WSPÓŁCZESNE PROBLEMY BANKOWOŚCI I SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH
|
|
- Barbara Kurowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WSPÓŁCZESNE PROBLEMY BANKOWOŚCI I SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH TOM II
2 UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI
3 WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI WSPÓŁCZESNE PROBLEMY BANKOWOŚCI I SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH TOM II Redakcja naukowa Ewa Kowalewska SZCZECIN 2016
4 Recenzenci: dr hab. Katarzyna Święch-Kujawska prof. US dr Ewa Janik dr Wojciech Bożek Korekta językowa: Wojciech Bożek Skład i łamanie: Justyna Kapusta Projekt okładki: Paweł Mańczyk ISBN Wydawca: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Szczeciński ul. Narutowicza 17a Szczecin Druk: ZAPOL Sobczyk Sp. j. Szczecin 2016
5 Spis treści SŁOWO WSTĘPNE... 7 PRAWNOFINANSOWE ASPEKTY DZIAŁALNOŚCI BANKÓW MAŁGORZATA BUTRYMOWICZ ŁAPIŃSKA CSR jako podstawa funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw bankowych MATEUSZ CIEPŁUCHA III filar Unii Bankowej a bezpieczeństwo finansowe depozytariuszy KAMIL DĄBROWSKI Tajemnica bankowa a obowiązek denuncjacji ADRIANNA JERZYK Bank centralny w Polsce i Niemczech analiza porównawcza wybranych zagadnień PAULINA KLEPACKA Rodzaje rachunków bankowych na gruncie ustawy prawo bankowe zagadnienia ogólne MIŁOSZ KŁOSOWIAK Znaczenie opodatkowania kapitału dla gospodarki EWA KOWALEWSKA Szczególna rola kredytów mieszkaniowych na rynku usług bankowych MARTA MUSIAŁ Wpływ wiedzy i zachowań podatkowych Polaków na zarządzanie finansami gospodarstw domowych MONIKA PETTERSON-SOBCZAK Bariery wejścia przedsiębiorstwa bankowego na rynek finansowy w Polsce ZASADY GOSPODAROWANIA ŚRODKAMI PUBLICZNYMI I PRYWATNYMI WOJCIECH BOŻEK Anglo-amerykański model nadzoru korporacyjnego na tle zasad nadzoru korporacyjnego przyjętych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju znaczenie dla rozwiązań przyjętych w Polsce
6 ŁUKASZ DUBIŃSKI Prawnofinansowe aspekty zmian w polityce przestrzennej gminy (zagadnienia wybrane) PRZEMYSŁAW KLEDZIK Podstawy normatywne stosowania ulg w spłacie niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym w stosunku do przedsiębiorców wybrane problemy EWA KONIUSZEWSKA Budżet partycypacyjny jako forma udziału członków wspólnoty samorządowej w planowaniu wydatków publicznych na poziomie lokalnym PAWEŁ KUPCZAK, PAWEŁ MAŃCZYK Preferencje podatkowe w zakresie stypendiów w podatku dochodowym osób fizycznych ADRIANNA OGONOWSKA Analiza wybranych instrumentów finansowych ochrony środowiska morskiego w prawie polskim PRZEMYSŁAW PIETRZAK Zasady funkcjonowania oraz finansowe i demograficzne problemy systemu emerytalnego wybrane zagadnienia PIOTR SYTA Wydatkowanie środków publicznych jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie dotacji dla jednostek oświatowych KATARZYNA ŚWIĘCH KUJAWSKA Praktyczne problemy stosowania ulgi rehabilitacyjnej na przykładzie wydatków na leki DOMINIKA WRÓBLEWSKA Procedury ostrożnościowe i sanacyjne WYKAZ WYBRANEJ LITERATURY WYKAZ WYBRANYCH AKTÓW PRAWNYCH WYKAZ WYBRANYCH ORZECZEŃ WYKAZ STRON INTERNETOWYCH NOTKA O AUTORACH
7 97 Marta Musiał Wpływ wiedzy i zachowań podatkowych Polaków na zarządzanie finansami gospodarstw domowych Streszczenie Celem artykułu jest ukazanie znaczenia wiedzy i zachowań podatkowych dla procesu zarządzania finansami gospodarstw domowych. Zaprezentowane w artykule dane wskazują na niski poziom wiedzy podatkowej Polaków, a także na akceptację społeczeństwa negatywnych zachowań podatkowych mających na celu niepłacenie podatków. Artykuł zawiera rozważania teoretyczne na temat podatków w zarządzaniu finansami osobistymi, opis poszczególnych zachowań podatkowych gospodarstw domowych oraz wybrane wyniki badań wtórnych dotyczących wiedzy i zachowań podatkowych Polaków. Słowa kluczowe: finanse osobiste, finanse gospodarstw domowych, wiedza finansowa, podatki Wstęp Gospodarstwa domowe starają się jak najefektywniej gospodarować finansami osobistymi poprzez podnoszenie dochodów i obniżanie wydatków. Podatki na nie nałożone powodują obniżenie ich dochodów, co powoduje negatywne reakcje i zachowania mające na celu niepłacenie podatków. W literaturze przedmiotu wyróżnia się sześć zachowań podatkowych: dostosowanie się do podatku, czyli spełnienie obowiązku podatkowego, przerzucenie podatku, legalne unikanie podatku, nadrobienie podatku, nielegalne uchylanie się od podatku, wycofanie się z działalności będącej przedmiotem opodatkowania 189. Celem artykułu jest ukazanie znaczenia wiedzy i zachowań podatkowych dla procesu zarządzania finansami gospodarstw domowych. Artykuł składa się z trzech części poświęconych następującym zagadnieniom: 189 M. Pietrewicz, Polityka fiskalna, Warszawa 1993, s
8 98 Marta Musiał podatki w zarządzaniu finansami gospodarstw domowych; zachowania podatkowe gospodarstw domowych; przegląd badań dotyczących wiedzy i zachowań podatkowych. Podatki w zarządzaniu finansami gospodarstw domowych Problematyka poruszana w artykule dotyczy następujących zagadnień teoretycznych: finansów gospodarstw domowych, zarządzania finansami gospodarstw domowych oraz podatków gospodarstw domowych. W literaturze przedmiotu można znaleźć różne definicje finansów gospodarstw domowych. Większość autorów utożsamia to pojęcie z pojęciem finansów osobistych 190. Na potrzeby niniejszego artykułu, autorka przyjmuje definicję finansów osobistych sensu largo 191 : Finanse osobiste sensu largo to subdyscyplina finansów związana z gospodarowaniem (zarządzaniem) środkami finansowymi przez członków gospodarstw domowych. Inaczej mówiąc, finanse osobiste to z jednej strony pozyskiwanie, z drugiej strony wydatkowanie środków, a także oszczędzanie i inwestowanie środków finansowych przez członków gospodarstw domowych. W tym przypadku pojęcie finansów osobistych sensu largo jest jednoznaczne z pojęciem finansów gospodarstw domowych. Natomiast pojęcie zarządzania finansami gospodarstw domowych definiuje się jako proces gospodarowania środków finansowych w celu osiągnięcia postawionych celów finansowych poprzez planowanie, organizowanie, wpływanie i kontrolę 192 zachowań finansowych będących efektem podejmowanych decyzji finansowych. 190 J.Y. Campbell, Household finance, The Journal of Finance, vol. 61, nr 4, 2006, ; Garman E.T., Forgue R., Personal finance, Houghton Mifflin Company, USA 2008, 3; Korenik D., Korenik S., Podstawy finansów, Warszawa 2004, 17; Melicher R.W., Norton E.A., Finance introduction to institutions, investment, and management, John Wiley & Sons, Danvers, 2005, s. 3; Rytelewska G., Gospodarstwa domowe, [w:] System finansowy w Polsce, t. 2, red. B. Pietrzak, Z. Polański, B. Woźniak, Warszawa 2008, s. 399; Schuchardt J., Bagwell D.C., Bailey W.C., DeVaney S.A., Grable J.E., Leech I.E., Lown J.M., Sharpe D.L., Xiao J.J., Personal finance: an interdisciplinary profession, Financial Counselling and Planning, vol. 18, nr 1, Kingston 2007, s ; Waliszewski K., Doradztwo finansowe w Polsce, Warszawa 2007, s. 32; Finanse osobiste. Zachowania produkty strategie, red. E. Bogacka-Kisiel, Warszawa 2012, s B. Świecka, Finanse osobiste jako subdyscyplina finansów [w:] Współczesne problemy finansów osobistych, B. Świecka (red.), Warszawa 2014, s Nogalski B., Białas T., Czapiewski M., Zarządzanie w różnych formach własności, Gdańsk 1994, s. 9.
9 Wpływ wiedzy i zachowań podatkowych Polaków na zarządzanie 99 Zarządzanie finansami gospodarstw domowych (ang. personal finance management) to proces ciągłego gospodarowania pieniędzmi składający się z czynności związanych z przygotowaniem i realizacją operacji pieniężnych. Do czynności tych można zaliczyć 193 : uzyskiwanie dochodów, wydawanie, oszczędzanie, inwestowanie, pożyczanie, zarządzanie ryzykiem, planowanie emerytalne, planowanie podatkowe, transfer majątku. Na możliwości zarządzania finansami gospodarstw domowych mają wpływ nie tylko sami konsumenci, ale także polityka podatkowa państwa wyznaczając poprzez podatki poziom dochodów rozporządzalnych gospodarstw domowych. Każda zmiana polityki podatkowej państwa pozostaje nie bez znaczenia dla struktury podziału dochodów gospodarstwa domowego. Tym samym podatki pełnią w pewnym sensie rolę stymulacyjną w sferze procesu gospodarowania budżetem gospodarstw domowych. Bardzo ważna jest zatem wysoka świadomość i wiedza z zakresu wyboru formy opodatkowania, zarówno w przypadku konsumentów, których źródłem dochodu jest praca najemna, jak i w szczególności tych, którzy prowadzą własną działalność gospodarczą. Problematyka podatków w gospodarstwie domowym jest niezwykle istotna z punktu widzenia analizy zachowania gospodarstwa domowego. Duża liczba przepisów prawnych, w których uregulowano konstrukcje podatków, ich zawiłość i częstotliwość wprowadzenia zmian nie sprzyja efektywnemu gospodarowaniu budżetem gospodarstw domowych. Dlatego wzrost świadomości podatkowej gospodarstw domowych jest kluczową kwestią w procesie gospodarowania dochodem rozporządzalnym konsumenta 194. W Polsce wyróżnia się 13 rodzajów podatków, w tym 10 rodzajów podatków bezpośrednich: podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) 195, podatek 193 Kapoor J.R., Dlabay L.R., Hughes R. J., Personal finance, McGraw-Hill, New York, s. 4; Waliszewski K., 2010, Doradztwo finansowe w Polsce, Warszawa 2004, s Podatki w gospodarstwie domowym w Polsce i zagranicą, (dostęp: ). 195 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, (dostęp: r.).
10 100 Marta Musiał dochodowy od osób prawnych (CIT) 196, podatek od spadków i darowizn 197, podatek od czynności cywilnoprawnych 198, podatek rolny 199, podatek leśny 200, podatek od nieruchomości 201, podatek od środków transportowych 202, podatek tonażowy 203, podatek od wydobycia niektórych kopalin 204 oraz 3 pośrednie: od towarów i usług (VAT) 205, od gier 206 i akcyzowy 207. Niektóre podatki dotyczą tylko pewnej grupy osób, jak np. podatek dochodowy od osób prawnych będzie dotyczył osób prowadzących działalność gospodarczą, a podatek od nieruchomości osoby posiadające nieruchomości. W kontekście gospodarowania finansami osobistymi najistotniejszy jest podatek dochodowy od osób fizycznych liczony według progresywnej skali podatkowej, tj. przy zastosowaniu stawek podatku w wysokości 18% i 32%. W Polsce osoby fizyczne mogą również korzystać z tzw. ulg podatkowych, np. prorodzinnej, rehabilitacyjnej czy na Internet. Każde obciążenie podatkiem stanowi pomniejszenie obecnego lub przyszłego stanu zasobów pieniężnych lub stanu majątkowego podatnika. W zależności od stosowanych podatków, ich konsekwencje mogą objawić się m.in. 208 : 196 Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, (dostęp: r.). 197 Ustawa z dnia 29 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, /akt/dz-u u (dostęp: r.). 198 Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, (dostęp: r.). 199 Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, (dostęp: r.). 200 Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym, u (dostęp: r.). 201 Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, /akt/dz-u u (dostęp: r.). 202 Tamże. 203 Ustawa z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, u (dostęp: r). 204 Ustawa z dnia 2 marca 2012 r. o podatku od wydobycia niektórych kopalin, (dostęp: r.). 205 Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, /akt/dz-u u (dostęp: r.). 206 Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, u (dostęp: r.). 207 Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, u (dostęp: r.). 208 S. Dolata, Podstawy wiedzy o polskim systemie podatkowym, Warszawa 2011, s. 46.
11 Wpływ wiedzy i zachowań podatkowych Polaków na zarządzanie 101 zwiększeniem kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, a tym samym zmniejszeniem potencjalnych dochodów podatnika; wzrostem cen, a tym samym ograniczeniem poziomu konsumpcji i zakresu prowadzonej działalności gospodarczej; bezpośrednim obciążeniem uzyskanego dochodu, a tym samym ograniczeniem skali wydatków konsumpcyjnych lub wydatków na działalność gospodarczą; obciążeniem posiadanego majątku, a tym samym pomniejszeniem tego majątku lub ograniczeniem wydatków na inne cele. Zachowania podatkowe gospodarstw finansowych Niechęć do płacenia podatku wynikająca z negatywnych z punktu widzenia podatnika konsekwencji tego obowiązku, prowadzi do różnych zachowań mających na celu ucieczkę przed podatkami. Zjawisko to stało się na tyle poważne, iż w teorii finansów mówi się o prawie narastającego oporu wobec podatków. W literaturze przedmiotu wyróżnia się dwie kategorie zachowań podatkowych osób fizycznych 209 : płacenie podatków (tax compliance) pełne wykonywanie zobowiązań podatkowych wobec państwa; niepłacenie podatków (tax non-compliance) świadome lub nieświadome niewypełnienie obowiązku podatkowego. Kryterium intencjonalności umożliwia odróżnienie błędów i pomyłek podatkowych od świadomych zachowań ukierunkowanych na obniżenie podatku, tj. uchylanie się od opodatkowania (tax evasion) nieujawnianie lub podanie nieprawdziwego stanu faktycznego lub prawnego, z którym jest związany obowiązek podatkowy 210 ; unikanie opodatkowania (tax avoidance) działanie zgodne z literą prawa, ale nie z jego duchem, np. zastępowanie umowy sprzedaży nieruchomości umową 209 M. Niesiobędzka, Dlaczego nie płacimy podatków. Psychologiczna analiza uchylania się od opodatkowania, Warszawa 2013, s Zob. A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2004.
12 102 Marta Musiał dzierżawy z jednoczesną pożyczką, której spłatę zabezpiecza się na tej nieruchomości 211. Uchylanie się od podatku może przybrać formę: zatajenia przedmiotu opodatkowania, zatajenia rachunkowego, fałszywego kwalifikowania, zorganizowania niewypłacalności, jawnego niepłacenia podatków. Natomiast unikanie podatku może przybrać formę: wykorzystania możliwości tkwiących w systemie podatkowym, wykorzystania luk (niedoskonałości) w prawie podatkowym, przeniesienia dzielności powodującej obowiązek podatkowy na inny teren lub do innego państwa, w którym ciężary podatkowe są mniejsze, zaniechanie działalności będącej przedmiotem opodatkowania lub wstrzymania się od posiadania wartości materialnych stanowiących przedmiot opodatkowania 212. Przyczyny zachowań podatkowych można podzielić na: ekonomiczne, techniczne i moralne 213. Przyczyny ekonomiczne wynikają z obowiązku podatkowego, którego konsekwencją jest pomniejszenie obecnego lub przyszłego stanu zasobów pieniężnych lub stanu majątkowego podatnika. Do przyczyn technicznych zalicza się złożoność i nieprecyzyjność systemu podatkowego, w tym niejasnych przepisów podatkowych. Trzecią grupę przyczyn stanowią przyczyny moralne, do których można zaliczyć: mentalność podatkową i moralność podatkową 214. Mentalność podatkowa to wypadkowa ogólnych postaw, norm i przekonań na temat państwa, podatków, dystrybucji i finansowania dóbr publicznych, a moralność podatkowa dotyczy postaw wobec obowiązku płacenia podatków oraz oceny uchylania się od opodatkowania na tle innych wykroczeń i przestępstw Zob. R. Sowiński, Uchylanie się od opodatkowania. Przyczyny, skutki i sposoby zapobiegania zjawisku, Poznań S. Dolata, Podstawy wiedzy..., s Tamże, s Zob. B. Mróz, Gospodarka nieoficjalna w systemie ekonomicznym, Warszawa 2002, s. 39; A. Komar, Finanse publiczne w gospodarce rynkowej, Bydgoszcz 1996, s. 137; P. Gaudemet, Finanse publiczne, Warszawa 2000, s ; A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2004, s L.P. Feld, A.J. Schmidt, F. Schneider, Deterrence policy and the size of the shadow economy in Germany, CFRSI Working Paper 76, Canberra 2010, [za:] M. Niesiobędzka, Dlaczego nie płacimy..., s. 38.
13 Wpływ wiedzy i zachowań podatkowych Polaków na zarządzanie 103 Wiedza i zachowania podatkowe Polaków - przegląd badań Od kilkunastu lat w Polsce prowadzone są badania nad postawami i zachowaniami finansowymi Polaków, zarówno przez naukowców różnych dziedzin, tj. socjologii, psychologii i ekonomii, jak i przez praktyków instytucje finansowe, dla których badania te są źródłem informacji o ich potencjalnych klientach. Badania, o których mowa różnią się zakresem badanych postaw i zachowań finansowych. Niektóre badania poświęcone są szeroko ujętym postawom finansowym, czy postawom wobec pieniądza, podczas gdy inne koncentrują się na wybranym obszarze gospodarowania finansami osobistymi, tj. oszczędzaniu, ubezpieczaniu się, podatkach czy planowaniu emerytalne. Z badań Instytutu Pentora wynika, że 28% Polaków (głównie osób poniżej 30 roku życia i przedsiębiorców) uważa, że osoby unikające podatków postępują tak jak większość społeczeństwa, uważają takie zachowanie za codzienność. Ponadto co dziesiąty Polak uważa, że osoby te są ludźmi odważnymi i przedsiębiorczymi. Natomiast mniej niż połowa (48%) postrzega podmioty ukrywające dochody i unikające płacenia podatków jako oszustów i przestępców. Monika Pasternak-Malicka podaje, że tylko niecałe 25% społeczeństwa w Polsce uważa, że zatajanie przez ludzi części swoich dochodów w celu zmniejszenia płaconych podatków należy potępiać (rysunek 1). Na pytanie: Jak ocenia Pan/i próby ucieczki przed podatkiem? aż 46% respondentów usprawiedliwia takie zachowanie, jeżeli wynika ono z ciężkiej sytuacji finansowej rodziny, kolejne ok. 10% popiera niezależnie od sytuacji, a tylko 20% uważa je za niedopuszczalne M. Pasternak-Malicka, Mentalność i moralność podatkowa a reakcje gospodarstw domowych na obowiązek podatkowy, Modern Management Review 2013, vol. 18, s
14 104 Marta Musiał Rysunek 1. Jak oceniasz zatajenie przez ludzi części ich dochodów w celu zmniejszenia płaconych podatków? Trudno powiedzieć 20,20% Należy to pochwalić jako przejaw zaradności 6,60% Brak odpowiedzi 0,60% Należy to potępiać, gdyż jest to oszukiwanie państwa 24,90% Należy to wybaczyć, gdyż podatki są za wysokie 47,70% Źródło: opracowanie własne na podstawie M. Pasternak-Malicka, Mentalność i moralność podatkowa a reakcje gospodarstw domowych na obowiązek podatkowy, Modern Management Review 2013, vol. 18, s Z raportu Stan wiedzy ekonomicznej Polaków przygotowanego przez Instytut Wolności oraz Raiffeisen Polbank wynika, że 217 : nieco ponad ¾ ankietowanych wie, od czego jest odprowadzany podatek VAT, z rozpoznaniem uproszczonej definicji VAT najlepiej radzą sobie mieszkańcy miast liczących do 100 tys. mieszkańców, najgorzej mieszkańcy dużych ( tys.) i największych (ponad 500 tys.) miast, tylko 21% pytanych (mężczyźni częściej niż kobiety) wie, od czego jest odprowadzany podatek od dochodów kapitałowych (tzw. podatek Belki), więcej niż co trzecia osoba rezygnuje z udzielenia odpowiedzi na pytanie o definicję podatku Belki, 217 Stan wiedzy ekonomicznej Polaków, raport Instytutu Wolności i Raiffeisen Polbank Raport opracowany na podstawie badań przeprowadzonych przez Millward Brown, Lipiec 2014, s : (dostęp: r.).
15 Wpływ wiedzy i zachowań podatkowych Polaków na zarządzanie 105 około 40% respondentów potrafi wskazać tylko jedno źródło odprowadzania podatku od dochodów kapitałowych, najmniej ankietowanych (tylko 3%) zdaje sobie sprawę, że od kwoty wypłacanej spadkobiercy z otwartego funduszu emerytalnego również należy odprowadzić podatek od dochodów kapitałowych (może to wynikać z niewielkiego doświadczenia Polaków w tym zakresie), co trzeci ankietowany wie, że obecnie w Polsce obowiązują dwie stawki podatkowe, co czwarty respondent unika odpowiedzi na pytanie o liczbę progów podatkowych w Polsce (największy odsetek takich osób ponad 40% był w grupie ankietowanych z podstawowym wykształceniem), poziom wykształcenia respondentów ma wpływ na wyniki badania (osoby ze średnim i z wyższym wykształceniem istotnie częściej udzielały prawidłowej odpowiedzi), co piąta pytana osoba wie, że sposób obliczania podatku po wejściu w wyższy próg podatkowy ulega zmianie tylko dla kwoty większej od określonej wartości, nieco ponad połowa respondentów jest przekonana, że wejście w drugi próg podatkowy zmienia sposób obliczenia podatku dla całego dochodu, najwięcej osób wiedzących, że po przekroczeniu drugiego progu podatkowego zmianie ulega obliczanie podatku tylko dla części dochodu, jest wśród ankietowanych ze średnim wykształceniem. W badaniu sprawdzono również wiedzę Polaków na temat obecnych ulg i odliczeń podatkowych (rysunek 2.). Najwięcej respondentów (53%) wie, że istnieje ulga na dzieci i ulga na Internet (41%), podczas gdy najmniej znaną ankietowanym ulgą jest odpis na pomoc domową (tylko 1%). Niestety prawie co czwarta pytana osoba nie potrafiła wymienić żadnej ulgi podatkowej. Ponadto z badań wynika, że wiedza o ulgach jest silnie uzależniona od poziomu wykształcenia osób objętych badaniem (znajomość ulg podatkowych przeważnie rośnie wraz z wykształceniem ankietowanych). Prawie ¾ osób z wyższym wykształceniem wymienia ulgę na dzieci, ponad połowa wskazuje na możliwość
16 106 Marta Musiał skorzystania z ulgi na Internet, a tylko 6% tej grupy nie zna żadnej możliwości odpisu od podatku. Znajomość rodzajów odliczeń podatkowych różni się w zależności od wielkości miejsca zamieszkania respondentów (nie jest to jednak tak prosta zależność, jak w przypadku poziomu wykształcenia). Mieszkańcy wsi najczęściej ze wszystkich grup nie potrafią wskazać żadnej ulgi podatkowej (28%), najrzadziej pamiętają o uldze na Internet (wymieniła ją tylko 1/3 tej grupy, podczas gdy w miastach wie o niej prawie połowa mieszkańców), najczęściej natomiast wskazują na możliwość przekazania darowizny na Kościół i pożytek publiczny oraz na ulgę za oddanie krwi i osocza. Rysunek 1. Jakie zna Pan/Pani obecne ulgi podatkowe, które można wykorzystać składając PIT? ulga dla dzieci ulgi na Internet przekazanie 1% podatku nie wiem/trudno powiedzieć ulga budowlana ulga na leki/rehabilitacyjna darowizny na kościół, pożytek ulga od szkolenia uczniów ulga za oddanie krwi i osocza ulga za odsetki od kredytu ulga za pomoc domową ulga abolicyjna (od dochodów za 9% 4% 4% 2% 1% 1% 16% 23% 23% 35% 41% 53% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Źródło: Stan wiedzy ekonomicznej Polaków, raport Instytutu Wolności i Raiffeisen Polbank Raport opracowany na podstawie badań przeprowadzonych przez Millward Brown, Lipiec 2014, s : [dostęp: ]. Podsumowanie W artykule wskazano na znaczenie podatków jako jednego z podstawowych obszarów zarządzania finansami gospodarstw domowych. Wysokość podatków wpływa na wysokość dochodów gospodarstw domowych, na poziom i strukturę konsumpcji gospodarstw domowych, a także na podejmowanie przez nich decyzje
17 Wpływ wiedzy i zachowań podatkowych Polaków na zarządzanie 107 finansowych, zarówno tych podatkowych jak i innych. Niska wiedza Polaków na temat podatków jakimi są objęci i ulg z jakich mogą skorzystać może prowadzić do nieefektywnych działań w zakresie zarządzania finansami gospodarstw domowych, a także do niepożądanych zachowań podatkowych Polaków. INFLUENCE OF TAX KNOWLEDGE AND BEHAVIOR OF POLES ON HOUSEHOLD FINANCE MANAGEMENT Summary The article aims to show the importance of tax knowledge and behavior in household finance management process. Presented in the article data indicate a low level of tax knowledge of Poles, as well as public acceptance of negative behaviors tax. The article contains theoretical considerations about taxes in personal finances management, description of individual tax behavior of households and selected results of the secondary research regarding the tax knowledge and behavior of Poles. Keywords: personal finance, household finance, finance management, taxes
3. Uchylanie się od podatku. Nielegalne formy ucieczki przed podatkiem i ich przejawy
Podstawy wiedzy o polskim systemie podatkowym Autor: Dolata Stanisław Część I Podstawy wiedzy z teorii podatku Rozdział 1 Podatek i system podatkowy 1. Pojęcie podatku 2. Pojęcie systemu podatkowego 3.
Bardziej szczegółowoSystemy podatkowe w gospodarce
Systemy podatkowe w gospodarce Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Poznań, 11.05.2017 r. Katedra Finansów Publicznych Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Plan spotkania Wykład: Modele podatkowe w różnych
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Systemy podatkowe Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 października 2018 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Copywrite Błażej Goraj 2010 (b@goraj.com) WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty System Podatkowy dr Jolanta Gałuszka Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 3 kwietnia 2017 r. Podatek jako kategoria ekonomiczna i społeczna Podatek jako kategoria ekonomiczna
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów Wykaz podstawowej literatury Przedmowa. Podatki część ogólna. Podatki dochodowe XIII
Wykaz skrótów Wykaz podstawowej literatury Przedmowa XI XIII XV Podatki część ogólna Tabl. 1. Definicja podatku 3 Tabl. 2. Elementy podatku 4 Tabl. 3. Rodzaje podatów 5 Tabl. 4. Regulacja Ordynacji podatkowej
Bardziej szczegółowoSystemy podatkowe w gospodarce
Systemy podatkowe w gospodarce Akademia Młodego Ekonomisty Katedra Finansów Publicznych Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Plan spotkania Wykład: Modele podatkowe w różnych systemach gospodarczych Rodzaje
Bardziej szczegółowoPojęcie finansów (w ogólności) Funkcje NBP jako banku centralnego. Warunki utworzenia i funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych.
Jednostka budżetowa jako forma organizacyjno-prawna sektora finansów publicznych (tworzenie, gospodarka finansowa, przykłady zastosowania). Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy w PDOP. Pojęcie
Bardziej szczegółowoPRAWO FINANSOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE
PRAWO FINANSOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE ROK AKADEMICKI 2014/2015 I. PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH 1. Źródła prawa finansów publicznych. 2. Pojęcie finansów (w ogólności). 3. Pojęcie finansów publicznych
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW stacjonarnych drugiego stopnia. Finanse i rachunkowość
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Ekonomii PLAN STUDIÓW stacjonarnych drugiego stopnia Finanse i rachunkowość Obowiązuje studentów rozpoczynających kształcenie od roku akademickiego 2015/2016
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Wydział Prawa i Administracji. Kierunek Poziom kształcenia Tryb kształcenia. Administracja Studia pierwszego stopnia Studia stacjonarne
SYLABUS Wydział Prawa i Administracji Kierunek Poziom kształcenia Tryb kształcenia Administracja Studia pierwszego stopnia Studia stacjonarne Nazwa przedmiotu Liczba punktów ECTS Prawo finansowe i finanse
Bardziej szczegółowoPodatki dochodowe w praktyce
Krzysztof Janczukowicz Podatki dochodowe w praktyce z suplementem elektronicznym ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Gdańsk 2014 Wstęp...9 Wyjaśnienie skrótów i miejsc publikacji dokumentów
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 2. Opodatkowanie działalności osób fizycznych w formie karty podatkowej
Podatki i składki w działalności przedsiębiorców. Paweł Felis, Marcin Jamroży, Joanna Szlęzak-Matusewicz Podstawowym celem publikacji jest przedstawienie podstawowych obciążeń podatkowych i składkowych
Bardziej szczegółowoWyjaśnienie skrótów i miejsc publikacji dokumentów źródłowych
Spis treści Wstęp Wyjaśnienie skrótów i miejsc publikacji dokumentów źródłowych Część pierwsza. Ogólna 1. Miejsce podatków dochodowych w systemie podatkowym 1.1. Rodzaje podatków ze względu na przedmiot
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa do drugiego wydania... XI Wykaz skrótów... XIII
Spis treści Przedmowa do drugiego wydania............................... XI Wykaz skrótów... XIII Rozdział I. Zasadnicze zagadnienia teorii finansów publicznych... 1 1. Podstawowe pojęcia i koncepcje teorii
Bardziej szczegółowoLekcja 31., 32. Temat: Funkcjonowanie systemu podatkowego w Polsce Temat w podręczniku: Podatki
Lekcja 31., 32. Temat: Funkcjonowanie systemu podatkowego w Polsce Temat w podręczniku: Podatki Podatek jest to obowiązkowe bezzwrotne świadczenie o charakterze powszechnym, pobierane przez państwo lub
Bardziej szczegółowoInstrumenty systemu podatkowego i celnego
Instrumenty systemu podatkowego i celnego PRZEWODNIK METODYCZNY Opracowała: Prof. dr hab. Krystyna Znaniecka I. Ogólne informacje o przedmiocie Cel przedmiotu: 1. Zapoznanie słuchaczy z zasadami funkcjonowania
Bardziej szczegółowoPRAWO PODATKOWE PRZEDSIĘBIORCÓW (KIERUNEK PRAWNO-MENADŻERSKI, III ROK) WYKAZ ZAGADNIEŃ EGZAMINACYJNYCH
UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Finansowego PRAWO PODATKOWE PRZEDSIĘBIORCÓW (KIERUNEK PRAWNO-MENADŻERSKI, III ROK) WYKAZ ZAGADNIEŃ EGZAMINACYJNYCH
Bardziej szczegółowoSYSTEM FINANSOWY W POLSCE. Redaktorzy naukowi Bogusław Pietrzak Zbigniew Polański Barbara Woźniak. Wydanie "drugie zmienione
SYSTEM FINANSOWY W POLSCE Redaktorzy naukowi Bogusław Pietrzak Zbigniew Polański Barbara Woźniak Wydanie "drugie zmienione Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2008 Spis treści Przedmowa do drugiego wydania
Bardziej szczegółowoPodatki dochodowe w praktyce
Krzysztof Janczukowicz Podatki dochodowe w praktyce z suplementem elektronicznym ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Gdańsk 2015 Wstęp...11 Wyjaśnienie skrótów i miejsc publikacji dokumentów
Bardziej szczegółowoWOJCIECH WYRZYKOWSKI PODATKOWE UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W POLSCE
WOJCIECH WYRZYKOWSKI PODATKOWE UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W POLSCE GDAŃSK 2013 PRZEWODNICZĄCY KOMITETU REDAKCYJNEGO WYDAWNICTWA POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Janusz T. Cieśliński REDAKTOR PUBLIKACJI
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW niestacjonarnych zaocznych drugiego stopnia. Finanse i rachunkowość
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Ekonomii PLAN STUDIÓW niestacjonarnych zaocznych drugiego stopnia Finanse i rachunkowość Obowiązuje studentów rozpoczynających kształcenie od roku akademickiego
Bardziej szczegółowoZestawienie zagadnień egzaminacyjnych z prawa finansowego - III rok, prawo stacjonarne, rok akademicki 2014/2015
Zestawienie zagadnień egzaminacyjnych z prawa finansowego - III rok, prawo stacjonarne, rok akademicki 2014/2015 I. 1. Pojęcie prawa finansowego i finansów publicznych. 2. Finanse publiczne a finanse prywatne.
Bardziej szczegółowoJakie są źródła dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego?
Jakie są źródła dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego? Dochody budżetowe to należne lub faktyczne wpływy środków pieniężnych do budżetów pobierane przez organy finansowe lub przez jednostki
Bardziej szczegółowoZestawienie zagadnień egzaminacyjnych z prawa finansowego - III rok, prawo wieczorowe, rok akademicki 2017/2018
Zestawienie zagadnień egzaminacyjnych z prawa finansowego - III rok, prawo wieczorowe, rok akademicki 2017/2018 I. 1. Pojęcie prawa finansowego i finansów publicznych. 2. Finanse publiczne a finanse prywatne.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Od autorów 15
Prawo finansów publicznych / Bogumił Brzeziński, Marek Kalinowski, Wojciech Morawski, Agnieszka Olesińska, Krzysztof Lasiński-Sulecki, Ewa Prejs, Wojciech Matuszewski, Adam Zalasiński ; pod redakcją Bogumiła
Bardziej szczegółowoKatalog usług Urząd Skarbowy ID Kategoria usługi Nazwa usługi Słowa kluczowe
Katalog usług 1 Aktualizacja, zmiana Aktualizacja danych identyfikacyjnych osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej aktualizacja zmiana dane osoba fizyczna 2 Aktualizacja, zmiana Aktualizacja
Bardziej szczegółowoSYSTEM PODATKOWY W POLSCE ISTOTA I ZNACZENIE
10 SYSTEM PODATKOWY W POLSCE ISTOTA I ZNACZENIE PODATEK To przymusowe, bezzwrotne, nieodpłatne i powszechne świadczenie pieniężne osób fizycznych, przedsiębiorstw lub innych jednostek na rzecz państwa
Bardziej szczegółowoPolacy a domowe finanse
Polacy a domowe finanse Wyniki badań dotyczące zarządzania budżetem domowym EGB Investments S.A. Bydgoszcz, czerwiec 2012 POLACY A CZĘSTOTLIWOŚĆ ZAKUPÓW 45% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 1. Pomyśl o zakupach
Bardziej szczegółowoINSTRUMENTY I METODY RACJONALIZACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH
INSTRUMENTY I METODY RACJONALIZACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH REDAKCJA NAUKOWA RENATA PRZYGODZKA Spis treści WSTĘP 7 ROZDZIAŁ 1. (BOGUSŁAW ADAM CHMIELAK) NIEEFEKTYWNOŚĆ PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB PRAWNYCH
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ OPINIE O NIEKTÓRYCH PROPOZYCJACH NAPRAWY FINANSÓW PAŃSTWA BS/73/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, KWIECIEŃ 2003
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoStudia I stopnia (licencjackie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Finanse i rachunkowość
Studia I stopnia (licencjackie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Finanse i rachunkowość prof. zw. dr hab. inż. Dorota Korenik produkty i usługi finansowe (wykorzystanie,
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania z Finansów
Przedmiotowy System Oceniania z Finansów Ocena dopuszczająca wymagania konieczne Ocena dostateczna wymagania konieczne + podstawowe Ocena dobra wymagania konieczne + podstawowe + rozszerzające Ocena bardzo
Bardziej szczegółowoRysunek na okładce oraz rysunki komiksowe w książce Andrzej Czyczyło
Stan prawny: 30 kwietnia 2018 r. Recenzja Dr hab. Anna Rzeczycka, prof. PG Redakcja wydawnicza Joanna Kamień Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta Rysunek na okładce oraz rysunki komiksowe
Bardziej szczegółowoStan wiedzy ekonomicznej Polaków
Stan wiedzy ekonomicznej Polaków Raport Instytutu Wolności i Raiffeisen Polbank Raport opracowany na podstawie badań przeprowadzonych przez Millward Brown Lipiec 2014 2 Stan wiedzy ekonomicznej Polaków
Bardziej szczegółowoWieloletni Plan Finansowy Państwa. Projekt Ustawy budżetowej. Ustawa budżetowa
Budżet Państwa Wieloletni Plan Finansowy Państwa Projekt Ustawy budżetowej Ustawa budżetowa Wieloletni Plan Finansowy Państwa 1. Brak definicji legalnej Wieloletniego Planu Finansowego 2. Wieloletni Plan
Bardziej szczegółowoNauka o finansach. Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski
Nauka o finansach Prowadzący: Dr Jarosław Hermaszewski Wykład 1 CO TO SĄ FINANSE? Definicja Finanse 1. Dziedzina nauki zajmująca się analizą, jak ludzie lokują dostępne zasoby w danym okresie. 2. Ogół
Bardziej szczegółowoDefinicja podatku w polskim prawodawstwie
Definicja podatku podatek - pieniężne, przymusowe, ogólne, nieodpłatne i bezzwrotne świadczenie pobierane przez państwo lub inne jednostki administracyjne na podstawie przepisów prawnych w celu uzyskania
Bardziej szczegółowoFINANSE PUBLICZNE I PRAWO FINANSOWE KIERUNEK ADMINISTRACJA I STOPNIA ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE
UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE Wydział Prawa i Administracji Katedra Prawa Finansowego FINANSE PUBLICZNE I PRAWO FINANSOWE KIERUNEK ADMINISTRACJA I STOPNIA ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE Spis
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Rewers i Awers. Akademia Edukacji Ekonomicznej SGH Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Spotkanie V. Podatki dla domu i firmy Wykład: Po co płacić podatki? Warsztaty: Idealny podatek Dr hab. Mariusz Próchniak,
Bardziej szczegółowoF I N A N S E I P R A W O F I N A N S O W E ZNACZENIE WIEDZY FINANSOWEJ W PROCESIE ZARZĄDZANIA FINANSAMI OSOBISTYMI
F I N A N S E I P R A W O F I N A N S O W E Journal of Finance and Financial Law ZNACZENIE WIEDZY FINANSOWEJ W PROCESIE ZARZĄDZANIA FINANSAMI OSOBISTYMI Marta Musiał * Streszczenie: Celem niniejszego artykułu
Bardziej szczegółowoPrzychody osiągane za granicą. Paweł Ziółkowski
Przychody osiągane za granicą Paweł Ziółkowski Rezydenci podatkowi Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości
Bardziej szczegółowoInstrukcja dotycząca kalkulacji pre-współczynnika wg Rozporządzenia Ministra Finansów dla Urzędu
do Procedury określającej zasady odliczania dot. Załącznika nr 4 Kolumna B Instrukcja dotycząca kalkulacji pre-współczynnika wg Rozporządzenia Ministra Finansów dla Urzędu Wartość rocznego obrotu z tytułu
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... 11. Wstęp... 13. Część I PODATEK I PRAWO PODATKOWE
Spis treści Wykaz skrótów... 11 Wstęp... 13 Część I PODATEK I PRAWO PODATKOWE Charakterystyka ogólna... 15 Istota podatku... 17 1. Pojęcie podatku... 17 2. Elementy konstrukcji podatku... 21 3. Funkcje
Bardziej szczegółowoISTOTA I ZNACZENIE FISKALNE PODATKÓW LOKALNYCH NA POMORZU ŚRODKOWYM W LATACH 2005 2010 1
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 708 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 52 2012 RAFAŁ ROSIŃSKI Politechnika Koszalińska ISTOTA I ZNACZENIE FISKALNE PODATKÓW LOKALNYCH NA POMORZU ŚRODKOWYM
Bardziej szczegółowoOpodatkowanie osób fizycznych
Podatki Opodatkowanie osób fizycznych Najważniejsze podatki mające zastosowanie w stosunku do osób fizycznych w Polsce Podatek dochodowy od osób fizycznych stawki progresywne (stosowany np. do przychodów
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2014 ISSN 2353-5822 NR 81/2014 PODATKOWE DYLEMATY POLAKÓW
Warszawa, czerwiec 2014 ISSN 2353-5822 NR 81/2014 PODATKOWE DYLEMATY POLAKÓW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
Bardziej szczegółowoWSKAŹNIKI I STAWKI NA ROK 2015
WSKAŹNIKI I STAWKI NA ROK 2015 I. Podatek dochodowy od osób fizycznych 1. Skala podatkowa na rok 2015 Podstawa obliczenia podatku Podatek wynosi Do 85 528 18 % minus 556,02 Ponad 85 528 14 839,02plus 32
Bardziej szczegółowoPRAWO FINANSOWE - ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE STUDIA ZAOCZNE
PRAWO FINANSOWE - ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE STUDIA ZAOCZNE I. POJĘCIA PODSTAWOWE FINANSÓW PUBLICZNYCH 1. Pojęcie finansów (w ogólności). 2. Pojęcie finansów publicznych w ujęciu normatywnym. 3. Deficyt
Bardziej szczegółowoRozliczenie PIT do 2 maja - zostało tylko kilka dni!
.pl Rozliczenie PIT do 2 maja - zostało tylko kilka dni! Autor: Ewa Ploplis Data: 27 kwietnia 2017 Jeszcze tylko kilka dni, zostało na złożenie deklaracji podatkowej za 2016 r. Termin złożenia PIT upływa
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do prawa podatkowego
Wprowadzenie do prawa podatkowego dr Przemysław Pest Katedra Prawa Finansowego WPAE UWr Dobry pasterz powinien strzyc owce, a nie obdzierać ze skóry Tyberiusz Cesare Ripa, Ikonologia, Kraków 2012, reprint
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO PRAWA FINANSÓW PUBLICZNYCH. Ćwiczenia nr 1
WPROWADZENIE DO PRAWA FINANSÓW PUBLICZNYCH Ćwiczenia nr 1 Czym jest pieniądz? ogólnie ujmując, pieniądz to środek płatniczy przyjmowany w zamian za towary i usługi lub zwalniający od zobowiązań; wymyślenie
Bardziej szczegółowoWykonanie dochodów Gminy Oleśnica za 2007 rok
Wykonanie dochodów Gminy Oleśnica za 2007 rok Dział Rozdział Paragraf Wyszczególnienie Plan Wykonanie 010 Rolnictwo i łowiectwo 149 104,82 162 091,64 108,71% 01010 Infrastruktura wodociągowa i sanitacyjna
Bardziej szczegółowoStudia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość
Studia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość prof. zw. dr hab. inż. Dorota Korenik produkty i usługi finansowe (wykorzystanie,
Bardziej szczegółowo1. Klient zakupił komputer. Który podatek zawiera cena zakupionego towaru: A. dochodowy B. akcyzowy C. remontowy D. VAT
Zestaw 5 Zakres wiadomosci: podstawy przedsiębiorczości i gospodarki rynkowej 1. Klient zakupił komputer. Który podatek zawiera cena zakupionego towaru: A. dochodowy B. akcyzowy C. remontowy D. VAT 2.
Bardziej szczegółowoStudia I stopnia (licencjackie) rok akademicki 2015/2016 Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Finanse i rachunkowość
Studia I stopnia (licencjackie) rok akademicki 2015/2016 Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Finanse i rachunkowość Studia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2015/2016 Wybór promotorów
Bardziej szczegółowoRaport Instytutu Sobieskiego
Raport Instytutu Sobieskiego Nr 14/2005 2005 04 29 Nowoczesna Gospodarka - Wyzwania dla Polski Referat:Strategia podatkowa jako element międzynarodowej rywalizacji o inwestycje zagraniczne Ryszard Sowiński
Bardziej szczegółowoStudia I stopnia (licencjackie) rok akademicki 2017/2018 Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Finanse i rachunkowość
Studia I stopnia (licencjackie) rok akademicki 2017/2018 Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Finanse i rachunkowość prof. zw. dr hab. inż. Dorota Korenik produkty i usługi finansowe (wykorzystanie,
Bardziej szczegółowoSpis treści. 2. Państwa traktujące działalność rolniczą na równi z działalnością gospodarczą...
Wprowadzenie... XI Wykaz skrótów... XV Bibliografia... XIX Rozdział I. Rolnicy w obliczu wyzwań systemu podatkowego w Polsce perspektywa społeczna... 2. Dynamika społeczno-gospodarcza polskiej wsi zarys
Bardziej szczegółowoPrawo i podatki w transferze technologii III Forum Gospodarcze Invest Expo Chorzów, 8 kwietnia 2011
Prawo i podatki w transferze technologii III Forum Gospodarcze Invest Expo Chorzów, 8 kwietnia 2011 Jarosław Hein, doradca podatkowy adwokaci doradcy podatkowi biegli rewidenci doradcy na rzecz przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoStudia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość
Studia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2019/2020 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość prof. zw. dr hab. inż. Dorota Korenik produkty i usługi finansowe (wykorzystanie,
Bardziej szczegółowo5.2. Podziałki klasyfikacyjne i źródła prawa klasyfikacji środków publicznych
PRAWO FINANSOWE Autor: Elżbieta Chojna-Duch, Hanna Litwińczuk ROZDZIAŁ I. PODSTAWY SYSTEMU FINANSÓW PUBLICZNYCH Elżbieta Chojna-Duch 1. Pojęcie i zakres finansów publicznych 2. System finansów publicznych
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Przedmiot, struktura i metoda nauki finansów
Spis treści Wprowadzenie Rozdział 1 Przedmiot, struktura i metoda nauki finansów 1.1. Zjawiska i procesy oraz stosunki finansowe jako przedmiot nauki finansów Etymologia pojęcia "finanse" Finanse w ujęciu
Bardziej szczegółowoUchwała Nr Rady Miejskiej w Serocku z dnia. w sprawie wprowadzenia zmian w budżecie Miasta i Gminy Serock w 2017 roku
Uchwała Nr Rady Miejskiej w Serocku z dnia w sprawie wprowadzenia zmian w budżecie Miasta i Gminy Serock w 2017 roku Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 4, pkt 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
Bardziej szczegółowoZarządzanie środkami publicznymi - budżet państwa i budżety samorządowe
FINANSE PUBLICZNE W POLSCE Autor: WOJCIECH MISIĄG, ELŻBIETA MALINOWSKA-MISIĄG Wstęp Rozdział I. Podstawowe pojęcia finansów publicznych Zadania publiczne Decentralizacja zadań publicznych Wydatki publiczne
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA SYLABUS
OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA SYLABUS 7 8 9 0 Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim: Finanse publiczne i prawo finansowe Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim: Public Finance and Financial
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Wstęp... XXIII. Część I. Wprowadzenie do prawa podatkowego
Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Wstęp... XXIII Część I. Wprowadzenie do prawa podatkowego Rozdział I. Pojęcie podatku... 3 1. Zagadnienia ekonomiczne opodatkowania... 3 I. Uwagi ogólne... 3
Bardziej szczegółowoT. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii
Teresa Łuczka Godziny konsultacji: 12 13.30 poniedziałek 15 16 wtorek p. 306 Strzelecka T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii WYKŁAD 1 (26.02)
Bardziej szczegółowoRedakcja naukowa Ewa Kowalewska
WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI WSPÓŁCZESNE PROBLEMY BANKOWOŚCI I SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH TOM II Redakcja naukowa Ewa Kowalewska SZCZECIN 2016 Recenzenci: dr hab. Katarzyna Święch-Kujawska
Bardziej szczegółowoStudia II stopnia (magisterskie) niestacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość
Studia II stopnia (magisterskie) niestacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość prof. zw. dr hab. Ewa Bogacka-Kisiel systemy bankowe usługi
Bardziej szczegółowoWybór promotorów prac magisterskich
Wydział Nauk Ekonomicznych (rok akademicki 2013/2014) Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i Rachunkowość studia niestacjonarne Katedry zasilające tzw. minimum kadrowe dla kierunku Finanse
Bardziej szczegółowoKlasa 3TE1, 3TE2. Kapitały własne Wskazanie kapitałów własnych w różnych formach prawnych podmiotów gospodarujących Źródła kapitału własnego
Zakres treści z przedmiotu Finanse Klasa 3TE1, 3TE2 LP Temat Zakres treści Finanse przedsiębiorstw 1-2 Aktywa podmiotów gospodarczych Klasyfikacja aktywów trwałych Metody amortyzacji środków trwałych Ustalanie
Bardziej szczegółowoPieniądz w gospodarstwie domowym. Pieniądze ma się po to, aby ich nie mieć Tadeusz Kotarbiński
Pieniądz w gospodarstwie domowym Pieniądze ma się po to, aby ich nie mieć Tadeusz Kotarbiński Od wieków pieniądz w życiu każdego człowieka spełnia rolę ekonomicznego środka wymiany. Jego wykorzystanie
Bardziej szczegółowoProjekt z zakresu edukacji ekonomicznej dofinansowany przez Narodowy Bank Polski realizowany przez Wyższą Szkołę Gospodarki w Bydgoszczy
Zarządzaj efektywnie swoim budżetem domowym Projekt z zakresu edukacji ekonomicznej dofinansowany przez Narodowy Bank Polski realizowany przez Wyższą Szkołę Gospodarki w Bydgoszczy O projekcie Cel główny
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ GOTOWOŚĆ UCZESTNICTWA W III FILARZE SYSTEMU ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO BS/81/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Ekonomicznych (rok akademicki 2012/2013) Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość
Wydział Nauk Ekonomicznych (rok akademicki 2012/2013) Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość Katedry zasilające tzw. minimum kadrowe dla kierunku Finanse i Rachunkowość
Bardziej szczegółowoOPODATKOWANIE PRZYCHODU (DOCHODU) Z ODPŁATNEGO ZBYCIA NIERUCHOMOŚCI
OPODATKOWANIE PRZYCHODU (DOCHODU) Z ODPŁATNEGO ZBYCIA NIERUCHOMOŚCI Stan prawny na dzień 1 stycznia 2011 r. www.mf.gov.pl Ministerstwo Finansów OPODATKOWANIE PRZYCHODU (DOCHODU) Z ODPŁATNEGO ZBYCIA NIERUCHOMOŚCI*
Bardziej szczegółowoROLNICTWO, GOSPODARKA ŻYWNOŚCIOWA, OBSZARY WIEJSKIE - 10 LAT W UNII EUROPEJSKIEJ
ROLNICTWO, GOSPODARKA ŻYWNOŚCIOWA, OBSZARY WIEJSKIE - 10 LAT W UNII EUROPEJSKIEJ mgr Adrian Zabłocki Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Preferencje podatkowe polskiego rolnictwa 11 kwietnia 2014r. Warszawa
Bardziej szczegółowoPIT Last Minute: 9 sposobów na obniżenie podatku
PIT Last Minute: 9 sposobów na obniżenie podatku Autor: Agata Szymborska-Sutton, Tax Care 28.04.2012. Portal finansowy IPO.pl To już ostatni moment na roczne rozliczenie z fiskusem i jednocześnie ostatnia
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XIII/110/2011 RADY MIEJSKIEJ W TYKOCINIE. z dnia 29 grudnia 2011 r. w sprawie zmian w budżecie gminy Tykocin na rok 2011.
UCHWAŁA NR XIII// RADY MIEJSKIEJ W TYKOCINIE z dnia 9 grudnia r. w sprawie zmian w budżecie gminy Tykocin na rok. Na podstawie art. 8 ust. pkt 4, pkt 9 lit. d oraz lit. i ustawy z dnia 8 marca 99 r. o
Bardziej szczegółowoPODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH (PIT)
PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH (PIT) Podatek dochodowy od osób fizycznych (ang. PIT - Personal Income Tax - podatek od dochodów osobistych). Jest to podatek bezpośredni, który płacą osoby fizyczne
Bardziej szczegółowoBudżet państwa. Polityka fiskalna
Budżet państwa. Polityka fiskalna Budżet państwa Budżet państwa jest to plan finansowy zawierający dochody i wydatki państwa związane z realizacją przyjętej polityki społecznej, gospodarczej i obronnej.
Bardziej szczegółowoTEORIA PODATKU DEFINICJA PODATKU
PRAWO PODATKOWE TEORIA PODATKU DEFINICJA PODATKU Doktrynalna: podatek jest świadczeniem pieniężnym na rzecz podmiotu prawa publicznego (państwa, jst), jednostronnie przez ten podmiot ustanowionym o charakterze
Bardziej szczegółowoStudia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2016/2017 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość
Studia II stopnia (magisterskie) rok akademicki 2016/2017 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Finanse i rachunkowość prof. zw. dr hab. inż. Dorota Korenik produkty i usługi finansowe (wykorzystanie,
Bardziej szczegółowoDział Transport i łączność. Drogi publiczne gminne zł. Wpływy z różnych opłat zł
Załącznik Nr 1 do uchwały Nr IV/27/2006 Rady Miejskiej w Wągrowcu z dnia 28 grudnia 2006 roku Dział 600 - Transport i łączność 15 000 zł Drogi publiczne gminne 60016 15 000 zł Wpływy z różnych opłat 0690
Bardziej szczegółowoWYBORY PROMOTORÓW 2017/2018 Kierunek Finanse i Rachunkowość. Studia niestacjonarne 1 stopnia. Proponowana tematyka prac w następujących obszarach:
WYBORY PROMOTORÓW 2017/2018 Kierunek Finanse i Studia niestacjonarne 1 stopnia Proponowana tematyka prac w następujących obszarach: Specjalność Promotor Tematyka prac Analityk Finansowy Analityk Finansowy
Bardziej szczegółowoObjaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Krzykosy
Objaśnienia wartości przyjętych w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Krzykosy Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy Krzykosy została sporządzona na lata 2017-2024. Okres ten, stosownie do art. 227
Bardziej szczegółowoObciążenia fiskalne przedsiębiorstw Janina Ickiewicz
Obciążenia fiskalne przedsiębiorstw Janina Ickiewicz Książka zawiera całościową analizę i ocenę problematyki podatkowej. W części pierwszej opisano poszczególne podatki, zmiany w ich konstrukcjach i ich
Bardziej szczegółowoWykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki
Wykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki 1. Makroekonomia. Makroekonomia bada gospodarkę narodową jako całość i wpływające na nią wielkości makroekonomiczne oraz ich powiązania. Najważniejszym
Bardziej szczegółowoFINANSE. Zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych. Mechanizm wymiany i podziału wartości materialnych.
Prawo finansowe FINANSE Zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych. Mechanizm wymiany i podziału wartości materialnych. Metoda podziału Produktu Krajowego Brutto za
Bardziej szczegółowoPlan i wykonanie dochodów budżetowych Gminy Poniec na dzień 31 grudnia 2011 r.
Zał. nr 1 do sprawozdania rocznego z budżetu za rok 2011 Plan i wykonanie dochodów budżetowych Gminy Poniec na dzień 31 grudnia 2011 r. Procent 010 Rolnictwo i łowiectwo 1 268 155,00 1 270 619,54 100,19%
Bardziej szczegółowoOCENA KONIUNKTURY W POLSKIEJ GOSPODARCE
OCENA KONIUNKTURY W POLSKIEJ GOSPODARCE NA PODSTAWIE BADAŃ INSTYTUTU ROZWOJU GOSPODARCZEGO SGH Profesor Elżbieta Adamowicz Dr Joanna Klimkowska IRG SGH OCENA KONIUNKTURY W POLSKIEJ GOSPODARCE BAROMETR
Bardziej szczegółowoORDYNACJA PODATKOWA. 16. wydanie
ORDYNACJA PODATKOWA 16. wydanie Stan prawny na 1 lutego 2013 r. Wydawca: Magdalena Przek-Ślesicka Redaktor prowadzący: Roman Rudnik Opracowanie redakcyjne: Ilona Iwko, Dorota Wiśniewska Skład, łamanie:
Bardziej szczegółowoWykaz pytań do egzaminu z prawa finansowego na rok akademicki 2009/2010
Wykaz pytań do egzaminu z prawa finansowego na rok akademicki 2009/2010 Regulacja prawna finansów publicznych 1. Proszę określić zakres sektora finansów publicznych i podmioty tego sektora. 2. Proszę przedstawić
Bardziej szczegółowoDR GRAŻYNA KUŚ. specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi
DR GRAŻYNA KUŚ specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi 1. Motywacja pracowników jako element zarządzania przedsiębiorstwem 2. Pozapłacowe formy motywowania pracowników na przykładzie wybranej organizacji
Bardziej szczegółowoStudia II stopnia (magisterskie) niestacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Finanse i Rachunkowość Promotorzy prac magisterskich
Studia II stopnia (magisterskie) niestacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Finanse i Rachunkowość Promotorzy prac magisterskich prof. zw. dr hab. Ewa Bogacka-Kisiel systemy bankowe usługi i procedury
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Problemy ekonomiczne
Uniwersytet Szczeciński 6 maja 2015 r. Problemy ekonomiczne Ekonomia w domu Przemysław Pluskota EKONOMIA jest jedną z dziedzin nauk społecznych zajmującą się badaniem prawidłowości i działaniem mechanizmów
Bardziej szczegółowoA. INFORMACJA O PRZEBIEGU WYKONANIA BUDŻETU GMINY POLICE ZA I PÓŁROCZE 2018 ROKU I. CZĘŚĆ OPISOWA WPROWADZENIE. Niniejsza informacja obejmuje:
A. INFORMACJA O PRZEBIEGU WYKONANIA BUDŻETU GMINY POLICE ZA I PÓŁROCZE 2018 ROKU I. CZĘŚĆ OPISOWA. 1.1. WPROWADZENIE. Niniejsza informacja obejmuje: 1) wykonanie dochodów budżetowych: - według działów,
Bardziej szczegółowoPOZIOM EDUKACJI FINANSOWEJ POLAKÓW 2018
POZIOM EDUKACJI FINANSOWEJ POLAKÓW 2018 Spotkanie prasowe w ramach II Kongresu Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości 15 marca 2018 roku Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości 2018 II Kongres
Bardziej szczegółowoniestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 30 0 0 0 0 Studia niestacjonarne 24 0 0 0 0
1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Kod kursu Ekonomia stacjonarne ID1106 niestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 0 0 0 0 0 Studia niestacjonarne
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA DOCHODÓW PUBLICZNYCH W POLSCE W 2001 ROKU
Kamil Zubelewicz STRUKTURA DOCHODÓW PUBLICZNYCH W POLSCE W 2001 ROKU Polska stoi obecnie przed koniecznością dokonania reformy finansów publicznych. Warto jednak dyskusję na ten temat poprzedzić rzetelną
Bardziej szczegółowo