Specjaliści ds. Kryteriów Oceny Krajów: Olga I Kalinina, CFA, Nowy Jork (1)

Transkrypt

1 RatingsDirect Jak oceniamy kraje Specjaliści ds. Kryteriów Oceny Krajów: Olga I Kalinina, CFA, Nowy Jork (1) olga.kalinina@standardandpoors.com Główni analitycy kredytowi: John B Chambers CFA, Nowy Jork (1) john.chambers@standardandpoors.com Moritz Kraemer Frankfurt (49) moritz.kraemer@standardandpoors.com Kontakt dla mediów: Mark Tierney Londyn (44) mark.tierney@standardandpoors.com Spis treści Kryteria oceny krajów Ocena emitentów długu państwowego Publikacje Kryteria i badania powiązane

2 Jak oceniamy kraje (Od redakcji: Artykuł ten został po raz pierwszy opublikowany 12 listopada 2013 r. Opublikowaliśmy go ponownie w celu przedstawienia naszych zaktualizowanych kryteriów oceny krajów, Metodologia oceny ratingowej krajów, 23 grudnia 2014) Wydarzenia z ostatnich kilku lat uwydatniły rolę agencji ratingowych w ocenie zdolności kredytowej krajów. Publikacja niniejszego artykułu ma na celu wyjaśnienie podstaw metodologii ocen ratingowych krajów wykorzystywanej przez Standard & Poor's Ratings Services i procesu ich oceny. Obligacje rządowe, które stanowią ponad 40% obligacji emitowanych na całym świecie, to kategoria aktywów mająca istotne znaczenie dla inwestorów. Uważamy, że inwestorom należy zapewnić uznane i spójne punkty odniesienia, które pomogą im w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. W tym kontekście agencje ratingowe mogą odegrać istotną rolę w dostarczaniu niezależnych, porównywalnych w skali globalnej i spójnych ocen ratingowych. W pierwszej części niniejszego artykułu wyjaśniamy, w jaki sposób wykorzystujemy naszą metodologię oceny ratingowej krajów poprzez dokonanie oceny pięciu kluczowych czynników kredytowych i połączenie naszych ocen w celu ustalenia oceny ratingowej. Ostatnia sekcja poświęcona jest najczęściej zadawanym pytaniom na temat stosowanego przez nas procesu oceny począwszy od złożenia wniosku o ocenę, a skończywszy na publikacji raportu. Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat metodologii oceny ratingowej krajów Standard & Poor's, zobacz Metodologia oceny ratingowej krajów opublikowana 23 grudnia 2014 roku. Kryteria oceny ratingowej krajów Nasze kryteria oceny ratingowej mają na celu zapewnienie uczestnikom rynku jasnego obrazu tego, w jaki sposób oceniamy kraje, a także budowanie solidnej długoterminowej historii naszych ocen ratingowych. Od 1975 roku średnio 3,9% krajów o ratingu inwestycyjnym nie wywiązało się ze spłaty swego zadłużenia w walucie obcej w okresie 15 lat, w porównaniu do 22,6% krajów o ratingu spekulacyjnym (zob. Dane nt. niewypłacalności krajów i zmiany ocen ratingowych. Aktualizacja 2013 z 17 września 2014 roku). Nasze kryteria przyznawania ocen ratingowych krajom obejmują czynniki, które naszym zdaniem wpływają na gotowość i zdolność rządów tych krajów do obsługi ich zadłużenia na czas i w całości. Nasza analiza koncentruje się na wynikach danego kraju uzyskanych w ciągu ostatnich cyklów gospodarczych i politycznych, jak również czynnikach, które sugerują nam większą lub mniejszą elastyczność polityki gospodarczej w kolejnych cyklach. Oto pięć czynników, które stanowią podstawę naszej analizy kredytowej krajów (zob. wykres): Efektywność instytucjonalna i zarządzanie oraz zagrożenia dla bezpieczeństwa odzwierciedlone w ocenie instytucjonalnej. Struktura gospodarcza i perspektywy wzrostu odzwierciedlone w ocenie ekonomicznej. Płynność zewnętrzna i międzynarodowa pozycja inwestycyjna odzwierciedlone w ocenie zewnętrznej. Sytuacja i elastyczność finansów publicznych, a także zadłużenie odzwierciedlone w ocenie fiskalnej. Elastyczność pieniężna odzwierciedlona w ocenie monetarnej. 2

3 Ocena instytucjonalna odzwierciedla naszą ocenę tego, jak instytucje rządowe i kształtowanie polityki wpływają na sytuację kredytową kraju poprzez zapewnienie stabilności finansów publicznych, promowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego i reagowanie na wstrząsy gospodarcze i polityczne. Odzwierciedla również nasz pogląd na przejrzystość i rzetelność danych, procesów i instytucji; kulturę spłaty zadłużenia kraju; oraz potencjalne zewnętrzne i wewnętrzne zagrożenia dla bezpieczeństwa. Te trzy czynniki, które są kluczowymi elementami oceny ekonomicznej kraju, stanowią wyraz naszej oceny wysokości dochodu kraju, perspektyw wzrostu oraz jego różnorodności i zmienności gospodarczej. Na ocenę zewnętrzną kraju mają również wpływ trzy inne czynniki, a mianowicie nasza ocena statusu waluty kraju w transakcjach międzynarodowych; płynność zewnętrzna kraju; oraz jego zadłużenie zewnętrzne, które wskazuje na wartość aktywów i pasywów rezydentów w stosunku do reszty świata. Ocena fiskalna odzwierciedla nasz pogląd na temat stabilności deficytu kraju i jego zadłużenia. Miara ta uwzględnia elastyczność fiskalną, a także długoterminowe trendy i odporność fiskalną, strukturę zadłużenia oraz dostęp do finansowania i potencjalne zagrożenia wynikające ze zobowiązań warunkowych. Biorąc pod uwagę wiele wymiarów tej oceny, analiza jest podzielona na dwa segmenty wydajność i elastyczność fiskalną oraz zadłużenie. Głównymi czynnikami oceny monetarnej są naszym zdaniem zdolność władz monetarnych do realizacji ich mandatu przy jednoczesnym utrzymaniu zrównoważonej gospodarki i łagodzeniu wszelkich poważnych wstrząsów gospodarczych lub finansowych. Nasza ocena monetarna opiera się na analizie zdolności kraju do skoordynowania polityki monetarnej z polityką fiskalną i innymi politykami gospodarczymi w celu wspierania zrównoważonego wzrostu ekonomicznego; wiarygodności polityki monetarnej mierzonej między innymi przy pomocy trendów inflacyjnych podczas cyklu gospodarczego; i wpływu rynkowych mechanizmów monetarnych na realną gospodarkę, co w dużej mierze stanowi funkcję głębokości i dywersyfikacji systemu finansowego i rynków kapitałowych danego kraju. 3

4 Każdy z pięciu czynników jest oceniany na sześciopunktowej numerycznej skali od '1' (najsilniejszy) do '6' (najsłabszy). Szereg czynników ilościowych i jakościowych stanowi podstawę tych wybiegających w przyszłość ocen. Nasze kryteria następnie przewidują połączenie ocen każdego z tych pięciu czynników, w wyniku czego powstaje profil instytucjonalny i gospodarczy kraju (średnia oceny instytucjonalnej i oceny ekonomicznej) oraz profil jego elastyczności i wydajności (średnia oceny zewnętrznej, oceny fiskalnej i oceny monetarnej). Te dwa profile są następnie wykorzystywane do ustalenia orientacyjnej oceny ratingowej (patrz tabela). Nasza ocena kraju w walucie obcej w większości przypadków jest niższa o jeden stopień w stosunku do orientacyjnej oceny ratingowej. Na przykład jeśli dany kraj oceniamy jako umiarkowanie silny pod względem profilu instytucjonalnego i gospodarczego oraz bardzo silny pod względem elastyczności i wydajności, najprawdopodobniej przyznamy ocenę w obrębie jednego stopnia 'AA-'. Orientacyjna ocena ratingowa wynikająca z połączenia profilu instytucjonalnego i gospodarczego z profilem elastyczności i wydajności Profil instytucjonalny i ekonomiczny Profil elastyczności i wydajności Kategoria Ponadprzeciętny Wyjątkowo silny Bardzo silny Silny silny Przeciętny Słaby Wyjątkowo Zły Kategoria Ocena 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 Wyjątkowo silny 1 do 1,7 aaa aaa aaa aa+ aa a+ a a- bbb+ Bardzo silny Silny silny Przeciętny Słaby Bardzo 1,3 do 2,2 2,3 do 2,7 2,3 do 3,2 3,3 do 3,7 3,3 do 4,2 4,3 do 4,7 4,3 do 5,2 aaa aaa aa+ aa aa- a a- bbb+ bbb bb+ bb- aaa aa+ aa aa- a a- bbb+ bbb bb+ bb b+ aa+ aa aa- a+ a- bbb bbb- bb+ bb bb- b+ aa aa- a+ a bbb+ bbb- bb+ bb bb- b+ b aa- a+ a bbb+ bbb bb+ bb bb- b+ b b a a- bbb+ bbb bb+ bb bb- b+ b b- b- bbb bbb- bb+ bb bb- b+ b b b- b- Wyjątkowo 5,3 do 6 bb+ bb bb- b+ b b b- b- b- i poni. b- i poni. Oceny CCC+', 'CCC, CCC-' i 'CC' są przyznawane w oparciu o Kryteria przyznawania ocen 'CCC+', CCC, 'CCC-' i 'CC'' z 1 października

5 W rzadkich przypadkach ocena ratingowa w walucie obcej kraju może różnić się o więcej niż jeden stopień w stosunku do orientacyjnej oceny ratingowej, jeżeli spełnia ona wymagania jednego lub większej liczby dodatkowych czynników korygujących. Czynniki te mogą być negatywne (bardzo wysokie zadłużenie fiskalne, bardzo słaba płynność zewnętrzna, ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń lub bardzo wysokie ryzyko instytucjonalne i wysokie zadłużenie) lub pozytywne (bardzo duże płynne rządowe aktywa finansowe). W stosownych przypadkach nasze oceny ratingowe mogą również opierać się na metodologiach opisanych w dokumentach Kryteria przyznawania ocen 'CCC+', 'CCC', 'CCC-' i 'CC' z 1 października 2012 lub Wpływ na oceny ratingowe ofert zamiany i podobnych możliwości restrukturyzacji, Aktualizacja, z 12 maja Oddzielna ocena kraju w walucie lokalnej jest ustalana poprzez podwyższenie oceny ratingowej w walucie obcej o maksymalnie dwa stopnie. Ocena ratingowa kraju w walucie lokalnej może być wyższa niż ocena w walucie obcej, ponieważ zdolność kredytowa w walucie lokalnej może być wspierana przez unikalne silne strony, jakimi kraj dysponuje w obrębie własnych granic, włączając emisję lokalnej waluty i kontrolę regulacyjną krajowego systemu finansowego. Jeśli kraj jest członkiem unii walutowej, a tym samym ceduje politykę monetarną i kurs walutowy na wspólny bank centralny lub jeśli korzysta z waluty innego kraju, ocena ratingowa w walucie lokalnej jest zgodnie z naszymi kryteriami równa ocenie ratingowej w walucie obcej. Ocena emitentów długu państwowego Proces oceny krajów Standard & Poor's zazwyczaj rozpoczyna się od złożenia przez kraj lub jego przedstawiciela wniosku o przyznanie oceny ratingowej. W wyniku złożenia tego wniosku kraj może zaangażować Standard & Poor's w świadczenie usług ratingowych. Takie oceny są określane jako oceny na zamówienie. Pozostałe oceny ratingowe krajów określane są jako niezamówione i oznaczone jako takie w publikacji Standard & Poor's ze względu na brak umowy na świadczenie usług ratingowych z danym krajem. Oceniamy te kraje bez zamówienia, jeśli uznamy, że cieszą się one dużym zainteresowaniem na rynku oraz istnieją wystarczające ogólnodostępne i wysokiej jakości informacje wspierające naszą analizę i bieżące monitorowanie. Dokonując oceny ratingowej kraju, Standard & Poor's na ogół przypisuje analityka, który często we współpracy z zespołem przejmuje inicjatywę w zakresie oceny jego zdolności kredytowej. Analitycy zazwyczaj uzyskują informacje z opublikowanych raportów, jak również z wywiadów i rozmów z przedstawicielami kraju. Analitycy wykorzystują te informacje do oceny kondycji finansowej, wyników operacyjnych, polityki i strategii zarządzania ryzykiem kraju. Formułowanie naszych opinii to dobrze udokumentowany proces, który opiera się na dogłębnej analizie zgodnej z odpowiednimi kryteriami i, naszym zdaniem, jest wspierany wiedzą, doświadczeniem oraz oceną naszych analityków kredytowych i innych specjalistów w tej dziedzinie. Stosując kryteria w trakcie procesu oceny, analitycy dokonują analizy i przygotowują dokumentację ratingową, która zostaje następnie przedstawiona Komitetowi Ratingowemu. Szeroki zakres prac analitycznych, które dostarczają informacje dla celów procesu oceny, zostaje ujęty w Profilu Metodologii Analizy Ocen Ratingowych (RAMP). RAMP obejmuje czynniki ratingowe ustalone w oparciu o obowiązujące kryteria. Na podstawie wyników analiz ilościowych i jakościowych przeprowadzonych przez zespół analityczny główny analityk prezentuje swą ocenę każdego z tych czynników oceny, które następnie są analizowane przez głosujących członków Komitetu Ratingowego. Na posiedzeniu tej komisji RAMP jest poddawany analizie, dyskusji oraz głosowaniu w celu ustalenia przypisanej oceny ratingowej. 5

6 Publikacja W przypadku publicznych ocen ratingowych Standard & Poor's w większości przypadków publikuje komunikat prasowy dotyczący ostatecznej oceny ratingowej wraz z uzasadnieniem, przekazuje go mediom i umieszcza na stronie Aby upewnić się, że informacje dotyczące stanu faktycznego są prawidłowe i czy przypadkowo nie ujawniono informacji poufnych, przed dopuszczeniem go do publicznej wiadomości Standard & Poor's może przekazać emitentowi kopię swego raportu do wglądu. Informacje zawarte w tym projekcie są poufne i nie powinny być ujawnione lub udostępnione przed jego publikacją przez Standard & Poor's. Czas na dostarczenie kopii raportu jest uzależniony od miejsca pracy głównego analityka w następujący sposób: jeden pełny (ośmiogodzinny) dzień roboczy w UE, a dwie godziny w pozostałych regionach. Gdy główny analityk pracuje na terenie UE, okres jednego pełnego dnia pracy nie może być skrócony (i musi wynosić jeden pełny dzień pracy w kraju, w którym ma siedzibę emitent). Jednakże, jeśli ocena ratingowa ma charakter poufny, nie jest ona publikowana a Standard & Poor's przekazuje ją tylko ocenianemu podmiotowi. Kryteria i badania powiązane Metodologia oceny ratingowej krajów 23 grudnia 2014 Dane nt. niewypłacalności krajów i zmiany ocen ratingowych. Aktualizacja 2013, 17 września

7 Copyright 2015 Standard & Poor's Financial Services LLC, podmiot McGraw Hill Financial. Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadne treści (włącznie z ratingami, analizami i danymi kredytowymi, ocenami, modelami, oprogramowaniem i ich aplikacjami czy pochodnymi), ani też którakolwiek część takich Treści nie może być modyfikowana, odtwarzana za pomocą inżynierii wstecznej, powielana lub rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób, przechowywana w bazach danych czy systemach odzyskiwania danych, bez wcześniejszej pisemnej zgody Standard & Poor's Financial Services LLC lub jego podmiotów stowarzyszonych (zwanych łącznie S&P). Treść nie może być wykorzystywana dla nieupoważnionych lub niezgodnych z prawem celów. S&P oraz dostawcy zewnętrzni S&P, jak również dyrektorzy, funkcjonariusze organów, udziałowcy, pracownicy lub agenci (zwani łącznie Podmioty S&P) nie gwarantują dokładności, kompletności, terminowości czy dostępności Treści. Podmioty S&P nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy czy pominięcia (umyślne lub inne), bez względu na ich przyczynę, w odniesieniu do rezultatów uzyskanych na podstawie Treści, ani też w odniesieniu do bezpieczeństwa lub zachowania danych wprowadzonych przez użytkownika. Treści podawane są bez gwarancji. PODMIOTY S&P WYŁĄCZAJĄ WSZELKĄ WYRAŹNĄ LUB DOROZUMIANĄ GWARANCJĘ, W TYM, MIĘDZY INNYMI, WSZELKĄ GWARANCJĘ PRZYDATNOŚCI HANDLOWEJ LUB PRZYDATNOŚCI DLA KONKRETNEGO CELU LUB WYKORZYSTANIA, GWARANCJĘ BRAKU WIRUSÓW, BŁĘDÓW LUB WAD OPROGRAMOWANIA, JAK RÓWNIEŻ GWARANCJĘ, ŻE TREŚCI BĘDĄ DZIAŁAŁY W SPOSÓB CIĄGŁY LUB PRZY WYKORZYSTANIU JAKIEJKOLWIEK KONFIGURACJI SPRZĘTU I OPROGRAMOWANIA. Podmioty S&P nie ponoszą żadnej odpowiedzialności wobec jakiejkolwiek strony za szkody bezpośrednie, pośrednie, wtórne, domniemane, szkody z nawiązką lub szkody specjalne oraz jakiekolwiek koszty, wydatki, koszty obsługi prawnej czy straty (w tym, bez ograniczenia, utratę zysków i koszty przypadkowe lub straty wynikające z zaniedbania) w związku z wykorzystaniem Treści, nawet w przypadku powiadomienia o możliwości wystąpienia takich szkód. Analizy kredytowe i inne analizy, w tym ratingi, jak również oświadczenia w Treści są oświadczeniami opartymi na opinii S&P w chwili składania danego oświadczenia; nie są to stwierdzenia faktów. Decyzje S&P w zakresie zatwierdzenia opinii, analiz i ocen (zgodnie z poniższym opisem) nie stanowią rekomendacji zakupu, posiadania czy sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych, ani podjęcia jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych, ani też nie odnoszą się do przydatności jakiegokolwiek papieru wartościowego. S&P nie przyjmuje na siebie odpowiedzialności za aktualizację Treści po jej opublikowaniu w jakiejkolwiek formie czy formacie. Użytkownik nie może polegać na Treści, która nie zastępuje umiejętności, osądu czy doświadczenia użytkownika, jego zarządu, pracowników, doradców oraz/lub klientów w trakcie podejmowania decyzji inwestycyjnych i innych decyzji biznesowych. S&P nie działa w charakterze doradcy powierniczego lub inwestycyjnego, chyba że taka działalność wynika z rejestracji w danej jurysdykcji. S&P uzyskał informacje ze źródeł, które uważa za godne zaufania, jednakże powyższe nie oznacza, że S&P sprawdza takie informacje, czy bierze na siebie odpowiedzialność należytego wykonania w zakresie sprawdzenia takich informacji lub jej niezależnej weryfikacji. W zakresie, w jakim organy regulacyjne zezwalają agencji ratingowej na zatwierdzenie oceny wydanej w innej jurysdykcji dla pewnych celów regulacyjnych, S&P zastrzega sobie prawo do przekazania, wycofania lub zawieszenia takiego zatwierdzenia w dowolnym czasie i wyłącznie według własnego uznania. Podmioty S&P zrzekają się wszelkiej odpowiedzialności, która może wynikać z przekazania, wycofania lub zawieszenia takiego zatwierdzenia, jak również odpowiedzialności za wszelkie domniemane szkody poniesione w skutek takiego działania. S&P oddziela pewne działania w ramach swoich jednostek biznesowych w celu zachowania niezależności i obiektywizmu takich działań. W konsekwencji, informacje, które są w posiadaniu pewnych jednostek biznesowych S&P mogą być niedostępne dla innych jednostek. S&P wdrożył politykę i procedury w celu zachowania poufności pewnych informacji niedostępnych publicznie, które otrzymuje w związku z przeprowadzaniem procesu analizy. S&P może pobierać wynagrodzenia za swoje oceny ratingowe i pewne analizy, zwykle od emitentów lub poręczycieli papierów wartościowych oraz od dłużników. S&P zastrzega sobie prawo do rozpowszechniania swoich opinii i analiz. Publiczne ratingi i analizy S&P są udostępniane za pośrednictwem naszych stron internetowych: (nieodpłatnie), iwww.globalcreditportal.com (na zasadzie subskrypcji) orazwww.spcapitaliq.com (na zasadzie subskrypcji).wyniki i analizy mogą być rozpowszechniane w inny sposób, w tym za pośrednictwem publikacji S&P oraz publikacji osób trzecich. Dodatkowe informacje na temat opłat za nasze usługi ratingowe uzyskać można pod adresem 7