14 maja 2010 r. PRZEGLĄD PRASY

Transkrypt

1 14 maja 2010 r. PRZEGLĄD PRASY PULS BIZNESU, 14/05/2010 r., s. 03 i kasa na badania, AJ Zmiana przepisów ułatwi przedsiębiorcom drogę po unijne wsparcie. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego znowelizowało rozporządzenie dotyczące działań PO Innowacyjna Gospodarka. RZECZPOSPOLITA, Rynki & firmy, 14/05/2010 r., s. B8 Czas na lotnicze innowacje, Zbigniew Lentowicz Najnowocześniejsze w Europie laboratorium badań silników lotniczych za 165 mln zł powstanie w Zielonce pod Warszawą. Ma pracować dla potęg światowej awiacji. PRZEGLĄD PORTALI INTERNETOWYCH Polsko Szwajcarski Program Badawczy Portal Innowacji Do 30 lipca 2010 r. Ośrodek Przetwarzania Informacji prowadzi nabór wniosków na wspólne projekty badawcze w ramach Polsko Szwajcarskiego Programu Badawczego. Program Badawczy będzie realizowany w ramach priorytetu Rozwój społeczny i zasobów ludzkich, Szwajcarsko - Polskiego Programu Współpracy. Całkowita wartość Programu wynosi ok mln franków szwajcarskich (włączając alokację o wartości do 18 mln franków szwajcarskich i 15% współfinansowania po stronie polskiej), z czego ponad 19 mln franków szwajcarskich będzie dostępne dla wspólnych projektów badawczych - prowadzonych we współpracy polskich instytucji z partnerami szwajcarskimi. Taki model współdziałania pozwoli w sposób systematyczny rozwijać dwustronną współpracę w zakresie badań naukowych oraz doprowadzi do efektywnego transferu technologii i know how. Celem Programu jest wspieranie rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, poprzez stopniowe podnoszenie poziomu wiedzy. Strona szwajcarska oczekuje, że priorytetowo będą traktowane polsko - szwajcarskie wspólne projekty badawcze oraz partnerstwa szwajcarskich i polskich instytucji badawczych. Projekty mogą dotyczyć pięciu obszarów badawczych: ICT (Information and Communication Technology), Energia odnawialne źródła energii, Nanotechnologie, Zdrowie oraz Środowisko. O środki finansowe mogą ubiegać się: uczelnie publiczne i niepubliczne; jednostki badawczo rozwojowe; placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk; organizacje pozarządowe prowadzące działalność naukową; inne podmioty prowadzące działalność w zakresie badań i rozwoju. Projekty realizowane w ramach Polsko Szwajcarskiego Programu Badawczego mogą otrzymać dofinansowanie do 100% kosztów kwalifikowalnych (85% finansowanych jest przez stronę szwajcarską, a 15% w ramach polskiego budżetu). Za koszty kwalifikowalne uznaje się koszty ponoszone przez polskiego beneficjenta i jego szwajcarskiego partnera. Podział kosztów będzie określony w umowie partnerskiej, jakkolwiek finansowanie kosztów partnera szwajcarskiego nie powinno przekroczyć 50% wysokości wkładu strony szwajcarskiej. Początkową datą kwalifikowalności wydatków będzie data podpisania umowy 1

2 o dofinansowanie. Wydatki w ramach wspólnych projektów badawczych nie mogą być ponoszone później niż do 30 czerwca 2016 r. Beneficjenci mogą wnioskować o wsparcie na realizację: mniejszych projektów badawczych o wartości od 0,3 do 1 mln franków szwajcarskich (wstępnie zarezerwowano dla nich 60% środków alokowanych dla programu) większych projektów o wartości od 1 do 2 mln franków szwajcarskich (wstępnie zarezerwowano dla nich 40% środków Programu). Instytucją odpowiedzialną za wdrażanie programu jest Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI), występujący jako Instytucja Realizująca. OPI jest odpowiedzialny m.in. za przeprowadzanie naboru wniosków, organizowanie oceny i wyboru projektów, zawieranie umów z wybranymi polsko - szwajcarskimi partnerami, monitorowanie projektów, ocenę formalną wniosków oraz raportowanie i przekazywanie wniosków o płatność do Krajowej Instytucji Koordynującej, której rolę pełni Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Ważną rolę w procesie wdrażania programu pełni Wspólny Polsko - Szwajcarski Komitet ds. Wyboru Projektów. Oprócz wyboru projektów, Komitet uczestniczy w ustalaniu kryteriów przy wyborze projektów oraz doradza w sprawie warunków naboru wniosków. Wspólny Polsko - Szwajcarski Komitet ds. Wyboru Projektów jest panelem naukowym, składającym się z trzech członków polskich i trzech członków szwajcarskich. Ocena merytoryczna będzie dokonywana przez polskich, szwajcarskich lub międzynarodowych ekspertów. Na tej podstawie zostanie przygotowana lista rankingowa projektów. Ostatecznie, Komitet zarekomenduje do realizacji najlepsze wnioski. Na tej podstawie, OPI podpisze umowy o dofinansowaniu z beneficjentami. Polsko-Szwajcarski Program Badawczy jest elementem Szwajcarsko - Polskiego Programu Współpracy. Podstawowym kryterium oceny wniosków będzie jakość naukowa oraz jakość partnerstwa powołanego dla potrzeb realizacji projektów w ramach programu. Ponadto ważnym elementem branym pod uwagę przy ocenie wniosków będzie to, w jakim stopniu projekt realizuje założenia strategii zrównoważonego rozwoju dla Polski. Projektodawca powinien wykazać zgodność swojego pomysłu z tą koncepcją. Szwajcarsko-Polski Program Współpracy, czyli tzw. Fundusz Szwajcarski, jest formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię Polsce i 9 innym państwom członkowskim Unii Europejskiej, które przystąpiły do niej 1 maja 2004 r. Na mocy umów międzynarodowych, zawartych 20 grudnia 2007 r. w Bernie, ponad 1 mld franków szwajcarskich trafi do dziesięciu nowych państw członkowskich. Dla Polski, Program Szwajcarski przewiduje niemal połowę środków (ok. 489 mln CHF). Szwajcarska pomoc finansowa ma na celu m.in. stworzenie jak najlepszych warunków dla budowania wspólnych partnerstw instytucjonalnych, wspólnych projektów badawczych oraz pogłębienia istniejących relacji polsko - szwajcarskich w dziedzinie badań. European Research Infrastructures for Innovation and Development Od 16 do 17 czerwca 2010r. odbędzie się, po raz drugi, we Wrocławiu międzynarodowa konferencja European Research Infrastructures for Innovation and Development (ERIFID), której głównym organizatorem jest Wrocławskie Centrum Badań EIT+. Wśród zaproszonych gości jest wielu przedstawicieli krajowego i międzynarodowego świata nauki i biznesu m.in. Friedrich Winskowski z Instytutu Maxa Planca w Niemczech, Patrick Amblard, przedstawiciel Komisji Europejskiej, a także Marek Langer z Uniwersytetu technologicznego we Wrocławiu oraz Marcin Szumowski, reprezentant Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT) z Warszawy. Celem nadrzędnym konferencji będzie zaprezentowanie koncepcji oraz założeń polityki wsparcia infrastruktury sektora R&D w Europie. Wolą organizatorów jest stworzenie międzynarodowego forum współpracy, którego zadaniem będzie ułatwienie wymiany wiedzy i doświadczenia, a także wskazanie dobrych praktyk zarządzania i finansowania centrów badawczo rozwojowych. Dwudniowy program konferencji obejmuje szereg sesji tematycznych, w ramach których podejmowane będą zagadnienia związane z motywem przewodnim konferencji wsparciem infrastrukturalnym dla sektora badawczo rozwojowego oraz innowacji. Dyskusje i wystąpienia zaproszonych gości będą poświęcone 2

3 strategiom, modelom zarządzania oraz finansowania krajowych i europejskich centrów badawczych. Jednocześnie uczestnicy konferencji chcą skupić swoją uwagę na aspektach związanych z integracją obszarów badawczych na poziomie regionalnym. Zorganizowany zjazd ekspertów jest kontynuacją pracy podjętej rok wcześniej w trakcie poprzedniej edycji konferencji. Pierwszego dnia konferencji przewidziano trzy sesje tematyczne, które rozpocznie wystąpienie Pascala Boijmansa przedstawiciela Komisji Europejskiej. Wygłosi on referat pod hasłem Rola publicznych autorytetów w kooperacji sektora naukowego z przedsiębiorcami. Uzupełnieniem tego będzie zaprezentowany przez Marka Mawhinney a wykład nt. wsparcia organizacyjnego dla transferu technologii. Druga sesja dotyczyć będzie zagadnień związanych z finansowaniem oraz sferą ekonomiczną w sektorze badań i rozwoju. Prelegentami będą eksperci w dziedzinie finansów, m.in. John Davis z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w Luxemburgu, a także Magdalena Małachowska z Krajowego Punktu Kontaktowego. Powiedzą oni, gdzie i jak szukać źródeł finansowania dla sektora R&D, a także jak efektywnie z nich korzystać żeby osiągnąć zamierzone cele. Sesja trzecia obejmie panele tematyczne dotyczące zaplecza infrastrukturalnego obszaru rozwojowo badawczego. Jednocześnie planowane jest podjęcie problematyki dotyczącej skutecznej transformacji idei i pomysłów w praktyczne rozwiązania. W innym miejscu konferencji odbędą się prezentacje przedstawicieli europejskich instytucji skutecznego otoczenia innowacyjnego biznesu, o swoich doświadczeniach powiedzą m.in. Jesus Purroy z Barcelońskiego Parku Naukowego, Bogdan Marciniec z Wielkopolskiego Centrum Zaawansowanych Technologii w Poznaniu, a także reprezentant jednostki organizującej Konferencję Łukasz Nieradko z EIT+. Drugi dzień konferencji obejmuje cztery sesje, z których pierwsza poświęcona będzie przeglądowi polskich instytucji oraz placówek specjalizujących się we wdrażaniu nowoczesnych technologii, a co za tym idzie wspierających rozwój polskiej gospodarki opartej na wiedzy. Jeden z referatów wygłoszony przez Leszka Grabarczyka, z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dotyczyć będzie przeglądu osiągnięć i planów polskiej polityki rozwoju w latach Kolejnym prelegentem sesji będzie Bogusław Smólski z Krajowego Centrum Badań i Rozwoju, który podejmie kwestie polskiej polityki naukowo badawczej. Przewidziano także czas na wystąpienia przedstawicieli Centrum EIT+, którzy zaprezentują dorobek oraz osiągnięcia Wrocławskiego Centrum Badań. Kolejne sesje będą dotyczyć m.in. zasad transferu technologii oraz tego, w jaki sposób zwiększyć efektywność wykorzystania nauki w biznesie. Wrocławskie Centrum Badawcze EIT+ zostało utworzone w 2007r. To nowatorskie przedsięwzięcie ma na celu tworzenie oraz rozwijanie nowych sposobów współpracy pomiędzy sektorem edukacji i nauki z lokalnymi przedstawicielami innowacyjnego biznesu. W jego skład wchodzą główne uczelnie wrocławskie oraz samorządy Miasta Wrocławia i Województwa Dolnośląskiego. Jak mówią twórcy Centrum, jego sztandarową misją jest efektywne zarządzanie wiedzą, przez co należy rozumieć kreowanie oraz transfer wiedzy, jak również organizacja i prowadzenie badań użytecznych społecznie i rynkowo. Centrum współpracuje z kilkunastoma międzynarodowymi partnerami m.in. z Europejskim Instytutem Innowacji i Technologii (EIT), Wspólnotą Regionalnych Wdrożeń Innowacji, Instytutem Maxa Plancka, Ośrodkiem Badawczo Rozwojowym w Zurichu oraz Klastrem Chemicznym Bawarii Inwestycja w przyszłość budowa Parku Naukowo Technologicznego Polska- Wschód Suwałkach rozpoczęła się budowa infrastruktury Parku Naukowo - Technologicznego Polska Wschód. Budowa będzie współfinansowana z Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, Działanie 1.3 Wspieranie innowacji oraz budżetu państwa. Głównym celem Parku będzie rozwój ekonomiczny północno wschodniej Polski oraz rozwój gospodarki opartej na wiedzy. W regionie Podlasia funkcjonuje kilka proinnowacyjnych instytucji; są to przede wszystkim Park Naukowo-Technologiczny Polska-Wschód i Inkubator Technologiczny w Suwałkach, Centrum Innowacji i Transferu Technologii w Białymstoku oraz Ośrodek Innowacji NOT, 3

4 Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych oraz Międzynarodowe Wschodnie Centrum Innowacji. Działają również Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Uniwersytecie w Białymstoku oraz Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania. Jednak współpraca instytucji zajmujących się na Podlasiu rozwojem innowacyjnego biznesu z regionalnymi uczelniami jest mało efektywna w zakresie transferu technologii. Koszt budowy nowego obiektu wraz z wyposażeniem wyniesie prawie 67 milionów złotych, z czego 90% stanowi dofinansowanie ze środków unijnych. Zakończenie prac planowane jest na drugą połowę Będzie to jedna z największych tego typu inwestycji w Polsce wschodniej. Instytucja będzie miejscem pracy naukowców i studentów. Z pomocy instytucji będą mogli korzystać przedsiębiorcy. Suwałki zasługują na pomoc i rozwój powiedział Dariusz Bogdan, wiceminister gospodarki. Koncepcja utworzenia Parku Naukowo Technologicznego w Suwałkach powstała z inicjatywy prezydenta miasta w 2003 roku. Nowa instytucja miała wspierać rozwój przedsiębiorczości i przyciągać nowoczesne technologie. Józef Gajewski, prezydent Suwałk przyznaje, że dotychczas Park mógł wydawać się czymś iluzorycznym. Placówka zajmowała kilka pomieszczeń w obecnej siedzibie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej. Była organizatorem naukowych spotkań i konferencji. Później przy Parku zaczęły działać mikro-przedsiębiorstwa. Teraz, kiedy udało się pozyskać olbrzymie dofinansowanie, przyszedł czas na budowę obiektów Parku. Chociaż otwarcie siedziby Parku nastąpi za 3 lata władze instytucji już myślą jak wypełnią nowe budynki. Zainteresowanie współpracą z nami deklarują też zagraniczne firmy mówi Wiktor Raczkowski, Prezes Parku Naukowo - Technologicznego Polska Wschód. Na siedzibę Parku złożą się cztery budynki: Inkubator Technologiczny, Laboratoria, Centrum Innowacji i Hala Procesów Technologicznych: a) Budynek Inkubatora Technologicznego będzie miał trzy piętra. W budynku tym znajdą się pomieszczenia biurowe instytucji prowadzących już działalność gospodarczą, a także tych, które planują dopiero rozpoczęcie tej działalności. Pomieszczenia zostaną wyposażone w niezbędną infrastrukturę (najnowocześniejsze media z szerokopasmowym Internetem włącznie), meblami i komputerami. Na każdym piętrze znajdować się będą również pomieszczenia przeznaczone do dyspozycji firm znajdujących się w Inkubatorze pokoje spotkań do rozmów biznesowych, nawiązywania kontaktów, a także biblioteka nowości innowacyjnych itp. b) Budynek, w którym umiejscowione zostaną cztery laboratoria. Powierzchnia tych laboratoriów ok. 1300m². Zgodnie z programem funkcjonalno-użytkowym zakłada się utworzenie następujących laboratoriów: platforma multimedialna, kreatywności akademickiej, centrum energii odnawialnych oraz badania produktu chemicznego. Laboratoria wynajmować będą innowacyjne firmy, które będą zainteresowane ulokowaniem się w Parku. c) Hala procesów technologiczno-logistycznych. Hala ta stanowić ma zaplecze do prowadzenia działalności produkcyjnej przez firmy znajdujące się w Inkubatorze Technologicznym. Powierzchnie magazynowe pozwolą na prowadzenie np. działalności logistycznej dla potrzeb lokatorów Inkubatora jak i firm ulokowanych na terenie Parku. d) Budynek Międzynarodowego Wschodniego Centrum Innowacji zawierał on będzie dwie sale konferencyjne wraz z zapleczem tj. m.in. szatnią, pomieszczeniami dla tłumaczy, zapleczem na potrzeby cateringu. Na parterze znajdować się będzie mała sala konferencyjno-szkoleniowa o powierzchni ok. 170m² z możliwością składania ścian w celu uzyskania większej powierzchni pozwalającej wykorzystać ją jako powierzchnię wystawienniczą. Na parterze znajduje się również część przeznaczona dla potrzeb gastronomii (cateringu). Cały obiekt składał się będzie z czterech segmentów połączonych w jedną całość. Budynek wykonany zostanie w zgodzie z nowoczesnymi technologiami spełniającymi wymagania budynku inteligentnego. Obiekt ten na pewno wyróżniał się będzie architekturą, wykończeniem oraz funkcjonalnością pomieszczeń jak i całego obiektu. W nowych obiektach Parku prace znajdzie ok. 20 osób przygotowujących i realizujących nowe projekty dla Suwałk i Suwalszczyzny. Szacuje się, że w Inkubatorze i laboratoriach prace zajdzie ok. 200 osób. Mamy nadzieję, że będą to absolwenci suwalskich wyższych 4

5 uczelni, którzy tu właśnie będą mogli realizować swoje aspiracje i plany życiowe, bez konieczności poszukiwania miejsca dla siebie w innych regionach czy krajach - mówi Prezes Parku Wiktor Raczkowski. InnoGenerator.pl - innowacje podane na lekko Już od kilku miesięcy w sieci działa InnoGenerator, blog popularyzujący kulturę innowacyjności. Autorzy zamieszczają nie tylko informacje o nowościach i innowacyjnych produktach, ale również chcą zmienić postrzeganie innowacji i propagować ich wykorzystanie na co dzień. Zespół redakcyjny tworzy trójka pasjonatów, którzy w pracy zawodowej mają okazje poznawać ten temat z różnych perspektyw, a swoje przemyślenia i doświadczenia przelewają na artykuły na blogu. InnoGenerator już w lipcu tego roku będzie obchodził swoje pierwsze urodziny. Głównym założeniem bloga jest pisanie o innowacjach w sposób lekki i przyjemny. InnoGenerator w odróżnieniu od innych miejsc w sieci prezentuje nie tylko nowe produkty, ale również proces tworzenia i kulturę innowacyjności. Sam pomysł powstał w głowach trojga przyjaciół, którzy, ze względu na swoje wykształcenie, postrzegają innowacje z trzech różnych perspektyw: ekonomicznej, prawnej i technicznej. Autorzy czerpią również inspiracje ze swoich doświadczeń zawodowych i zainteresowań, co czyni InnoGeneratora różnorodnym i wielowymiarowym źródłem wiedzy. InnoGenerator publikuje m.in. informacje o dotacjach na innowacje, ciekawych wydarzeniach, dokonaniach wielkich koncernów, ale również o małych gadżetach, czy wynalazkach prosto z garażu. Dotychczas na blogu można było przeczytać np. o bezprzewodowym prądzie, o historii polskiej myśli innowacyjnej, o kulturze innowacyjności w takich firmach, jak 3M czy Anheuser-Busch. Innowacje kojarzone są z wieloletnią pracą w laboratoriach wielkich korporacji i z wielomilionowymi nakładami finansowymi. InnoGenerator.pl pokazuje, że innowacje to również filozofia pracy, podejście do biznesu i sposób myślenia, które mogą tworzyć niejednokrotnie przewagę konkurencyjną. Autorzy bloga wierzą, że innowacyjność może stać się kołem zamachowym polskiej przedsiębiorczości, a także prowadzić do pozytywnych zmian w życiu codziennym. Nauka Polska PAP Niezwykły eksperyment na Wydziale Fizyki UW W pracowniach Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (WF UW) naukowcy opracowali metody zapisu i odczytu informacji w pojedynczym atomie manganu. Przeprowadzony eksperyment może przyczynić się do budowy komputerów o ogromnych mocach obliczeniowych. Jak informuje Narodowe Laboratorium Technologii Kwantowych (NLTK) - w skład którego wchodzi m.in. UW - współczesne komputery stają się coraz szybsze dzięki miniaturyzacji: liczba tranzystorów w komputerowych procesorach podwaja się mniej więcej co półtora roku. Miniaturyzacji nie można jednak kontynuować w nieskończoność, na przeszkodzie staje ziarnista, atomowa struktura materii. Prace prowadzone przez naukowców z WF UW wykazały, że informację kwantową można z powodzeniem zapisać w pojedynczym atomie manganu, a następnie przetworzyć w nim i odczytać. "Dotarliśmy do fizycznego limitu rozmiarów elementów przetwarzających informację. Co więcej, przechowujemy ją za pomocą efektów kwantowych, które w przyszłości będzie można wykorzystać do budowy komputerów nowego typu, o wielkich mocach obliczeniowych" - informuje prof. Jan Gaj z Wydziału Fizyki UW. Współczesne komputery operują na klasycznych bitach. Każdy taki bit może przyjmować tylko dwa stany, którym przypisuje się umowne wartości "0" i "1". Komputer kwantowy będzie zawierał kubity, czyli bity kwantowe, które mogą znajdować się także w mieszaninie swych dwóch stanów (superpozycji). 5

6 Jak zapewniają specjaliści z NLTK, mangan oferuje jeszcze ciekawsze możliwości. "Do przechowania informacji w atomie manganu wykorzystujemy jego spin, czyli cechę kwantową związaną z wirowaniem" - tłumaczy prof. Gaj. W jednym atomie manganu daje się zapisać więcej niż dwa, lecz mniej niż trzy bity informacji. Podobnie jak zwykły kubit, atom manganu może znajdować się w superpozycji swoich stanów. Gdyby taki stan udało się rozszerzyć na grupę atomów manganu, każdy kolejny atom zwielokrotniałby możliwości obliczeniowe komputera kwantowego. Jak podaje NLTK, komputer kwantowy z 10 atomów manganu w każdym kroku przetwarzałby ponad 60 milionów stanów, a zbudowany ze zwykłych kubitów zaledwie nieco ponad tysiąc. W tym czasie klasyczny komputer przetworzyłby tylko jeden stan z 1024 możliwych. By dobrze przygotować się do doświadczeń na pojedynczych atomach warszawscy naukowcy najpierw wyhodowali tzw. kropki kwantowe, czyli specjalne, powstające na drodze samoorganizacji struktury półprzewodnikowe wielkości miliardowych części metra. Są one wykonane z tellurku kadmu, otoczonego tellurkiem cynku. Kropki kwantowe są niekiedy nazywane "sztucznymi atomami", ponieważ uwięzione w nich elektrony emitują światło podobnie jak w atomach, w postaci fotonów o ściśle określonych energiach. Kropki kwantowe zostały wyhodowane na płytce półprzewodnika przez dr. Piotra Wojnara z grupy prof. Jacka Kossuta z Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Na rosnące w próżni kropki kwantowe dr Wojnar skierował tak słabą wiązkę atomów manganu, by na jak największej liczbie kropek osadzić po jednym atomie. Tak przygotowana płytka trafiła na Wydział Fizyki UW, gdzie naukowcy umieścili ją w optycznym układzie pomiarowym. Za jego pomocą można w kilka godzin odszukać kropki z pojedynczymi atomami manganu. Jak informuje NLTK, na pojedynczej płytce półprzewodnikowej powstaje wiele kropek kwantowych. Składają się one z tysięcy atomów, w każdym przypadku rozmieszczonych nieco inaczej. Każda kropka emituje fotony o energiach charakterystycznych tylko dla siebie. Efekt ten jest niezwykle istotny, bo pozwala fizykom wybrać jedną, konkretną kropkę kwantową i nawiązać z nią kontakt. Emitowane przez kropkę fotony niosą informację o stanie uwięzionych w niej elektronów. "Jeśli elektrony w kropce kwantowej oddziaływały z atomem manganu, w emitowanym świetle pojawi się sześć charakterystycznych pików odpowiadających sześciu stanom spinowym manganu. Gdy jeden z pików dominuje oznacza to, że atom manganu najczęściej znajduje się w odpowiadającym mu stanie" - podaje NLTK. Subtelniejszych metod wymaga przełączenie manganu do wybranego stanu spinowego. W tym celu na płytce półprzewodnikowej naukowcy z WF UW wyszukują dwie kropki, które powstały tak blisko siebie, że tworzą parę. Za pomocą światła laserowego można wówczas "wrzucić" elektron o określonym spinie do jednej kropki, skąd przetuneluje do drugiej, z atomem manganu, i zacznie z nim oddziaływać. Powtarzając ten proces wielokrotnie, fizycy potrafią wprowadzić atom manganu w wybrany stan spinowy. W nowym stanie atom przebywa przez mniej więcej jedną tysięczną sekundy. "Milisekunda to niewiele, trzeba jednak pamiętać, że potrafimy w tym czasie zmienić stan atomu nawet kilkaset tysięcy razy. To wystarczy, aby przeprowadzić cały szereg operacji" - zaznacza prof. Gaj. Badania będzie można prowadzić z jeszcze większą precyzją dzięki wyposażeniu dostarczanemu przez NLTK: nowym femtosekundowym laserom impulsowym, nadprzewodzącemu magnesowi wytwarzającemu pole magnetyczne silniejsze od generowanego przez magnesy działające w tunelu akceleratora LHC i strojonemu oscylatorowi optycznemu, za pomocą którego precyzyjnie dopasowuje się częstotliwość światła laserowego do częstotliwości drgań elektronu w danej kropce kwantowej. "Dzięki tak nowoczesnej aparaturze będziemy mogli kontynuować prace badawcze na najwyższym poziomie i przeprowadzać doświadczenia, których przed nami nie zrobił nikt na świecie" - podkreśla prof. Gaj. 6

7 Niedopałki papierosów pokonają korozję Gadżetomania.pl Chińczycy wpadli na pomysł, by wykorzystać niedopałki papierosów do produkcji inhibitorów korozji. Surowca jest sporo; licząc na sztuki wychodzi (pięć bilionów sześćset miliardów) rocznie. Ponoć tyle niedopałków co roku ląduje na ziemi. Wszystko, co w nich zostaje, a co nie ulegnie biodegradacji, wsiąka w grunt. Tak się składa, że to same toksyny. Chińczycy wpadli na pomysł, by wykorzystać zwarte w niedopałkach substancje do produkcji skutecznych inhibitorów korozji. W opracowaniu technologii pomogło proste doświadczenie: do 100 mililitrów wody destylowanej dodano 5 niedopałków papierosów. Moczenie pozostałości po papierosach trwało 24 godziny. Po tym czasie do wyciągu wlano 10% roztwór kwasu solnego, który w tym stężeniu wywołuje korozję stali. Jak się okazało, korozja zmniejszyła się aż o 95%. Eksperymentów było więcej z różnymi stężeniami kwasu. Odkryto jedną zasadę: wyższe stężenie kwasu wymagało dodania większej ilości niedopałków. Co zatem skutecznie hamowało korozję? Wg członków zespołu przeprowadzającego doświadczenia podejrzane są głównie 3 substancje: nikotyna, kotynina, N- nitrozonornikotyna, czyli główne składowe dymu tytoniowego. Gdyby faktycznie technologia produkcji inhibitorów korozji z niedopałków papierosów okazała się rentowna, rozwiązaniu uległby problem zaśmiecania środowiska naturalnego przez porzucone gdziekolwiek bądź pety. O tym, jaka jest skala zanieczyszczenia otoczenia niedopałkami, świadczy chociażby fakt, iż prawie 30% śmieci znalezionych na plażach to resztki wypalonych papierosów właśnie. Natomiast wyobrażenie o tym, jak są one niebezpieczne, daje wynik eksperymentu przeprowadzonego w zeszłym roku w San Francisco, podczas którego do litra zwykłej wody wrzucono cztery filtry z wypalonych papierosów i wpuszczono rybki. Efekt był taki, że połowa z rybek padła. Niektórzy palacze lubią przekonywać, że papierosy konserwują. W świetle opisanego odkrycia wydaje się, że mają całkowitą rację; z jednym małym ale: wprawdzie korozja może żadnego palacza nie przegryzie, ale rak płuc poradzi sobie z niejednym amatorem papierosowego dymka. Ten kubek zagotuje wodę w 90 sekund Choć trudno w to uwierzyć, dwaj widoczni na zdjęciu chłopcy zajmują się czymś zupełnie innym, niż imprezowaniem na rynku w Krakowie. Ben Millett i Alan Harrison zaprojektowali czajnikokubek The Kug celem pomocy ludziom z artretyzmem, jako część zaliczenia w dublińskim National College of Art and Design. Dwaj studenci długo przyglądali się starszym osobom, aż doszli do wniosku, że operowanie czajnikiem z gorącą wodą i kubkiem, szklanką czy filiżanką, należy do wyjątkowo niewdzięcznych rzeczy. Postanowili więc połączyć dwa przedmioty codziennego użytku w jeden, wygodny i lekki gadżet. The Kug wygląda jak zwykły kubek podróżny, który udaje, że może utrzymać temperaturę, ale w istocie niewiele robi w tym celu. Ale tak naprawdę jest to połączenie kubka i czajnika, ponieważ The Kug bez problemu może doprowadzić wodę do wrzenia w 1,5 minuty. The Kug składa się z dwóch, połączonych kubków. Zewnętrzny podłącza się do bazy, którą trzeba wpiąć do sieci elektrycznej, aby grzałka zagotowała to, co znajduje się w wewnętrznym kubku. Wewnętrzną część The Kug można wyjąć i umyć. Za pomocą regulacji w podstawie można także ustawić grzałkę tak, aby tylko utrzymywała temperaturę płynu nie doprowadzając do wrzenia. The Kug, jak zauważają 7

8 twórcy, pozwala także na oszczędność wody i energii, gdyż gotuje się tylko tyle wody, ile potrzeba. Rzecz jasna, czajnikokubek jest przenośny, można zagotować w nim wodę na herbatę, po czym zabrać ze sobą do samochodu, czy postawić na biurku. Tylko jakoś nie wyobrażam sobie, aby robić w nim kawę. W końcu to jednak kawę zalewa się wrzątkiem, a nie odwrotnie. A to już eliminowałoby wspomniane połączenie dwóch sprzętów AGD w jeden. W każdym razie Millett i Harrison zostali zasypani zapytaniami o swój The Kug i szybko okazało się, że pomysł przypadł do gustu znacznie szerszemu gronu osób, niż tylko starszych i schorowanych. Być może więc wkrótce ujrzymy The Kug wdrożony komercyjnie. 8