PL B1. Instytut Pojazdów Szynowych TABOR, Poznań,PL BUP 16/02

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) Int.Cl. B61D 3/00 ( ) B61D 3/18 ( ) B61G 5/00 ( ) (54) Zamek bimodalnych aparatów sprzęgowych (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 16/02 (73) Uprawniony z patentu: Instytut Pojazdów Szynowych TABOR, Poznań,PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 05/08 (72) Twórca(y) wynalazku: Marian Medwid,Poznań,PL Włodzimierz Stawecki,Swarzędz,PL Ryszard Szerbart,Poznań,PL Adam Sienicki,Bogucin,PL PL B1 (57) 1. Zamek bimodalnych aparatów sprzęgowych, stanowiący element sprzęgów siodłowych adaptera lub adapterów aparatów sprzęgowych, zawierający poprzeczny przesuwny klin usytuowany w prowadnicy i połączony przegubowo z dźwignią sterującą który w części przedniej wchodzącej w gniazdo sprzęgu siodłowego od strony ryglowanego czopa sprzęgowego ma powierzchnię skośną, przy czym w pozycji zaryglowanej jest on dociskany do czopa sprzęgowego sprężyną i zablokowany mechanizmem ryglującym, natomiast w pozycji odryglowanej jest on utrzymywany mechanizmem zapadkowym, znamienny tym, że mechanizm zapadkowy stanowi trzpień zapadkowy (10) współpracujący z wycięciem (11) klina (5) i dociskana do niego sprężyną (12), przy czym trzpień zapadkowy (10) jest sprzężony z układem dźwigni współpracującym z czopem sprzęgowym (4) naczepy drogowej, natomiast mechanizm ryglujący stanowi rygiel (20), korzystnie obrotowy, współpracujący w pozycji odryglowanej z gniazdem (21) klina (5).

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest zamek bimodalnych aparatów sprzęgowych, przeznaczony do ryglowania elementów sprzęgowych naczep drogowych w aparatach sprzęgowych wózków szynowych w transporcie bimodalnym. W polskim opisie patentowym nr jest przedstawione rozwiązanie zamka do ryglowania czopów naczep drogowych w aparacie sprzęgowym wózka szynowego. Aparat sprzęgowy zawiera dwa adaptery. Na poprzecznej belce nośnej każdego adaptera są symetrycznie rozmieszczone dwa sprzęgi siodłowe. Każdy sprzęg siodłowy jest wyposażony w poprzeczny przesuwny klin ryglujący, usytuowany w prowadnicy i połączony przegubowo z dźwignią sterująca zamocowaną na końcu adaptera. Każdy klin ryglujący jest wyposażony w wewnętrzny mechanizm zatrzaskowy, przy czym adapter jest wyposażony w blokadę zabezpieczającą przed odryglowaniem klinów. Klin ryglujący od strony gniazda ryglowanego czopa ma powierzchnię skośną, a w miejscu styku z nim w pozycji zaryglowanej ma kształt odpowiadający powierzchni ryglowanego czopa, oraz jest on dociskany do pozycji zaryglowanej sprężyną. Wewnętrzny mechanizm zatrzaskowy zawiera wystający z końcówki klina ryglującego trzpień wypychany sprężyną. Trzpień jest usytuowany we wzdłużnym otworze klina, natomiast w poprzecznym otworze przechodzącym przez wzdłużny otwór klina znajduje się zaczep wypychany sprężyną, współpracujący z otworem zaczepowym prowadnicy, przy czym zaczep posiada otwór, przez który przechodzi trzpień posiadający odpowiednie wycięcie ze skosem od strony wystającej części trzpienia z klina ryglującego. Blokada zabezpieczająca każdego adaptera posiada przebiegający wzdłuż każdego z nich obrotowo mocowany wał, na każdym końcu wyposażony w korbę współpracująca z odpowiednią końcówką dźwigni sterującej, przy czym wał jest ponadto połączony poprzez cięgno z zaworem pneumatycznym hamulców wózka szynowego. Każdy wał jest wyposażony w co najmniej jeden poprzeczny kołek współpracujący z uchwytem sprężystym zamocowanym na adapterze. Dźwignia sterująca jednego klina ryglującego z jednej strony adaptera jest połączona łącznikiem z dźwignią napędową po jego drugiej stronie. Zamek bimodalnych aparatów sprzęgowych według wynalazku, stanowi element sprzęgów siodłowych adaptera lub adapterów aparatów sprzęgowych. Zawiera on poprzeczny przesuwny klin usytuowany w prowadnicy i połączony przegubowo z dźwignią sterującą, który w części przedniej wchodzącej w gniazdo sprzęgu siodłowego od strony ryglowanego czopa sprzęgowego ma powierzchnię skośną. W pozycji zaryglowanej jest on dociskany do czopa sprzęgowego sprężyną i zablokowany mechanizmem ryglującym, natomiast w pozycji odryglowanej jest on utrzymywany mechanizmem zapadkowym. Istota rozwiązania zamka według wynalazku polega na tym, że mechanizm zapadkowy stanowi trzpień zapadkowy współpracujący z wycięciem klina i dociskany do niego sprężyną przy czym trzpień zapadkowy jest sprzężony z układem dźwigni współpracującym z czopem sprzęgowym naczepy drogowej, natomiast mechanizm ryglujący stanowi rygiel, korzystnie obrotowy, współpracujący w pozycji odryglowanej z gniazdem klina. Układ dźwigni stanowi obrotowo ustalona dźwignia inicjująca współpracująca z czopem sprzęgowym i z obrotowo ustaloną dźwignią zapadkową, która jest połączona z obsadą trzpienia zapadkowego oraz jest przyciągana sprężyną w kierunku klina, przy czym trzpień zapadkowy jest ustalony suwliwie w obsadzie i przytrzymywany jej sprzęgłem przeciążeniowym. Sprzęgło przeciążeniowe stanowi sprężyna i kulka działające w kierunku poprzecznym do osi trzpienia zapadkowego i współpracujące z jego obwodowym rowkiem. Rygiel jest ustalony na wale obrotowym poprzecznie do klina, przy czym rygiel jest wyposażony w dźwignię zabezpieczającą współpracującą z zatrzaskiem sprężynowym związanym z prowadnicą. Wał obrotowy na końcu jest wyposażony w tulejowe gniazdo, którego wewnętrzny kształt jest skojarzony z odrębnym kluczem napędowym. Zamek według wynalazku charakteryzuje się konstrukcją pewną w działaniu oraz jest zabezpieczony przed samoczynnym lub przypadkowym otwarciem przez osoby do tego niepowołane. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok perspektywiczny aparatu sprzęgowego zawierającego dwa adaptery ze sprzęgami siodłowymi, fig. 2 przedstawia widok perspektywiczny zamka, fig. 3 przedstawia przekrój poziomy zamka, a fig. 4 przedstawia przekrój pionowy zamka. W transporcie bimodalnym na wózkach szynowych są zamontowane aparaty sprzęgowe 1, składające się z jednego lub dwóch adapterów 2, które zawierają sprzęgi siodłowe 3, służące do łączenia naczep drogowych z wózkami szynowymi. Każdy sprzęg siodłowy 3 jest wyposażony w zamek ryglujący czopy sprzęgowe 4 łączonych naczep drogowych. Zamek zawiera poprzeczny przesuwny

3 PL B1 3 klin 5 usytuowany w prowadnicy 6 i połączony przegubowo z dźwignią sterującą 7, przy czym klin 5 w części przedniej wchodzącej w gniazdo 8 sprzęgu siodłowego 3 od strony ryglowanego czopa sprzęgowego 4 naczepy drogowej ma powierzchnię skośną. W pozycji zaryglowanej jest on dociskany do czopa sprzęgowego 4 sprężyną 9 i zablokowany mechanizmem ryglującym, zaś w pozycji odryglowanej jest utrzymywany mechanizmem zapadkowym. Mechanizm zapadkowy stanowi trzpień zapadkowy 10 współpracujący z wycięciem 11 klina 5 i dociskany do niego sprężyną 12. Trzpień zapadkowy 10 jest sprzężony z układem dźwigni współpracującym z czopem sprzęgowym 4 naczepy drogowej. Układ dźwigni stanowi obrotowo ustalona dźwignia inicjująca 13 współpracująca z czopem sprzęgowym 4 i z obrotowo ustaloną dźwignią zapadkową 14, która jest połączona z obsadą 15 trzpienia zapadkowego 10 oraz jest przyciągana sprężyną 16 w kierunku klina 5. Trzpień zapadkowy 10 jest ustalony suwliwie w obsadzie 15 i przytrzymywany jej sprzęgłem przeciążeniowym, które stanowi sprężyna 17 i kulka 18 działające w kierunku poprzecznym do osi trzpienia zapadkowego 10 i współpracujące z jego obwodowym rowkiem 19. Natomiast mechanizm ryglujący stanowi rygiel 20 obrotowy współpracujący w pozycji odryglowanej z gniazdem 21 klina 5. Rygiel 20 jest ustalony na wale obrotowym 22 poprzecznie do klina 6 i jest wyposażony w dźwignię zabezpieczającą 23 współpracującą z zatrzaskiem sprężynowym 24 związanym z prowadnicą 6. Wał obrotowy 22 na końcu jest wyposażony w tulejowe gniazdo 25, którego wewnętrzny kształt jest skojarzony z odrębnym kluczem napędowym. Podczas łączenia naczepy drogowej z wózkiem szynowym, jej czopy sprzęgowe 4 wsuwają się poziomo w gniazda 8 sprzęgów siodłowych 3. Wsuwający się czop sprzęgowy 4 naciska na dźwignię inicjującą 13, która naciska na dźwignię zapadkową 14. Obracająca się dźwignia zapadkowa 14 poprzez obsadę 15 wyciąga trzpień zapadkowy 10 przytrzymywany sprzęgłem przeciążeniowym z wycięcia 11 klina 5. Zwolniony klin 5 pod wpływem sprężyny 9 wchodzi w gniazdo 8. Wsuwający się dalej klin 5 powoduje dalszy obrót dźwigni zapadkowej 14 i dalsze wysuwanie się trzpienia zapadkowego 10 do momentu, kiedy siła ściskanej sprężyny 12 przewyższy siłę sprężyny 17. Wówczas kulka 18 zostanie wypchnięta z rowka 19 a zwolniony trzpień zapadkowy 10 oprze się o klin 5, a tym samym jest przygotowany do ponownego utrzymywania klina 5 w pozycji odryglowanej. Po całkowitym wsunięciu klina 5 w gniazdo 8 i zablokowaniu czopa sprzęgowego 4 naczepy drogowej, odpowiednim kluczem napędowym włożonym w tulejowe gniazdo 25 obraca się wał obrotowy 22 a wraz z nim rygiel 20, który wchodzi w gniazdo 21 klina 5, przy czym jednocześnie dźwignia zabezpieczająca 23 wchodzi w utrzymujący ją zatrzask sprężynowy 24. Podczas rozłączania naczepy drogowej z wózkiem szynowym, po obróceniu w przeciwną stronę kluczem napędowym wału obrotowego 22, rygiel 20 wychodzi z gniazda 21 klina 5. Następnie dźwignią sterującą 7 wysuwa się klin 5 z gniazda 8 a trzpień zapadkowy 10 wchodzi w wycięcie 11 klina 5 utrzymując go w pozycji wyjściowej, tym samym zwalniając czop sprzęgowy 4, który wysuwając się zwalnia nacisk na układ dźwigni, powodując ich obrót w kierunku klina 5 pod wpływem działania sprężyny 16. Jednocześnie w przesuwającą się obsadę 16 wsuwa się trzpień zapadkowy 10 a w jego rowek 19 wskakuje kulka 18 pod działaniem sprężyny 17 sprzęgła przeciążeniowego, ten sam zamek jest przygotowany do ponownego zaryglowania czopa sprzęgowego 4. Zastrzeżenia patentowe 1. Zamek bimodalnych aparatów sprzęgowych, stanowiący element sprzęgów siodłowych adaptera lub adapterów aparatów sprzęgowych, zawierający poprzeczny przesuwny klin usytuowany w prowadnicy i połączony przegubowo z dźwignią sterującą który w części przedniej wchodzącej w gniazdo sprzęgu siodłowego od strony ryglowanego czopa sprzęgowego ma powierzchnię skośną, przy czym w pozycji zaryglowanej jest on dociskany do czopa sprzęgowego sprężyną i zablokowany mechanizmem ryglującym, natomiast w pozycji odryglowanej jest on utrzymywany mechanizmem zapadkowym, znamienny tym, że mechanizm zapadkowy stanowi trzpień zapadkowy (10) współpracujący z wycięciem (11) klina (5) i dociskana do niego sprężyną (12), przy czym trzpień zapadkowy (10) jest sprzężony z układem dźwigni współpracującym z czopem sprzęgowym (4) naczepy drogowej, natomiast mechanizm ryglujący stanowi rygiel (20), korzystnie obrotowy, współpracujący w pozycji odryglowanej z gniazdem (21) klina (5). 2. Zamek według zastrz. 1 znamienny tym, że układ dźwigni stanowi obrotowo ustalona dźwignia inicjująca (13) współpracująca z czopem sprzęgowym (4) i z obrotowo ustaloną dźwignią zapadkową (14), która jest połączona z obsadą (15) trzpienia zapadkowego (10) oraz jest przyciągana sprę-

4 4 PL B1 żyną (16) w kierunku klina (5), przy czym trzpień zapadkowy (10) w obsadzie (15) jest ustalony suwliwie i przytrzymywany jej sprzęgłem przeciążeniowym. 3. Zamek według zastrz. 2 znamienny tym, że sprzęgło przeciążeniowe stanowi sprężyna (17) i kulka (18) działające w kierunku poprzecznym do osi trzpienia zapadkowego (10), współpracujące z jego obwodowym rowkiem (19). 4. Zamek według zastrz. 1 znamienny tym, że rygiel (20) jest ustalony na wale obrotowym (22) poprzecznie do klina (5), przy czym rygiel (20) jest wyposażony w dźwignię zabezpieczającą (23) współpracującą z zatrzaskiem sprężynowym (24) związanym z prowadnicą (6). 5. Zamek według zastrz. 4 znamienny tym, że wał obrotowy (22) na końcu jest wyposażony w tulejowe gniazdo (25), którego wewnętrzny kształt jest skojarzony z odrębnym kluczem napędowym. Rysunki

5 PL B1 5

6 6 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.