Ocena skuteczności fotokoagulacji laserowej w leczeniu klinicznie znamiennego cukrzycowego obrzęku plamki w nieproliferacyjnej retinopatii cukrzycowej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ocena skuteczności fotokoagulacji laserowej w leczeniu klinicznie znamiennego cukrzycowego obrzęku plamki w nieproliferacyjnej retinopatii cukrzycowej"

Transkrypt

1 Joanna Markowska, Mariola Dorecka, Wanda Romaniuk PRACA ORYGINALNA Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Oczu Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Nr 5 im. Św. Barbary w Sosnowcu Ocena skuteczności fotokoagulacji laserowej w leczeniu klinicznie znamiennego cukrzycowego obrzęku plamki w nieproliferacyjnej retinopatii cukrzycowej Evaluation of laser photocoagulation efficacy in clinically significant macular diabetic edema treatment Abstract Background. The aim of the study was the evaluation of laser photocoagulation efficacy in clinically significant macular diabetic edema. Material and methods. 75 patients (146 eyes), 42 women (82 eyes) and 33 men (64 eyes), from 29 to 83 years old (mean ± 1.156) with CSME in NPDR were examined. Laser photocoagulation modo modified grid was performed in all patients. All patients were divided into three groups: the first group A patients with visual acuity before laserotherapy Vp 0.1 (5/50). The second group B patients with Vp = (5/12 5/25). The third group C with Vp = (5/5 5/10). Visual acuity before laser treatment (Vp) and 3, 6, 9, 12, 18, 24 month after treatment (Vk) and DV (Vk Vp) were evaluated. Results. There was no statistically significant visual acuity decrease after diabetic macular edema laser photocoagulation during 2 years follow-up. No statistically significant visual acuity increase in groups A and B and statistically significant decrease in group C after diabetic macular edema laser treatment were found during 2 years follow-up. Conclusion. Laser photocoagulation modo modified grid by Olk is an effective method of diabetic maculopathy treatment. We must carefully select patients with good visual acuity to laser treatment. key words: laser photocoagulation, clinically significant macular edema, nonproliferative diabetic retinopathy Wstęp Adres do korespondencji: dr med. Joanna Markowska ul. Wolności 514 b/9, Zabrze Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna 2003, 3, 4, Copyright 2003 Via Medica, ISSN Utrata funkcji wzrokowej u pacjentów z cukrzycą jest wynikiem makulopatii cukrzycowej lub/i proliferacyjnej retinopatii cukrzycowej. Obrzęk plamki jest główną przyczyną obniżenia ostrości wzroku u 75% dorosłych chorych na cukrzycę, głównie typu 2. Występuje w każdej postaci retinopatii cukrzycowej i jest efektem wzrostu przepuszczalności ścian naczyń, przeciekania z mikrowłośniaków i poszerzonych naczyń włosowatych plamki. Przewlekły niedobór insuliny w cukrzycy i niewystarczająco skuteczne leczenie hipoglikemizujące u pacjentów z niewyrównaną cukrzycą prowadzą do zaburzeń metabolicznych, powodujących zmiany strukturalne ścian tętniczek przedwłosowatych, naczyń włosowatych i drobnych naczyń żylnych siatkówki oraz do zaburzeń hemodynamicznych i niedotlenienia siatkówki. W konsekwencji dochodzi do martwicy komórek ściennych perycytów, pogrubienia błony podstawnej włośniczek, uszkodzenia komórek śródbłonka i przerwania wewnętrznej bariery krew-siatkówka. Obrzęk plamki (CMDE, central macular diabetic edema) to stwierdzone kliniczne pogrubienie siatkówki lub obecność wysięków twardych w odległości 1 DD od dołka środkowego, potwierdzone badaniem angiograficznym

2 Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2003, tom 3, nr 4 Klinicznie znamienny obrzęk plamki (CSME, clinically significant macular edema) to obecność pogrubienia siatkówki w odległości 500 mikronów od centrum plamki lub obecność wysięków twardych z pogrubieniem siatkówki w odległości 500 mikronów od centrum plamki, lub obecność pogrubienia siatkówki wielkości powyżej 1 DA w odległości 1 DD od centrum plamki [1, 2]. W leczeniu retinopatii cukrzycowej powszechnie wykorzystuje się fale zielone (514 nm) lasera argonowego. Fotokoagulacja laserowa plamki zmniejsza ryzyko utraty wzroku o 50% [1, 2]. W leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki wykonuje się: fotokoagulację ogniskową, fotokoagulację typu grid lub fotokoagulację typu modified grid według Olka. Mechanizm fotokoagulacji laserowej polega na absorpcji energii światła lasera przez melaninę komórek nabłonka barwnikowego siatkówki powodującą termiczną destrukcję tych komórek, jak również fotoreceptorów i choriokapilarów w miejscu impaktu. Powstawanie blizn łącznotkankowych obniża zapotrzebowanie zewnętrznych warstw siatkówki na tlen i zmniejsza hipoksję jej wewnętrznych warstw, co prowadzi do zmniejszenia przepływu przez nieprawidłowe łożysko naczyniowe i zmniejszenia produkcji śródbłonkowych czynników wzrostu (VEGF, vascular endothelial growth factor) [2]. Niniejsza praca jest próbą oceny skuteczności fotokoagulacji laserowej modo modified grid według Olka w leczeniu klinicznie znamiennego cukrzycowego obrzęku plamki w przebiegu nieproliferacyjnej retinopatii cukrzycowej (NPDR, nonproliferative diabetic retinopathy) w 2-letniej obserwacji. Materiał i metody Badaniami objęto 75 pacjentów (146 oczu), 42 kobiety (82 oczu) i 33 mężczyzn (64 oczu) z klinicznie znamiennym cukrzycowym obrzękiem plamki w przebiegu nieproliferacyjnej retinopatii cukrzycowej od stadium mild do moderate-to-severe, w wieku lat (śr. 62,61 ± 1,156). Wszystkich pacjentów badał i poddawał laseroterapii ten sam lekarz. Badanie okulistyczne przebiegało według następującego schematu: ogólny wywiad lekarski dotyczący cukrzycy i powikłań cukrzycowych, wywiad okulistyczny dotyczący rozpoznania, przebiegu i dotychczasowego leczenia retinopatii cukrzycowej, przebytych schorzeń okulistycznych i zabiegów operacyjnych, ocena ostrości wzroku, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego tonometrem aplanacyjnym Goldmanna, ocena przedniego odcinka gałki ocznej w biomikroskopie, gonioskopowa ocena kąta przesączania, dokumentacja fotograficzna dna oka, ocena dna oka przy użyciu soczewki Volk 90 D i w funduskamerze oraz angiografia fluoresceinowa. Zabieg fotokoagulacji wykonywano metodą modified grid według Olka, głównie na bazie późnej fazy obrazu angiograficznego, który wykonano nie wcześniej jak przed 1 miesiącem. Wykonywano impakty laserowe o średnicy f = mm i energii E = mw, uzyskując efekt delikatnego zblednięcia siatkówki na poziomie nabłonka barwnikowego siatkówki, t = 0,10 s, nie przekraczając granicy strefy FAZ, z zachowaniem odległości między impaktami wynoszącej 1f. Fotokoagulację uzupełniającą wykonywano nie wcześniej niż po 3 miesiącach od pierwszego zabiegu. Pacjentów podzielono na 3 grupy według ostrości wzroku: grupa A: Vp 0,1 (5/50), grupa B: Vp = 0,4 0,2 (5/12 5/25) i grupa C: Vp 0,5 (5/5 5/10). Oceniano ostrość wzroku przed zabiegiem laserowym i 3, 6, 9, 12, 18 i 24 miesiące po zabiegu i uzyskane różnice ostrości wzroku (DV = Vk Vp). Do analizy statystycznej wykorzystano test kolejności par Wilcoxona. Za poziom istotności przyjęto p < 0,05. Wyniki W 2-letniej obserwacji nie stwierdzono istotnego statystycznie obniżenia ostrości wzroku po zabiegu fotokoagulacji laserowej cukrzycowego obrzęku plamki (ryc. 1). Wśród osób najsłabiej widzących przed zabiegiem z grupy A (Vp 0,1) stwierdzono nieistotną poprawę ostrości wzroku po zabiegu we wszystkich badaniach kontrolnych (ryc. 2). W grupie pacjentów z Vp = 0,4 0,2 (grupa B) we wszystkich badaniach po zabiegu stwierdzono nieznamienną poprawę ostrości wzroku najlepszy efekt po laseroterapii obserwowano po 9 miesiącach (ryc. 3). U pacjentów z grupy C (Vp = 0,5 1,0) zanotowano nieznamienne statystycznie pogorszenie wzroku we wszystkich badaniach w 18-miesięcznej obserwacji, natomiast po 24 miesiącach pogorszenie było statystycznie istotne (p = 0,007). Wyniki przedstawiono na rycinie 4. W tabeli 1 zestawiono wyniki analizy zmian ostrości wzroku uzyskanej w badaniu kontrolnym w porównaniu z ostrością wzroku przed zabiegiem. Charakterystykę oczu w zależności od efektu terapeutycznego przedstawiono w tabeli 2 i na rycinach 5 i 6. W tabeli 3 przedstawiono charakterystykę oczu wymagających laseroterapii uzupełniającej. Fotokoagulacji uzupełniającej nie wymagało 53 pacjentów (83 oczu), 30 kobiet (47 oczu) i 23 mężczyzn (36 oczu). Dyskusja Obecnie cukrzyca jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej utraty wzroku w krajach uprzemysłowionych [3]. Według danych epidemiologicznych ryzyko 328

3 Joanna Markowska i wsp. Ocena skuteczności fotokoagulacji laserowej Rycina 1. Ostrość wzroku w 2-letniej obserwacji we wszystkich badanych oczach Figure 1. Visual acuity in 2 years follow-up Rycina 2. Ostrość wzroku w 2-letnim okresie obserwacji w grupie A (Vp 0,1) Figure 2. Visual acuity in 2 years follow-up in group A (Vp 0.1) Rycina 3. Ostrość wzroku w 2-letniej obserwacji w grupie B (Vp = 0,2 0,4) Figure 3. Visual acuity in 2 years follow-up in group B (Vp = ) 329

4 Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2003, tom 3, nr 4 Rycina 4. Ostrość wzroku w 2-letniej obserwacji w grupie C (Vp = 0,5 1,0) Figure 4. Visual acuity in 2 years follow-up in group C (Vp = ) Tabela 1. Analiza DV w 2-letniej obserwacji (test kolejności par Wilcoxona wartość średnia ± SEM, poziom p) Table 1. DV analysis in 2 years follow-up (Wilcoxon Matched Pairs Test mean ± SEM, p) DV Ogólnie p Grupa A p Grupa B p Grupa C p DVp/V3 0,003 ± 0,011 0,53 0,007 ± 0,013 0,50 0,014 ± 0,019 0,98 0,007 ± 0,014 0,84 DVp/V6 0,006 ± 0,015 0,35 0,002 ± 0,014 0,77 0,034 ± 0,032 0,82 0,001 ± 0,019 0,55 DVpV9 0,001 ± 0,016 0,74 0,000 ± 0,013 0,73 0,055 ± 0,033 0,51 0,017 ± 0,019 0,75 DVp/V12 0,012 ± 0,016 0,89 0,013 ± 0,016 0,58 0,014 ± 0,035 0,90 0,022 ± 0,020 0,56 DVp/V18 0,020 ± 0,016 0,39 0,020 ± 0,018 0,44 0,014 ± 0,030 0,81 0,034 ± 0,020 0,16 DVp/V24 0,049 ± 0,018 0,07 0,018 ± 0,019 0,44 0,018 ± 0,030 0,77 0,074 ± 0,023 0,007 ślepoty w populacji chorych na cukrzycę jest krotnie większe niż w populacji niediabetyków. Główną przyczyną osłabienia ostrości wzroku w przebiegu retinopatii cukrzycowej jest makulopatia obrzękowa [4, 5]. Do jej rozpoznania zwykle wystarczy wykonanie badania wziernikowego dna oka, natomiast aby ocenić wielkość i rozległość zmian, należy wykonać angiografię fluoresceinową. W leczeniu retinopatii cukrzycowej powszechnie wykorzystuje się laser argonowy, emitujący światło zielone o długości fali 514 nm [2, 3, 6 15]. Celem fotokoagulacji laserowej jest wywołanie aseptycznego procesu zapalnego w miejscu impaktu i uzyskanie zlepnego odczynu między tkankami. Laseroterapia hamuje progresję retinopatii i zmniejsza jej skutki. Nie poprawia natomiast ostrości wzroku [1, 16 19]. We wszystkich typach cukrzycowego obrzęku plamki laseroterapia zmniejsza ryzyko utraty wzroku nawet o 50% (z 24% do 12%), a w cukrzycowej makulopatii obrzękowej wysokiego ryzyka (zajęcie dołka) z 35% do 13% w ciągu 3 lat. Poprawa o co najmniej 3 rzędy występuje tylko u mniej niż 3% [6 10, 12, 13, 18]. Autorzy niniejszej pracy przyjęli kryterium poprawy/pogorszenia 2 rzędy na tablicy Snellena [6 10, 18]. W zależności od typu, wielkości i rozległości cukrzycowego obrzęku plamki stosuje się fotokoagulację ogniskową, rozsianą (grid) i najczęściej stosowaną modified grid według Olka [2, 6 10, 12, 13, 15, 20]. Udowodniono skuteczność laseroterapii w cukrzycowym obrzęku plamki [3, 6 25]. W niniejszych badaniach również nie stwierdzono istotnego statystycznie osłabienia ostrości wzroku w oczach z cukrzycowym obrzękiem plamki poddanych laseroterapii w 24-miesięcznym okresie obserwacji. Według danych epidemiologicznych dobry efekt po laseroterapii cukrzycowej makulopatii obrzękowej uzyskuje się u około 20% pacjentów, przy czym za dobry efekt uznaje się stabilizację i poprawę ostrości wzroku o 2 rzędy na tablicy Snellena [6 10, 12, 13, 18]

5 Joanna Markowska i wsp. Ocena skuteczności fotokoagulacji laserowej Tabela 2. Analiza statystyczna funkcji wzrokowej po zabiegu w 2-letniej obserwacji liczba oczu (test c² Pearsona) Table 2. Visual acuity after treatment comparative analysis in 2 years follow-up number of eyes (Pearson c² test) Poprawa + stabilizacja Pogorszenie Po 3 miesiącach Grupa A (n = 11) 7 (64%) 4 (36%) Grupa B (n = 29) 21 (72%) 8 (28%) Grupa C (n = 106) 81 (76%) 25 (24%) Razem (n = 146) 109 (75%) 37 () Po 6 miesiącach Grupa A (n = 11) 7 (63%) 4 (36%) Grupa B (n = 29) 18 (62%) 11 (38%) Grupa C (n = 106) 83 (78%) 23 (22%) Razem (n = 146) 108 (74%) 38 (26%) Po 9 miesiącach Grupa A (n = 11) 7 (63%) 4 (36%) Grupa B (n = 29) 19 (65%) 10 (34%) Grupa C (n = 106) 74 (69%) 32 (30%) Razem (n = 146) 100 (68%) 46 (32%) Po 12 miesiącach Grupa A (n = 11) 7 (63%) 4 (36%) Grupa B (n = 29) 16 (55%) 13 (45%) Grupa C (n = 106) 79 (74%) 27 () Razem (n = 146) 102 (70%) 44 (30%) Po 18 miesiącach Grupa A (n = 11) 7 (63%) 4 (36%) Grupa B (n = 29) 17 (59%) 12 (41%) Grupa C (n = 106) 73 (66%) 33 (31%) Razem (n = 146) 97 (66%) 49 (34%) Po 24 miesiącach Grupa A (n = 11) 7 (63%) 4 (36%) Grupa B (n = 29) 18 (62%) 11 (38%) Grupa C (n = 106) 66 (63%) 40 (38%) Razem (n = 146) 91 (62%) 55 (38%) Tabela 3. Charakterystyka oczu wymagających laseroterapii uzupełniającej Table 3. Eyes with supplementary laserotherapy Czas terapii uzupełniającej Liczba oczu poddanych terapii uzupełniającej II sesja III sesja IV sesja Razem Po 3 miesiącach Po 6 miesiącach Po 9 miesiącach Po 12 miesiącach Po 18 miesiącach Po 24 miesiącach Razem W naszych badaniach uzyskaliśmy dobry efekt leczenia w przypadku 62% oczu po 24 miesiącach obserwacji, natomiast w badaniach Patza w przypadku 94% oczu, Blankenshipa 77%, Fleischmena 78%, a Whitelocke a 87% [26]. Dobry efekt w największej liczbie oczu zaobserwowano w 3 miesiącu po zabiegu (75%), przy czym najwięcej oczu z poprawą ostrości wzroku stwierdzono po 6 miesiącach, a ze stabilizacją po 3 miesiącach. Największy odsetek oczu z pogorszeniem wzroku stwierdzono po 18 i 24 miesiącach. Gorsze wyniki odnotowaliśmy w przypadkach: rozlanego przecieku z naczyń okołodołkowych, zmian obejmujących strefę FAZ i dołek oraz cukrzycowego obrzęku plamki z zaburzeniami perfuzji, co pokrywa się z doniesieniami innych autorów [26]. Najlepsze wyniki po leczeniu uzyskano w grupie B (Vp = 0,2 0,4) i grupie A (Vp 0,1). W tych grupach stwierdzono nieznamienną statystycznie poprawę ostrości wzroku we wszystkich badaniach kontrolnych przez cały okres obserwacji. Natomiast w grupie C tj. pacjentów najlepiej widzących przed zabiegiem stwierdzono stabilizację do 6 miesiąca po zabiegu, potem stopniowe osłabienie ostrości wzroku, przy czym do 18 miesiąca nieznamienne, a po 24 miesiącach istotne statystycznie. Wiadomo, że ostrość wzroku przed zabiegiem (Vp) jest wykładnikiem ciężkości obrzęku i ważnym czynnikiem prognostycznym efektu uzyskanego po laseroterapii

6 Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2003, tom 3, nr 4 80% 70% 60% 50% 40% 30% 75% 74% 68% 70% 66% 62% 20% 10% 26% 32% 30% 34% 38% 0% Po 3 Po 6 Po 9 Po 12 Po 18 Po 24 Dobry efekt po laseroterapii Pogorszenie po laseroterapii Rycina 5. Analiza efektu terapeutycznego po laseroterapii Figure 5. Analysis of therapeutic effect after laser-treatment 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 36% 28% 24% 22% 36% 38% 36% 34% 30% 38% 18% 51% 21% 52% 24% 27% 44% 55% 34% 45% 41% 41% 36% 26% 9% A B C A B C A B C V po 3 p = 0,5 V po 6 p = 0,016 V po 9 p = 0,27 Poprawa Stabilizacja Pogorszenie 100% 80% 36% 45% 36% 41% 31% 36% 38% 38% 60% 40% 27% 21% 46% 18% 21% 44% 18% 31% 38% 20% 36% 34% 28% 45% 38% 24% 45% 31% 0% A B C A B C A B C V po 12 p = 0,11 V po 18 p = 0,1 V po 24 p = 0,55 Poprawa Stabilizacja Pogorszenie Rycina 6. Analiza statystyczna funkcji wzrokowej po zabiegu w 2-letniej obserwacji (test c² Pearsona) Figure 6. Visual acuity after treatment comparative analysis in 2 years follow-up (Pearson c² test) 332

7 Joanna Markowska i wsp. Ocena skuteczności fotokoagulacji laserowej McDonald i wsp. [18] stwierdzili lepszy efekt u pacjentów z dobrą Vp, przy czym poprawę uzyskali tylko u 20% pacjentów w 6,5-miesięcznej obserwacji. Według danych z piśmiennictwa efekt terapeutyczny po fotokoagulacji laserowej CSME występuje dopiero po 3 6 miesiącach od zabiegu, dlatego ewentualną terapię uzupełniającą wykonuje się dopiero po 3 miesiącach w przypadkach stwierdzenia resztkowego obrzęku lub wznowy cukrzycowego obrzęku plamki [1, 27]. W niniejszych badaniach 57 badanych oczu wymagało tylko jednego zabiegu uzupełniającego. W 40 oczach wykonano 2 zabiegi uzupełniające i aż w 12 oczach 3-krotny zabieg, przy czym najwięcej oczu poddano dodatkowemu zabiegowi po 12 miesiącach, a najmniej oczu po 24 miesiącach od pierwszej sesji leczenia. Wyniki. W 2-letniej obserwacji nie stwierdzono istotnego statystycznie obniżenia ostrości wzroku po zabiegu fotokoagulacji laserowej cukrzycowego obrzęku plamki. W grupie A zaobserwowano nieistotną statystycznie poprawę ostrości wzroku po zabiegu we wszystkich badaniach kontrolnych. W grupie pacjentów z grupy B we wszystkich badaniach po zabiegu stwierdzono nieistotną statystycznie poprawę ostrości wzroku najlepszy efekt po laseroterapii zaobserwowano po 9 miesiącach. U pacjentów z grupy C stwierdzono nieistotne statystycznie pogorszenie wzroku we wszystkich badaniach kontrolnych do 18 miesiąca, natomiast po 24 miesiącach pogorszenie było istotne statystycznie (p = 0,007). Wnioski. Fotokoagulacja laserowa modified grid jest skuteczną metodą leczenia cukrzycowego obrzęku plamki w przebiegu nieproliferacyjnej retinopatii cukrzycowej. Należy zachować szczególną ostrożność w kwalifikacji do zabiegu pacjentów z dobrą ostrością wzroku. słowa kluczowe: fotokoagulacja laserowa siatkówki, klinicznie znamienny cukrzycowy obrzęk plamki, retinopatia cukrzycowa nieproliferacyjna Wnioski Na podstawie analizy wartości ostrości wzroku przed zabiegiem i 3, 6, 9, 12, 18 i 24 miesiące po zabiegu laseroterapii cukrzycowego obrzęku plamki można stwierdzić, że: fotokoagulacja laserowa modified grid jest skuteczną metodą leczenia cukrzycowego obrzęku plamki, zmniejszającą ryzyko osłabienia ostrości wzroku przez co najmniej 2 lata po zabiegu; należy zachować szczególną ostrożność w kwalifikacji do zabiegu pacjentów z najlepszą ostrością wzroku. Streszczenie Wstęp. Celem pracy jest ocena skuteczności fotokoagulacji laserowej w leczeniu klinicznie znamiennego cukrzycowego obrzęku plamki (CSME) w przebiegu nieproliferacyjnej retinopatii cukrzycowej (NPDR) na podstawie analizy wartości ostrości wzroku przed zabiegiem i 3, 6, 9, 12, 18 i 24 miesiące po zabiegu. Materiał i metody. Badaniami objęto 75 pacjentów (146 oczu), 42 kobiety (82 oczu) i 33 mężczyzn (64 oczu), w wieku lat (62,61 ± 1,156). U wszystkich stwierdzono klinicznie znamienny cukrzycowy obrzęk plamki w przebiegu nieproliferacyjnej retinopatii cukrzycowej od stadium mild do moderate-to-severe. Zabieg fotokoagulacji wykonano metodą modified grid według Olka. Pacjentów podzielono na 3 grupy w zależności od ostrości wzroku: grupa A: Vp 0,1 (5/50), grupa B: Vp = 0,4 0,2 (5/12 5/25) i grupa C: Vp 0,5 (5/5 5/10). Oceniano ostrość wzroku przed zabiegiem laserowym i 3, 6, 9, 12, 18 i 24 miesiące po zabiegu, a także uzyskane różnice ostrości wzroku (DV). Piśmiennictwo 1. Akduman L., Olk R.J. Diode laser (810 nm) versus argon green (514 nm) modified grid photocoagulation for diffuse diabetic macular edema. Ophthalmology 1997; 104 (9): Bandello F., Lanzetta P., Menchini U. When and how to do a grid laser for diabetic macular edema. Doc. Ophtalmol. 1999; 97 (3 4): Freissler K., Lang G.E. Photocoagulation and medical treatment in diabetic retinopathy. Focus on diabetic retinopathy. 1997; Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Research Group. Photocoagulation for diabetic macular edema. ETDRS raport nr 1. Arch. Ophthalmol. 1985; 103: Klein R., Klein B.E.K., Moss S.E. The Wisconsin Epidemiological Study of diabetic retinopathy. Prevalence and risk of diabetic retinopathy when age at diagnosis is 30 or more years. Arch. Ophthalmol.1984; 102: Klein R., Klein B.E.K., Moss S.E. The Wisconsin Epidemiological Study of diabetic retinopathy. A review. Diabetes Metab. Rev. 1989; 5: Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Research Group. Treatment techniques and clinical guidelines for photocoagulation of diabetic macular edema. ETDRS raport nr 2. Ophthalmology 1987; 94: Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Research Group. Techniques for scatter and local photocoagulation treatment of diabetic retinopathy. ETDRS raport nr 3. Int. Ophthalmol. Clin. 1987; 27: Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Group. ETDRS raport nr 7: Early treatment diabetic retinopathy study design and baseline patient characteristics. Ophthalmology 1991; 98: Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Group. ETDRS raport nr 9: Early photocoagulation for diabetic retinopathy. Ophthalmology 1991; 98: Gupta V., Gupta A., Kaur R., Narang S., Dogra M.R. Efficacy of various laser wavelenghts in the treatment of clinically significant macular edema in diabetics. Ophthalmic Surgery and lasers 1996; Olk R. Modified grid argon (blue-green) laser photocoagulation for diffuse diabetic macular edema. Ophthalmology 1986; 93: Olk R. Argon green (514 nm) versus krypton red (647 nm) modified grid laser photocoagulation for diffuse diabetic macular edema. Ophthalmology 1990; 97: Spalter H.F. Diabetic maculopathy. Metab. Pediatr. Syst. Ophthalmol. 1983; 7 (4):

8 Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2003, tom 3, nr Tewari H.K., Gupta V., Kumar A., Verma L. Efficacy of diode laser for managing diabetic macular edema. Acta Ophthalmol. Scand. 1998; 76 (3): Bek T., Moller F., Klausen B. Short term visual prognosis after retinal laser photocoagulation for diabetic maculopathy. Acta Ophthalmol. Scand. 2000; 78 (5): Kristinsson J.K., Gottfredsdóttir M.S., Stefansson E. Retinal vessel dilatation and elongation precedes diabetic macular oedema. Br. J. Ophthalmol. 1997; 81: Mc Donald H.R., Schatz H. Grid photocoagulation for diffuse macular edema. Retina 1985; 5: Takahashi K., Kishi S., Muraoka K., Shimizu K. Reperfusion of occluded capillary beds in diabetic retinopathy. Am. J. Ophthalmol. 1998; 126: Stefansson E. The therapeutic effects of retinal laser treatment and vitrectomy. A theory based on oxygen and vascular physiology. Acta Ophthalmol. Scand. 2001; 79 (5): Ferris F. Early photocoagulation in patients with either type I or type II diabetes. Trans Am. Ophthalmol. Soc. 1996; 94: Lovestam A., Agardh E. Photocoagulation of diabetic macula oedema complications and visual outcome. Acta Ophthalmol. Scand. 2000; 78 (6): Patz A., Smith R.E. The ETDRS and Diabetes Ophthalmology 1990; 98: Rohrschneider K., Bultmann S., Gluck R., Kruse F.E., Fendrich T., Volcker H.E. Scanning laser ophthalmoscope fundus perimetry before and after laser photocoagulation for clinically significant diabetic macular edema. Am. J. Ophthalmol. 2000; 129: Sinclair S.H., Alaniz R., Presti P. Laser treatment of diabetic macular edema: comparison of EDTRS level treatment with threshold level treatment by using high contrast discriminant central visual field testing. Semin. Ophthalmol. 1999; 14 (4): Fleischman J. Diabetes and its ocular complications. Benson & Saunders Company, Philadelphia PA 1988: Saxe S., Sherrer L., Frank R. Time course of change in lesions of diabetic macular edema after photocoagulation. Invest. Ohthalmol. Vis. Sci. 1989; 30:

Joanna Markowska, Mariola Dorecka, Wanda Romaniuk, Henryk Kozioł

Joanna Markowska, Mariola Dorecka, Wanda Romaniuk, Henryk Kozioł Joanna Markowska, Mariola Dorecka, Wanda Romaniuk, Henryk Kozioł PRACA ORYGINALNA Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Oczu Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr

Bardziej szczegółowo

Centrum Badań Naukowych, Chirurgia Refrakcyjna "LUMED"

Centrum Badań Naukowych, Chirurgia Refrakcyjna LUMED Terapia anty-vegf i fotokoagulacją laserem żółtym w leczeniu CSCR w grupie młodych mężczyzn Autorzy: dr. Ludmiła Popowska, Lumed Centrum Badań Chirurgii Refrakcyjnej w Opocznie dr. Tomasz Grędysa, Europejskie

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie ranibizumabu w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki w materiale własnym

Zastosowanie ranibizumabu w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki w materiale własnym Zastosowanie ranibizumabu w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki w materiale własnym The application of ranibizumab in therapy of diabetic macular edema own observations Małgorzata Marczak Oddział Okulistyczny

Bardziej szczegółowo

Retinopatia cukrzycowa

Retinopatia cukrzycowa Retinopatia cukrzycowa Retinopatia cukrzycowa jest w krajach rozwiniętych jedną z głównych przyczyn ślepoty. Rozwija się u znacznej liczby pacjentów długo chorujących na cukrzycę, która może być przyczyną

Bardziej szczegółowo

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Bardziej szczegółowo

Wczesne pogorszenie retinopatii cukrzycowej w cukrzycy typu 1 po włączeniu intensywnej insulinoterapii

Wczesne pogorszenie retinopatii cukrzycowej w cukrzycy typu 1 po włączeniu intensywnej insulinoterapii Ann. Acad. Med. Gedan., 2007, 37, 143 149 Ewa Zdybel¹, Jarosława Krajka-Lauer², Anna Korzon-Burakowska¹ Wczesne pogorszenie retinopatii cukrzycowej w cukrzycy typu 1 po włączeniu intensywnej insulinoterapii

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu przedmiotowego siatkówki centralnej po laseroterapii

Ocena stanu przedmiotowego siatkówki centralnej po laseroterapii PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Marta Misiuk-Hojło 1, Aneta Hill-Bator 1, Piotr Marszalik 2, Maria Magnowska-Woźniak 3 1 Katedra i Klinika Okulistyki Akademii Medycznej we Wrocławiu 2 Katedra i Zakład

Bardziej szczegółowo

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją 234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle

Bardziej szczegółowo

Ocena powtarzalności pomiarów wolumetrycznych plamki, uzyskanych w konfokalnej skaningowej tomografii laserowej u chorych na cukrzycę typu 2

Ocena powtarzalności pomiarów wolumetrycznych plamki, uzyskanych w konfokalnej skaningowej tomografii laserowej u chorych na cukrzycę typu 2 Joanna Markowska, Bogumiła Wójcik-Niklewska, Katarzyna Krysik, Aleksandra Sikorska, Wanda Romaniuk, Alicja Dusza PRACA ORYGINALNA Poradnia Okulistyczna dla Chorych na Cukrzycę, Katedra i Oddział Kliniczny

Bardziej szczegółowo

Zasady postępowania w cukrzycowym obrzęku plamki

Zasady postępowania w cukrzycowym obrzęku plamki Zasady postępowania w cukrzycowym obrzęku plamki Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego 1 Zasady postępowania w cukrzycowym obrzęku plamki (ang. DME - Diabetic Macular Edema) Stan na dzień 12.12.2013

Bardziej szczegółowo

Wytyczne postępowania w terapii cukrzycowego obrzęku plamki

Wytyczne postępowania w terapii cukrzycowego obrzęku plamki Wytyczne postępowania w terapii cukrzycowego obrzęku plamki Copyright by Polskie Towarzystwo Okulistyczne 2017 Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część poniższej publikacji nie może być kopiowana i przechowywana

Bardziej szczegółowo

Retinopatia cukrzycowa

Retinopatia cukrzycowa ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Retinopatia cukrzycowa Diabetic retinopathy Przedrukowano za zgodą z: Diabetes Care 2002, 25, supl. A, S90 S93 Badania przesiewowe w kierunku

Bardziej szczegółowo

Jolanta Oficjalska CZY POTRZEBUJEMY KRAJOWEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I LECZENIA RETINOPATII CUKRZYCOWEJ?

Jolanta Oficjalska CZY POTRZEBUJEMY KRAJOWEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I LECZENIA RETINOPATII CUKRZYCOWEJ? Jolanta Oficjalska CZY POTRZEBUJEMY KRAJOWEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I LECZENIA RETINOPATII CUKRZYCOWEJ? EPIDEMIOLOGIA Retinopatia cukrzycowa jest główną przyczyną ślepoty dorosłych w krajach rozwiniętych

Bardziej szczegółowo

Retinopatia cukrzycowa

Retinopatia cukrzycowa ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Donald S. Fong, Lloyd Aiello, Thomas W. Gardner, George L. King, George Blankenship, Jerry D. Cavallerano, Fredrick L. Ferris III, Ronald

Bardziej szczegółowo

Diabetic Retinopathy Clinical Research Network

Diabetic Retinopathy Clinical Research Network Randomizowane badanie porównujące doszklistkowe podanie acetonidu triamcinolonu i fotokoagulacji ogniskowej lub typu grid w przypadku cukrzycowego obrzęku plamki Diabetic Retinopathy Clinical Research

Bardziej szczegółowo

Wyniki fakoemulsyfikacji zaćmy u chorych na cukrzycę typu 2

Wyniki fakoemulsyfikacji zaćmy u chorych na cukrzycę typu 2 Wanda Romaniuk, Mariola Dorecka, Mariusz Fronczek, Ewa Nita PRACA ORYGINALNA Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Oczu Śląskiej Akademii Medycznej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 5 im. Św. Barbary

Bardziej szczegółowo

Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology

Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Vol. 3/2004 Nr 1(6) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Możliwości zastosowania aparatu RTA analizatora grubości siatkówki w monitorowaniu stanu narządu wzroku u dzieci i młodzieży z cukrzycą

Bardziej szczegółowo

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych

Bardziej szczegółowo

Różnicowanie. S. Teper, E. Wylęgała

Różnicowanie. S. Teper, E. Wylęgała r8_:layout 1 2011-02-07 00:10 Strona 83 8 Różnicowanie S. Teper, E. Wylęgała Różnicowanie w większości przypadków nie stanowi kłopotu. Pewne wątpliwości mogą się pojawić w zaawansowanym CNV, gdy trudne

Bardziej szczegółowo

DME. Science of. UCZ SIĘ, OBSERWUJ, DZIEL SIĘ Przewodnik pacjenta Cukrzycowy obrzęk plamki

DME. Science of. UCZ SIĘ, OBSERWUJ, DZIEL SIĘ Przewodnik pacjenta Cukrzycowy obrzęk plamki Science of DME www.scienceofdme.org UCZ SIĘ, OBSERWUJ, DZIEL SIĘ Przewodnik pacjenta Cukrzycowy obrzęk plamki Niniejsza broszura jest przeznaczona dla każdej osoby chorującej na cukrzycę typu 1 i typu

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób

Bardziej szczegółowo

Magdalena Pauk- Domańska. Promotor pracy: Prof. dr hab. n. med. Wiesław Jakubowski

Magdalena Pauk- Domańska. Promotor pracy: Prof. dr hab. n. med. Wiesław Jakubowski Streszczenie rozprawy doktorskiej Magdalena Pauk- Domańska Ocena przydatności ultrasonografii dopplerowskiej w badaniu tętnicy ocznej i środkowej siatkówki u pacjentów z cukrzycą typu 1 bez zmian na dnie

Bardziej szczegółowo

Terapia anty-vegf w cukrzycowym obrzęku plamki

Terapia anty-vegf w cukrzycowym obrzęku plamki Anti-VEGF treatment in diabetic macular edema Katarzyna Mozolewska-Piotrowska Katedra i Klinika Okulistyki, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Wojciech

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3)

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie neowaskularnej (wysiękowej) postaci afliberceptem

Bardziej szczegółowo

Chorujesz na cukrzycę? Zbadaj wzrok. Grozi ci retinopatia cukrzycowa.

Chorujesz na cukrzycę? Zbadaj wzrok. Grozi ci retinopatia cukrzycowa. INFORMACJA PRASOWA Chorujesz na cukrzycę? Zbadaj wzrok. Grozi ci retinopatia cukrzycowa. Retinopatia cukrzycowa dotyka wszystkich chorych na cukrzycę typu I oraz ok. 60% pacjentów z cukrzycą typu II. To

Bardziej szczegółowo

lek. Piotr Wnorowski

lek. Piotr Wnorowski lek. Piotr Wnorowski Ocena wyników leczenia cukrzycowego obrzęku plamki doszklistkowymi iniekcjami preparatów anty-vegf w skojarzeniu z laseroterapią z zastosowaniem mikropulsów. Rozprawa na stopień naukowy

Bardziej szczegółowo

Czerwcowe spotkania ze specjalistami. Profilaktyka jaskry. Marek Rzendkowski Pryzmat-Okulistyka, Gliwice

Czerwcowe spotkania ze specjalistami. Profilaktyka jaskry. Marek Rzendkowski Pryzmat-Okulistyka, Gliwice Czerwcowe spotkania ze specjalistami Profilaktyka jaskry Marek Rzendkowski Pryzmat-Okulistyka, Gliwice Gliwice, czerwiec 2018 Co robić żeby czegoś nie przeoczyć?... - Wada wzroku - okulary - Jaskra ważna

Bardziej szczegółowo

Stadium R3: retinopatia cukrzycowa proliferacyjna i zaawansowana retinopatia cukrzycowa

Stadium R3: retinopatia cukrzycowa proliferacyjna i zaawansowana retinopatia cukrzycowa 9 Stadium R3: retinopatia cukrzycowa proliferacyjna i zaawansowana retinopatia cukrzycowa Peter H. Scanlon ISTOTNE ELEMENTY ANATOMII Nowe naczynia powstające w przebiegu retinopatii cukrzycowej dzieli

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem )

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem ) Publikacje naukowe: ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem 7.03.2013) Stosowanie larw Lucilia sericata jako metoda leczenia przewlekłych ran kończyn. Inne publikacje: 1.

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3)

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 904 Poz. 133 Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie

Bardziej szczegółowo

LUCENTIS (RANIBIZUMAB) W LECZENIU CHORÓB PLAMKI

LUCENTIS (RANIBIZUMAB) W LECZENIU CHORÓB PLAMKI LUCENTIS (RANIBIZUMAB) W LECZENIU CHORÓB PLAMKI Wykonawca: MAHTA Sp. z o.o. ul. Rejtana 17/5 02-516 Warszawa Tel. 22 542 41 54 E-mail: biuro@mahta.pl ANALIZA KLINICZNA TOM VI PODSUMOWANIE I WNIOSKI Z ANALIZY

Bardziej szczegółowo

Występowanie makulopatii cukrzycowej w zależności od stopnia wyrównania cukrzycy i współistnienia nadciśnienia tętniczego

Występowanie makulopatii cukrzycowej w zależności od stopnia wyrównania cukrzycy i współistnienia nadciśnienia tętniczego PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Marta Misiuk-Hojło 1, Maria Magnowska-Woźniak 2, Piotr Marszalik 3 1 Katedra i Klinika Okulistyki Akademii Medycznej we Wrocławiu 2 Miedziowe Centrum Zdrowia w Lubinie 3

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3). Ważne: od dnia 01 stycznia 2017 r.

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3). Ważne: od dnia 01 stycznia 2017 r. Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3). Ważne: od dnia 01 stycznia 2017 r. ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie neowaskularnej

Bardziej szczegółowo

OCENA WRAŻLIWOŚCI NA OLŚNIENIE PO LECZENIU ODWARSTWIENIA SIATKÓWKI*

OCENA WRAŻLIWOŚCI NA OLŚNIENIE PO LECZENIU ODWARSTWIENIA SIATKÓWKI* Medycyna Pracy 2003; 54 (4): 341 345 341 Małgorzata Maksymowicz 1 Krystyna Raczyńska 2 Jarosław Maksymowicz 3 OCENA WRAŻLIWOŚCI NA OLŚNIENIE PO LECZENIU ODWARSTWIENIA SIATKÓWKI* REACTION TO DAZZLEMENT

Bardziej szczegółowo

OCENA FUNKCJI WZROKU PO LECZENIU BŁON NEOWASKULARNYCH METODĄ FOTODYNAMICZNĄ U PACJENTÓW Z WYSIĘKOWĄ POSTACIĄ AMD

OCENA FUNKCJI WZROKU PO LECZENIU BŁON NEOWASKULARNYCH METODĄ FOTODYNAMICZNĄ U PACJENTÓW Z WYSIĘKOWĄ POSTACIĄ AMD ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2007, 53, SUPPL. 1, 16 21 KATARZYNA MOZOLEWSKA-PIOTROWSKA, WOJCIECH LUBIŃSKI, WOJCIECH GOSŁAWSKI, DANUTA KARCZEWICZ,

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3)

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 882 Poz. 79 Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie neowaskularnej

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3)

LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 761 Poz. 48 Załącznik B.70. LECZENIE NEOWASKULARNEJ (WYSIĘKOWEJ) POSTACI ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM (AMD) (ICD-10 H35.3) ŚWIADCZENIOBIORCY afliberceptem

Bardziej szczegółowo

CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK

CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK OCENA JAKOŚCI ŻYCIA OSÓB SŁABOWIDZĄCYCH STOSUJĄCYCH POMOCE OPTYCZNE PROMOTOR: PROF. DR HAB.

Bardziej szczegółowo

Konsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku

Konsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku Konsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego 1 Konsensus okulistyczno-położniczy

Bardziej szczegółowo

Choroba cukrzycowa oczu

Choroba cukrzycowa oczu Choroba cukrzycowa oczu W języku medycznym cukrzyca w oczach to retinopatia cukrzycowa. Zwykle takie rozpoznanie stawia okulista i kieruje pacjenta na odpowiednie leczenie. Leczeniem cukrzycy w oczach

Bardziej szczegółowo

Barbara Polaczek-Krupa. Zastosowanie analizy grubości siatkówki w okolicy plamki jako nowej metody w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta

Barbara Polaczek-Krupa. Zastosowanie analizy grubości siatkówki w okolicy plamki jako nowej metody w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta Barbara Polaczek-Krupa Zastosowanie analizy grubości siatkówki w okolicy plamki jako nowej metody w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta Praca doktorska Praca finansowana w ramach projektu CMKP

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Lekarski Jarosław Woźniak Rozprawa doktorska Ocena funkcji stawu skokowego po leczeniu operacyjnym złamań kostek goleni z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych

Bardziej szczegółowo

JASKRA SIATKÓWKA. Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA

JASKRA SIATKÓWKA. Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA JASKRA SIATKÓWKA Zaćma ROGÓWKA OKULISTYKA DZIECIĘCA CHIRURGIA REFRAKCYJNA Copyright American Academy of Ophthalmology, October 2013 www.aao.org 2013 PODSUMOWANIE ZAŁOŻEŃ DLA ZALECANYCH ALGORYTMÓW POSTĘPOWANIA

Bardziej szczegółowo

Wykazano wzrost ekspresji czynnika martwicy guza α w eksplanta ch naczyniówki i nabłonka barwnikowego siatkówki myszy poddanych fotokoagulacji w

Wykazano wzrost ekspresji czynnika martwicy guza α w eksplanta ch naczyniówki i nabłonka barwnikowego siatkówki myszy poddanych fotokoagulacji w Monika Jasielska Katedra i Klinika Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Kontakt mail: monikaleszczukwp.pl Tytuł pracy doktorskiej: Rola receptora czynnika martwicy guza α Rp75 (TNFRp75) w powstawaniu

Bardziej szczegółowo

Słowo wstępne. Jacek Kański

Słowo wstępne. Jacek Kański Słowo wstępne Z największą przyjemnością piszę słowo wstępne do tej doskonałej książki. W ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat w podejściu do schorzeń dna oka dokonały się ogromne zmiany. Pomimo wprowadzenia

Bardziej szczegółowo

Polish version: Your guide to diabetic retinopathy screening. Twój przewodnik po badaniu na obecność retinopatii cukrzycowej

Polish version: Your guide to diabetic retinopathy screening. Twój przewodnik po badaniu na obecność retinopatii cukrzycowej Polish version: Your guide to diabetic retinopathy screening Twój przewodnik po badaniu na obecność retinopatii cukrzycowej Co to jest retinopatia cukrzycowa? Jest to choroba spowodowana cukrzycowymi zmianami

Bardziej szczegółowo

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia

Bardziej szczegółowo

Glaucoma-profi laxis 2015

Glaucoma-profi laxis 2015 bezpłatny zestaw pomiarów: pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego metodą bezkontaktową pachymetria (mierzenie grubości rogówki) autorefraktometria (komputerowy pomiar wad widzenia) Glaucoma-profi laxis 2015

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie bewacizumabu w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki

Zastosowanie bewacizumabu w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki Zastosowanie bewacizumabu w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki Intravitreal bevacizumab as a treatment in the diabetic macular edema Piotr Kanclerz, Krystyna Raczyńska Katedra i Klinika Okulistyki Gdańskiego

Bardziej szczegółowo

Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe

Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej

Bardziej szczegółowo

Poprawa efektu leczenia wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem po zmianie terapii afliberceptem na leczenie ranibizumabem

Poprawa efektu leczenia wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem po zmianie terapii afliberceptem na leczenie ranibizumabem DOI: 10.24292/01.ot.300617.03 Poprawa efektu leczenia wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem po zmianie terapii afliberceptem na leczenie ranibizumabem Improvement of the therapeutic

Bardziej szczegółowo

Anna Okruszko. Praca na stopień doktora nauk medycznych. Promotor: Dr hab. n. med. Maria Kmera-Muszyńska

Anna Okruszko. Praca na stopień doktora nauk medycznych. Promotor: Dr hab. n. med. Maria Kmera-Muszyńska Anna Okruszko Ocena stanu bariery naczyniowej oka u chorych z przedarciowym odwarstwieniem siatkówki w prognozowaniu rozwoju pooperacyjnej witreoretinopatii proliferacyjnej (PVR) Praca na stopień doktora

Bardziej szczegółowo

Zakrzep żyły środkowej siatkówki współczesne strategie leczenia

Zakrzep żyły środkowej siatkówki współczesne strategie leczenia Zakrzep żyły środkowej siatkówki współczesne strategie leczenia Central retinal vein occlusion current treatment strategies Paulina Glasner, Dorota Raczyńska, Leopold Glasner Katedra i Klinika Okulistyki,

Bardziej szczegółowo

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski

Bardziej szczegółowo

Terapia łączona w leczeniu obrzęku plamki w przebiegu niedrożności naczyń żylnych siatkówki

Terapia łączona w leczeniu obrzęku plamki w przebiegu niedrożności naczyń żylnych siatkówki Terapia łączona w leczeniu obrzęku plamki w przebiegu niedrożności naczyń żylnych siatkówki Combined therapy in treatment of macular oedema in retinal vein occlusion Krzysztof Bandzul, Ewa Poppe, Katarzyna

Bardziej szczegółowo

Fotokoagulacja laserowa czy terapia doszklistkowa dylematy w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki

Fotokoagulacja laserowa czy terapia doszklistkowa dylematy w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki Fotokoagulacja laserowa czy terapia doszklistkowa dylematy w leczeniu cukrzycowego obrzęku plamki Laser photocoagulation or intravitreal therapy dilemma concerning treatment of diabetic macular edema Maciej

Bardziej szczegółowo

Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego

Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego WYTYCZNE LECZENIA OBRZĘKU PLAMKI WTÓRNEGO DO NIEDROŻNOŚCI NACZYŃ ŻYLNYCH SIATKÓWKI Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego Stan na dzień 10 czerwca 2014 Wytyczne zostały opracowane przez grupę ekspertów

Bardziej szczegółowo

Leczenie neowaskularyzacji naczyniówkowej. w patologicznej krótkowzroczności

Leczenie neowaskularyzacji naczyniówkowej. w patologicznej krótkowzroczności Leczenie neowaskularyzacji naczyniówkowej w patologicznej krótkowzroczności Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego Stan na dzień 10 czerwca 2014 Wytyczne zostały opracowane przez grupę ekspertów

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

WOJCIECH LUBIŃSKI, WOJCIECH GOSŁAWSKI, KATARZYNA MOZOLEWSKA-PIOTROWSKA, ZBIGNIEW SZYCH 1, DANUTA KARCZEWICZ

WOJCIECH LUBIŃSKI, WOJCIECH GOSŁAWSKI, KATARZYNA MOZOLEWSKA-PIOTROWSKA, ZBIGNIEW SZYCH 1, DANUTA KARCZEWICZ ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2008, 54, 1, 22 27 WOJCIECH LUBIŃSKI, WOJCIECH GOSŁAWSKI, KATARZYNA MOZOLEWSKA-PIOTROWSKA, ZBIGNIEW SZYCH 1, DANUTA

Bardziej szczegółowo

LASER KTP. CZAJOWSKA Justyna 32D

LASER KTP. CZAJOWSKA Justyna 32D LASER KTP CZAJOWSKA Justyna 32D WSTĘP Lasery coraz częściej są stosowne we współczesnej medycynie. Efekt oddziaływania światła laserowego na organizm jest wypadkową właściwości fizycznych światła lasera

Bardziej szczegółowo

Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków

Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków Dokładniejsze badania i leczenie retinopatii cukrzycowej Closer monitoring and treatment for diabetic retinopathy Ważne informacje o ochronie zdrowia Important

Bardziej szczegółowo

Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski 2, Jan Pilch 2, Brunon Zemła 3, Włodzimierz Dziubdziela 4, Wirginia Likus 5, Grzegorz Bajor 5 STRESZCZENIE

Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski 2, Jan Pilch 2, Brunon Zemła 3, Włodzimierz Dziubdziela 4, Wirginia Likus 5, Grzegorz Bajor 5 STRESZCZENIE Czynniki ryzyka związane ze stylem i jakością życia a częstość zachorowań na nowotwory złośliwe górnych dróg oddechowych w mikroregionie Mysłowice, Imielin i Chełm Śląski Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski

Bardziej szczegółowo

BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI

BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy

Bardziej szczegółowo

Retinopatia cukrzycowa więcej pacjentów, mniej laseroterapii Dynamiczne badanie populacyjne w Tayside (Szkocja)

Retinopatia cukrzycowa więcej pacjentów, mniej laseroterapii Dynamiczne badanie populacyjne w Tayside (Szkocja) PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 James H. Vallance 1, Peter J. Wilson 1, Graham P. Leese 2, 3, Ritchie McAlpine 4, Caroline J. MacEwen 1, John D. Ellis 1 1 Klinika Okulistyki, Szpital i Szkoła Medyczna

Bardziej szczegółowo

1. Stanowisko Konsultanta

1. Stanowisko Konsultanta 1. Stanowisko Konsultanta krajowego ds. okulistyki w sprawie postępowania w przypadku schorzeń z zakresu chirurgii szklistkowo- -siatkówkowej wymagających interwencji w trybie pilnym Robert Rejdak, Marcin

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr VII/641/2016 Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia 14 kwietnia 2016 r.

Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr VII/641/2016 Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia 14 kwietnia 2016 r. Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr VII/641/2016 Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia 14 kwietnia 2016 r. Warunki Konkursu Ofert Na Udzielanie Świadczeń Zdrowotnych dotyczące realizacji Programu badań przesiewowych

Bardziej szczegółowo

Vol. 1, supplement 2, 2016

Vol. 1, supplement 2, 2016 ISSN 2450 7873 Vol. 1, supplement 2, 2016 Wyniki leczenia chorych z wysiękową postacią zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem przy użyciu preparatów anty-vegf stosowanych według kryteriów programu lekowego

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE. Słowa kluczowe: ranibizumab, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, rokowanie ABSTRACT

STRESZCZENIE. Słowa kluczowe: ranibizumab, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, rokowanie ABSTRACT Ranibizumab w leczeniu wysiękowego AMD kilkuletnie obserwacje własne pacjentów z zachowaną dobrą ostrością wzroku mimo obecności rozległej błony neowaskularyzacji podsiatkówkowej Ranibizumab for wet AMD

Bardziej szczegółowo

Autorzy: Ludmiła Popowska, Tomasz Grędysa

Autorzy: Ludmiła Popowska, Tomasz Grędysa Funkcjonalna ostrość wzroku badana metodą testu wrażliwości na kontrast (F.A.C.T.) u pacjentów ze zmianami zwyrodnieniowymi siatkówki po wszczepach soczewki z filtrem światła fioletowego. Autorzy: Ludmiła

Bardziej szczegółowo

Barbara Polaczek-Krupa. Ocena grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki w okolicy plamki GCL w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta

Barbara Polaczek-Krupa. Ocena grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki w okolicy plamki GCL w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta Barbara Polaczek-Krupa Ocena grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki w okolicy plamki GCL w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta 1 CEL PREZENTACJI Są 3 powody, żeby badać komórki zwojowe:

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 23/2014 z dnia 10 marca 2014 r. o projekcie programu Program badań przesiewowych w kierunku wczesnego wykrywania

Bardziej szczegółowo

Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik

Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Jaki sens ma to co robimy? Warto wiedzieć co się dzieje z naszymi

Bardziej szczegółowo

Program Naukowy. iwo2019.icongress.pl

Program Naukowy. iwo2019.icongress.pl Program Naukowy iwo2019.icongress.pl Kurs Piątek 27.09.2019 Miejsce Kursu Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna (PWSTE) im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu ul. Czarnieckiego 16, 37-500

Bardziej szczegółowo

Kto uzyskuje najlepsze efekty w wyniku leczenia CCSVI? Charakterystyka pacjenta

Kto uzyskuje najlepsze efekty w wyniku leczenia CCSVI? Charakterystyka pacjenta Kto uzyskuje najlepsze efekty w wyniku leczenia CCSVI? Charakterystyka pacjenta Copyright All rights reserved 211 AMEDS Centrum 2 PACJENCI W badaniu wzięła udział grupa 47 pacjentów ze Stwardnieniem Rozsianym

Bardziej szczegółowo

Program Naukowy. iwo2019.icongress.pl

Program Naukowy. iwo2019.icongress.pl Program Naukowy Kurs Piątek 27.09.2019 Miejsce Kursu Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna (PWSTE) im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu ul. Czarnieckiego 16, 37-500 Jarosław Budynek Biblioteki

Bardziej szczegółowo

HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010

HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating

Bardziej szczegółowo

Wyzwania diagnostyczne w chorobach zapalnych tylnego odcinka gałki ocznej - prezentacja przypadków

Wyzwania diagnostyczne w chorobach zapalnych tylnego odcinka gałki ocznej - prezentacja przypadków Klinika Okulistyki Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: prof. dr hab. Dariusz Kęcik Wyzwania diagnostyczne w chorobach zapalnych tylnego odcinka gałki ocznej - prezentacja przypadków MONIKA

Bardziej szczegółowo

METODY BADAŃ W OKULISTYCE

METODY BADAŃ W OKULISTYCE Dr med. Joanna Wąsiewicz-Rager Wywiad okulistyczny przyczyna zgłoszenia się do okulisty przebyte choroby narządu wzroku urazy gałki ocznej wywiad dotyczący wieku dziecięcego-zezy dotychczasowa korekcja

Bardziej szczegółowo

OCENA PORÓWNAWCZA PRZEBIEGU ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM U PACJENTÓW PO OPERACJI ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SOCZEWEK

OCENA PORÓWNAWCZA PRZEBIEGU ZWYRODNIENIA PLAMKI ZWIĄZANEGO Z WIEKIEM U PACJENTÓW PO OPERACJI ZAĆMY METODĄ FAKOEMULSYFIKACJI Z WSZCZEPEM SOCZEWEK ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2007, 53, SUPPL. 1, 43 48 DARIUSZ ŁĄK, WOJCIECH LUBIŃSKI, ZOFIA SYLWESTRZAK, ZBIGNIEW SZYCH 1, DANUTA KARCZEWICZ

Bardziej szczegółowo

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International

Bardziej szczegółowo

Postępy w diagnostyce i w leczeniu retinopatii cukrzycowej

Postępy w diagnostyce i w leczeniu retinopatii cukrzycowej PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Barbara Mirkiewicz-Sieradzka Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Postępy w diagnostyce i w leczeniu retinopatii

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE. Słowa kluczowe: AMD, ranibizumab, czynnik wzrostu śródbłonka naczyń, leczenie anty-vegf ABSTRACT

STRESZCZENIE. Słowa kluczowe: AMD, ranibizumab, czynnik wzrostu śródbłonka naczyń, leczenie anty-vegf ABSTRACT Efekty leczenia iniekcjami doszklistkowymi ranibizumabu w ramach grupy terapeutycznej B0 pacjentów z wysiękową postacią zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem The results of wet AMD treatment by intravitreal

Bardziej szczegółowo

Zaćma. Sandra Zuziak 2013-07-29

Zaćma. Sandra Zuziak 2013-07-29 Zaćma Sandra Zuziak 1 Zaćma zajmuje pierwsze miejsce w rankingu przyczyn ślepoty we współczesnym świecie wg statystyk Światowej Organizacji Zdrowia www.korektorzdrowia.pl 2 Definicja Zaćma (łac. cataracta)

Bardziej szczegółowo

Oryginalne pełnotekstowe prace naukowe

Oryginalne pełnotekstowe prace naukowe Oryginalne pełnotekstowe prace naukowe 2012 1. Bandurska-Stankiewicz E., Matuszewski W., Wiatr-Bykowska D., Kuglarz E., Olszewska M., Rutkowska J. Algorytm przejścia u chorych na cukrzycą typu 2 leczonych

Bardziej szczegółowo

PROGRAM EDUKACYJNY KOMPENDIUM OKULISTYKI

PROGRAM EDUKACYJNY KOMPENDIUM OKULISTYKI Zeszyt 3., wrzesień 2008 OKULISTYKA KWARTALNIK MEDYCZNY ISSN 1505-2753 Wydanie specjalne PROGRAM EDUKACYJNY KOMPENDIUM OKULISTYKI Powikłania okulistyczne cukrzycy dr n. med. Michał Wilczyński lek. med.

Bardziej szczegółowo

David Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA

David Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy m d P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA Redakcja naukowa tłumaczenia prof. dr hab. n. med. W ALDEM AR KARNAFEL Z języka angielskiego tłumaczyła dr

Bardziej szczegółowo

Skuteczność Divascanu (iprazochromu) w zapobieganiu i leczeniu wczesnej retinopatii cukrzycowej

Skuteczność Divascanu (iprazochromu) w zapobieganiu i leczeniu wczesnej retinopatii cukrzycowej PRACA ORYGINALNA ISSN 164 8497 Barbara Mirkiewicz-Sieradzka, Katarzyna Cyganek, Jacek Sieradzki Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Skuteczność Divascanu (iprazochromu)

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

Przegląd wiedzy na temat leku Eylea i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE

Przegląd wiedzy na temat leku Eylea i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE EMA/481361/2018 EMEA/H/C/002392 Przegląd wiedzy na temat leku Eylea i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE Co to jest lek Eylea i w jakim celu się go stosuje Eylea jest lekiem

Bardziej szczegółowo

SLT - Selektywna Laserowa Trabekuloplastyka, opcja w leczeniu chorego na jaskrę

SLT - Selektywna Laserowa Trabekuloplastyka, opcja w leczeniu chorego na jaskrę Jacek Szendzielorz, Aleksandra Mikulska-Cholewa SLT - Selektywna Laserowa Trabekuloplastyka, opcja w leczeniu chorego na jaskrę - doświadczenia własne w LENS-MED Klinika Jednego Dnia Niepubliczny Okulistyczny

Bardziej szczegółowo

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej

6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej wiadomości.

Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej wiadomości. VI.2 Plan Zarządzania Ryzykiem dla produktów kwalifikowanych jako "Well established use" zawierających Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Dobenox przeznaczone do publicznej

Bardziej szczegółowo

Obecne postępowanie w zwyrodnieniu plamki związanym z wiekiem (AMD) i retinopatii cukrzycowej (DR)

Obecne postępowanie w zwyrodnieniu plamki związanym z wiekiem (AMD) i retinopatii cukrzycowej (DR) A. Stankiewicz Postępowanie w zwyrodnieniu plamki związanym z wiekiem : 501 506 Copyright by Wydawnictwo Continuo PRACE POGLĄDOWE REVIEWS Obecne postępowanie w zwyrodnieniu plamki związanym z wiekiem (AMD)

Bardziej szczegółowo

Czy jest postęp w leczeniu retinopatii cukrzycowej?

Czy jest postęp w leczeniu retinopatii cukrzycowej? PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Barbara Mirkiewicz-Sieradzka Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum w Krakowie Czy jest postęp w leczeniu retinopatii cukrzycowej?

Bardziej szczegółowo

NIEDROŻNOŚĆ ŻYŁY ŚRODKOWEJ SIATKÓWKI (CRVO)

NIEDROŻNOŚĆ ŻYŁY ŚRODKOWEJ SIATKÓWKI (CRVO) Przewodnik informacyjny Informacje naukowe na temat CRVO www.scienceofcrvo.org NIEDROŻNOŚĆ ŻYŁY ŚRODKOWEJ SIATKÓWKI (CRVO) W niniejszej broszurze przedstawione zostały informacje na temat CRVO oraz dostępnych

Bardziej szczegółowo

Choroby narządu wzroku

Choroby narządu wzroku WYBRANE WSKAŹNIKI LECZENIA ZAĆMY W POLSCE [ANALIZOWANY OKRES SPRAWOZDAWCZY] STRUKTURA ROZLICZONYCH JGP W POLSCE Choroby narządu wzroku SEKCJA B - DOROŚLI (październik - grudzień 2018 r.) Stan obecny i

Bardziej szczegółowo