PL B1. MB-PNEUMATYKA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Sulechów, PL BUP 07/06

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: (51) Int.Cl. B60J 5/04 ( ) B60R 16/08 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (54) Układ do uruchamiania drzwi pojazdu, zwłaszcza autobusu (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 07/06 (73) Uprawniony z patentu: MB-PNEUMATYKA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Sulechów, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 03/11 (72) Twórca(y) wynalazku: ANDRZEJ BIENIASZEWSKI, Sulechów, PL HENRYK BOROCH, Zielona Góra, PL HENRYK ZAWARTKO, Zielona Góra, PL PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest układ do uruchamiania drzwi pojazdu, zwłaszcza autobusu. Z opisu patentowego DE znane jest rozwiązanie uruchamiania drzwi pojazdu zawierające cylinder pneumatyczny z tłokiem dzielącym jego wnętrze na komorę otwarcia i komorę zamknięcia. Koniec tłoczyska połączony jest z wodzikami powodującymi otwieranie lub zamykanie drzwi pod wpływem ruchu tłoka wywołanego przez sprężone powietrze dostarczane ze sprężarki do komory zamykania poprzez drogowy zawór drzwiowy, regulacyjny zawór, zawór bezpieczeństwa i zawór szybkiego odpowietrzania. Drogowy zawór drzwiowy uruchamiany jest elektrycznie przez kierowcę za pomocą przycisku na pulpicie. W przypadku zablokowania osób lub przedmiotów w zamykanych drzwiach z zewnątrz lub od wewnątrz pojazdu za pomocą dźwigni można uruchomić zawór bezpieczeństwa powodując zamknięcie doprowadzenia sprężonego powietrza do komory zamykania i obniżenie w niej ciśnienia, co umożliwia ręczne uruchomienie drzwi. Przemieszczanie tłoka cylindra przy otwieraniu drzwi odbywa się przez podanie sprężonego powietrza do komory otwierania poprzez zawór dławienia powrotnego. Z opisu patentowego DE znany jest sposób automatycznego włączania blokady lub ryglowania drzwi po uruchomieniu napędu pojazdu, stosowany w autobusach, zwłaszcza szkolnych lub turystycznych. Do blokowania lub ryglowania drzwi wykorzystuje się przetwarzany w układzie elektronicznym sygnał o bezruchu pojazdu otrzymywany z czujnika ruchu współpracującego z wałem Kardana lub napędem tachometru albo z istniejącym czujnikiem ABS. Napięcie sterujące elektropneumatycznym lub elektrohydraulicznym zaworem lub zniesieniem ryglowania mechanicznego lub włączeniem blokady powoduje włączenie dźwigni bezpieczeństwa natychmiast po uruchomieniu kół pojazdu. Z opisu patentowego EP znany jest układ zabezpieczenia pojazdu przed ryzykiem uwięzienia pasażera w drzwiach. Układ działający za pomocą sprężonego medium wyposażony jest w umieszczony pomiędzy sprężarką i mechanizmem drzwiowym ogranicznik ciśnienia. Ogranicznik ciśnienia zawiera równolegle połączone urządzenie ograniczające ciśnienie i regulator z zaworem magnetycznym uruchamianym za pomocą sygnału elektrycznego. Pojazd wyposażony jest w czujnik wykrywający parametr bezpośrednio lub pośrednio reprezentujący przedział czasu uosabiający prędkość pojazdu. Jeśli parametr ten osiągnie uprzednio określoną wartość, sygnał z czujnika spowoduje otwarcie zaworu magnetycznego i podanie sprężonego powietrza przez zawór do cylindra mechanizmu drzwiowego. Ciśnienie sprężonego powietrza jest na tyle wysokie, że nie jest możliwe otwarcie drzwi nawet w przypadku uwięzienia w nich osoby lub przedmiotu. Uwolnienie, przez obniżenie ciśnienia, jest możliwe po podaniu sygnału do zaworu magnetycznego w celu spowodowania przepływu sprężonego powietrza do mechanizmu drzwiowego poprzez ogranicznik ciśnienia. Z opisu patentowego DE znane jest urządzenie sterujące automatycznie otwieranymi i zamykanymi drzwiami, zwłaszcza drzwiami pojazdu, z przyporządkowaną każdym drzwiom podstacją połączoną za pomocą magistrali danych z centralną jednostką sterującą. Podstacje włączone są naprzemiennie, do co najmniej dwóch układów magistrali danych, przy czym liczba układów magistrali danych jest mniejsza od liczby podstacji. Jednostka sterująca zbudowana jest nadmiarowo, z co najmniej dwoma niezależnymi od siebie systemami sterującymi, przy czym każdy system sterujący przyporządkowany jest jednemu układowi magistrali danych, z których każdy zawiera dwużyłowy tor elektryczny. W opisie patentowym RU przedstawiony jest napęd pneumatyczny drzwi pojazdu z urządzeniem przeciwblokującym zawierający rozdzielacz pneumatyczny z dławikami dla zmniejszenia prędkości przesuwu tłoczyska, roboczy cylinder pneumatyczny z komorami, mikroprzełącznik oraz połączone elastycznymi przewodami rurowymi urządzenie przeciwblokujące. Urządzenie przeciwblokujące składa się z korpusu, suwaka z kanalikami, sprężyny, kulki, mikroprzełącznika. W przypadku, gdy w zamykanych drzwiach znajduje się przeszkoda, przemieszczająca się w kanaliku kulka naciska na końcówkę mikroprzełącznika podającego sygnał na rozdzielacz pneumatyczny powodując jego przesterowanie, wypuszczenie powietrza z komory zamykania do atmosfery i otwarcie blokowanych drzwi. Z opisu polskiego zgłoszenia P znany jest mechanizm napędowy wahadłowego skrzydła drzwiowego zwłaszcza autobusowego zawierający siłownik i śrubowy mechanizm z tuleją prowadzącą. Tłoczysko siłownika zakończone jest trzpieniem, stanowiącym element śrubowego mechanizmu wyposażonym w, wykonany wzdłuż linii śrubowej, co najmniej jeden rowek z kulkami łożyskowymi. Kulki umieszczone są w przelotowych otworach wewnętrznej tulei usytuowanej wewnątrz połączonej z nią nierozłącznie zewnętrznej tulei wymuszającej obrót połączonego z nią skrzydła drzwiowego przy prostoliniowym ruchu tłoczyska. Obie tuleje w górnym położeniu trzpienia są unieruchamiane

3 PL B1 3 przez element blokujący. Blokujący element ma postać mocowanej obrotowo do prowadzącej tulei krzywki współpracującej poprzez łącznik z tłoczyskiem dodatkowego siłownika pneumatycznie połączonego z zaworem rozdzielającym siłownika. Do łącznika dołączone jest cięgno umożliwiające mechaniczne zwolnienie blokady. W układach według opisanych rozwiązań, w przypadku zablokowania osób w zamykanych drzwiach, trzeba ręcznie za pomocą dźwigni lub przez podanie dodatkowego sygnału uruchomić zawór bezpieczeństwa. Zablokowanie lub zaryglowanie drzwi wymaga podania dodatkowego sygnału z czujnika ruchu pojazdu. W rozwiązaniu według wynalazku układ do uruchamiania drzwi pojazdu, zwłaszcza autobusu ma źródło zasilania sprężonym powietrzem połączone z zaworem rozdzielającym kolejno poprzez elektropneumatyczny zawór awaryjnego otwierania drzwi od wewnątrz pojazdu i pneumatyczny zawór awaryjnego otwierania drzwi z zewnątrz pojazdu. Korzystnie zaworem rozdzielającym jest elektropneumatyczny dwupozycyjny zawór pięciodrogowy. Pomiędzy zaworem rozdzielającym a zaworem awaryjnego otwierania drzwi z zewnątrz pojazdu usytuowany jest czujnik ciśnienia. Oba zawory awaryjnego otwierania drzwi są zaworami dwupozycyjnymi trzydrogowymi. W otworach wylotowych rozdzielającego zaworu R usytuowane są zmniejszające przepływ sprężonego powietrza dławiki L umożliwiające regulację prędkości otwierania i zamykania drzwi D. Rozwiązanie według wynalazku umożliwia automatyczne blokowanie i ryglowanie drzwi po ich zamknięciu. Umożliwia również automatyczne zniesienie blokady w przypadku uwięzienia osób lub przedmiotów w zamykanych drzwiach. Wynalazek przedstawiony jest bliżej w przykładzie wykonania na rysunku pokazującym schemat połączeń elementów układu do uruchamiania skrzydła drzwi autobusu. Sprężone powietrze ze sprężarki ZZ przechodzi kolejno przez zawór W awaryjnego otwierania drzwi D od wewnątrz pojazdu, zawór Z awaryjnego otwierania drzwi D z zewnątrz pojazdu, rozdzielający zawór R do pneumatycznego siłownika S wyposażonego w przekładnią obrotową, który połączony jest ze skrzydłem drzwi D autobusu oraz do siłownika blokady B współpracującego z elementem ryglującym. W zależności od położenia suwaka regulacyjnego zaworu R sprężone powietrze podawane jest do komór nad lub pod tłokami siłowników S i B. Podczas otwierania drzwi sprężone powietrze podawane jest do komór nad tłokami. W tej pozycji siłownik blokady B odblokowuje siłownik S i w pierwszej fazie następuje ruch tłoczyska siłownika S wraz z drzwiami a następnie obrót i otwarcie drzwi D. Podczas zamykania drzwi sprężone powietrze podawane jest do komór pod tłokami siłowników S i B. W pierwszej fazie wyposażony w przekładnię siłownik S powoduje obrót i zamknięcie drzwi D a następnie przesunięcie ich do góry i zablokowanie przed otwarciem przez siłownik blokady B. Włączony w układ czujnik ciśnienia C służy do przekazania kierowcy informacji o użyciu któregokolwiek zaworu W lub Z lub o awarii układu. W przypadku konieczności awaryjnego otwarcia drzwi od wewnątrz lub z zewnątrz wciśnięcie przycisku jednego z zaworów W lub Z powoduje odcięcie zasilania układu z jednoczesnym odpowietrzeniem układu, co umożliwia swobodne otwarcie drzwi. Zamknięcie drzwi nastąpi po podaniu przez kierowcę sygnału elektrycznego na cewkę zaworu W, dzięki czemu następuje jednoczesne przesterowanie zaworu W i zaworu Z i wprowadzenie sprężonego powietrza do układu. Zaletą układu jest możliwość wyposażenia autobusu w urządzenie zdalnego sterowanie oddziałujące na cewki rozdzielającego zaworu R i zaworu W umożliwiające otwieranie i zamykanie drzwi D z zewnątrz za pomocą pilota. Ma to istotne znaczenie dla znoszenia blokady w warunkach awarii jak i otwierania drzwi w warunkach zimowych bez użycia klucza. W przypadku zablokowania osób w zamykanych drzwiach, element mechanizmu napędowego skrzydła drzwi w postaci krzywki automatycznie działa na mikrowyłącznik, który inicjuje otwarcie drzwi. Powtórne zamknięcie drzwi może nastąpić na skutek świadomego działania kierowcy poprzez wciśnięcie odpowiedniego przycisku na pulpicie. Również blokowanie i ryglowanie drzwi odbywa się automatycznie po zamknięciu drzwi. Dzięki temu można otwierać i zamykać drzwi za pomocą urządzenia do zdalnego sterowania, np. pilota.

4 4 PL B1 Zastrzeżenia patentowe 1. Układ do uruchamiania drzwi pojazdu, zwłaszcza autobusu wyposażony w siłownik pneumatyczny i siłownik blokady połączone z zaworem rozdzielającym, znamienny tym, że od strony źródła zasilania (ZZ) przed rozdzielającym zaworem (R) usytuowane są kolejno elektropneumatyczny zawór (W) awaryjnego otwierania drzwi (D) od wewnątrz pojazdu i pneumatyczny zawór (Z) awaryjnego otwierania drzwi (D) z zewnątrz pojazdu. 2. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że rozdzielającym zaworem (R) jest elektropneumatyczny dwupozycyjny zawór pięciodrogowy. 3. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że pomiędzy rozdzielającym zaworem (R) a zaworem (Z) awaryjnego otwierania drzwi (D) z zewnątrz pojazdu usytuowany jest czujnik ciśnienia (C). 4. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że oba zawory (W) i (Z) awaryjnego otwierania drzwi (D) są zaworami dwupozycyjnymi trzydrogowymi. 5. Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że w otworach wylotowych rozdzielającego zaworu (R) usytuowane są zmniejszające przepływ sprężonego powietrza dławiki (L).

5 PL B1 5 Rysunek

6 6 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)