ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO ODPOWIED NA PYTANIE PROFESORA RAUTSKAUKASA

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO ODPOWIED NA PYTANIE PROFESORA RAUTSKAUKASA"

Damian Kwiecień
7 lat temu
Przeglądów:

1 ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECI SKIEGO NR 394 PRACE KATEDRY EKONOMETRII I STATYSTYKI NR JÓZEF HOZER Uniwersye Szczeci ski ODPOWIED NA PYTANIE PROFESORA RAUTSKAUKASA 1. PYTANIE PROFESORA RAUTSKAUKASA Na konferencji naukowej ekonomeryków w Zakopanem profesor Rauskakas z Liewskiej Akademii Nauk posawił nas puj ce pyanie: załó my, e: 1) dochód narodowy ro nie liniowo: D = δ 1 + δ 0 : 2) dochód kszałuj zjawiska I oraz M ; 3) gospodarka rozwija si w sposób zrównowa ony (nie ma przypadków, znacz cych bł dów gospodarczych, ra cej niegospodarno ci ip.). Jak wyja ni i maemaycznie opisa paramer δ 1?

2 114 Józef Hozer 2. ODPOWIED PROFESORA HOZERA Na konferencji odbyła si ciekawa dyskusja. Jaka jes prawidłowa odpowied na o pyanie? Załó my, e zachodzi relacja D α + U (2.1) = 1I + α 2M + β1 + α3 oraz e I i M maj podobnie jak dochód rendy liniowe: I I = δ δ +, (2.2) M M = δ δ +, (2.3) przy czym rendy rozparujemy z dokładno ci do składnika losowego. Wówczas prawidłowa odpowied jes nas puj ca: δ = +. (2.4) 1 δ11α 1 + δ 21α 2 β1 Dynamika dochodu narodowego jes redni wa on dynamiki inwesycji i zarudnienia, skorygowan paramerem mierz cym efek inercji dochodu narodowego, przy czym wagami s odpowiednio paramery mierz ce efekywno inwesycji i zarudnienia. W przypadku wi kszej liczby wpływaj cych czynni- i = 1, 2,..., k uogólnienie ma posa : ków ( ) k 1 = δ 1α i β1 i= 1 δ i +. (2.5) Dynamika dochodu narodowego wynika zaem z dynamiki zjawisk kszałuj - cych dochód ( δ i 1, i = 1, 2,..., k ), z ich efekywno ci ( α i, i = 1, 2,..., k ) oraz inercji gospodarki. Aby zmierzy wpływ inercji, nale y wprowadzi zmienn czasow do zbioru argumenów funkcji dochodu narodowego. Rol czasu w opisie maemaycznym funkcjonowania gospodarki przedsawiono w ksi ce J. Hozera i J. Zawadzkiego 1. Obecno argumenu czasu przy opisie dochodu narodowego jes nieodzowna. Okazuje si, e oprócz efekywno ci, zarudnienia i 1 Zob. [3].

3 Odpowied na pyanie profesora Rauskaukasa 115 inwesycji du rol w procesie wzrosu odgrywa inercja gospodarki (podobnie jak w dynamice akich obieków, jak na przykład saki). Odpowied nawi zuje do zasady pi ciok a ródeł sił sprawczych: empus, locus, homo, casus e foruna regi facum 2. Mo emy uzna, e przy sałym miejscu odpowied uwzgl dnia czery elemeny pi ciok a: miejsce, zdarzenia, czas, przypadek. Pełne obja nienie zmian dochodu narodowego wymagałoby bada ekonomerycznych z uwzgl dnieniem wpływu człowieka.. Kszałowanie dochodu narodowego zale y bowiem od ludzi (skłonno do oszcz dzania, konsumpcji, dyscypliny pracy ip.). 3. DOCHÓD NARODOWY POLSKI Relacj (2.1) mi dzy dochodem narodowym a kszałuj cymi go zjawiskami rozparzymy pod k em sensowno ci dla Polski za laa Dane o dochodzie narodowym i inwesycjach i zarudnieniu podano w abeli 3.1, a rendy ych zmiennych graficznie pokazano na rysunkach 3.1, 3.2 i 3.3. Widzimy, e dochód ro nie liniowo, inwesycje mog by opisane rendem liniowym, a zarudnienie si waha. Widoczny jes brak korelacji mi dzy dochodem a zarudnieniem, w zwi zku z ym oszacujemy relacje: Y α + U, (3.1) = 1I + β1 + β Y Y = δ δ +, (3.2) I I = δ δ +, (3.3),, gdzie U Y I składniki losowe. 2 [1].

4 116 Józef Hozer Dochód narodowy, inwesycje i zarudnienie w Polsce w laach Tabela 3.1 Rok Y (mln zł) I (mln zł) Z (ys. osób) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,9 ródło: dane saysyczne GUS ,00 Dochód (mln zł) , , , , , , ,00 0, Rys Trend dochodu narodowego w laach ródło: opracowanie własne.

5 Odpowied na pyanie profesora Rauskaukasa , , , , , , ,00 Inwesycje (mln zł) 0, Rys Trend inwesycji w laach ródło: opracowanie własne ,0 Zarudnienie (ys.osób) , , , , , , , , Rys Trend zarudnienia w laach ródło: opracowanie własne. Oszacowane paramery s nas puj ce: Y ˆ = 1, I , ,1088, ϕ 2 = 0, 21, (3.4) Yˆ = , ,69333, (3.5) I = , , (3.6) (isone paramery podkre lono). Widzimy, e zachodzi (2.4), czyli:

6 118 Józef Hozer ,80485 = 1, , , LITERATURA 1. Hozer J.: Czas i przesrze w modelowaniu ekonomerycznym, czyli empus, locus, homo, casus e foruna regi facum. Recor s Lecures. Wyd. Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków Hozer J.: Czynnik czasu w modelowaniu ekonomerycznym. Przegl d Saysyczny 1991, nr Hozer J., Zawadzki J.: Zmienna czasowa i jej rola w badaniach ekonomerycznych. PWN, Warszawa ANSWER ON PROFESSOR'S RAUTSKAUKAS QUESTION Summary The mahemaical descripion of naional income dynamics parameer was presened in he aricle. I was shown as weighed average of invesmen dynamics and employmen dynamics, addiionally correced by a parameer measuring he ineria effec of naional income. The heoreical consideraions were suppored by he example of Polish naional income dynamics. Translaed by Mara Hozer

Podobne dokumenty

TWIERDZENIE FRISCHA-WAUGHA-STONE A A PYTANIE RUTKAUSKASA

Uniwersye Szczecińsi TWIERDZENIE FRISCHA-WAUGHA-STONE A A PYTANIE RUTKAUSKASA Zagadnienia, óre zosaną uaj poruszone, przedsawiono m.in. w pracach [], [2], [3], [4], [5], [6]. Konferencje i seminaria nauowe