Co dalej z energią jądrową w Polsce?
|
|
- Ludwik Kaźmierczak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Co dalej z energią jądrową w Polsce? Andrzej Hrynkiewicz Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego oraz Instytut Fizyki, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1. Wstęp Na postawione mi przez organizatorów XXXVI Zjazdu Fizyków Polskich pytanie, które stanowi tytuł tego referatu, odpowiedź mogłaby być bardzo krótka. W ciągu dwóch lat od poprzedniego zjazdu w polityce energetycznej Polski nie wydarzyło się nic takiego, co zmieniłoby negatywną opinię rządu o konieczności wprowadzenia energetyki jądrowej w ciągu najbliższych lat. Zdecydowałem się jednak na powiedzenie Państwu, dlaczego nic nowego nie zaszło, dlaczego w ostatecznej wersji założeń polityki energetycznej państwa do 2020 r., przyjętej przez Radę Ministrów w lutym 2000 r., nie ma nawet wzmianki o energetyce jądrowej. Opowiem przede wszystkim, jak powstawał ten projekt założeń oraz dlaczego, moim zdaniem, polityka energetyczna Polski musi być radykalnie zmieniona. Przede wszystkim jednak warto zwrócić uwagę na stopniową zmianę stosunku środków masowego przekazu do energetyki jądrowej. Okazuje się, że diabeł nie taki straszny jak go poprzednio malowano, a budowa nowych reaktorów energetycznych przestała być traktowana jako zbrodnia przeciwko ludzkości, ale stanowi warunek zrównoważonego rozwoju świata. W polskiej prasie przykładami są artykuły w tygodniku Wprost: Czarnobyl największy blef XX wieku ( r.) i Atomowa alternatywa ( r.) lub wywiad Jądro prawdy i artykuł Atomowi uchodźcy w Magazynie Rzeczpospolitej ( r.). 2. Założenia polityki energetycznej państwa Decyzji Sejmu o wycofaniu się z budowy elektrowni jądrowej Żarnowiec w grudniu 1990 r. towarzyszyła opinia o przesunięciu rozwoju energetyki jądrowej do 2010 r. Upłynęło 10 lat, a żadne kroki, które zmierzałyby do wprowadzenia energetyki jądrowej w Polsce po 2010 r. nie zostały zrobione. Ustawa Prawo energetyczne z kwietnia 1997 r. zobowiązała Ministerstwo Gospodarki do przygotowania założeń polityki energetycznej państwa. Założenia miały zawierać długoterminową (na okres nie krótszy niż 15 lat) prognozę gospodarki paliwami i energią oraz długofalowy program działań w celu realizacji wniosków wynikających z tej prognozy. Zgodnie z zapisem Ustawy, Ministerstwo zleciło Agencji Rynku Energii S.A. opracowanie takiej prognozy. Szeroki zespół powołanych ekspertów, reprezentujących instytuty, fundacje, agencje i inne organizacje zajmujące się energetyką, przedstawił wyniki swej pracy (II wersja) w lipcu 1999 r. To pozwoliło Ministerstwu Gospodarki sformułować na posiedzeniu Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów założenia polityki energetycznej Polski do 2020 r. W lutym 2000 r. Rada Ministrów przyjęła zmieniony jeszcze raz projekt założeń. Pouczająca jest lektura trzech kolejnych dokumentów obrazujących zmianę zdania o celowości wprowadzenia w Polsce energetyki jądrowej w miarę jak opinie ekspertów przeradzały się w opinię polityków. W każdym dokumencie rozpatrywane są trzy scenariusze makroekonomicznego rozwoju kraju, różniące się założonym średniorocznym wzrostem Produktu Krajowego Brutto (PKB). W ekspertyzie Agencji Rynku Energii, w scenariuszu peryferyjnym, scharakteryzowanym jako ostrzegawczy, wzrost ten wynosi 4%, w scenariuszu bazowym 5,5%, a w scenariuszu sukcesu, który byłby wynikiem pomyślnego splotu okoliczności 8,4%. Scenariusze bazowy i sukcesu przewidują do 2020 r. podwojenie produkcji energii elektrycznej (wzrost odpowiednio o 91% i o 102%). Umożliwione jest to przez wprowadzenie energetyki jądrowej, dostarczającej 11% energii pierwotnej i stanowiącej ponad 20% udziału w wytwarzaniu energii elektrycznej. Energetyka jądrowa w obu scenariuszach pojawia się nie tylko w 2020 r., ale w odpowiednio mniejszym zakresie już w 2015 r. Scenariusze przedstawione w dokumencie Ministerstwa Gospodarki są mniej ambitne. Scenariusz przetrwania zakłada 2,3% średniorocznego wzrostu PKB, jest określony jako wyraźnie ostrzegawczy i odracza członkostwo Polski w Unii Europejskiej poza 2010 r. (o ile w ogóle będzie realne). Scenariusz odniesienia (4% wzrostu PKB) stwarza szansę przynależności do UE, ale od ok r., a scenariusz postępu (średnioroczny wzrost PKB 5,5%) pozwoli na członkostwo w UE w 2005 r. Tylko scenariusz postępu przewiduje dwukrotny wzrost zużycia energii elektrycznej 152 POSTĘPY FIZYKI TOM DODATKOWY 53D ROK 2002
2 w 2020 r. przy wprowadzeniu 9% udziału energetyki jądrowej. W ostrożnym komentarzu Ministerstwa energetyka jądrowa jest wspomniana w następującym kontekście: W tym scenariuszu wzrasta zapotrzebowanie na energię elektryczną, co przy równoczesnym nałożeniu ograniczeń środowiskowych może powodować konieczność budowy energetyki jądrowej. Zagadnienie to, ze względu na dość zdecydowany opór społeczny przed budową elektrowni jądrowych, wymaga dodatkowych wnikliwych studiów i analiz. Zobaczmy teraz, jak wyglądają scenariusze rozwoju makroekonomicznego w założeniach przyjętych przez Radę Ministrów w lutym 2000 r. W trzech scenariuszach przyjęto taki sam średnioroczny wzrost PKB jak w odpowiednich scenariuszach Ministerstwa Gospodarki, z tym że najbardziej ambitny (wzrost PKB o 5,5%) zmienił nazwę na postępu-plus. Zapotrzebowanie na energię elektryczną w 2020 r. rośnie w tym scenariuszu tylko o 68%. W sposób oczywisty jest to wywołane całkowitym zaniechaniem wprowadzenia energetyki jądrowej. Tak mały wzrost podaży energii elektrycznej w najbardziej ambitnym scenariuszu spowoduje, że mieszkaniec Polski w 2020 r. będzie jej zużywać średnio o 50% mniej niż mieszkaniec krajów Unii Europejskiej. Pozwoli to tylko o 44% obniżyć zużycie węgla jako postaci energii finalnej, a konsumenci nadal będą dewastować środowisko spalając węgiel w wielkich ilościach, bez możliwości oczyszczania gazów odlotowych. Warto zaznaczyć, że we wszystkich przedstawionych scenariuszach rola źródeł energii odnawialnej w Polsce, do których zaliczane są: energia wodna, geotermalna, wiatru, bezpośredniego wykorzystania strumienia promieniowania słonecznego itp., jest traktowana marginalnie. Maksymalny udział tych nośników energii pierwotnej w 2020 r. będzie wynosić zaledwie 6 7%. Jest to moim zdaniem słuszna prognoza. Omawiając przyjęte założenia polityki energetycznej, skoncentrowałem się na sprawie elektroenergetyki i roli energetyki jądrowej. Co prawda, założenia te nasuwają wiele innych uwag krytycznych, ale nie zasługują na potępienie w czambuł. Godne uznania są tendencje obniżania roli węgla jako źródła energii pierwotnej i dynamiczny wzrost zużycia gazu ziemnego, chociaż bez zapewnienia dywersyfikacji źródeł importu gazu ta ostatnia sprawa może budzić obawy o bezpieczeństwo energetyczne państwa. W porównaniu z założeniami przedstawionymi przez ekspertów, założenia przyjęte przez rząd są stanowczo zbyt mało ambitną i radykalną wizją naprawy struktury polskiej elektroenergetyki. Rząd doszedł do wniosku, że elektrownie jądrowe jako źródło energii elektrycznej są nie tylko w Polsce niepotrzebne, ale że energetyka jądrowa w ogóle nie istnieje, gdyż nie zasługuje na żadną wzmiankę. Niepotrzebne jest szkolenie kadr i prace badawczo-rozwojowe z nią związane. Czy jest to objaw uderzającej krótkowzroczności, czy też lęku przed narażeniem się elektoratowi? 3. Konieczność radykalnej zmiany polityki energetycznej Polski Powszechnie panuje opinia, że Polska produkuje wystarczającą ilość energii elektrycznej. Nie odczuwamy jej braku, a nawet eksportujemy jej nadmiar: 8,4 TWh w 1999 r., co stanowiło ponad 5% krajowej produkcji. Tymczasem produkcja i zużycie energii elektrycznej na jednego mieszkańca Polski są bardzo niskie w porównaniu z innymi krajami Europy. Ilustruje to tab. 1. Tabela 1. Roczna produkcja energii elektrycznej na jednego mieszkańca wybranych krajów Europy w 1997 r. [kwh]. Norwegia Szwecja Finlandia Francja 8700 Niemcy 6600 Wlk. Brytania 5900 Czechy 5900 Rosja 5700 Bułgaria 5300 Słowacja Polska 3700 Poziom 3700 kwh jest żenujący, gdyż plasuje nas blisko końca listy krajów europejskich. Wśród europejskich krajów OECD w gorszej sytuacji są tylko Grecy, ale Grecję tłumaczy ciepła strefa klimatyczna, a więc mniejsze zużycie energii na ogrzewanie. Nasuwa się oczywiste pytanie: dlaczego w Polsce nie odczuwamy braku energii elektrycznej? Odpowiedź jest prosta. Przyczyną jest dyktat węgla w naszej energetyce i związana z tym kuriozalna struktura energii finalnej, a więc bezpośrednio dostarczanej użytkownikom. Energia elektryczna jest najcenniejszą postacią energii finalnej. Jej wykorzystanie nie zanieczyszcza środowiska, łatwo ją przesyłać, a jej przetwarzanie na energię użyteczną (ciepło, światło i energię mechaniczną) jest bardzo wydajne. Chociaż w krajach rozwiniętych dzięki restrukturyzacji przemysłu i wprowadzeniu energooszczędnych technologii całkowite zużycie energii stabilizuje się, a nawet spada, to zużycie energii elektrycznej stale się zwiększa. Moc zainstalowana w elektrowniach wzrasta i to na ogół w coraz szybszym tempie. Średnie zużycie energii elektrycznej rocznie na jednego mieszkańca Świata wynosi 2300 kwh. Zużywają ją oczywiście mieszkańcy krajów rozwiniętych, bo 1/3 ludności Ziemi w ogóle nie ma dostępu do energii elektrycznej. POSTĘPY FIZYKI TOM DODATKOWY 53D ROK
3 Mimo że roczne zużycie globalne energii na mieszkańca w Polsce nie odbiega znacznie od zużycia w europejskich krajach OECD, to struktura zużycia energii finalnej wyróżnia Polskę w sposób drastyczny. Pokazuje to tab. 2. Tabela 2. Struktura zużycia energii finalnej w Polsce w 1996 r. Źródła energii Udział [%] Paliwa stałe (węgiel kamienny i brunatny, koks) 34,1 Paliwa płynne (benzyna, olej napędowy) 23,3 Gaz ziemny 14,0 Energia elektryczna 11,3 Ciepło sieciowe, scentralizowane 10,3 Inne 7,0 W 1996 r. 34% energii dostarczanej odbiorcom stanowił węgiel. Był to udział prawie 5-krotnie wyższy niż w krajach rozwiniętych. Oznacza to, że oprócz węgla spalanego jako paliwo pierwotne w elektrowniach i elektrociepłowniach zawodowych, gdzie przy wysokich nakładach finansowych można ograniczyć emisję do atmosfery pyłów, SO 2 i NO x (ale nie CO 2 ), olbrzymie ilości węgla są zużywane w różnych gałęziach przemysłu, spalane w ponad milionie małych, rozproszonych kotłowni i w 15 milionach indywidualnych pieców i kuchni węglowych. W 1999 r. w przemyśle paliwowo-energetycznym redukcja emisji szkodliwych gazów wyniosła tylko kilkanaście procent, a globalna redukcja w przemyśle nie przekroczyła 40%. W przypadku rozproszonych kotłowni i indywidualnych palenisk ograniczenie emisji szkodliwych substancji praktycznie nie istnieje, a tymczasem źródła te są odpowiedzialne za 25% emisji SO 2. Zwalczyć tę tzw. niską emisję, rozprzestrzeniającą się lokalnie, przede wszystkim w miastach, a więc najbardziej szkodliwą, można jedynie przez zmianę struktury energii finalnej przez zastąpienie węgla energią elektryczną i gazem ziemnym 1. Moc zainstalowana w elektrowniach zawodowych w Polsce wynosiła w 1999 r. 31,4 GW(e), w tym moc elektrowni węglowych stanowiła 93,3%, a wodnych 2 zaledwie 6,7%. Oparcie produkcji energii elektrycznej na spalaniu węgla i olbrzymi udział węgla w energii finalnej powoduje, że Polska jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych krajów świata. W 1987 r. emisja 4200 tys. ton SO 2 sytuowała nas na drugim po ZSRR miejscu na liście krajów europejskich. Obecnie zmalała do 1900 tys. ton, ale przyczyną tego jest przede wszystkim spadek zapotrzebowania na energię, a w znacznie mniejszym stopniu budowa instalacji oczyszczających gazy odlotowe. Wielokrotnie wyrażałem przekonanie, że produkcja energii elektrycznej w Polsce powinna być podwojona do 2010 r. Widać, że tego nie da się zrobić, ale do 2020 r. zużycie energii elektrycznej w Polsce musi wzrosnąć co najmniej dwukrotnie, czyli przynajmniej do 7000 kwh rocznie na jednego mieszkańca. Nawet gdyby to się udało osiągnąć, to i tak będziemy się wlec w ogonie rozwiniętych krajów europejskich, których mieszkańcy będą wówczas zużywać średnio 2 razy więcej energii elektrycznej. Nadal będziemy mieć kłopoty z wywiązywaniem się z umów międzynarodowych, narzucających ograniczenie emisji substancji szkodliwych dla środowiska. Jeżeli przyjmiemy, że do 2020 r. trzeba podwoić zaopatrzenie kraju w energię elektryczną, to moc zainstalowana w polskich elektrowniach powinna wzrosnąć o 30 GW(e). Należy przy tym wziąć pod uwagę smutny fakt, że znaczna część naszych elektrowni węglowych pilnie wymaga kapitalnych remontów. Bilans przedsięwzięć w polskiej elektroenergetyce prowadzi do wniosku, że zakończenie budowy elektrowni cieplnej Opole i szczytowo-pompowej elektrowni wodnej Młoty zaledwie skompensuje wycofywane moce i bez budowy nowych elektrowni moc zainstalowana nie ulegnie zmianie. Już w najbliższych latach musimy wobec tego rozpocząć budowę nowych elektrowni, aby do 2020 r. osiągnąć zainstalowaną moc 60 GW(e). Jakie elektrownie powinniśmy budować? Jeśli pominiemy niepoważne projekty oparcia polskiej elektroenergetyki na bateriach słonecznych, wiatrakach lub spalaniu słomy i jeśli uwzględnimy fakt, że nasze rzeki nie niosą niestety dostatecznie dużo energii, żeby elektrownie wodne mogły stanowić znaczące źródło energii elektrycznej, to jesteśmy skazani na elektrownie cieplne i trzy rodzaje paliw: węgiel, gaz ziemny i paliwo jądrowe. Należy te trzy źródła energii elektrycznej wziąć pod uwagę i wybrać najkorzystniejszy model rozwoju polskiej elektroenergetyki. Musimy przede wszystkim przeprowadzić remonty i modernizację pracujących elektrowni i elektrociepłowni węglowych przez instalację w nich wydajnych systemów oczyszczania gazów odlotowych. Musimy zaplanować możliwie szybkie wprowadzanie energetyki jądrowej. Należy prowadzić w tym zakresie intensywne prace badawczo-rozwojowe i pilnie szkolić kadrę specjalistów. W okresie przejściowym powinniśmy zbudować kilka elektrowni gazowo-parowych, które są znacznie 1 Zastąpienie elektrowni węglowych elektrowniami parowo-gazowymi obniża emisję dwutlenku węgla niemal dwukrotnie, emisję NO x czterokrotnie, a emisję SO 2 i pyłów ok. 500 razy. 2 Ponad połowa energii elektrycznej wytwarzanej w elektrowniach wodnych (65%) pochodzi z elektrowni szczytowo- -pompowych, do których na pompowanie wody trzeba dostarczyć więcej energii elektrycznej niż jej one wyprodukują. 154 POSTĘPY FIZYKI TOM DODATKOWY 53D ROK 2002
4 bardziej proekologiczne od elektrowni węglowych. Ich funkcjonowanie będzie musiało być oparte na imporcie gazu ziemnego z najbardziej opłacalnych i zdywersyfikowanych źródeł. Takie działania pozwolą na stopniowe eliminowanie węgla jako nośnika energii finalnej. Zastąpienie energią elektryczną węgla dostarczanego odbiorcom wymaga, oprócz radykalnego wzrostu mocy zainstalowanych w elektrowniach, takiej zmiany cen, żeby to się opłacało użytkownikom. Dotowanie przez państwo węgla musi być zastąpione dotowaniem energii elektrycznej. Związane z tym problemy nie zmieniają logiki wywodu o pilnej konieczności zasadniczych zmian struktury energii finalnej w Polsce. 4. Przyszłość energetyki jądrowej Światowe zasoby łatwo dostępnych, konwencjonalnych paliw energetycznych kurczą się. Jeżeli przyjąć, że zużycie poszczególnych paliw byłoby na obecnym poziomie, to zużycie udokumentowanych zasobów ropy naftowej nastąpiłoby po 50 latach, gazu ziemnego po 65 latach, a węgla w ciągu 250 lat. Rozszczepialnego uranu 235 U wystarczyłoby na 90 lat. Założenie o zużywaniu paliw na obecnym poziomie jest nierealistyczne, gdyż świat potrzebuje coraz więcej energii, a udział różnych paliw będzie się stopniowo zmieniać. Panuje dość powszechna opinia, że rozwiązaniem problemu głodu energetycznego świata będą odnawialne źródła energii. Nie jest to niestety prawda. Są regiony, w których zasoby różnych źródeł energii odnawialnej są bardzo duże. Uprzywilejowane kraje mają szansę oparcia rozwoju energetyki na takich źródłach. Jednak w skali globalnej udział tych źródeł w zaopatrzeniu w energię ocenia się (do 2050 r.) jako nie większy niż 10%. Polska nie należy do krajów uprzywilejowanych pod tym względem. Nasze przeważnie nizinne rzeki nie niosą dużych ilości energii, wody geotermalne mają stosunkowo niską temperaturę, a wiatry wieją nieregularnie. Źródła energii odnawialnej mogą pomóc polskiej energetyce, jednak nawet przy maksymalnym ich wykorzystaniu i poniesieniu wysokich kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych nie mogą one pokryć więcej niż 20% mocy potrzebnej do zainstalowania w najbliższych latach. Inne są perspektywy rozwoju energetyki jądrowej. Co prawda rozszczepialnego uranu-235, stosowanego obecnie w reaktorach energetycznych, wystarczyłoby na kilkadziesiąt lat, ale przyszłe, dalekosiężne formy wykorzystania energii jądrowej pozwolą na zaspokojenie potrzeb świata na setki tysięcy lat. Już samo zastąpienie obecnych reaktorów przez r e a k t o r y p o w i e l a j ą c e lub tzw. wzmacniacze energii, skojarzone z akceleratorami cząstek, pozwolą na wykorzystywanie głównego izotopu uranu 238 U, którego jest 140 razy więcej niż uranu-235, a także toru 232 Th, którego zawartość w skorupie ziemskiej jest 3,5 razy większa od zawartości uranu. Warto w tym miejscu pozwolić sobie na krótką dygresję. Przeciętnie węgiel zawiera ok. dwóch części uranu (tj %) i pięć części toru (tj %) na milion. Otóż gdyby się komuś chciało i opłaciło te ilości uranu oraz toru wydzielić z węgla, a następnie zużyć w powielających reaktorach jądrowych, to otrzymałby kilkanaście razy więcej energii niż ze spalenia całej masy węgla, w którym to paliwo jądrowe było zawarte. Trzecim etapem rozwoju energetyki jądrowej jest wykorzystanie w y s o k o t e m p e r a t u r o w e j s y n - t e z y lekkich jąder. Są nimi izotopy wodoru (deuter i tryt) oraz hel-3. Olbrzymie trudności techniczne odsuwają w czasie wykorzystanie tej drogi pozyskiwania energii, ale jej opanowanie spowoduje, że przestaniemy się martwić brakiem energii. W wodzie, a więc w oceanach, jeden atom deuteru przypada na 6700 atomów zwykłego wodoru, wobec czego energia z syntezy termojądrowej deuteru zawartego w litrze wody odpowiada energii otrzymanej ze spalenia 300 litrów benzyny. Trytu i helu-3 też nam nie zabraknie. Tryt można wytwarzać w reakcjach jądrowych z litu, którego jest pod dostatkiem w skorupie ziemskiej, a hel-3 powstaje z rozpadu promieniotwórczego trytu lub może być dostarczany z kopalni na Księżycu, gdzie przyniesiony ze Słońca w wietrze słonecznym jest wiązany przez tytan w powierzchniowej warstwie Srebrnego Globu. 5. Społeczna akceptacja energetyki jądrowej Największym problemem energetyki jądrowej jest uzyskanie dla niej s p o ł e c z n e j a k c e p t a c j i. W ustroju demokratycznym władze państwowe są wybierane przez społeczeństwo i są przed wyborcami odpowiedzialne. Wobec tego w sprawach ważnych dla rozwoju kraju muszą brać pod uwagę opinię ludności. Nieliczenie się z opinią publiczną naraża władze na presję społeczną w postaci demonstracji, które mogą przybierać drastyczne formy. W Polsce przykładami ilustrującymi ten problem były: wstrzymanie budowy elektrowni jądrowej w Żarnowcu, kontrowersje wokół odbudowy masztu radiowego w Gąbinie, budowa tamy w Czorsztynie, która notabene w 1997 r. uratowała przed powodzią znaczne obszary Polski, czy też lokalizacja składowiska odpadów radioaktywnych. W dzisiejszym świecie, w którym decyzje o kierunkach rozwoju powinny opierać się na naukowych podstawach, rozsądek nakazuje obieranie drogi wskazanej przez ekspertów, a tymczasem presja ze strony niezorientowanego lub wprowadzonego w błąd społeczeństwa zmusza do rezygnacji z właściwej drogi. Na podejmowanie decyzji ma wpływ wiele czynników, m.in. krótkotrwałość zajmowanych stanowisk, a w związku z tym zabiegi o wynik kolejnych wyborów, ataki ze strony rywalizujących partii opozycyjnych, a także niezdolność odróżnienia merytorycznie poprawnych ekspertyz od tendencyjnych. Na szczególną uwagę zasługuje rola goniących za sensacją ś r o d k ó w POSTĘPY FIZYKI TOM DODATKOWY 53D ROK
5 m a s o w e g o p r z e k a z u, których nieodpowiedzialne informacje oraz fałszywe komentarze pogłębiają bezradność społeczeństwa i uniemożliwiają wyrobienie sobie rozsądnej opinii oraz rozbudzają opór przeciwko decyzjom podejmowanym przez władzę. Energetyka jądrowa jest dziedziną, w której demagogiczne wystąpienia łatwo wzbudzają emocje i prowadzą do różnych form protestu podejmowanych przez ludzi odczuwających lęk przed nieznanym i obawiających się wmawianych im zagrożeń. Dyskusja na temat energetyki jądrowej toczy się od kilkudziesięciu lat. Opór społeczeństw nasila się lub słabnie. Awarie w Three Mile Island i w Czarnobylu bardzo ten opór wzmogły. Obecnie zaufanie do energetyki jądrowej i przekonanie o jej zaletach zaczyna w wielu krajach dominować. Zależy to od poziomu edukacji społeczeństwa i dotychczasowych doświadczeń związanych z energetyką. Przykładem racjonalnego stosunku do rozwoju energetyki jest Francja, gdzie 77% energii elektrycznej pochodzi z elektrowni jądrowych. Francuzi na własnej skórze przekonali się, jak proekologiczna jest energetyka jądrowa, a jak fatalnie wpływa na środowisko używanie paliw konwencjonalnych. Jak z jednej strony zmniejszyła się ilość szkodliwych gazów w atmosferze, a z drugiej strony jakie są np. skutki katastrof tankowców przewożących ropę naftową. Moim zdaniem, przyczyną polaryzacji opinii jest skala, w jakiej rozpatrujemy przyszłość energetyki. W s k a l i Ś w i a t a jest oczywiste, że zastosowanie odnawialnych źródeł energii nie będzie, co najmniej przez kilkadziesiąt lat, rozwiązaniem problemu i odegra marginalną rolę w zaopatrzeniu świata w tak potrzebną ludziom energię. Inaczej sprawa wygląda na poziomie p o t r z e b r e g i o n a l n y c h l u b l o k a l - n y c h. W przypadku nielicznych, uprzywilejowanych krajów i szczególnie korzystnych obszarów trzeba rozwijać odnawialne źródła energii i jak najlepiej je wykorzystywać, z pełną jednak świadomością, że nie jest to sposób na zaopatrzenie w energię całego Świata. Trudną, lecz jedyną drogą, która w warunkach demokracji wiedzie do podejmowania mądrych decyzji jest e d u k a c j a s p o ł e c z e ń s t w a i jego przedstawicieli. Niezbędna jest m ą d r a p o p u l a r y z a c j a wyników badań naukowych. Podjąć się jej muszą czołowi uczeni świata. Z ich grona powinni się wyłonić niezależni, rzetelni i kompetentni popularyzatorzy, którzy przekonają społeczeństwo, że tylko nauka pozwoli znaleźć odpowiedź na wyzwania stwarzane przez bezprecedensowy rozwój cywilizacji. 156 POSTĘPY FIZYKI TOM DODATKOWY 53D ROK 2002
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
Bardziej szczegółowoPL0100822 ENERGETYKA I ŚRODOWISKO
PL0100822 ENERGETYKA I ŚRODOWISKO Andrzej Z. Hrynkiewicz Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego, Kraków 1. WPROWADZENIE Wiele obszarów działalności ludzkiej wywiera zgubny wpływ na środowisko
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel
Bardziej szczegółowoSystem handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski, Czech i Niemiec
System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Porównanie strategii i doświadczeń Polski, Czech i Niemiec mgr Łukasz Nadolny Uniwersytet
Bardziej szczegółowoPLAN DZIAŁANIA KT 137. ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce
Strona 1 PLAN DZIAŁANIA KT 137 ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce STRESZCZENIE KT 137 obejmuje swoim zakresem urządzenia cieplno-mechaniczne stosowane w elektrowniach, elektrociepłowniach
Bardziej szczegółowoSektor energii i krajowe bilanse paliwowo-energetyczne w latach Cz. II
Sektor energii i krajowe bilanse paliwowo-energetyczne w latach 1995-2000 Cz. II Dr inż. Witold Weil, Dyrektor Zakładu Energometrii ARE S.A (Nafta & Gaz Biznes czerwiec 2002) Krajowe zużycie podstawowych
Bardziej szczegółowoZapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r.
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r. Ogólnopolska Konferencja
Bardziej szczegółowowodór, magneto hydro dynamikę i ogniowo paliwowe.
Obecnieprodukcjaenergiielektrycznejodbywasię główniewoparciuosurowcekonwencjonalne : węgiel, ropę naftową i gaz ziemny. Energianiekonwencjonalnaniezawszejest energią odnawialną.doniekonwencjonalnychźródełenergii,
Bardziej szczegółowoPolska energetyka scenariusze
27.12.217 Polska energetyka 25 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Cel analizy Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe skutki realizacji 4 różnych scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Wpływ na bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoPrzyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki
Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki Polski system energetyczny na rozdrożu 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność
Bardziej szczegółowoProjekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk Małopolska Agencja Energii i Środowiska sp. z o.o. ul. Łukasiewicza 1, 31 429 Kraków
Bardziej szczegółowoSymulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2. Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018
Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2 Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018 Źródła emisji CO2 Odejście od energetyki opartej na węglu kluczowe dla ograniczenia
Bardziej szczegółowoZielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych
Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych Największe zagrożenia dla naszej cywilizacji: 1) Deficyt energii (elektrycznej) 2) Brak czystej wody 3) Brak żywności 4) Jakość
Bardziej szczegółowoInnowacyjne technologie a energetyka rozproszona.
Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. - omówienie wpływu nowych technologii energetycznych na środowisko i na bezpieczeństwo energetyczne gminy. Mgr inż. Artur Pawelec Seminarium w Suchej Beskidzkiej
Bardziej szczegółowoRozdział 4. Bilans potrzeb grzewczych
ZZAAŁŁO ŻŻEENNIIAA DDO PPLLAANNUU ZZAAO PPAATTRRZZEENNIIAA W CCIIEEPPŁŁO,,, EENNEERRGIIĘĘ EELLEEKTTRRYYCCZZNNĄĄ II PPAALLIIWAA GAAZZOWEE MIIAASSTTAA ŻŻAAGAAŃŃ Rozdział 4 Bilans potrzeb grzewczych W-588.04
Bardziej szczegółowoMODERNIZACJA SYSTEMU WENTYLACJI I KLIMATYZACJI W BUDYNKU ISTNIEJĄCYM Z WYKORZYSTANIEM GRUNTOWEGO WYMIENNIKA CIEPŁA
MODERNIZACJA SYSTEMU WENTYLACJI I KLIMATYZACJI W BUDYNKU ISTNIEJĄCYM Z WYKORZYSTANIEM GRUNTOWEGO WYMIENNIKA CIEPŁA WSTĘP Rośnie nasza świadomość ekologiczna, coraz bardziej jesteśmy przekonani, że zrównoważony
Bardziej szczegółowoEnergetyka rozproszona w drodze do niskoemisyjnej Polski. Szanse i bariery. Debata online, Warszawa, 28 maja 2014 r.
Energetyka rozproszona w drodze do niskoemisyjnej Polski. Szanse i bariery Debata online, Warszawa, 28 maja 2014 r. Mariusz Wójcik Fundacja na rzecz Zrównoważonej Energetyki Debata ekspercka 28.05.2014
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA I ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJACH AMERYKI. Kasia Potrykus Klasa II Gdynia 2014r.
PRODUKCJA I ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJACH AMERYKI. Kasia Potrykus Klasa II Gdynia 2014r. Ameryka Północna http://www.travelplanet.pl/przewodnik/ameryka-polnocna-i-srodkowa/ Ameryka Południowa
Bardziej szczegółowoG S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoStan zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego
AKTUALIZACJA ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA OBSZARU MIASTA POZNANIA Część 05 Stan zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego W 755.05 2/12 SPIS TREŚCI 5.1
Bardziej szczegółowoZałącznik 1: Wybrane założenia liczbowe do obliczeń modelowych
RAPORT 2030 Wpływ proponowanych regulacji unijnych w zakresie wprowadzenia europejskiej strategii rozwoju energetyki wolnej od emisji CO2 na bezpieczeństwo energetyczne Polski, a w szczególności możliwości
Bardziej szczegółowoWykorzystanie węgla kamiennego. Warszawa, 18 grudnia 2013
Wykorzystanie węgla kamiennego Warszawa, 18 grudnia 2013 2 Zasoby kopalin energetycznych na świecie (stan na koniec 2012 r.) Ameryka Płn. 245/34/382 b. ZSRR 190/16/1895 Europa 90/3/150 Bliski Wschód 1/109/2842
Bardziej szczegółowoDYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki
DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji
Bardziej szczegółowoJako stoimy energetycznie? Leżymy...
Jako stoimy energetycznie? Leżymy... Autor: Szymon Kuczyński - Instytut Technologii Elektronowej, Kraków ( Energia Gigawat - marzec 2010) Energia elektryczna produkowana w Polsce oparta jest niemal wyłącznie
Bardziej szczegółowoPROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ
PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ Kraje dynamicznie rozwijające produkcję kraje Azji Południowo-wschodniej : Chiny, Indonezja, Indie, Wietnam,. Kraje o niewielkim wzroście i o stabilnej produkcji USA, RPA,
Bardziej szczegółowoPANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz. Jan Pyka. Grudzień 2009
PANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz Jan Pyka Grudzień 2009 Zakres prac Analiza uwarunkowań i czynników w ekonomicznych związanych zanych z rozwojem zeroemisyjnej gospodarki energii
Bardziej szczegółowoEnergia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe
Dr inż. Mariusz Szewczyk Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki 35-959 Rzeszów, ul. W. Pola 2 Energia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoCzłowiek a środowisko
90-242 ŁÓDŹ ul. Kopcińskiego 5/11 tel: 0-42 678-19-20; 0-42 678-57-22 http://zsp15.ldi.pl ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 15 Człowiek a środowisko 90-242 ŁÓDŹ ul. Kopcińskiego 5/11 tel: 0-42 678-19-20;
Bardziej szczegółowoCEM. Polacy o zmianach klimatu. Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej. Prezentacja głównych wyników badań. Październik 2013
CEM Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej Polacy o zmianach klimatu Prezentacja głównych wyników badań Październik 2013 POSTRZEGANIE WAGI PROBLEMU ZMIAN KLIMATU Bardzo poważnym Jak poważnym problemem
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE
PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Paweł Bućko Konferencja Rynek Gazu 2015, Nałęczów, 22-24 czerwca 2015 r. Plan prezentacji KATEDRA ELEKTROENERGETYKI Stan
Bardziej szczegółowoODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Filip Żwawiak
ODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Filip Żwawiak WARTO WIEDZIEĆ 1. Co to jest energetyka? 2. Jakie są konwencjonalne (nieodnawialne) źródła energii? 3. Jak dzielimy alternatywne (odnawialne ) źródła
Bardziej szczegółowoEkonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce
Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Janusz Kotowicz W1 Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska Układ prezentacji wykładów W1,W2,W3 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoProgram polskiej energetyki jądrowej. Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departament Energii Jądrowej Ministerstwo Gospodarki
Program polskiej energetyki jądrowej Tomasz Nowacki Zastępca Dyrektora Departament Energii Jądrowej Ministerstwo Gospodarki Program polskiej energetyki jądrowej PLAN PREZENTACJI 1. Polski program energetyki
Bardziej szczegółowoWykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej. Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211
Wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211 Gaz ziemny- najważniejsze Gaz ziemny jest to rodzaj paliwa kopalnianego zwany potocznie błękitnym paliwem, jest
Bardziej szczegółowoPolityka klimatyczno-energetyczna Polski oraz pozostałych krajów Wyszehradzkich
Polityka klimatyczno-energetyczna Polski oraz pozostałych krajów Wyszehradzkich Kataryna Kubiczek Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA 10.01.2019, Warszawa 8 mini raportów Polska polityka klimatycznoenergetyczna
Bardziej szczegółowoEnergia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie
Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie ultrafioletowe, Promieniowanie widzialne, Promieniowanie
Bardziej szczegółowoPolska energetyka scenariusze
Warszawa 10.10.2017 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Dr Joanna Maćkowiak Pandera O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej,
Bardziej szczegółowoEkonomiczne i środowiskowe skutki PEP2040
Ekonomiczne i środowiskowe skutki PEP24 Forum Energii O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej, bezpiecznej, czystej i innowacyjnej
Bardziej szczegółowoROZWÓJ ELEKTROENERGETYKI W POLSCE A ENERGETYKA JĄDROWA
ROZWÓJ ELEKTROENERGETYKI W POLSCE A ENERGETYKA JĄDROWA Autor: Mirosław Duda ( Przegląd Energetyczny nr 1 (37), marzec 2005) Wiele wskazuje na to, że zagadnienia energetyki jądrowej staną się w Polsce znowu
Bardziej szczegółowoSkutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego
Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego Maciej Bukowski WiseEuropa Warszawa 12/4/17.wise-europa.eu Zakres analizy Całkowite koszty produkcji energii Koszty zewnętrzne
Bardziej szczegółowoEkonomiczne konsekwencje wyborów scenariuszy energetycznych. dr Maciej Bukowski Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych
Ekonomiczne konsekwencje wyborów scenariuszy energetycznych dr Maciej Bukowski Warszawski Instytut Studiów Ekonomicznych ENERGETYCZNE DYLEMATY POLSKI Potencjał krajowych zasobów Wielkoskalowa generacja
Bardziej szczegółowoZagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej
Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej Stabilizacja sieci - bezpieczeństwo energetyczne metropolii - debata Redakcja Polityki, ul. Słupecka 6, Warszawa 29.09.2011r. 2 Zagadnienia bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoRaport z inwentaryzacji emisji wraz z bilansem emisji CO2 z obszaru Gminy Miasto Płońsk
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Raport z inwentaryzacji emisji wraz z bilansem
Bardziej szczegółowoPrzemysł cementowy w Polsce
Przemysł cementowy w Polsce Przemysł cementowy w Polsce, pod względem wielkości produkcji znajduje się na siódmym miejscu wśród europejskich producentów cementu. Głęboka modernizacja techniczna, jaka miała
Bardziej szczegółowoEnergia chińskiego smoka. Próba zdefiniowania chińskiej polityki energetycznej. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW
Energia chińskiego smoka. Próba zdefiniowania chińskiej polityki energetycznej. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW Definiowanie polityki Polityka (z gr. poly mnogość, różnorodność; gr. polis państwo-miasto;
Bardziej szczegółowoBilans potrzeb grzewczych
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA GMINY OPALENICA Część 04 Bilans potrzeb grzewczych W 854.04 2/9 SPIS TREŚCI 4.1 Bilans potrzeb grzewczych
Bardziej szczegółowoPodsumowanie i wnioski
AKTUALIZACJA ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA OBSZARU MIASTA POZNANIA Część 13 Podsumowanie i wnioski W 755.13 2/7 I. Podstawowe zadania Aktualizacji założeń
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka w Polsce Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie
Elektroenergetyka w Polsce 2014. Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie Autor: Herbert Leopold Gabryś ("Energetyka" - czerwiec 2014) Na sytuację elektroenergetyki w Polsce w decydujący
Bardziej szczegółowoKomfort Int. Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020
Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020 Konferencja FORUM WYKONAWCY Janusz Starościk - KOMFORT INTERNATIONAL/SPIUG, Wrocław, 21 kwiecień 2015 13/04/2015 Internal Komfort
Bardziej szczegółowoDlaczego warto liczyć pieniądze
Przyświeca nam idea podnoszenia znaczenia Polski i Europy Środkowo-Wschodniej we współczesnym świecie. PEP 2040 - Komentarz Dlaczego warto liczyć pieniądze w energetyce? DOBRZE JUŻ BYŁO Pakiet Zimowy Nowe
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ SZKÓŁ ELEKTRYCZNYCH w Gorzowie Wlkp. Technik energetyk Technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej
ZESPÓŁ SZKÓŁ ELEKTRYCZNYCH w Gorzowie Wlkp. Technik energetyk Technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej Patrząc na szybko rozwijającą się gospodarkę, ciągle rosnące zapotrzebowanie na energię
Bardziej szczegółowoDuński Plan Energetyczny. Koniec epoki kotłów gazowych i olejowych w Danii
Duński Plan Energetyczny. Koniec epoki kotłów gazowych i olejowych w Danii W 2010 roku duńska Komisja ds. Zmian Klimatu stwierdziła, że realne jest uniezależnienie się od paliw kopalnych. Na tych danych
Bardziej szczegółowoAPAKIET ENERGETYCZNY I INNE REGULACJE PRAWNE ŚWIATOWE TENDENCJE
APAKIET ENERGETYCZNY I INNE REGULACJE PRAWNE ŚWIATOWE TENDENCJE. . Dokąd zmierza świat?... eksploatacja Ziemi Musiało upłynąć 100 tysięcy lat byśmy osiągnęli 1 miliard. Następnie 100 lat byśmy to podwoili.
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski
Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów
Bardziej szczegółowoW odpowiedzi na artykuł Władysława Mielczarskiego Bezpieczeństwo bez przygotowania 1 (Rzeczpospolita, 2/3 października 2004)
dr inż. Andrzej Kerner Warszawa, 05.10.2004 Ekspert ARE S.A. W odpowiedzi na artykuł Władysława Mielczarskiego Bezpieczeństwo bez przygotowania 1 (Rzeczpospolita, 2/3 października 2004) 1. Użyte metody
Bardziej szczegółowoRozwój energetyki gazowej w Polsce - szansa czy zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego?
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Rozwój energetyki gazowej w Polsce - szansa czy zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego? Adam Szurlej Jacek Kamiński Tomasz
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy
Bardziej szczegółowoPompa ciepła zamiast kotła węglowego? Jak ograniczyć niską emisję PORT PC
Pompa ciepła zamiast kotła węglowego? Jak ograniczyć niską emisję PORT PC 19.03.2015 Wprowadzane w polskich miastach działania naprawcze w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń tylko nieznacznie
Bardziej szczegółowoZałożenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna. Projekt. Prezentacja r.
Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna Projekt Prezentacja 22.08.2012 r. Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. 1 Założenia do planu. Zgodność
Bardziej szczegółowoPerspektywy energetyki jądrowej j Polsce Procesy inwestycyjne Tomasz Jackowski Departament Energetyki Ministerstwo Gospodarki
Perspektywy energetyki jądrowej j w Polsce Procesy inwestycyjne 18.09.2008 Tomasz Jackowski Departament Energetyki Ministerstwo Gospodarki T. J., Min.Gosp., 18 września 2008 1 35000 30000 25000 20000 15000
Bardziej szczegółowoWYZWANIA NA RYNKU ENERGII
BLOK TEMATYCZNY: Zrównoważone finansowanie infrastruktury WYZWANIA NA RYNKU ENERGII Nowe oferty dostawców i zmienione zachowania użytkowników dr Andrzej Cholewa dr Jana Pieriegud Sopot, 26 czerwca 2013
Bardziej szczegółowoEnergia z Bałtyku dla Polski pytań na dobry początek
5 pytań na dobry początek Warszawa, 28 luty 218 r. 1 5 pytań na dobry początek 1. Czy Polska potrzebuje nowych mocy? 2. Jakich źródeł energii potrzebuje Polska? 3. Jakie technologie wytwarzania energii
Bardziej szczegółowoScenariusz zaopatrzenia Polski w czyste nośniki energii w perspektywie długookresowej
Scenariusz zaopatrzenia Polski w czyste nośniki energii w perspektywie długookresowej Wprowadzenie i prezentacja wyników do dalszej dyskusji Grzegorz Wiśniewski Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC
Bardziej szczegółowoEnergetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju
Energetyka w Polsce stan obecny i perspektywy Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju Mtoe Zużycie energii pierwotnej i finalnej 110 100 90 80 70 60 50 40 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
Bardziej szczegółowo51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG
51 DO 2020 DO 2050 Obniżenie emisji CO2 (w stosunku do roku bazowego 1990) Obniżenie pierwotnego zużycia energii (w stosunku do roku bazowego 2008) Obniżenie zużycia energii elektrycznej (w stosunku do
Bardziej szczegółowoELEKTROWNIA JĄDROWA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM. Mariusz P. Dąbrowski Konrad Czerski (18.03.2009)
ELEKTROWNIA JĄDROWA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM Mariusz P. Dąbrowski Konrad Czerski (18.03.2009) Rozwój cywilizacyjny społeczeństwa wymaga coraz większych i wydajniejszych źródeł energii (odbiorcy
Bardziej szczegółowoKohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu Wydział Energetyki i Paliw MINISTERSTWO GOSPODARKI Departament Ropy i Gazu Kohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej
Bardziej szczegółowoOZE - ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
OZE - ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Powiślańska Regionalna Agencja Zarządzania Energią Kwidzyn 2012 Przyczyny zainteresowania odnawialnymi źródłami energii: powszechny dostęp, oraz bezgraniczne zasoby; znacznie
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju OZE w Polsce
Perspektywy rozwoju OZE w Polsce Beata Wiszniewska Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej Warszawa, 15 października 2015r. Polityka klimatyczno-energetyczna Unii Europejskiej Pakiet
Bardziej szczegółowoPOLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ?
POLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ? dr Zbigniew Mirkowski Katowice, 29.09.15 Zużycie energii pierwotnej - świat 98 bln $ [10 15 Btu] 49 bln $ 13 bln $ 27 bln $ 7,02 mld 6,12 mld 4,45 mld 5,30
Bardziej szczegółowoJerzy Żurawski Wrocław, ul. Pełczyńska 11, tel. 071-321-13-43,www.cieplej.pl
OCENA ENERGETYCZNA BUDYNKÓW Jerzy Żurawski Wrocław, ul. Pełczyńska 11, tel. 071-321-13-43,www.cieplej.pl SYSTEM GRZEWCZY A JAKOŚĆ ENERGETYCZNA BUDNKU Zapotrzebowanie na ciepło dla tego samego budynku ogrzewanego
Bardziej szczegółowoPrawda o transformacji energetycznej w Niemczech Energiewende
Dr inż. Andrzej Strupczewski, prof. NCBJ 12.09.2018 Prawda o transformacji energetycznej w Niemczech Energiewende https://www.cire.pl/item,168580,13,0,0,0,0,0,prawda-o-transformacji-energetycznej-w-niemczechenergiewende.html
Bardziej szczegółowoPrawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność
Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność dr inż. Janusz Ryk Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych II Ogólnopolska Konferencja Polska
Bardziej szczegółowoProgram dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce
Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce Jacek Szczepiński Poltegor Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego Zespół roboczy ds. wypracowania Programu 1. Pan Grzegorz Matuszak Krajowa Sekcja
Bardziej szczegółowoPotencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro
Kwiecień 2013 Katarzyna Bednarz Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Jedną z najważniejszych cech polskiego sektora energetycznego jest struktura produkcji
Bardziej szczegółowoRozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora
REC 2013 Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Departament Inwestycji Biuro ds. Energetyki Rozproszonej i Ciepłownictwa PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna
Bardziej szczegółowoRynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego.
Rynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego. dr Tomasz Heryszek Uniwersytet Śląski w Katowicach Wiceprezes Zarządu ds. Handlowych WĘGLOKOKS S.A. Unia Europejska (EU-28)
Bardziej szczegółowoKONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA
KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki
Bardziej szczegółowoKomfort Consulting. Stan obecny i perspektywy dla inwestycji w OZE i Energetyki w Polsce. Sosnowiec, 20 Października 2010
Stan obecny i perspektywy dla inwestycji w OZE i Energetyki w Polsce Sosnowiec, 20 Października 2010 Janusz Starościk - KOMFORT CONSULTING 20/10/2010 Internal reserves all rigs even in the event of industrial
Bardziej szczegółowoTransformacja energetyczna w Polsce
Edycja 2019 www.forum-energii.eu OPRACOWANIE: Rafał Macuk, Forum Energii WSPÓŁPRACA: dr Joanna Maćkowiak-Pandera dr Aleksandra Gawlikowska-Fyk Andrzej Rubczyński DATA PUBLIKACJI: kwiecień 2019 Forum Energii
Bardziej szczegółowoRealizacja Programu polskiej energetyki jądrowej
Źródło: Fotolia.com Łukasz Sawicki 2012 r. Źródło: martinlisner - www.fotolia.com Realizacja Programu polskiej energetyki jądrowej Od 1 stycznia 2014 r. do 31 października 2017 r. Najwyższa Izba Kontroli
Bardziej szczegółowoEfektywność zużycia energii
Efektywność zużycia energii Zmiany indeksów cen energii i cen nośników energii oraz inflacji Struktura finalnego zużycia energii w Polsce wg nośników Krajowe zużycie energii elektrycznej [GWh] w latach
Bardziej szczegółowoDobre praktyki w zakresie wykorzystania odnawialnych i alternatywnych źródeł energii w Małopolsce. Prezes Zarządu: Lilianna Piwowarska-Solarz
Dobre praktyki w zakresie wykorzystania odnawialnych i alternatywnych źródeł energii w Małopolsce Prezes Zarządu: Lilianna Piwowarska-Solarz Małopolska Agencja Energii i Środowiska Jesteśmy pierwszą w
Bardziej szczegółowoGospodarka niskoemisyjna
Pracownia Badań Strategicznych, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Gospodarka niskoemisyjna dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH, mgr Marcin Cholewa Kraków, 02.06.2015
Bardziej szczegółowoKrajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Wprowadzenie do zagadnień ochrony. klimatu i gospodarki niskoemisyjnej Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla miasta Józefowa Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Zmiany klimatu W ostatnich latach termin
Bardziej szczegółowoJednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla
VIII Konferencja Naukowo-Techniczna Ochrona Środowiska w Energetyce Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla Główny Inżynier ds. Przygotowania i Efektywności Inwestycji 1 Rynek gazu Realia
Bardziej szczegółowoKIG IX MEETING 17 PAŹDZIERNIKA 2019
KIG ETING 17 PAŹDZIERNIKA w 2040 roku będzie 9,1 mld ludzi na świecie więcej o 1,7 mld niż w 2017 * WG RAPORTU WEO 2018 zużycie energii* globalnie w 2040 r będzie większe o ¼ w relacji do 2017 roku * PIERWOTNEJ
Bardziej szczegółowoKompozyt biomasowo-węglowy niskoemisyjny węgiel na wsi
Kompozyt biomasowo-węglowy niskoemisyjny węgiel na wsi Krzysztof Żmijewski prof. PW Warszawa 27 stycznia 215r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Program Co nas boli? Jak temu zaradzić? Jakie kwestie
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM
PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM podstawowe założenia Dąbie 13-14.06.2013 2013-06-24 1 Dokumenty Strategiczne Program rozwoju elektroenergetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki
Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki Uwarunkowania PEP do 2030 Polityka energetyczna Unii Europejskiej: Pakiet klimatyczny-
Bardziej szczegółowoRozwój energetyki jądrowej a poparcie społeczne
Rozwój energetyki jądrowej a poparcie społeczne Autorzy: Olga Fasiecka, Monika Marek ( Energia Elektryczna 8/2018) Mimo licznych zalet wytwarzania energii z atomu, jedną z przeszkód w jej rozwoju jest
Bardziej szczegółowoStan obecny i perspektywy wykorzystania energii odnawialnej
Stan obecny i perspektywy wykorzystania energii odnawialnej Informacje ogólne Zdzisław Kusto Politechnika Gdańska UŻYTKOWANIE SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH Opracowane Opracowane według według IIASA IIASA ENERGETYKA
Bardziej szczegółowoKIERUNKI 2014 SEKTOR ENERGETYCZNY
KIERUNKI 2014 SEKTOR ENERGETYCZNY Rola i wpływ energetyki na gospodarkę Wraz z efektem mnożnikowym energetyka tworzy 7,9% wartości dodanej; 612 tys. miejsc pracy bezpośrednio i w sektorach powiązanych;
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2050 roku. Warszawa, sierpień 2014 r.
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku Warszawa, sierpień 2014 r. 2 Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko Strategia BEiŚ: została przyjęta przez Radę Ministrów 15 kwietnia 2014 r. (rozpoczęcie prac
Bardziej szczegółowoFRAGMENT PROGRAMU POLITYCZNEGO CIEPŁO I ENERGIA - cz. II
FRAGMENT PROGRAMU POLITYCZNEGO CIEPŁO I ENERGIA - cz. II Oczyszczanie gazów w odlotowych przy spalaniu węgla w kamiennego Technologia PIOS ( Przemysłowa Instalacja Oczyszczania Spalin ) Mateusz Kania,
Bardziej szczegółowoSpecjalność ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA. Nowe i odnawialne źródła energii
Specjalność ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA Nowe i odnawialne źródła energii Co wykładamy?? Prowadzimy również wykłady w języku angielskim! Konwersja energii, Nowoczesne źródła energetyki odnawialnej, Energetyka
Bardziej szczegółowoENERGETYKA W WOJEWÓDZTWIWE POMORSKIM
ENERGETYKA W WOJEWÓDZTWIWE POMORSKIM założenia do rozwoju sektora elektroenergetycznego woj. pomorskiego CHOJNICE 05.12.2009r. Aktualizacja RSE - konsultacje W dniach 6 maja 2009r i 10 lipca 2009r w Instytucie
Bardziej szczegółowoWSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
WSKAŹNIKI EMISYJNOŚCI CO 2, SO 2, NO x, CO i pyłu całkowitego DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ na podstawie informacji zawartych w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji za 2016 rok
Bardziej szczegółowoEnergetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Podstawowe określenia, jednostki i wskaźniki w obliczeniach i analizach energetycznych
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Podstawowe określenia, jednostki i wskaźniki w obliczeniach i analizach energetycznych Pierwotne nośniki energii Do pierwotnych nośników energii
Bardziej szczegółowoZasady przygotowania SEAP z przykładami. Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA
Zasady przygotowania SEAP z przykładami Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA aszajner@bape.com.pl Przygotowanie SEAP Plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) dla liderów podejmujących
Bardziej szczegółowo