(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2012/45 EP B1 (13) (51) T3 Int.Cl. A61K 35/74 ( ) A23L 1/30 ( ) A61P 1/00 ( ) (54) Tytuł wynalazku: Sposób zmniejszania obwodu brzucha przez podawanie bakterii bifidobacterium (30) Pierwszeństwo: (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2009/26 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2013/02 (73) Uprawniony z patentu: Compagnie Gervais Danone, Paris, FR (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 NATHALIE GOUPIL-FEUILLERAT, Palaiseau, FR DENIS GUYONNET, Levallois Perret, FR STEFAN JAKOB, SAINT ARNOULT-EN-YVELINES, FR (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Anna Grzelak WTS RZECZNICY PATENTOWI WITEK, ŚNIEŻKO I PARTNERZY ul. R. Weigla Wrocław Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 Opis [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy Bifidobacterium animalis do zastosowania w zmniejszaniu obwodu brzucha u osobnika z IBS (zespół jelita drażliwego, IBS ang. irritable bowel syndrome) z objawami lub podejrzeniem rosnącego obwodu brzucha, przy czym wymienionemu osobnikowi podawane jest co najmniej 1 x 10 9 cfu (ang. colony forming units, jednostki tworzące kolonię) wymienionego Bifidobacterium animalis dziennie, przez co najmniej 15 dni. Niniejszy wynalazek dotyczy również nieterapeutycznego sposobu zmniejszania obwodu brzucha u zdrowego osobnika, obejmującego etap podawania wymienionemu osobnikowi dziennie co najmniej 1 x 10 9 cfu bakterii wybranych z grupy bakterii Bifidobacterium animalis. [0002] Obwód brzucha u osobników zdrowych zmienia się w ciągu dnia i wydaje się być zgodny z określonym wzorcem, to znaczy zwiększa się z upływem dnia, jest bardziej widoczny po posiłkach, a zmniejsza się w nocy. Wzrost obwodu brzucha, zwłaszcza po posiłkach, jest dla wielu osób codzienną lub regularną dolegliwością, którą chcieliby usunąć lub przynajmniej zmniejszyć. [0003] Znaczny wzrost obwodu brzucha może także wskazywać na zaburzenia czynnościowe jelita, takie jak zespół jelita drażliwego (IBS). [0004] Zespół jelita drażliwego (IBS) jest czynnościowym zaburzeniem jelita, w którym ból i dolegliwości brzuszne wiążą się z defekacją lub zmianą w czynnościach jelit oraz z cechami zaburzeń defekacji. [0005] Pacjenci mogą prezentować zaparcia (IBS-C - ang. irritable bowel syndrome with constipation) lub biegunkę (IBS-D - ang. irritable bowel syndrome with diarrhoea) lub połączenie obu (IBS-M - ang. mixed irritable bowel syndrome) lub też żadną z tych trzech cech (IBS-U - ang. irritable bowel syndromeunsubtype ; U od ang. Unsubtype oznacza nieokreślony ) (1). IBS dotyczy od 10% do 20% populacji (1-4) i skutkuje znaczącą absencją w pracy oraz zmniejszoną jakością życia (5-6). Pomimo że stanowi niemal połowę doniesień klinicznych w dziedzinie gastroenterologii (7), dostępne sposoby leczenia są dalekie od zadowalających (1,7). [0006] Tak więc istnieje zapotrzebowanie na środki redukujące częściowo lub w całości niewielkie wzrosty obwodu brzucha u osób zdrowych, ale także redukujące częściowo lub w całości istotniejsze wzrosty obwodu brzucha u pacjentów z IBS. [0007] Wykazano, że zastosowanie pewnych preparatów probiotycznych, zawierających bakterie takie jak bakterie propionowe, bakterie kwasu mlekowego i/lub bifidobakterie, umożliwia modyfikację flory jelita niektórych pacjentów (8, 9, 9bis). Ponadto, zarówno w modelach ludzkich jak i zwierzęcych, dla wielu probiotyków wykazano wpływ modyfikujący kurczliwość przewodu pokarmowego lub nadmierne wzdęcia, tendencję do wzdęć czy ból brzucha (10). [0008] Guyonnet et al., Alimentary Pharmacology & Theraputics, 2007, ujawnia wpływ Bifidobacterium animalis DN na IBS. Marteau et al., Aliment Pharmacol Ther., 2002, ujawnia zastosowanie Bifidobacterium animalis DN w celu skrócenia czasu pasażu jelitowego u zdrowych kobiet. [0009] Co zaskakujące, stwierdzono, że podawanie co najmniej 1x 10 9 cfu Bifidobacterium animalis dziennie, przez co najmniej 15 dni, może znacząco zmniejszyć obwód brzucha u osobnika. [0010] Przedmiotem niniejszego wynalazku jest więc Bifidobacterium animalis do zastosowania zgodnie z zastrzeżeniem 1 oraz nieterapeutyczny sposób określony w zastrzeżeniu 14. [0011] W korzystnym wykonaniu wynalazku wymieniona bakteria jest podawana, w sposobie nieterapeutycznym, przez co najmniej 15 dni. 2

3 [0012] Termin obwód brzucha ma oznaczać miarę odległości dookoła brzucha w ustalonym miejscu, zazwyczaj na poziomie pępka. Do pomiaru obwodu brzucha może być wykorzystana pletyzmografia indukcyjna brzucha. Pomiar obwodu brzucha może być także przydatny w obiektywnej ocenie wzdęcia brzucha. [0013] W celu zrozumienia wynalazku należy zrozumieć, że wzrost obwodu brzucha oraz rozdęcie (ang. bloating) nie są równoznaczne dla znawcy, specjalisty gastroenterologii. Do niedawna, badania nad rozdęciem (ang. bloating) i wzdęciem (ang. distention) były skąpe i głównie empiryczne, jak również oparte na założeniu, że oba określenia opisują to samo zjawisko. Dlatego też, interpretacja danych ze starszych badań jest trudna i nawet obecnie pacjenci i ich lekarze często używają obu terminów zamiennie. Jednakże, wraz z rozwojem bardziej obiektywnych metod oceny, takich jak technika prowokacji gazem czy pletyzmografia indukcyjna brzucha, jest coraz więcej dowodów na to, że rozdęcie i wzdęcie mogą mieć różne mechanizmy patofizjologiczne. [0014] Podczas gdy rozdęcie jest subiektywnym uczuciem mierzonym przy pomocy kwestionariusza wypełnianego przez pacjenta, wzrost obwodu brzucha może być mierzony metodami obiektywnymi, takimi jak pletyzmografia indukcyjna brzucha. Liczne badania wykazały, że jedynie w przybliżeniu połowa pacjentów zgłaszających uczucie rozdęcia wykazuje obiektywnie wzdęcie brzucha ponad 90% zakresu kontrolnego, zmierzone zwalidowaną ostatnio techniką Pletyzmografii Indukcyjnej Brzucha (ang. - Abdominal Inductance Plethysmography). [0015] Przy rozdęciu ważniejsze wydają się mechanizmy sensoryczne, i tak objaw ten może być łagodzony lekami wpływającymi na tę modalność (na przykład, proponowano sprawdzenie trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych (11). W przeciwieństwie do tego, wzdęcie brzucha ma podłoże bardziej mechaniczne i proponowano sprawdzenie środków przeczyszczających i prokinetyków, będących klasą leków stosowanych na układ pokarmowy (np. Alosetron lub Tegaserod) (11). Tak więc, okazało się, że nie wszystkie osoby odczuwające rozdęcie muszą wykazywać wzrost obwodu brzucha. To sprawia, że termin rozdęcie powinien być stosowany dla opisania uczucia zwiększonego ucisku w brzuchu, a określenie wzdęcie i obwód brzucha powinny być stosowane tam gdzie występuje rzeczywista zmiana obwodu brzucha (11). We wzdęcie brzucha zaangażowane wydają się złożone mechanizmy, czasem nakładające się (11). Wzrost obwodu brzucha obserwowany jest zarówno w IBS-C jak i IBS-D, które powiązane są z przeciwnymi stanami pasażu, tzn. odpowiednio wolnym lub gwałtownym (13). Potwierdza to również fakt, że we wzrost obwodu brzucha zaangażowane są mechanizmy inne niż pasaż, takie jak czucie trzewne czy gospodarka gazami, jak również mechanizmy zależne od płci (11). [0016] Termin podawanie ma oznaczać podawanie doustne tzn. że osobnik będzie przyjmował doustnie bakterie, według niniejszego wynalazku, lub kompozycję zawierającą bakterie, według niniejszego wynalazku, lub też podawanie bezpośrednie tzn. że bakterie, według niniejszego wynalazku, lub kompozycja zawierające bakterie, według niniejszego wynalazku, będą podawane bezpośrednio in situ, w szczególności przez kolonoskopię lub doodbytniczo poprzez czopki. [0017] Podawanie doustne kompozycji zawierającej bakterie do zastosowania według niniejszego wynalazku, może być w postaci kapsułek żelowych, kapsułek, tabletek, proszków, granulek lub też doustnych roztworów czy zawiesin. [0018] W korzystnym wykonaniu wynalazku, wymieniona kompozycja, do zastosowania według wynalazku, jest kompozycją spożywczą, która może być stosowana w produkcji nowej żywności lub 3

4 składników spożywczych definiowanych w Rozporządzeniu WE nr 258/97, a w szczególności w wytwarzaniu żywności funkcjonalnej. Żywność może być uznana za funkcjonalną jeżeli w sposób satysfakcjonujący wykazano, że wywiera ona korzystny wpływ na jedną lub więcej docelowych funkcji organizmu, ponad zwykły efekt odżywczy, poprawiając stan zdrowia i samopoczucie i/lub zmniejsza ryzyko chorób (12). [0019] W korzystnym wykonaniu wynalazku, wymienione bakterie są podawane w postaci produktu nabiałowego. W szczególności, produkt nabiałowy jest fermentowanym produktem nabiałowym, a bardziej szczegółowo fermentowanym produktem nabiałowym jest jogurt. [0020] Wymieniona kompozycja może w szczególności stanowić probiotyk pakowany, na przykład, w postaci kapsułki lub kapsułki żelowej. [0021] W innym korzystnym zastosowaniu wynalazku, wymieniona kompozycja, do zastosowania według wynalazku, jest kompozycją farmaceutyczną, także połączoną z farmaceutycznie dopuszczalnym nośnikiem, który może obejmować zaróbkę. [0022] Korzystniej, kompozycja farmaceutyczna zawiera także co najmniej jeden środek działający przeciw IBS. [0023] Termin kompozycja farmaceutyczna ma oznaczać lek lub OTC (lek wydawany bez recepty, ang. Over The Counter). [0024] Zgodnie z wynalazkiem, zmniejszenie obwodu brzucha u osobnika wynosi co najmniej 1 cm. Korzystniej, zmniejszenie obwodu brzucha osobnika wynosi co najmniej 1,5 cm. [0025] Możliwa jest również ocena ilościowa zmniejszenia obwodu brzucha osobnika jako procentu zmniejszenia obwodu brzucha osobnika. Według doświadczeń wykonanych przez twórców (patrz część Przykłady ), średnie wartości obwodu brzucha u obserwowanych osobników wynoszą około 81,5 cm w warunkach wyjściowych na początku dnia (tzn. rano), a średni wzrost obwodu brzucha w ciągu dnia wynosi 3,5 cm (figura 2A). [0026] W wykonaniu wynalazku, zmniejszenie obwodu brzucha to zmniejszenie względnego maksymalnego wzdęcia brzucha. [0027] Termin względne zmniejszenie maksymalnego wzdęcia brzucha ma oznaczać średni procent zmniejszenia maksymalnego wzdęcia brzucha. Maksymalne wzdęcie lub maksymalne wzdęcie brzucha lub maksymalny wzrost obwodu brzucha jest definiowany jako średni obwód brzucha w ciągu jednej godziny zapisu, w której obwód był największy. [0028] Na przykład, pacjent którego obwód brzucha wynosi 81,5 cm w warunkach wyjściowych, i którego maksymalny wzrost obwodu brzucha wynosi 6 cm, u którego wystąpiłoby zmniejszenie obwodu brzucha o 3 cm (tzn. 3,7% obwodu brzucha), wykaże zmniejszenie względnego maksymalnego wzdęcia brzucha o 50% (3cm/6cm). [0029] Korzystnie, zmniejszenie względnego maksymalnego wzdęcia brzucha wynosi co najmniej 50%. [0030] Ponadto, należy zaznaczyć, że u niektórych pacjentów z IBS obserwowano wzrost tego obwodu brzucha do 12 cm (13). [0031] Bakteria wybrana jest z grupy bakterii Bifidobacterium animalis i uznana za probiotyk. [0032] Termin probiotyki ma oznaczać suplementy diety zawierające potencjalnie korzystne bakterie lub drożdże. Według obecnie przyjętej definicji FAO/WHO (ang. Food and Agriculture Organization/World Health Organization), probiotyki są: Żywymi drobnoustrojami, które podane w odpowiedniej ilości 4

5 wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Bakterie kwasu mlekowego są najpowszechniejszym stosowanym typem drobnoustrojów. Bakterie kwasu mlekowego były stosowane w przemyśle spożywczym od wielu lat, ponieważ mogą one przekształcać cukry (w tym laktozę) i inne węglowodany w kwas mlekowy. To nie tylko zapewnia charakterystyczny kwaśny smak fermentowanych produktów nabiałowych takich jak jogurt, ale również, przez obniżenie ph, może stwarzać mniejsze możliwości wzrostu organizmów gnilnych, dostarczając tym samym ogromnych korzyści zdrowotnych poprzez zapobieganie infekcjom pokarmowym. Szczepy z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium są najszerzej stosowanymi bakteriami probiotycznymi. Kultury bakterii probiotycznych mają wspierać samoodtwarzanie naturalnie występującej w ciele flory jelitowej. Czasem są zalecane przez lekarzy i, częściej, przez dietetyków po leczeniu antybiotykami, jako element leczenia przeciw kandydozie jelitowej. Stwierdza się, że probiotyki wzmacniają system odpornościowy do zwalczania alergii i innych chorób układu odpornościowego. [0033] Bakteria wybrana jest z grupy Bifidobacterium animalis. [0034] Korzystniej, bakterią jest B. animalis CNCM I [0035] Bakterią według niniejszego wynalazku jest Bifidobacterium animalis. Korzystniej, bakterią według niniejszego wynalazku jest Bifidobacterium animalis zdeponowana pod numerem I-2494 w CNCM 20 czerwca Szczep ten znany jest pod numerem DN i jest chroniony, z zastosowaniem jako modulator glikozylacji powierzchni komórek jelitowych, Patentem Europejskim EP [0036] W korzystnym wykonaniu wynalazku, osobnikowi podawane jest około 1 x cfu bakterii dziennie, przez co najmniej 15 dni, korzystnie co najmniej 28 dni. Korzystniej, osobnikowi podawane jest 1,25 x cfu bakterii dwa razy dziennie, przez co najmniej 15 dni, korzystniej co najmniej 28 dni. Według wynalazku, osobnikiem może być dziecko, dorosły lub osoba starsza, korzystnie dorosły. W korzystnym wykonaniu wynalazku osobnikiem jest kobieta. Rzeczywiście, wykazano że osobniki żeńskie mają predyspozycje do wzrostu obwodu brzucha, wzdęć brzucha i zespołu jelita drażliwego (1,13). W korzystnym wykonaniu nieterapeutycznego sposobu, u osobnika występują objawy lub rozpoznanie rosnącego obwodu brzucha. [0037] Celem wymienionego nieterapeutycznego sposobu jest zmniejszenie obwodu brzucha u zdrowych osobników z populacji, szczególnie po posiłkach. Korzystnie, wymieniony nieterapeutyczny sposób ma zmniejszyć względne maksymalne wzdęcie obwodu brzucha u wymienionych osobników. [0038] Według korzystnego wykonania wynalazku, kompozycja do zastosowania według wynalazku, służy do leczenia zespołu jelita drażliwego (IBS). [0039] W gastroenterologii, zespół jelita drażliwego (IBS) lub jelito spastyczne jest czynnościowym zaburzeniem jelita, charakteryzującym się bólem brzucha i zmianami w czynnościach jelita, nie powiązanymi z jakimikolwiek nieprawidłowościami widocznymi w rutynowym badaniu klinicznym. Jest dosyć częste i odpowiada za 20-50% wizyt u gastroenterologa. Ból w podbrzuszu oraz uczucie rozdęcia, powiązane ze zmianami w czynnościach jelita oraz dolegliwości brzuszne, w których ulgę przynosi defekacja, to najczęstsze objawy. Rodzaj bólu brzucha jest zazwyczaj opisywany przez pacjenta jako z przewagą zaparć (IBS-C) lub z przewagą biegunki (IBS-D) lub z mieszanką obu (IBS-M) lub też bez żadnej z tych trzech cech (IBS-U ; U od ang. Unsubtype oznacza nieokreślony ). 5

6 [0040] Korzystnie, kompozycja do zastosowania według wynalazku, służy do leczenia IBS-C (z przewagą zaparć). [0041] Korzystnie, kompozycja do zastosowania według wynalazku, służy do leczenia osobników zdiagnozowanych według kryteriów rzymskich III (ang. ROME III). Kryteria rzymskie to metoda opracowana dla klasyfikacji czynnościowych zaburzeń układu pokarmowego w oparciu o objawy kliniczne. Termin kryteria rzymskie III* ma oznaczać następujące kryteria dla zespołu jelita drażliwego: Nawracający ból brzucha i dyskomfort**, przez co najmniej 3 dni w miesiącu, w ciągu ostatnich 3 miesięcy, powiązane z 2 lub więcej z poniższych: 1. Poprawa przy defekacji 2. Początek powiązany ze zmianą w częstości stolca 3. Początek powiązany ze zmianą w postaci (wyglądzie) stolca *Kryteria spełnione przez ostatnie 3 miesiące przy wystąpieniu objawów co najmniej 6 miesięcy przed rozpoznaniem. ** Dyskomfort oznacza nieprzyjemne uczucie nie opisywane jako ból. [0042] Inne objawy, które nie są niezbędne lecz wspierają rozpoznanie IBS: Nieprawidłowa częstość stolca (więcej niż 3 wypróżnienia/dzień lub mniej niż 3 wypróżnienia/tydzień); Nieprawidłowy wygląd stolca (grudkowaty/twardy lub luźny/wodnisty stolec); Nieprawidłowy pasaż stolca (nasilone parcie, naglące parcie lub uczucie niepełnego wypróżnienia); Wydalanie śluzu; Rozdęcie (wzdęcie) lub uczucie wzdęcia brzucha. (uczucie powiększenia obwodu brzucha) [0043] Niektóre lub wszystkie objawy IBS mogą występować w tym samym czasie niektóre objawy mogą być wyraźniejsze od innych. OPIS FIGUR [0044] FIGURA 1 opisuje przepływ pacjentów wg protokołu badania. Z 41 włączonych pacjentów, 38 randomizowano uzyskując populację ITT (ang. intent-to-treat), w liczbie 38. Sześciu pacjentów wykluczono z populacji PP (n=32). FIGURA 2A : przedstawia, że średnie wzdęcie było niższe w grupie produktowej niż w kontrolnej na koniec okresu spożywania produktu (-1,5; 95% CI (-3,3, 0,3); p 0,096). Zaobserwowano tendencję (p=0,069) także w populacji PP (-1,7; 95% CI (-3,6, 0,1). Dane wyrażono jako średnie zwiększenie obwodu (cm) ± SD. Dane te odpowiadają wartościom AUC, przez standaryzowany okres 12 godz. dla każdego z 2 dni zapisu (przed i po interwencji). FIGURA 2B : Względne zmiany w maksymalnym wzdęciu brzucha w populacji ITT. Dane wyrażone jako względne zmiany w maksymalnym zwiększeniu obwodu (cm) na koniec spożywania produktu w 6

7 porównaniu do wartości wyjściowych. Analizę różnicy pomiędzy grupami wykonano testem U-Manna- Whitneya (*p<0,05). FIGURA 3 A-B: Subiektywne uczucie rozdęcia przez standaryzowany okres 12 godz. przed rozpoczęciem spożywania produktu (test w warunkach wyjściowych, A) i na koniec badania (B) w populacji ITT. Dane wyrażono jako średnie wartości skali rozdęcia od godziny 1 do godziny 13, co pozwala ustalić wartość skali rozdęcia w ciągu dziennego okresu 13 godz. Wartości skali rozdęcia oceniano 6-punktową skalą Likerta (od brak = 1 do bardzo poważne = 6). FIGURA 3 C: Średnia wartość skali rozdęcia (AUC 24 godz.) w populacji ITT. Dane wyrażono jako wartości skali rozdęcia ± SD. Dane te odpowiadają średnim wartościom skali rozdęcia przez standaryzowany okres 13 godz., dla każdego z 2 dni zapisu (przed i po interwencji). FIGURA 4 A-B: Subiektywne uczucie bólu brzucha/dyskomfortu przez standaryzowany okres 12 godz. przed rozpoczęciem spożywania produktu (test w warunkach wyjściowych, A), na koniec badania (B) w populacji ITT. Dane wyrażono jako średnie wartości skali bólu brzucha/dyskomfortu od godziny 1 do godziny 13, co pozwala ustalić wartość skali bólu brzucha/dyskomfortu w ciągu dziennego okresu 13 godz. Wartość skali bólu brzucha/dyskomfortu oceniano 6-punktową skalą Likerta (od brak = 1 do bardzo poważny = 6). FIGURA 4 C: Wartość skali bólu brzucha/dyskomfortu (AUC 24 godz.) w populacji ITT. Dane wyrażono jako wartości skali bólu brzucha/dyskomfortu ± SD. Dane te odpowiadają średnim wartościom skali bólu brzucha/dyskomfortu przez standaryzowany okres 13 godz., dla każdego z 2 dnia zapisu (przed i po interwencji). FIGURA 5: Wartość skali rozdęcia przez okres 4 tygodni spożywania produktu, w populacji ITT. Dane wyrażono jako średnie tygodniowe wartości skali rozdęcia ± SD. Wartość skali rozdęcia oceniano 6- punktową skalą Likerta (od brak = 1 do bardzo poważne = 6). Test Ancova (analiza kowariancji) (*p<0,05). FIGURA 6: Wartość skali bólu brzucha/dyskomfortu przez okres 4 tygodni spożywania produktu w populacji ITT. Dane wyrażono jako średnie tygodniowe wartości skali bólu brzucha/dyskomfortu ± SD. Wartość skali bólu brzucha/dyskomfortu oceniano 6-punktową skalą Likerta (od brak = 1 do bardzo poważne = 6).). Test Ancova (analiza kowariancji) (*p<0,05). FIGURA 7: Wartość skali wzdęcia przez okres 4 tygodni spożywania produktu w populacji ITT. Dane wyrażono jako średnie tygodniowe wartości skali wzdęcia ± SD. Wartość skali wzdęcia oceniano 6- punktową skalą Likerta (od brak = 1 do bardzo poważne = 6). Test Ancova (analiza kowariancji) (*p<0,05). FIGURA 8: Wartość skali ogólnych objawów IBS przez okres 4 tygodni spożywania produktu w populacji ITT. Dane wyrażone jako średnie tygodniowe wartości skali ogólnych objawów IBS ± SD. Wartość skali ogólnych objawów IBS oceniano 6-punktową skalą Likerta (od brak = 1 do bardzo poważne = 6). Test Ancova (analiza kowariancji) (*p<0,05). FIGURA 9: Zadowolenie z czynności jelit przez okres 4 tygodni spożywania produktu w populacji ITT. Dane wyrażono jako procent pacjentów zadowolonych z czynności jelit (nieznacznie, umiarkowanie lub w całości) w każdym tygodniu. Test Chi-kwadrat (**p<0,005; *p<0,05). FIGURA 10: Ogólne samopoczucie przez okres 4 tygodni spożywania produktu w populacji ITT. Dane wyrażono jako procent pacjentów zadowolonych ze swojego ogólnego samopoczucia (nieznacznie, umiarkowanie lub w całości) w każdym tygodniu. 7

8 PRZYKŁADY Materiał i Metody Populacja badana [0045] Badanie przeprowadzono na 38 pacjentkach z IBS-C, w wieku lat, zdiagnozowanych według kryteriów rzymskich III (1) (19 na grupę leczoną). Randomizowanych pacjentów, którzy odpadli przed drugą AIP (ang. Abdominal Inductance Plethysmography) i oceną pasażu, zastępowano zgodnie z protokołem, w celu osiągnięcia pełnej liczby 34 pacjentów z głównym kryterium (tzn. wzdęciem brzucha) i oceną pasażu dostępnymi do analizy skuteczności produktu. Pacjentów rekrutowano z poradni Szpitali Uniwersyteckich Południowego Manchesteru (wykluczono pacjentów trzeciorzędowych), lokalnych gabinetów ogólnych, ogłoszeniami w gazetach regionalnych oraz z istniejącej, oddziałowej puli pacjentów ochotników. Pacjenci spełniali kryteria rzymskie III dla IBS z przewagą zaparć, w oparciu o konsystencję stolca (1). Pacjenci musieli mieć częstość wypróżnień co najmniej 2 w tygodniu, w celu wykluczenia pacjentów w ciężkim zaparciem. Pacjentów wyłączano z badania, jeżeli mieli jakąkolwiek znaczącą chorobę poza IBS. Pacjentów z historią nadużywania środków przeczyszczających także wyłączano, tak jak i pacjentów przyjmujących leki przeciwdepresyjne lub przeciwbólowe. Wyłączano także pacjentów, którzy przyjmowali antybiotyki w ciągu 60 dni przed rozpoczęciem badania. Szczegółowe kryteria włączenia i wyłączenia opisano poniżej: Kryteria włączenia [0046] Kobiety pomiędzy 18 a 70 rokiem życia. Kryteria diagnostyczne (kryteria rzymskie III)* dla IBS-C będą następujące: Nawracający ból brzucha lub dyskomfort** co najmniej 3 dni w miesiącu, w ciągu ostatnich 3 miesięcy, powiązane z 2 lub więcej z poniższych: - Poprawa przy defekacji. - Początek powiązany ze zmianą w częstości stolca. - Początek powiązany ze zmianą w postaci (wyglądzie) stolca. - Twarde i grudkowate stolce (1 i/lub 2 wg skali bristolskiej) 25% oraz luźne (zawiesiste) lub wodniste stolce (6 i/lub 7 wg skali bristolskiej kłaczaste kawałki z postrzępionymi krawędziami, zawiesisty stolec lub wodnisty, bez cząstek stałych, w całości płynny) <25% wypróżnień.*** * Kryteria spełnione przez ostatnie 3 miesiące przy wystąpieniu objawów co najmniej 6 miesięcy przed rozpoznaniem. Przebadani będą tylko pacjenci z czynnym IBS w momencie rekrutacji: zdefiniowani jako ci, którzy zgłaszają ból/dyskomfort dla przynajmniej 2 dni wg oceny objawów stanu wyjściowego w dzienniczku pacjenta (patrz niżej). **Dyskomfort oznacza nieprzyjemne uczucie nie opisywane jako ból. ***Przy braku stosowania środków przeczyszczających. 8

9 Pacjenci zdolni do dobrej komunikacji z badaczem i do przestrzegania wymagań w ciągu całego badania. Pacjenci, którzy dostarczą pisemną świadomą zgodę przed udziałem w badaniu, po otrzymaniu pełnego opisu badania. Pacjenci o normalnej wadze ciała lub z nadwagą tzn. nie otyli (indeks masy ciała pomiędzy 18 a 30 kg/m2). Kryteria wyłączenia [0047] Jakiekolwiek istotne schorzenie inne niż IBS wyklucza pacjenta z badania. Pacjenci z ciężkim zaparciem, definiowanym jako częstość wypróżnień < 2 wypróżnień na tydzień. Pacjenci muszą mieć częstość wypróżnień co najmniej 2 w tygodniu. Pacjenci z objawami zespołu okrężnicy po lekach przeczyszczających (ang. cathartic colon) lub historią nadużywania środków przeczyszczających, co w opinii Badacza jest zgodne z ciężkim uzależnieniem od środków przeczyszczających, takim że pacjent prawdopodobnie będzie potrzebował lub stosował środki przeczyszczające w trakcie badania. Przyjmujący leki, które mogłyby modyfikować funkcje układu pokarmowego. Przyjmujący leki przeciwdepresyjne lub przeciwbólowe. Przyjmujący antybiotyki w ciągu 60 dni przed rozpoczęciem badania. Przyjmujący lek eksperymentalny w ciągu 30 dni przed rozpoczęciem badania. Pijący alkohol powyżej zalecanego limitu bezpiecznego spożycia (<21 jednostek/tydzień). Płodne kobiety*, które nie przyjmują obecnie doustnej antykoncepcji (co najmniej 1 pełen cykl miesięczny przed podaniem badanego produktu leczniczego i kontynuowanej do 1 miesiąca po ostatniej dawce badanego produktu leczniczego) powinny stosować lub spełniać warunki którejś z pozostałych, medycznie zatwierdzonych, metod antykoncepcji, takich jak, ale nie wyłącznie, jedna z poniższych: - Wkładka wewnątrzmaciczna (IUD ang. Intra-uterine device) - Dwie metody barierowe (takie jak prezerwatywa i środek plemnikobójczy) - Abstynencja, gdy w opinii badacza, ich zawód lub styl życia daje wystarczająco dowodów na to, że abstynencja zostanie utrzymana przez czas badania i przez 1 miesiąc po nim. W przypadku abstynencji, należy odnotować w dokumentach źródłowych, że pacjentce odpowiednio doradzono. *Płodna kobieta zdefiniowana jest jako kobieta, która nie jest po zabiegu sterylizacji (tzn. histerektomia, obustronne usunięcie przydatków lub obustronne podwiązanie jajowodów) lub nie jest po menopauzie (pacjentka po menopauzie jest zdefiniowana jako pacjentka, która nie menstruowała przez 12 miesięcy lub dłużej). W trakcie wizyty VI oraz przed każdym prześwietleniem brzucha wykonany zostanie test ciążowy w moczu. 9

10 W ciągu 48 godzin przed badaniem zabronione będą wszelkie produkty lecznicze i palenie papierosów, natomiast na 24 godziny przed badaniem zaprzestanie zostanie spożycie napojów zawierających alkohol i kofeinę. W ciągu 24 godzin przed badaniem zabroniona będzie intensywna aktywność fizyczna. Pacjent z alergią lub nadwrażliwością na białka mleka. Pacjent poddany operacji w miesiącu przed włączeniem. [0048] W trakcie całego badania, pacjenci mieli nie spożywać jakichkolwiek probiotyków lub fermentowanych produktów nabiałowych poza dostarczonymi. Zachęcano ich do kontynuowania wszelkich innych aspektów ich nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej. Schemat badania [0049] Badanie było jednoośrodkowe, randomizowane, z podwójnie ślepą próbą, pod kontrolą placebo, obejmujące równoległe grupy pacjentek z IBS-C, oceniające skutek codziennego spożycia fermentowanego mleka zawierającego B. animalis DN (Activia, grupa badana) vs grupa kontrolna. Udział jednej osoby trwał około 50 dni. Pierwsze 11 dni wykorzystano do uzyskania wartości wyjściowych dla parametrów wynikowych. 4 kolejne tygodnie (D0 do D28) stanowiły fazę eksperymentalną. W tym okresie, pacjenci musieli spożywać 2 produkty dziennie (w czasie D0 do D27). Produkty musiały być spożywane w trakcie posiłku, dwa razy dziennie, korzystnie raz o 8 rano i raz o 8 wieczorem (z wyjątkiem pierwszego dnia spożycia (t=0), kiedy pacjentów poproszono o spożycie 2 porcji razem z wieczornym posiłkiem (tzn. 8 wieczorem)). W przypadku pacjentów zapominających o zjedzeniu produktu, radzono im spożycie go z następnym posiłkiem. Zaprzestali spożycia badanego produktu na koniec 4 tygodnia (D27) i kontaktowano się z nimi telefonicznie 7 dnia po ostatniej wizycie (D35). Badanie było przeprowadzone zgodnie z Deklaracją Helsińską i zatwierdzone przez Komisję Etyki ds. Badań Medycznych Południowego Manchesteru. Wszyscy uczestnicy podpisali świadomą zgodę przed włączeniem do badania. Produkty [0050] Produktem badanym było fermentowane mleko (Activia, Danone), zawierające Bifidobacterium animalis DN (1,25x10 10 jednostek tworzących kolonie (cfu ang. colony forming units) na porcję) razem z dwom klasycznymi starterami jogurtowymi, S. thermophilus i L. bulgaricus (1,2x10 9 cfu/porcję).produkt badany nie zawierał aromatów. Kontrolą placebo jest oparty na mleku niefermentowany produkt nabiałowy, bez probiotyków i z niską zawartością laktozy < 4g/porcję, tak jak w produkcie badanym. Każda porcja (jeden kubeczek) produktu badanego lub kontroli placebo zawierała 125 g. Ocena i punkty końcowe badania Wzdęcie brzucha [0051] Wzdęcie brzucha mierzono przy użyciu techniki Pletyzmografii Indukcyjnej Brzucha (AIP - ang. Abdominal Inductance Plethysmography), którą szczegółowo opisano w innych miejscach (13, 14-15), a 10

11 w skrócie, działa ona w oparciu o pętlę przewodu tworzącą induktor, którego indukcyjność zależy od powierzchni zamkniętej w pętli. Dla celów AIP, przewód jest wszyty w pas elastycznej tkaniny (około 8,5 cm szerokości) zygzakowato, w celu umożliwienia rozszerzania (czujnik indukcyjny Respitrace, Ambulatory Monitoring Inc., Nowy Jork, USA) i jest noszony jak pasek dookoła brzucha. Do przewodu podłączony jest mały obwód elektroniczny, który zawiera induktor w obwodzie rezonansowym, którego częstotliwość wyjściowa zmienia się w zależności od powierzchni ograniczonej pasem, oraz małego, zasilanego baterią mikroprocesorowego rejestratora danych, który zapisuje i przechowuje średnie częstotliwości obwodu oscylatora dla 30 sekund z każdej minuty. Rejestrator danych równocześnie zapisuje pozycję (stanie, siedzenie i leżenie) poprzez zamknięte rtęciowe czujniki przechyłu (ASSEMtech Europe Ltd., Essex, UK) przyklejone do klatki piersiowej i uda osobnika. Zapisane w urządzeniu pole przekroju poprzecznego brzucha jest następnie przekształcane w pomiar obwodowy, jak opisano wcześniej. Jako że poprzednie badania wykazały, że nie ma istotnej statystycznie różnicy pomiędzy pomiarami obwodu wykonanymi w pozycji stojącej i siedzącej, obwody, czy to z pozycji siedzącej czy stojącej, będą uśredniane dla okresów 1-godzinnych w ciągu dnia 1. Co do standaryzacji czasu zapisu, dla każdego osobnika, jeżeli długość zapisu różniła się pomiędzy dwoma pomiarami, odniesieniem dla obydwu zapisów był krótszy czas. Czas zapisu był swoisty dla każdego osobnika i tym samym nie był taki sam dla wszystkich osobników. Wahał się od 11 do 14 godzin. Obliczono wartości AUC na wymienionych danych godzinowych, dla każdego z dwóch dni zapisu (odpowiednio przed i po interwencji), od pierwszej godziny po założeniu pasa do godziny udania się do łóżka wieczorem. Analizę AUC wykonywano dla tego samego okresu, tzn. 12 godz. okresu od godziny 1 (stan wyjściowy określany jako początek pomiaru w sesjach przed i po interwencji) do godziny 13, w celu wystandaryzowania okresu pomiaru dla każdego pacjenta i posiadania pełnych danych dla wszystkich czasów dla wszystkich pacjentów. Okres ten jest zgodny z najkrótszym okresem, dla którego dostępne były wszystkie dane z AIP, dla wszystkich pacjentów, dla pomiarów przed i po interwencji. Parametr ten wyrażony był głównie przyrostem AUC. Ponad to, ustalano średni obwód brzucha od początku do końca dnia 1 w odniesieniu do początku dnia 1 (tzn. średni obwód brzucha od drugiej godziny badania do końca dnia 1 minus średni obwód dla pierwszej godziny badania). [0052] Maksymalne wzdęcie definiowano jako średni obwód w ciągu jednej godziny zapisu, w której obwód był największy. Odnotowane zostanie czy maksymalny obwód wiązał się z końcem dnia, spożyciem posiłku czy też z żadnym zidentyfikowanym wydarzeniem. Ocena całościowa [0053] Całościowej oceny złagodzenia objawów IBS dokonano przy pomocy jednego, całościowego pytania ( Czy uważa Pani, że w ciągu zeszłego tygodnia, odczuła Pani wystarczające złagodzenie swoich objawów IBS (ból brzucha lub dyskomfort, rozdęcie lub wzdęcie, zmienione czynności jelit, ogólne samopoczucie) w porównaniu do okresu przed rozpoczęciem badania jogurtu? ). Jeżeli odpowiedź na to pytanie brzmiała tak, wówczas pacjenta proszono o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie: Jak opisałaby Pani złagodzenie objawów? nieznaczne, umiarkowane, znaczne czy całkowite. Oceny tej dokonywano każdego 7 dnia po rozpoczęciu spożycia badanego produktu. 11

12 Zadowolenie z czynności jelit [0054] Zadowolenie z czynności jelit lub z ogólnego samopoczucia oceniano poprzez odpowiedzi na dwa niezależne pytania ( W jakim stopniu była Pani zadowolona z czynności jelit w zeszłym tygodniu, w porównaniu do okresu przed rozpoczęciem badania jogurtu? oraz W jakim stopniu była Pani zadowolona ze swojego ogólnego samopoczucia w zeszłym tygodniu, w porównaniu do okresu przed rozpoczęciem badania jogurtu? ). Odpowiedzią na każde pytanie mogło być nie zadowolona, trochę zadowolona, umiarkowanie zadowolona czy całkowicie zadowolona. Oceny tej dokonywano każdego 7 dnia po rozpoczęciu spożycia badanego produktu. Metody statystyczne [0055] Obliczenia wielkości próby oparto na wcześniejszych danych uzyskanych z badań obwodu brzucha (18, 14-15). Przy 17 pacjentach w grupie (34 w całości), badanie będzie mieć 80% moc wykrycia różnic (średni obwód brzucha od początku do końca dnia 1 w odniesieniu do początku dnia 1) o wielkości 2 cm lub więcej, przyjmując wspólne SD (16) 2,0 oraz to, że prosty test t-studenta dla 2 prób, stosowany jest ze standardowym progiem istotności 5%. Randomizację stratyfikowano ze względu na cykl menstruacyjny/status menopauzalny. Randomizowanych pacjentów, którzy odpadli przed drugą AIP i oceną pasażu, zastępowano w celu osiągnięcia liczby 34 ocenianych pacjentów. Przeprowadzone zostaną dwie analizy: populacji ITT i populacji PP. Główną analizą będzie analiza ITT. Odniesieniem dla kryteriów, mierzonym kilkukrotnie przed rozpoczęciem konsumpcji badanego produktu, była średnia z ostatnich 11 dni przed rozpoczęciem konsumpcji badanego produktu, standaryzowana dla 7 dni, jeśli było to niezbędne. W analizie kowariancji wiek i indeks masy ciała (BMI ang. body mass index) były brane pod uwagę jako zmienne zakłócające, zgodnie z literaturą. Zmiany parametrów ocenianych co godzinę w okresach 24-godz (wzdęcie brzucha, tzn. AUC, średnie, maksymalne, ból brzucha/dyskomfort, rozdęcie, wzdęcia, ogólne objawy IBS, częstość wypróżnień, konsystencja stolca, nasilone parcie, naglące parcie, uczucie niepełnego wypróżnienia) porównywane były pomiędzy grupami przy wykorzystaniu analizy kowariancji z odczytami wyjściowymi jako współzmienną. Wzdęcie brzucha wyrażone jest przede wszystkim jako przyrost AUC przez standaryzowany okres 12- godz., co traktowano jako główne kryterium. W celu porównania grupy badanej i kontrolnej, jako podstawową analizę dla codziennej oceny parametrów (zapisywanych w trakcie badania w dzienniczkach pacjenta), wykonano analizę powtarzanych pomiarów dla 4 tygodni (czas=tydzień) jako analizę podstawową (w razie potrzeby uśredniając dla 7 dni zapisu). Analizę wpływu każdego parametru w każdym tygodniu wykonano testem Ancova (analiza kowariancji; ANCOVA), dostosowując odpowiednio dla testów wielokrotnych, lub też testem t-studenta jeśli nie brano pod uwagę współzmiennej. Przeprowadzono także analizę wzdłużną w okresie czasu stosując uogólnione równania szacunkowe. Złagodzenie objawów IBS oceniane będzie tygodniowo, z wyjątkiem stanu wyjściowego. Początkowo odpowiedzią dwumianową ( Tak / Nie ), a jeśli będzie to Tak odpowiedzią wielomianową. Zadowolenie z czynności jelit i ogólnego samopoczucia również oceniano w każdym tygodniu. Przeprowadzono analizę powtarzanych pomiarów (czas=tydzień) jako analizę podstawową. Analizę wpływu każdego parametru w każdym tygodniu wykonano testem Ancova (analizą kowariancji, ANCOVA) lub w razie potrzeby modelami regresji logistycznej, dostosowując odpowiednio dla testów wielokrotnych, lub też testem t-studenta jeśli nie brano pod uwagę współzmiennej. 12

13 [0056] Zmiany w wartościach skali nasilenia IBS pomiędzy grupami porównywano wykorzystując analizy kowariancji z odczytami wyjściowymi jako współzmienną. Porównanie zmian w pasażu jelitowym (w jelicie cienkim i grubym) pomiędzy dwiema grupami przeprowadzono stosując test Ancova (analizę kowariancji, ANCOVA). Wyniki [0057] Wszystkie wyniki w tabelach i figurach są wynikami dla populacji ITT. Wyniki dla populacji PP, jeśli były dostępne, podano w tekście poniżej opisu wyników dla ITT. [0058] Figura 1 opisuje przepływ pacjentów wg protokołu badania. Wzdęcie brzucha [0059] Zmiany w maksymalnym wzdęciu brzucha przedstawiono na figurze 2B. Widoczne jest znacząco (p=0,029) większe procentowe zmniejszenie względnego maksymalnego wzdęcia w grupie badanej w porównaniu do grupy kontrolnej, odpowiednio -77,1% vs -28,6. Rezultat był podobny w populacji PP (- 77,1% vs -15,8%, p=0,022). Objawy IBS - 24-godzinne pomiary AUC [0060] Wyniki dla zmian w rozdęciu brzucha i bólu brzucha/dyskomforcie, dla tego samego okresu zapisu obwodu brzucha, przedstawiono odpowiednio na figurach 3A-C i 4A-C. Średnia wartość skali rozdęcia brzucha, na koniec okresu spożycia produktu, była niższa w grupie badanej w porównaniu do grupy kontrolnej (-0,5; 95% CI (-1,0; 0,1); p=0,084) (figura 4C). Efekt ten był znaczący w populacji PP (-0,5; 95% CI (-1,0; 0,0); p=0,042). Niższa wartość skali bólu brzucha/dyskomfortu różniła się znacząco od obserwowanej w grupie kontrolnej (-0,6; 95% CI (-1,2; -0,1); p=0,024) w populacji PP. - ocena dla 4 tygodni [0061] Wyniki dla zmian w rozdęciu brzucha, bólu brzucha/dyskomforcie, wzdęciach i ogólnych objawach IBS dla 4-tygodniowego okresu spożycia produktu przedstawiono odpowiednio na figurach 5, 6, 7 i 8. Analizy tygodniowe wykazują, że poprawa i spadek wartości skali rozdęcia był znacząco lepszy (p=0,041, test nie skorygowany) w grupie badanej, w 4 tygodniu (Figura 5). Wartość skali bólu brzucha/dyskomfortu uległa znaczącej (p=0,044) poprawie w grupie badanej, w ciągu 4-tygodniowego okresu spożycia produktu (średnia całkowita różnica pomiędzy grupami=-0,5; 95% (-1,0; 0,0) (Figura 6). Także przy wykonaniu analiz tygodniowych, znaczącą poprawę (p=0,039, test nie skorygowany) w grupie badanej obserwowano na koniec spożycia produktu, tzn. w 4 tygodniu. Tygodniowe analizy wykazały, że poprawa i spadek wartości skali wzdęcia jest znacząco lepsza (p=0,030, test nie skorygowany) w grupie badanej, w 1 tygodniu (Figura 7). Wartość skali ogólnych objawów IBS uległa znaczącej (p=0,032) poprawie w grupie badanej, w okresie 4- tygodni spożycia produktu (średnia całkowita różnica pomiędzy grupami=-0,5; 95% (-1,0; -0,05) (figura 8). 13

14 Także przy wykonaniu analiz tygodniowych, znaczącą poprawę (p=0,031, test nie skorygowany) obserwowano w grupie badanej na koniec spożycia produktu, tzn. w 4 tygodniu. Zadowolenie ze złagodzenia objawów [0062] Tygodniowe zmiany w natężeniu objawów IBS wskazywały na znacząco większy udział pacjentów zadowolonych z czynności jelit (figura 9) w tygodniu 1 (82,4% (14/17 pacjentów) w grupie badanej w porównaniu do 41,2% (7/17 pacjentów) w grupie kontrolnej; p=0,001) oraz tygodniu 2 (87,5% (14/16 pacjentów) w grupie badanej w porównaniu do 47,1% (8/17 pacjentów) w grupie kontrolnej; p=0,026). [0063] Wyniki dla analizy całego okresu 4-tygodniowego nie są jeszcze dostępne. Średni udział pacjentów zadowolonych z czynności jelit w okresie 4 tygodni spożycia produktu wynosił 85% (14/17 pacjentów) w porównaniu do 53% (9/17 pacjentów), odpowiednio w grupie badanej i kontrolnej. Ogólne samopoczucie [0064] Średni udział pacjentów zadowolonych z ogólnego samopoczucia w okresie 4 tygodni spożycia produktu wynosił 82% (12/15 pacjentów) w porównaniu do 65% (10/16 pacjentów), odpowiednio w grupie badanej i kontrolnej (figura 10). Podsumowanie [0065] Badanie zaplanowano tak aby zbadać wpływ fermentowanego produktu nabiałowego, zawierającego szczep B. animalis DN i symbiozy jogurtowej (tzn. Activia ) na wzdęcie brzucha, będące szczególnie natarczywym objawem w IBS. Wykonano także całościową ocenę objawów IBS, w celu ustalenia całościowego wpływu produktu na dobrze scharakteryzowaną populację kobiet z IBS. Niniejsze badanie wykazało, że spożycie fermentowanego produktu nabiałowego, zawierającego szczep B. animalis DN oraz symbiozę jogurtową (tzn. Activia ) prowadzi do poprawy we wzdęciu brzucha, jak również w ogólnej, całościowej symptomatologii IBS (rozdęcie brzucha, ból brzucha/dyskomfort, wzdęcia i ogólne objawy IBS) u kobiet z IBS-C. Dla głównego punktu końcowego badania, wzdęcia brzucha, wykazano znacząco większe procentowe zmniejszenie względnego maksymalnego wzdęcia w grupie badanej, w porównaniu do grupy kontrolnej. Rzeczywiście, obserwowano uderzający wpływ w postaci zmniejszenia (-77%) maksymalnego wzdęcia brzucha (wyrażony jako wartość względna). Co ciekawe, ten wpływ na wzdęcie brzucha powiązany jest z poprawą w odczuciach zarówno rozdęcia brzucha jak i bólu brzucha/dyskomfortu w ciągu tego samego 12-godz. okresu oceny. Analiza populacji PP, którą można by uznać za analizę czułości, wykazała znaczącą poprawę w rozdęciu brzucha i bólu brzucha/dyskomforcie. Analiza 4-tygodniowego okresu spożycia produktu wykazała także korzystny wpływ na ogólną symptomatologię IBS, jak wskazała znacząca poprawa ogólnych objawów IBS w tym okresie. Wynik ten potwierdza znaczące zmniejszenie bólu brzucha/dyskomfortu oraz tendencję do poprawy w rozdęciu brzucha i wzdęciach. Chociaż przy ocenie znaczenia klinicznego, należy pamiętać o małej liczebności próby, całościowe oceny złagodzenia objawów IBS, zadowolenia z czynności jelit i ogólnego samopoczucia świadczą na korzyść istotnej klinicznej zmiany dla pacjentów, którzy spożywali produkt. Literatura 14

15 [0066] 1. Longstreth GF, Thompson WG, Chey WD, Houghton LA, Mearin F, Spiller R. "Functional Bowel Disorders" ; Gastroenterology 2006; 130 (5): Drossman DA, Li Z, Andruzzi E et al. "US Householder survey of functional gastrointestinal disorders: prevalence, sociodemography and health impact" ; Dig Dis Sci 1993, 38: Thompson WG. "A world view of IBS". W: Spiller R i Camilleri M, red. "The Irritable Bowel Syndrome, Diagnosis and treatment" ; WB Saunders, 2002: Longstreth GF. "Definition and classification of IBS: current consensus and controversies" ; Gastroenterol Clin North Am 2005; 34: Longstreth GF, Bolus R, Naliboff B et al. "Impact of irritable bowel syndrome on patient lives: development and psychometric documentation of disease-specific measure for use in clinical trials" ; Eur J Gastroenterol Hepatol 2005; 17: Wilson A, Longstreth G, Knight K et al. "Quality of life in managed care patients with irritable bowel syndrome" ; Manage Care Interface 2004: 17: Spiller R, Aziz Q, Creed F, Emmanuel A, Houghton LA, Hungin P, Jones R, Kumar D, Rubin G, Trudghill N, Whorwell PJ. "Guidelines for the management of irritable bowel syndrome" ; Gut 2006 (w druku). 8. Bougle et al. "Effect of Propionibacteria Supplementation on Fecal Bifidobacteria and Segmental Colonic Transit Time in Healthy Human Subjects" ; 1999 Scand. J. Gastroenterol. 34 p Fioramonti J, Theodorou V i Bueno L. "Probiotics: what are they? What are their effects on gut physiology?" Best Pract Res Clin Gastroenterol 2003; 17: bis. Quigley EMM i Flourié B. Probiotics and irritable bowel syndrome: a rationale for their use and an assessment of the evidence to date. Neugastroenterol Motil 2007; 19: US Agrawal A. i Whorwell P.J., "Abdominal bloating and distension in functional gastrointestinal disorders: epidemiology and exploration of possible mechanisms" ; Aliment Pharmacol Ther. 2007; 27: Diplock et al. "Scientific concepts of functional foods in Europe: consensus document" ; British Journal of Nutrition, 1999, 81, S1-S Houghton LA, Lea R, Agrawal A, Reilly B i Whorwell PJ. "Relationship of abdominal bloating to distension in irritable bowel syndrome and effect of bowel habit" ; Gastroenterology 2006; 131: Lewis M, Reilly B, Houghton LA et al. «Ambulatory abdominal inductance plethysmography: towards objective assessment of abdominal distension in irritable bowel syndrome" ; Gut 2001; 48: Reilly B, Bolton M, Houghton LA et al. «A device for 24 hour ambulatory monitoring of abdominal girth using inductive plethysmography" ; Physiol Meas 2002; 23: Agrawal A, Whorwell PJ, Houghton LA. "Is abdominal distension related to delayed small and large bowel transit in patients with constipation predominant irritable bowel syndrome?"; Gastroenterology 2006; 130 (Nr 4, Suppl 2) A93,

16 Zastrzeżenia patentowe 1. Bifidobacterium animalis do zastosowania w zmniejszaniu obwodu brzucha u osobnika z IBS, z objawami lub podejrzeniem rosnącego obwodu brzucha, w którym osobnikowi podawane jest co najmniej 1x10 9 cfu wymienionego Bifidobacterium animalis dziennie, przez co najmniej 15 dni. 2. Bifidobacterium animalis do zastosowania według zastrz. 1, znamienne tym, że zmniejszenie obwodu brzucha osobnika wynosi co najmniej około 1 cm w ciągu dnia. 3. Bifidobacterium animalis do zastosowania według zastrz. 1, znamienne tym, że zmniejszenie obwodu brzucha jest zmniejszeniem względnego maksymalnego wzdęcia brzucha. 4. Bifidobacterium animalis do zastosowania według zastrz. 3, znamienne tym, że zmniejszenie względnego maksymalnego wzdęcia brzucha wynosi co najmniej 50%. 5. Bifidobacterium animalis do zastosowania według dowolnego z zastrz. 1 do 4, znamienne tym, że Bifidobacterium animalis jest Bifidobacterium animalis zdeponowany pod numerem CNCM I Bifidobacterium animalis do zastosowania według dowolnego z zastrz. 1 do 5, znamienne tym, że około 1,25x cfu wymienionych bakterii podawane jest osobnikowi dwa razy dziennie, przez co najmniej 28 dni. 7. Bifidobacterium animalis do zastosowania według dowolnego z zastrz. 1 do 6, znamienne tym, że osobnikiem jest kobieta. 8. Bifidobacterium animalis do zastosowania według dowolnego z zastrz. 1 do 7, znamienne tym, że wymienione bakterie podawane są w postaci produktu nabiałowego, korzystnie fermentowanego produktu nabiałowego. 9. Bifidobacterium animalis do zastosowania według zastrz. 8, znamienne tym, że wymienionym fermentowanym produktem nabiałowym jest jogurt. 10. Bifidobacterium animalis do zastosowania według dowolnego z zastrz. 1 do 7, znamienne tym, że wymienione bakterie podawane są w postaci kompozycji farmaceutycznej. 11. Bifidobacterium animalis do zastosowania według dowolnego z zastrz. 1 do 10, znamienne tym, że wymienione zastosowanie służy do leczenia zespołu jelita drażliwego (IBS). 16

17 12. Bifidobacterium animalis do zastosowania według zastrz. 11, znamienne tym, że wymienione zastosowanie służy do leczenia IBS-C. 13. Bifidobacterium animalis do zastosowania według zastrz. 11 lub 12, znamienne tym, że wymieniony osobnik jest diagnozowany według kryteriów rzymskich III. 14. Nieterapeutyczny sposób zmniejszania obwodu brzucha u zdrowego osobnika, obejmujący etap podawania wymienionemu osobnikowi dziennie co najmniej około 1x 10 9 cfu bakterii, wybranych z grupy bakterii Bifidobacterium animalis. 15. Nieterapeutyczny sposób według zastrz. 14, znamienny tym, że bakterie podawane są przez co najmniej 15 dni. 16. Nieterapeutyczny sposób według zastrz. 14, znamienny tym, że zmniejszenie obwodu brzucha osobnika wynosi co najmniej około 1 cm w ciągu dnia. 17. Nieterapeutyczny sposób według zastrz. 14, znamienny tym, że zmniejszenie obwodu brzucha jest zmniejszeniem względnego maksymalnego wzdęcia brzucha. 18. Nieterapeutyczny sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że zmniejszenie względnego maksymalnego wzdęcia brzucha wynosi co najmniej 50%. 19. Nieterapeutyczny sposób według zastrz. 14, znamienny tym, że bakterią jest Bifidobacterium animalis zdeponowany pod numerem CNCM I Nieterapeutyczny sposób według dowolnego z zastrz. od 14 do 19, znamienny tym, że około 1,25x cfu wymienionych bakterii podawane jest osobnikowi dwa razy dziennie, przez co najmniej 28 dni. 21. Nieterapeutyczny sposób według dowolnego z zastrz. od 14 do 20, znamienny tym, że osobnikiem jest kobieta. 22. Nieterapeutyczny sposób według dowolnego z zastrz. od 14 do 21, znamienny tym, że wymienione bakterie podawane są w postaci produktu nabiałowego, korzystnie fermentowanego produktu nabiałowego. 23. Nieterapeutyczny sposób według zastrz. 22, znamienny tym, że wymienionym fermentowanym produktem nabiałowym jest jogurt. 17

18 Figura 1 18

19 Średnie wzdęcie brzucha AUC [cm] EP B1 Figura 2A 19

20 Względne zmniejszenie maksymalnego wzdęcia (%) EP B1 Figura 2B 20

21 Subiektywne uczucie rozdęcia Subiektywne uczucie rozdęcia EP B1 Godziny Godziny Figury 3A i 3B 21

22 Średnia wartość skali rozdęcia EP B1 Kontrola Stan wyjściowy Koniec Figura 3C 22

23 Średni ból brzucha/dyskomfort II Średni ból brzucha/dyskomfort I EP B1 Ból brzucha/dyskomfort przed interwencją Grupa Produkt Kontrola Godzina Ból brzucha/dyskomfort po interwencji Grupa Produkt Kontrola Godzina Figury 4A i 4B 23

24 Średnia wartość skali bólu brzucha/dyskomfortu EP B1 Kontrola Stan wyjściowy Koniec Figura 4C 24

25 Wartość skali rozdęcia EP B1 Kontrola Tydzień Figura 5 25

26 Wartość skali bólu brzucha EP B1 Kontrola Tydzień Figura 6 26

27 Wartość skali wzdęcia EP B1 Kontrola Tydzień Figura 7 27

28 Wartość skali ogólnych objawów IBS EP B1 Kontrola Tydzień Figura 8 28

29 % pacjentów zadowolonych z czynności jelit EP B1 Kontrola Tydzień Figura 9 29

30 % pacjentów z dobrym ogólnym samopoczuciem EP B1 Kontrola Tydzień Figura 10 30

31 Odnośniki cytowane w opisie Poniższa lista odnośników cytowanych przez zgłaszającego ma na celu wyłącznie pomoc dla czytającego i nie stanowi części dokumentu patentu europejskiego. Pomimo, że dołożono największej staranności przy jej tworzeniu, nie można wykluczyć błędów lub przeoczeń i EUP nie ponosi żadnej odpowiedzialności w tym względzie. Dokumenty patentowe cytowane w opisie EP A [0035] US A [0066] Literatura nie patentowa, cytowana w opisie GUYONNET et al. Alimentary Pharmacology & Therapeutics. Bifidabacterium animalis DN on the IBS, 2007 [0008] MARTEAU et al. Aliment Pharmacol Ther., 2007 [0008] Respitrace inductive sensor. Ambulatory Monitoring Inc, [0051] LONGSTRETH GF ; THOMPSON WG ; CHEY WD ; HOUGHTON LA ; MEARIN F ; SPILLER R. Functional Bowel Disorders. Gastroenterology, 2006, tom 130 (5), [0066] DROSSMAN DA ; LI Z ; ANDRUZZI E et al. US Householder survey of functional gastrointestinal disorders: prevalence, sociodemography and health impact. Dig Dis Sci, 1992, vol. 38, [0066] A world view of IBS. THOMPSON WG. The Irritable Bowel Syndrome, Diagnosis and treatment. WB Saunders, 2002, [0066] LONGSTRETH GF. Definition and classification of IBS: current consensus and controversies. Gastroenterol Clin North Am, 2005, tom 34, [0066] LONGSTRETH GF ; BOLUS R ; NALIBOFF B et al. Impact of irritable bowel syndrome on patient lives: development and psychometric documentation of disease-specific measure for use in clinical trials. Eur J Gastroenterol Hepatol, 2005, tom 17, [0066] WILSON A; LONGSTRETH G ; KNIGHT K et al. Quality of life in managed care patients with irritable bowel syndrome. Manage Care Interface, 2004, tom 17, [0066] SPILLER R ; AZIZ Q ; CREED F ; EMMANUEL A ; HOUGHTON LA ; HUNGIN P ; JONES R ; KUMAR D ; RUBIN G ; TRUDGHILL N. Guidelines for the management of irritable bowel syndrome. Gut, 2006 [0066] BOUGLE et al. Effect of Propionibacteria Supplementation on Fecal Bifidobacteria and Segmental Colonic Transit Time in Healthy Human Subjects. Scand. J. Gastroenterol., 1999, tom 34, 144 [0066] FIORAMONTI J ; THEODOROU V ; BUENO L. Probiotics: what are they? What are their effects on gut physiology?. Best Pract Res Clin Gastroenterol, 2003, tom 17, [0066] QUIGLEY EMM ; FLOURIÉ B. Probiotics and irritable bowel syndrome: a rationale for their use and an assessment of the evidence to date. Neugastroenterol Motil, 2007, tom 19, [0066] AGRAWAL A. ; WHORWELL P.J. Abdominal bloating and distension in functional gastrointestinal disorders: epidemiology and exploration of possible mechanisms. Aliment Pharmacol Ther., 2007, tom 27, 2-10 [0066] DIPLOCK et al. Scientific concepts of functional foods in Europe: consensus document. British Journal of Nutrition, 1999, tom 81, S1-S27 [0066] HOUGHTON LA ; LEA R ; AGRAWAL A ; REILLY B ; WHORWELL PJ. Relationship of abdominal bloating to distension in irritable bowel syndrome and effect of bowel habit. Gastroenterology, 2006, tom 131, [0066] LEWIS M; REILLY B ; HOUGHTON LA et al. Ambulatory abdominal inductance plethysmography: towards objective assessment of abdominal distension in irritable bowel syndrome. Gut, 2001, tom 48, [0066] REILLY B ; BOLTON M ; HOUGHTON LA et al. A device for 24 hour ambulatory monitoring of abdominal girth using inductive plethysmography. Physiol Meas, 2002, tom 23, [0066] AGRAWAL A ; WHORWELL PJ ; HOUGHTON LA. Is abdominal distension related to delayed small and large bowel transit in patients with constipation predominant irritable bowel syndrome?. Gastroenterology, 2006, tom 130 (4), 632 [0066] 31