INSTRUKCJE POMOCNICZNE DO LABORATORIUM Z PRZEDMIOTU CYFROWE SYSTEMY POMIAROWE
|
|
- Kazimierz Lewicki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki INSTRUKCJE POMOCNICZNE DO LABORATORIUM Z PRZEDMIOTU CYFROWE SYSTEMY POMIAROWE s.vi EiT Opracował: dr inż. Andrzej Sobolewski Białystok, jesień 2011
2 Spis treści INFORMACJE OGÓLNE... 4 SPIS ZADAŃ DO WYKONANIA... 5 SPIS ZADAŃ DODADKOWYCH... 6 ĆW. 1. ŚRODOWISKO LABVIEW. ELEMENTY JĘZYKA PROGRAMOWANIA GRAFICZNEGO LABVIEW JAKO ŚRODOWISKO PROGRAMOWE ELEMENTY JĘZYKA PROGRAMOWANIA GRAFICZNEGO G WYKONANIE ĆWICZENIA DODATEK ĆW. 2. ŚRODOWISKO LABVIEW. PROCES WIZUALIZACJI I AKWIZYCJI DANYCH WPROWADZENIE GRAFIKA W LABVIEW ODMIERZANIE CZASU OPERACJE DYSKOWE OPERACJE ŁAŃCUCHOWE WYKONANIE ĆWICZENIA ĆW. 3. REALIZACJA PRZYRZĄDU WIRTUALNEGO PRZY POMOCY KARTY POMIAROWEJ ADVANTECH PCI WPROWADZENIE ZAWARTOŚĆ ZESTAWU LABORATORYJNEGO OPIS ĆWICZENIA WYKONANIE ĆWICZENIA SPRAWOZDANIE POWINNO ZAWIERAĆ DODATEK ĆW. 4. BIBLIOTEKA NI-DAQMX I URZĄDZENIE AKWIZYCJI DANYCH NI- USB ZAWARTOŚĆ ZESTAWU LABORATORYJNEGO OPIS ĆWICZENIA WYKONANIE ĆWICZENIA SPRAWOZDANIE POWINNO ZAWIERAĆ DODATEK ĆW. 5. WIRTUALNY MIERNIK IMPEDANCJI WPROWADZENIE... 66
3 5.2. ZAWARTOŚĆ ZESTAWU LABORATORYJNEGO WYKONANIE ĆWICZENIA SPRAWOZDANIE POWINNO ZAWIERAĆ DODATEK ĆW. 6. SZEREGOWA TRANSMISJA DANYCH WPROWADZENIE ZAWARTOŚĆ ZESTAWU LABORATORYJNEGO SPRAWOZDANIE POWINNO ZAWIERAĆ WYKONANIE ĆWICZENIA DODATEK DO ĆW ĆW. 7. INTERFEJS RS232 HAMEG HO79-5. WSPÓŁPRACA Z OSCYLOSKOPEM WPROWADZENIE ZAWARTOŚĆ ZESTAWU LABORATORYJNEGO WYKONANIE ĆWICZENIA DODATEK ĆW. 8. ZDEJMOWANIE CHARAKTERYSTYK CZĘSTOTLIWOŚCIOWYCH - INTERFEJS GPIB HAMEG HO WPROWADZENIE ZAWARTOŚĆ ZESTAWU LABORATORYJNEGO WYKONANIE ĆWICZENIA DODATEK WYKAZ LITERATURY
4 INFORMACJE OGÓLNE Ćwiczenia z Laboratorium CYFROWE SYSTEMY POMIAROWE są realizowane w wymiarze 30 godzin i wykonywane są w czterech zespołach dwu lub trzy osobowych. Każde ćwiczenie powinno być poprzedzone zapoznaniem się z instrukcjami pomocniczymi, tak aby wiedzieć jakie zadania należy wykonywać i jaki zakres materiału obowiązuje w danym ćwiczeniu. Laboratorium wyposażone jest w komputery, które posiadają karty pomiarowokontrolne, jak również środowisko programistyczne LabView ver 2010 firmy National Instruments i Matlab ver firmy MathWorks. Oprócz tego ćwiczenia będą realizowane z wykorzystaniem urządzeń takich jak generatory, zasilacze, oscyloskopy, multimetry, karty akwizycji danych oraz modele układów dynamicznych MAO. W każdym ćwiczeniu studenci będą mieli do wykonania zadania obowiązkowe a sposoby ich rozwiązania powinny znaleźć się w sprawozdaniu z ćwiczenia. Ponadto, programy pisane w środowisku LabView powinny być również rejestrowane na nośnikach danych (płyty CD/DVD, dyskietki), które będą stanowiły załączniki do sprawozdań. W sprawozdaniu powinny więc znaleźć się również odnośniki do załączników jak również opisy działania programów. Zadania są numerowane, znaczącym więc ułatwieniem będzie zawieranie numeru zadania w nazwie programów. Oprócz zadań obowiązkowych w instrukcjach zamieszczono również zadania dodatkowe. Ich rozwiązywanie będzie miało istotny wpływ na końcową ocenę z laboratorium. Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać: Opisy i temat ćwiczenia, Treści zadania, Schemat blokowy przyrządu, zrzut z ekranu interfejsu użytkownika, zrzuty z ekranu zarejestrowanych przebiegów i/lub wyników, Opisy działania programów (instrukcja użytkownika ), Komentarze w przypadku badań urządzeń, charakterystyk lub zjawisk, Programy na dyskietkach. Bardzo dobrą praktyką jest wcześniejsze przygotowanie programów (choćby tylko fragmentów) w domu. W ten sposób można znacznie przyspieszyć proces wykonywania zadań, zwłaszcza w tych sytuacjach, gdy podobne zadania wykonywano już wcześniej. Takie postępowanie da szansę na rozwiązywanie zadań dodatkowych w czasie zajęć laboratoryjnych. Przewidziane są również dwa zajęcia na dokonanie poprawek, odróbek, bądź zadań dodatkowych. Pierwszy termin odbędzie się w połowie semestru, a drugi na jego końcu. Ostatnie zajęcia przewidziane są na rozliczenie się ze sprawozdań, przedstawienie rozwiązanych zadań i końcową ocenę.
5 SPIS ZADAŃ DO WYKONANIA ZADANIE 1. Budowa wirtualnego instrumentu VI (Virtual Instrument) ZADANIE 2. Konstrukcja sterująca Sequence ZADANIE 3. Konstrukcja sterująca Case ZADANIE 4. Konstrukcja Formula Node ZADANIE 5. Tworzenie i użycie podprogramów VI ZADANIE 6. Napisz program do wykreślania na wspólnym wykresie przebiegu zmiennej losowej i średniej ruchomej (trzy ostatnie wartości zmiennej) jej przebiegu w czasie dyskretnym. Wykres powinien być tworzony w trybie nadążnym dla dowolnie zdefiniowanej liczebności próby. Przykład diagramu do tego zadania zawiera Rys. 2.5 a pulpitu Rys ZADANIE 7. Napisz program prezentujący na wykresie XY krzywe Lissajous jakie będą tworzyć sygnały okresowe o różnych częstotliwościach i fazach ZADANIE 8. Napisz program, w którym wykorzystasz pętlę While do zapisu danych i czasu ich wygenerowania do pliku. Przykład diagramu zawiera Rys ZADANIE 9. Należy zbudować wirtualny przyrząd pomiarowy realizujący zadanie pomiaru napięcia i rejestracji przebiegów czasowych wykorzystując Advatech LabView Driver odczytujący dane mierzone za pomocą PCI Mierzone napięcia mają być generowane przez generatory funkcyjne sinus. Sprawdź z jaką częstotliwością można próbkować sygnał..48 ZADANIE 10. W układzie z Rys. 3.3 zbadaj średni czas wykonania jednej iteracji mierząc 10-cio [Hz] sygnał sinusoidalny w ciągu jednej sekundy. Sprawdź jakość mierzonego sygnału i poziom średniej czasu iteracji wraz z jego wartościami chwilowymi (waveform Chart) w sytuacji gdy w tle uruchomianona jest inna aplikacja (np. odtwarzany plik mpg4, klawisz PrintScrean, skaner antywirusowy) ZADANIE 11. Zaprogramuj wykreślenie wyników pomiarów z poprzedniego zadania na wykresie XYGraph, gdzie na oś x należy podać zindeksowany wektor czasu zarejestrowania każdej próbki a na oś y zindeksowany wektor wartości każdej próbki (Rys. 3.5). Kliknięcie na tunelu danych prawym klawiszem myszy otworzy podręczne Menu z opcją włączenia indeksacji). Indeksacja umożliwi dostęp do wszystkich zarejestrowanych danych. Brak indeksacji zapewni dostęp tylko do ostatniej pary czasu i wartości danych z serii pomiarowej ZADANIE 12. Dokonaj pomiaru 100 próbek sygnału gaussowskiego (lub sygnału z wyjścia Filtra 1 pobudzonego sygnałem PRBS) i wyznacz jego statystyczne parametry w postaci wartości średniej, min, max, odchylenia standardowego, oraz histogramu. Bloki do analizy statystycznej znajdziesz w lokalizacji Functions>>Express>>Signal Analysis. Należy je podłączyć do zindeksowanych wektorów danych ZADANIE 13. Zaprogramuj aplikację za pomocą której można będzie dokonać pomiarów napięcia generatora oraz prądu i napięcia kondensatora w układzie z Rys Zdjęte charakterystyki powinny być widoczne w oknie graficznym ZADANIE 14. Zastosuj NI-USB 6008 do pomiaru napięć i prądu w układzie szeregowym RLC ZADANIE 15. Dokonaj pomiaru metodą techniczną rezystancji, indukcyjności i pojemności, używając do tego celu generatora napięcia sinusoidalnego i karty pomiarowej NI-USB ZADANIE 16. Zbadaj wpływ częstotliwości napięcia zasilającego i rezystacji wzorcowej na wynik pomiarów R,L,C ZADANIE 17. Dokonaj pomiaru wielkości rezystancji i/lub pojemności multimetrem Metex i odczytaj dane udostępnione przez niego w programowym środowisku LV... 78
6 ZADANIE 18. Dokonaj akwizycji danych z Anemometru Cyfrowego AM Wirtualne narzędzie powinno posiadać: ZADANIE 19. Zbuduj aplikację w LV pozwalającą na przesył grafiki z oscyloskopu HM305, za pomocą RS232 do komputera i wyświetlenie jej na ekranie monitora. Za pomocą tej aplikacji dokonaj pomiaru częstotliwości za pomocą oscyloskopu. Okład pomiarowy zawiera Rys Na podstawie figur Lissajous zmierzyć kilka częstotliwości f x porównując je z częstotliwościami f w generatora wzorcowego ZADANIE 20. Zaprogramuj zdalne sterowanie generatorem za pomocą GPIB tak by co 100ms zmieniała się częstotliwość przebiegu sinus od 0.1Hz co 0.1Hz do 25Hz ZADANIE 21. Zbadaj charakterystykę Z=f(f) i znajdź częstotliwość rezonansową (dla której prąd i przyjmuje wartość najmniejszą, co odpowiada największej wartości zastępczej impedancji układu równoległego LC) dla równolegle połączonych cewki i kondensatora. wykorzystując do tego celu generator funkcyjny HM SPIS ZADAŃ DODADKOWYCH ZADANIE S.1. Napisz program losujący 6 liczb z 49. Program powinien być realizowany przez VI zaprogramowany przez użytkownika a wynik powinien być widoczny w tablicy o jednym wierszu i sześciu wyrazach ZADANIE S.2. Zbadaj możliwość prezentacji wyników w formie graficznej ZADANIE S.3. Dokonać pomiaru przebiegów okresowych, generowanych przez generatory sin z i bez zachowania zaleceń wynikających z Twierdzenia Kotielnikowa-Shannona. Należy zarejestrować zjawisko nakładania się widm oraz błędnego odczytu częstotliwości spowodowanej niewłaściwym doborem okresu próbkowania ZADANIE S.4. Napisz program do akwizycji danych z multimetru BRYMEN BM202 poprzez RS ZADANIE S.5. Należy zbadać za pomocą oscyloskopu Hameg HM305 charakterystyki układu prostowniczego jednopołówkowego z filtrem pojemnościowy ZADANIE S.6. Zdejmij charakterystykę częstotliwościową Bode amplitudy L[dB]=f(ω[rad/sek]) członów całkującego o stałej czasowej 0.05 (rezystor R=33Ohm w szeregu z kondensatorem 1500uF)
7 CZĘŚĆ A
8 Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki ĆW. 1. ŚRODOWISKO LABVIEW. ELEMENTY JĘZYKA PROGRAMOWANIA GRAFICZNEGO Opracował: dr inż. Andrzej Sobolewski Białystok, jesień 2011
9 1.1. LABVIEW JAKO ŚRODOWISKO PROGRAMOWE Pakiet LabView jest ukierunkowany na programowanie systemów kontrolnoprogramowych w których wykorzystuje się akwizycję danych. Istotą działania programu jest używanie graficznego języka programowania algorytmów komunikacji i wymianie danych pomiędzy urządzeniami wchodzącym w skład systemu kontrolno- pomiarowego. Bardzo często program LabView jest nazywany przyrządem wirtualnym ( virtual instrument) lub krótko programem VI. Wynika to z zastosowania aplikacji napisanych w tym środowisku do pełnienia funkcji rzeczywistych przyrządów pomiarowych takich jak multimetry czy oscyloskopy i wiele innych. Każdy wirtualny instrument VI zawiera takie same elementy jak rzeczywiste urządzenie z ta różnicą, że operowanie nimi dokonywane jest za pomocą myszy i klawiatury komputera, na którym jest on uruchomiony. Po zgromadzeniu danych można, korzystając z biblioteki wirtualnych przyrządów pomiarowych, przetworzyć wyniki pomiarów za pomocą różnorodnych procedur np. cyfrowej analizy danych, filtracji cyfrowej, statystyki i analizy numerycznej, itd. Można również sterować oprogramowaniem i prezentacją wyników pomiaru poprzez interaktywny panel przyrządu pomiarowego. LabView jest w pełni zintegrowany do komunikacji z fizycznymi narzędziami pomiarowymi poprzez oprogramowanie interfejsów takich jak GPIB, VXI, PXI, RS 485, RS232 tworzący ten sposób Cyfrowy System Pomiarowy. LabView przystosowany jest również do połączenia z internetem za pomocą LabView web server i standardów programowych takich jak TCP/IP i ActiveX. LabView zawiera podstawowe biblioteki do akwizycji, analizy i prezentacji danych. Pozwala również analizować i śledzić poprawność wykonywanego programu tak jak to jest w językach programowania tekstowego.
10 Opis środowiska LabView LabView składa się z dwóch komponentów: Pulpitu (front panel), stanowi on graficzny interfejs użytkownika i znajdują się na nim wszelkie wirtualne narzędzia do komunikacji programu ze światem zewnętrznym Rys. 1.1 Wygląd pustego projektu panelu frontowego Diagramu (block diagram), stanowi edytor programu i zawiera strategię działania aplikacji zaprogramowaną w języku graficznym G. Rys. 1.2 Podział rodzajów ikon ze względu na funkcje programowe Działanie programu możliwe jest dzięki wykorzystywaniu:
11 Terminali (terminals) są one portami wejściowymi i wyjściowymi przesyłającymi informacje pomiędzy pulpitem i diagramem. Dane wprowadzone do elementów kontrolnych pulpitu wpływają do diagramu przez końcówki wejściowe (kontrolne). Dane wpływające do końcówek wyjściowych (wskaźnikowych) opuszczają diagram i przechodzą do odpowiednich elementów prezentacyjnych pulpitu. Końcówka jest generowana automatycznie w diagramie w momencie postawienia elementu kontrolnego lub prezentacyjnego na pulpicie. Reprezentuje ona port do określonego elementu pulpitu oraz typ danych wchodzących lub wychodzących, np. DBL -double. Węzłów (nodes) są obiektami wyposażonymi w wejścia i wyjścia danych realizującymi określone operacje podczas działania programu. W języku graficznym pełnią podobne role jak wyrażenia, operatory, funkcje i procedury w językach tekstowych. Przewodów (wires) służą do budowania połączeń (dróg przepływu danych) pomiędzy elementami diagramu. Każde połączenie może mieć tylko jedno źródło danych lecz może być rozgałęzione do wielu punktów odbioru danych. W zależności od typu przesyłanych danych połączenia są wyróżniane kolorami, stylem linii łączącej oraz jej grubością. Złe połączenia są zaznaczane czarną linią przerywaną. Konstrukcji sterujących (structures) języka graficznego zapewniają specyficzny sposób wykonania fragmentów kodu. Pozwalają realizować powtarzanie bloków kodu (pętle), warunkowy wybór wykonania bloków kodu (case) lub określić sekwencję wykonania bloków kodu.
12 W każdym z dwóch paneli programu dostępne są dwie palety narzędzi do wykorzystywania podczas tworzenia aplikacji, dostępne z Menu głównego Window. Palety Pulpitu: Rys. 1.3 Okno Tools i Controls dostępne w panelu frontowym Palety Diagramu:
13 Rys. 1.4 Okno Tools i Functions dostępne w panelu diagramu W paletach tych znajdują się narzędzia (podprogramy, tzw. SubVi) łatwe do wykorzystania w postaci Ikon. Ikona jest więc czymś w rodzaju procedury w tekstowych językach programowania. Strumień przepływu danych LabView działa na zasadzie przekazywania danych z jednego węzła diagramu do drugiego. Kolejność działania poszczególnych elementów programu jest więc zależna od
14 ukierunkowania strumienia przepływu danych. Węzeł bloku diagramu wykona przypisaną mu operację kiedy wszystkie jego wejścia będą skompletowane i dostępne. Wówczas dane wejściowe zostają przetworzone i przekazane jako dane wyjściowe do następnego węzła. W programie laboratorium, pierwsze zadanie, poświęcone będzie zaobserwowaniu tego właśnie zjawiska ELEMENTY JĘZYKA PROGRAMOWANIA GRAFICZNEGO G Instrukcje sterujące Podstawą programowania w języku G jest zrozumienie i opanowanie stosowanie konstrukcji sterujących, do których zaliczamy: konstrukcję sterującą Sequence, konstrukcja sterująca Case, konstrukcja Formula Node, pętla For Loop, pętla While Loop oraz operator Shift Register. Struktura Sequence: Konstrukcja Sequence odpowiada instrukcji grupującej {} w języku C. Służy ona do grupowania obiektów języka G co zwiększa przejrzystość programu i umożliwia wprowadzenie zależności czasowych pomiędzy fragmentami wykonywanego kodu. Struktura sekwencyjna składa się z jednej lub wielu ramek, które mogą zawierać kody programów wykonywanych etapowo w kolejności rosnącej zgodnie z numerem ramki sekwencji. Dane opuszczają strukturę w momencie kiedy ostatnia ramka kończy czynność. Wyjście danych poza strukturę odbywa się poprzez tunel, który może być podłączony tylko do jednego źródła informacji. Dane na wejściu tunelu są dostępne dla wszystkich ramek.
15 Rys. 1.5 Ramka (frame) struktury Sequence Tworzenie nowych ramek odbywa się poprzez wybranie z menu podręcznego dostępnego po kliknięciu prawym przyciskiem myszy, Add Frame After bądź Add Frame Before albo Duplikate Frame Do usunięcia wskazanej ramki służy opcja Remove Frame. Do przechodzenia danych pomiędzy jedną ramka a ramkami podsekwencyjnymi służą sekwencje lokalne. Aby Tworzyć lokalną sekwencję wybiera się Sequence Lokal>>Add. Pojawia się wówczas strzałki na krawędziach ramek, których kierunek będzie wskazywał na ramkę źródłową i ramki w sekwencjach lokalnych. Struktury wyboru Case Konstrukcja sterująca Case jest odpowiednikiem instrukcji wyboru if i switch w języku C. Konstrukcja ta umożliwia wykonanie odpowiedniego fragmentu kodu programu w zależności od wyników kodu programu wykonanego wcześniej. Konstrukcja sterująca Case umożliwia realizację jednej z wielu zdefiniowanej operacji. Każda zdefiniowana operacja znajduje się w osobnej ramce konstrukcji sterującej Case. Wybór aktywnej ramki dokonywany jest przez pole sektora. W przypadku, gdy do pola selektora dołączone jest wyrażenie logiczne istnieją dwie wartości FALSE i TRUE. Jeżeli do selektora jest podłączona wartość liczbowa, struktura może mieć od 0 do przypadków. Jeżeli do selektora podłączony jest element typu Numeric, to musi być jeden podschemat dla każdego elementu. Konstrukcja sterująca jest identyfikowana tak samo jak nazwa pozycji elementu typu Numeric.
16 Rys. 1.6 Ramka struktury Case Selektor można umieścić w dowolnym miejscu obramowania, może on również pozostać nie podłączony. Selektor automatycznie dostosowuje się do typu danych. Jeżeli zmieni się wartość połączenia do selektora z Numeric na boolean, przypadki 0 i 1 zmienia się na False i True. Pętle w LabView Realizowane są przez konstrukcje For Loop i While Loop wraz z operatorem Shift Register odpowiadają instrukcją iteracyjnym do.. while i for w języku C. Konstrukcje te służą do wielokrotnego wykonywania fragmentu kodu programu. Po zastosowaniu elementu Shift Register można je wykorzystać do obliczeń iteracyjnych. Pętla for W LabView pętla for pozwala na zdefiniowanie ilości iteracji prze podłączenie do N stałej o wartości całkowitej, oraz pozwala na odczyt z licznika iteracji przez podłączenie się do i.
17 Rys. 1.7 Przykład pętli For Pętla While Rys. 1.8 Przykład pętli While Podobnie jak w językach tekstowych pętla While posiada ;licznik iteracji i, który może być wykorzystywany do np. wyznaczenia warunku końca działania pętli jak również możliwość zdefiniowania warunku końca działania pętli. Pętla While wykonuje się
18 dopóki wartość logiczna elementu podłączonego do warunku końca pętli będzie miała wartość FALSE. Pętla sprawdzi wartość warunku po zakończeniu każdej iteracji. Rejestry przesuwne (Shift registers) Zarówno pętla for jak i While może być wyposażona w rejestry przesuwne (Rys. 1.8). Pojawiają się wówczas prostokąty na przeciwległych krawędziach ramek ze strzałkami w dół lub górę. Zwane rejestrami przesuwnymi., które używa się do przejścia danych z aktualnego warunku do następnej iteracji. Operatory rejestru przesuwnego, są to elementy przesyłu informacji, będące lokalnymi zmiennymi przechowującymi informacje z poprzednich iteracji. Historia danych sięga tak daleko ile elementów rejestru zostanie zdeklarowanych. Operator rejestru przesuwnego składa się z dwóch pól oznaczonych przez strzałki skierowane przeciwnie. Informacja wychodząca z rejestru przesuwnego, tzn. elementu ze strzałką w górę, doprowadzona jest do elementu ze strzałką skierowana w dół Formula Node(Formuła węzła) Rys. 1.9 Ramka Formula Node Bardzo ciekawym narzędziem jest formuła węzła. Pozwala ona na wpisanie zależności matematycznej pomiędzy danymi wejściowymi a wyjściowymi. Innymi słowy formuła ta wykonuje wyznaczania wartości funkcji jednej bądź wielu zmiennych. Określenie argumentów funkcji jak i jej wartości odbywa się za pomocą podręcznego Menu. Formula Node może więc służyć do wprowadzania wyrażeń znanych z języka C. W obrębie tego obiektu można stosować następujące operatory: arytmetyczne: + - znak plus, - - znak minus,
19 ++ - inkrementacja, -- - dekrementacja, + - dodawanie, - - odejmowanie, * - mnożenie, / - dzielenie, % - reszta z dzielenia, ** - wykładnik potęgi (operator niedostępny w C), logiczne:! - negacja (NOT), && - koniunkcja argumentów (AND), - alternatywa argumentów (OR), bitowe: ~ - negacja zestawu bitów, & - koniunkcja zestawu bitów, ^ - różnica symetryczna zestawu bitów, - alternatywa zestawu bitów, >> - przesunięcie w prawo, << - przesunięcie w lewo, relacji: == - równy,!= - różny, < - mniejszy, > - większy, <= - mniejszy bądź równy, >= - większy bądź równy. Inne:?: - operator warunkowy. Dostępne są również funkcje wbudowane : abs, acos, acosh, asin, asinh, atan, atanh, ceil, cos, cosh, cot, csc, exp, expm1, floor, getexp, getman, int, intrz, ln, lnp1, log, log2, max, min, mod, rand, rem, sec, sign, sin, sinc, sinh, sqrt, tan, tanh WYKONANIE ĆWICZENIA. ZADANIE 1. Budowa wirtualnego instrumentu VI (Virtual Instrument) Pulpit 1. Otwórz nowy panel frontowy przez wybranie File>>New VI lub przez skróty klawiszów <Ctrl-n>. Jeśli zamknięto wcześniej wszystkie VI wybierz New VI z okna dialogowego LabView
20 2. Możesz mieć dostęp do standardowej palety Controls przez wciśnięcie prawego klawisza myszy na otwartym panelu frontowym. 3. Wybierz Thermometer z palety Controls>>Modern>>Numeric, I umieść go na panelu frontowym. 4. Wpisz deg C w okno tekstowe label i kliknij klawisz Enter na palecie Tools albo kliknij na dowolnym miejscu panelu frontowego aby zaakceptować wprowadzony tekst. Uwaga! Jeśli klikniesz poza obszarem okna tekstowego bez wprowadzenia tekstu, etykieta przyjmie nazwę domyślną Thermometer. Aby ponownie pojawiła się etykieta z tekstem, kliknij prawym przyciskiem myszy na kontrolce i zaznacz Visible Items»Label z podręcznego menu. 5. Kliknij prawym przyciskiem myszy na termometrze i zaznacz Change to Control z podręcznego menu. 6. Aby uczynić dokładniejszym sposób wyświetlania wartości temperatury zaznacz właściwość Digital Display visible. Aby tego dokonać kliknij prawym przyciskiem myszy na termometrze i zaznacz Visible Items»Digital Display z podręcznego menu. W tym momencie mamy termometr wyskalowany w stopniach Celcjusza. Teraz potrzebny nam będzie termometr wskazujący wartość temperatury w stopniach Fahrenheit. 7. Zaznacz inny termometr z palety Controls>>Modern>>Numeric i umieść go w dowolnym miejscu panelu frontowego. 8. Nazwij ten termometr deg F tak jak to zrobiłeś w kroku 3 i zaznacz Digital Display visible jak to zrobiłeś w kroku 5. Rys Panel frontowy konwertera
21 Ponieważ ten termometr będzie wyświetlał wartości temperatury w stopniach Fahrenheit, zmień skalę termometru tak aby odczytywał więcej niż 100 stopni. 9. Aby zmienić skalę na termometrze, użyj narzędzi z palety Tools Labeling lub Operating do edycji górnej wartości skali i wpisz 212, co w stopniach Fahrenheit odpowiada 100 stopniom Celcjusza. 10. Powinieneś uzyskać panel frontowy podobny do tego na rysunku poniżej: Diagram 1. Otwórz okno Diagram zaznaczając Window»Show Diagram, albo kliknięciem okna diagramu umiejscowionym poza panelem frontowym. Możliwe jest również użycie klawiszów skrótu <Ctrl-e> do przełączenia pomiędzy oknem diagramu a pulpitem Zauważ, że pojawiły się na oknie diagramu dwa bloki. Te obiekty są terminalami, które odnoszą się do termometrów na pulpicie. Aby przekonwertować temperaturę w stopniach Celcjusza do temperatury w stopniach Fahrenheit, przemnóż wartość w Celsjuszach przez 1.8 i dodaj 32. Użyj funkcji z palety Functions>> Programming>>Numeric do budowy diagramu, który dokona takiej konwersji. 2. Zaznacz Window»Show Functions Palette aby udostępnić paletę Functions. Możesz również uzyskać dostęp do palety Functions poprzez kliknięcie prawym klawiszem myszy na dowolnym miejscu okna diagramu. 3. Wybierz blok mnożenia Multiply z palety Functions>> Programming>>Numeric i umieść go na dowolnie wybranym miejscu okna diagramu po prawej stronie terminala termometru deg C. Uwaga! Kiedy przytrzymasz blok blisko terminala, LabView automatycznie połączy przewodami terminal z blokiem, kliknij przycisk myszy aby umieścić blok na oknie diagramu. Pamiętaj aby terminal termometru deg C był podłączony do bloku mnożenia. 4. (Opcjonalnie) Jeśli umieściłeś blok mnożenia bez podłączenia go przewodami do terminala deg C, należy go podłączyć poprzez wybranie narzędzia Wiring wykonując kolejne kroki jak następuje: a. Wybierz ikonę podłączenia Wiring z palety Tools. b. Kliknij terminal deg C aby podłączyć terminal. Nie jest konieczne przytrzymywanie klawisza myszy.
22 c. Przesuń mysz od terminala do bloku mnożenia i kliknij aby połączyć ze sobą te dwa elementy. 5. Należy przemnożyć stopnie Celcjusza termometru deg C przez 1.8. Kliknij prawym przyciskiem myszy na nie podłączonym wejściu bloku mnożenia i zaznacz Create»Constant. LabView stworzy numeryczna stałą wartość i podłączy ją do wejścia bloku mnożenia dając możliwość zdeklarowania wartości tej stałej. Wpisz 1.8 I kliknij na przycisk Enter lub kliknij myszą na dowolnym miejscu okna diagramu. 6. Tera należy dodać 32 aby zakończyć operacje obliczeń konwertujących. Wybierz blok dodawania Add z palety Functions>> Programming>>Numeric i umieść go na oknie diagramu po prawej stronie wyjścia bloku mnożenia. Kiedy pojawią się przewody łączące wyjście bloku mnożenia z wejściem bloku dodawania, kliknij myszą aby umieścić blok dodawania na diagramie. LabView automatycznie podłączy oba bloki razem. Jeśli bloki nie zostaną podłączone razem należy postąpić podobnie jak w kroku Kliknij klawiszem myszy na nie podłączonym wejściu bloku dodawania I zaznacz Create»Constant, tak jak to uczyniłeś w kroku 4. Wpisz 32 I kliknij ikonę przycisku Enter, albo kliknij na dowolnym miejscu okna diagramu. 8. Teraz gdy przemnożyłeś temperaturę w Celsjuszach prze 1.8 i dodałeś 32, potrzebne jest przekazanie przekonwertowanej wartości temperatury do termometru deg F. W tym celu należy: a. Zaznaczyć ikonę bloku Wiring z palety Tools. b. Kliknąć na wyjściu bloku funkcji dodawania i podłączenia do wejścia terminala termometru deg F. c. Przenieś mysz na terminal termometru deg F I kliknij przycisk myszy aby dokonać podłączenia. 9. (Opcjonalnie) Możesz rozmieścić elementy diagramu w dowolne miejsca na oknie z zachowaniem istniejących połączeń poprzez użycie narzędzia Positioning z palety Tools. Diagram jest teraz kompletny i powinien wyglądać podobnie do tego na rysunku poniżej:
23 Rys Kompletny diagram programu konwersji temperatury 10. Zaznacz File»Save I zapisz VI pod dowolną nazwą z rozszerzeniem.vi we wskazanym katalogu. Zapis I uruchomienie VI 1. Na panelu frontowym wybierz narzędzia Operating albo Labeling z palety Tools aby wpisać 37, co jest normalną temperatura ciała w Celsjuszach, w zadajniku cyfrowym termometru deg C. 2. Uruchom VI klikając ikonę Run button. Zauważ, że LabView konwertuje temperaturę w Celsjuszach do wartości 98.6 w stopniach Fahrenheit I wyświetla ją na termometrze deg F. Wpisz inną temperaturę w deg C i uruchom ponownie LabView. Zamknij VI wybierając File»Close. ZADANIE 2. Konstrukcja sterująca Sequence. W zadaniu tym ćwiczona będzie umiejętność sterowania strumienia danych na przykładzie programowania beepera komputera. W tym celu należy: 1. utworzyć nowy program.vi, 2. do okna Block Diagram wstawić obiekt Functions>>Programming>>Structures>>Flat Sequence, 3. z menu obiektu Sequence (prawy klawisz myszy na krawędzi obiektu) wybrać dwukrotnie Add Frame After. Powstaną trzy ramki jedna obok drugiej. 4. poszczególne obiekty programu połączyć zgodnie z Rys. 1.12, 5. położenie poszczególnych obiektów: 6. Functions>>Programming>>Timing>>Time Delay, 7. Functions>> Programming>>Graphics&Sound>>Beep.vi,
24 Rys Diagramy programów realizowanych w ZADANIE 2 8. podaj czas pomiędzy dźwiękami w [s] wybierając z palety Tools przycisk Connect Wire następnie najechać kursorem na wejście obiektu Beep.vi i wybierając z jego menu prawym klawiszem myszy opcję Create>>Control, 9. w podobny sposób utworzyć kontrolki częstotliwości Freguency i czasy trwania dźwięku Duration, 10. na wejściu bloku Beep o nazwie Use system alert? podobnie utworzyć stałą (PKL Create>>Constant) i ustawić ja na False ZADANIE 3. Konstrukcja sterująca Case 1. Program rozpoczynamy od wstawienia struktury Case. W tym celu z palety Functions>>Express>>Exec Control wybieramy strukturę Case i rozciągamy ją w oknie Block Diagram 2. Przejdź do okna Front Panel i z palety Controls wybierz Modern>>Ring & Enum>>Enum wybierz Menu Ring i przeciągnij go na okno Front Panel. 3. Kilknij pkl na tym elemencie i wybierz z podręcznego menu Edit Items. Otworzy się okno, w którym wpisz cztery polecenia add, subtract, muliply, divide. Po skończonej definicji opcji Items kliknij ok.
25 Rys Okno definicji opcji Case 4. W tym samym oknie Front Panel umieść dwie kontrolki Num Ctrl i jeden wskaźnik Num Ind. Oba elementy znadziesz w Controls>>Express>>Num Ctrls oraz Controls>>Express>>Num Inds. 5. Zmień nazwę wskaźnikowi na Result 6. Przejdź do okna Diagram i połacz Enum z selektorem? opcji Case 7. Kliknij pkl na krawędzi struktury Case i wybierz z menu Add Case for Every Value 8. Z palety Controls>>Express>>Arith & Compar>>Numeric wybierz elementy odpowiadające elementarnym działaniom zdefiniowanym w pętli Case tzn. 9. Umieść poszczególne elementy w odpowiadających im oknach wyboru i połącz wejścia z controlkami Num Ctrl a wyjście z Num Ind o nazwie Result 10. Uruchomić program sprawdzić i zrozumieć jego działanie,
26 Rys Diagramy programu realizowanego w ZADANIE 3. Opcja Multiply ZADANIE 4. Konstrukcja Formula Node 1. Utworzyć nowy program.vi, 2. do okna Block Diagram wstawić obiekt Functions>>Programming>>Structures>>Formula Node, 3. z menu obiektu Formula Node wybrać dwukrotnie opcję Add>>Input i dwukrotnie opcję Add Output. Spowoduje to pojawienie się dwóch wejść i dwóch wyjść. poszczególne obiekty programu połączyć zgodnie z Rys. 1.15, 4. położenie poszczególnych obiektów: Functions>>Programming>>Structures>>Formula Node, Controls>>Modern>>Numeric>>Numeric Control, Controls>>Modern>>Numeric>>Numeric Indicator,
27 Rys Diagram i Panel frontowy programu realizowanego w ZADANIE 4 ZADANIE 5. Tworzenie i użycie podprogramów VI. W celu ilustracji tworzenia i użycia podprogramów VI zostanie napisana procedura obliczająca wartość średnią ważoną dwóch liczb na podstawie wzoru: Y = ( x 1 *0.9 + x 2 *0.8 ) / 2 1. poszczególne obiekty programu połączyć zgodnie z Rys. 1.16, 2. zapisać program na dysku, Rys Diagram i Panel frontowy programu realizowanego w ZADANIE 5
28 3. w prawym górnym rogu okna Front Panel znajduje się ikona utworzonego programu, kursorem najechać na ikonę, nacisnąć prawy przycisk myszy i wybrać opcję Edit Icon, 4. zapoznać się z możliwościami edycji ikony, 5. ponownie najechać kursorem na ikonę, nacisnąć prawy przycisk myszy i wybrać opcję Show Connector. W prawym górnym rogu zostanie wyświetlona siatka wejść i wyjść programu (w edytowanym programie: 2 wejścia i 1 wyjście Rys. 1.17a), 6. w celu przypisania danych do siatki ikony kliknąć wejście danych, które zmieni kolor (Rys. 1.17b) następnie kliknąć obiekt x1 w oknie Front Panel, wejście danych z siatki ponownie zmieni kolor Rys. 1.17c), 7. przypisać dane do drugiego wejścia i wyjścia siatki ikony z Rys. 1.17a, 8. w celu utworzenia opisu podprogramu w oknie Front Panel wybrać opcję File>>VI Properties i wpisać tekst opisujący program w menu kontekstowym Menu kontekstowe pojawia się na ekranie po wyborze opcji Show Context Help, 9. zapisać program i zamknąć, 10. w celu wywołania podprogramu VI z programu VI utworzyć nowy program VI, 11. przejść do okna Blok Diagram i z palety Functions wybrać Select a VI.., odnaleźć wcześniej utworzony podprogram i wstawić do tworzonego programu, 12. w celu sprawdzenia czy podprogram VI jest prawidłowo wykonywany uruchomić program krokowo (przycisk Start Single Stepping ). Rys Terminale podprogramów
29 Rys Okno właściwości tworzonego podprogramu Rys Diagram i Panel frontowy programu wykorzystującego podprogram (SubVi) ZADANIA DODADKOWE ZADANIE S.1. Napisz program losujący 6 liczb z 49. Program powinien być realizowany przez VI zaprogramowany przez użytkownika a wynik powinien być widoczny w tablicy o jednym wierszu i sześciu wyrazach.
30 DODATEK. Klawisze skrótów w LabView 1. Panel i diagram Ctrl + E Przejście między oknem panelu i diagramu Podstawowy skrót o którym warto pamiętać. Podobnie działa podwójne kliknięcie na terminalu (wejściowym lub wyjściowym): na diagramie przełączy na panel i wskaże odpowiedni element, oczywiście działa również w drugą stronę. Ctrl + R Uruchomienie aplikacji Odpowiada naciśnięciu przycisku "Run". Ctrl +. (kropka) Zatrzymanie aplikacji Odpowiednik przycisku "Abort Execution". Ctrl + T Ustawienie obok siebie okna panelu i diagramu Opcja przydatna przy debagowaniu i analizie VI'a, często jednak wymaga pracy na wyższej rozdzielczości ekranu i. Ctrl + A Wyrównanie zaznaczonych elementów Pomaga przy porządkowaniu zaznaczonej grupy elementów na panelu lub diagramie. Wywołany skrót uaktywnia ostatnio wybrana opcję z palety Align Objects. Ctrl + D Rozmieszczenie zaznaczonych elementów Działanie podobne do poprzedniego skrótu: zastosowanie ostatniej wybranej dystrybucji dla zaznaczonej grupy elementów. Ctrl + Y Zapis historii VI'a: komentowanie przeprowadzanych zmian Opcją przydatna przy tworzeniu aplikacji przez długi czas. Komentarze są zapisywane w pliku VI'a jako Revision History.
31 Pytanie o zapisy dokumentujące historię VI'a mogą być ponadto ustawione w opcjach LabView i tworzone np. przy każdym zapisie zmian w VI'u do pliku. Historia jest wykorzystywana (opcjonalnie) przez opcję File>>Print przy tworzeniu dokumentacji, może zostać również zapisana w postaci pliku tekstowego (History>> Export to File..). Ctrl + M Zmiana trybu pracy: edycja / uruchomienie Tryb uruchomieniowy nie uruchamia VI'a, jednak pozwala np. na sprawdzenie zachowania kontrolek, rozmieszczenia elementów na panelu oraz ustawienie pułapek programowych (Breakpoints na palecie Tools) na diagramie. W tym trybie nie jest widoczna siatka umieszczona panelu i diagramie jeśli została uaktywniona: menu: Tools>>Options>>Alignment Grid: Warto zauważyć, że dostępna jest tutaj opcja "grid alignment" analogiczna do "Przyciągania do prowadnic" w programie Corel Draw. Dostępne jest również ustawienie stopnia kontrastu, czyli jasności linii siatki oraz jej rozmiar. Shift + strzałka Przesuwanie elementu lub zaznaczonej grupy ze skokiem równym rozmiarowi siatki Pomaga w szybkim przemieszczaniu elementów. Ctrl + Tab Przełączanie między kolejnymi otwartymi oknami VIs Skrót pozwalający np. odnaleźć i zamknąć odpowiednie okno. Przydatny przy przechodzeniu między dużą ilością otwartych okien subvis. Okna przełączane są tylko w obrębie środowiska LabView. Ctrl + Shift+ LKM Rączka (Scroll Window) Pozwala na precyzyjne przesuwanie płaszczyzny panelu lub diagramu wewnątrz okna. Działanie skrótu jest podobne do dłoni (Narzędzie Rączka) w programie Acrobat Reader. Uwaga praktyczna - opcja nie działa wewnątrz klastrów i kontrolek typu Tab (zakładki). Ctrl +?( lub /) Maksymalizacja lub powrót do poprzedniego rozmiaru okna Maksymalizuje aktywne okno VI'a. Przydatne w przypadku np. VI dialogowego, którego tylko część jest widoczna podczas pracy. Ctrl + LKM + przeciągnięcie kursorem
32 Rozciąga panel lub diagram Przydatna operacja, kiedy diagram lub panel robi się ciasny. Pomaga również gdy trzeba wprowadzić dodatkowe elementy. Shift + scroll (kółko myszy) Skok Szybkie przewijanie okna panelu lub diagramu. Shift + LKM Zaznaczanie Dodanie kolejnego elementu do już zaznaczonej grupy.
33 Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki ĆW. 2. ŚRODOWISKO LABVIEW. PROCES WIZUALIZACJI I AKWIZYCJI DANYCH. Opracował: dr inż. Andrzej Sobolewski Białystok, jesień 2011
34 2.1. WPROWADZENIE Cel ćwiczenia: zapoznanie się ze środowiskiem programowym LabView zapoznanie się z podstawowymi strukturami programowymi języka G, zapoznanie się ze sposobem tworzenie podprogramów z reprezentacją graficzną GRAFIKA W LABVIEW Graficzna prezentacja wyników może odbywać się na wiele sposobów. Najczęściej wykorzystywane bloki biblioteki Graph to Waveform Chart, Waveform Graph, XYGraph. Biblioteka Graph przedstawiona jest na Rys. 2.1 Rys. 2.1 Biblioteka narzędzi graficznych dostępna w oknie Pulpitu. Istotą różniącą te trzy sposoby wyświetlania grafiki jest sposób prezentowania danych. W przypadku Waveform Chart aby wyświetlić wykres na ekranie wystarczy podać wartość liczbową, która zostanie naniesiona na wykres utworzony z poprzednio prezentowanych próbek. Na osi X będą wówczas prezentowane kolejne próbki.
35 Waveform Graph wymaga natomiast podania wszystkich próbek, z których ma być stworzony wykres. XYGraph podobnie jak Waveform Graph wymaga zestawu i w tym wypadku dwuwymiarowej tablicy próbek. Ze specyfiki narzędzi graficznych w LV wynika praktyczne ich zastosowanie. Waveform Chart stosuje się zwykle w pętli programowej i wykres tworzony jest na bieżąco. Pozostałe dwa stosowane są zwykle poza pętlą ODMIERZANIE CZASU Odmierzanie czasu dostępne jest za pomocą biblioteki Functions>>Programming>>Timing przedstawionej na Rys Zawiera Ona kilka podstawowych narzędzi do odmierzania czasu, odczytu zegara systemowego itp. Najbardziej popularne bloki to m.in. Blok Tick Count(ms). Blok ten zwraca wartość czasu w [ms] jednak początek jego odmierzania nie jest zdefiniowany. Podana wartość czasu nie jest względna. Używany jest najczęściej do operacji odmierzania czasu w obrębie działania jednej aplikacji. Wówczas jako punkt odniesienia w czasie używany jest pierwsza wartość wygenerowana przez ten blok. Dwa następne w kolejności najczęściej używane bloki to Wait(ms) oraz Wait until Next ms Multiple. Pierwszy element wymusza pauzę w działaniu programu do momentu gdy czas podany na jego wejście upłynie. W odróżnieniu, blok Wait until Next ms Multiple, wymusza pauzę w działaniu programu do czasu, który jest wielokrotnością podanej na jego wejście wartości. W praktyce blok ten używany jest do synchronizacji działania pętli.
36 Rys. 2.2 Zawartość biblioteki Timing OPERACJE DYSKOWE Operacje dyskowe dogodnie jest przeprowadzać wykorzystując elementy biblioteki narzędzi palety Functions>>Programming>>File I/O, przedstawionej na Rys Znajdujące się w niej narzędzia pozwalają na przyprowadzanie prostych, typowych operacji dyskowych jak również bardziej zaawansowane operacje. Najczęściej wykorzystywane bloki to Write i Read Spreadsheet. Służą one odpowiednio do zapisu bądź odczytu arkuszy zawierających tablicowane dane. Oba bloki wymagają podania nazwy pliku, w którym ma być dokonany zapis lub odczyt danych. Jeśli jednak
37 taka nazwa nie zostanie podana wówczas otwiera się okno dialogowe, w którym użytkownik powinien wskazać ten plik. Rys. 2.3 Zawartość Biblioteki File I/O OPERACJE ŁAŃCUCHOWE Operacje na łańcuchach dokonać można za pomocą narzędzi znajdujących się w palecie Functions>>Programming>>String. Zawartość biblioteki widoczna jest na Rys Znajdują się w niej bloki służące do operacji na łańcuchach i należą do nich m.in. bloki do łączenia łańcuchów znaków (Concatenate String), poszukiwania liczby w łańcuchu (Scan from String). Mamy też do dyspozycji stałe w postaci dowolnie zdefiniowanych łańcuchów oraz znaków specjalnych takich jak CR (Carriage Return) LF (Line Feed), czy też znak tabulacji (Tab Constatnt). Nie mniej ważnym i często używanym fragmentem tej biblioteki jest zestaw bloków do konwersji z łańcucha na liczby i odwrotnie (String/ Number Convertion)
38 Rys. 2.4 Zawartość biblioteki String 2.6. WYKONANIE ĆWICZENIA ZADANIE 6. Napisz program do wykreślania na wspólnym wykresie przebiegu zmiennej losowej i średniej ruchomej (trzy ostatnie wartości zmiennej) jej przebiegu w czasie dyskretnym. Wykres powinien być tworzony w trybie nadążnym dla dowolnie zdefiniowanej liczebności próby. Przykład diagramu do tego zadania zawiera Rys. 2.5 a pulpitu Rys. 2.6.
39 Rys. 2.5 Przykład diagramu wykorzystującego elementy graficzne Rys. 2.6 Przykład Pulpitu wykorzystującego elementy graficzne
40 Opis programu. Program ten ma zadanie pokazania różnicy w działaniu dwóch narzędzi do graficznego przedstawiania wyników. Są to Chart i Graph z palety Contro;s>>Modern>>Graph. Generowany jest losowo przebieg za pomocą generatora liczb losowych z palety Functions>>Programming>>Numeric>>Random Number(0-1). 1. Wywołany w pętli For N razy pozwala na prezentację wartości chwilowej jak również wartości średniej ruchomej pseudolosowego przebiegu. Średnią ruchomą realizuje się za pomocą rejestrów przesuwnych. Sumowane są 4 sąsiednie wartości przebiegu i dzielone przez 4. Generowana jest postać graficzna obu przebiegów wartości chwilowej i średniej ruchomej za pomocą Waveform Chart. 2. Możliwość wyświetlenia oby wartości na wspólnym ekranie realizuje się za pomocą multipleksera Bundle dostępnego z palety Functions>>Programming>>Cluster. 3. Aby wyświetlić grafikę za pomocą Graph najpierw należy skompletować dane do wyświetlenia. Odbywa się to za pomocą autoindeksowania wyjścia pętli For. Za jego pomocą tworzony jest zestaw danych dostępny do dalszego wykorzystania po wykonaniu zdeklarowanej ilości iteracji pętli. Autoindeksowanie włącza się bądź wyłącza prawym przyciskiem myszy na wyjściu tunelu pętli For. Włączone autoindeksowanie sygnalizowane jest nawiasami kwadratowymi na wyjściu tunelu. Pełny prostokąt świadczy o wyłączonym autoindeksowaniu. 4. Blok Wait(ms) służy do określenia zwłoki czasowej pomiędzy wykonaniem kolejnych iteracji pętli. ZADANIE 7. Napisz program prezentujący na wykresie XY krzywe Lissajous jakie będą tworzyć sygnały okresowe o różnych częstotliwościach i fazach. Rys. 2.7 Diagram do wyznaczania krzywych Lissajous
41 ZADANIE 8. Napisz program, w którym wykorzystasz pętlę While do zapisu danych i czasu ich wygenerowania do pliku. Przykład diagramu zawiera Rys. 2.8 Rys. 2.8 Przykładowy diagram generowania danych I zapisywania ich do pliku o wskazanej lokalizacji Działanie programu. Generator liczb losowych Rundom Number (N1) generuje liczbę z zakresu 0-1. Za pomocą konwersji dokonanej przez Number to fractional string (C1) dana w postaci liczbowej zostaje przedstawiona w postaci Stringowej. Liczba zakodowana jako zestaw znaków ASCII zostaje doprowadzona do Concatenate String (S4), który pełni rolę elementu łączącego ciąg znaków, które będą zapisywane do pliku za pomocą Write to text file (F1). Oprócz danej pochodzącej z konwertera (C1) zapisana zostanie również informacja o czasie wygenerowania danej. Dodatkowo przesłane zostaną również dwa znaki sterujące Tabulator (S2) i Enter (S3). W sumie do zapisu wysyłany jest ciąg znaków o formacie: godz:min:sek ;TAB ; dana ; CR Wynik działania programu to stworzenie pliku o nazwie i ścieżce dostępu wskazanej przez stałą (F3) zawierającego dwie kolumny tekstowe. Pierwsza kolumna zawiera czas wygenerowania liczby a druga sama wartość liczby. Każda z kolumn ma 10 wierszy.
42 Do działania programu użyto narzędzi, których zestawienie zostało pogrupowane wg przynależności do odpowiedniej palety i katalogu palety Functions. Opis użytych bloków: Functions>>Programming>>String S2 Tab Constant S3 Carriage Return Constant S4 Concatenate Strings Functions>>Programming >>String>>String/Number Conversion C1 Number To Fractional String Functions>>Programming >>Numeric N1 Rundom Number (0-1) Functions>>Programming >>Time & Dialog T1 Get Date/Time String T2 Wait Until Next ms Multiple Functions>>Programming >>File F1 Write Characters To File F2 Open/Create/Replace File F3 Path String Użyto również stałych CON1..CON4, które można zdeklarować klikając prawym przyciskiem myszy na wejściu odpowiedniego bloku. Wynikiem działania tego programu jest utworzenie pliku example.txt we wskazanej lokalizacji (C:\) którego zawartością są dwie kolumny liczb (kolumna czasu i danych generowanych losowo) i jest zamieszczona poniżej: 13: : : : : : : : : : ZADANIA DODATKOWE
43 ZADANIE S.2. Zbadaj możliwość prezentacji wyników w formie graficznej Nakładanie wykresów Często wygodnie jest przedstawiać wykresy porównawcze. W takich wypadkach można skorzystać z kilku wariantów. Wymienimy trzy sposoby przedstawiania dwóch wykresów na wspólnym oknie graficznym. Załóżmy, że chcielibyśmy przedstawić na wspólnym wykresie przebiegi funkcji sin i cos. Rys. 2.9 Diagram obrazujący sposoby nakładania wykresów Dwa wykresy na jednym XY Graph ten sposób umożliwia przedstawienie dwóch przebiegów, dla których posługujemy się tą samą skalą osi x. Rys Dwa wykesy na xygraph we wspólnej skali osi x
44 Dwa wykresy na jednym Waveform Graph ten sposób umożliwia przedstawienie dwóch przebiegów, dla których na osi x będą indeksy. W przypadku przebiegów czasowych możemy utracić w ten sposób wspólną skalę czasu Rys Dwa wykesy na Waveform Graph Jeden wykres na XYGraph ten sposób umożliwia przedstawienie dwóch przebiegów, przy czym jeden jest na osi x drugi na y Rys Dwa wykesy na Waveform Graph
45 Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki ĆW. 3. REALIZACJA PRZYRZĄDU WIRTUALNEGO PRZY POMOCY KARTY POMIAROWEJ ADVANTECH PCI 1711 Opracował: dr inż. Andrzej Sobolewski Białystok, jesień 2011
46 3.1. WPROWADZENIE Newralgicznym punktem komputerowego systemu pomiarowego jest urządzenie umożliwiające podłączenie sygnałów podlegających pomiorom. Mogą być to urządzenia wyposarzone w interfejsy pomiarowe albo karty pomiarowe. Przykładem takiej karty jest Advantech PCI 1711, której wykorzystanie jest celem niniejszego ćwiczenia ZAWARTOŚĆ ZESTAWU LABORATORYJNEGO Karta DAQ Advantech PCI1711 Terminal łaczeniowy PCLD 8710 Kabel transmisyjny 37-pinowy DB-37 (PCI-1711) Generator funkcyjny z funkcją gaussian noise, lub zestaw MAO z generatorem PRBS Zainstalowany Advatech LabView Driver Biblioteki VI o Functions>>Express>>Signal Analysis o Functions>>User Library >> Laboratoria >> PCI 1711 o Functions>>Programming >> Timing Rys. 3.1 Karta PCI 1711
47 Rys. 3.2 Rozplanowanie elementów znajdujących się na płytce terminala PCLD 8710 Programowanie PCI-1711 w LabView może być przeprowadzone za pomocą kompaktowych instrumentów VI do komunikacji z kartami Advantecha. Dostępne są one w bibliotece User Library >> Laboratoria >> PCI Tabela 1. Ikony programów do komunikacji z kartą PCI 1711 Jedno wejście (AI 0 ) Jedno wyjście (AO 0) Dwa wejścia (AI 0,1)
48 Dwa wyjścia (AO 0,1) 3.3. OPIS ĆWICZENIA Ćwiczenie polega na oprogramowaniu karty PCI 1711 do pomiarów sygnałów napięciowych, ich analizy statystycznej i wizualizacji przy różnycch okresach próbkowania. Żródłem sygnału pomiarowego może być generator funkcyjny generujący szum gausowski, lub wyjście szybkiego filtra 1 zestawu laboratoryjnego MAO pobudzonego sygnałem binarnym pseudo-losowym PRBS. Analiza statystyczna polega na wyznaczeniu parametrów próby pomiarowej (jednej realizacji mierzonej zmiennej s(n), gdzie n jest liczbą mierzonych próbek) w postaci wartości średniej, max, min, odchylenia standardowego jak również histogramu WYKONANIE ĆWICZENIA. ZADANIE 9. Należy zbudować wirtualny przyrząd pomiarowy realizujący zadanie pomiaru napięcia i rejestracji przebiegów czasowych wykorzystując Advatech LabView Driver odczytujący dane mierzone za pomocą PCI Mierzone napięcia mają być generowane przez generatory funkcyjne sinus. Sprawdź z jaką częstotliwością można próbkować sygnał. Przykład programu wykorzystującego przedstawione podprogramy znajduje się na Rys. 3.3
49 Rys. 3.3 Przykładowy program wykorzystujący podprogramy obsługi karty PCI 1711 w LV Opis działania programu przykładowego. Ikony ADV_1AI oraz ADV_1AO znajdują się w bibliotece User Libraries>>Laboratoria>> PCI ADV_1AO służy do jednorazowego przypisania wartości napięcia w zakresie 0:10VDC na wyjście karty AO 0 (Analog Output kanał 0). ADV_1AI służy do odczytania wartościpotencjału napięcia na kanale AI 0 (Analog Input kanał 0). AI 0 jest następnie wyświetlany za pomocą Waveform Chart w formie graficznej. Próbki są pobierane co około 100ms, którą to wartość należy ustawić w kontrolce milisecons to wait. Konfiguruje ona blok opóźnienia czasowego Wait ms. Diagram ten umożliwia też pomiar czasu za pomocą różnicy wartości zwracanych przez bloki Tick count. UWAGA! System Windows jest wielowątkowy, co ma znaczący wpływ na dokładność pomiarów. Jeśli w tle działają jakieś aplikacje to procesor musi zapewnić dostęp do swoich zasobów każdej z nich. Im więcej aplikacji tym mniej czasu na ich obsługę. Możliwe jest więc przekroczenie czasu przewidzianego na obsługę zadań, co w przypadku aplikacji pomiarowych prowadzi w konsekwencji do nieprawidłowych pomiarów. Aby uniknąć tego zjawiska można uprzywilejować niektóre z aplikacji nadając im wyższy priorytet obsługi. Dokonać tego można w Menadżerze zadań Windowsa (Ctr,
50 Alt, Del), wskazując aplikację i nadać jej jeden z wyższych priorytetów wykonywalności. Rys. 3.4 Okno Menadżera zadań Windows z przykładem ustawienia priorytetu aplikacji LabView ZADANIE 10. ZADANIE 11. W układzie z Rys. 3.3 zbadaj średni czas wykonania jednej iteracji mierząc 10-cio [Hz] sygnał sinusoidalny w ciągu jednej sekundy. Sprawdź jakość mierzonego sygnału i poziom średniej czasu iteracji wraz z jego wartościami chwilowymi (waveform Chart) w sytuacji gdy w tle uruchomianona jest inna aplikacja (np. odtwarzany plik mpg4, klawisz PrintScrean, skaner antywirusowy) Zaprogramuj wykreślenie wyników pomiarów z poprzedniego zadania na wykresie XYGraph, gdzie na oś x należy podać zindeksowany wektor czasu zarejestrowania każdej próbki a na oś y zindeksowany wektor wartości każdej próbki (Rys. 3.5). Kliknięcie na tunelu danych prawym klawiszem myszy otworzy podręczne Menu z opcją włączenia indeksacji). Indeksacja umożliwi dostęp do wszystkich zarejestrowanych danych. Brak indeksacji
51 zapewni dostęp tylko do ostatniej pary czasu i wartości danych z serii pomiarowej. Rys. 3.5 Sposób włączenia indeksacji wymaganej do skonfigurowania wejść XYGraph. Rys. 3.6 Sposób podłączenia XYGraph Porównaj kształt wykresów XYGraph z Waveform Chart. Skomentuj wyniki obserwacji. Wykonaj to zadanie nadając LabView w Menadżerze zadań Windows Niski, Normaly i Wysoki priorytet. ZADANIE 12. Dokonaj pomiaru 100 próbek sygnału gaussowskiego (lub sygnału z wyjścia Filtra 1 pobudzonego sygnałem PRBS) i wyznacz jego statystyczne parametry w postaci wartości średniej, min, max, odchylenia standardowego, oraz histogramu. Bloki do analizy statystycznej znajdziesz w lokalizacji Functions>>Express>>Signal Analysis. Należy je podłączyć do zindeksowanych wektorów danych. ZADANIA DODATKOWE ZADANIE S.3. Dokonać pomiaru przebiegów okresowych, generowanych przez generatory sin z i bez zachowania zaleceń wynikających z Twierdzenia Kotielnikowa- Shannona. Należy zarejestrować zjawisko nakładania się widm oraz
MATERIAŁY POMOCNICZE DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH ŚRODOWISKO LABVIEW. ELEMENTY JĘZYKA PROGRAMOWANIA GRAFICZNEGO
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki MATERIAŁY POMOCNICZE DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH ŚRODOWISKO LABVIEW. ELEMENTY JĘZYKA PROGRAMOWANIA GRAFICZNEGO Laboratorium z
Bardziej szczegółowoGromadzenie danych. Przybliżony czas ćwiczenia. Wstęp. Przegląd ćwiczenia. Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 15 minut.
Gromadzenie danych Przybliżony czas ćwiczenia Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 15 minut. Wstęp NI-DAQmx to interfejs służący do komunikacji z urządzeniami wspomagającymi gromadzenie danych. Narzędzie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej. Ćwiczenie 4
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium cyfrowej techniki pomiarowej Ćwiczenie 4 Zapis danych do pliku w programie LabVIEW 1. Zapis i odczyt sygnałów pomiarowych Do zapisu
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJE POMOCNICZNE DO LABORATORIUM Z PRZEDMIOTU SYSTEMY CYFROWE 3
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki INSTRUKCJE POMOCNICZNE DO LABORATORIUM Z PRZEDMIOTU SYSTEMY CYFROWE 3 E 1 S APiTM-ATM Opracował: dr inż. Andrzej Sobolewski
Bardziej szczegółowoPodstawy budowy wirtualnych przyrządów pomiarowych
Podstawy budowy wirtualnych przyrządów pomiarowych Problemy teoretyczne: Pomiar parametrów napięciowych sygnałów za pomocą karty kontrolno pomiarowej oraz programu LabVIEW (prawo Shanona Kotielnikowa).
Bardziej szczegółowoWirtualne przyrządy pomiarowe
Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Wirtualne przyrządy pomiarowe dr inż.. Roland PAWLICZEK Laboratorium Mechatroniki Cel zajęć ęć: Zapoznanie się ze strukturą układu pomiarowego
Bardziej szczegółowoWirtualne przyrządy kontrolno-pomiarowe
Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Wirtualne przyrządy kontrolno-pomiarowe dr inż.. Roland PAWLICZEK Laboratorium komputerowe Mechatroniki Cel zajęć ęć: Przyrząd pomiarowy:
Bardziej szczegółowoRobert Barański, AGH, KMIW MathScript and Formula Nodes v1.0
MathScript i Formula Nodes (MathScript and Formula Nodes) Formula Node w oprogramowaniu LabVIEW jest wygodnym, tekstowym węzłem, który można użyć do wykonywania skomplikowanych operacji matematycznych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej. Laboratorium przyrządów wirtualnych. Ćwiczenie 3
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium przyrządów wirtualnych Ćwiczenie 3 Wykorzystanie technologii ActiveX do rejestracji danych z przyrządów wirtualnych 1. Wstęp Do
Bardziej szczegółowoReprezentacja zmiennych numerycznych
Reprezentacja zmiennych numerycznych W menu podręcznym wybieramy Representation, a tam taki format zmiennej, który nam jest potrzebny. UWAGA! Trzeba zwracać uwagę na właściwy dobór formatu zmiennych, aby
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczenia: SYSTEMY POMIAROWE WIELKOŚCI FIZYCZNYCH - LABORATORIUM
Podstawy budowy wirtualnych przyrządów pomiarowych Problemy teoretyczne: Pomiar parametrów napięciowych sygnałów za pomocą karty kontrolno pomiarowej oraz programu LabVIEW (prawo Shanona Kotielnikowa).
Bardziej szczegółowoIII. Przebieg ćwiczenia. 1. Generowanie i wizualizacja przebiegów oraz wyznaczanie ich podstawowych parametrów
POLITECHNIKA RZESZOWSKA KATEDRA METROLOGII I SYSTEMÓW DIAGNOSTYCZNYCH LABORATORIUM GRAFICZNE ŚRODOWISKA PROGRAMOWANIA S.P. WPROWADZENIE DO UŻYTKOWANIA ŚRODOWISKA VEE (1) I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoLaboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe
Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Programowanie wielofunkcyjnej karty pomiarowej w VEE Data wykonania: 15.05.08 Data oddania: 29.05.08 Celem ćwiczenia była
Bardziej szczegółowoRobert Barański, AGH, KMIW For Loops While Loops v1.0
PĘTLA CZASOWA (For Loops, While Loops) Powtórzenia w okienku wewnętrznym mają na celu otrzymanie szczególnej wartości logicznej. Wartość ta zależna jest od ciągłego przetwarzania w pętli czasowej. Klikając
Bardziej szczegółowoArkusz kalkulacyjny EXCEL
ARKUSZ KALKULACYJNY EXCEL 1 Arkusz kalkulacyjny EXCEL Aby obrysować tabelę krawędziami należy: 1. Zaznaczyć komórki, które chcemy obrysować. 2. Kursor myszy ustawić na menu FORMAT i raz kliknąć lewym klawiszem
Bardziej szczegółowoInformatyka Arkusz kalkulacyjny Excel 2010 dla WINDOWS cz. 1
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania Informatyka Arkusz kalkulacyjny 2010 dla WINDOWS cz. 1 Slajd 1 Slajd 2 Ogólne informacje Arkusz kalkulacyjny podstawowe narzędzie pracy menadżera Arkusz kalkulacyjny
Bardziej szczegółowoPodstawy użytkowania programu LabView
Politechnika Warszawska Wydział Transportu Zakład Telekomunikacji w Transporcie Podstawy użytkowania programu LabView Opracował : mgr inż. Adam Rosiński Wrzesień 2004 Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Panel
Bardziej szczegółowoPolitechnika Łódzka. Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej
Politechnika Łódzka Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Laboratorium komputerowych systemów pomiarowych Ćwiczenie 8 Wykorzystanie modułów FieldPoint w komputerowych systemach pomiarowych 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoAdobe InDesign lab.1 Jacek Wiślicki, Paweł Kośla. Spis treści: 1 Podstawy pracy z aplikacją Układ strony... 2.
Spis treści: 1 Podstawy pracy z aplikacją... 2 1.1 Układ strony... 2 strona 1 z 7 1 Podstawy pracy z aplikacją InDesign jest następcą starzejącego się PageMakera. Pod wieloma względami jest do niego bardzo
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ
AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Specjalność Transport morski Semestr II Ćw. 1 Poznawanie i posługiwanie się programem Multisim 2001 Wersja
Bardziej szczegółowoInstytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa TECHNIKI REGULACJI AUTOMATYCZNEJ
Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa TECHNIKI REGULACJI AUTOMATYCZNEJ Laboratorium nr 2 Podstawy środowiska Matlab/Simulink część 2 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie
Bardziej szczegółowoLabVIEW PLATFORMA EDUKACYJNA Lekcja 5 LabVIEW i Arduino konfiguracja środowiska i pierwszy program
LabVIEW PLATFORMA EDUKACYJNA Lekcja 5 LabVIEW i Arduino konfiguracja środowiska i pierwszy program Przygotował: Jakub Wawrzeńczak 1. Wprowadzenie Lekcja przedstawia wykorzystanie środowiska LabVIEW 2016
Bardziej szczegółowoTemat: Organizacja skoroszytów i arkuszy
Temat: Organizacja skoroszytów i arkuszy Podstawowe informacje o skoroszycie Excel jest najczęściej wykorzystywany do tworzenia skoroszytów. Skoroszyt jest zbiorem informacji, które są przechowywane w
Bardziej szczegółowoProgramowanie w języku G - Laboratorium 7
1 Programowanie w języku G - Laboratorium 7 Ćwiczenie 7.1 Wyskakujący wykres Zbudowanie programu wyświetlającego panel czołowy podprogramu w czasie pracy programu głównego. Postępowanie według poniższych
Bardziej szczegółowoLab. 3 Typy danych w LabView, zapis do pliku
Lab. 3 Typy danych w LabView, zapis do pliku 1 Wprowadzenie 1.1 Tworzenie projektu (wersja 0.3) Filip A. Sala, Marzena M. Tefelska W celu utworzenia projektu należy uruchomić środowisko LabView i wybrać
Bardziej szczegółowo1. Opis okna podstawowego programu TPrezenter.
OPIS PROGRAMU TPREZENTER. Program TPrezenter przeznaczony jest do pełnej graficznej prezentacji danych bieżących lub archiwalnych dla systemów serii AL154. Umożliwia wygodną i dokładną analizę na monitorze
Bardziej szczegółowoInformatyka Arkusz kalkulacyjny Excel 2010 dla WINDOWS cz. 1
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania Informatyka Arkusz kalkulacyjny Excel 2010 dla WINDOWS cz. 1 Slajd 1 Excel Slajd 2 Ogólne informacje Arkusz kalkulacyjny podstawowe narzędzie pracy menadżera Arkusz
Bardziej szczegółowoTworzenie i zapis plików w VI
Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA Front Panel Tworzenie aplikacji rozpoczyna się poprzez umieszczenie i organizacje kontrolek i wyświetlaczy na panelu czołowym korzystając
Bardziej szczegółowoParametryzacja przetworników analogowocyfrowych
Parametryzacja przetworników analogowocyfrowych wersja: 05.2015 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaprezentowanie istoty działania przetworników analogowo-cyfrowych (ADC analog-to-digital converter),
Bardziej szczegółowoProgramowanie w języku G - Laboratorium 12
1 Programowanie w języku G - Laboratorium 12 Ćwiczenie 12.1 Budowa aplikacji (1) Cel: Wykorzystanie utworzonego uprzednio programu Login.vi do kontroli dostępu do tworzonej aplikacji. Celem kolejnych ćwiczeń
Bardziej szczegółowoLabVIEW PLATFORMA EDUKACYJNA Lekcja 1 Pierwsze kroki w środowisku LabVIEW
LabVIEW PLATFORMA EDUKACYJNA Lekcja 1 Pierwsze kroki w środowisku LabVIEW Przygotowali: Paulina Grela, Sylwia Jabłońska, Kamil Rychlewicz, Arkadiusz Szczech 1. Tworzenie nowego projektu a. Aby utworzyć
Bardziej szczegółowoPolitechnika Wrocławska, Katedra Inżynierii Biomedycznej Systemy Pomiarowo-Diagnostyczne, laboratorium
Politechnika Wrocławska, Katedra Inżynierii Biomedycznej Systemy Pomiarowo-Diagnostyczne, laboratorium Zajęcia wprowadzające 1. Cel ćwiczenia Przyswojenie podstawowych informacji dotyczących zasad tworzenia
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI
UNIWERSYTET RZESZOWSKI KATEDRA INFORMATYKI LABORATORIUM TECHNOLOGIA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH W BIOTECHNOLOGII Aplikacja bazodanowa: Cz. II Rzeszów, 2010 Strona 1 z 11 APLIKACJA BAZODANOWA MICROSOFT ACCESS
Bardziej szczegółowoLaboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe
Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Zastosowania wielofunkcyjnej karty pomiarowej Data wykonania: 06.03.08 Data oddania: 19.03.08 Celem ćwiczenia było poznanie
Bardziej szczegółowoLab. 3 Tablice, struktura warunkowa
Lab. 3 Tablice, struktura warunkowa 1 Wprowadzenie Marzena M. Tefelska, Filip A. Sala 1.1 Sposób wyszukiwania i usuwania błędów Jeżeli na diagramie blokowym pojawi się przerywana linia z czerwonymi przekreśleniami
Bardziej szczegółowoPrzed rozpoczęciem pracy otwórz nowy plik (Ctrl +N) wykorzystując szablon acadiso.dwt
Przed rozpoczęciem pracy otwórz nowy plik (Ctrl +N) wykorzystując szablon acadiso.dwt Zadanie: Utwórz szablon rysunkowy składający się z: - warstw - tabelki rysunkowej w postaci bloku (według wzoru poniżej)
Bardziej szczegółowoBADANIE ELEMENTÓW RLC
KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE BADANIE ELEMENTÓW RLC REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENIA - zapoznanie się z systemem laboratoryjnym NI ELVIS II, - zapoznanie się z podstawowymi
Bardziej szczegółowoPodstawy programowania Laboratorium. Ćwiczenie 2 Programowanie strukturalne podstawowe rodzaje instrukcji
Podstawy programowania Laboratorium Ćwiczenie 2 Programowanie strukturalne podstawowe rodzaje instrukcji Instrukcja warunkowa if Format instrukcji warunkowej Przykład 1. if (warunek) instrukcja albo zestaw
Bardziej szczegółowo4.Arkusz kalkulacyjny Calc
4.Arkusz kalkulacyjny Calc 4.1. Okno programu Calc Arkusz kalkulacyjny Calc jest zawarty w bezpłatnym pakiecie OpenOffice.org 2.4. Można go uruchomić, podobnie jak inne aplikacje tego środowiska, wybierając
Bardziej szczegółowoĆw. 2. Wprowadzenie do graficznego programowania przyrządów pomiarowych
Ćw. 2. Wprowadzenie do graficznego programowania przyrządów pomiarowych Problemy teoretyczne: Prezentacja podstaw budowy komputerowych systemów pomiarowych (dopasowanie wymogów sprzętowych). Prezentacja
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ A PIERWSZE KROKI Z KOMPUTEREM
CZĘŚĆ A PIERWSZE KROKI Z KOMPUTEREM 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE PC to skrót od nazwy Komputer Osobisty (z ang. personal computer). Elementy komputera można podzielić na dwie ogólne kategorie: sprzęt - fizyczne
Bardziej szczegółowoMultimetr cyfrowy MAS-345. Instrukcja instalacji i obsługi oprogramowania DMM VIEW Ver 2.0
Multimetr cyfrowy MAS-345 Instrukcja instalacji i obsługi oprogramowania DMM VIEW Ver 2.0 Do urządzenia MAS-345 została dołączona płyta CD zawierająca oprogramowanie DMM VIEW 2.0, dzięki któremu moŝliwa
Bardziej szczegółowoDell UltraSharp UP3017 Dell Display Manager Instrukcja użytkownika
Dell UltraSharp UP3017 Dell Display Manager Instrukcja użytkownika Model: UP3017 Model - zgodność z przepisami: UP3017t UWAGA: UWAGA oznacza ważną informację, pomocną w lepszym używaniu komputera. Copyright
Bardziej szczegółowo5.2. Pierwsze kroki z bazami danych
5.2. Pierwsze kroki z bazami danych Uruchamianie programu Podobnie jak inne programy, OO Base uruchamiamy z Menu Start, poprzez zakładkę Wszystkie programy, gdzie znajduje się folder OpenOffice.org 2.2,
Bardziej szczegółowoPrezentacja multimedialna MS PowerPoint 2010 (podstawy)
Prezentacja multimedialna MS PowerPoint 2010 (podstawy) Cz. 1. Tworzenie slajdów MS PowerPoint 2010 to najnowsza wersja popularnego programu do tworzenia prezentacji multimedialnych. Wygląd programu w
Bardziej szczegółowo1. Przypisy, indeks i spisy.
1. Przypisy, indeks i spisy. (Wstaw Odwołanie Przypis dolny - ) (Wstaw Odwołanie Indeks i spisy - ) Przypisy dolne i końcowe w drukowanych dokumentach umożliwiają umieszczanie w dokumencie objaśnień, komentarzy
Bardziej szczegółowoPrezentacja multimedialna MS PowerPoint 2010 (podstawy)
Prezentacja multimedialna MS PowerPoint 2010 (podstawy) Cz. 4. Animacje, przejścia, pokaz slajdów Dzięki animacjom nasza prezentacja może stać się bardziej dynamiczna, a informacje, które chcemy przekazać,
Bardziej szczegółowoSprzęt i architektura komputerów
Krzysztof Makles Sprzęt i architektura komputerów Laboratorium Temat: Elementy i układy półprzewodnikowe Katedra Architektury Komputerów i Telekomunikacji Zakład Systemów i Sieci Komputerowych SPIS TREŚCI
Bardziej szczegółowoLaboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7
5.0 5.3.3.5 Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7 Wprowadzenie Wydrukuj i uzupełnij to laboratorium. W tym laboratorium, będziesz korzystać z narzędzi administracyjnych
Bardziej szczegółowoArkusz kalkulacyjny MS Excel 2010 PL.
Arkusz kalkulacyjny MS Excel 2010 PL. Microsoft Excel to aplikacja, która jest powszechnie używana w firmach i instytucjach, a także przez użytkowników domowych. Jej główne zastosowanie to dokonywanie
Bardziej szczegółowoWindows XP - lekcja 3 Praca z plikami i folderami Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na tworzenie, usuwanie i zarządzanie plikami oraz folderami znajdującymi się na dysku twardym. Jedną z nowości
Bardziej szczegółowoLaboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe
Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Zastosowanie standardu VISA do obsługi interfejsu RS-232C Data wykonania: 03.04.08 Data oddania: 17.04.08 Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoCo to jest arkusz kalkulacyjny?
Co to jest arkusz kalkulacyjny? Arkusz kalkulacyjny jest programem służącym do wykonywania obliczeń matematycznych. Za jego pomocą możemy również w czytelny sposób, wykonane obliczenia przedstawić w postaci
Bardziej szczegółowoSzkolenie dla nauczycieli SP10 w DG Operacje na plikach i folderach, obsługa edytora tekstu ABC. komputera dla nauczyciela. Materiały pomocnicze
ABC komputera dla nauczyciela Materiały pomocnicze 1. Czego się nauczysz? Uruchamianie i zamykanie systemu: jak zalogować się do systemu po uruchomieniu komputera, jak tymczasowo zablokować komputer w
Bardziej szczegółowoJak rozpocząć pracę? Mapa
Jak rozpocząć pracę? SWDE Manager jest aplikacją służącą do przeglądania graficznych i opisowych danych ewidencji gruntów i budynków zapisanych w formacie SWDE (.swd,.swg,.swde). Pracując w SWDE Managerze,
Bardziej szczegółowoSchemat blokowy karty
Obsługa kart I/O Karta NI USB-6008 posiada: osiem wejść analogowych (AI), dwa wyjścia analogowe (AO), 12 cyfrowych wejść-wyjść (DIO), 32-bitowy licznik. Schemat blokowy karty Podstawowe parametry karty
Bardziej szczegółowo1. Wprowadzenie. 1.1 Uruchamianie AutoCAD-a 14. 1.2 Ustawienia wprowadzające. Auto CAD 14 1-1. Aby uruchomić AutoCada 14 kliknij ikonę
Auto CAD 14 1-1 1. Wprowadzenie. 1.1 Uruchamianie AutoCAD-a 14 Aby uruchomić AutoCada 14 kliknij ikonę AutoCAD-a 14 można uruchomić również z menu Start Start Programy Autodesk Mechanical 3 AutoCAD R14
Bardziej szczegółowoZROZUMIENIE MODUŁOWOŚCI (Understanding Modularity)
Tutorial pokazuje, jak stworzyć modułowy program. Zaleta oprogramowania w LabVIEW leży w hierarchicznej naturze IV, którą można używać w Block Diagram (Schemacie Blokowym) innej IV. Nie ma ograniczeń w
Bardziej szczegółowoĆw. 0: Wprowadzenie do programu MultiSIM
Ćw. 0: Wprowadzenie do programu MultiSIM Wstęp Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z programem MultiSIM przeznaczonym do analiz i symulacji działania układów elektronicznych. Zaznajamianie się z tym programem
Bardziej szczegółowoMS Word 2010. Długi dokument. Praca z długim dokumentem. Kinga Sorkowska 2011-12-30
MS Word 2010 Długi dokument Praca z długim dokumentem Kinga Sorkowska 2011-12-30 Dodawanie strony tytułowej 1 W programie Microsoft Word udostępniono wygodną galerię wstępnie zdefiniowanych stron tytułowych.
Bardziej szczegółowoPodstawy technologii cyfrowej i komputerów
BESKIDZKIE TOWARZYSTWO EDUKACYJNE Podstawy technologii cyfrowej i komputerów Budowa komputerów cz. 2 systemy operacyjne mgr inż. Radosław Wylon 2010 1 Spis treści: Rozdział I 3 1. Systemy operacyjne 3
Bardziej szczegółowoLaboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows XP
5.0 5.3.3.7 Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows XP Wprowadzenie Wydrukuj i uzupełnij to laboratorium. W tym laboratorium, będziesz korzystać z narzędzi administracyjnych
Bardziej szczegółowoDodawanie grafiki i obiektów
Dodawanie grafiki i obiektów Word nie jest edytorem obiektów graficznych, ale oferuje kilka opcji, dzięki którym można dokonywać niewielkich zmian w rysunku. W Wordzie możesz zmieniać rozmiar obiektu graficznego,
Bardziej szczegółowoĆwiczenia nr 4. Arkusz kalkulacyjny i programy do obliczeń statystycznych
Ćwiczenia nr 4 Arkusz kalkulacyjny i programy do obliczeń statystycznych Arkusz kalkulacyjny składa się z komórek powstałych z przecięcia wierszy, oznaczających zwykle przypadki, z kolumnami, oznaczającymi
Bardziej szczegółowoAkademia ETI. Instrukcja laboratoryjna Wirtualne laboratorium elektroniczne
Cel ćwiczenia Akademia ETI Instrukcja laboratoryjna Wirtualne laboratorium elektroniczne Celem ćwiczenia jest zapoznanie uczniów ze środowiskiem i podstawami projektowania przyrządów wirtualnych przy pomocy
Bardziej szczegółowoActionFX oprogramowanie do sterowania efektami platform i kin 7D V1.0.1
Instrukcja obsługi ActionFX oprogramowanie do sterowania efektami platform i kin 7D V1.0.1 1 ActionFX to zaawansowane oprogramowanie umożliwiające sterowanie platformami efektowymi i efektami w kinach
Bardziej szczegółowoLab. 2 Tablice, struktura warunkowa
Lab. 2 Tablice, struktura warunkowa 1 Wprowadzenie (wersja 0.4) Marzena M. Tefelska, Filip A. Sala 1.1 Sposób wyszukiwania i usuwania błędów Jeżeli na diagramie blokowym pojawi się przerywana linia z czerwonymi
Bardziej szczegółowo5.4. Tworzymy formularze
5.4. Tworzymy formularze Zastosowanie formularzy Formularz to obiekt bazy danych, który daje możliwość tworzenia i modyfikacji danych w tabeli lub kwerendzie. Jego wielką zaletą jest umiejętność zautomatyzowania
Bardziej szczegółowoInformatyka Edytor tekstów Word 2010 dla WINDOWS cz.3
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania Informatyka Edytor tekstów Word 2010 dla WINDOWS cz.3 Slajd 1 Slajd 2 Numerowanie i punktowanie Automatyczne ponumerowanie lub wypunktowanie zaznaczonych akapitów w
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do formuł i funkcji
Wprowadzenie do formuł i funkcji Wykonywanie obliczeń, niezależnie od tego, czy są one proste czy złożone, może być nużące i czasochłonne. Przy użyciu funkcji i formuł programu Excel można z łatwością
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do programu MultiSIM
Ćw. 1 Wprowadzenie do programu MultiSIM 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z programem MultiSIM służącym do symulacji działania układów elektronicznych. Jednocześnie zbadane zostaną podstawowe
Bardziej szczegółowoTworzenie prezentacji w MS PowerPoint
Tworzenie prezentacji w MS PowerPoint Program PowerPoint dostarczany jest w pakiecie Office i daje nam możliwość stworzenia prezentacji oraz uatrakcyjnienia materiału, który chcemy przedstawić. Prezentacje
Bardziej szczegółowoPROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA
EGMONT INSTRUMENTS PROGRAM TESTOWY LCWIN.EXE OPIS DZIAŁANIA I INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA EGMONT INSTRUMENTS tel. (0-22) 823-30-17, 668-69-75 02-304 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 141/90 fax (0-22) 659-26-11
Bardziej szczegółowoModelowanie układów sekwencyjnych w LabView - ćwiczenie 8
Modelowanie układów sekwencyjnych w LabView - ćwiczenie 8 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z zasadą działania i strukturami sumatorów binarnych oraz praktyczna realizacja układów sekwencyjnych
Bardziej szczegółowoInformatyka Edytor tekstów Word 2010 dla WINDOWS cz.3
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania Informatyka Edytor tekstów Word 2010 dla WINDOWS cz.3 Slajd 1 Slajd 2 Numerowanie i punktowanie Automatyczne ponumerowanie lub wypunktowanie zaznaczonych akapitów w
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi programu Do-Exp
Instrukcja obsługi programu Do-Exp Autor: Wojciech Stark. Program został utworzony w ramach pracy dyplomowej na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej. Instrukcja dotyczy programu Do-Exp w wersji
Bardziej szczegółowoAutomatyzowanie zadan przy uz yciu makr języka Visual Basic
Automatyzowanie zadan przy uz yciu makr języka Visual Basic Jeśli użytkownik nie korzystał nigdy z makr, nie powinien się zniechęcać. Makro jest po prostu zarejestrowanym zestawem naciśnięć klawiszy i
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi funkcjami i pojęciami związanymi ze środowiskiem AutoCAD 2012 w polskiej wersji językowej.
W przygotowaniu ćwiczeń wykorzystano m.in. następujące materiały: 1. Program AutoCAD 2012. 2. Graf J.: AutoCAD 14PL Ćwiczenia. Mikom 1998. 3. Kłosowski P., Grabowska A.: Obsługa programu AutoCAD 14 i 2000.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM SYSTEMÓW POMIAROWYCH KTP IR PW MATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZENIA 1 SYMULATOR SYSTEMU POMIAROWEGO W STANDARDZIE IEC-625.
LABORATORIUM SYSTEMÓW POMIAROWYCH KTP IR PW MATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZENIA 1 SYMULATOR SYSTEMU POMIAROWEGO W STANDARDZIE IEC-625.1 Warszawa 2001 SYMULATOR SYSTEMU POMIAROWEGO W STANDARDZIE IEC-625.1
Bardziej szczegółowoZadanie 8. Dołączanie obiektów
Zadanie 8. Dołączanie obiektów Edytor Word umożliwia dołączanie do dokumentów różnych obiektów. Mogą to być gotowe obiekty graficzne z galerii klipów, równania, obrazy ze skanera lub aparatu cyfrowego.
Bardziej szczegółowoVI od podstaw. Przybliżony czas ćwiczenia. Wstęp. Przegląd ćwiczenia. Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 30 minut.
VI od podstaw Przybliżony czas ćwiczenia Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 30 minut. Wstęp Jest wiele szablonów VI, które możesz wybrać i rozbudować, aby stworzyć aplikację dostosowaną do własnych
Bardziej szczegółowoBudowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania. Wykład 2. Labview
Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania Wykład 2 Labview Przyrządy wirtualne Połączenie sprzętu pomiarowego, czy to wolnostojacego czy w postaci kart rozszerzeń do komputera (PC, Palmtopa
Bardziej szczegółowoOpis programu Konwersja MPF Spis treści
Opis programu Konwersja MPF Spis treści Ogólne informacje o programie...2 Co to jest KonwersjaMPF...2 Okno programu...2 Podstawowe operacje...3 Wczytywanie danych...3 Przegląd wyników...3 Dodawanie widm
Bardziej szczegółowoOPIS PROGRAMU USTAWIANIA NADAJNIKA TA105
OPIS PROGRAMU USTAWIANIA NADAJNIKA TA105 Parametry pracy nadajnika TA105 są ustawiane programowo przy pomocy komputera osobistego przez osoby uprawnione przez operatora, które znają kod dostępu (PIN).
Bardziej szczegółowo1. SFC W PAKIECIE ISAGRAF 2. EDYCJA PROGRAMU W JĘZYKU SFC. ISaGRAF WERSJE 3.4 LUB 3.5 1
ISaGRAF WERSJE 3.4 LUB 3.5 1 1. SFC W PAKIECIE ISAGRAF 1.1. Kroki W pakiecie ISaGRAF użytkownik nie ma możliwości definiowania własnych nazw dla kroków. Z każdym krokiem jest związany tzw. numer odniesienia
Bardziej szczegółowoTWORZENIE SCHEMATÓW BLOKOWYCH I ELEKTRYCZNYCH
Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do pracowni z przedmiotu Podstawy Informatyki Kod przedmiotu: TS1C 100 003 Ćwiczenie pt. TWORZENIE SCHEMATÓW BLOKOWYCH I
Bardziej szczegółowoSkróty klawiaturowe w systemie Windows 10
Skróty klawiaturowe w systemie Windows 10 Skróty klawiaturowe to klawisze lub kombinacje klawiszy, które zapewniają alternatywny sposób na wykonanie czynności zwykle wykonywanych za pomocą myszy. Kopiowanie,
Bardziej szczegółowoTM-47.1-2 PROGRAM TERMINALA RS232 DLA MULTIPLEKSERA 8XRS232 / ETHERNET 10BASE-T
LANEX S.A. ul. Ceramiczna 8 20-150 Lublin tel. (081) 444 10 11 tel/fax. (081) 740 35 70 TM-47.1-2 PROGRAM TERMINALA RS232 DLA MULTIPLEKSERA 8XRS232 / ETHERNET 10BASE-T LANEX S.A., ul.ceramiczna 8, 20-150
Bardziej szczegółowoWYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM. NetBeans. Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem.
WYKONANIE APLIKACJI OKIENKOWEJ OBLICZAJĄCEJ SUMĘ DWÓCH LICZB W ŚRODOWISKU PROGRAMISTYCZNYM NetBeans Wykonał: Jacek Ventzke informatyka sem. VI 1. Uruchamiamy program NetBeans (tu wersja 6.8 ) 2. Tworzymy
Bardziej szczegółowoPOMIARY WIDEO W PROGRAMIE COACH 5
POMIARY WIDEO W PROGRAMIE COACH 5 Otrzymywanie informacji o położeniu zarejestrowanych na cyfrowym filmie wideo drobin odbywa się z wykorzystaniem oprogramowania do pomiarów wideo będącego częścią oprogramowania
Bardziej szczegółowoLab. 3 Typy danych w LabView, zapis do pliku
Lab. 3 Typy danych w LabView, zapis do pliku 1 Wprowadzenie 1.1 Tworzenie projektu (wersja 0.4) Filip A. Sala, Marzena M. Tefelska W celu utworzenia projektu należy uruchomić środowisko LabView i wybrać
Bardziej szczegółowoRobert Barański, AGH, KMIW Arrays and Clusters v1.0. Poniższy poradnik wprowadza do tworzenia oraz obsługi tablic i typów danych klastra.
Tablice i Klastry (Tutorial: Arrays and Clusters) Poniższy poradnik wprowadza do tworzenia oraz obsługi tablic i typów danych klastra. Tablica składa się z elementów i wymiarów. Jest albo kontrolką, albo
Bardziej szczegółowoProgramowanie w języku Python. Grażyna Koba
Programowanie w języku Python Grażyna Koba Kilka definicji Program komputerowy to ciąg instrukcji języka programowania, realizujący dany algorytm. Język programowania to zbiór określonych instrukcji i
Bardziej szczegółowo1. Opis. 2. Wymagania sprzętowe:
1. Opis Aplikacja ARSOFT-WZ2 umożliwia konfigurację, wizualizację i rejestrację danych pomiarowych urządzeń produkcji APAR wyposażonych w interfejs komunikacyjny RS232/485 oraz protokół MODBUS-RTU. Aktualny
Bardziej szczegółowoMultiBoot Instrukcja obsługi
MultiBoot Instrukcja obsługi Copyright 2009 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mogą zostać zmienione bez powiadomienia. Jedyne warunki gwarancji na produkty
Bardziej szczegółowoProgramowanie w języku G - Laboratorium 6
1 Programowanie w języku G - Laboratorium 6 Ćwiczenie 6.1 Obsługa zmiennych łańcuchowych Poznanie praktyczne funkcji: formatowania do postaci łańcuchowej (Format Into String), łączenia łańcuchów (Concatenate
Bardziej szczegółowoUstawienia ogólne. Ustawienia okólne są dostępne w panelu głównym programu System Sensor, po kliknięciu ikony
Ustawienia ogólne Ustawienia okólne są dostępne w panelu głównym programu System Sensor, po kliknięciu ikony Panel główny programu System Sensor (tylko dla wersja V2, V3, V4) Panel główny programu System
Bardziej szczegółowoLabVIEW w połączeniu z urządzeniami rejestrującymi obraz, ruch, może zostać użyty równie funkcjonalnie jak przyrządy GPIB, PXI, RS232 i RS485.
Pierwsze kroki z LabVIEW Virtual Instruments Przybliżony czas ćwiczenia Poniższe ćwiczenie ukończysz w czasie 30 minut. Wstęp Programy wykonane w LabVIEW są nazywane wirtualnymi przyrządami (virtual instruments,
Bardziej szczegółowoetrader Pekao Podręcznik użytkownika Strumieniowanie Excel
etrader Pekao Podręcznik użytkownika Strumieniowanie Excel Spis treści 1. Opis okna... 3 2. Otwieranie okna... 3 3. Zawartość okna... 4 3.1. Definiowanie listy instrumentów... 4 3.2. Modyfikacja lub usunięcie
Bardziej szczegółowoPodstawy Programowania C++
Wykład 3 - podstawowe konstrukcje Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2014 Wstęp Plan wykładu Struktura programu, instrukcja przypisania, podstawowe typy danych, zapis i odczyt danych, wyrażenia:
Bardziej szczegółowo