Po polsku. Wynikowy plan nauczania klasa I. Paulina Klimek NIEZBĘDNIK NAUCZYCIELA. PO POLSKU

Transkrypt

1 NIEZBĘDNIK NAUCZYCIELA. PO POLSKU Po polsku Wynikowy plan nauczania klasa I Paulina Klimek tym znakiem oznaczono propozycje realizacji wskazanych w Podstawie Programowej przykładowych tekstów literackich bądź publicystycznych.

2 Zagadnienia Omówienie warsztatu pracy ucznia na lekcjach języka polskiego Test diagnostyczny i jego omówienie Liczba godzin 1. Wprowadzenie do nauczania języka polskiego w gimnazjum 3 godz. 1 Wprowadzenie do podręcznika, s Wymarzona szkoła 2 N. Kleinbaum, Carpe diem (fragm. powieści pt. Stowarzyszenie umarłych poetów) s. 14. W jedności siła! 1 W. Golding, Konchowa demokracja (fragm. powieści Władca much), s. 18. Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) program nauczania; słowniki językowe I. 2. 3) I 2 arkusze testu 2. Poszukiwanie siebie 15 film: Stowarzyszenie umarłych poetów w reż. Petera Weira (fragm.) I I II ) II ) II. 4. 3) słownik ortograficzny I. 2. 3) I I II ) II ) II. 4. 3) III. 2. 5) III. 2. 7) zna układ podręcznika i zeszytów ćwiczeń zna wymagania edukacyjne wie, z jakich pomocy może korzystać w czasie nauki języka polskiego wyszukuje informacje zawarte w tekście rozumie, na czym polega przesłanie Keatinga dostrzega podobieństwa i różnice w opisie literackim i filmowym określa cel, dla którego chłopcy postanowili stworzyć grupę argumentuje zasadność przynależności do grupy wymienia grupy społeczne, do których należy lub może należeć bierze udział w dyskusji na temat: lepiej żyć w grupie czy w samotności? uzasadnia swoje stanowisko w dyskusji wyciąga wnioski z dyskusji wyszukuje w słowniku ortograficznym zasadę dotyczącą sposobów poprawnego zapisu nazw stowarzyszeń i organizacji charyzma dyskusja polemika demokracja grupa nieformalna fanklub stowarzyszenie 2

3 Oni i my o kłopotach z dorosłymi Jak się porozumiewamy? Nazwać uczucia, okiełznać emocje? o pisaniu pamiętnika My młodzież gimnazjalna 1 M.K. Piekarska, Kłopoty (fragm. powieści Klasa pani Czajki), s Po polsku zeszyt ćwiczeń 2 M. Budzyńska, Pierwsze uczucie (fragment książki Ala Makota cz. 1.), s. 25. fragmenty dzienników i pamiętników; zdjęcie strony internetowej bloga 2 Oś czasu, s artykuły prasowe o gimnazjalistach I. 1. 7) I. 1. 8) I I II II III. 2. 7) II III. 1. 6) I. 1. 6) I I III. 1. 6) III. 1. 8) I. 1. 9) I ) II. 4. 3) III. 1. 5) III. 1. 7) III. 2. 5) opisuje wydarzenie będące źródłem konfliktu opisanego we fragmencie książki określa rodzaj postawy, jaką przyjęła bohaterka książki wobec nauczycielki charakteryzuje główną bohaterkę fragmentu odnajduje w podanym fragmencie cechy powieści młodzieżowej wie, co to jest bunt, zna jego przyczyny i skutki zna schemat komunikacji wie, jakie warunki muszą być spełnione, by komunikat został odebrany przez odbiorcę rozumie znaczenie mowy ciała dostrzega różnice między pamiętnikiem a dziennikiem wskazuje cechy bloga określa rodzaj narracji w tekście nazywa emocje towarzyszące bohaterce książki pisze kartkę z pamiętnika rozumie cel prowadzenia pamiętnika zabiera głos w dyskusji dokonuje autorefleksji określa cele, do których dąży gimnazjalista dostrzega różnice między wizerunkiem współczesnego gimnazjalisty a uczniami z dawnych epok powieść młodzieżowa bunt pokora pycha szacunek kultura osobista język komunikat nadawca odbiorca mowa ciała pamiętnik dziennik blog narrator pierwszoosobowy narrator trzecioosobowy autorefleksja 3

4 Zagadnienia Warsztat dziennikarski: Zakładamy gazetkę szkolną Powiedzieć to samo na kilka sposobów czyli o odmianach języka Nasza mowa... środowiskowa Liczba godzin 1 Po polsku zeszyt ćwiczeń 2 J. Olech, Polszczyzna, s. 31.; Leszek K. Talko, 160 znaków zrewolucjonizowało świat, s Po polsku zeszyt ćwiczeń: Jak mówią młodzi? Z gramatyką na ty 2 Po co nam gramatyka?, s. 28. Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) I ) II II II III. 1. 4) III. 1. 5) III. 1. 7) III. 1. 8) III. 2. 6) I. 1. 4) I. 1. 7) I. 1. 9) I ) I. 3. 2) I. 3. 4) I I I III. 1. 5) I III. 2. 5) III. 2. 7) I. 3. 1) I określa swoje miejsce w zespole redakcji zgłasza propozycje tytułu gazetki bierze udział w dyskusji: czy warto wydawać gazetkę szkolną określa zakres tematyczny gazetki tworzy plan pracy redakcji rozróżnia odmiany języka podaje przykłady każdej z odmian języka udowadnia, że język jest żywą strukturą analizuje strukturę artykułu prasowego wyróżnia poszczególne elementy kompozycji artykułu rozpoznaje intencję autora artykułu prasowego tworzy słownik zwrotów znanego sobie slangu lub żargonu określa zasady posługiwania się slangiem formułuje argumenty w dyskusji na temat: slang moda czy potrzeba? wyciąga wnioski z dyskusji wyróżnia działy gramatyki wyjaśnia, czym zajmują się fonetyka, morfologia i składnia klasyfikuje błędy językowe i potrafi określić rodzaj błędu w zdaniu redakcja wydawca redaktor reporter fotoreporter grafik redaktor techniczny layout odmiany języka: oficjalna, nieoficjalna, terytorialna gwara dialekt emotikony kultura banału artykuł slang żargon gramatyka fonetyka morfologia fleksja składnia norma językowa błąd językowy 4

5 Antyk w Europie wprowadzenie Opisać świat ale jak to zrobić? Po imieniu z władcami z Olimpu poznajemy bogów greckich Pokonać labirynty granice przestrzeni w micie o Tezeuszu Historia Minotaura dawniej i dziś Poznajemy rodzaje literackie 1 Oś czasu, s ; Nim poznasz bliżej mity, s Opis jako forma wypowiedzi, s Nieśmiertelni z Olimpu, s. 40.; Piotr Kuncewicz, Bogowie, s Ludwika Press, Tezeusz i Ariadna, s. 48. (wybrane mity greckie) 1 Zbigniew Herbert, Minotaur, s. 51.; Ludwika Press, Tezeusz i Ariadna, s. 48. (wybrane mity greckie) 1 Rodzaje literackie, s Przekraczanie granic. Mitologia 25 I. 1. 4) I. 3. 1) I. 3. 2) II I I I I. 1. 7) I I II ) II ) II. 2. 6) wymienia najważniejsze zabytki antyku wskazuje najważniejsze źródła wiedzy o mitach rozumie, jaka była przyczyna powstania mitów analizuje schemat tworzenia opisu sporządza opis miejsca, przeżyć lub przedmiotu tworzy drzewo genealogiczne bogów greckich wypisuje z tekstu imiona herosów opowiada mit o Tezeuszu i Ariadnie analizuje zachowanie bohaterów mitu rozumie na czym polega aktualność mitu dostrzega związki mitu o Tezeuszu z historią przedstawioną przez Herberta wskazuje w tekście Herberta przykłady ironii określa charakter tekstu Herberta charakteryzuje rodzaje literackie omawia wyznaczniki poszczególnych rodzajów literackich dostrzega różnice między rodzajami literackimi przyporządkowuje gatunki do rodzajów literackich mitologia mit mitograf opis panteon dekonstrukcja mitu epika liryka dramat rodzaj literacki gatunek literacki 5

6 Zagadnienia Przezwyciężyć ograniczenia ludzkiej natury szaleństwo czy konieczność (w oparciu o mit o Dedalu i Ikarze) Ludzkość wobec tragedii Ikara Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 Zygmunt Kubiak, Dedal i Ikar, s. 54.; Wiktor Gomulicki, Wolna wola, s. 55. (wybrane mity greckie) 2 Pieter Bruegel, Upadek Ikara, s. 56.; Jarosław Iwaszkiewicz, Ikar, s. 55.; Tadeusz Różewicz, Prawa i obowiązki, s. 58. I. 1. 7) I I III. 1. 5) III. 1. 7) I. 1. 4) I. 1. 6) I. 1. 7) I I II ) III. 1. 5) III. 1. 7) zna mit o Dedalu i Ikarze wyjaśnia frazeologizm ikarowe loty zabiera głos w dyskusji na temat zachowania Ikara określa tematykę utworu Wiktora Gomulickiego wskazuje elementy nawiązania tekstu Gomulickiego do treści mitu o Dedalu i Ikarze rozumie przesłanie wiersza Gomulickiego potrafi wykorzystać morał płynący z tekstu Gomulickiego jako argument w dyskusji o zachowaniu Ikara analizuje i opisuje obraz Charlesa Paula Landona Dedal i Ikar opisuje, analizuje i interpretuje obraz Pietera Bruegela Upadek Ikara dostrzega związki obrazu z treścią mitu określa punkt widzenia z jakiego została przedstawiona przez malarza treść mitu wyjaśnia odniesienia do treści mitu o Dedalu i Ikarze i obrazu Bruegela w tekstach Iwaszkiewicza i Różewicza analizuje treść opowiadania Iwaszkiewicza Ikar dostrzega elementy wspólne dla opowiadania współczesnego autora i treści mitu 6

7 Historia czy mit? odkrywamy tajemnice Iliady Nic nad honor? Pożegnanie Hektora z Andromachą W kręgu starożytnych superbohaterów Achilles i Hektor 1 Stanisław Stabryła, Opowieść o Homerze, podręcznik, s Pożegnanie Hektora z Andromachą, s Homer, Iliada, s. 72.; Kazimierz Pytko, Achilles żyje!, s. 76. Homer, Iliada I I Homer, Iliada II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) II ) III. 1. 5) III. 1. 7) I. 1. 4) I. 1. 9) I ) I II II omawia uniwersalizm mitu o Dedalu i Ikarze analizuje i interpretuje wiersz Różewicza bierze udział w dyskusji na temat: czy tregedie Ikarów dotyczą wszystkich ludzi? określa główny temat Iliady wie, jakie jest aktualne stanowisko nauki w sprawie historyczności Troi rozumie, na czym polega tzw. kwestia homerycka omawia funkcję, jaką pełniły eposy Homera w starożytności analizuje postępowanie Hektora wyodrębnia z tekstu Iliady argumenty Andromachy i Hektora bierze udział w dyskusji na temat: czy postępowanie Hektora było godne wojownika, męża i ojca? ocenia postępowanie Hektora pisze wypracowanie w oparciu o wnioski z dyskusji dostrzega podobieństwo w kreacji współczesnych superbohaterów oraz Achillesa i Hektora wymienia cechy Achillesa i Hektora tworzy charakterystykę porównawczą bohaterów fragmentu Iliady epos odpowiedzialność honor epitet porównanie porównanie homeryckie pytanie retoryczne wykrzyknienia charakterystyka porównawcza 7

8 Zagadnienia Na wędrownym szlaku z Odysem Gdy trudno znaleźć odpowiednie słowa... jak synonimy mogą uatrakcyjnić naszą wypowiedź Liczba godzin 1 Maria Kłańska, Odyseusz, s. 79. (wybrane mity greckie) 1 Po polsku zeszyt ćwiczeń; słownik synonimów słownik języka polskiego Przygody Odyseusza 1 Homer, Odyseja (Przygoda z Cyklopem), s. 82. Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) Homer, Odyseja (fragmenty) III. 1. 5) III. 1. 7) III. 2. 5) III. 2. 6) I. 2. 3) I I I. 2. 3) I. 3. 2) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) ocenia zachowanie Achillesa i Hektora bierze udział w dyskusji: który z bohaterów Iliady, Achilles czy Hektor, jest mi bliższy określa sposób narracji w poemacie Homera określa funkcje zastosowanych we fragmencie Iliady środków stylistycznych określa formę tekstu Kazimierza Pytki, Achilles żyje! wyodrębnia z artykułu jego główne tezy i argumenty tworzy na podstawie tekstu Marii Kłańskiej ramowy plan wydarzeń Odysei wyjaśnia znaczenie frazeologizmów: syreni śpiew, znajdować się między Scyllą i Harybdą pisze opowiadanie o przygodach Odysa z perspektywy członka jego załogi wyjaśnia, do czego służą synonimy i antonimy dostrzega przesunięcia znaczeniowe w zakresie synonimów rozróżnia znaczenia homonimów analizuje tekst fragmentu Odysei określa sposób prowadzenia narracji porównuje narrację Odysei i Iliady wyciąga wnioski z tego porównania synonimy antonimy homonimy spryt zemsta 8

9 Współczesne Odyseje 1 Leopold Staff, Odys, s. 84. Olga Tokarczuk, Bieguni (fragmenty) Warsztat dziennikarski: Piszemy tekst do gazetki szkolnej 1 Po polsku zeszyt ćwiczeń Przebłagać śmierć tragiczna historia Orfeusza i Eurydyki 1 Wanda Markowska, Orfeusz i Eurydyka, s. 89. (wybrane mity greckie) I I I I ) II II II III. 1. 4) III. 1. 5) III. 1. 7) III. 1. 8) I I III. 2. 5) III. 2. 6) III. 2. 7) I I ocenia, w oparciu o fragment Odysei (Przygoda z Cyklopem) zachowanie Odysa omawia nawiązania do Odysei we współczesnych tekstach literackich wypowiada się na temat: dlaczego dla człowieka podróżowanie jest ważne dostrzega różnice w znaczeniu podróży w świecie starożytnym statycznym i współczesnym mobilnym. pisze tekst do gazetki redaguje tekst prasowy nadaje tytuł artykułowi opowiada mit o Orfeuszu i Eurydyce tworzy plan ramowy i szczegółowy mitu redaguje opis królestwa Hadesu rozumie, na czym polega funkcja sztuki w micie o Orfeuszu dyskutuje na temat postawy Orfeusza statyczny mobilny nagłówek tytuł 9

10 Zagadnienia Zbadać wyroki przeznaczenia Warsztat dziennikarski: Jak przeprowadzić wywiad? Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 Wisława Szymborska, Wywiad z Atropos, s Po polsku zeszyt ćwiczeń I. 1. 7) I ) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) II ) II II I ) II II II III. 1. 4) III. 1. 5) III. 1. 7) III. 1. 8) I I III. 2. 5) III. 2. 6) III. 2. 7) analizuje i interpretuje obraz J.B.C. Corota Orfeusz wyprowadzający Eurydykę z podziemi określa cechy podmiotu lirycznego w utworze Wisławy Szymborskiej inscenizuje Wywiad z Atropos analizuje pytania wywiadu redaguje własne pytania do Atropos interpretuje wiersz pisze charakterystykę Atropos odpowiada samodzielnie na pytania postawione przez poetkę w Wywiadzie z Atropos rozumie, czym powodowane jest ludzkie dążenie do zbadania wyroków przeznaczenia rozpoznaje intencję wypowiedzi wymienia zasady prowadzenia wywiadu dostosowuje pytania wywiadu do charakteru rozmowy wywiad fatum paradoks interview 10

11 Rzeczowo o rzeczowniku 2 Rzecz o rzeczowniku, s Biblia wprowadzenie 1 Oś czasu, s. 100.; Nim poznasz bliżej... Biblię, s Biblijne dzieło stworzenia świata 2 Biblia, Opis stworzenia świata, s. 103.; J. Kochanowski, Czego chcesz od nas, Panie, s Po polsku zeszyt ćwiczeń I. 3. 7) III ) 4. Biblijny świat 16 Biblia, reprodukcje dzieł sztuki o tematyce biblijnej I. 1. 4) I. 3. 1) I. 3. 2) Biblia, Księga Rodzaju; Księga psalmów; fragmenty opracowań naukowych lub popularnonaukowych o powstaniu wszechświata I. 1. 6) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) wymienia cechy rzeczownika wyjaśnia, jaką funkcję pełni rzeczownik określa rodzaje rzeczownika odmienia rzeczowniki przez przypadki omawia wybrane osobliwości w odmianie rzeczowników stosuje zasady pisowni rzeczowników z partykułą nie stosuje zasady pisowni rzeczowników wielkimi i małymi literami wyjaśnia, dlaczego Biblia jest nazywana świętą księgą określa, jak ważną rolę w dziejach kultury europejskiej odegrała Biblia potrafi powiedzieć, na czym polega zasadniczy podział Biblii wymienia najważniejsze dzieła kultury, które swą tematyką nawiązują do Biblii wymienia w kolejności podanej w Biblii elementy świata stworzonego przez Boga omawia funkcję powtórzeń w tekście określa główne cechy Boga w oparciu o analizę opisu stworzenia świata porównuje kolejność stwarzania świata według Biblii i według opracowań naukowych wskazuje różnice w opisie stworzenia człowieka względem innych elementów świata analizuje przedstawienie postaci Boga-Architekta na miniaturze rzeczownik deklinacja Biblia perykopa księga werset kosmogonia pieśń psalm hymn genesis fresk miniatura 11

12 Zagadnienia Skąd biorą się słowa? 1 Od słowa do słowa, czyli o słowotwórstwie, s. 96. Człowiek największe dzieło Boga W kręgu biblijnych opowieści: historia Adama i Ewy Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 Biblia, Opis stworzenia świata, s Biblia, Drugi opis stworzenia człowieka, s Michał Anioł, Stworzenie Adama, s Biblia (fragmenty Księgi Rodzaju), s Albrecht Dürer, Adam i Ewa, s Biblia; Jan Paweł II, Encyklika Redemtor hominis (fragm.) I I. 3. 7) I. 3. 9) I I Biblia analizuje i interpretuje utwór Jana Kochanowskiego dostrzega związki w kompozycji utworu Kochanowskiego z biblijnymi psalmami odnajduje w tekście Kochanowskiego elementy wymienione w biblijnym opisie stworzenia świata określa nadawcę i adresata wypowiedzi nazywa uczucia nadawcy wobec adresata wyodrębnia w wyrazie rdzeń i formanty rozpoznaje wyraz podstawowy i wyraz pochodny tworzy parafrazy słowotwórcze wyrazów pochodnych tworzy drzewo genealogiczne rodziny wyrazów analizuje tzw. drugi opis stworzenia człowieka porównuje ten fragment Biblii z pierwszym opisem stworzenia człowieka dostrzega podobieństwa i różnice w obu opisach analizuje i interpretuje fresk Michała Anioła Stworzenie Adama uzasadnia, że człowiek jest, według Biblii, najwspanialszym dziełem Boga opowiada biblijną historię Adama i Ewy próbuje określić przyczyny upadku pierwszych ludzi słowotwórstwo wyraz podstawowy wyraz pochodny formanty parafraza słowotwórcza rdzeń wyrazu rodzina wyrazów 12

13 Biblijna historia Adama i Ewy oczami pisarzy i poetów 1 Mark Twain, Pamiętniki Adama i Ewy..., s Konstanty Ildefons Gałczyński, Żarłoczna Ewa, s Wiersz jak to ugryźć? 2 Przepis na analizę wiersza, s. 93. Tajemnice metafory 1 Przepis na analizę wiersza, s. 93. I I Biblia I. 1. 5) I. 1. 7) I I Jonasz Kofta, Pamiętajcie o ogrodach II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) Jonasz Kofta, Pamiętajcie o ogrodach analizuje i interpretuje obraz Dürera, biorąc pod uwagę kolorystykę, otoczenie i atrybuty pierwszych rodziców odnajduje w tekstach nawiązania do Biblii wskazuje źródło humoru w przedstawionych fragmentach tekstów określa charakter zmian dokonanych przez pisarzy w opowieści biblijnej dostrzega uniwersalny i kulturotwórczy charakter biblijnej historii Adama i Ewy odróżnia fikcję literacką od kłamstwa rozpoznaje w tekście Gałczyńskiego znamiona prowokacji omawia, na czym polegają i czemu służą analiza i interpretacja wiersza wymienia i opisuje narzędzia analizy utworu lirycznego posługuje się wybranymi pojęciami z zakresu analizy wiersza rozpoznaje i opisuje podmiot liryczny w utworze wyróżnia rodzaje liryki rozpoznaje rodzaj liryki wyszukuje i charakteryzuje środki stylistyczne w wierszu analizuje i interpretuje wiersz omawia różne rodzaje metafory wyjaśnia, jaką funkcję pełnią w wierszu poszczególne rodzaje metafor peryfraza wiersz analiza wiersza interpretacja wiersza podmiot liryczny liryka monolog liryczny bohater liryczny epitet porównanie powtórzenie onomatopeja metafora animizacja uosobienie hiperbola oksymoron 13

14 Zagadnienia W kręgu biblijnych opowieści: ewangelie i przypowieść o synu marnotrawnym Żeby nauka nie poszła w las o związkach frazeologicznych Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 2 Biblia, Przypowieść o synu marnotrawnym, s. 116.; Rembrandt, Powrót syna marnotrawnego, s Po nitce do kłębka..., s. 44. Biblia Nowy Testament I I III. 1. 5) III. 1. 7) Słownik frazeologiczny I. 2. 3) I. 3. 2) I rozpoznaje metaforę w utworze lirycznym określa rodzaj metafory próbuje budować własne metafory tworzy plan szczegółowy przypowieści analizuje język i treść przypowieści określa okoliczności powstania przypowieści o synu marnotrawnym analizuje postawy: syna marnotrawnego, drugiego syna i miłosiernego ojca bierze udział w dyskusji na temat słuszności zachowań wspomnianych postaci dostrzega uniwersalizm postaw i sytuacji przedstawionych w przypowieści analizuje i interpretuje dzieła Rembrandta i Malczewskiego dostrzega różnice w malarskiej interpretacji sceny powrotu syna na obrazach Rembrandta i Malczewskiego określa pochodzenie danego związku frazeologicznego wyjaśnia znaczenie najpopularniejszych związków frazeologicznych korzysta ze słownika frazeologicznego używa poprawnie frazeologizmów we własnych wypowiedziach metonimia synekdocha ewangelia przypowieść (parabola) literatura dydaktyczna marnotrawstwo miłosierdzie frazeologizm idiom 14

15 Kiedy nie myślisz wracać wygląda ciebie druga strona przypowieści w utworze Janusza Pasierba Przypowieść o Ojcu 1 J. Pasierb, Przypowieść o Ojcu, s I I II ) I II II Po co nam słowniki? 1 Słowa i słowniki, s. 61. I. 2. 3) I. 3. 2) Jak analizować dzieło epickie? 1 Przepis na analizę utworu epickiego, s Quo vadis henryka sienkiewicza 16 Henryk Sienkiewicz, Quo vadis II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) wskazuje w wierszu aluzje do tekstu biblijnego analizuje poszczególne strofy wiersza pod względem środków stylistycznych porównuje zakończenie wiersza z biblijną przypowieścią o synu marnotrawnym wskazuje różnice między utworem Pasierba i tekstem przypowieści z Biblii porównuje postaci ojca i syna nazywa postawę ojca dostrzega metaforyczny sens utworu dokonuje pisemnej interpretacji wiersza omawia cel tworzenia słowników wyjaśnia, w jakim celu korzysta się ze słowników podaje rodzaje słowników korzysta ze słowników (ortograficznego, poprawnej polszczyzny, języka polskiego, frazeologicznego, synonimów, wyrazów obcych, terminów literackich, symboli) odczytuje w słowniku wszystkie informacje dotyczące danego hasła wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu analizy tekstu prozatorskiego stosuje je do schematu analizy rozpoznaje gatunek utworu prozatorskiego określa okoliczności powstania utworu uwzględnia wpływ genezy na interpretację dzieła dystych aluzja literacka leksykografia leksykograf słownik hasło proza fabuła narrator (abstrakcyjny i konkretny) świat przedstawiony epizody wątek (główny i poboczny) 15

16 Zagadnienia Quo vadis wprowadzenie do omówienia lektury Cywilizacja radości? Sienkiewicz o codzienności starożytnych Rzymian Obraz upadku Imperium Czas próby życie chrześcijan w starożytnym Rzymie na podstawie Quo vadis Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 Oś czasu, s ; Nim poznasz bliżej... Quo vadis Henryka Sienkiewicza, s Henryk Sienkiewicz, Quo vadis I I II ) II ) wymienia najważniejsze fakty z życia autora powieści wyjaśnia genezę Quo vadis omawia znaczenie tej powieści dla kultury polskiej i światowej podaje nazwisko reżysera przynajmniej jednej z ekranizacji Quo vadis fikcja literacka stylizacja quo vadis apokryf 1 Henryk Sienkiewicz, Quo vadis 1 Henryk Sienkiewicz, Quo vadis 1 Henryk Siemiradzki, Pochodnie Nerona, s Życie chrześcijan w Rzymie, s Henryk Sienkiewicz, Quo vadis Biblia Nowy Testament (Dzieje Apostolskie fragm.) III. 2. 5) III. 2. 6) wyszukuje w tekście powieści fragmenty dotyczące życia mieszkańców stolicy Imperium wymienia ich formy rozrywki charakteryzuje mieszkańców starożytnego Rzymu dostrzega analogie między zachowaniami starożytnych Rzymian i ludzi współczesnych analizuje zachowanie Rzymian w obliczu katastrofy wskazuje na sugerowane w powieści przyczyny upadku Imperium wyszukuje w powieści fragmenty mówiące o życiu chrześcijan w starożytnym Rzymie wyjaśnia, na czym polegał czas próby chrześcijan dostrzega analogie i różnice w opisach życia chrześcijan w Quo vadis i Dziejach Apostolskich Koloseum cyrk arena gladiator igrzyska męczeństwo wspólnota 16

17 Wartości pogańskie czy wartości chrześcijańskie do których bliżej nam i naszemu światu? Odkrywamy tajemnice czasownika Charakterystyka Marka Winicjusza Warsztat dziennikarski: Redakcyjne ABC 1 Życie w starożytnym Rzymie, s. 126.; Życie chrześcijan w Rzymie, s Henryk Sienkiewicz, Quo vadis 2 Czas na czasownik!, s. 196.; Po polsku zeszyt ćwiczeń 2 Jaki jesteś, Marku Winicjuszu?, s Henryk Sienkiewicz, Quo vadis 1 Po polsku zeszyt ćwiczeń III. 1. 5) III. 1. 7) I. 3. 7) I. 3. 8) III ) II II III. 2. 5) III. 2. 6) III. 1. 8) I I III. 2. 5) III. 2. 7) analizuje i interpretuje obraz Henryka Siemiradzkiego Pochodnie Nerona określa różnice między sposobami życia Rzymian i chrześcijan próbuje określić, czym są wartości chrześcijańskie i pogańskie bierze udział w dyskusji dotyczącej problemu sformułowanego w temacie lekcji podaje funkcje czasownika odmienia poprawnie czasowniki przez osoby określa tryb, aspekt i liczbę czasownika dokonuje charakterystyki Marka Winicjusza według schematu z podręcznika wyszukuje w tekście powieści fragmenty, które pozwalają scharakteryzować bohatera określają rodzaj charakterystyki w tekście powieści układa w porządku chronologicznym informacje na temat losów bohatera określa, na czym polegała przemiana bohatera określa charakter tej przemiany selekcjonuje teksty prasowe do gazetki pod kątem ich ważności i atrakcyjności dobiera ilustracje odpowiednie do prezentowanego materiału i profilu gazetki miłość bliźniego egoizm altruizm przyjemność wartości duchowe wartości materialne czasownik bezokolicznik koniugacja tryby czasownika aspekt czasownika (dokonany i niedokonany) charakterystyka (zewnętrzna i wewnętrzna; pośrednia i bezpośrednia; statyczna i dynamiczna; indywidualna i zbiorowa) skład 17

18 Zagadnienia Quo vadis jako powieść historyczna W kilku słowach o... imiesłowach Powtórzenie wiadomości z zakresu działów Przekraczanie granic. Mitologia, Biblijny świat i Quo vadis Henryka Sienkiewicza Sprawdzian obejmujący mitologię, Biblię i Quo vadis Tajemnice średniowiecza Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 Henryk Sienkiewicz, Quo vadis II ) 1 Imiesłów, s I. 3. 6) I. 3. 8) 1 Sprawdzam się, s. 99.; Sprawdzam się, s nadaje tekstom i ilustracjom układ dostosowany do makiety gazetki zna cechy powieści historycznej wskazuje w Quo vadis Sienkiewicza elementy charakterystyczne dla powieści historycznej określa, jaką funkcję pełnią imiesłowy podaje podział imiesłowów rozpoznaje imiesłowy w wypowiedzi i potrafi określić ich rodzaj utrwala wiadomości i umiejętności zdobyte w trakcie pracy nad zagadnieniami z rozdziałów Mitologia, Biblijny świat i Quo vadis Henryka Sienkiewicza powieść historyczna imiesłów 2 arkusz testu 2 Oś czasu, s ; Nim poznasz bliżej... wieki średnie, s. 144.; Johan Huizinga, Jesień średniowiecza (fragm.), s W świecie tajemnic 20 Umberto Eco, Imię róży (fragm.) I. 1. 4) określa ramy czasowe epoki podaje charakterystyczne cechy średniowiecza średniowiecze teocentryzm uniwersalizm memento mori 18

19 Gdzie ci mężczyźni? wspomnienie rycerzy W kilku słowach o przymiotniku Rycerski etos wciąż aktualny? 1 Pieśń o Rolandzie, s. 147.; J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni (fragm.), s Przymioty przymiotnika, s Pieśń o Rolandzie (fragm.), s Zdjęcia współczesnych bractw rycerskich rekonstrukcji i średniowiecznych bitew Po polsku zeszyt ćwiczeń I. 1. 5) I I III ) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) III. 2. 5) III. 2. 6) wymienia najwybitniejszych przedstawicieli średniowiecza i ich najważniejsze dzieła wie, skąd wywodzi się nazwa średniowiecze wskazuje charakterystyczne dla rycerza atrybuty oraz elementy wyglądu i stroju wymienia warunki, jakie musiał spełnić mężczyzna, by zostać rycerzem dostrzega we współczesnej kulturze elementy kultury rycerskiej odróżnia fikcję literacką od kłamstwa charakteryzuje przymiotnik jako część mowy stopniuje przymiotniki dobiera sposób stopniowania do rodzaju przymiotnika stosuje zasady pisowni partykuły nie z przymiotnikami wyszukuje w tekście fragmenty, które charakteryzują Rolanda i Oliviera układa kodeks rycerski w oparciu o tekst Pieśni o Rolandzie określa, jaką funkcję pełni hiperbolizacja w tekście odpowiada na pytanie postawione w temacie lekcji powieść fantasy chansons de geste przymiotnik przymiotniki relacyjne przymiotniki jakościowe etos wasal kodeks rycerski hiperbolizacja 19

20 Zagadnienia Pani rycerskiego serca o kobietach w średniowieczu (O)błędny rycerz? o rycerzu z przymrużeniem oka Rycerze Pana Boga średniowiecze o świętych Wyobraźnia średniowiecza Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 2 Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy (fragm.), s. 166.; Fryderyk Schiller, Rękawiczka, s Miguel de Cervantes Saavedra, Don Kichot (fragm.), s Jakub de Voragine, Złota legenda (fragm.), s Jakub de Voragine, Złota legenda (fragm.), s I. 1. 7) I. 2. 3) I I II ) I. 1. 7) I I I I analizuje zachowanie i wygląd kobiet przedstawionych we fragmencie Krzyżaków zestawia zachowanie Zbyszka i Danusi z współczesnymi standardami zawierania znajomości ocenia zachowanie Zbyszka wobec Danusi i wyciąga wnioski wskazuje w postępowaniu Zbyszka elementy odpowiadające etosowi rycerskiemu dostrzega parodystyczny charakter utworu Cervantesa wskazuje elementy świata przedstawionego, które zostały sparodiowane podaje przykłady współczesnej donkiszoterii określa, jak ważnym elementem kultury średniowiecza była religia porównuje życiorys świętego z opowieściami o rycerzach dostrzega wspólne elementy w kreacji rycerza, władcy i świętego określa, na czym polega specyfika wyodrębnia z tekstu legendy zjawiska fantastyczne wyjaśnia, czemu służy przesadna fantastyka w średniowiecznych opisach życia świętych archaizmy (fleksyjne, słowotwórcze, leksykalne) parodia donkiszoteria żywoty świętych hagiografia 20

21 Portret króla jaki powinien być idealny władca? 2 Pieśń o Rolandzie (fragm.), s. 147.; Jan Długosz, Roczniki..., s. 154.; A. Dürer, Portret Karola Wielkiego, s Jak napisać opowiadanie? 1 Ewa Nowacka, Dar Pani Jeziora, s Pułapki władzy 2 Sofokles, Antygona (fragm.) Jak analizować dramat? 2 Przepis na analizę dramatu, s Sofokles, Antygona (fragm.) I I III. 1. 5) III. 1. 7) I I III. 2. 5) III. 2. 6) II. 2. 9) wymienia cechy idealnego władcy zauważa synkretyzm cech rycerza i świętego w konstrukcji osobowego wzoru władcy wyjaśnia cel idealizacji króla bierze udział w dyskusji: czy średniowieczny wzór władcy sprawdziłby się w naszych czasach? wymienia podstawowe cechy opowiadania analizuje strukturę opowiadania Ewy Nowackiej pisze opowiadanie na dowolny temat określa problemy, jakie zrodziła władza w przypadku bohaterów dramatu Sofoklesa analizuje postawę Kreona bierze udział w dramie: sąd nad Kreonem określa, na czym polega specyfika dramatu jako rodzaju literackiego omawia starożytne misteria jako źródło dramatu zna podstawowe wyróżniki dramatu antycznego wskazuje we fragmencie Antygony elementy dramatu (dialog, monolog, didaskalia, pieśni chóru) roczniki kronika opowiadanie władza dramat tragedia didaskalia dialog monolog chór epeisodion stasimon scena dramat antyczny zasada trzech jedności katharsis 21

22 Zagadnienia Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) Przy biesiadnym stole 1 Przecław Słota, O zachowaniu się przy stole, s Człowieku, jesteś wielki! wprowadzenie do renesansu Dokąd prowadzi ciekawość o fenomenie ludzkiego geniuszu 1 Oś czasu, s ; Nim poznasz bliżej... osiągnięcia ludzi renesansu, s Leszek Kołakowski, O podróżach, s. 85. I. 2. 3) I 7. Po prostu człowiek 29 I. 1. 4) I. 3. 1) I. 3. 2) I. 1. 4) I. 1. 7) I ) I. 2. 3) I. 3. 2) I określa, na czym polega językowa specyfika tekstów średniowiecznych omawia charakter średniowiecznej literatury świeckiej tworzy na podstawie wiersza Słoty spis średniowiecznych zasad zachowania się przy stole porównuje średniowieczny savoir-vivre ze współczesnymi zasadami ogłady towarzyskiej potrafi określić w przybliżeniu ramy czasowe renesansu wymienia nazwiska głównych postaci epoki i przynajmniej jedno dzieło każdego z nich podaje, że w centrum zainteresowań ludzi epoki był człowiek rozpoznaje elementy charakterystyczne dla renesansu w dziełach architektonicznych i malarskich wskazuje przyczyny, które powodują, że człowiek podróżuje wyróżnia rodzaje podróży ze względu na jej cel rozpoznaje intencję wypowiedzi savoir-vivre ogłada towarzyska carpe diem humanizm renesans (odrodzenie) mecenas reformacja ciekawość fenomen geniusz 22

23 Wielcy ludzie renesansu geniusze wszechczasów? Współcześni geniusze podziwiani czy odrzuceni? Szkoda życia na smutki, więc: Carpe diem! Uroki życia w poezji Jana Kochanowskiego 2 Anna Klubówna, O, Leonardzie, czemu tak się trudzisz?, s. 184.; Michael J. Gelb, Myśleć jak Kopernik, s.189. ; Rewolucja poglądów, s Sara Nasar, Człowiek pięknego umysłu, s Horacy, Oda XI, s. 202.; Jan Kochanowski, Do gór i lasów, s Jan Kochanowski, Na dom w Czarnolesie, s. 205.; Na Lipę, s. 205.; Pieśń świętojańska o sobótce, s Encyklopedia powszechna PWN (hasła: Leonardo da Vinci; Kopernik Mikołaj) Encyklopedia powszechna PWN (hasło: Nash John) film: Piękny umysł (fragm.) I II II I. 1. 4) I ) I I. 1. 7) I I I. 1. 7) I. 2. 3) I. 3. 2) I I tworzy na podstawie tekstów z podręcznika plany dnia Leonarda da Vinci i Mikołaja Kopernika charakteryzuje obie postaci dostrzega różnice i podobieństwa w życiu geniuszy i zwykłych ludzi wyjaśnia, na czym polega uniwersalizm postaw Leonarda da Vinci i Mikołaja Kopernika wymienia nazwiska kilku współczesnych geniuszy wskazuje różnice i podobieństwa między wybitnymi ludźmi renesansu a współczesnymi geniuszami określa cechy geniuszy, które mu imponują analizuje reakcje społeczne wobec wybitnych jednostek wskazuje w odzie Horacego elementy epikurejskie wskazuje dzieła Horacego jako źródło inspiracji dla Jana Kochanowskiego rozpoznaje intencję utworu Jana Kochanowskiego dostrzega w tekstach Kochanowskiego elementy epikurejskie charakteryzuje podmiot liryczny utworów Kochanowskiego analizuje i nazywa środki stylistyczne omawia funkcję wyróżnionych środków stylistycznych rozpoznaje intencje wypowiedzi schizofrenia epikureizm sielanka (idylla) Arkadia 23

24 Zagadnienia Co sprawia, że ludzie są szczęśliwi? Człowiek nasz największy skarb! Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 Romain Rolland, Włóczęga, czyli jeden dzień wiosenny, s. 208.; Margit Kossobudzka, Szczęście kosztuje tylko pięć dolarów, s Jan Kochanowski, Z Anakreonta, s. 211.; Giovanni Boccaccio, Sokół (fragm.), s Władysław Tatarkiewicz, O szczęściu (fragm.); słownik frazeologiczny II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) II ) I. 1. 4) I. 1. 6) I. 1. 9) I ) I. 3. 2) I I I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) II ) odnajduje w Pieśni świętojańskiej... opis tradycji ludowej rozpoznaje wypowiedź prasową analizuje język wypowiedzi prasowej wymienia możliwe źródła szczęścia dla współczesnego człowieka buduje swoją hierarchię wartości określa tematykę utworu Kochanowskiego analizuje wiersz ocenia zachowanie bohaterów noweli Sokół szczęście hierarchia wartości anakreontyk nowela 24

25 Dogadać się z drugim człowiekiem oto jest wyzwanie! Najszlachetniejsze uczucie, do którego zdolne jest ludzkie serce? o mocy przyjaźni Śpieszmy się kochać ludzi... Po stracie najdroższej osoby żal ojca w Trenach Jana Kochanowskiego 2 Małgorzata Musierowicz, Dziecko piątku (fragm.), s J.R.R. Tolkien, Władca Pierścieni (fragm.), s Jan Twardowski, Śpieszmy się, s Jan Kochanowski, Treny (V, s. 223.; VII, s. 224.; VIII, s. 225.) zbiór sentencji o przyjaźni; słownik frazeologiczny języka polskiego Bolesław Leśmian, Urszula Kochanowska I II II I. 1. 5) I. 2. 3) I II II I. 1. 6) I. 1. 7) I I I I. 1. 7) analizuje intencje wypowiedzi poszczególnych postaci z fragmentu powieści M. Musierowicz tworzy scenariusz rozmowy wyjaśnia znaczenie gestu w rozmowie analizuje postępowanie Sama wchodzi w rolę Sama modyfikuje fragment powieści Tolkiena pisze opowiadanie tworzy definicję przyjaźni wskazuje te elementy biografii autora, które mogą mieć znaczenie dla interpretacji utworu analizuje wiersz określa funkcję i charakter środków stylistycznych wyjaśnia sens maksymy będącej tematem lekcji dostrzega uniwersalizm słów z utworu Twardowskiego wymienia charakterystyczne cechy trenu wyjaśnia, na czym polega nowatorstwo trenów Kochanowskiego komunikacja sentencja przyjaźń wiersz wolny śmierć tren 25

26 Zagadnienia Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) Pocieszenie osłoda dla strapionej duszy 1 Jan Kochanowski, Tren XIX albo Sen, s Trwać aż do końca... 1 E.-E. Schmitt, Oskar i pani Róża (fragm.), s I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) II ) I I. 1. 6) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) II ) I. 1. 6) I I rozpoznaje intencję wypowiedzi wyjaśnia, na czym polega uniwersalizm trenów określa podmiot liryczny łączy cechy podmiotu lirycznego z biografią autora określa rodzaj liryki analizuje utwór Kochanowskiego wskazuje podobieństwa i różnice Trenu XIX do pozostałych znanych mu utworów cyklu omawia rolę, jaką w całości cyklu pełni omawiany utwór charakteryzuje podmiot liryczny interpretuje utwór analizuje listy Oskara do Pana Boga charakteryzuje Oskara i panią Różę wskazuje te cechy Róży, które umożliwiły jej porozumienie z Oskarem tworzy testament Oskara epitafium hospicjum wolontariat testament 26

27 Spokojem silni 1 Jan Kochanowski, Pieśń IX (Księga I), s. 232.; Horacy, Oda X, s Śmierć tylko kolejne doświadczenie w życiu człowieka? 1 Platon, Fedon (fragm.), s Policzmy się z liczebnikiem! 2 Liczymy z liczebnikiem, s II II III. 2. 5) III. 2. 6) I. 1. 6) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) I. 1. 6) I. 1. 9) I II II III ) analizuje i interpretuje Pieśń IX Kochanowskiego i Odę X Horacego wskazuje elementy wspólne dla obu tych utworów określa sens przesłania płynący z obu tekstów dostrzega związki przesłania z utworu Kochanowskiego ze stoicyzmem podaje najważniejsze fakty z życia Sokratesa rozumie sens sentencji: Wiem, że nic nie wiem analizuje rozmowę Sokratesa z przyjaciółmi dostrzega charakterystyczny dla Sokratesa sposób prowadzenia dysputy filozoficznej charakteryzuje i ocenia postawę Sokratesa i jego rozmówców wymienia rodzaje liczebnika umie poprawnie odmienić liczebniki omawia funkcję, jaką w wypowiedzi pełni liczebnik stoicyzm filozofia mędrzec pytanie otwarte pytanie zamknięte liczebnik 27

28 Zagadnienia Duży urok wiersza w tym, że ma dobry rytm i rym Powtórzenie wiadomości z zakresu działów W świecie tajemnic i Po prostu człowiek Sprawdzian wiadomości obejmujący zakres rozdziałów W świecie tajemnic i Po prostu człowiek Zmysłami ku duszy, czyli o myśli i sztuce ludzi w epoce baroku Barokowa harmonia sprzeczności Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 2 Rym i rytm w wierszu, s Jan Kochanowski, Pieśń IX, Księgi pierwsze I. 2. 3) wyodrębnia w tekście poetyckim rymy określa rodzaj rymów omawia funkcję rymów w wierszu rozróżnia wiersz regularny od nieregularnego rozpoznaje wiersz wolny omawia funkcję rytmiki w wierszu wyodrębnia cząstki rytmiczne wiersza 1 Sprawdzam się, s utrwala wiadomości i umiejętności zdobyte w trakcie pracy nad zagadnieniami z rozdziałów W świecie tajemnic i Po prostu człowiek 2 arkusze testu rym rytm strofa średniówka przerzutnia wiersz sylabiczny wiersz nieregularny wiersz wolny 1 Oś czasu, s ; Nim poznasz bliżej... czasy baroku, s Jan Kochanowski, Raki, s. 249.; Jan Andrzej Morsztyn, O swej pannie, s. 247.; Pszczoła w bursztynie, s. 247.; 8. Zmysły i duch 14 I. 1. 4) I. 3. 1) I. 3. 2) I. 3. 2) I I wymienia typowe dla baroku dzieła sztuki rozpoznaje cechy charakterystyczne dla sztuki barokowej wyjaśnia pojęcie konceptu rozpoznaje koncept w utworach omawia, jakie jest źródło konceptu w poezji wyjaśnia, jaką funkcję w utworze pełni koncept pisze utwór z konceptem barok sarmatyzm ornamentyka kontrreformacja koncept marinizm aforyzm raki 28

29 Tajemnica piękna zniekształconej perły piękno i brzydota w baroku Jak widzimy siebie? Jak widzą nas inni? odwieczne problemy z akceptacją siebie Piękno z plastiku spojrzenie z dystansu na współczesne kanony piękna (w oparciu o fragm. Poczwarki Doroty Terakowskiej) Stanisław Jerzy Lec, Myśli nieuczesane (wybór aforyzmów), s Nim poznasz bliżej... czasy baroku, s. 244.; Jan Andrzej Morsztyn, Niestatek, s. 261.; Hieronim Morsztyn, Na toż, s. 262.; Hans Baldung Grien, Trzy etapy życia kobiety, s Monika Piątkowska, Grube, s. 264.; Meg Cabot, Pamiętnik księżniczki (fragm.), s Dorota Terakowska, Poczwarka, s II ) I. 1. 6) I. 2. 3) I I II ) II. 4. 1) I. 1. 4) I. 1. 6) I ) I I III. 2. 5) III. 2. 6) I. 2. 3) I I wskazuje źródło humoru w aforyzmach Stanisława Jerzego Leca wyjaśnia, czym jest piękno omawia rolę, jaką odgrywa piękno w życiu człowieka określa, na podstawie reprodukcji dzieł sztuki, barokowe kanony piękna dostrzega różnice w pojmowaniu kategorii piękna przez twórców barokowych i ludzi współczesnych zauważa dystans, jaki mieli artyści baroku do kategorii piękna analizuje teksty kultury: Na toż H. Morsztyna i obraz Hansa Baldunga Griena wyodrębnia elementy wspólne dla obu tych dzieł sztuki odróżnia subiektywizm od obiektywizmu analizuje tekst felietonu określa charakter wypowiedzi prasowej charakteryzuje bohaterkę Pamiętnika księżniczki wskazuje stereotyp jako źródło braku akceptacji swojego wyglądu ze strony bohaterki utworu charakteryzuje świat opisany przez Myszkę dostrzega różnice w kreacji światów przedstawionych w powieści bierze udział w dyskusji na temat: czy moda jest wyznacznikiem piękna? estetyka piękno obiektywizm subiektywizm felieton stereotyp moda świat przedstawiony 29

30 Zagadnienia Bogactwo jako środek i cel barok a czasy współczesne (wprowadzenie do omówienia lektury Skąpiec Moliera) Skąpiec Moliera jako dramat nowożytny Zaślepiony bogactwem? charakterystyka Harpagona Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 zdjęcia ilustrujące barokowy przepych pałaców i kościołów zdjęcia współczesnych przejawów luksusu (rezydencje, limuzyny itp.) II ) II. 4. 1) II ) II ) 1 Molier, Skąpiec II. 2. 9) II ) 1 Molier, Skąpiec I I II. 2. 9) III. 2. 5) III. 2. 6) pisze wypracowanie na temat współczesnych kanonów piękna wyjaśnia, jaką funkcję pełni ornamentyka wskazuje bogactwo jako jedną z dominujących cech barokowej stylistyki dostrzega różnice między barokowym i współczesnym rozumieniem bogactwa wskazuje elementy dramatu (didaskalia, dialogi, sceny, akty) porównuje dramat Moliera z dramatem antycznym (Antygona) wyciąga wnioski z tego porównania dostrzega nowatorstwo Moliera określa dramat Moliera jako nowożytny wyodrębnia z tekstu dramatu fragmenty służące charakterystyce Harpagona charakteryzuje tytułowego bohatera dramatu dostrzega źródło humoru w kreacji Harpagona wyjaśnia, na czym polega uniwersalizm postaci skąpca z dramatu Moliera mamona skąpstwo chciwość komedia harpagon 30

31 Przezorny biznesmen czy bezduszny skąpiec? sąd nad Harpagonem Żądza pieniądza jako zagrożenie dla człowieka refleksje po lekturze Skąpca Moliera i mitu o królu Midasie W kręgu ideałów oświecenia Świat rozumem stworzony na nowo 1 Molier, Skąpiec II. 2. 9) 2 Wanda Markowska, Król Midas, s. 257.; Pomocna dłoń, s Molier, Skąpiec I. 3. 2) I I II. 2. 9) III. 2. 5) III. 2. 7) 1 Oś czasu, s ; Nim poznasz bliżej... ideały oświecenia, s Rozum i marzenie 19 I. 1. 4) I. 3. 1) I. 3. 2) 1 Wolter, Wiersz nad nieszczęściem Lizbony (fragm.), s I. 1. 7) I analizuje zachowanie Harpagona formułuje argumenty broniące i oskarżające bohatera dramatu ocenia stopień szkodliwości zachowania Harpagona wyraża opinię na temat Harpagona pisze wypracowanie związane z tematem lekcji analizuje mit o Midasie wymienia cechy charakteru wspólne dla Midasa i Harpagona ocenia słuszność kary, jaka spadła na króla Krety wyciąga wnioski z nauki płynącej z mitu uzasadnia cel komicznej kreacji Harpagona omawia zagrożenia, jakie czyhają na ludzi zaślepionych żądzą bogactwa bierze udział w dyskusji na temat: czy żądza pieniądza stanowi zagrożenie dla współczesnego człowieka? podaje, w przybliżeniu, ramy czasowe oświecenia w Europie i Polsce wymienia najwybitniejszych ludzi epoki oświecenia i ich największe dzieła określa tematykę wiersza i jego nastrój analizuje związek utworu z historycznymi wydarzeniami z Lizbony analizuje utwór Woltera sąd gorączka złota klasycyzm oświecenie rokoko polemika 31

32 Zagadnienia Podstawowe wiadomości o zaimku Zachwyt nad potęgą rozumu Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 W zastępstwie... czyli o zaimku, s Adam Naruszewicz, Balon, s I I. 1. 7) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) dostrzega odwołania do myśli baroku wskazuje pytania retoryczne określa, jakiej sfery życia dotyczą pytania retoryczne w wierszu Woltera rozpoznaje w argumentacji podmiotu lirycznego przejawy racjonalizmu rozpoznaje intencję wypowiedzi koreśla funkcję, jaką pełnią zaimki omawia podział zaimków rozróżnia poszczególne typy zaimków podaje zasady odmiany zaimków odmienia zaimki rzeczowne, przymiotne i liczebne przez przypadki stosuje poprawnie zaimki we własnych wypowiedziach analizuje utwór Naruszewicza wskazuje w wierszu odwołania do mitologii wyjaśnia sens odwołań do mitologii i natury określa stosunek podmiotu lirycznego do wynalazków nauki rozpoznaje intencję wypowiedzi zaimek apoteoza 32

33 Ludzki umysł pod lupą uczonych Poznajmy nieodmienne części mowy Marzenia o lepszym świecie Uporządkuj swoją wiedzę notatka ułatwia życie! 1 Zbigniew Pietrasiński, Ekspansja pięknych umysłów, s O nieodmiennych częściach mowy, s K.I. Gałczyński, Prośba o wyspy szczęśliwe, s Od słowa do notatki, s. 88. I. 1. 4) I. 1. 9) I. 3. 1) III. 2. 8) III. 2. 9) I. 1. 6) I. 2. 3) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) czyta i analizuje tekst Pietrasińskiego określa kompozycję tekstu charakteryzuje narratora definiuje określenie piękny umysł w rozumieniu Pietrasińskiego charakteryzuje umysł głęboki i umysł płytki wymienia znane mu postacie literackie, które można określić mianem umysłu głębokiego lub umysłu płytkiego podaje cechy poszczególnych nieodmiennych części mowy określa, jakie pełnią one funkcje w wypowiedzi omawia podziały, jakim podlegają te części mowy stosuje umiejętnie nieodmienne części mowy we własnych wypowiedziach analizuje utwór Gałczyńskiego określa adresata i nadawcę wiersza określa nastrój wiersza wskazuje środki stylistyczne omawia funkcję poszczególnych środków stylistycznych w utworze charakteryzuje wyspy szczęśliwe wskazuje w wierszu metafory interpretuje motyw wysp szczęśliwych określa cel tworzenia notatki omawia różne rodzaje notatek tworzy notatkę w formie planu, mapy myśli, wykresu i tabeli psychologia ekspansja samozakłamanie samokrytycyzm autodystans przysłówek spójnik przyimek partykuła wykrzyknik wyrażenie przyimkowe utopia mapa myśli 33

34 Zagadnienia Jak wygląda wymarzony świat? Kandyd Woltera Smutne proroctwa dla współczesności Poznajemy rodzaje wypowiedzeń Liczba godzin Materiał kształcenia Treści Wymagania edukacyjne nauczania Podręcznik Po polsku Dodatkowe materiały (wg podstawy Uczeń: Uczeń wyjaśnia pojęcia: programowej) 1 Marzenia o lepszym świecie, s George Orwell, Rok 1984, s Rodzaje wypowiedzeń, s I. 2. 3) I I I. 2. 3) I I II ) I. 3. 6) charakteryzuje społeczność Eldorado wyjaśnia na czym polega utopijny charakter wizji tego kraju analizuje zachowanie Kandyda i jego towarzyszy pisze wypracowanie na temat: co mogę zrobić, żeby świat był lepszy? charakteryzuje antyutopijną wizję świata analizuje fragment powieści Orwella wskazuje opisane w powieści metody inwigilacji porównuje Rok 1984 z Kandydem wskazuje różnice między utopią i antyutopią wymienia na podstawie powieści Orwella charakterystyczne cechy nowomowy określa rodzaje wypowiedzeń przekształca zdanie złożone w zdania pojedyncze i zdania pojedyncze na zdanie złożone omawia podział wypowiedzeń ze względu na cel wypowiedzi rozróżnia wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące i wykrzyknikowe rozpoznaje rodzaj wypowiedzenia ze względu na cel wypowiedzi powiastka filozoficzna literatura dydaktyczna antyutopia inwigilacja nowomowa wypowiedzenie zdanie równoważnik zdania 34

35 Uczyć, bawiąc najlepszy sposób na edukację? Czego uczą nas bajki Ignacego Krasickiego? Powtórzenie wiadomości z zakresu rozdziałów Zmysły i duch oraz Rozum i marzenie Sprawdzian wiadomości obejmujący zakres wiedzy z rozdziałów: Zmysły i duch oraz Rozum i marzenie 1 J. Olech, Bajka, s Ezop, wybrane bajki J. La Fontaine, wybrane bajki 2 Ignacy Krasicki, Wstęp do bajek, s. 293.; Człowiek i zdrowie, s. 294.; Szczur i kot, s. 295.; Wół minister, s Ignacy Krasicki, Ptaszki w klatce, Malarze. I I I. 1. 7) I I II. 2. 5) II. 2. 6) II. 2. 7) II. 2. 8) II ) III. 2. 5) III. 2. 7) dostrzega podobieństwa i różnice w bajkach Ezopa i La Fonataine a rozumie, na czym polega dydaktyzm bajki wyodrębnia w bajce element dydaktyczny i humorystyczny odczytuje alegorie wskazuje morał analizuje bajki Krasickiego charakteryzuje bajki Krasickiego w kontekście utworów Ezopa i La Fontaine a wyjaśnia, na czym polega nowatorstwo Krasickiego wyjaśnia, na czym polega uniwersalizm bajek Krasickiego rozpoznaje intencje wypowiedzi bierze udział w dyskusji: czy można skutecznie uczyć, bawiąc? 1 Sprawdzam się, s. 273.; Sprawdzam się, s arkusze testu utrwala wiadomości i umiejętności zdobyte w trakcie pracy nad zagadnieniami z rozdziałów Zmysły i duch oraz Rozum i marzenie bajka morał dydaktyka alegoria 35

36 Redaktor Łukasz Klimek Redaktor techniczny Maryla Broda Skład i łamanie Agencja Wydawnicza Cogiteo Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o. Warszawa 2009 ISBN: Druk: Interdruk, Warszawa