RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

Transkrypt

1 RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 ZESPÓŁ PLACÓWEK SZKOLNO WYCHOWAWCZO REWALIDACYJNYCH Wodzisław Śląski 1

2 Przebieg ewaluacji Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w placówce przez Zespół zadaniowy do przeprowadzenia ewaluacji wewnętrznej. Raport z ewaluacji dotyczy obszaru: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej opiekuńczej oraz innej działalności statutowej placówki. Wymaganie: Zarządzanie zapewnia sprawne funkcjonowanie placówki (praca zespołowa nauczycieli). Ewaluacja miała na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Opis metodologii Badanie zostało przeprowadzone przez powołany w placówce Zespół zadaniowy do przeprowadzenia ewaluacji wewnętrznej. Narzędziem wykorzystanym w badaniu były 2 ankiety; jedną skierowano do nauczycieli (załącznik 1), drugą do pomocy nauczycieli (załącznik 2), oraz kwestionariusz wywiadu z dyrektorem placówki (załącznik 3). W badaniu wzięło udział 72 nauczycieli i 24 pomoce nauczyciela. Koordynatorem pracy Zespołu był Dyrektor Zespołu Placówek Szkolno Wychowawczo Rewalidacyjnych. Badanie trwało od listopada 2015 do maja 2016 roku, i składało się z kilku etapów: * sformułowanie pytań szczegółowych * określenie kryteriów, wg których ocenione będą wyniki ewaluacji * przygotowanie narzędzi * określenie próby badawczej listopad 2015 r. grudzień 2015 r. * przeprowadzenie ewaluacji * porównanie uzyskanych wyników z wymaganiami Rozporządzenia luty/marzec 2016r. * opracowanie raportu określającego poziom spełniania wymagań * określenie form prezentacji danych * wykorzystanie wyników ewaluacji maj 2016r. W ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia wszyscy nauczyciele starali się przeanalizować temat, i odpowiedzieć na następujące pytania: jak rozumiemy istotę danego wymagania; co jest najważniejsze w danym wymaganiu, z punktu widzenia rozwoju naszej 2

3 placówki; co już robimy w zakresie danego wymagania; co możemy jeszcze zrobić, żeby rozwijać się w danym wymaganiu. Starano się zebrać informacje (odpowiedzi) na zadane kluczowe pytania m.in.: 1. Czy funkcjonują w szkole zespoły, w których nauczyciele wspólnie planują działania związane z organizacją szkoły? 2. Czy planowanie pracy zespołów opiera się o analizę efektów pracy? 3. Czy pracownicy pedagogiczni szkoły współpracują z kadrą niepedagogiczną? 4. Czy istnieje potrzeba powołania jakiegoś jeszcze zespołu? 5. Czy wszyscy nauczyciele uczestniczą w pracach związanych z planowaniem i organizacją działalności szkoły? 6. Czy zespoły wymieniają się między sobą informacjami, doświadczeniami i wypracowanymi materiałami? 7. W jakim stopniu praca zespołowa nauczycieli wpływa na podniesienie efektów kształcenia? 8. Czy praca w zespołach pomaga w rozwiązywaniu napotykanych problemów? 9. Czy w szkole organizowane są formy wewnątrzszkolnego doskonalenia pod kątem współpracy w zespołach? Wyniki ewaluacji adresowane są do dyrektora, Rady Pedagogicznej, rodziców oraz organu prowadzącego szkołę. 3

4 WYNIKI EWALUACJI Obszar: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej opiekuńczej oraz innej działalności statutowej placówki Wymaganie: Zarządzanie zapewnia sprawne funkcjonowanie placówki (praca zespołowa nauczycieli) Komentarz Co oznacza współpraca i współdziałanie nauczycieli w zespołach? W 1998 roku w ramach prac realizowanych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) podano charakterystykę dobrego nauczyciela. Zdolności organizacyjne i współpraca profesjonalizm nauczyciela nie może być dłużej uważany za zindywidualizowany zestaw kompetencji, ale powinien funkcjonować jako część organizacji szkolnej. Zdolność i gotowość do uczenia się od innych nauczycieli oraz uczenia innych nauczycieli jest być może najważniejszym aspektem tej cechy nauczyciela. Wskazuje to na wagę umiejętności nauczycieli w zespołowym działaniu. Stwierdzenie, że w dzisiejszym świecie bardzo złożonych działań, uwarunkowań itp. indywidualne funkcjonowanie jest niezwykłą rzadkością, wydaje się dość banalne. W naszej edukacji istotnym problemem jest to, że nauczyciel okazuje się być wciąż zamknięty w szufladzie swojego przedmiotu nauczania. Wskazują na to porażka ścieżek edukacyjnych i rzadkość międzyprzedmiotowych projektów. Z reguły wraz z koniecznością pracy zespołowej pojawia się niechęć nauczycieli do takiego działania. Wśród zalet pracy grupowej w szkole wymienia się: 1) lepsza jakość pracy jednostki, 2) umiejętności i zdolności członków grupy sumują się, a nawet wzmacniają, 3) rzadziej zdarzają się przypadkowe błędy, 4) powstają pomysły, które mogłyby się nie pojawić podczas pracy indywidualnej, 5)grupa zapewnia oparcie i poczucie bezpieczeństwa, szczególnie przy podejmowaniu decyzji. Za najważniejsze korzyści z wdrożenia pracy zespołowej nauczycieli w szkole można zatem uznać: umiejętność prowadzenia dialogu, rezygnację z indywidualizmu i rywalizacji na rzecz współpracy, stworzenie wspólnego frontu w wychowaniu i nauczaniu, 4

5 gotowość do rozwoju, otwarcie na innowacje. Jak podkreśla w wywiadzie dyrektor placówki, praca zespołowa nauczycieli zarówno w grupach sformalizowanych, jak i nieformalnych dotyczy zarówno obszaru dydaktycznego szkoły, jak również wychowawczego i opiekuńczego. Między innymi ma na celu planowanie i organizację procesów zachodzących w szkole, zwiększenie skuteczności działań, wymianę doświadczeń między nauczycielami, doskonalenie umiejętności indywidualnych, ograniczanie ryzyka popełniania błędów, wsparcie i pomoc tym, którzy mają trudności w wykonywaniu zadań, wykorzystanie potencjału członków zespołu do poprawy jakości pracy szkoły. Jak czytamy w Statucie placówki nauczyciele prowadzący zajęcia w danym oddziale tworzą zespół. Pracą zespołu kieruje wychowawca oddziału. Do zadań zespołu, o którym mowa należy w szczególności: 1) ustalenie zestawu programów i podręczników dla oddziału, 2) opracowywanie wielospecjalistycznej karty oceny poziomu funkcjonowania ucznia, 3) opracowywanie, ewaluowanie oraz modyfikowanie indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych, 4) ustalanie co najmniej dwa razy w ciągu roku szkolnego oceny poziomu funkcjonowania ucznia, 5) ustalanie form i zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom oddziału pedagogicznej i przedstawianie dyrektorowi propozycji w tym zakresie, 6) analizowanie bieżących postępów i osiągnięć uczniów w tym oddziale, 7) analizowanie wyników zewnętrznego sprawdzianu lub egzaminu, 8) analizowanie wyników klasyfikowania i promowania w danym oddziale, 9) ustalanie i realizowanie doraźnych zabiegów wychowawczych w odniesieniu do całego zespołu i pojedynczych uczniów, 10) ustalanie wspólnych działań, np. wycieczki. 11) współpraca z rodzicami uczniów w zakresie spraw dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, 12) współpraca z poradnią psychologiczno pedagogiczną. Jak podkreśla w wywiadzie dyrektor placówki, może On tworzyć zespoły wychowawcze, zespoły przedmiotowe lub inne zespoły problemowo zadaniowe. Pracą zespołu kieruje przewodniczący powołany przez dyrektora Ośrodka. Do zadań powołanych zespołu należeć może: 1) opracowywanie narzędzi do badania funkcjonowania wewnątrzszkolnego oceniania, 2) dokonywanie zmian w zasadach wewnątrzszkolnego oceniania, 3) ocena skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych dokumentacja szkolna, 4) samokształcenie, ustalanie priorytetów w doskonaleniu zawodowym, 5) wspieranie nauczycieli na drodze rozwoju zawodowego, 5

6 6) projektowanie zmian w aktach prawa wewnątrzszkolnego, 7) ustalanie harmonogramów (imprez, wycieczek, projektów, innych zadań itp.), 8) doskonalenie pracy nauczycieli poprzez konsultacje, wymianę doświadczeń, otwarte zajęcia, lekcje koleżeńskie, opracowywanie narzędzi badawczych, 9) zespołowe diagnozowanie wybranych zagadnień, szczególnie dotyczących realizacji programów nauczania, wewnątrzszkolnego oceniania, programu wychowawczego i programu profilaktyki, stanu bezpieczeństwa i inne. Zespoły pracują w oparciu o założenia zawarte w koncepcji pracy placówki, ich spotkania odbywają się w miarę potrzeb, a praca jest dokumentowana w postaci protokołu. Zespoły opracowują założenia do pracy na dany rok szkolny, a po zakończonych zajęciach w danym roku szkolnym podsumowują swą pracę i przedstawiają wnioski do dalszej pracy. W roku szkolnym 2015/2016 dyrektor placówki powołał zespoły zadaniowe: ds. monitoringu osiągnięć uczniów ds. ewaluacji wewnętrznej ds. wniosków ds. diagnozowania ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej (w tym rewalidacja indywidualna i ORW), ds. alternatywnej i wspomagającej komunikacji, ds. promocji zdrowia, ds. zadań ekologicznych, ds. zaburzeń psychicznych uczniów ds. terapii widzenia ds. terapii słyszenia Wszystkie zagadnienia dotyczące pracy w zespołach, zawarte w Statucie oraz w Koncepcji rozwoju placówki znajdują swoje odzwierciedlenie w rzeczywistym funkcjonowaniu szkoły, co obrazują także wyniki przeprowadzonych ankiet. Przeszło połowa badanych nauczycieli (42 osoby) bierze udział w pracach jednego zespołu na terenie placówki, 19 badanych dwóch zespołów, a 11 badanych trzech lub więcej. Równocześnie, na pytanie, czy bierze Pan/i czynny udział w pracach zespołu, 70 osób odpowiedziało twierdząco, 2 - negatywnie. Zespoły nauczycielskie powoływane są przez dyrektora szkoły. Są to zespoły przedmiotowe, zadaniowe oraz problemowe. Składy zespołów podawane są na początku każdego roku szkolnego i zamieszczane w protokole Rady Pedagogicznej. Skład zespołów ustala dyrektor szkoły biorąc pod uwagę nauczane przez nauczyciela przedmioty w danym roku szkolnym, przydzielone obowiązki wynikające z planu pracy szkoły, zadania danego zespołu. 68,05% badanych deklaruje udział w zespołach przedmiotowych, 29,1% - w zespole wychowawczo-profilaktycznym. Wśród pozostałych zespołów badani nauczyciele wymieniają: 6

7 zespół d/s ewaluacji wewnętrznej, zespół d/s pomocy psychologiczno pedagogicznej, zespół d/s zachowań trudnych wśród wychowanków, zespół d/s działań przeciwko narkomanii, zespół d/s diagnozowania, zespół d/s Wczesnego Wspomagania Rozwoju, zespół ekologiczny, zespół d/s autyzmu, zespół d/s edukacyjno terapeutycznych, zespół przysposobienia do pracy. Liczbę funkcjonujących zespołów potwierdza w rozmowie Pani dyrektor. Pani dyrektor wyraziła opinię, iż liczba funkcjonujących zespołów w szkole jest wystarczająca, jednak nie wszyscy nauczyciele w jednakowym stopniu angażują się w pracę tych zespołów. Równocześnie dodaje, że jeśli zajdzie taka konieczność, w placówce będą powoływane kolejne zespoły. W podobnym tonie wypowiadają się nauczyciele. Tylko jedna badana osoba widzi konieczność powołania nowych zespołów (choć nie określa jakiego miałyby być typu); pozostałych 71 nauczycieli nie widzi na dzień dzisiejszy takiej potrzeby, choć nie wykluczają takiej potrzeby w przyszłości. 63,8% badanych nauczycieli ocenia współpracę w zespołach na poziomie 5 punktów (bardzo dobrze), 34,7% - na poziomie 4 (dobrze), 1,5% badanych (1 osoba) na poziomie 3. Według badanych nauczycieli, praca w zespołach rozwija umiejętności nauczycieli; zdecydowanie tak odpowiedziało 73,6% badanych, raczej tak 26,4% nauczycieli. W podobnym tonie badani wypowiadają się, odpowiadając na pytanie, czy praca w zespołach usprawnia funkcjonowanie szkoły: 80,5% odpowiada zdecydowanie tak, 19,5% - raczej tak. 95,8% badanych nie widzi przeszkód, utrudniających uczestnictwo w pracy zespołów, 3 nauczycieli uważa, że takie przeszkody istnieją, i wymieniają tutaj brak czasu oraz niedogodne godziny spotkań. Oprócz pracy w powołanych szkolnych zespołach, nauczyciele stale współdziałają, biorąc udział w szkolnych przedsięwzięciach i projektach, które wymagają pracy zespołowej. Najczęściej wskazują tutaj na: imprezy w ramach Figlarnego Kalendarza Imprez (19,4%), Tydzień Obchodów Święta Szkoły (16,6%), prowadzenie zajęć integracyjnych (15,27%), obchody dnia Osób z Zespołem Downa (11,1%), 7

8 bal karnawałowy (9,7%), Mikołajki i Zajączek Wielkanocny (5,5%), Pielęgnuję duszę i ciało (5,5%), biesiada bożonarodzeniowa (5,5%), koncert Dzieci Rodzicom (4,1%). Ważnym ogniwem w funkcjonowaniu naszej placówki są pomoce nauczyciela, które pracują w zespołach dla uczniów z autyzmem, klasach dla młodszych dzieci z umiarkowanym stopniem upośledzenia oraz w Ośrodku Rewalidacyjno- Wychowawczym. Na dzień dzisiejszy na tym stanowisku jest zatrudnionych... osób; w ewaluacji wewnętrznej wzięły udział 24 osoby. Podobnie jak w pracy nauczycieli, także w tym przypadku istotną rolę odgrywa praca zespołowa i współpraca z nauczycielami. Wśród form współpracy, które istnieją w szkole, badane osoby wymieniają najczęściej: czynny udział w imprezach szkolnych, zajęciach integracyjnych, udział w wycieczkach, wymianę doświadczeń. Jeśli chodzi o preferowane formy współpracy, pomoce nauczyciela wskazują na: rozmowę, dyskusję (100%), wymianę doświadczeń (87,5%), korzystanie z pomocy koleżanek (58,3%) wspólne opracowywanie programów (37,5%). Wydaje się, że najważniejszym elementem, jest w tym przypadku współpraca pomocy z nauczycielem. 83,3% badanych pomocy nauczyciela twierdzi, że współpraca ta układa się bardzo dobrze, 12,5% - raczej dobrze, 1 osoba nie ma zdania. Przeprowadzone badanie wykazało, że bardzo często pomoce przekazują nauczycielom wskazówki i porady dotyczące uczniów. 91,6% ankietowanych twierdzi, że nauczyciele respektują i wprowadzają w życie te informacje (62,5% odpowiedziało tak, 29,1% - raczej tak). 2 badane osoby stwierdziły, że taka zależność zachodzi tylko czasami. Wszystkie ankietowane pomoce n-la wskazują, że właściwe relacje i współpraca między nimi a nauczycielami wpływają na lepsze warunki pracy i funkcjonowania wszystkich jako społeczności szkolnej. Wśród czynników sprzyjających współpracy badani wymieniają: wspólny cel (91,6%) 8

9 motywacja do działania (75%) dobra organizacja pracy (91,6%) przyjęcie odpowiedzialności za powierzone role (79,1%) wymiana zdań (91,6%) wzajemne poszanowanie zdania drugiej osoby (91,6%). Za czynniki utrudniające współpracę z nauczycielami, pomoce uznają: brak słuchania uwag (70,8%) rozbieżne cele (45,8%) brak motywacji (45,8%) małe zaangażowanie (37,5%). Wnioski: 1. Wszyscy nauczyciele w szkole współpracują w zespołach (zwykle współpracując w kilku) i angażują się w pracę w stopniu wysokim lub wystarczającym. 2. Współpraca w zespołach postrzegana jest przez nauczycieli pozytywnie. 3. Nauczyciele pracując w zespołach dokonują analizy efektów swojej pracy, i są to, przede wszystkim, efekty w zakresie pracy z uczniem (właściwa ocena osiągnięć edukacyjnych i wychowawczych ucznia, diagnoza problemów ucznia, analiza wyników nauczania), w zakresie organizowania uroczystości, imprez, konkursów, wyjazdów, wycieczek i akcji szkolnych oraz opracowywania dokumentacji szkolnej, co wpływa na jakość pracy szkoły. 4. Wnioski z analizy pracy zespołów nauczyciele wykorzystują do doskonalenia swojej pracy. 5. Pojawiające się w pracy problemy dydaktyczno -wychowawcze rozwiązują wspólnie. 6. Szkoła umożliwia doskonalenie zawodowe dotyczące metod i form współpracy. 7. Wysoka ocena pracy zespołowej przez dyrektora motywuje do zespołowej realizacji wielu przedsięwzięć szkolnych. Rekomendacje: 1.W sposób systematyczny analizować efekty pracy zespołów nauczycielskich z uwzględnianiem różnorodnych metod ewaluacyjnych. 2.Wnioski z przeprowadzanych ewaluacji pracy zespołów wykorzystywać do planowania pracy. 3. W dalszym ciągu konsultować w zespołach potrzeby edukacyjne i wychowawcze uczniów i w zależności od nich planować zmianę przebiegu procesu edukacyjnego. 4.Wspierać się w planowaniu i doskonaleniu własnej pracy. 5. Zacieśniać współpracę z pomocami nauczyciela (wzajemne wysłuchanie swoich 9

10 racji, poglądów i uwag, oraz konstruktywne rozwiązywanie konfliktów i konsekwentne wdrażanie przyjętych ustaleń). Wyniki ewaluacji przedstawione zostaną zainteresowanym stronom na konferencji Rady Pedagogicznej, oraz Radzie Rodziców przez dyrekcję placówki. Raport będzie również udostępniony w bibliotece szkolnej, oraz na stronie internetowej placówki. Opracowano dn r. 10