu, gdyŝ w takiej sytuacji odkurzacz nie pracuje wydajnie oraz zuŝywa więcej energii elektrycznej. Ponadto jeśli moŝliwe jest posprzątanie małej powierzchni przy pomocy miotły lub zmiotki to warto zdecydować się, aby je uŝyć zamiast odkurzacza. Wracając jeszcze do odkurzania to najlepiej to wykonać przy naturalnym świetle, jeŝeli odkurzamy kilka pomieszczeń, gdyŝ nie musimy wówczas świecić dodatkowego światła w odkurzanym pomieszczeniu. Oświetlenie Istotną część naszych rachunków za energię elektryczną stanowi koszt jej zuŝycia na oświetlenie pomieszczeń w mieszkaniu lub domu. Oświetlenie jest odpowiedzialne za ok. 35 % zuŝywanej w gospodarstwie domowym energii elektrycznej. Dzieje się tak głównie dlatego, Ŝe nadal najpopularniejszym domowym źródłem światła jest Ŝarówka, która liczy sobie juŝ ponad 100 lat. Cechuje się ona bardzo niską sprawnością. Zwyczajna Ŝarówka zamienia bowiem na energię światła jedynie 5% pobranej energii. Reszta, czyli 95% tracone jest w postaci ciepła. Stąd, stosownie do wymagań unijnych z kaŝdym rokiem znikać będą na półkach sklepów tradycyjne Ŝarówki o coraz mniejszej mocy ustępując miejsca Ŝarówkom energooszczędnym. Zasadnym jest przede wszystkim dobieranie mocy Ŝarówki do rodzaju pomieszczeń oraz ilości oświetlenia, jaką chcemy w nich uzyskać. Jeśli planujemy malowanie pomieszczeń warto rozwaŝyć jasne kolory farby rozjaśniające dane pomieszczenie. Wracając jednak do Ŝarówek zasadnym jest, aby wymienić je na Ŝarówki energooszczędne, co w perspektywie czasu przyczyni się do znacznego zredukowania zuŝycia prądu (zuŝywają zaledwie 20% ilości prądu w porównaniu do tradycyjnych Ŝarówek), lecz wymaga to większych nakładów początkowych na zakup Ŝarówek energooszczędnych. Niemniej jest to z pewnością zasadna inwestycja, która szybko się zwraca. Warto takŝe regularnie czyścić oprawy oświetleniowe, co zwiększa skuteczność oświetlenia. Sprzęt komputerowy oraz RTV W kaŝdym domu znajduje się kilka lub czasami kilkanaście urządzeń typu RTV, które często wyposaŝone są w funkcję stand-by. Pozostawianie urządzeń załączonych w trybie czuwania z pewnością jest wygodne, gdyŝ moŝna urządzenia te włączyć uŝywając pilota. Niemniej jednak naleŝy pamiętać, Ŝe zuŝywają one prąd, więc jeśli tych urządzeń jest więcej

4 to równieŝ zuŝycie energii w skali roku jest większe. W miejscu gdzie do jednego kontaktu mamy podłączonych kilka takich urządzeń warto zastanowić się nad podłączeniem listwy zasilającej z wyłącznikiem, gdyŝ jedynie wyłączenie tej listwy wyłączy wszystkie urządzenia naraz.. Bardzo często w kontakcie pozostawiamy ładowarkę do telefonu komórkowego lub laptopa niezaleŝnie od tego, czy urządzenie jest do niego podłączone czy teŝ nie. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe podłączona do prądu ładowarka zuŝywa nawet do 95% energii elektrycznej pomimo Ŝe nie jest do niej odłączony telefon komórkowy. Pracując w domu przy komputerze najlepiej korzystać a laptopa, który zuŝywa zdecydowanie mniej energii elektrycznej (oszczędność nawet do 90%) aniŝeli tradycyjne komputery PC. Odchodząc nawet na chwilę od komputera warto stosować funkcję wygaszania ekranu, a takŝe aktywować w komputerze funkcję zarządzania energia. Z kolei jeśli odchodzimy od komputera na dłuŝej niŝ 15 min wówczas najlepiej go wyłączyć. Wszystkie dodatkowe urządzenia przy komputerze tj. drukarka skaner itp. naleŝy wyłączać wówczas kiedy się z nich nie korzysta. Drukując dokument rozsądnym jest drukowanie dwustronne. Wysyłanie dokumentów faksem moŝemy zastąpić em. Kupując nowe elementy sprzętu komputerowego zwracajmy uwagę na parametry energooszczędne. Energia cieplna Najwięcej energii ( około 70%) w gospodarstwach domowych zuŝywane jest na ogrzewanie, dlatego tak bardzo istotne jest zadbanie o odpowiednią eksploatację instalacji grzewczych. Bardzo duŝo energii zaoszczędzimy poprzez izolację mieszkania lub domu. NaleŜy stosować odpowiednią izolację okien oraz drzwi domowych. DuŜo ciepła ucieka przez nieszczelne okna, źle izolowane ściany, dachy oraz stropy nieocieplanych piwnic i podłogi posadowione na gruncie. Warto takŝe pamiętać, aby nie zastawiać instalacji grzewczych meblami lub innymi przedmiotami utrudniającymi przemieszczanie się ciepła po pomieszczeniu. Jeśli z kolei są w domu pomieszczenia, w których moŝna sobie pozwolić na obniŝenie temperatury naleŝy ją obniŝyć, co takŝe przyczyni się do oszczędności energii cieplnej i zmniejszy nasze rachunki. Pozostawienie pustego domu w ciągu dnia nie powinno oznaczać całkowitego wyłączenia ogrzewania, gdyŝ ustawianie ogrzewania na niŝszą temperaturę przyczyni się do stałego i równomiernego ogrzewania budynku. W sytuacji wychłodzenia pomieszczeń trzeba wówczas duŝo więcej energii cieplnej, aby podnieść ponownie temperaturę do wymaganego poziomu. Ustawiając temperaturę ogrzewana naleŝy pamiętać, Ŝe obniŝenie jej raptem o 1 o C moŝemy skutkować oszczędnością na poziomie 5-6 %. Zatem zasadnym jest obniŝenie temperatury powietrza w kuchni oraz sypialni o 3-4 o C. Wentylacja jest konieczna do usuwania wilgoci, dlatego naleŝy dbać o jej droŝność i prawidłowe funkcjonowanie, by nie dopuścić do rozwoju zagrzybień na ścianach. Zawilgocone powietrze naleŝy usuwać poprzez otwieranie okien na 5 do 10 minut.. Podczas gotowania naleŝy uŝywać pokrywek zmniejszymy tym samym zapotrzebowanie na energię, skrócimy przygotowanie potrawy i jednocześnie uchronimy pomieszczenia przed nadmiarem wilgoci. NaleŜy pamiętać, Ŝe w Polsce budynki starsze często były projektowane z uwzględnieniem wentylacji przez nieszczelności w stolarce okiennej, więc w momencie wymiany na nowe, szczelne okna, musimy szczególnie zwrócić uwagę na właściwą wentylacje. Konieczny jest wtedy montaŝ nawiewników powietrza celem umoŝliwienia dopływu powietrza zewnętrznego do pomieszczenia. Wraz z powietrzem usuwanym z budynku traci się od 30 do 60% energii zuŝywanej zimą na ogrzewanie. Znaczną część tej energii moŝna odzyskać stosując rekuperatory. Elementem decydującym o atrakcyjności energetycznej tych instalacji jest wymiennik ciepła, w którym przez większą część roku powietrze czerpane z zewnątrz ogrzewa się pobierając ciepło z powietrza usuwanego pomieszczenia. Pomiędzy kolejnymi warstwami płyt następuje przepływ powietrza czerpanego z zewnątrz oraz powietrza usuwanego z pomieszczenia.

5 Sprawność temperaturowa odzyskiwanego ciepła dla wymienników tego typu wynosi ok %. Zwiększenie oszczędności energetycznej oraz obniŝenie rachunków za energię moŝliwe jest bez ponoszenia dodatkowych wydatków. Konieczne jest jednak podjęcie wysiłku mającego na celu zmianę dotychczasowych codziennych przyzwyczajeń i wprowadzenie nowych. W perspektywie czasu zauwaŝymy otrzymując kolejne rachunki, Ŝe takie działania naprawdę się opłacają. Jest to szczególnie istotne w momencie, kiedy wszystko wskazuje na to, iŝ z kaŝdym rokiem cena energii będzie wzrastać. Ponadto dzięki takim działaniom przyczynimy się do wzrostu efektywności energetycznej w gospodarstwach domowych w skali kraju, a co za tym idzie mniejszej emisji gazów cieplarnianych i czystszej atmosfery. Literatura: A. Autasik: Racjonalne uŝytkowanie energii P. Pawelec: Oszczędzaj energię w domu czyli nie tylko odnawialne źródła energii PAE Ministerstwo Gospodarki: Inteligentna energia poradnik uŝytkownika