Wstrzymana ekshumacja. Na czasie. Twórczy apetyt nadal wielki. Nie strzelać do fotografa

Transkrypt

1 LONDON marca (141) FREE ISSN FAWLEY COURT»4 Wstrzymana ekshumacja Decyzja sądu przyszła w ostatniej chwili księża marianie planowali ekshumację na poniedziałek 15 marca. Przygotowując się do niej usunęli już płytę nagrobną o. Józefa, krzyż i wykopali otaczający grób bukszpan. Zdjęcia, jakie udało się zrobić 11 i 13 marca są porażające. Wydaje się, że grób jest już pusty, ale firma mająca przeprowadzić ekshumację zapewniła nas, że szczątki o. Józefa Jarzębowskiego nie zostały naruszone i nadal znajdują się w grobie, pomimo usunięcia płyty nagrobnej. FELIETIONY»11 Na czasie Grzegorz Małkiewicz: Znajomość własnej historii i pamięć o zmarłych przodkach to elementarne zasady każdej społeczności. Czy 14-letnie dziecko zasłużyło na najgorszą klątwę nie zaznasz spokoju nawet po śmierci? Wituś Orłowski zasłużył na więcej. Stał się symbolem wygnania, nadziei i pojednania. W swoim krótkim życiu odbył daleką drogę, ale zrządzeniem losu, ta droga nie ma końca. LUDZIE I MIEJSCA»14 Twórczy apetyt nadal wielki Wojciech Sobczyński: Tomasz Stańko występuje najczęściej jako lider kwintetów lub kwartetów, proponując własne kompozycje, na kanwie których opiera się improwizacyjna współpraca zespołu. Jest to proces fundamentalnie nowoczesny i stale budujący nowe, współczesne brzmienie. Tak jest teraz, tak też było od samego początku jego kariery, którą obserwowałem z bliska jako jego kolega jeszcze za licealnych czasów w Krakowie. arteria & nowy czas zapraszają artystów i dzieci na WIELKĄ AKCJĘ malowania GIGANTYCZNEJ PISANKI w kryptach kościoła St. George the Martyr Borough High Street,London, SE1 1JA (naprzeciwko Borough Station) 3 kwietnia od godz do ARTERIA»15 Nie strzelać do fotografa Street Photography, czyli fotografia uliczna jest gatunkiem zagrożonym. Fotograf rejestrujący życie na gorąco staje się coraz częściej osobą podjerzaną o w zależności od wyobraźni stróża porządku terroryzm, pedofilię, etc. Robienie zdjęć w miejscach publicznych nie jest wprawdzie zabronione przez prawo, ale w sprzyjających warunkach, a takie niestety władze sobie stworzyły, zawsze jakiś przepis można znaleźć. Czy nasze czasy zapisze tylko wszechobecna kamera policyjna? Damian Chrobak nie wyobraża sobie robienia zdjęć w innych warunkach. To właśnie ulica, w dodatku londyńska (bajeczne miejsce dla fotografa jak mówi) jest najbardziej inspirująca.

2 marca 2010 nowy czas Są takie odwieczne prawdy, które już sam czas uświęcił. Mikołaj Gogol Poniedziałek, 15 marca, Luizy, klemensa 1987 Japońska firma Fuji zaprezentowała jednorazowy aparat fotograficzny. Wtorek, 16 marca, izabeli, JuLiana 1941 Urodził się Bernardo Bertolucci, włoski reżyser, twórca m.in. skandalizującego filmu obyczajowego Ostatnie tango w Paryżu", oraz nagrodzonej Oskarem trylogii orientalnej Ostatni cesarz". Środa, 17 marca, Jana, Patryka 1953 Stany Zjednoczone przeprowadziły próbę z bronią jądrową na pustyni w Nevadzie, niedaleko Las Vegas. czwartek, 18 marca, marty, krystiana 1996 Odbyło się pierwsze losowanie Multi Lotka i jednocześnie pierwsza transmisja losowań gier Totalizatora Sportowego nadawana w telewizji Polsat. Piątek, 19 marca, marka, bogdana 1951 Podpisanie przez kraje Europy Zachodniej umowy o powstaniu najstarszej z trzech Wspólnot Europejskich: Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. sobota, 20 marca, aleksandry, rafała 1978 Krystyna Chojnowska-Liskiewicz zakończyła samotny rejs dookoła świata. Była pierwszą kobietą, która dokonała takiego wyczynu. Rejs trwał dwa lata. niedziela, 21 marca, mikołaja, benedykta 1828 Urodził się Henrik Ibsen, najwybitniejszy dramatopisarz norweski, autor takich utworów, jak: Nora", Dom lalki", Upiory", Dzika kaczka". Poniedziałek, 22 marca, augusta, katarzyny 1925 Otwarto skocznię narciarską Wielka Krokiew w Zakopanem W Warszawie przeprowadzono akcję odbicia więźniów pod Arsenałem. Wtorek, 23 marca, feliksa, Piotra 1994 Zmarła Giulietta Masina, włoska aktorka filmowa; żona Federico Felliniego; zagrała w takich filmach, jak: La strada, Noce Cabirii, Ginger i Fred Sowiecka stacja MIR zakończyła swoją działalność. Jej upadek na Ziemię transmitowały wszystkie stacje telewizyjne na świecie. Środa, 24 marca, marka, oliwii 1794 Tadeusz Kościuszko złożył przysięgę na krakowskim Rynku, rozpoczynając insurekcję. Hasłami powstania zostały: wolność, całość, niepodległość Sejm uchwalił ustawę o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców jeden z najstarszych, obowiązujących do dziś aktów prawnych. czwartek, 25 marca, marioli, ireneusza 1947 Urodził się Elton John (wł. Reginald Kenneth Dwight) brytyski piosenkarz rockandrollowy, kompozytor i pianista (m.in. Blue Eyes", Candle In The Wind") Polska zawarła umowę z ZSRR o repatriacji Polaków z terenów Związku Sowieckiego. Piątek, 26 marca, olgi, tymoteusza 1908 Na ulice Warszawy wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne W życie wszedł tzw. układ z Schengen dotyczący zniesienia granic w obrębie Unii Europejskiej. sobota, 27 marca, Lidii, ernesta 1945 Władze sowieckie aresztowały szesnastu przywódców Polski Podziemnej W Monachium przeprowadzono nieudany zamach na kanclerza Niemiec Konrada Adenauera. listy@nowyczas.co.uk Hochsz ta ple rzy w su tan nach Nie wie lu Po la ków w kra ju oraz po za gra ni ca mi Zjed no czo ne go Kró le stwa za pew ne wie, czym dla po wo jen nej Po lo nii bry tyj skiej jest Faw ley Co urt oraz ile wy sił ku wło żo no, aby go ku - pić i do pro wa dzić do sta nu uży wal no - ści. Du szą przed się wzię cia był ks. Ja rzę bow ski. ma ria nin, któ ry miał wi - zję stwo rze nia pol skie go cen trum du - cho we go i kul tu ral ne go lu dziom okra dzio nym z Oj czy zny. Zmo bi li zo - wał rze sze Po la ków osia dłych po woj - nie w Wiel kiej Bry ta nii do czyn ne go włą cze nia się w ten pro jekt. Da wa no szczo drze na ten cel nie tyl ko pie - nią dze, ale rów nież cen ne pa miąt ki ro dzin ne zwią za ne z hi sto rią Pol ski do po wsta ją ce go tam mu zeum oraz set ki go dzin dar mo wej si ły ro bo czej. Wi zja sta ła się rze czy wi sto ścią. Ośro dek roz ra stał się, stał się miej - scem, gdzie ce le bro wa no waż ne uro - czy sto ści re li gij ne i pań stwo we. Po wsta ła szko ła dla chłop ców pol skie - go po cho dze nia. Z po wo du te go suk - ce su za czął on być so lą w oku an glo sa skich ra si stów. Nie mo gli znieść, że tak cen ny za by tek ar chi tek - to nicz ny jest w rę kach blo ody foreigners okre śle nie powszechnie uży wa ne w la tach 70. w sto sun ku do ob co kra jow ców, na wet przez kil ku let - nie dzie ci szwen da ją ce się sa mo pas po uli cach miast Wiel kiej Bry ta nii. mi mo to ośro dek ist niał, dzia łał i dopó ki był ad mi ni stro wa ny przez ma ria nów ści - śle zwią za nych z Po lo nią (ks. Pi siak) dopó ty kwitł. Był ko cha ny przez nas wszyst kich. moż na tam by ło przy je - chać na pik nik, zjeść wspa nia ły obiad i cu dow nie spę dzić nad rze ką week - end. Ża łu ję bar dzo, że nie by ło mnie jesz cze w An glii, gdy po wsta wał, je - stem jed nak nie zmier nie szczę śli wy, że da no mi szan sę po ma gać przy or - ga ni zo wa niu co rocz nych Zie lo nych Świą tek oraz wziąć ślub i ochrzcić swe go pier wo rod ne go w ko ście le św. An ny, któ ry wy bu do wa no na te re nie te go ośrod ka i w któ re go kryp cie zło - żo ne są szcząt ki księ cia Ra dzi wił ła. Sy tu acja zmie ni ła się ra dy kal nie, gdy Pol ska od zy ska ła tak zwa ną nie - pod le głość. Od wo ła no ma ria nów, któ rzy po śmier ci księ dza Ja rzę bow - skie go pro wa dzi li to cen trum. Przy - sła no z Pol ski na ich miej sce mło dych cwa nia ków w su tan nach, któ rzy szyb - ko zwie trzy li, że moż na tu coś zwę - Poprzednimarianie,pozamknięciuDivineMercyCollege,założyliwFawley CourtszkolęjęzykaangielskiegodlaPolaków.Byłatodużapomoc,gdyższkoły językowebyłydrogieapolakomniewolnobyłowtedylegalnietupracować. dzić. Po wo li, roz myśl nie za czę li do - pro wa dzać ośro dek do upad ku. Naj - pierw wy alie no wa li przy chyl ne mu daw ne pol skie spo łe czeń stwo po przez stwo rze nie nie przy ja znej, peł nej nie - uf no ści at mos fe ry. Za czę to trak to wać nas jak nie pro szo nych go ści. Da wa no nam wy raź nie do zro zu mie nia, że jest to pry wat na wła sność i że bez uprzed niej za po wie dzi nie ma my tam po co przy jeż dżać, a już na pew no na co kol wiek li czyć. Nie moż na by ło już ani ku pić obia du, ani ko rzy stać z te re - nu lub za grać w te ni sa, bo kort zo stał zli kwi do wa ny. Po przed ni ma ria nie, po za mknię - ciu szko ły dla chłop ców, za ło ży li tu taj szko lę ję zy ka an giel skie go dla Po la - ków, któ rym nie wol no by ło w tym cza sie w An glii pra co wać. Chcie li w ten spo sób umoż li wić im na ukę ję zy - ka oraz miesz ka nie w ośrod ku, aby nie mu sie li pła cić zło dziej skich cen w szko łach te go ty pu gdzie in dziej, ja ko że Po la kom niebę dą cym jesz cze w Unii Eu ro pej skiej nie wol no by ło ko - rzy stać z ta nich kur sów prze zna czo - nych dla unij nych stu den tów. No wi ma ria nie udo stęp ni li ją przy jezd nym z Bra zy lii i li cho wie skąd jesz cze. Da - li im ro le za rząd ców te re nu, a ci z ko - lei od no si li się do Po la ków tam przy jeż dża ją cych nie przy chyl nie, a cza sem na wet wręcz po gar dli wie. Wstyd i hań ba, w pol skim ośrod ku rzą dzą ob co kra jow cy, fe no men nie - spo ty ka ny ni gdzie na świe cie!!! Nic dziw ne go, że Po la cy po wo li prze sta li przy jeż dżać. Ja też prze sta - łem z ro dzi ną od wie dzać to miej sce, aby nie na ra żać się na wro gie traktowanie. Stra te gia ta do pro wa dzi - ła do te go, że na gle za czę ło rze ko mo bra ko wać pie nię dzy na pro wa dze nie ośrod ka. Lu dzie, któ rzy kie dyś go stwo rzy li i wspie ra li, zmar li, a ci, któ - rzy jesz cze są wśród nas, ni gdy nie za - bez pie czy li praw nie swo je go w nim udzia łu. Ni ko mu wte dy na wet nie przy szło do gło wy, że po win no się to zro bić, ufa li śmy na szym ma ria nom, wie rzy li śmy, że re pre zen tu ją na sze spo łe czeń stwo. Ci no wi już zdą ży li okraść mu zeum, a te raz chcą sprze dać ca ły obiekt. Ko mu? Po dob no mu zuł - ma nom! Kom plet ny pa ra doks. Zwra cam się więc do wszyst kich Po la ków na świe cie, któ rzy kie dy kol - wiek od wie dzi li ten ośro dek, sły sze li o nim lub ma ją doń ja kiś emo cjo nal ny sto su nek, by za re ago wa li na to świń - stwo, któ re chcą uczy nić hochsz ta - ple rzy w su tan nach i po tę pi li ich za tę zmo wę. Oso bi ście uwa żam, że Faw ley Co urt po wi nien stać się nie tyl ko cen trum dla Po la ków miesz ka ją cych na Wy spach Bry tyj skich, ale także ośrod kiem słu żą - cym ca łej Po lo nii w Eu ro pie, a na wet na świe cie. Jest nas po dob no 17 mi lio - nów miesz ka ją cych po za Oj czy zną, je śli każ dy z nas da ekwi wa lent dwóch fun - tów, to bę dzie moż na go ku pić od obec - nych wła ści cie li i jesz cze zo sta nie na roz bu do wę. W koń cu je śli moż na ze - brać mi lio ny na ofia ry trzę sie nia zie mi na Ha iti, to moż na tę su mę ze brać też i na ten cel, trze ba tyl ko chcieć. R. LAW man 63 King s Grove, London SE15 2NA Tel.: , redakcja@nowyczas.co.uk, listy@nowyczas.co.uk RedaktoR naczelny: Grzegorz Małkiewicz (g.malkiewicz@nowyczas.co.uk); Redakcja: Teresa Bazarnik (t.bazarnik@nowyczas.co.uk), Jacek Ozaist, Daniel Kowalski (d.kowalski@nowyczas.co.uk), Alex Sławiński; WSPÓŁPRACA REDAKCYJNA: Lidia Aleksandrowicz; FelIetony: Krystyna Cywińska, Wacław Lewandowski; RySUnkI: Andrzej Krauze, Andrzej Lichota; zdjęcia: Piotr Apolinarski, Aneta Grochowska; WSpółpRaca: Małgorzata Białecka, Irena Bieniusa, Grzegorz Borkowski, Włodzimierz Fenrych, Gabriela Jatkowska, Anna Maria Grabania, Stefan Gołębiowski, Katarzyna Gryniewicz, Mikołaj Hęciak, Zbigniew Janusz, Przemysław Kobus, Michał Opolski, Łucja Piejko, Mira Piotrowska, Rafał Zabłocki. dział MaRketIngU: tel./fax: , mobile: marketing@nowyczas.co.uk Marcin Rogoziński (m.rogozinski@nowyczas.co.uk) WydaWca: CZAS Publishers Ltd. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam i ogłoszeń oraz zastrzega sobie prawo niezamieszczenia ogłoszenia. nowyczas Prenumeratę można zamówić na dowolny adres w UK bądź też w krajach Unii. Aby dokonać zamówienia, należy wypełnić i odesłać formularz na podany poniżej adres wraz z załączonym czekiem lub postal order na odpowiednią kwotę. liczba wydań uk ue czas PubLisHers Ltd. 63 king s grove London se15 2na Imię i nazwisko... Rodzaj prenumeraty... Adres Kod pocztowy... Tel... Prenumerata od numeru... (włącznie)

3 nowy czas marca fawley court Marian Fathers Charitable Trust (No: ) To the Trustees: 1.Wojciech Piotr Jasinski 2. Pawel Ryszard Naumowicz 3. Tadeusz Marian Byczkowski 4. Pawel Andrzej Nawalaniec 5. Andrzej Gowkielewicz (Registered Office) Fawley Court, Henley on Thames Oxfordshire RG9 3AE 15 March 2010 Dear Sirs Re: 1. LICENCE TO EXHUME FR. JOZEF JARZEBOWSKI IS SUSPENDED (HIGH COURT ORDER No: CO/3422//2010) 2. THE NEEDLESS, UNLAWFUL SALE OF FAWLEY COURT You are doubtless aware that in the High Court of Justice, (Queens Bench Division, Administrative Court), by Order (dated 12 March 2010), of the Honourable Mr Justice Silber, the operation of the exhumation licence (issued by the Ministry of Justice), to exhume the remains of Fr. Jozef has been suspended, pending a Judicial Review set for circa the month of June of this year. This issue whilst sadly still inconclusive, has already caused enough distress in the hearts, minds and souls of Fr Jozef s next of kin, and the Polish community alike. Fawley Court Old Boys urge you to counsel caution and charity, and end this awful, disquieting, incomprehensible hounding of the deceased. We call upon you to halt your pursuit of the exhumation order forthwith, and thus end this unedifying spectacle. Meanwhile, as under the terms of an iterrogatory, we write to you on the advice of the Charity Commission under cover of their two letters; (l) to Mrs. C Mahoney dated, 3 June 2008, and (2) to Mrs. Ewa Rudz-Rudkowski (now deceased ) dated 23 June 2008) ; THE NEEDLESS, UNLAWFUL SALE OF FAWLEY COURT: In its first letter 2 June 2008, the Charity Commission advises; Any misinterpretations the trustees have with the Polish Community regarding the sale of the property of the charity and any restrictions of the gifts, legacies, etc., we advise that the correct procedure is for the person (or people) in dispute to address the charity trustees about the issues that concern them. An issue of overriding concern is your persistent attempt to sell (needlessly), the unique monument and symbol that is Fawley Court, over the heads of its beneficiaries and interested parties in an opaque manner, in breach we believe of section 6 (1) of the Trusts for Land and Appointment of Trustees Act 1996, and the provision of section 36 of the Charity s Act Is the transaction being conducted at arm s length? Was the purported purchaser, Cherrilow Ltd (an offshore company) known to the vendor prior to marketing the said property? Where was the property marketed? Do you have a proper certificate of valuation? Marriotts, in its sales literature, made provision for access to St. Anne s Church to be maintained. Is this restrictive covenant, together with easements, rights of way and wayleaves all being observed? Indeed the Charity Commission states unequivocally in its letter of 3 June 2008 that; the trustees must follow the provisions of the (said) section 36 of the Charity s Act 1993, whilst in its letter of 23 June 2008 to Ewa Rudz-Rudzkowski the Charity Commission reiterates the call for transparency, and the trustees Amongst other things are under a duty to obtain the best terms possible for the disposal. Why did you reject very good offers from The Polish Catholic Mission, and HRH Prince John Radziwill? Are you genuinely obtaining the best possible terms? Fawley Court Old Boys and the Polish community are both vehemently against the attempted sale of Fawley Court. Serious questions keep arising as to certain aspects of the now nearaborted transaction. Have contracts been exchanged? And if so, when? The trustees have declared publicly that Fawley Court was sold two years ago. Is this so? Does the family of Lady Anne Mackenzie hold a lien over the buildings and land of Fawley Court? Does the same family have first refusal to buy Fawley Court in the event that the Polish Community vacates it? Whilst the questions posed thus far are not exhaustive, are you at this stage, given all the controversy and doubts, prepared to withdraw from the attempted sale of Fawley Court? THE UNAUTHORISED REMOVAL OF THE MUSEUM AND PAINTINGS. As you well know the artifacts and paintings, and particularly the Lenkiewicz and Buchowski swords, sabres and armoury collections were presented to Divine Mercy College. This institute of which the FCOB are the natural heirs in law, is wholly separate and distinct from the Congregation of Marian Fathers. Why have you moved the museum, and under whose authority did you do so? Do you have a certificated inventory, a certificated valuation, and a legitimate export licence for the said museum s removal? We note with dismay and alarm that no attempt was made to contact Fawley Court Old Boys (comprising one hundred and sixty members available on the internet) about the removal of the Museum. Why is this so? THE APOSTOLATE BUILDING THAT WAS NEVER BUILT According to your own magazines, the Zwiastun (Messenger of Mercy), your Fr. John (sic) continued collecting solicited funds for the above building long after his departure. We know you collected up to Where is this money? Under failed appeals and restrictive funding the listed donors should be reimbursed. Have you returned their donations together with interest? REGISTERED AND DELETED CHARITIES The whereabouts and status of Rev. Wladyslaw Duda is of great concern to us. Is he still with the Congregation of Marian Fathers? We are particularly concerned as we believe he oversaw the fundraising for the ghost Apostolate Building, and as with the Rev. Wlodzimierz Honkisz, large sums of money are unaccounted for. Can you tell us whether the funds collected by W. Duda are accounted for? We note W. Duda was a trustee on your 1999 trust deed. Do you have a deed of retirement for him? Do you have a full list of trustee deeds of appointment and retirement? Particularly from 1999 to today s date? ST ANNE S CHURCH FAWLEY COURT As you know, under the terms of the deed of 15 August 1971, an assembly of Marians are custodians, and clearly not owners of St.Anne s. The beneficial and active interest indubitably belongs in perpetuity to Divine Mercy College which FCOB today represents, and to St Anne s Anglo-Polish worshippers. Why have you dishonoured our right to worship at St Anne s? Can you assure us that the 28 religious plaques are intact? Is the renowned Divine Mercy painting intact and safe at St. Anne s? ACCOUNTS Your accounts from 2003 to the year ending 31 December 2008 make very troublesome reading, for example you inflate your asset values artificially by ten million pounds. Can you explain this? We will get back to you under separate cover on this and other similar troublesome issues. Please reply to the above within seven days. Yours faithfully, Mirek Malevski Chairman, Fawley Court Old Boys DIVINE MERCY COLLEGE FAWLEY COURT OLD BOYS UNITED FAWLEY FOREVER! The fight starts here DONATIONS TO: Fawley Court Old Boys (FCOB) Cheques/ Postal Orders only made payable to Fawley Court Old Boys (FCOB) C/O FCOB, 82 Portobello Road, Notting Hill, London W11 2QD Fawley Old Boys re-uniting! Join our strong and fast expanding Divine Mercy College old boys network. As we used to say: Fawley Forever It will be great to hear from you! contact: fawleyoldboys@yahoo.co.uk

4 marca 2010 nowy czas fawley court Wstrzymana ekshumacja! W dniu 12 marca na wniosek najbliższej rodziny i Komitetu Obrony Dziedzictwa Narodowego Sąd Najwyższy (High Court of Justice) wydał orzeczenie o wstrzymaniu ekshumacji szczątków o. Jarzębowskiego do czasu rozpatrzenia głównego wniosku zaskarżającego decyzję Ministerstwa Sprawiedliwości (Ministry of Justice) udzielającą księżom marianom wymaganego prawem zezwolenia na ekshumację. Firma mająca przeprowadzić ekshumację została powiadomiona o zakazie i dopóki orzeczenie sądu nie zostanie zmienione, dopóty ekshumacji nie będzie. Decyzja sądu przyszła w ostatniej chwili księża marianie planowali ekshumację na poniedziałek 15 marca. Przygotowując się do niej usunęli już płytę nagrobną o. Józefa, krzyż i wykopali otaczający grób bukszpan. Zdjęcia, jakie udało się zrobić 11 i 13 marca są porażające. Wydaje się, że grób jest już pusty, ale firma mająca przeprowadzić ekshumację zapewniła nas, że szczątki o. Józefa Jarzębowskiego nie zostały naruszone i nadal znajdują się w grobie, pomimo usunięcia płyty nagrobnej. Kamienie, na których znajdowała się płyta nagrobna, tworzą teraz stertę gruzu leżącego przy grobie tego Wielkiego Marianina, który wyniósł na świat Nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego. To dzięki Jego charyzmatycznej osobowości, wierze i mądrości, ciężkiej pracy i zagrzewaniu ówczesnej emigracji do walki o zachowanie wiary i polskości następnych pokoleń obecni mariańscy współbracia, nie zważając na Jego testament duchowy i wolę, mają możliwość spieniężyć Jego dzieło za 22 miliony funtów. Komitet Obrony Dziedzictwa Narodowego Fawley Court Grób ojca Józefa Jarzębowskiego w Fawley Court w stanie poprzednim i obecnym Smutna historia Witusia Orłowskiego Oryginalna płyta z grobu Witusia przeniesiona z Hereford na cmentarz w Henley, pod którą nie ma jego prochów. Gdzie są? Powyżej: kartkapożegnanie: Jestem już spokojna. Trudno taki los nam był przeznaczony. Kiedy poznałem koleje losu Witusia Orłowskiego, pomyślałem, że jest to jedna z wielu tragicznych historii, jakie wydarzyły się ostatniej wojny, w czasach, kiedy tragedia spowszedniała. Ale ta historia nie zakończyła się w 1944 roku, kiedy 14-letni Wituś zmarł w Meksyku. Ona toczy się dalej i jeszcze bardziej przeraża. Po klęsce wrześniowej w 1939 roku, podobnie jak tysiące innych Polaków, rodzice Witusia uciekają przed jednym najeźdźcą i w krótkim czasie trafiają na drugiego. Docierają do Lwowa. W mieście okupowanym przez Sowietów brakuje żywności, coraz trudniej o zakwaterowanie. W tej sytuacji władze sowieckie zgadzają się na powrót polskich uciekinierów na tereny okupowane przez Niemców. Odjeżdżają specjalne pociągi na zachód. Państwo Orłowscy dochodzą do wniosku, że bezpieczniejszy dla nich, a przede wszystkim dla ich małych dzieci Witusia (10 lat), i jego siostry Basi (3 lata) będzie powrót do dziadków w Radomiu. Niestety, z powodu choroby dzieci nie zdążyli na ostatni pociąg. Ze Lwowa wprawdzie wyjechali, ale w przeciwnym kierunku, na wschód. Na początku tej podróży piszą dramatyczną kartkę do dziadków, ostemplowaną przez Sowietów i Niemców. Kartkępożegnanie, podpisaną przez Zosię (mamę), Tolka (ojca), Witusia i Basię. Trudno, taki los był nam przeznaczony czytamy na zachowanej w archiwach rodzinnych przesyłce. Zostali wywiezieni w okolice Salechardu u ujścia Obu, a potem dotarli do Uzbekistanu, do Kermine, jeśli dobrze pamiętam nazwę miejscowości zastrzega się mój rozmówca, kuzyn Witusia, pan Zbigniew Mantorski. Tam, już po rozdzieleniu, zmarła na tyfus mała Basia. Na tyfus, przed wyjściem z armią Andersa z Sowietów, do której dotarł, umiera również ojciec Witold (Tolek). Tułaczkę na nieludzkiej ziemi przeżyła tylko Zofia i jej 12-letni synek Wituś. Przedostają się do Iranu, a stamtąd do Meksyku. Daleko od zawieruchy wojennej, w słonecznym kraju, mogli liczyć na odmianę losu, na wyleczenie bolesnych ran, które ze sobą przywieźli. W Meksyku wszystko układa się lepiej. Poznają księdza Józefa Jarzębowskiego, którego Wituś uwielbia. Ksiądz Jarzębowski, marianin, późniejszy założyciel Fawley Court, jest duchową opoką dla polskich rozbitków. Ma podobne doświadczenia i niezłomną wolę ratowania okaleczonej wspólnoty. Pewnego dnia ciężko zachorował, jego życie było zagrożone. Wituś nie może się z tym pogodzić. Modli się o uzdrowienie księdza ofiarowując w zamian własne życie. Modlitwa została wysłuchana. Wituś umiera mając14 lat. Ksiądz Jarzębowski pokonuje chorobę. W kilka lat później przyjeżdża do Anglii. Zakłada pierwszą szkołę dla chłopców w Hereford. Do Hereford przyjeżdża też Zofia Orłowska z prochami swojego syna. Straciła wszystkich najbliższych. Prochy syna składa do grobu na przykościelnym cmentarzu w Hereford. Przez lata współpracuje z księdzem Jarzębowskim jako nauczycielka. Umiera w 1995 roku i zostaje pochowana na cmentarzu w Henley. Grób Witusia pozostał w Hereford. Kiedy mieszkający w Polsce kuzyn Witusia, pan Zbigniew Mantorski (Zofia była siostrą jego ojca) odwiedził niedawno Hereford, nie znalazł śladu po jego grobie. Zaniepokojony udał się do miejscowych urzędów. Nie znalazł żadnego śladu ekshumacji. W końcu dowiedział się od pracownika ośrodka w dalszym ciągu zarządzanego przez księży marianów, że na ich polecenie wykopał on prochy Witusia i przewiózł je do Fawley Court bez wymaganej w takim przypadku licencji brytyjskich władz. Księża marianie potwierdzili tę wersję, dodając, że prochy zostały złożone w grobie matki. Ale na miejscowym cmentarzu w Henley nie ma żadnego śladu potwierdzającego przeniesienie prochów. Administracja nie otrzymała podania, ani nie wydała stosownego zezwolenia. Nikt grobu matki nie otwierał. Po kilku dniach na grobie pojawiła się oryginalna płyta z grobu Witusia. Gdzie są prochy? pyta pan Mantorski. Dlaczego marianie, znając mój adres, nie skontaktowali się ze mną? Kiedy Zofia Orłowska wyjeżdżała z Witusiem do Meksyku, musiała się pogodzić nie tylko ze stratą męża i córki, ale też z brakiem ich grobów. Taki sam los spotkał jej syna. Nie ma grobu Witusia, choć wyszedł on z nieludzkiej ziemi. Grzegorz Małkiewicz komentarz > 11

5 nowy czas marca czas na wyspie Brytyjczyk zawinił, na Polaku psy powiesili Alex Sławiński Nie czytam brukowców, które w nazwie mają Daily. Nie zaglądam też na portale, które po wpisaniu nazwy przekierowują mnie wbrew mojej woli na Nie lubię marnować czasu, psuć sobie humoru ani narażać się na bycie ofiarą bezczelnych i bezprawnych pomówień, wyszczekiwanych przez różnorakich oszołomów i manipulantów. Pewnie więc dlatego nigdy nie trafiłby do mnie utrzymany w histerycznym tonie artykuł opublikowany w jednym z brytyjskich pism (a potem często z błędami przepisany przez kilka innych, w tym również polskojęzycznych). Poszło o Polaków. A raczej o język polski. Przypomnijmy: jedna z agencji pracy w Norwich zamieściła ogłoszenie, że przyjmie robotników do pracy w przetwórni mięsa. Pewnie nikogo by to nie ubodło, gdyby agencja nie zastrzegła sobie, że kandydaci muszą mówić po polsku. Na firmę rekrutacyjną posypały się gromy, że działa ona niezgodnie z obowiązującym w UK prawem, zabraniającym faworyzowania konkretnych grup etnicznych. Z pewnością podpisałbym się pod tym protestami, gdyż faktycznie niezależnie od mych sentymentów narodowych (w końcu jestem Polakiem) treść ogłoszenia brzydko zapachniała rasizmem. Jednakże forma, w jakiej co poniektóre media zareagowały na owo ogłoszenie, wprawiła mnie w zdumienie. Pies ze wszystkimi magazynami, mającymi w tytule Daily. Wiele z nich słynie z niewybrednej nagonki na przedstawicieli różnych mniejszości narodowych. Stanowią one specyficzną formę folkloru na wielobarwnej mapie medialnej Wielkiej Brytanii. Jednak najsmutniejsze w tej całej historii było to, że powszechnej antypolskiej histerii uległy również co poniektóre polskojęzyczne media, na czele ze wspomnianym już portalem, który z pl. zmienia się na eu. Nadały one całemu wydarzeniu klimat skandalu, który bardzo ochoczo został podchwycony przez wszelakich forumowiczów, dopisujących pod wiadomościami swoje komentarze. Przez jakiś czas śledziłem poczynania różnych portali informacyjnych (czy też dezinformacyjnych, zważywszy styl uprawianego przez nie dziennikarstwa). Przeglądając takie strony zauważyłem prostą zależność, że im bardziej głupkowatą wymowę ma publikowany tam artykuł, tym bardziej żywiołowe komentarze prowokuje. Ale cóż, każdy z nas obraca się w takiej rzeczywistości medialnej, do jakiej dorósł. Jeśli więc ty, czytelniku, sięgasz po Nowy Czas, widocznie takie są twoje potrzeby. Jeśli zaś zaglądasz na portale przekierowujące z pl. na eu., to również twój wybór. W końcu taka jest idea wolnego rynku, by każdy mógł z niego brać to, co mu odpowiada. Większa popularność tych lub innych tytułów powinna więc być raczej tematem badań socjologów i psychologów, niż powodem do dumy lub frustracji poszczególnych redakcji. Parafrazując słowa poety: tacy będą czytelnicy, jakie ich przez media chowanie. Wróćmy jednak do ogłoszenia mówiącego o zatrudnianiu Polaków. Było ono w rzeczy samej zredagowane w dość nieprzemyślany sposób. Jego twórcom jak to później wielokrotnie tłumaczono chodziło o to, by nowo przyjęci pracownicy rozumieli, co się do nich mówi w czasie szkoleń. Tak się akurat składa, że zazwyczaj prace w fabrykach i przetwórniach podejmują obcokrajowcy bez jakiegokolwiek przygotowania językowego. Wiadomo, że tego typu praca jest ciężka i nisko płatna, ale z drugiej strony nie wymaga też większych kwalifikacji. W owej industrialnej Wieży Babel często bywa tak, że pracownicy po prostu nie potrafią się między sobą porozumieć. Skutkuje to nie tylko spadkiem wydajności pracy, ale też prowadzić może do niebezpiecznych sytuacji. Nic więc dziwnego, że wielu pracodawców woli mieć załogę w miarę homogeniczną narodowościowo. Wbrew oczywistej nielegalności owego procederu, jedni preferują Hindusów, inni Etiopczyków, a jeszcze inni Polaków. No, cóż litera prawa nie zawsze idzie w parze ze zdrowym rozsądkiem. Czasem bardziej liczy się użyteczność, niż poprawność polityczna. Nieprzemyślanym w perspektywie tejże właśnie poprawności ogłoszeniem firma rekrutacyjna strzeliła sobie w stopę. Nie rozumiem tylko jednego, skąd wzięła się nagonka na Polaków? Czym jesteśmy winni, że nieszczęsna agencja zechciała zatrudniać akurat przybyszy znad Wisły, a nie dajmy na to znad Gangesu? Odpowiedź na to pytanie stara się znaleźć znany działacz polonijny i wieloletni rzecznik prasowy Zjednoczenia Polskiego, Wiktor Moszczyński. Wielokrotnie już dawał on odpór pomówieniom i insynuacjom, jakie pod adresem Polaków pojawiały się na łamach prasy brytyjskiej. Tym razem, w liście do The Mail on Sunday, jednej z gazet, które podjęły temat ogłoszenia tylko dla Polaków, stara się on wytłumaczyć trudną sytuację, w jakiej znajdują się polscy pracownicy w Wielkiej Brytanii w dobie recesji, ale też daje zdecydowany odpór nagonce, jakiej zostali poddani wskutek nieodpowiedzialnych publikacji. Firma Forza AW, która zamieściła ogłoszenie poprzez agencję rekrutacyjną, jest jak najbardziej brytyjska. Jest jednym z dominujących dostawców mięsa do brytyjskich supermarketów. Dyrektor spółki oświadczył: We employ many English workers as well as Poles and Lithuanians, though I can t give you exact figures, and I assure you categorically that all our training and health and safety briefings are conducted in English, Polish or whatever the employee speaks I cannot say how this error came about, perhaps a glib comment was made about the difficulty of operating in several different languages, I don t know, but we would never turn down an English person for a job on the basis that they didn t speak Polish or any other language. It should never have happened and I apologise to anyone who was put off applying for jobs Firma zrozumiała głupstwo, jakie popełniła i za to przeprosiła. Ciekawe, czy brukowce, które temat rozdmuchały, stać będzie na podobny gest. Mało prawdopodobne, najważniejsze więc, by nie dać się wciągać w medialne manipulacje. Majster? Pracownik firmy zwalczania szkodników? Chałupniczy producent bomb? Terroryści produkują bomby, co oznacza że oczywiście będą starać się ukrywać swoją działalność. Jednak czasami zostawiają istotne ślady. Ślady, które ty możesz pomóc nam odnaleźć. Mogą na przykład ładować do samochodów znaczne ilości środków chemicznych, nawozów czy butli z gazem wszystko to można wykorzystać do produkcji bomb. Mogą za to płacić gotówką, albo przechowywać takie produkty w domach, komórkach czy garażach. Czasem można zauważyć wyrzucone resztki materiałów czy opakowań. Jeśli zauważysz coś podejrzanego lub niecodziennego, zadzwoń na poufną linię antyterrorystyczną (Anti-Terrorist Hotline) pod numer Uważamy, że żaden telefon nie jest stratą czasu. Jeśli masz podejrzenia, zgłoś je.

6 6 czas na wyspie marca 2010 nowy czas KiNOteKA. Poziom rośnie Zaczęło się od błyskotliwego Rewersu Borysa Lankosza, który zmusił widzów do konwulsyjnego śmiechu i owacji. Potem był nostalgiczny film Jacka Borcucha Wszystko, co kocham, kontrowersyjne Galerianki Katarzyny Rosłoniec, trzymający w napięciu Enen Feliksa Falka, wzruszający Jeszcze nie wieczór Jacka Bławuta, pulsujący Moje ciało, moja krew Marcina Wrony... Jacek Ozaist Tegoroczny 8 Festiwal Filmu Polskiego w Londynie mocno podszyty jest naszą trudną historią i polityką. Wydaje się, że tyle tego mamy. Gdy tylko nasi twórcy próbują opisać rzeczywistość, jaka ich otacza, brną często po kolana w banałach. Gdy jednak trzeba pokazać światu, z czego wynika to, jacy jesteśmy, zawsze pokazujemy swoją bogatą, narodową przeszłość. Śmierć Stalina, inwazja Czechosłowacji w 1968 roku, stan wojenny, romans polskiego oficera z Rosjanką, lustracja to główne motywy prezentowanych w Londynie filmów. Na śmieszno, na straszno, na melodramatycznie, byle o przeszłości. Mieszanka rutyny i młodości zafunkcjonowała naprawdę wspaniale. Swoje pierwsze filmy pełnometrażowe pokazali w Londynie: Borys Lankosz, Marcin Wrona i Paweł Borowski (wszyscy urodzeni w 1973 roku) i znacznie młodsza Katarzyna Rosłaniec, kolejne zaś kroki w karierze postawili: Andrzej Wajda (Tatarak), Feliks Falk (Enen), Waldemar Krzystek (Mała Moskwa) i Michał Rosa (Rysa). Jak powiedział mi Feliks Falk, debiutanta docenia się tak naprawdę po drugim filmie, bo bardzo często obiecujący debiut poprzedza całą serię filmów przeciętnych, a świetnie zapowiadający się reżyser rozmienia swój talent na drobne. Niemniej jednak ja zaryzykuję i postawię na kolejne dzieła owych trzech panów z rocznika Jacek Borcuch (1970), który po świetnych Tulipanach zrealizował wciągające Wszystko, co kocham, ten umowny egzamin ma już za sobą. To samo dotyczy Xawerego Żuławskiego (1971) i jego sławnej Wojny polsko-ruskiej. Dwóch utalentowanych dokumentalistów zaprezentowało londyńskiej publiczności swoje debiuty fabularne. Jacek Bławut, jeden z operatorów Krzysztofa Kieślowskiego, autor zdjęć do Dnia świra Marka Koterskiego oraz wielu filmów dokumentalnych pokazał przejmujące studium starości Jeszcze nie wieczór, z niezapomnianymi rolami takich sław, jak Jan Nowicki, Beata Tyszkiewicz czy prawdziwa gwiazda zeszłorocznej KINOTEKI Danuta Szaflarska. Natomiast Borys Lankosz przyjechał do Londynu w glorii reżysera najlepszego polskiego filmu ubiegłego roku i naszego kandydata do Oscara, którym, jak wiadomo, nie został. Lankosz wydaje się twórcą wyjątkowo zmotywowanym, przebiegłym i mądrym. Od początku doskonale wiedział, co chce zrobić i z kim chce tego dokonać. Aby pozyskać znakomitych aktorów, odwiedzał każdego z nich ze scenariuszem w ręce. Prosił u Anny Polony, Krystyny Jandy, Agaty Buzek i Marcina Dorocińskiego. Aktorów zaś z kolei rozbrajał tekst napisany przez cenionego prozaika Andrzeja Barta. Rewers jest efektem interdyscyplinarnej, postmodernistycznej zabawy, która polega na wskrzeszeniu bohaterki powieści wyróżnionej nagrodą Kościel- Feliks Falk w Riverside Studios w Londynie Non Notus, czyli festiwalowa pogawędka z Feliksem Falkiem Skąd wziął się pomysł na ten film? To stara historia. Podsunął mi ją dyrektor Teatru Telewizji jako temat na spektakl i początkowo intensywnie myślałem o realizacji teatralnej. Chodzi o to mówiąc w olbrzymim skrócie że po pamiętnej powodzi w 1997 roku, gdy ewakuowano pacjentów szpitala psychiatrycznego, okazało się, że o jednym z nich nic nie wiadomo. Nie ma nazwiska, historii choroby, niczego dzięki czemu można by stwierdzić, kim jest i dlaczego znalazł skich Rien ne va plus i daniu jej drugiej szansy na wyjście z impasu, w jakim się znalazła. Bohaterka powieści Barta, Bożena, popełnia samobójstwo, co przez lata nie daje autorowi spokoju. Dwie dekady później nadarza się okazja, by dać jej drugie życie i zorganizować przewrotny happy end. Filmowa Sabina, będąc w sytuacji Bożeny, próbuje wprawdzie popełnić samobójstwo, lecz to tylko pretekst do dalszej zabawy z widzem. Momentami wydaje się, że liczba odniesień do innych filmów, konwencji i stylów jest tak duża, iż straci on oryginalność, ale to tylko złudzenie. Autorom Rewersu udało się zrobić film wyjątkowy. Jedyne odniesienie, z którym się zgadzam, to film noir. Sam Lankosz we wszystkich wywiadach powtarza, że lubi ten rodzaj filmowego opowiadania. Wspomina też, że się w szpitalu. To wydało mi się znakomitym punktem wyjścia do napisania scenariusza. Czyli najlepsze historie podsuwa życie. Z tym bywa różnie. Punkt wyjścia rzeczywiście podsunęło życie, resztę pracy jednak wykonałem ja. Przypadek tego biednego człowieka wydał mi się tak inspirujący, że dopisałem mu trzymającą w napięciu historię. Myślę, że wyszło całkiem nieźle. Przy scenariuszu pomagała Agnieszka Holland. Na czym polegała ta pomoc? Było to coś więcej niż konsultacja. Scenariusz był już gotowy. Miałem jednakże wiele rozmaitych wątpliwości. Podzieliłem się nimi z Agnieszką, która pomogła mi poprawić charakterystykę kilku postaci i ulepszyć relacje między bohaterami, a także wniosła znaczące poprawki dramaturgiczne w kilku scenach. Jest podpisana jako współautorka» podczas 28 intensywnych dni zdjęciowych prawie uwierzył, iż żyje w świecie przedstawionym w filmie. Pieczołowitość dokumentalisty pozwoliła mu stworzyć niemal dotykalny świat schyłku stalinizmu lat 50. w Warszawie XXI wieku. Młodością powiało w British Film Institute na Southbank, gdzie odbyła się londyńska premiera kontrowersyjnego w Polsce, ale znakomicie przyjmowanego na świecie debiutu Katarzyny Rosłaniec. 26-letnia absolwentka szkoły filmowej miała to szczęście, że udało się jej pracować przy realizacji filmu z Witoldem Stokiem, wybitnym operatorem, który od lat 80. mieszka w Anglii. Doświadczenie i młodość często niezła fuzja. Ten marriage of convenience jak nazwał ich wspólną pracę Witold Stok eksplodował dużą energią. Galerianki to film o młodych dziewczynach, które za wszelką cenę chcą mieć (najlepszy telefon, najlepszy ciuch). Oddadzą za to wszystko, najłatwiej swoje ciało, bo w ich świecie nie ma fundamentalnych wartości. Czy takie jest wasze młode pokolenie? padło pytanie z sali w czasie rozmowy z reżyserką. Tak jest wszędzie w konsumpcyjnych społeczeństwach, gdzie kryzys wartości to problem podstawowy. Na szczęście są wyjątki, choć za tę odmienność płacą dużą cenę. Piękno nie umiera. Stałem pod Riverside Studios, kiedy grupka rozentuzjazmowanych Anglików po wyjściu z pokazu filmu Rysa Michała Rosy burzliwie dyskutowała. Dominowały głosy: coś nowego, wciągającego, niesamowitego emocjonalnie. I o to chodziło! można powiedzieć. Fot. Grzegorz Lepiarz

7 nowy czas marca czas na wyspie scenariusza, więc rola Agnieszki Holland w jego tworzeniu była dosyć duża. Jak to jest z tym Borysem Szycem? Wszyscy go obsadzają. Wiedział Pan, że to właśnie on najlepiej zagra psychiatrę, który do tego stopnia anagażuje się w przypadek pacjenta, że zabiera go do domu? Od samego początku wiedziałem, że chcę Borysa Szyca. Czułem, że jego temperament, jego energia bardzo pasuje do roli człowieka poszukującego prawdy, łączącego cechy naukowca i dziennikarza śledczego. I on świetnie się z tego zadania wywiązał. Pewnie, że nie zawsze gra w filmach dobrych, ale to w niczym nie umniejsza jego talentu. Rok temu Jerzy Skolimowski odkrył nam Artura Steranko, teraz pan funduje nam genialną kreację aktora, którego publiczność zna słabo. Grzegorz Wolf zagrał chorobę psychiczną wspaniale. Podobnie jak Steranko, który gra w moim Enenie epizodyczną rolę, jest on aktorem teatralnym. Grywa też w serialach telewizyjnych, choć nie są to role pierwszoplanowe. Pana kolejny film jest już w fazie postprodukcyjnej. Tak. Joanna opowiada historię młodej kobiety, która podczas II wojny światowej bierze pod opiekę żydowską dziewczynkę i wcale nie otrzyma za to nagrody. Nie chcę zdradzać szczegółów, lecz na skutek złego zbiegu okoliczności bohaterka grana przez Urszulę Grabowską poniesie konsekwencje swojego wyboru. Premiera wkrótce. Serdecznie wszystkich zapraszam. Rozmawiał: Jacek Ozaist Z Warszawy do Barbicanu 4.48 Psychosis, według scenariusza Sarah Kane przedstawia dramatyczną walkę człowieka uwięzionego w swym chorym wnętrzu, opowiedzianą przez cierpiącą autorkę. Sarah Kane, która walczyła z depresją, po napisaniu tej sztuki targnęła się na własne życie mając zaledwie dwadzieścia osiem lat. Adaptacja 4.48 Psychosis na potrzeby spektaklu teatralnego odbyła się już po śmierci autorki. W 2008 roku Teatr Warszawa zaprezentował 4.48 Psychosis w wersji polskiej z angielskimi napisany na Festivalu w Edynburgu. W głównej roli wystąpiła znana aktorka Magdalena Cielecka. Spektakl wyreżyserował Grzegorz Jarzyna, jeden z najwybitniejszych twórców współczesnego teatru polskiego. Jest absolwentem filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz wydziału reżyserii krakowskiej PWST. W trakcie studiów szlifował swój talent pod okiem wybitnego reżysera Krystiana Lupy (był asystentem przy realizacji Lunatyków Hermanna Brocha w Starym Teatrze w Krakowie, 1995). Od 1998 roku Jarzyna jest dyrektorem artystycznym TR Warszawa z siedzibą przy ul. Marszałkowskiej (dawnego Teatru Rozmaitości), a od 2006 także dyrektorem naczelnym. Twórczość teatralna Grzegorza Jarzyny została wielokrotnie doceniona i uhonorowana takimi nagrodami, jak Paszport Polityki (1998), dwukrotnie Nagrodą im. Konrada Swinarskiego przyznawaną redakcję miesięcznika Teatr (1998, 2009), oraz Nestroy-Preis (2007). Spektakl 4.48 Psychosis spotkał się z pozytywną krytyką prasy brytyjskiej. The Daily Telegraph napisał, że oglądanie sztuki takiej jak 4.48 Psychosis może być wręcz nie do wytrzymania ze względu na ciężkość tematu, jednak dzięki koncepcji reżyserskiej oraz grze aktorskiej jest głęboko poruszająca i co najważniejsze pozostawia w naszej pamięci niezatarty ślad. The Financial Times określił spektakl jako dzieło znaczące, do głębi przejmujące. Natomiast rola głównej aktorki Magdaleny Cieleckiej została doceniona przez krytyków, The Times, którzy określili jej obecność na scenie jako Grzegorz Jarzyna Fot.Archiwum TR Warszawa elektryzującą. Po występie w Edynburgu Scott Clair w The Herald napisał, że 4.48 Psychosis, to fenomenalna adaptacja poruszającej i mocnej sztuki Sary Kane i w wykonaniu TR Warszawa jest szczerą i do bólu prawdziwą introspekcją tragicznie umęczonego umysłu. Spektakl Grzegorza Jarzyny prezentowany będzie w londyńskim Barbicanie od 23 do 27 marca w ramach projektu Polska. Year! Szczegóły na str. 21. Joanna Buchta Marca Barbican Theatre 4.48 Psychosis Sarah Kane TR Warszawa Zobacz heroiczna walke o zycie W ramach Bilety od The City of London Corporation is the founder and principal funder of the Barbican Centre Zdjecie Stefan Okotowicz

8 6 czas na wyspie marca 2010 nowy czas Pasterz akademicki Ksiądz prałat Tadeusz Kukla urodził się 22 lutego 1940 roku w Łukowej koło Tarnowa. Ukończył Seminarium Duchowne w Tarnowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1964 roku z rąk biskupa tarnowskiego Jerzego Ablewicza. W 1966 roku rozpoczął studia w Paryżu, studiował też w Monachium i Münster. W 1974 roku został mianowany duszpasterzem akademickim na Londyn i Anglię. W 1986 roku otrzymał godność prałata honorowego. W 2002 roku został mianowany rektorem Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii, którą pełnił do 1 marca Grzegorz Małkiewicz Ksiądz prałat Tadeusz Kukla zakończył swoją posługę rektorską. Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii przewodniczył od 2002 roku, czyli w okresie największego wyzwania dla polskiego Kościoła na Wyspach. Już w kazaniu inauguracyjnym, jeszcze przed przystąpieniem Polski do Unii, zwracając się do wiernych, przewidział masowy napływ rodaków z kraju: Także i Wy powinniście dostrzegać nowe potrzeby i problemy, przed którymi staje emigracja. Tym wyzwaniom trzeba będzie wychodzić naprzeciw. Jednym z nich z pewnością jest bliskie już wejście Polski do Unii Europejskiej. Sytuacja ta może stanowić próbę naszej solidarności z rodakami z kraju, którzy niejednokrotnie będą właśnie w Wielkiej Brytanii poszukiwać pracy i lepszej przyszłości. Umiejmy okazać im otwartość, podać życzliwą dłoń, wesprzeć radą, a jeżeli będzie to możliwe pomóc w trudnych początkach. Chociażby z tego tylko punktu widzenia ks. Tadeusz Kukla był najlepszym kandydatem na rektora w okresie masowych przyjazdów młodych ludzi. Za tę troskę nowo przybyli powinni być księdzu rektorowi wdzięczni. Kościół sprostał wyzwaniu. Budynki kościelne wprawdzie pękały w szwach, ale wszyscy mogli liczyć na posługę duszpasterską. Zwiększyła się liczba kapłanów, liczba mszy św. i miejsc, nawet w angielskich kościołach, gdzie zaczęto odprawiać msze w języku polskim, o co zadbała Polska Misja Katolicka. Przy polskich parafiach, tam gdzie pozwalały na to warunki lokalowe, młodzi ludzie stworzyli ośrodki kulturalne, tak bardzo potrzebne w życiu emigracyjnym. I tu Kościół ze swoim rektorem też sprostali wyzwaniu, czego nie można powiedzieć w wielu przypadkach o starych klubach polonijnych, gdzie wzajemna nieufność stawała się przeszkodą nie do pokonania. Przy kościołach działają chóry, kluby dyskusyjne, są organizowane spotkania ze znanymi ludźmi, wystawy, nawet potańcówki, udzielane są porady potrzebującym. Duża w tym zasługa ostatniego rektora Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii ks. prafata Kukli, który w takiej pracy miał duże doświadczenie, sprawując przez długie lata rolę duszpasterza akademickiego w Londynie. Był nim od 1974 do 2002 roku, czyli do objęcia posługi rektorskiej. Chociaż stanowisko rektora było bardziej prestiżowe i odpowiedzialność większa, pracę w duszpasterstwie akademickim, w porównaniu z ostatnim okresem, ks. Kukla prawdopodobnie wspomina jako wyzwanie swojego życia. Zaczynał jako duszpasterz bez studentów i bez duszpasterstwa. Studenci oczywiście byli, ale rozproszeni. Kiedy już ich zebrał, należało pokonać kolejną przeszkodę znaleźć jakąś przystań, miejsce spotkań towarzyskich i liturgicznych. Na początku dysponował jedynie wynajmowanym przez siebie pokojem. Rozwiązaniem stały się wspólne wycieczki (wspominane na pożegnalnym wieczorze ks. prałata przez ich uczestników). Pokój spełniał rolę centrum administracyjnego, a w miejscowej kaplicy były odprawianemsze św. Po roku życie duszpasterskie przeniosło się do Little Bromton Oratory, pięknej kaplicy w niezwykle prestiżowej dzielnicy Londynu. W 1981 roku, w okresie stanu wojennego w Polsce, duszpasterstwo akademickie otrzymało w dzierżawę hostel przy 44 Ennismore Garden, gdzie mieściła się kaplica i akademik zapewniający tymczasowe zamieszkanie dla 20 osób. W Londynie była wtedy duża grupa studentów, którzy z powodu wprowadzenia stanu wojennego nie wrócili do kraju. W licznych przypadkach duszpasterstwo nie tylko użyczało dachu nad głową, ale także pomagało w znalezieniu pracy, w otrzymaniu stypendium, udzielało rekomendacji Polakom wchodzącym w tutejsze środowisko. Hostel istniał do momentu sprzedania go w 1987 roku. Był to najbardziej aktywny okres działalności duszpasterstwa akademickiego, w czym niewątpliwą zasługę miał ks. Tadeusz Kukla. Swoje zdolności organizacyjne i troskę o wszystkie podległe Misji parafie realizował później w nowej roli rektora PMK. Najtrudniej było go zastać w urzędzie. Jeździł w teren, odwiedzał parafie, uczestniczyl w uroczystościach organizowanych przez emigrację. Robił wszystko, żeby nadal pozostać duszpasterzem, chociaż wymagania urzędu nie zawsze mu to ułatwiały. W trakcie swojej kadencji ks. Tadeusz Kukla doprowadził do zmiany działania Polskiego Funduszu Dobroczynności (Polish Benevolent Fund), dostosowując go do angielskich wymogów (jego dotychczasowe obowiązki przejął powołany w 2008 roku Polish Catholic Mission Trust). Na uwagę zasługują również trzy podniosłe uroczystości współorganizowane przez Polską Misję Katolicką w Katedrze Westminster: 25-lecie pontyfikatu Jana Pawła II w 2003 roku, 60-lecie zakończenia II wojny światowej w 2005 roku, 90-lecie odzyskania niepodległości w 2008 roku. Ksiądz Kukla nie zapomniał również o najmłodszych. Na trwałe w kalendarzu zapisały się wyjazdy do Laxton Hall w ramach Wesołego Dnia Polskiego Dziecka. Ksiądz Tadeusz Kukla po latach intensywnej posługi duchowej przeszedł na emeryturę. Pozostał w Londynie, z którym związał się od 1974 roku. Był to chyba jednak bardziej związek z ludźmi niż z miastem, a tych opuścić najtrudniej. Nowym rektorem Polskiej Misji Katolickiej został ks. Stefan Wylężek dotąd dyrektor Polskiego Instytutu Kultury Chrześcijańskiej w Rzymie i administrator Fundacji Jana Pawła II. Ksiądz Stefana Wylężka czekają nowe wyzwania. Jeszcze w tym roku ma się rozpocząć proces istotnych zmian w strukturze duszpasterstwa polonijnego na Wyspach Brytyjskich. Do tej pory Polska Misja Katolicka miała charakter diecezji polskiej, nad którą pieczę sprawował rektor jako delegat dla Polaków w Anglii i Walii. Pod koniec roku, zgodnie z prawem kościelnym, za duszpasterstwo emigracji ma przejąć odpowiedzialność, podobnie jak w innych krajach, biskup lokalny i jemu będą przysługiwać prawa jurysdykcyjne. Rozmowy na temat zmian funkcjonowania Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii trwają od marca 2008 roku. Wówczas po 343 zebraniu plenarnym Konferencji Episkopatu Polski, którego gościem był kard. Cormac Murphy O Connor, ówczesny przewodniczący Episkopatu Anglii i Walii, prace podjęła grupa robocza obydwu episkopatów. Ksiądz prałat Stefan Wylężek, nowy rektor PMK. Pochodzi z diecezji katowickiej, gdzie w 1973 roku został wyświęcony na kapłana. Ukończył studia w Krakowie, później odbył studia specjalistyczne we Francji i w Belgii. W 1986 roku został oddelegowany do pracy w Rzymie. Był dyrektorem Polskiego Instytutu Kultury Chrześcijańskiej w Rzymie i administratorem Fundacji Jana Pawła II.