Mometazon - nowy glikokortykosteroid w terapii sezonowego alergicznego nie ytu nosa

Transkrypt

1 Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(3), ARTYKU Y ORYGINALNE 161 Mometazon - nowy glikokortykosteroid w terapii sezonowego alergicznego nie ytu nosa Ocena skutecznoœci klinicznej leku i cytologiczna b³ony œluzowej nosa BO ENA TARCHALSKA-KRYÑSKA 1/, EDWARD ZAWISZA 2/, ADAM CHUSTECKI 3/ 1/ 2/ 3/ Katedra i Zak³ad Farmakologii Doœwiadczalnej i Klinicznej Akademii Medycznej, ul. Krakowskie Przedmieœcie 26/28, Warszawa Poradnia Alergologiczna CSK Akademii Medycznej w Warszawie, Klinika Otolaryngologiczna Akademii Medycznej w Warszawie. Oceniano skutecznoœæ kliniczn¹ mometazonu w postaci wodnego roztworu 0.05% podawanego do nosa u 23 chorych z sezonowym alergicznym nie ytem nosa, w otwartej próbie w porównaniu z roztworem fizjologicznym soli. Badano równie wp³yw leku na obraz cytologiczny b³ony œluzowej nosa. Mometazon podawany do nosa w porównaniu z roztworem fizjologicznym soli wywo³ywa³ istotne zmniejszenie objawów nie ytu i spo ycia leku wspomagaj¹cego - loratadyny. Lek by³ dobrze tolerowany. W ocenie cytologicznej istotnie zmniejsza³ eozynofiliê i neutrofiliê w cytogramach nie wywo³uj¹c cech uszkodzenia nab³onka b³ony œluzowej. Niepo ¹dane dzia³ania glikokortykosteroidów przy podawaniu doustnym by³y najwiêkszym hamulcem do wykorzystania ich w terapii nie ytów nosa. Zsyntetyzowanie glikokortykosteroidów, które mog¹ wywieraæ dzia³anie wy³¹cznie w miejscu podania np. w obrêbie b³ony œluzowej nosa otworzy³o mo liwoœæ stosowania, tej bardzo wartoœciowej grupy leków, równie w alergicznych nie ytach nosa. Glikokortykosteroidy stanow¹ najbardziej aktywn¹ grupê leków stosowanych w leczeniu chorób alergicznych. Mechanizm dzia³ania glikokortykosteroidów jest z³o ony ich dzia³anie przeciwzapalne stanowi wynik indukcji i hamowania syntezy wielu bia³ek. Hamuj¹ syntezê licznych cytokin. Zahamowanie przez steroidy syntezy IL-5 i GM-CSF, czynników wzrostu i dojrzewania eozynofilów, ma du e znaczenie w hamowaniu alergicznego zapalenia. Stosowane miejscowo do nosa zmniejszaj¹ liczbê aktywnych eozynofilów (EG-2) w b³onie œluzowej i hamuj¹ wzrost ECP u chorych z alergicznym nie ytem nosa [1,2,3]. W Polsce z tej grupy leków podawanych miejscowo do nosa stosowane s¹: budesonid (Rhinocort, Budesonid), flunisolid (Syntaris), flutikazon (Flixonase). Mometazon (mometasone furoate) w postaci wodnego roztworu 0.05% pod nazw¹ Nasonex (Schering- Plough) jest nowym preparatem glikokortykosteroidowym miejscowym do podawania do nosa. Mometazon jest znany w Polsce jako preparat Elocom stosowany na skórê. Donosowa postaæ mometazonu stosowana 1 raz dziennie (200µg) w porównaniu z placebo wykazuje istotne zmiejszenie objawów nie ytu nosa [4,5]. W porównaniu z innymi storoidami podawanymi miejscowo do nosa wykazuje podobn¹ skutecznoœæ [6]. W badaniach naszych oceniana by³a skutecznoœæ kliniczna preparatu Nasonex metod¹ otwartej próby w porównaniu z roztworem fizjologicznym soli, w sezonowym alergicznym nie ycie nosa i wp³yw leku na nab³onek b³ony œluzowej oceniany metod¹ cytologii z³uszczeniowej. MATERIA I METODY Pacjenci Badanie prowadzono u chorych z alergicznym sezonowym nie ytem nosa (py³kowic¹) leczonych w Poradni Alergologicznej AM w Warszawie w okresie pylenia traw w 1997 r. Badania uzyska³y zgodê Komisji Etycznej przy Akademii Medyczne i prowadzone by³y zgodnie z kryteriami GCP. Do badañ zakwalifikowano 23 osoby (9 kobiet i 14 mê czyzn) w wieku lat (mediana 27 lat) z pozytyw-nymi testami skórnymi na alergeny traw i objawami alergicznego zapalenia b³ony œluzowej nosa. Wed³ug przyjêtego kryterium w³¹czenia do badañ u chorego suma objawów ze strony nosa wynosi³a minimum 6 punktów (w skali 4-stopniowej) i dla ka dego z objawów minimum 5 punktów dla objawów pozanosowych (objawy oczne i œwi¹d podniebienia).

2 162 Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(3), Badania prowadzono w okresie od 28 maja do 18 lipca 1997 r. (wiêkszoœæ w czerwcu) (ryc. 1). ziarna / m maja - 18 lipca Ryc. 1. Stê enie ziaren py³ków traw w okresie prowadzenia badañ w 1997 r. Ocena kliniczna Ocenê kliniczn¹ prowadzono w otwartej próbie skrzy owanej przez okres 4 tygodni. Przez pierwsze 2 tygodnie w jednej grupie stosowano lek a w drugiej w tym samym czasie roztwór fizjologiczny soli, po 2 tygodniach nastêpowa³a zmiana leczenia. Mometazon w postaci preparatu o nazwie Nasonex (Schering Plough) stosowano miejscowo do nosa 1 raz dziennie rano, po 2 podania do ka dego przewodu nosowego, w ³¹cznej dawce 200 mg. Roztwór fizjologiczny soli rozpylano do nosa 2 razy dziennie rano i wieczorem. Chorzy byli badani przez lekarza 3 razy: pierwsze badanie wstêpne kwalifikacyjne, drugie po 2 tygodniach i trzecie koñcowe. W czasie ka dego badania lekarz okreœla³ w skali 4-stopniowej nasilenie objawów nosowych (obecnoœæ wydzieliny w nosie, obrzêk b³ony œluzowej nosa, œwi¹d i kichanie), oraz objawów pozanosowych (³zawienie, œwi¹d/pieczenie oczu, zaczerwienienie spojówek, œwi¹d podniebienia/uszu). W trakcie badania drugiego i trzeciego lekarz ocenia³ ogólny stopieñ nasilenia objawów a lekarz i chory oceniali reakcje na zastosowane leczenie. Oceny te by³y przeprowadzone w skalach 5-stopniowych. W czasie kolejnych badañ klinicznych odnotowywano zg³aszane objawy niepo ¹dane i okreœlano ich stopieñ nasilenia oraz zwi¹zek ze stosowanym leczeniem. W czasie 2 tygodniowych serii przyjmowania preparatu Nasonex lub stosowania roztworu soli fizjologicznej do nosa chory prowadzi³ codziennie dzienniczek nasilenia objawów nosowych (wyciek z nosa, zatkanie nosa, œwi¹d nosa, kichanie) i objawów pozanosowych (³zawienie oczu, œwi¹d/ pieczenie oczu, zaczerwienienie oczu, œwi¹d w uszach/ podniebienia). Nasilenie tych objawów chory okreœla³ w skali 4-stopniowej od 0 do 3. Na karcie codziennej obserwacji chory odnotowywa³ przyjmowanie leku wspomagaj¹cego, przeciwhistaminowego - loratadyny (Claritine), który by³ za ywany przez niego, kiedy stosowana terapia miejscowa do nosa by³a nieskuteczna. Badania cytologiczne b³ony œluzowej nosa Ocenê cytologiczn¹ przeprowadzono u 17 chorych z poœród 23 zakwalifikowanych do badañ przed zastosowaniem preparatu Nasonex i po 2 tygodniach jego stosowania. Badania przeprowadzono stosuj¹c metodê cytologii z³uszczeniowej [7,8,9]. W prowadzonych badaniach cytologicznych b³ony œluzowej nosa zastosowano iloœciow¹ (odsetkow¹) ocenê wystêpowania poszczególnych komórek w rozmazach. Materia³ do badania pobierano przy pomocy ezy mikrobiologicznej z powierzchni ma³ owiny nosowej dolnej (1 cm od jej koñca przedniego) i rozprowadzano na szkie³ku podstawowym. Materia³ by³ utrwalany w utrwalaczu Cytofix, nastêpnie barwiony hematoksylin¹ i eozyn¹. Preparaty by³y oceniane w mikroskopie œwietlnym metod¹ œlep¹. Z komórek nap³ywowych zliczano neutrofile i eozynofile, z komórek nab³onkowych komórki walcowate (urzêsione i nieurzêsione), kubkowe, podstawne i p³askie. Wystêpowanie poszczególnych komórek w cytogramach przedstawiano w procentach. Analiza statystyczna Analizê statystyczn¹ wyników przeprowadzono przy pomocy testów nieparametrycznych Wilcoxona i chi 2. WYNIKI Objawy kliniczne Ocena nasilenia objawów nie ytu alergicznego nosa przeprowadzana w czasie kolejnych trzech badañ lekarskich wskazuje na istotne statystycznie zmniejszenie objawów po 2 tygodniach stosowania mometazonu w dawce 200 mg miejscowo do nosa (tab. I). W obu grupach badanych œrednia punktacji objawów ze strony nosa i pozanosowych jest istotnie mniejsza po podawaniu leku w porównaniu z badaniami wstêpnymi, przed leczeniem i po stosowaniu miejscowo do nosa roztworu fizjologicznego soli. Ocena ogólna nasilenia objawów chorobowych w stali 5-stopniowej uwzglêdniaj¹ca jakoœæ ycia, przeprowadzona w czasie drugiej i trzeciej wizyty chorego,

3 Tarchalska-Kryñska B. i wsp. Mometazon - nowy glikokortykosteroid w terapii... Tabela I. Œrednia punktacji nasilenia objawów py³kowicy w skali 4-stopniowej w dwóch grupach badanych (Nasonexsól, n=10 i sól-nasonex, n=13) w czasie trzech kolejnych badañ lekarskich. œrednia suma punktacji Œrednia punktacji 16 Badanie wstêpne Sól Lek Objawy nosowe ** ## Objawy pozanosowe ** ## Badanie wstêpne Lek Sól Objawy nosowe *# 6.40 Objawy pozanosowe * 4.30 *, # - p<0.01; **, ## - p<0.001, * - w stosunku do badania wstêpnego, # - w stosunku do badania po stosowaniu roztworu fizjologicznego soli (test Wilcoxona) * NaCl - lek lek - NaCl 2 wykaza³a istotne zmniejszenie nasilenia objawów po stosowaniu preparatu Nasonex w porównaniu z podawaniem roztworu fizjologicznego soli (tab. II). Podobnie ocena reakcji na leczenie przeprowadzana przez lekarza prowadz¹cego i przez chorego (w skali 5-stopniowej) wykazuje istotnie statystycznie lepsz¹ reakcje na lek ni na roztwór soli fizjologicznej (tab. II) Tabela II. Ocena ogólna nasilenia objawów nie ytu alergicznego nosa przeprowadzona przez lekarza oraz ocena reakcji na stosowane leczenie przeprowadzana przez lekarza i chorego w czasie II i III badania (analiza statystyczna - test Wilcoxona). Grupa Nasonex - sól (n=10) Badanie II Badanie III Istotnoœæ Nasonex Sól statystyczna Ocena ogólna p<0.02 Ocena reakcji: 1. wed³ug lekarza p< wed³ug chorego p<0.05 Grupa sól - Nasonex (n=13) Badanie II Badanie III Istotnoœæ Sól Nasonex statystyczna Ocena ogólna p<0.001 Ocena reakcji: 1. wed³ug lekarza p< wed³ug chorego p<0.001 W czasie stosowania mometazonu w postaci preparatu do nosa pod nazw¹ Nasonex objawy py³kowicy oceniane codziennie przez chorych na kartach samooceny by³y wyraÿnie mniejsze ni w czasie stosowania roztworu fizjologicznego soli (ryc. 2, ryc. 3). 0 Rycina 2. Samoocena codzienna chorych. Objawy nosowe: wyciek z nosa, blokada nosa, œwi¹d nosa, kichanie, * - p<0.01 w stosunku do grupy otrzymuj¹cej roztwór fizjologiczny soli w tym samym czasie (test Wilcoxona). œrednia suma punktacji wyciek ³zawienie blokada œwi¹d zaczerwienienie œwi¹d œwi¹d uszu podniebienia Pierwsze 2 tygodnie leczenia kichanie Pierwsze 2 tygodnie leczenia Rycina 3. Samoocena codzienna chorych. Objaw pozanosowe: ³zawienie, œwi¹d oczu, zaczerwienienie, œwi¹d uszu lub podniebienia. wyciek ³zawienie blokada œwi¹d oczu œwi¹d Drugie 2 tygodnie leczenia zaczerwienienie oczu kichanie œwi¹d uszu podniebienia Drugie 2 tygodnie leczenia NaCl - lek lek - NaCl

4 164 Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(3), Oceniaj¹c spo ycie leku dodatkowego (wspomagaj¹cego) jakim by³a loratadyna (Claritine) widoczne jest istotne statystycznie wiêksze przyjmowanie jej w czasie podawania roztworu soli fizjologicznej do nosa (tab. III). W czasie stosowania roztworu fizjologicznego soli do nosa chorzy przyjêli 167 tabletek loratadyny, a gdy stosowali mometazon do nosa tylko 33 tabletki. Tabela III. Iloœæ tabletek loratadyny (Claritine) przypadaj¹cych na jednego chorego w czasie stosowania mometazonu (Nasonex) i roztworu soli fizjologicznej. ** p<0.001 (test Wilcoxona) w stosunku do grupy, u której podawany jest roztwór fizjologiczny soli w tym samym czasie. Tabela V. Cytogramy b³ony œluzowej nosa u 17 chorych z py³kowic¹ leczonych przez 2 tygodnie preparatem Nasonex, ** p<0.02, * p<0.05 (test Wilcoxona) w stosunku do cytogramu przed podaniem leku % wystêpowania komórek Rodzaj komórek Przed leczeniem Nasonex Eozynofile ** Neutrofile * Komórki walcowate ** Komórki kubkowe Komórki podstawne Komórki p³askonab³onkowe Pierwsze 2-tygodnie badania Nasonex Sól 1.89** Drugie 2-tygodnie badania Sól Nasonex W czasie stosowania przez 2 tygodnie preparatu Nasonex w³aœciwie nie obserwowano objawów niepo ¹danych (tab. IV). Wyst¹pienie jeden raz krwawienia z nosa u jednego chorego, które ust¹pi³o samoistnie zosta³o okreœlone jako niezwi¹zane z podaniem leku. Suchoœæ w nosie zg³osi³o 2 chorych, niezale nie czy przyjmowali lek czy roztwór fizjologiczny soli, 1 pacjent zg³osi³ j¹ tylko w czasie podawania leku. Tabela IV. Objawy niepo ¹dane obserwowane (zg³aszane) przez chorych w czasie podawania preparatu Nasonex lub roztworu fizjologicznego do nosa. Nasonex Sól Krwawienie z nosa 1/23 Suchoœæ w nosie 3/23 2/23 Drapanie w gardle 1/23 Badania cytologiczne b³ony œluzowej nosa Mometazon w postaci preparatu Nasonex podawany 1 raz dziennie w dawce 200 µg istotnie statystycznie zmniejsza³ wystêpowanie komórek nap³ywowych - eozynofilów i neutrofilów w cytogramach b³ony œluzowej nosa (tab. V). Jednoczeœnie, obserwowano istotny wzrost komórek walcowatych, które s¹ podstawowymi komórkami nab³onka b³ony œluzowej nosa. Stosowanie leku nie mia³o wp³ywu na wystêpowanie komórek kubkowych, podstawnych i p³askonab³onkowych (tab. V). Cytogram otrzymany w grupie chorych po leczeniu badanym lekiem ró ni siê istotnie statystycznie od cytogramu przez leczeniem (chi 2 =24.90, p<0.001). W tabeli VI przedstawiono cytogram w py³kowicy w sezonie w roku 1997 u chorych, którzy nie stosowali adnego leczenia i zg³osili siê do lekarza w tym samym okresie co badani chorzy po 2 tygodniach leczenia preparatem Nasonex. W tej grupie eozynofilia i neutrofilia jest wiêksza ni w grupie leczonej mometazonem uczestnicz¹cej w badaniach W grupie 17 pacjentów, u których prowadzono ocenê cytologiczn¹ b³ony œluzowej nosa, u 2 chorych w cytogramach po leczeniu preparatem Nasonex stwierdzono wzrost eozynofilii, z 6.6% do 85.4% i z 5.2% do 38.1%. W ocenie klinicznej prowadzona terapia nie by³a u tych chorych zadawalaj¹ca, codziennie przez ca³y okres badania przyjmowali lek wspomagaj¹cy loratadynê. Tabela VI. Cytogram b³ony œluzowej nosa u 35 chorych z py³kowic¹ bez leczenia ogólnego i miejscowego nie uczestnicz¹cych w badaniach klinicznych mometazonu ale ocenianych cytologicznie w tym samym czasie co chorzy po 2 tygodniach stosowania preparatu Nasonex Rodzaj komórek Procent wystêpowania komórek Eozynofile Neutrofile Komórki walcowate Komórki podstawne 2.08 Komórki p³askie DYSKUSJA Przeprowadzone badania oceny klinicznej glikokortykosteroidu mometazonu podawanego miejscowo do nosa w postaci preparatu Nasonex, przeprowadzone w próbie otwartej, w grupach dobranych losowo, wykaza³y jego skutecznoœæ w alergicznym sezonowym nie ycie nosa. W porównaniu z grup¹ chorych otrzymuj¹cych w tym samym czasie roztwór soli fizjologicznej do nosa, tak w samoocenie codziennej prowadzonej przez chorych jak i w ocenach ogólnego nasilenia objawów nie ytu (nosowych i pozanosowych) widoczne jest istotne statystycznie zmniejszenie dolegliwoœci i poprawienie

5 Tarchalska-Kryñska B. i wsp. Mometazon - nowy glikokortykosteroid w terapii... jakoœci ycia. Reakcja na lek (oceniana tak przez chorego jak i przez lekarza prowadz¹cego) jest zawsze istotnie wiêksza ni na roztwór soli fizjologicznej. We wszystkich ocenach klinicznych podawanie roztworu soli fizjologicznej wykazuje gorsze dzia³anie terapeutyczne. Spo ycie leku wspomagaj¹cego, jakim by³ lek przeciwhistaminowy - loratadyna (Claritine), jest istotnie statystycznie wiêksze w czasie przyjmowania roztworu soli fizjologicznej do nosa ni w czasie stosowania mometazonu do nosa. Znacznie wiêksze ró nice pomiêdzy podawaniem leku a roztworu soli fizjologicznej widoczne s¹ w pierwszym okresie prowadzenia badañ, co jest wyraÿnie zwi¹zane ze stê eniem ziaren py³ków traw w atmosferze w tym czasie w Warszawie. Pierwszy cykl badañ klinicznych przeprowadzony by³ w wiêkszej czêœci przy znacz¹cych stê eniach ziaren py³ków. Wykazano, e objawy py³kowicy wystêpuj¹ u 100% chorych w przypadku stê enia 50 ziaren traw w 1m 3 powietrza [10,11]. W przedstawionych badaniach mometazon podawany miejscowo do nosa zmniejsza³ równie nasilenie objawów pozanosowych, mo e to budziæ podejrzenie, e jego dzia³anie nie ogranicza siê jedynie do miejscowego. Zmniejszenie nasilenia objawów ocznych, które towarzysz¹ py³kowicy czêsto obserwuje siê w czasie steroidoterapii donosowej. Nie œwiadczy to jednak o dzia³aniu ogólnym tych leków po miejscowym podaniu do nosa. Poprawa dro noœci nosa, w tym ujœcia kana³u ³zowego i zmniejszenie odczynu zapalnego w jego obrêbie przyczyniaj¹ siê do zmniejszenia dolegliwoœci ocznych. Glikokortykosteroidy podane do nosa zmniejszaj¹ na tyle objawy oczne, na ile s¹ one wywo³ane blokad¹ nosa. Steroidy s¹ grup¹ leków wykazuj¹c¹ najwiêksze dzia³anie zmniejszaj¹ce zapaln¹ blokadê nosa, ze wszystkich leków stosowanych w odczynach alergicznych. U tych chorych, u których w przebiegu py³kowicy dochodzi do alergicznego zapalenia spojówek, samo leczenie steroidami miejscowo do nosa jest niewystarczaj¹ce, chorzy ci wymagaj¹ podawania leków do worka spojówkowego. Obraz cytologiczny prawid³owej b³ony œluzowej nosa charakteryzuje siê przewag¹ komórek nab³onkowych, g³ównie walcowatych. Jeœli dochodzi do odczynu alergicznego zapalenia zaczynaj¹ w znacznej iloœci pojawiaæ siê komórki nap³ywowe. Przy ocenie cytogramów b³ony œluzowej w py³kowicy najwiêksze znaczenie maj¹ trzy rodzaje komórek: eozynofile, neutrofile i komórki kubkowe [7]. Jednak o odczynie alergicznym (alergicznym zapaleniu) œwiadcz¹ przede wszystkim komórki eozynofilowe. Howarth i wsp. [12] stwierdzili, e iloœæ eozynofilów w preparatach histologicznych nab³onka b³ony œluzowej nosa, zale y od stê enia py³ków w atmosferze. 165 Leki stosowane miejscowo do nosa oraz leki podawane doustnie mog¹ zmieniaæ obraz cytologiczny b³ony œluzowej [13,8,9]. Zmiany te mog¹ byæ korzystne np. zmniejszenie eozynofilii lub niepo ¹dane np. wzrost iloœci komórek p³askonab³onkowych. Ta ostatnia zmiana œwiadczy o mo liwoœci dzia³ania uszkadzaj¹cego (metaplazji p³askonab³onkowej). Dlatego w naszych badaniach wykonaliœmy ocenê cytologiczn¹ b³ony œluzowej nosa przed i po 2 tygodniach podawania leku oceniaj¹c komórki nap³ywowe i nab³onkowe. Takie badanie umo liwia ocenê nasilenia alergicznego zapalenia oraz ocenê dzia³ania uszkadzaj¹cego. Dwa tygodnie podawania mometazonu donosowo spowodowa³o istotne statystycznie zmniejszenie komórek zapalenia jakimi s¹ eozynofile i neutrofile. Eozynofilia i neutrofilia by³a znacznie wiêksza w grupie chorych nie leczonych, ocenianych w tym samym czasie ale nie uczestnicz¹cych w badaniach. Œwiadczy to o wyraÿnie zaznaczonym dzia³aniu przeciwzapalnym tego leku i znacz¹cej skutecznoœci terapeutycznej w przypadku podawania go w alergicznym nie ycie nosa. Brak widocznego wzrostu wystêpowania komórek p³askonab³onkowych i podstawnych a istotny wzrost prawid³owych komórek nab³onka (komórek walcowatych) œwiadczy o braku dzia³ania uszkadzaj¹cego na nab³onek. U 2 chorych zaobserwowano opornoœæ na podawany glikokortykosteroid, u tych chorych w badaniach klinicznych stwierdzono brak lub niewielk¹ poprawê oraz wzrost eozynofilii w cytogramach po zastosowaniu leku w porównaniu z badaniem przed leczeniem. U niektórych chorych z eozynofili¹ nosow¹ obserwuje siê czasami brak reakcji na podawanie glikokortykosteroidów miejscowo do nosa ³¹cznie z brakiem wp³ywu na eozynofiliê w cytogramach b³ony œluzowej nosa (obserwacje w³asne). Steroidoopornoœæ wystêpuje niekiedy w ciê kich postaciach astmy [14]. Mo liwe, e podobna sytuacja wystêpuje równie w przypadku nie ytów nosa [15]. Podsumowuj¹c, nasze badanie wykaza³o, e Mometazon w postaci preparatu Nasonex roztwór wodny 0.05% podawany miejscowo do nosa 1 raz dziennie w dawce 200mg przez 2 tygodnie w alergicznym sezonowym nie ycie nosa jest lekiem skutecznie zmniejszaj¹cym objawy choroby. Preparat Nasonex by³ dobrze tolerowany i nie zaobserwowano znacz¹cych dzia³añ niepo ¹danych w czasie jego podawania przez 2 tygodnie. W ocenie cytologicznej b³ony œluzowej preparat Nasonex wykazywa³ wyraÿne dzia³anie zmniejszaj¹ce alergiczne zapalenie, zmniejszaj¹c eozynofiliê i neutrofiliê nosow¹. Podawanie przez 2 tygodnie preparatu Nasonex nie powodowa³o cytologicznych cech uszkodzenia nab³onka b³ony œluzowej.

6 166 Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(3), Piœmiennictwo 1. Lozewicz A., Wang J., Duddle J., et al.: Topical glucocorticoids inhibit activation by allergen in the upper respiratory tract. J. Allergy Clin. Immunol. 1992; 89: Rak S., Jacobson M.R., Sudderick R.M., et al.: Influence of prolonged treatment with topical corticosteroid (fluticason propionate) on early and late phase nasal responses and cellular infiltration in the nasal mucosa after allergen challenge. Clin. Exp. Allergy 1994; 24: Schleimer R.P., Kaiser J., Ebisawa M., Bochner B.S.: Studies on the mechanism which glucocorticoids inhibit tissue eosinophilia in allergic reactions. Int. Arch. Allergy Immunol. 1992; 99: Graft D., Aaronson D., Chervinsky P. i wsp.: A placebo- and active-controlled randomized trial of prophylactic treatment of seasonal allergic rhinitis with mometasone furoate aqueous nasal spray. J. Allergy Clin Immunol. 1996; 98: Hebert J.R., Nolop K., Lutsky B.N.: One-daily mometasone furoate nasal spray (Nasonex) in seasonal allergic rhinitis: an active- and placebo-controlled study. Allergy 1996; 51: Druin M., Yang W.H., Bertrand B. i wsp.: Once daily mometasone furoate aqueous nasal spray is as effective as twice daily beclomethasone dipropionate for treating perennial allergic rhinitis patients. Ann. Allergy Asthma Immunol. 1996; 77: Tarchalska-Kryñska B.: Badania cytologiczne b³ony œluzowej nosa w alergicznych nie ytach górnych dróg oddechowych. Terapia, 1997; 3: Tarchalska-Kryñska B.: Próby obiektywizacji oceny farmakoterapii w nie ytach górnych dróg oddechowych z uwzglêdnieniem parametrów klinicznych i morfologicznych. Praca habilitacyjna.warszawa Tarchalska-Kryñska B., Zawisza E.: The effect of oral drugs on the cytologic picture of nasal mucosa in hay fever. Allergy 1993, 48, Davies R.R., Smith L.P.: Forecasting the start and seventy of the hay fever season. Clin. Allergy 1973; 3: Spieksma F.Th.M.: Airborne pollen and pollinosis. Essentialia 1999; 19: Howarth P., Feather I., Walls A., et al.: The relevance of pollen count on nasal mucosal inflammation in seasonal allergic rhinitis. Schweiz. Med. Wschr. 1991; 121 suppl.40/i: Tarchalska-Kryñska B.: Leki stosowane miejscowo na b³onê œluzow¹ w chorobach alergicznych górnych dróg oddechowych. Terapia 1997; 3: Nimmagadda SR., Spahn JD.,Leung D.Y.M. et al.: Steroidresistant asthma: evaluation and management. Ann Allergy Asthma Immunol. 1996; 77: Mullol J., Xaubet A., Lopez E. et al.: Comparative study of the effects of different glucocorticosteroids on eosinophil survival primed by cultured epithelial cell supernatants obtained from nasal mucosa and nasal polyps. Thorax 1995; 50: Mometasone - a new glucocorticoid in seasonal allergic rhinitis. Clinical efficacy and nasal cytology BO ENA TARCHALSKA-KRYÑSKA, EDWARD ZAWISZA, ADAM CHUSTECKI Clinical efficacy of 0.05% solution of mometasone, applied nasally in 23 patients with seasonal allergic rhinitis was evaluated in the open trial with saline applied as a control. The influence on the drug on cytology of the nasal mucosa was also evaluated. The nasally applied mometasone significantly alleviated the symptoms of rhinitis and lowered the intake of the supporting drug loratadine. The drug was well tolerated. The results of cytological evaluation showed a significant reduction in eosinophilia and neutrophilia and the lack of any signs of cytological damage of the nasal epithelium due to the action of mometasone.