Grzegorz Michalski tel OCENA PRZEDSIĘBIORSTWA NA PODSTAWIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

Transkrypt

1 OCENA PRZEDSIĘBIORSTWA NA PODSTAWIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH warość firmy: przyszłe korzyści mierzone dzisiaj warosc firmy = n ( 1 kosz ) = + przeplywy 1 kapialu Czyli wszyskie przyszłe wolne przepływy pieniężne jakie uda się wypracować w przyszłości przez firmę, wyrażone w dzisiejszym pieniądzu (dzięki użyciu informacji o sopie koszu kapiału)

2 warość firmy: przyszłe korzyści mierzone dzisiaj Pan Jan produkuje drewniane zabawki, dlaego warość jego firmy o wszyskie pieniądze jakie zarobi na czyso na ej działalności zsumowane NA DZIŚ. Jeśli na czyso co roku zarabia 100k i będzie o możliwe (bez dużych zmian w firmie) przez kolejne 4 laa, a cena pieniądza (kosz kapiału) o 20% rocznie, wedy warość firmy dla niego o nie mniej niż: = ,2 1,2 1,2 1,2 Jeśli Jan jes przeświadczony, że firma na czyso będzie zarabiać 100k co roku przez bardzo długo (w nieskończoność ), w przybliżeniu może założyć, że warość jego firmy o nie więcej niż: % = 500 wszyskie przyszłe wolne przepływy pieniężne jakie uda się wypracować w przyszłości przez firmę, wyrażone w dzisiejszym pieniądzu (dzięki użyciu informacji o sopie koszu kapiału) warość firmy: przyszłe korzyści mierzone dzisiaj Pani Janina produkuje odzież (co jes bardziej ryzykowne niż produkcja zabawek z drewna), dlaego warość jej firmy o wszyskie pieniądze jakie zarobi na czyso na ej działalności zsumowane NA DZIŚ. Jeśli na czyso co roku zarabia 100k i będzie o możliwe (bez dużych zmian w firmie) przez kolejne 4 laa, a cena pieniądza (kosz kapiału) o 30% rocznie (więcej niż u Jana, bo większe ryzyko), wedy warość firmy dla niej o nie mniej niż: 100 1, , , ,3 2 = 217 Jeśli Janina jes przeświadczona, że firma na czyso będzie zarabiać 100k co roku przez bardzo długo (w nieskończoność ), w przybliżeniu może założyć, że warość jej firmy o nie więcej niż: % = 333

3 Cykl operacyjny & cykl goówki Cykl operacyjny & cykl goówki Pan Jan produkuje drewniane zabawki: OKRES ZAPASÓW o ilość dni od zakupu drewna do sprzedania goowych zabawek (37 dni) OKRES NALEŻNOŚCI o ilość dni od sprzedania goowych zabawek do orzymania pieniędzy za sprzedane zabawki (41 dni) CYKL OPERACYJNY o ilość dni od zakupu drewna do orzymania pieniędzy za sprzedane zabawki ( = 78 dni) CYKL ZOBOWIĄZAŃ o ilość dni od zakupu drewna do zapłay dosawcom za drewno (40 dni) CYKL GOTÓWKI o ilość dni od wypływu pieniędzy dla dosawców drewna do wpływu pieniędzy za sprzedane zabawki (78 40 = 38 dni)

4 Cykl operacyjny & cykl goówki Pan Janina szyje modną odzież: OKRES ZAPASÓW o ilość dni od zakupu maeriału i nici do sprzedania goowych ubrań (55 dni) OKRES NALEŻNOŚCI o ilość dni od sprzedania ubrań do orzymania pieniędzy za sprzedaną odzież (45 dni) CYKL OPERACYJNY o ilość dni od zakupu maeriału i nici do orzymania pieniędzy za sprzedaną odzież ( = 100 dni) CYKL ZOBOWIĄZAŃ o ilość dni od zakupu maeriału i nici do zapłay dosawcom za nie (33 dni) CYKL GOTÓWKI o ilość dni od wypływu pieniędzy dla dosawców maeriałów i nici do wpływu pieniędzy za sprzedaną odzież ( = 67 dni) Cykl zapasów wpływa na: Poziom zapasów: maeriałów i surowców do produkcji im większe kłopoy z dosawami ym wyższe zapasy osrożnościowe i ym więcej pieniędzy zamrożonych jes w ych zapasach produkcji w oku (obecnie obrabianych maeriałów) im dłużej rwa produkcja ym więcej pieniędzy grzęźnie w ych zapasach produków goowych im więcej czasu zajmuje nam zby ym więcej pieniędzy rzeba zamrozić w ych zapasach Jeśli roczna prognoza sprzedaży dla Jana i Janiny o 720k, czyli dzienna sprzedaż o 720/360 = 2k, o zapasy Jana wyniosą 2 37 = 74k a zapasy Janiny o 2 55 = 110k NALEŻY UWAŻAĆ NA NIEUZASADNIONE WYDŁUŻANIE CYKLU ZAPASÓW, TO ZA DUŻO KOSZTUJE

5 Cykl należności wpływa na: Poziom należności chcemy zachęcić do zakupów u siebie oferujemy możliwość zapłay później (np. wedy gdy wiemy, że nasz nabywca orzymuje pierwsze pieniądze za wyprodukowane dzięki naszym dosawom jego produky) chcemy ściągnąć szybciej należności oferujemy opus za wcześniejszą płaność jes o lepsze i skueczniejsze niż likwidowanie możliwości zapłay później Jan ma w należnościach zamrożone 2 41 = 81k, Janina zamroziła w należnościach 2 45 = 90k. PAMIĘTAJMY: PIENIĄDZ KOSZTUJE (kosz kapiału) I TYLKO WTEDY WARTO AKTYWIZOWAĆ SPRZEDAŻ PRZEZ POLITYKĘ NALEŻNOŚCI, GDY SIĘ TO OPŁACA NIE KAŻDEMU KUPUJĄCEMU WARTO POZWALAĆ NA PÓŹNIEJSZĄ PŁATNOŚĆ Kiedy waro wydłużać cykl należności? Jeśli jednoskowy kosz produku jes najniższy z możliwych, akywizowanie sprzedaży (przez proponowanie korzysniejszych warunków płaności) nie ma już sensu, bo spowoduje wzros jednoskowego koszu i dodakowo obciąży firmę koszami akywizacji sprzedaży W firmie Pana Jana, nie do końca wykorzysuje się maszyny, częso soją one bezprodukywnie, dlaego Jan uważa, że waro akywizować sprzedaż przez wydłużenie czasu zapłay dla odbiorców Pani Janina maksymalnie wykorzysuje swoje maszyny, a dodakowy wzros sprzedaży wiązałby się z większym wzrosem koszów niż przychodów, dlaego nie będzie akywizować sprzedaży przez wydłużanie okresu płaności za jej produky.

6 Jak dużo środków pieniężnych? Środki pieniężne (goowe do użycia) są porzebne z 3 powodów: Transakcje i wydaki celowe jeseśmy w sanie zaplanować e porzeby na podsawie przewidywań doyczących zmian wynikających ze skali działalności Zabezpieczenie przed ryzykiem (zw. osrożnościowe / przezornościowe) ich poziom wynika z naszej niechęci do ryzykowania niewypłacalnością jeśli zdarzy się nieoczekiwana porzeba wynikająca z np. awarii, srajku, ip.. Wykorzysanie szans wynikających ze zmienności (zw. spekulacyjne zasoby ś.p.), gdy wysępuje znaczna zmienność kursów, cen surowców id., posiadanie goowej do użycia goówki pozwala dokonać koniecznych zakupów przy korzysniejszych paramerach Jan ma słownych klienów, surowiec kupuje za złoówki po cenie usalonej kilka miesięcy wcześniej, dlaego posanowił, że jego goówkowy bufor bezpieczeńswa wyniesie równoważność 2 dniowej sprzedaży, czyli 2 2k = 4k Janina zauważyła, że z jednej srony waro mieć wyższy bufor goówki osrożnościowej gdyż jej konrahenci czasami są niesłowni, a po drugie, czasami udaje się niespodziewanie upolować jakiś ciekawy maeriał, sąd porzebuje goówki spekulacyjnej. Usaliła zaem bufor goówki na poziomie 5 dniowej sprzedaży i urzymywać będzie: 5 2k = 10k w środkach pieniężnych goowych do użycia. Cykl zobowiązań wobec dosawców Im dłuższy okres odroczenia wynegocjujemy, ym mniej pieniędzy zamrażamy w swoim biznesie (czyli za mniejszą kwoę konrolujemy więcej) Waro rozważyć szybsze od maksymalnych płaności ylko wedy gdy dosawca oferuje wysarczająco korzysny opus za wcześniejszą płaność (skono) Terminowość z naszej srony jes opłacalna: zwiększa naszą wiarygodność co w długim okresie powinno przynieść skuek w lepszych warunkach oferowanych przez dosawcę Jan wynegocjował 40 dniowe odroczenie, dlaego jego bezpłane zobowiązania wobec dosawców o 40 2k = 80k i o 80k mniej własnych środków musi on zainwesować w firmie Janina orzymała możliwość płacenia po 33 dniach, czyli jej bezpłane zobowiązania wobec dosawców o 33 2k = 66k, zaem o 66k mniej swoich pieniędzy musi zamrozić w firmie.

7 CEL ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM Maksymalizacja zysku NIE (ylko)! Przykład1. Zysk o przychody pomniejszone o koszy. Przychody można maksymalizować niszcząc rynek. Koszy można ciąć głupio ograniczając BR. Maksymalizacja zysku = maksymalizacja podaku Konynuowanie działalności NIE (ylko)! Przykład2. Jeśli do przedsiębiorswa rzeba dokładać należy je zresrukuryzować. Maksymalizacja bogacwa właścicieli TAK V p = n FCF ( k) = Składniki FCF wolne goowkowe ekonomiczne koszy koszy inwesycji przeplywy = przychody koszy wydakowe bez ( 1 T ) + bez operacyjnych pieniezne przedsiebiorswa przedsiebiorswa wydakowe wydakowe neo FCF ( CR FC VC NCE) ( T ) = 1 + NCE NWC Capex FCF = NOPAT + NCE NWC Capex

8 Pojemność zadłużeniowa CC = D/(D+E)*k d *(1-T)+ E/(D+E)*k e Relacja Hamady: β L = β U 1+ 1 D E ( ) T C β U = 1+ β L, dla D / E D E ( 1 ) T C FCF FCF [A] Pozyskanie nowych klienów bez obniżki ceny. Sprzedaż w szukach wzrosła o 10% = NOPAT + NCE NWC Capex, przed po (1) Goówkowe przychody (CR) (2) Operacyjne koszy sałe (FC) (3) Operacyjne koszy zmienne (VC) (4) Koszy bezwydakowe (NCE) (5) Zysk przed odsekami i opodakowaniem (EBIT) = (1) (2) (3) (4) (6) Podaek (TAX) = T (5) (7) Zysk po opodakowaniu (NOPAT) = (5) (6) (8) = (4) Koszy bezwydakowe (NCE) {Księgowe koszy akywów rwałych ip.} (9) Operacyjne przepływy pieniężne bez uwzględnienia wydaków inwesycyjnych (OCF) = (7)+(8) (10) Przyros kapiału obroowego neo (e NWC) 0 1,5 (11) Operacyjne wydaki inwesycyjne (Capex) ,5 (12) Wolne przepływy pieniężne (FCF) = (9) (10) (11) 85 94

9 Korzyści skali Kiedy obniżka cen może mieć uzasadnienie finansowe Koszy operacyjne przedsiębiorswa, przy niepełnym wykorzysaniu jego zdolności produkcyjnych, opracowane na podsawie: B. Klimczak, Mikroekonomia, Wydawnicwo AE, Wrocław, 1992, s FCF FCF [B] Udana i uzasadniona finansowo obniżka ceny. Cenę obniżono o 10%, sprzedaż w szukach wzrosła o 25% = NOPAT + NCE NWC Capex, przed po (1) Goówkowe przychody (CR) (2) Operacyjne koszy sałe (FC) (3) Operacyjne koszy zmienne (VC) (4) Koszy bezwydakowe (NCE) (5) Zysk przed odsekami i opodakowaniem (EBIT) = (1) (2) (3) (4) (6) Podaek (TAX) = T (5) (7) Zysk po opodakowaniu (NOPAT) = (5) (6) (8) = (4) Koszy bezwydakowe (NCE) (9) Operacyjne przepływy pieniężne bez uwzględnienia wydaków inwesycyjnych (OCF) = (7)+(8) (10) Przyros kapiału obroowego neo (e NWC) 0 4 (11) Operacyjne wydaki inwesycyjne (Capex) (12) Wolne przepływy pieniężne (FCF) = (9) (10) (11)

10 FCF [C] Udana lecz nieuzasadniona finansowo obniżka ceny. Cenę obniżono o 10%, sprzedaż w szukach wzrosła o 25% FCF = NOPAT + NCE NWC Capex, przed po (1) Goówkowe przychody (CR) (2) Operacyjne koszy sałe (FC) (3) Operacyjne koszy zmienne (VC) ,5 (4) Koszy bezwydakowe (NCE) (5) Zysk przed odsekami i opodakowaniem (EBIT) = (1) (2) (3) (4) ,5 (6) Podaek (TAX) = T (5) 20 22,5 (7) Zysk po opodakowaniu (NOPAT) = (5) (6) (8) Koszy bezwydakowe (NCE) (9) Operacyjne przepływy pieniężne bez uwzględnienia wydaków inwesycyjnych (OCF) = (7)+(8) (10) Przyros kapiału obroowego neo (e NWC) 0 4 (11) Operacyjne wydaki inwesycyjne (Capex) (12) Wolne przepływy pieniężne (FCF) = (9) (10) (11) FCF [D] Nieudana obniżka ceny. Cenę obniżono o 10%, sprzedaż w szukach nie wzrosła. FCF = NOPAT + NCE NWC Capex, przed po (1) Goówkowe przychody (CR) (2) Operacyjne koszy sałe (FC) (3) Operacyjne koszy zmienne (VC) (4) Koszy bezwydakowe (NCE) (5) Zysk przed odsekami i opodakowaniem (EBIT) = (1) (2) (3) (4) (6) Podaek (TAX) = T (5) (7) Zysk po opodakowaniu (NOPAT) = (5) (6) (8) = (4) Koszy bezwydakowe (NCE) (9) Operacyjne przepływy pieniężne bez uwzględnienia wydaków inwesycyjnych (OCF) = (7)+(8) (10) Przyros kapiału obroowego neo (e NWC) 0 0 (11) Operacyjne wydaki inwesycyjne (Capex) (12) Wolne przepływy pieniężne (FCF) = (9) (10) (11) 85 53

11 Skuki zmian cen [ev] Przy założeniu, że kosz kapiału wynosi 10%, a skuki zmian rwają 3 laa. V [ A] = FCF , ,5 85 = + + = 24,75 > 0 2 ( 1+ k) 1+ 0,1 ( 1+ 0,1 ) ( 1+ 0,1 ) 3 V V [ B] [ C] = = FCF = + + = 56,05 > 0 2 ( 1+ k) 1+ 0,1 ( 1+ 0,1 ) ( 1+ 0,1 ) FCF = + + = 38,45< 0 2 ( 1+ k) 1+ 0,1 ( 1+ 0,1 ) ( 1+ 0,1 ) 3 3 V [ D] = FCF = ( 1+ k) 1+ 0,1 ( 1+ 0,1 ) ( 1+ 0,1 ) + 3 = 79,58< 0

12 Dodakowe niezbędne środki [AFN] dodakowe wymagany wymagany dodakowy niezbedne = wzros wzros zysk srodki akywow zobowiazan zarzymany AFN = * * A L CR CR PM CR CR CR 1 ( 1 d ) A * akywa rosnace wraz ze sprzedaza * L rosnace wraz ze sprzedaza pasywa PM marza zysku d sopa wyplay dywidend AFN dodakowe niezbędne środki AFN * * A L = CR CR PM CR1 1 CR CR ( d ) gdzie: AFN d.n.ś. finansowe, A* część akywów, kórych wzros jes niezbędny do prognozowanego zwiększenia przychodów ze sprzedaży, L* pasywa wzrasające auomaycznie wraz ze wzrosem przychodów ze sprzedaży (warość zobowiązań koniecznych do zapewnienia prognozowanego wzrosu sprzedaży), CR doychczasowe przychody ze sprzedaży, CR 1 prognozowany poziom przychodów ze sprzedaży w nasępnym okresie, CR zakładana zmiana przychodów ze sprzedaży w najbliższym czasie, PM marża zysku ze sprzedaży (zysk neo do przychodów ze sprzedaży), d sopa wypłay dywidendy. Sudium Przypadku: Jeśli A* = 6000, CR=24000, CR=10% z 24000, L*=5000, CR 1 =26400, PM=8%, d=0, o ile wynosi AFN?

13 Dodakowe niezbędne środki [AFN] Przy założeniu, że akywa powinny sanowić 130%CR, pasywa auomayczne 30%CR, do ej pory przedsiębiorswo nie korzysało z finansowania bankowego [koszy finansowe = 0] i wypłacało dywidendy w wysokości 50% zysku. * * A L AFN = CR CR PM CR1 CR CR ( 1 d) AFN AFN AFN AFN [ A] [ B] [ C] [ D] = 1,3 10% 400 0,3 10% 400 0, = 1,3 25% 400 0,3 25% 400 0, = 1,3 25% 400 0,3 25% 400 0,2 450 = 1,3 0% 400 0,3 0% 400 0, ( 1 0,5) ( 1 0,5) ( 1 0,5) = 9,94 = + 41,95 = + 55 ( 1 0,5) = 23, 94 Działalność gospodarcza Działalnością gospodarczą jes zarobkowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły działalność wywórcza, handlowa, budowlana, usługowa, a akże poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploaacja zasobów nauralnych. Cecha ciągłości wykonywania działalności gospodarczej oznacza, że nie może być ona wykonywana incydenalnie, ale może być sezonowo. Ko jes przedsiębiorcą? Za przedsiębiorcę uważa się rzy kaegorie podmioów: osoby fizyczne, osoby prawne oraz niemające osobowości prawnej spółki prawa handlowego, kóre zawodowo oraz we własnym imieniu podejmują i wykonują działalność gospodarczą Za przedsiębiorców uważa się obecnie akże wspólników spółki cywilnej (do 1 sycznia 2001 r. przedsiębiorcą była spółka, a nie jej wspólnicy) w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej

14 Formy działalności gospodarczej przedsiębiorca ma do wyboru kilka form swojej działalności: przedsiębiorswa jednoosobowe; przedsiębiorswa - spółki; przedsiębiorswa - spółdzielnie Spółki prawa handlowego Kodeks spółek handlowych z 15 września 2000 r. jes podsawowym akem odnoszącym się do spółek prawa handlowego. Reguluje sposób i zasady ich worzenia, organizacji, funkcjonowania, a akże kwesie związane z ich łączeniem, podziałem i przekszałceniem. Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka parnerska, spółka komandyowa, spółka komandyowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka akcyjna. Spółki akcyjna i z o. o. są spółkami kapiałowymi, pozosałe osobowymi Jakich informacji można oczekiwać od konrahenów? Sprawozdania finansowe i saysyczne sporządzane przez firmy zależnie od formy prawnej działalności Pełna księgowość (podaek dochodowy od osób fizycznych i osób prawnych usalany według ewidencji prowadzonych zgodnie z usawą o rachunkowości). Przepisy usawy o rachunkowości sosuje się m.in. Do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na eryorium Rzeczypospoliej Polskiej: spółek handlowych (osobowych i kapiałowych, w ym również w organizacji) oraz spółek cywilnych (z zasrzeżeniem pk 2, a akże innych osób prawnych, z wyjąkiem Skarbu Pańswa i Narodowego Banku Polskiego) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek parnerskich, jeżeli ich przychody neo ze sprzedaży owarów, produków i operacji finansowych za poprzedni rok obroowy wyniosły co najmniej równowarość w walucie polskiej euro. Usawa z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002r., Nr 76, poz. 694 ze zm.)

15 Jakich danych można oczekiwać? Przy prowadzeniu działalności gospodarczej - niezależnie od jej formy: Zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o nie zaleganiu podakiem (ważne 1 miesiąc) Zaświadczenie z ZUS o nie zaleganiu ze składkami na ubezpieczenie (ważne 1 miesiąc) Przy działalności gospodarczej z wykorzysaniem księgi przychodów i rozchodów [dodakowo]: Dokumeny rejesrujące firmę (Regon, NIP, Wpis do ewidencji działalności gospodarczej) Kopię umowy spółki Kopię PIT - 36, powierdzona przez Urząd Skarbowy za dwa osanie laa Kopię PIT - 5, powierdzona przez Urząd Skarbowy z osaniego miesiąca Kopię księgi przychodów i rozchodów z osaniego miesiąca Zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o osiąganych dochodach (ważne 1 miesiąc) Jakich danych można oczekiwać? c.d. Przy działalności gospodarczej z pełną księgowością [dodakowo]: Dokumeny rejesrujące firmę (Regon, NIP, Wpis do ewidencji działalności gospodarczej) Kopię umowy spółki Kopię bilansu F-02 za osani rok Kopię Deklaracja F-01 za osani rok powierdzona przez Urząd Skarbowy Kopię CIT za osani rok powierdzona przez Urząd Skarbowy Przy działalności gospodarczej na bazie ryczału [dodakowo]: Dokumeny rejesrujące firmę (Regon, NIP, Wpis do ewidencji działalności gospodarczej) Kopię PIT - 28 za dwa osanie laa powierdzona przez Urząd Skarbowy Oświadczenie o poniesionych koszach i osiąganych przychodach (oświadczenie własne) Zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o osiąganych przychodach (ważne 1 miesiąc) Przy działalności gospodarczej z wykorzysaniem kary podakowej [dodakowo]: Dokumeny rejesrujące firmę (Regon, NIP, Wpis do ewidencji działalności gospodarczej) Decyzję z Urzędu Skarbowego o przyznaniu wysokości kary podakowej na bieżący rok Oświadczenie o poniesionych koszach i osiąganych dochodach (oświadczenie własne)

16 Treść sprawozdań finansowych Co naprawdę mówią a czego nie mówią sprawozdania finansowe? Sprawozdania mówią o PRZESZŁOŚCI dalszej lub bliższej, ale jednak PRZESZŁOŚCI Sprawozdania NIE MÓWIĄ o eraźniejszości i niesey nie mówią o PRZYSZŁOŚCI Meody i zasady rachunkowości i ich wpływ na ekonomiczną zawarość informacyjną sprawozdań Zasada wiernego i rzeelnego obrazu Odzwierciedlenie rzeczywisości w sprawozdaniach powinno być wierne zgodne z prawdą Zasada przewagi reści nad formą Zdarzenia gospodarcze muszą być wykazane zgodnie z ich reścią ekonomiczną i prawdą maerialną, nawe jeśli forma będzie odbiegać od powszechnie przyjęych rozwiązań Zasada isoności Wszyskie znaczące informacje ekonomiczne i finansowe powinny być zaware w samych sprawozdaniach finansowych Treść sprawozdań finansowych c. d. Koncepcja podmiou gospodarczego Obserwacja i opis zaware w sprawozdaniach finansowych doyczą działań konkrenego podmiou. Zasada ciągłości Przyjęe rozwiązania księgowe firma powinna sosować w idenyczny sposób w kolejnych laach obroowych Zasada konynuacji działania Zakłada się, że podmio będzie działał nieprzerwanie, bez znaczącego zmniejszenia rozmiarów Zasada memoriałowego ujęcia W księgach są odnoowywane wszyskie zdarzenia gospodarcze bez znaczenia czy za nimi szły wpływy i wypływy środków pieniężnych Zasada współmierności Zakłada meryoryczną i czasową zgodność koszów i sra z przychodami i zyskami branymi pod uwagę przy wyznaczaniu wyniku finansowego Zasada osrożności Elemeny zysku wykazuje się dopiero po ich uzyskaniu a elemeny koszów od razu o ich uprawdopodobnieniu, Składniki akywów wycenia się po cenach hisorycznych nie wyższych od cen rynkowych

17 Sprawozdania Obejmują zesawienia liczbowe, sporządzane jednorazowo lub okresowo dla celów saysycznych i konroli działalności podmiou. Zesawienia e, są przekazywane na zewnąrz podmiou w formie wypełnionych formularzy sprawozdawczych, meldunków, raporów id. Jes o ogół zesawień liczbowych, opracowanych w oparciu o dane ewidencji księgowej i rachunku koszów, charakeryzujących działalność gospodarczą i finansową jednoski gospodarczej. Sprawozdania obejmują Sprawozdania rzeczowe Sprawozdania finansowe Sprawozdania rzeczowe = sporządzane są na podsawie zw. RACHUNKU OPERATYWNEGO <ewidencji operaywnej> oraz STATYSTYKI Sprawozdania finansowe = sporządzane są na podsawie danych KSIĘGOWOŚCI oraz KALKULACJI.

18 Sprawozdania obowiązkowe W jednoskach gospodarczych, kórych sprawozdanie finansowe podlega corocznemu badaniu [Usawa o rachunkowości z dn. 29 września 1994r., Dz. U. Nr 121, poz. 591, ar. 45], Obecnie badaniu podlegają sprawozdania jednosek, kóre w roku poprzedzającym rok, za kóry badane jes sprawozdanie, osiągnęły sumę bilansową co najmniej 2,5 mln euro oraz przychody ze sprzedaży 5 mln euro. Sprawozdanie obejmuje: BILANS RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH INFORMACJE DODATKOWE <i objaśnienia oraz wprowadzenie do sprawozdania finansowego, worzące razem informację dodakową>. Sprawozdania obowiązkowe [cz.2] W jednoskach gospodarczych, kórych sprawozdanie finansowe NIE podlega corocznemu badaniu Sprawozdanie obejmuje: BILANS RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT INFORMACJE DODATKOWE <i objaśnienia oraz wprowadzenie do sprawozdania finansowego, worzące razem informację dodakową>.

19 Bilans Bilans o syneyczne, dwusronne lub dwuczęściowe, warościowe zesawienie wszyskich akywów i pasywów jednoski, sporządzone na określony dzień i w określonej formie. Bilans jes foografią przedsiębiorswa w danym momencie działalności Sporządzany jes przynajmniej raz w roku Składa się z akywów (warościowo wyrażone zasoby firmy j. nieruchomości, sprzę, samochody, zapasy, san kasy, oczekiwane płaności id.) i pasywów (środki finansowe uzyskane przez firmę j. fundusze własne, obce, pożyczki, kredyy, inne zobowiązania) Podsawową zasadą bilansu jes równowaga między akywami i pasywami Bilans Dwusronne ujęcie mająku w BILANSIE, wynika z zasosowania dwóch różnych przekrojów: RZECZOWEGO FINANSOWEGO Przekrój rzeczowy - polega na grupowaniu mająku według: jego wysępowania oraz funkcji jaką spełnia. Wynikiem zasosowania przekroju rzeczowego są AKTYWA Przekrój finansowy - przedsawia warość mająku według źródeł jego finansowania. Wynikiem zasosowania przekroju finansowego są PASYWA

20 Bilans AKTYWA i PASYWA Mianem akywów określa się wszyskie składniki mająkowe, a pasywami źródła ich finansowania. Suma wszyskich znajdujących się w dyspozycji przedsiębiorswa składników mająkowych równa jes sumie źródeł ich finansowania. W bilansie akywa są uporządkowane według sopnia płynności, o znaczy od najmniej do najbardziej płynnych. Kryerium uporządkowania pasywów jes ermin ich wymagalności. Dlaego ułożone są od kapiałów własnych do zobowiązań krókoerminowych. Bilans - AKTYWA A. Akywa rwałe: Warości niemaerialne i prawne Rzeczowe akywa rwałe Należności długoerminowe Inwesycje długoerminowe Długoerminowe rozliczenia międzyokresowe

21 Bilans AKTYWA [cz.2.] B. Akywa obroowe: Zapasy Należności krókoerminowe Inwesycje krókoerminowe Krókoerminowe rozliczenia międzyokresowe Bilans akywa rwałe Obejmują one e środki przedsiębiorswa, kóre są użykowane przez nie w dłuższym niż 12 miesięcy okresie. W skład akywów rwałych wchodzą eż: warości niemaerialne i prawne. Zalicza się do nich nabye przez przedsiębiorswo prawa mająkowe. Są o między innymi: paeny, licencje, oprogramowanie kompuerowe, znaki owarowe, prawa auorskie, koncesje i warość firmy.

22 Bilans akywa rwałe Drugim elemenem akywów rwałych są rzeczowe akywa rwałe. Obejmują one składniki będące własnością bądź współwłasnością przedsiębiorswa. Zalicza się do nich: budynki, budowle, gruny, prawo do wieczysego użykowania grunów, maszyny, urządzenia, oraz środki ransporu. Są o, składniki, kóre przedsiębiorswo zamierza wykorzysywać w rakcie swojej działalności dłużej niż rok. Rzeczowe akywa rwałe, są w bilansie wyceniane według warości neo. <Jes o różnica warości bruo i wielkości umorzenia>. Bilans akywa rwałe Trzecim składnikiem akywów rwałych są należności długoerminowe. <Są o należności o erminie spłay na dzień bilansowy dłuższym niż 12 miesięcy>. Czwarym elemenem akywów rwałych są inwesycje długoerminowe. W ich skład wchodzą nieruchomości, warości niemaerialne i prawne oraz długoerminowe akywa finansowe. Osanim składnikiem akywów rwałych, są długoerminowe rozliczenia międzyokresowe. <Są o księgowe koszy uzyskania przychodów w okresach przyszłych>.

23 Bilans akywa obroowe Są o akywa przynoszące posiadaczowi korzyści w ciągu jednego cyklu produkcyjnego. Do akywów obroowych zalicza się: zapasy, należności krókoerminowe, inwesycje krókoerminowe (w ym środki pieniężne) i krókoerminowe rozliczenia międzyokresowe. Zapasy obejmują: surowce, maeriały, półproduky i produky w oku, produky goowe i owary, oraz zaliczki na dosawy. Zapasy wycenia się według cen nabycia lub koszów wyworzenia nie wyższych od ich cen sprzedaży neo na dzień bilansowy. W rakcie analizowania syuacji przedsiębiorswa, akywa obroowe określa się zwyczajowo mianem akywów bieżących. <Jes o uproszczenie, ponieważ zapasów, szczególnie ych rudno zbywalnych, nie można w pełnej wysokości zaliczyć do akywów bieżących>. Bilans akywa obroowe Kolejny elemen akywów obroowych o należności krókoerminowe. Są o kwoy, kóre odbiorcy są winni za zakupione i nie zapłacone dobra. Normalny ermin ich spłay o krócej niż jeden rok. W bilansie, należności są wyceniane w kwocie wymaganej do zapłay. W rakcie analizowania syuacji przedsiębiorswa, inerpreacja ej pozycji bywa kłopoliwa. Powodem jes rudność w dokonaniu oceny ściągalności należności od dłużników.

24 Bilans akywa obroowe Inwesycje krókoerminowe są nasępnym składnikiem akywów obroowych. W ich skład wchodzą krókoerminowe akywa finansowe i inne. Zalicza się do nich: udziały, akcje, krókoerminowe papiery dłużne (obce), inne papiery warościowe, udzielone pożyczki krókoerminowe, środki pieniężne oraz inne akywa pieniężne akie jak czeki i weksle obce. Przedsiębiorswo dokonuje akich inwesycji po o, aby uzyskać dodakowe korzyści, częso w posaci przychodów finansowych. Krókoerminowe papiery dłużne są ujawniane w bilansie według cen nabycia. W przypadku ich sprzedaży, różnicę między ich ceną zbycia a ceną nabycia zalicza się do przychodów lub koszów z operacji finansowych. Środki pieniężne wyceniane są według warości nominalnej. Środki pieniężne w waluach obcych wyceniane są według średniego kursu NBP w momencie sporządzenia bilansu. Bilans akywa obroowe Osanim składnikiem akywów obroowych są krókoerminowe rozliczenia międzyokresowe. Chodzi u o rozliczenia czynne. Związane są one z nakładami, kóre były poniesione w okresie poprzedzającym okres w kórym się je rozlicza w ciężar koszów. Zalicza się do nich wszelkiego rodzaju wydaki poniesione z góry, kóre są rozliczane w okresach nasępnych.

25 Bilans pasywa A. Kapiał (fundusz) własny Kapiał (fundusz) podsawowy Należne wpłay na kapiał podsawowy Udziały (akcje) własne Kapiał (fundusz) zapasowy Kapiał (fundusz) z akualizacji wyceny Pozosałe kapiały (fundusze) rezerwowe Zysk (sraa) z la ubiegłych Odpisy z zysku neo w ciągu roku obroowego Bilans pasywa B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania Rezerwy na zobowiązania Zobowiązania długoerminowe Zobowiązania krókoerminowe Rozliczenia międzyokresowe

26 Bilans zobowiązania i rezerwy na zobowiązania W skład zobowiązań krókoerminowych wchodzą: pożyczki, obligacje, krókoerminowe papiery dłużne (własne), kredyy bankowe, zaliczki orzymane, kredy handlowy, oraz inne zobowiązania. Cechą wspólną ych zobowiązań jes ermin wymagalności do jednego roku. Osanim elemenem pasywów są rozliczenia międzyokresowe. Są o bierne rozliczenia. Wynikają z późniejszego regulowania zobowiązań <związane są z koniecznością późniejszego poniesienia wydaku, mimo, że koszy z nim związane zosały już rozliczone w poprzednich okresach>. Bilans uproszczona wersja Przedsiębiorswa prowadzące działalność na niewielką skalę, mogą sporządzić bilans uproszczony. Podawane są w nim wówczas dane odnoszące się do pozycji oznaczonych we wzorze z Usawy o rachunkowości dużymi lierami i cyframi rzymskimi. Prawo o doyczy przedsiębiorsw spełniających równocześnie kryeria: Liczba zarudnionych przez przedsiębiorswo nie wyższa niż 50 osób. Łączna suma akywów przedsiębiorswa na koniec roku obroowego mniejsza od równowarości euro w walucie polskiej. Przychód neo ze sprzedaży owarów i produków oraz operacji finansowych za rok obroowy mniejszy od euro w walucie polskiej. Podsawą do obliczenia równowarości w walucie polskiej jes usalony przez NBP średni kurs euro obowiązujący w dniu bilansowym.

27 Bilans /wypłacalność/ Miarą wypłacalności przedsiębiorswa jes wskaźnik ryzyka likwidacji. Oblicza się nasępująco: Wskaźnik r.l. = Kapiał własny / akywa całkowie Jeśli w przedsiębiorswie, kapiał własny wynosi 60 ooo, a całkowie akywa równe są 100 ooo zł, o wskaźnik ryzyka likwidacji = 60%. W.r.l. o górna granica sray, na jaką można pozwolić, przy wyprzedaży mająku przedsiębiorswa, bez narażenia na sray jego wierzycieli. Wskaźnik en pokazuje o ile aniej w sosunku do ceny bilansowej można zbyć mająek przedsiębiorswa aby zaspokoić wszyskich wierzycieli. Cechy ocenianego konrahena MAŁA ŚREDNIA DUŻA σ (EBIT) TA oryginalność (rynku) produku firmy płynność rynku produku firmy Rozmiar firmy..

28 Meoda Wilcoxa Meoda a podaje zasady usalenia prognozowanej warości likwidacyjnej przedsiębiorswa na wypadek jego bankrucwa. Usala się ją nasępująco: 100% środki pieniężne i ich ekwiwaleny + 70% warości księgowej zapasów, należności i zapłaconych zaliczek + 50% warości księgowej innych akywów zobowiązania krókoerminowe zobowiązania długoerminowe = warość przedsiębiorswa w przypadku likwidacji Meoda Wicoxa /cz.2/ Sudium Przypadku. Ile wyniesie w przedsiębiorswie prognozowana warość likwidacyjna? Wyszczególnienie Środki pieniężne i ich ekwiwaleny Zapasy Należności Pozosałe akywa Zobowiązania krókoerminowe Zobowiązania długoerminowe Wypłacalność [nadwyżka mająku nad zobowiązaniami] Wypłacalność wg Bilansu Warość likwidacyjna

29 Salda srukuralne Bilansu Kapiał Obroowy [KO] = Zasoby (pasywa) sałe Akywa rwałe Zaporzebowanie na kapiał obroowy [ZKO] = (Akywa obroowe nie finansowe) (Zobowiązania niefinansowe krókoerminowe i rezerwy na zobowiązania). Saldo neo finansowania [SNF] = (inwesycje krókoerminowe) (zobowiązania finansowe krókoerminowe) Saldo neo finansowania Jes saldem bilansującym i bezpośrednio zależy od: Kapiału obroowego [KO] Zaporzebowania na kapiał obroowy [ZKO] Wynika sąd, że: KO ZKO = SNF KO < ZKO = niedobór środków KO > ZKO = nadwyżka środków

30 Rachunek Zysków i Sra Jes sprawozdaniem informującym o finansowych wynikach przedsiębiorswa. Nasępuje w nim rozwinięcie wyniku bilansowego wskazującego na jego ekonomiczną srukurę i źródło powsania. Sanowi uzupełnienie bilansu, [w BILANSIE osiągnięy wynik działalności jes wykazany jako osaeczny rezula finansowy, a w RZiS jes on widoczny w posaci rozwinięej]. Rachunek zysków i sra W Rachunku zysków i sra ujmuje się oddzielnie: Przychody i koszy doyczące sprzedaży produków i owarów Pozosałe przychody i koszy operacyjne Przychody i koszy finansowe Zyski i sray nadzwyczajne Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

31 Rachunek zysków i sra Poszczególne elemeny powinny być przedsawione w kolejności i w sposób określony w Usawie o Rachunkowości. Można go prezenować według warianu porównawczego lub kalkulacyjnego. Dwusronnie [zw. układ sprawozdawczy] lub jednosronnie [zw. układ drabinkowy]. UKŁAD warianu porównawczego różni się od kalkulacyjnego sposobem ujęcia koszów wyworzenia sprzedanych produków. Rachunek zysków i sra W WARIANCIE PORÓWNAWCZYM koszy grupuje się w układzie rodzajowym /zespół 4/ z uwzględnieniem zmiany sanu produków, przy czym, zmiana a jes wykazana w grupie przychody ze sprzedaży i zrównane z nimi a nie w grupie koszy działalności operacyjnej. W związku z ym, zwiększenie sanu produków nasępuje ze znakiem (+) a zmniejszenie ze znakiem (--). Po sronie przychodów wykazuje się koszy wyworzenia świadczeń na własne porzeby jednoski, jak np.. kwoy inwesycji lub koszy rozwoju. W WARIANCIE KALKULACYJNYM usala się kosz wyworzenia sprzedanych produków oraz wyodrębnia się koszy sprzedaży i ogólnego zarządu. Dalszymi pozycjami są pozosałe koszy i pozosałe przychody operacyjne, kóre są elemenami wyniku działalności operacyjnej i zawierają m.in. skuki ryzyka doyczącego realizacji ej działalności. Zakres sra i zysków nadzwyczajnych obejmuje wyłącznie skuki finansowe zdarzeń niepowarzalnych, nie wynikających ze zwykłej działalności.

32 Rachunek zysków i sra Może być przedsawiony: W posaci uproszczonej [przez niewielkie jednoski] W posaci rozszerzonej jako: Warian kalkulacyjny lub Warian porównawczy Jes o sprawozdanie informujące o działalności jednoski Umożliwia badanie srukury dochodów, koszów i wyniku neo w pełnej wysokości za okres od począku do końca roku kalendarzowego. Dosarcza informacji o wielkości i źródłach wyniku finansowego osiągnięego przez jednoskę w danym okresie oraz uławia analizę i prognozowanie wyniku. Umożliwia rozpoznanie położenia dochodowego jednoski i odzwierciedla osiągnięe w ym okresie dochody oraz poniesione koszy. Kryzys wzrosu Jeśli przychody ze sprzedaży [CR] dynamicznie wzrasają, proporcjonalnie do nich wzrasa zaporzebowanie na kapiał obroowy neo [ZKO], a kapiał obroowy [KO] jes na sałym poziomie. CR ZKO KO

33 Kryzys wywołany błędem w zarządzaniu cyklem operacyjnym ZKO rośnie szybciej niż przychody ze sprzedaży [CR]. Wynika o ze złego zarządzania mająkiem obroowym i zobowiązaniami bieżącymi. Skoncenrowano się na uzyskaniu wzrosu przychodów poprzez wydłużenie cyklu rozliczeniowego należności CR ZKO KO Kryzys wywołany błędem finansowym Decyzja o wydakach na akywa rwałe (środki rwałe w budowie) wysysa w akim przedsiębiorswie zasoby sałe i gwałownie zmniejszył się KO. Dynamicznie rośnie ZKO. CR ZKO KO

34 Kryzys związany z renownością Kryzys en może mieć przyczyny w: Przesarzałym produkcie,na kóry przedsiębiorswo obniża ceny aby zwiększyć przychody ze sprzedaży, a koszów nie umie obniżyć Wymuszenie obniżki cen przez konkurencję Wymuszenie podwyżki płac przez związki zawodowe Złe zarządzanie koszami. Sray pokrywa się kapiałem własnym, co wywołuje obniżenie KO. Równocześnie pojawiają się problemy z zarządzaniem cyklem obroowym <odkładanie się zapasów id.. CR ZKO KO Kryzys w działalności W wyniku obniżania się przychodów ze sprzedaży, wzrasa ZKO, naomias KO maleje. CR ZKO KO

35 Zesawienie zmian w kapiale własnym Sporządza się w celu usalenia zmian w kapiale własnymi dosarczenia informacji o zmianach poszczególnych składników kapiału za bieżący i poprzedni rok obroowy. Obejmuje ono: Kapiał podsawowy na począku okresu [po korekach] Należne wpłay na kapiał podsawowy i na począek i koniec okresu. Udziały własne na począek okresu Kapiał zapasowy na począek okresu i jego zmiany Kapiał z akualizacji wyceny na począek okresu i jego zmiany Pozosałe kapiały rezerwowe na począek i koniec okresu Koreky zysku z la ubiegłych na począek i na koniec okresu Wynik neo ujmujący zysk neo i sraę neo jak i odpisy z zysku. Ma umożliwić usalenie łącznych zysków wynikających z działalności jednoski gospodarczej w uwzględnieniem przychodów i koszów wpływających bezpośrednio na kapiał własny (np. skuki przeszacowania środków rwałych i inwesycji długoerminowych). Odzwierciedla przyros akywów neo w ciągu okresu. Rachunek przepływów pieniężnych Ujmuje wszyskie wpływy i rozchody środków pieniężnych jednoski, z wyłączeniem operacji związanych z zakupem lub sprzedażą środków pieniężnych. Powinien odrębnie wykazywać przepływy środków pieniężnych dla działalności operacyjnej, inwesycyjnej i finansowej. Pozwala swierdzić w jakich obszarach działalności, powsaje najwięcej środków pieniężnych, kóre obszary najbardziej pochłaniają e środki i czy finansowanie działalności zapewnione jes w oparciu o kapiał własny czy obcy. Sporządza się na podsawie: Meody bezpośredniej [polega ona na wykazaniu przychodów i koszów ujęych w rachunku zysków i sra oraz zmian w ciągu okresu sanu zapasów, należności i zobowiązań z yułu działalności operacyjnej]. Meody pośredniej [polega ona na wychodzeniu od zysku operacyjnego, korygowanego nasępnie o pozycje nie powodujące przepływów pieniężnych lub zmian w ich ekwiwalenach]

36 Rachunek przepływów pieniężnych Pozwala odczyać, w jaki sposób zosały wykorzysane przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej, inwesycyjnej i finansowej. Uławia orienację w zakresie bieżącej zdolności danej jednoski gospodarczej do urzymania płynności finansowej. Wskazuje na zmiany zasobów środków pieniężnych przedsiębiorswa. Rachunek przepływów pieniężnych - meoda pośrednia W meodzie pośredniej wychodzi się od zysku neo i koryguje się go o różne przepływy z niego wyodrębniane i uzupełnia o przepływy nie wysępujące w rachunku zysków i sra. Najogólniej: Wzros sanu kona akywnego jes ujmowany ze znakiem minus [wydaek] Spadek sanu kona akywnego jes ujmowany ze znakiem plus [wpływ] Wzros sanu kona pasywnego jes ujmowany ze znakiem plus [wpływ] Spadek sanu kona pasywnego jes ujmowany ze znakiem minus [wydaek]. Rachunek przepływów pieniężnych dla przedsiębiorswa Cosmi A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej I. Zysk neo II. Koreky o pozycje: Amoryzacja Zyski / sray z yułu różnic kursowych 3. Odseki i dywidendy orzymane i zapłacone Rezerwy na należności 5. Inne rezerwy 6. Podaek dochodowy od zysku bruo 7. Podaek dochodowy zapłacony 8. Wynik na sprzedaży składników działalności inwesycyjnej 9. Zmiana sanu zapasów Zmiana sanu należności i roszczeń Zmiana sanu zobowiązań krókoerminowych (z wyj. poż. i kredyów) Zmiana sanu rozliczeń międzyokresowych Zmiana sanu przychodów przyszłych okresów 14. Pozosałe pozycje III. Środki pieniężne neo z działalności operacyjnej

37 Rachunek przepływów pieniężnych dla przedsiębiorswa Cosmi c.d. B. Przepływy środków z działalności inwesycyjnej I. Nabycie/Sprzedaż warości niemaerialnych i prawnych II. Nabycie/Sprzedaż rzeczowego mająku rwałego III IV Nabycie/Sprzedaż akcji i udziałów w jednoskach zależnych Nabycie/Sprzedaż akcji i udziałów w jednoskach sowarzyszonych V. Nabycie/Sprzedaż innych akcji, udziałów i papierów warościowych VI VII VIII. IX. Udzielone/Zwrócone pożyczki Orzymane/Zwrócone dywidendy Orzymane/Zwrócone odseki od inwesycji Pozosałe pozycje X. Środki pieniężne neo z działalności inwesycyjnej Rachunek przepływów pieniężnych dla przedsiębiorswa Cosmi c.d. C. Przepływy środków z działalności finansowej I. Zaciągnięcie/Spłaa długoerminowych kredyów bankowych II. Zaciągnięcie/Spłaa długoerminowych pożyczek, emisja/wykup obligacji III. Zaciągnięcie/Spłaa krókoerminowych kredyów bankowych IV. Zaciągnięcie/Spłaa krókoerminowych pożyczek, emisja/wykup obligacji V. Dywidendy i inne wypłay na rzecz właścicieli VI. Płaności zobowiązań z yułu umów leasingu finansowego VII. Wpływy z emisji akcji i dopła VIII. Zapłacone/zwrócone odseki IX. Pozosałe pozycje X. Środki pieniężne neo z działalności finansowej D. Zmiana sanu środków pieniężnych 90 E. Środki pieniężne na począek okresu 1800 F. Środki pieniężne na koniec okresu 1890

38 wskaźniki płynności Wskaźnik bieżącej płynności (curren raio) o iloraz akywów bieżących i pasywów bieżących. WBP AB = = PB akywabiezace pasywabiezace WBP mówi o ym, ile razy można spłacić zobowiązania krókoerminowe akywami obroowymi. Za idealne minimum przyjmowało się zawsze relację 2:1. wskaźniki płynności Wskaźnik płynności przyspieszony (quick raio) o iloraz akywów bieżących pomniejszonych o zapasy i pasywów bieżących. WPP= AB ZAP PB akywabiez.- zapasy = pasywabiezace

39 Skorygowany wskaźnik płynności CLI = sp 1+ z ( 1 w w ) + n ( 1 w ) pb z n ( 1 w ) z zapasy, n należności, pb pasywa bieżące, w pb współczynnik odroczenia wynikającego z regulowania zobowiązań bieżących, w z współczynnik odroczenia wynikającego z zamiany zapasów na produky goowe i sprzedania ich, w n współczynnik odroczenia związanego ze ściągnięciem należności, przy czym: pb n w 0,1 w z w 1 i + n C cli = CLI WBP Jeśli: C cli >1 przedsiębiorswo dysponuje większym rozmiarem płynnych akywów obroowych niż wynika o z ewidencji księgowej. Jeśli: C cli <1 rzeczywisa, rynkowa warość akywów obroowych jes niższa od ej pokazywanej przez zapisy księgowe. Sraegie finansowania akywów płynnych (akywów bieżących) Agresywna (aggressive): minimalizacji koszów związanych z finansowaniem akywów bieżących Konserwaywna (conservaive): minimalizacji ryzyka finansowania akywów bieżących

40 Sraegie finansowania akywów bieżących STRATEGIA AGRESYWNA finansowania akywów bieżących polega na ym, że znaczna część sałego i całość zmiennego zaporzebowania przedsiębiorswa na źródła finansowania związane z akywami bieżącymi pochodzi z finansowania krókoerminowego. STRATEGIA AGRESYWNA c.d. Zmienne zaporzebowanie na akywa bieżące jes przedsawione przez najwyżej położoną linię falisą. Linia położona nieco niżej, reprezenuje poziom finansowania długoerminowego. Finansowanie długookresowe nie pokrywa nawe sałego zaporzebowania na akywa obroowe. Oznacza o, że są one finansowane przez kapiał krókoerminowy. Zaleą akiego rozwiązania jes niższy kosz finansowania zewnęrznego wynikający z faku że kosz finansowania krókoerminowego jes zazwyczaj niższy od finansowania długookresowego. Takie rozwiązanie wiąże się z wyższym poziomem ryzyka.

41 STRATEGIA UMIARKOWANA STRATEGIA UMIARKOWANA finansowania akywów bieżących polega na ym, że dososowuje się okres na jaki porzebne jes finansowanie do długości okresu na jaki porzebne są przedsiębiorswu dane akywa. W wyniku akiego podejścia, sała część akywów bieżących finansowana jes w oparciu o kapiał długoerminowy, naomias zmienna część ych akywów finansowana jes kapiałem krókoerminowym STRATEGIA UMIARKOWANA c.d. Finansowanie długookresowe raz przewyższa zaporzebowanie na akywa bieżące, a innym razem jes od ego zaporzebowania niższe. W syuacji w kórej finansowanie długookresowe przewyższa zaporzebowanie na finansowanie akywów bieżących (co ilusrowane jes przez o, że linia odpowiadająca długoerminowemu finansowaniu znajduje się ponad linią falisą przedsawiającą zaporzebowanie na akywa bieżące), przedsiębiorswo posiada nadwyżki środków pieniężnych, kóre może przeznaczyć na krókoerminowe inwesycje finansowe. Posiadając wyższe zaporzebowanie na akywa obroowe, przedsiębiorswo jes zmuszone do likwidacji posiadanych krókoerminowych inwesycji finansowych lub zaciągnięcia krókoerminowego finansowania. Sraegia umiarkowana charakeryzuje się przecięnym poziomem ryzyka i korzyściami związanymi z finansowaniem.

42 STRATEGIA KONSERWATYWNA STRATEGIA KONSERWATYWNA finansowania akywów bieżących polega na ym, że zarówno rwały jak i zmienny san akywów bieżących jes urzymywany w oparciu o finansowanie długoerminowe. STRATEGIA KONSERWATYWNA c.d. Finansowanie długookresowe prawie cały czas przewyższa zaporzebowanie na akywa bieżące. W syuacji w kórej finansowanie długookresowe przewyższa zaporzebowanie na finansowanie akywów bieżących, przedsiębiorswo posiada nadwyżki środków pieniężnych, kóre może przeznaczyć na krókoerminowe inwesycje finansowe. Sraegia konserwaywna charakeryzuje się niskim poziomem ryzyka i niskimi korzyściami związanymi z finansowaniem.

43 SP: Premia za ryzyko dla Food Processing wynosi 12% w relacji kapiału własnego do obcego długoerminowego, 20% w relacji kapiału własnego do obcego krókoerminowego, sopa wolna od ryzyka o 8%, sopa zwrou z porfela rynkowego o dla Food Processing 35%. E/(E+D) = 40%. CR = EBIT dla Food Processing = 50%*CR, AT = 1400, AB = 30%*CR, NCE = CAPEX, enwc = 0, firma może realizować jedna z 3 sraegii finansowania akywów bieżących: Konserwaywną (Kd/(Kk) = 10), Umiarkowaną (Kd/(Kk) = 1) lub Agresywną (Kd/(Kk) = 0,5). NWC = 300. Jaką sraegię należy wybrać, kierując się maksymalizacją warości firmy (przy założeniu nieskończonego rwania). SP: Sraegie finansowania akywów płynnych Wybór sraegii zależy od elasyczności (odporności) firmy na ryzyko: Bardziej odporna na ryzyko firma, większe korzyści osiągnie ze sraegii bardziej agresywnej (mniej długoerminowego finansowania, uzupełnianie zaporzebowania na pieniądz finansowaniem krókoerminowym) Mniej odporna na ryzyko firma, powinna bardziej preferować sraegię bliższą konserwaywnej (więcej długoerminowego finansowania, odprowadzanie nadwyżek pieniądza na krókoerminowe depozyy) Zarówno Jan jaki i Janina powinni preferować sraegie bliskie konserwaywnej, choć sraegia Jana może bardziej wykorzysywać finansowanie krókoerminowe (czyli może być mniej konserwaywna od sraegii Janiny)

44 Sraegie inwesowania w akywa płynne (akywa bieżące) Resrykcyjna (resricive): minimalizacji wielkości akywów bieżących Elasyczna (flexible): minimalizacji ryzyka braku akywów bieżących SP: Sraegie inwesowania w akywa bieżące To, kórą sraegię wybrać zależy od elasyczności (odporności) firmy na ryzyko: Bardziej odporna na ryzyko firma, większe korzyści osiągnie ze sraegii bardziej resrykcyjnej (mniej zapasów, mniej należności i minimalne poziomy środków pieniężnych) Mniej odporna na ryzyko firma, powinna bardziej preferować sraegię bliższą elasycznej (wyższy poziom zapasów maeriałów i surowców, wyższy poziom środków pieniężnych)

45 SP: Sraegie inwesowania w akywa bieżące Wybór sraegii zależy od elasyczności rynku produków firmy na zmiany warunków sprzedaży: Mniejsza elasyczność nabywców (pozycja prawie monopolisyczna firmy) prowadzić powinna do wyboru sraegii bardziej resrykcyjnej (mniej zapasów, mniej należności i minimalne poziomy środków pieniężnych) Większa elasyczność nabywców (duża konkurencja) prowadzić powinna do sraegii bliższej elasycznej (wyższy poziom zapasów maeriałów i surowców, wyższy poziom środków pieniężnych) Zarówno Jan jak i Janina muszą prowadzić poliykę elasyczną, jednakże firma Jana jes mniej wrażliwa na ryzyko niż firma Janiny a nabywcy zabawek drewnianych są mniej elasyczni niż klienci Janiny, dlaego poliyka Janiny jes bardziej elasyczna. Jan zamroził w akywach bieżących =159k naomias Janina =210k STRATEGIE INWESTOWANIA W AKTYWA BIEŻĄCE Sraegie inwesowania w akywa bieżące (ang. alernaive curren asses invesmen policies) są sosowanymi przez przedsiębiorswo sposobami podejścia do kszałowania wielkości i srukury akywów bieżących. Isnieją rzy podsawowe sraegie: agresywną, umiarkowaną i konserwaywną RESTRYKCYJNA STRATEGIA RESTRYKCYJNA STRATEGIA inwesowania w akywa bieżące polega na minimalizowaniu poziomu składników rzeczowych akywów i sosowania resrykcyjnego podejścia do udzielania kredyu kupieckiego. Pozyywnym skukiem realizowania akiej sraegii jes minimalizacja koszów wynikających z zaangażowania kapiału przedsiębiorswa w finansowanie akywów bieżących. Towarzyszy emu wzros zagrożenia uray części klienów (zrażonych brakami w ofercie przedsiębiorswa i/lub zby resrykcyjną poliyką kredyową sosowaną przez przedsiębiorswo), przerwania ciągłości produkcji (z powodu zby niskich zamówień maeriałów i surowców) i w końcu zakłóceń w spłacie zobowiązań przedsiębiorswa (z powodu zby niskiego poziomu płynności finansowej).

46 UMIARKOWANA STRATEGIA UMIARKOWANA STRATEGIA inwesowania w akywa bieżące polega na urzymywaniu akywów bieżących a w szczególności zapasów i środków pieniężnych na średnim poziomie. ELASTYCZNA STRATEGIA ELASTYCZNA STRATEGIA inwesowania w akywa bieżące wiąże się z urzymywaniem wysokiego poziomu akywów bieżących (a w szczególności zapasów i środków pieniężnych) w przedsiębiorswie oraz posiadania wysokiego poziomu należności, poprzez sosowanie liberalnego podejścia do ściągania należnych kwo od odbiorców. Negaywnym skukiem realizowania akiej sraegii jes wzros koszów wynikających z zaangażowania kapiału przedsiębiorswa w finansowanie akywów bieżących oraz częso nieuzasadniony przyrosem wpływów ze sprzedaży wzros nieściągalnych należności. Towarzyszy emu spadek zagrożenia brakiem klienów, przerwania ciągłości produkcji i zakłóceń w spłacie zobowiązań przedsiębiorswa. STRATEGIE INWESTOWANIA W AKTYWA BIEŻĄCE cd. Dodakowym elemenem, kóry należy wziąć pod uwagę przy analizie ryzyka związanego ze sraegiami inwesowania w akywa bieżące, jes działanie dźwigni finansowej i dźwigni operacyjnej. Realizowanie resrykcyjnej sraegii inwesowania w akywa bieżące, związane jes z relaywnie niskim poziomem koszów finansowych. Dlaego eż, resrykcyjna sraegia wiąże się z niskim poziomem dźwigni finansowej. Podobnie działanie dźwigni operacyjnej jes mniej odczuwalne, ponieważ niekorzysne dla odbiorców warunki kredyowania powodują, że przyros przychodów ze sprzedaży jes niższy od oczekiwanego przyrosu popyu na wyroby przedsiębiorswa realizującego sraegię resrykcyjną.

47 SP: Premia za ryzyko dla Food Processing wynosi 12% w relacji kapiału własnego do obcego długoerminowego, 20% w relacji kapiału własnego do obcego krókoerminowego, sopa wolna od ryzyka o 8%, sopa zwrou z porfela rynkowego o dla Food Processing 35%. E/(E+D) = 40%. NCE = CAPEX, enwc = 0, firma może realizować jedna z 2 sraegii finansowania akywów bieżących: Konserwaywną (Kd/(Kk) = 10) lub Agresywną (Kd/(Kk) = 0,5) oraz jedną z dwóch sraegii inwesowania w akywa bieżące: Elasyczną (AT = 1600, AB = 40%*CR, NWC = 360, EBIT = 48%*CR, CR = 2300) lub resrykcyjną (AT = 1200, AB = 20%*CR, NWC = 250, EBIT = 55%*CR, CR = 1800). Jaką sraegię należy wybrać, kierując się maksymalizacją warości firmy (przy założeniu nieskończonego rwania). Sraegie kapiału obroowego Sraegie kapiału obroowego (ang. alernaive working capial policies) są sosowanymi przez przedsiębiorswo sposobami podejścia do inwesowania i finansowania akywów bieżących. Wynikają one z uwzględnienia zarówno sraegii inwesowania w akywa obroowe, jak i sraegii finansowania akywów obroowych omówionych w dwóch poprzednich punkach. Isnieją rzy podsawowe rodzaje sraegii: agresywna, umiarkowana i konserwaywna. Oznaczenia: K sraegia konserwaywna, U sraegia umiarkowana, A sraegia agresywna

48 Sraegie kapiału obroowego c.d. AGRESYWNA (resrykcyjno-agresywna) STRATEGIA kapiału obroowego charakeryzuje się niskim poziomem akywów bieżących i wysokim poziomem pasywów bieżących. AGRESYWNA STRATEGIA (resrykcyjno-agresywna) Związany z nią jes króki cykl konwersji środków pieniężnych, wynikający z niskiego poziomu należności i wysokiego poziomu zobowiązań. Pociąga o za sobą zmniejszenie koszów operacyjnych, a co za ym idzie, zwiększa możliwość osiągania lepszych wyników finansowych. Z posiadania wysokiego poziomu pasywów bieżących wynikają (w normalnych warunkach) niższe odseki lecz równocześnie wyższy poziom ryzyka. UMIARKOWANA STRATEGIA UMIARKOWANA STRATEGIA kapiału obroowego polega na dopasowywaniu srukury erminowej akywów i pasywów. Jako rozwiązanie pośrednie charakeryzuje się uśrednionymi koszami i korzyściami. KONSERWATYWNA STRATEGIA (elasyczno-konserwaywna) KONSERWATYWNA (elasyczno-konserwaywna) STRATEGIA kapiału obroowego, wiąże się z wysokimi poziomami akywów bieżących przy niskim poziomie pasywów bieżących. Skukiem, jes wzros koszów operacyjnych, i osiąganie słabszych wyników finansowych jako skuek dłuższego cyklu konwersji środków pieniężnych. Większe długoerminowe finansowanie w miejsce krókoerminowego skukuje wzrosem koszów finansowych, przy równocześnie niższym ryzyku.