Przewodnik ECMO poświecony organizowaniu wszystkich etapów projektu mobilności zgodnie z kryteriami ECVET

Transkrypt

1 Przewodnik ECMO poświecony organizowaniu wszystkich etapów projektu mobilności zgodnie z kryteriami ECVET Franz Worschech, Tomas Sprlak, Grzegorz Szarowski, wspierani przez zespół ECMO Streszczenie ECVET stanowi wartość dodaną do Europass Mobilność Obecnie, sekcja 5 dokumentu Europass Mobilność służy osiągnięciu przejrzystości w dokumentowaniu zdobytych za granicą kompetencji i umiejętności. W porównaniu z tymi osiągnięciami dokumentacja kompatybilna z ECVET oferuje znacznie więcej, bowiem pozwala na transfer efektów kształcenia z jednego systemu kwalifikacji do drugiego. Tym sposobem projekty z zakresu mobilności posiadają dodatkową zaletę: zdobyte za granicą efekty kształcenia są nie tylko udokumentowane, ale również potwierdzone, uznawane i zintegrowane ze ścieżką kwalifikacji, która jest podejmowana przez uczącego się w jego/jej kraju macierzystym. Zadanie Wypełnianie dokumentu Europass Mobilność zgodnie z wytycznymi ECVET nie jest zadaniem łatwym dla osób zarządzających organizowaniem mobilności. W celu uzyskania sekcji 5 kompatybilnej z ECVET należy przestrzegać następujących kroków: Definicja i opis jednostek efektów uczenia Oszacowanie jednostek efektów uczenia się Walidacja i udokumentowanie Dodatkowo: W celu zapewnienia wymaganego standardu jakości realizowanych zadań cały proces mobilności musi być od samego początku zorganizowany zgodnie z wymogami ECVET. ECMO 1

2 zaleca stosowanie przewodnika dla użytkowników ECVET, aby traktowali go jako ogólne wytyczne dla całego procesu. W celu zapewnienia wspólnego języka między partnerami, ECMO odnosi się do terminologii zawartej w przewodniku dla użytkowników, który z kolei odpowiada słownikowi znajdującemu się w aneksie do zaleceń ERK. Ten przewodnik zapewnia wsparcie nauczycielom i trenerom w wypełnianiu części 5 dokumentu Europass Mobilność zgodnie z wytycznymi EVECT. Rodzaj i zakres owego wsparcia może się różnić w zależności od grupy docelowej i celów mobilności, a także struktury zaangażowanych systemów kwalifikacji: a) Albo system kwalifikacji wykorzystuje jednostki efektów uczenia się... lub b) system kwalifikacji nie używa jednostek lub istniejące jednostki nie mogą być stosowane. W takim przypadku można stworzyć jednostki dla mobilności jednostki dla mobilności" mogą dotyczyć niektórych efektów kształcenia całej kwalifikacji... " c) trzecia opcja może przewidywać, że jednostka(-stki) osiągnięte za granicą jest(są) uznawane jako dodatkowe punkty." Źródło: Komisja Europejska 2011, strona 13 W przewodniku ECMO uwzględniono ową różnorodność. Został on usystematyzowany w następujący sposób: I. Przewodnik ECMO poświęcony organizowaniu wszystkich etapów projektu mobilności zgodnie z kryteriami ECVET Część 1: Jak zapewniać/zarządzać/zaopatrywać jednostki efektów uczenia dla mobilności projektu. Część 2: Jak oszacować efekty uczenia się mobilnego ucznia. Część 3: Jak potwierdzać i rozpoznawać efekty uczenia się. Część 4: ECVET a Europass Mobilność. II. Pomoc Część pomocy zawiera w załączniku istotne instrumenty, odniesienia i przydatne linki. 2

3 I. Przewodnik ECMO poświęcony organizowaniu wszystkich etapów projektu mobilności zgodnie z kryteriami ECVET Przewodnik ECMO Część 1: Jak zapewnić jednostki efektów uczenia się dla projektu mobilności ecmo Postanowienia dotyczące jednostek efektów uczenia się są zasadniczym elementem ECVET. Europejski system transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET) jest narzędziem, w którym kwalifikacje są wyrażone w powiązanych z punktami kredytowymi jednostkach efektów uczenia się i które są połączone z procedurą walidacji efektów uczenia się. Celem tego sytemu jest promocja: mobilności osób biorących udział w szkoleniu; akumulacji, transferu, walidacji i uznania wyników uczenia się (zarówno formalnych, nieformalnych jak i pozaformalnych) uzyskanych w różnych krajach; implementacji kształcenia ustawicznego; przejrzystości kwalifikacji; wzajemnego zaufania i współpracy między podmiotami zapewniającymi szkolenia zawodowe i edukację w Europie (Słownik CEDEFOP 2008, strona 73). Postanowienia dotyczące jednostek uczenia się opierają się na wiedzy na temat specyfikacji VET i zaangażowanych systemów kwalifikacji. Procedura uzgadniania treści danych okresów mobilności w formie jednostek efektów uczenia się odbywa się pomiędzy organizacją wysyłającą i organizacją (-ami) przyjmującą (- ącymi). Strony uzgadniają czego za granicą nauczy się uczeń i w jaki sposób te efekty uczenia się zostaną zintegrowane z kwalifikacjami uczącego się (Komisja Europejska 2011, strona 13). Wynik tego procesu zostanie przewidziany w porozumieniu o programie szkolenia jako część porozumienia, stanowiąc umowę cywilną pomiędzy obiema zaangażowanymi instytucjami i uczącym się. 3

4 Definicja: Jednostka efektów uczenia się (jednostka) oznacza składnik kwalifikacji, będący spójny zbiorem wiedzy, umiejętności i kompetencji, który może podlegać ocenie i walidacji (Rekomendacja ECVET, ) Proszę zwrócić uwagę: Czy są i czym nie są jednostki! Jednostki są Częścią kwalifikacji (jednostki = klastry kompetencji) opisywane przez pojęcia wiedzy, umiejętności i kompetencji oszacowywane i walidowane. Jednostki nie są wymaganiami Dotyczącymi organizacji szkoleń w firmach i/lub szkołach (dydaktyka, metody) sekwencji, w których wiedza, umiejętności i kompetencje muszą być uzyskane Część 1.1: W jakim sposób zidentyfikować jednostki efektów uczenia się Warunkiem transferu i uznania efektów uczenia się jest ustalenie przez partnerów jakie efekty są oczekiwane w obu systemach. Zgodnie z treścią Przewodnika dla użytkowników ECVET II istota tych jednostek będzie polegać na systemie kwalifikacji w instytucji wysyłającej. (Komisja Europejska 2001, s. 13). Muszą one zostać walidowane i uznane zarówno tam jak i odpowiadać systemowi kwalifikacji w kraju przyjmującym, zwłaszcza z uwagi na fakt, iż proces uczenia musi zostać zorganizowany w sposób pozwalający na rzeczywiste osiągnięcie i ocenę planowanych jednostek efektów uczenia się. Pierwszy krok polega na identyfikacji z istoty podobnych kwalifikacji. Można go osiągnąć poprzez odniesienie się do poziomu owych kwalifikacji (przy użyciu ERK), zawodu, w którym są one wymagane i efektów uczenia się oraz kwalifikacji (Przewodnik dla użytkowników ECVET I, Komisja Europejska 2009, s. 40). Kolejny krok polega na określeniu kwalifikacji istotnych, które są wspólne dla obu systemów kwalifikacji i przedstawieniu ich w kategoriach efektów uczenia się. Najlepszym sposobem realizacji jest wypracowanie porozumienia między zaangażowanymi instytucjami: organizacja wysyłająca może przedstawić propozycję dotyczącą jednostek uczenia się a organizacja przyjmująca może przedstawić swoją ofertę. 4

5 Proces porównywania kwalifikacji i identyfikacji istotnych czynności stanowił przedmiot programu ECMO. Patrz przykłady przedstawione przez partnerów z Polski i Niemiec (Załącznik 1 i Załącznik 2). Proces identyfikacji jednostek efektów uczenia się może się różnić w zależności od kwalifikacji zaangażowanego systemu: W przypadku, gdy system kwalifikacji nie korzysta z jednostek bądź jednostki nie mogą być użyte w celach związanych z mobilnością (L.c.) zaleca się, by poszukiwać jednostek mobilności wśród tych stworzonych już na potrzeby wcześniejszych projektów ECVET. W sytuacji, gdy stosowne matryce nie mogą być znalezione, zadanie stworzenia systemu jednostek efektów uczenia się może zostać powierzone doświadczonym ekspertom VET 1. W ECMO matryce wypracowane na potrzeby HoReCa zostały oddane do dyspozycji partnerów: - Matryca Kompetencji dostawca żywności (Załącznik 3) - Matryca Kompetencji kucharz (Patrz ECVET Tour project, Załącznik 4 2 ) - Matryca Kompetencji asystent handlowy w obrocie hotelarskim i i gastronomicznym (Załącznik 5) 3 W oparciu o te matryce partnerzy mogą wybrać i uzgodnić jednostki efektów uczenia się lub przynajmniej pojedyncze efekty uczenia się w trakcie okresu mobilności. W przypadku, gdy system kwalifikacji posługuje się już jednostkami efektów uczenia się i poziom możliwych do osiągnięcia punktów koresponduje z całą jednostką (bądź jednostkami) lub częścią jednostki (L.c.) ten proces można uprościć. Część 1.2: Jak definiować jednostki efektów uczenia się. Gdy proces identyfikacji podstawowych zadań i procesów roboczych zostanie ukończony, następny krok polega na zdefiniowaniu odpowiadających im jednostek efektów uczenia się. Należy przestrzegać pewnych kryteriów w trakcie definiowania: 1 Proszę zwrócić uwagę! Kształtowanie matryc kompetencji jest bardzo wymagającym zadaniem, w którym konieczny jest duży nakład pracy i specjalistycznej wiedzy. Partnerzy ECMO doszli do wniosku, że tworzenie matryc jest zalecane jedynie gdy tego zadania mogą sie podjąć wykwalifikowani eksperci VET. W przypadku braku takiej możliwości należy poszukiwać innych opcji np. istniejących już matryc, przykładów i baz danych, w których można sprawdzić efekty uczenia się. 2 (dostęp: ) 3 (dostęp: ) 5

6 Jednostka efektów uczenia się powinna być określona w sposób pozwalający na zdobywanie poszczególnych jednostek niezależnie od siebie. Jednostki efektów uczenia się powinny zawierać wszystkie wymagane efekty uczenia się, w ich opisie powinny znajdować się zarówno kompetencje techniczne/zawodowe jak również społeczne i personalne. Jednostki efektów uczenia się powinny zostać skonstruowane i dobrane w taki sposób, by zamierzone efekty rzeczywiście były możliwe do osiągnięcia w trakcie trwania projektu mobilności. Jednostki efektów uczenia się powinny być możliwe do oszacowania w oparciu o kryteria, które należy wskazać. (Patrz Agencja Narodowa 2011, str. 3 ff.) 4 Część 1.3: Jak formułować efekty uczenia się 5 Ważne, by efekty uczenia się zostały określone w sposób zrozumiały i możliwy do osiągnięcia przez wszystkie zaangażowane osoby. Porozumienie w zakresie wspólnego języka jest niezbędne: terminy, którymi posługują się partnerzy powinny zostać zdefiniowane przy użyciu słownika; układ odniesienia (np. ERK) również musi zostać uzgodniony. Formułując efekty uczenia się, w celu ułatwienia wzajemnego zrozumienia między partnerami należy przestrzegać pewnych podstawowych reguł: Efekty uczenia się powinny być formułowane w prosty i jednoznaczny sposób. Najważniejsze, by były one wymierne i możliwe do oszacowania. Określając efekty uczenia się należy posługiwać się czasownikami w stronie czynnej. Należy unikać takich czasowników jak rozumieć, wiedzieć, mieć 4 Wśród pozostałych dokumentów ten i następne paragrafy odnoszą się do Guidelines for describing units of learning outcomes [ Wskazówek opisywania jednostek efektów uczenia się - przyp. tłum.] stworzonych przez niemiecki punkt koordynacji ECVET. Dostępne pod adresem (dostęp: ) Ten przewodnik zawiera wyczerpujący opis procesu definiowania efektów uczenia się. Dokument jest również dostępny w języku niemieckim ( Ponadto, zaleca się by użytkownicy studiowali i ciągle odnosili się do istniejących przewodników, w których można znaleźć więcej informacji na temat opisów zorientowanych na efekty, rozmiaru jednostek efektów uczenia się, kwestii taksonomicznych etc. Szczególną uwagę należy zwrócić na ECVET Users Guide I [ Przewodnik użytkownika ECVET I - przyp. tłum.](rozdział o jednostkach, sekcja A, str , jak również przykłady dane w sekcji C i Blooms Taxonomy [Taksonomia Bloom a przyp. tłum.] 5 W oparciu o Guidelines for describing units of learning outcomes. Zob. więcej (dostęp: ). 6

7 świadomość, docenić. Czasowniki typu zdefiniować, identyfikować, zademonstrować, wykorzystywać, używać i analizować są bardziej adekwatne w tego typu sformułowań i są łatwiejsze do oszacowania. Przykładowo, w celu określenia jak studenci mogą wykazywać swoją wiedzę można posługiwać się takimi czasownikami jak: rozwiązywać, ewaluować, analizować. Definiując efekty uczenia się należy: Rozpocząć opisywanie każdego z efektów przy użyciu czasownika w formie czynnej (Student: wylicza kryteria, analizuje, demonstruje, wyjaśnia etc.). Formułując poszczególne efekty uczenia się należy posługiwać się tylko jednym czasownikiem (np. Student stosuje wiedzę z zakresu kontrolowania infekcji w konserwacji sprzętu medycznego ). Unikać czasowników o zbyt ogólnym lub niejasnym znaczeniu, takich jak wiedzieć, rozumieć, uczyć się, mieć świadomość, zaznajomić się z etc. Unikać zdań złożonych. Jeśli jest to konieczne lepiej sformułować więcej niż jedno zdanie, zawierając bardziej szczegółowy opis efektu uczenia się. Upewnić się, że efekty szkolenia odpowiadają ogólnym efektom uczenia się zawartym w programie szkolenia. Upewnić się, że efekty szkolenia są wymierne i zauważalne. Upewnić się, że efekty szkolenia są możliwe do oszacowania. Uwzględnić czas w jakim efekty mają być osiągnięte. Nie mogą być one sformułowane zbyt ambitnie. Sprawdzić czy ustalony czas i dostępne środki służące osiągnięciu efektów są rzeczywiście wykonalne. Określić kryteria ocenny, np. w jaki sposób będzie ustalane, że student w istocie osiągnął oczekiwane efekty. W przypadku, gdy efekty uczenia się zostaną określone w sposób ogólny ich efektywna ocena będzie powodować trudności. Jednakże, jeśli efekty szkolenia są zbyt szczegółowe lista może być zbyt długa. Prosić o opinię innych nauczycieli/wykładowców i jeśli istnieje taka możliwość byłych studentów. To może pomóc określić czy efekty uczenia się zostały prawidłowo i racjonalnie zdefiniowane. 7

8 Część 1.4. Jak zawierać porozumienie o programie szkolenia Porozumienie o programie szkolenia jest ważnym narzędziem służącym zapewnieniu sukcesu projektowi z zakresu mobilności. Zaangażowane strony powinny dokonać spisu wiedzy, umiejętności i kompetencji, które mają być osiągnięte w ramach mobilności. Powyższe założenie ułatwia fazę implementacji mobilności i pozwala na ewaluację przy użyciu tych kryteriów. Na tym etapie instytucja wysyłająca i przyjmująca powinny zawrzeć porozumienie o programie szkolenia, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron. Instytucja wysyłająca powinna ustalić czego powinni nauczyć się uczestnicy szkolenia w trakcie mobilności i mieć na względzie już na tym etapie proces rozpoznawania i walidacji oczekiwanych efektów uczenia się. Instytucja przyjmująca powinna porozumieć się w sprawie efektów uczenia się, które mogą być osiągnięte, z uwzględnieniem zasobów instytucji i trwania mobilności. Jest również wysoce pożądanym, by uczestnicy szkolenia mieli wpływ na treść porozumienia o programie szkolenia. W takim przypadku oczekiwania związane z planowanym rozwojem kompetencji mogą zostać przekazane, co z kolei może zwiększyć motywację do aktywnego uczestnictwa w tym procesie. Informacje na temat systemów edukacyjnych i programu nauczania w krajach zaangażowanych mogą być pomocne w organizowaniu projektu z zakresu mobilności. Niemniej jednak zaangażowani partnerzy nie muszą być zaznajomieni z systemami edukacyjnymi w Europie by podołać temu zadaniu. Wiedza, umiejętności i kompetencje, które mają być osiągnięte powinny zostać sformułowane jako efekty uczenia się. Organizacja wysyłająca i organizacja przyjmująca mogą wspomagać się szeregiem narzędzi w procesie zawierania porozumienia o programie zajęć i dokumentowania wymaganych kompetencji opisywanych jako efekty uczenia się. W celu realizacji tego zadania można posłużyć się matrycami VQTS, standardami ukierunkowanymi na efekty uczenia się czy programem nauczenia opracowanym dla konkretnych obszarów zawodowych. W przypadku, gdy matryca VQTS została już opracowana dla danej profesji, która jest brana pod uwagę, zaleca się by została ona użyta jako bardzo ważne narzędzie wspierające proces określania kompetencji. Matryca kompetencji VQTS opisuje efekty uczenia się jako specyficzne obszary zawodowe. 6 Gdy kompetencje zostaną już przedstawione w postaci efektów uczenia się mogą zostać wykorzystane w porozumieniu o programie zajęć. Wskazane narzędzie jest również odpowiednie dla 6 Por. (dostęp: ) 8

9 udokumentowania rozwoju kompetencji, jako że opisane tam efekty uczenia się zostały sklasyfikowane w formie poziomów kompetencji. Tym sposobem można skategoryzować poziom uczestnika szkolenia jeszcze zanim rozpocznie się mobilność, w celu zawarcia porozumienia dotyczącego poziomu kompetencji, który jest oczekiwany do osiągnięcia i nadania mu ustalonej formy w porozumieniu o programie zajęć. Istnieje również możliwość stworzenia matrycy VQTS dla określonego obszaru zawodowego. Tutaj jednak zaleca się by zaangażowani byli eksperci z poszczególnych dziedzin, którzy mają doświadczenie w tworzeniu opisów umiejętności i kompetencji ukierunkowanych na efekty uczenia się. Jednakże nie jest bezwzględnie konieczne by tworzyć matrycę VQTS, jeśli równie dobrze można skorzystać z innych narzędzi. Podstawę wzajemnego porozumienia mogą stanowić standardy dotyczące określonych profesji, które zostały sformułowane jako efekty uczenia się i funkcjonują już w przypadku niektórych zawodów. Standardy te mogą być efektywnie wykorzystywane jako matryce VQTS w celu zawarcia porozumienia o programie zajęć i dokumentowania efektów uczenia się. W przypadku, gdy wskazane powyżej narzędzia nie są dostępne istnieje możliwość korzystania z programu kształcenia i przeformułowania kompetencji, które mają być uzyskane w ramach mobilności w efekty uczenia się, we współpracy z instytucją przyjmującą i wysyłającą. Przewodnik ECMO, Część 2: ecmo Jak oszacować efekty uczenia się mobilnego ucznia Cześć 2.1: Omawianie procedur oceny świadomości Wstęp: zatrudnialność jako najważniejszy cel ewaluacji Dokonując oceny studenta należy mieć na uwadze trzy komplementarne cele: 1. Promocję samouznania (samoświadomości, samooceny, pozytywnego obrazu samego siebie). 2. Promocję uznania społecznego i zawodowego umożliwiającego dostęp do szkoleń, stanowisk pracy, awansu...ten proces jest co do zasady oparty o ewaluację i/lub dowodzenie kompetencji. 3. Przygotowanie uznania instytucjonalnego, które prowadzi do uzyskania dyplomu, certyfikatu etc. 9

10 W zakresie użytych metod i środków osobiste uznanie może być wspierane poprzez zastosowanie podejścia opierającego się na samoocenie, które zakłada aktywny udział studenta. W celu uzyskania społecznego i instytucjonalnego uznania wymagane są bardziej ujednolicone metody i wysoce ustrukturyzowane, określone wcześniej ramy. Kolejny cel, który należy wziąć pod uwagę zawiera pojęcie zatrudnialności. Mobilność zawodowa i zdolność osoby do znalezienia pracy nie zależy jedynie od jej umiejętności technicznych. Umiejętności personalne i społeczne podnoszą zatrudnialność oraz bezpieczeństwo zawodowe i powinny zostać podkreślone w procesie ewaluacji, w celu poprawienia zdolności studenta do wyrażania i oceny własnych zalet i słabości. Umiejętności z tego zakresu są podatne na subiektywizm, w związku z czym trudno jest je wymierzyć i często nie mają one znaczenia dla uznania instytucjonalnego. Metody samooceny wydają się być dużo bardziej odpowiednie w tym przypadku. Chociażby z tego względu, mimo że samoocena umiejętności społecznych i personalnych, a także kompetencji jest opcjonalna dla uczestnika szkolenia, powinna być wysoce zalecana. Celem uczynienia umiejętności i kompetencji personalnych bardziej konkretnymi i dobrze zrozumiałymi dla potencjalnych pracodawców, bardziej odpowiednim wydaje się skupianie się na zbieraniu dowodów, zamiast rozważań na temat oceny (zob. dziennik roboczy w systemie narzędzi metod oceny). Wstępna, formatywna i podsumowująca ewaluacja Ocena powinna odpowiadać regulacjom ECVET, takim jak formatywna (nie tylko podsumowująca) ewaluacja; powinno się zachęcać uczestnika szkolenia do dokonywania samooceny i to jeszcze przed rozpoczęciem mobilności (przy użyciu porozumienia o programie szkolenia). Generalnie instytucja wysyłająca i instytucja przyjmująca powinny uzgodnić metody ocenny. Nie jest bezwzględnie koniecznym wypracowywanie nowych metod ocenny czy posiłkowanie się tymi zaproponowanymi w niniejszym dokumencie. Uczestnicy szkolenia mogą być również oceniani przy pomocy narzędzi, które są aktualnie używane przez instytucje. Tym sposobem możliwe jest korzystanie z wzajemnych doświadczeń podczas omawiania przez instytucje aktualnie wykorzystywanych metod oceny. Student może być oceniany w trzech różnych momentach w trakcie mobilności: 1. Wstępna ewaluacja (przed lub na początku mobilności) pozwala na przystosowanie kontekstu szkolenia, uwzględniając to, co student już wie. W połączeniu z końcową ewaluacją umożliwia zmierzenie przebytego dystansu między początkiem i końcem stażu (w celu zmierzenia postępu uczącego się i/lub skuteczność szkolenia, por. zestaw narzędzi). 2. Ewaluacja formatywna (w trakcie mobilności). Jest to podejście ewaluacyjne zintegrowane w procesie uczenia. Uczący się może zmierzyć zrobiony przez siebie postęp i postęp, którym mu 10

11 jeszcze pozostał do zrobienia. Ewaluacja formatywna umożliwia uczącemu się krytyczną refleksję nad zrobionym postępem. Stanowi również okazję do dawania wsparcia uczącym się. 3. Końcowa / podsumowująca ewaluacja (na koniec mobilności): Mierzy różnicę między osiągniętym a pożądanym poziomem. Wynikiem finalnym ewaluacji końcowej jest stworzenie podstaw dla uznania instytucjonalnego. Ocena w fazie przygotowywania mobilności Z perspektywy projektu z zakresu mobilności, w fazie przygotowywania mobilności procedury oceny powinny zostać przedyskutowane przez instytucje wysyłającą i przyjmującą, a także uczestnika szkolenia. Model VQTS, który zapewnia wspólny język przy opisywaniu kompetencji i ich nabywaniu, może być używany, jako podstawa w definiowaniu efektów uczenia się, które mają być osiągnięte w trakcie danej mobilności. Model skupia się na kompetencjach związanych z procesem pracy i służy identyfikacji zasadniczych zadań w pracy w kontekście poszczególnych obszarów zawodowych. Efektem wynikającym z tej procedury jest matryca kompetencji, która wskazuje obszary kompetencji (w oparciu o zasadnicze zadania w pracy) i poszczególne etapy rozwoju kompetencji opisane w efektach uczenia się. Jednocześnie, ważnym jest by instytucja goszcząca miała świadomość poziomu kompetencji stażystów zanim rozpocznie się mobilność. Można to osiągnąć poprzez dopracowanie profilu kompetencji opartego o odpowiednie kompetencje każdego ze studentów. Powinien być to profil kompetencji czytelny i zrozumiały dla każdej ze stron. Preferuje się by ten profil został opracowany przez instytucję wysyłającą z udziałem studenta lub wypełniony w uproszczonej formie na początku stypendium studenta. W każdym przypadku powinien się on opierać na samoocenie studenta i definiować ścieżkę szkoleniową i przypisane czynności. Kolejnym instrumentem, który może być użyty do określenia celów mobilności z perspektywy studenta jest list motywacyjny, w którym znajduje się lista jego/jej oczekiwań dotyczących efektów uczenia się, które mają być osiągnięte, jak również umiejętności personalnych i społecznych. Wybór najbardziej odpowiedniej metody z uwagi na czas trwania szkolenia Wybierając najbardziej odpowiednią metodę z uwagi na długość okresu szkolenia organizacja przyjmująca może przyjąć jedną z następujących metod oceny: Krótki staż (krótszy niż dwa tygodnie): - dziennik pracy z nadzorem nauczyciela, - przewaga samooceny. Staż o średniej długości (od trzech tygodni do dwóch miesięcy): - dziennik pracy z nadzorem nauczyciela, - ewaluacja formatywna z następującą zamiennie oceną i samooceną, 11

12 - może być zakończone końcową ewaluacją. Długi staż (więcej niż dwa miesiące) - wstępna ewaluacja w celu przystosowania programu szkoleniowego, - ewaluacja formatywna z umową dotyczącą celów pośrednich, - końcowa ewaluacja (jeśli istnieje taka możliwość z udziałem obserwatora i jury). Ocena w trakcie mobilności: Ocena wstępna dokonywana przez firmę przyjmującą może być przeprowadzona w celu poznania umiejętności i kompetencji studenta i określenia czynności, do których zostanie on/ona przypisany/-a. Por. więcej zestaw narzędzi metod ocenny. Ocena po mobilności: W celu ułatwienia wzajemnego uznania efektów szkolenia zawodowego pomiędzy instytucją wysyłającą i przyjmującą zaleca się korzystanie z odpowiedniej matrycy kompetencji i wskazanie profilu kompetencji. Profil ten jest przygotowywany przez instytucję goszczącą. W toku dyskusji mogą być użytkowane dalsze instrumenty, takie jak dziennik pracy, który z założenia ma dokumentować dzienne czynności studenta, jak również społeczne, organizacyjne i inne umiejętności, które niekoniecznie składają się na efekty szkolenia zawodowego. Część 2.2: Zapewnianie zestawu narzędzi służących instrumentom oceny 1. Tabela oceny poziomu kompetencji studentów Tabela może być używana do ewaluacji umiejętności i kompetencji studentów na etapie przygotowań mobilności. Aktualny poziom kompetencji jest oceniany przez instytucję wysyłającą w oparciu o istniejącą matrycę kompetencji VQTS. Pomaga to zrozumieć instytucji goszczącej jakie obszary kompetencji zostały już opanowane przez studenta i mogą stanowić podstawę dla definiowania efektów szkolenia, które będą stanowić część stażu (jak również zadania przydzielone studentowi do wykonania). Pożądany poziom kompetencji na koniec stażu jest określany po przeprowadzeniu dyskusji z udziałem instytucji goszczącej. Oczekiwane efekty kształcenia się przybierają formę umowy w postaci porozumienia o programie szkolenia. Matryca kompetencji dla danego zawodu stanowi punkt odniesienia dla ocenny etapów kompetencyjnego rozwoju, który ma zostać osiągnięty w trakcie mobilności. Poziom kompetencji dla poniżej tabeli można znaleźć w matrycy VQTS dla kategorii: dostawca artykułów spożywczych w Załączniku 3. 12

13 OBSZAR KOMPETENCJI Kupno, wycena i magazynowanie Obsługa klienta Przygotowywanie prostych dań STOPNIE ROZWOJU KOMPETENCJI x x x Marketing Zarządzanie zasobami ludzkimi x x x x Regulacja i monitorowanie wyników firmy x x Planowanie zasobów firmy X Organizacja systemu x *obecny poziom kompetencji w ocenie instytucji wysyłającej * oczekiwany poziom kompetencji pod koniec stażu, zdefiniowany w porozumieniu o programie szkolenia 13

14 2. Tabela ocenny wyników uczniów i efektów uczenia się Tabela może być używana dla dokonywania ocenny formatywnej i końcowej przez instytucję goszczącą. Nauczyciel z firmy/instytucji goszczącej dokonuje oceny studenta w poszczególnych obszarach kompetencji, określonych wcześniej w porozumieniu o programie szkolenia przy użyciu tabeli nr 1 (powyżej). W celu zapewnienia lepszego zrozumienia zadań wykonywanych przez studenta w trakcie stażu, nauczyciel jest proszony o sprecyzowanie tych czynności (zgodnie z porozumieniem o programie szkolenia). Odpowiednia matryca kompetencji powinna być używana jako punkt odniesienia. Ocena dokonana w tej karcie jest obowiązkowa, ponieważ będzie stanowić podstawę uznania i walidacji w instytucji wysyłającej. Z uwagi na fakt, iż wykaz wszystkich zadań i działań, które zostały przeprowadzone przez stażystów wiąże się z dużym nakładem pracy, opisy tych działań mogą być zaczerpnięte z dziennika pracy. W tym przypadku do zrobienia pozostaje jedynie ocena stażysty przez osoby, które miały bezpośredni z nim kontakt. Obszar kompetencji \ Poziom ND Kupno, wycena, magazynowanie Konkretne czynności: Obsługa klienta Konkretne czynności: Przygotowywanie prostych dań Konkretne czynności: Marketing Konkretne czynności: 7 Wyjaśnienia: 1. Czynnie obserwuje czynność. 2. Wykonuje pod kierownictwem i/lub ciągłym nadzorem. 3. Wykonuje pod pośredni i/lub incydentalnym nadzorem, z ograniczoną samodzielnością. 4. Samodzielne wykonywanie. ND: Nie dotyczy 14

15 Zarządzanie zasobami ludzkimi Konkretne czynności: Regulacja i monitorowanie wyników firmy Konkretne czynności: Planowanie zasobów firmy Konkretne czynności: Organizacja systemu Konkretne czynności: 15

16 3. Dziennik pracy 8 Pomaga studentom rejestrować ich codzienne czynności, sukcesy i porażki, a także kompetencje, które uzyskali (w razie możliwości przy codziennej kontroli prowadzącego). Dziennik może stanowić pomoc zarówno w ewaluacji formatywnej jak i końcowej. Dodatkowo dziennik stanowi połączenie oceny i samooceny. Jest szczególnie odpowiedni w przypadku staży trwających krócej niż miesiąc. Jeśli istnieje taka możliwość, w zależności od poziomu umiejętności językowych, zaleca się by był on wypełniany w języku właściwym dla instytucji goszczącej. Prowadzącemu z instytucji/firmy goszczącej daje to możliwość czynienia regularnych uwag na temat zadań i trudności na jakie napotyka student. Dla studenta jest to okazja by polepszyć swoje umiejętności językowe. Zastosowanie tego wszechstronnego podejścia zapewnia: - Pedagogikę aktywną (zaangażowanie studenta). - Określenie i zbieranie dowodów (może być stosowany do argumentacji w tabeli 4). - Waloryzację. - Wsparcie przy dokonywaniu oceny jak i samooceny. IMIĘ: TYDZIEŃ od - do: Ukończone zadania (czasownik wraz z dopełnieniem, np. Wycena menu dnia) i poziom samodzielności * Uzyskana wiedza (rzeczownik, np. francuski poziom, VAT) Wymagane umiejętności organizacyjne, społeczne i personalne (np. dokładność, przywiązywanie uwagi do detali) * 1 - obserwacja, 2 wykonywanie pod nadzorem, 3 wykonywanie z końcowym zatwierdzeniem przez osobę nadzorującą, 4 wykonywanie bez konieczności zatwierdzania NAPOTKANE TRUDNOŚCI 8 W przypadku stażystów z Niemiec posługiwanie się tą tabelą nie jest konieczne, bowiem i tak są oni zobowiązani do wypełniania dziennika prac. 16

17 UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE UMIEJĘTNOŚCI ORGANIZACYJNE 4. Ocena umiejętności miękkich. 1- Bliski oczekiwaniom 2-Spełnia oczekiwania 3-Przewyższa oczekiwania Zarządzanie czasem Z reguły realizuje projekty na czas, ale może zwlekać z wykonaniem pojedynczych elementów projektu. W większości sytuacji efektywnie wykorzystuje czas. Każdorazowo dobrze wykorzystuje czas by mieć pewność, że projekt zostanie wykonany na czas. Zarządzenie projektem Ma zwyczaj działać w ustrukturyzowany sposób, ale czasem może być przetłoczony Daje sobie radę z wieloma zadaniami i zasobami równocześnie. Planuje i optymalizuje swoje zadania. Z łatwością organizuje swoje zadania i innych. Umiejętność pracy zespołowej Bierze udział w pracy zespołowej w określonym m stopniu, ale przejawia zwyczaj do pozostawania z boku. Partycypuje i aktywnie poszukuje obowiązków w ramach zespołu. Kieruje zespołem, poszukuje efektywnych sposobów rozwoju współpracy, w tym również rozwiązywania jakichkolwiek konfliktów i wspierania innych członków. Umiejętności i kompetencje komunikacyjne Umiejętności i kompetencje międzykulturow e Mówi dość płynnie, adekwatnie do kontekstu i uważnie słucha innych. Bardziej złożone instrukcje należy mu wytłumaczyć kilka razy zanim zostaną zrozumiane. Posiada podstawowe zrozumienie kultury państwa goszczącego i czasami dostosowuje do niej swoje zachowanie. Rozumie instrukcje bez problemu i komunikuje się z klientami, współpracownikami na tematy związane z wykonywaną pracą. Jest świadomy różnic kulturowych i dostosowuje do nich swoje zachowanie. Może pracować z osobami zróżnicowanymi pod względem wieku, płci, rasy, religii i poglądów politycznych Bierze udział w drobnych rozmowach z klientami, współpracownikami, aktywnie poszukuje możliwości komunikowania się. Rozumie i akceptuje różnice kulturowe i jest w stanie wytłumaczyć je innym. 17

18 UMIEJĘTNOŚCI Z ZAKRESU ZATRUDNIALNOŚCI Odpowiedzialność i wywiązywanie się z obowiązków Szacunek Koncentruje się na zadaniu przez większość czasu. Akceptuje obowiązki, ale niekiedy może być niechętny. Z reguły okazuje szacunek w rozmowie z innymi, jednak niekiedy może być mniej zainteresowany ich uwagami. Koncentruje się na zadaniu i tym co należy zrobić przez większość czasu. Akceptuje obowiązki. Okazuje szacunek w rozmowie z innymi Konsekwentnie skupia się na zadaniu i na tym co należy zrobić. Bardzo samodzielny, poszukuje obowiązków. Zawsze okazuje szacunek w rozmowie z innymi i jest otwarty na innych uczestników rozmowy. Pozytywne nastawienie i inicjatywa Wykonuje polecone zadania, jednak niekiedy może ograniczać swoją inicjatywę i zaangażowanie. Wykazuje zainteresowanie, inicjatywę i wysiłek. Gorliwe reaguje na żądania nauczyciela. Przejmuje inicjatywę i aktywnie poszukuje dodatkowej pracy, którą należy wykonać Obserwacje: Ocena umiejętności miękkich (tabela 3 i tabela 4) jest opcjonalna, ponieważ umiejętności te nie stanowią części procesu uznawania i ewaluacji. Przedstawiona tabela jest luźno oparta na specyfikacji opracowanej w projekcie Europass+. Mentor w firmie goszczącej jest proszony by ocenił każdego studenta pod koniec okresu stażu poprzez zwykłe zakreślenie odpowiedniej charakterystyki w czterostopniowej skali. Opisy zapewniają mentorowi wskazówki dotyczące odpowiednich zachowań i postaw. Dokonanie negatywnej oceny ( poniżej oczekiwań) musi zostać przedyskutowane. Celem jest zapewnienie studentowi konstruktywnej rady i pomocy w poprawianiu umiejętności i postawy. Niemniej jednak jedynie pozytywna ewaluacja może zostać udokumentowana w dokumencie Europass Mobilność. 18

19 UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE ZDOLNOŚCI ORGANIZACYJNE 5. Ewaluacja umiejętności miękkich. INSTRUKCJA: Proszę opisz jakie miękkie umiejętności musiałeś/-aś wykorzystać w trakcie okresu mobilności (w pracy jak również poza jej kontekstem) wraz z krótkim przedstawieniem kontekstu (sytuacja, projekt, trudność ), w którym były one od Ciebie wymagane. 1- Można poprawić 2- Dobry 3- Bardzo dobry 4- Doskonały Zarządzanie Umiejętność planowania i przewidywania czasu wymaganego do zakończenia moich zadań Zarządzanie projektem Umiejętność wykonywania różnych zadań jednocześnie, koordynacja mojej pracy Napisz tutaj dwuzdaniowy opis kontekstu, w którym wykazałeś/-aś każdą z istotnych umiejętności:... Umiejętność pracy zespołowej Zdolność do integracji i efektywnego funkcjonowania w zespole Umiejętności komunikacyjne Umiejętność rozumienia i bycia zrozumianym 19

20 UMIEJĘTNOŚCI Z ZAKRESU ZATRUDNUALNOŚCI Umiejętności międzykulturowe Umiejętność zrozumienia, akceptacji i efektywnego funkcjonowania w innej kulturze Napisz tutaj dwuzdaniowy opis kontekstu, w którym wykazałeś/-aś każdą z istotnych umiejętności:.. Odpowiedzialność i wywiązywanie się z obowiązków Szacunek Pozytywne nastawienie i inicjatywa Napisz tutaj dwuzdaniowy opis kontekstu, w którym wykazałeś/-aś każdą z istotnych umiejętności: Powyższa tabela może zostać porównana z Tabelą 3 pod koniec stażu. Student omawia z nauczycielem z instytucji goszczącej zrobiony postęp w zakresie umiejętności miękkich. Wynik oceny jest sformalizowany w dokumencie Europass Mobilność (5a). Jedynie pozytywna ewaluacja powinna zostać wskazana w tym dokumencie! 20

21 6. Inne możliwe narzędzia ocenny umiejętności miękkich: Projekt Compass Projekt Europass+ Przewodnik ECMO, Część 3: Jak walidować i uznawać efekty uczenia się ecmo Kiedy uczniowie wracają do swoich macierzystych instytucji, uzyskane przez nich punkty kredytowe są walidowane i uznawane zgodnie z regułami mającymi zastosowanie w kraju macierzystym. Możliwości i sposoby walidacji i uznawania wiedzy, umiejętności i kompetencji uzyskanych za granicą będą się różnić w zależności od krajowych przepisów i wymagań, ale także od rodzaju i czasu trwania danego programu mobilności. Walidacja Walidacja efektów uczenia się oznacza proces potwierdzania, że określone, poddane ocenie efekty uczenia się uzyskane przez ucznia odpowiadają określonym efektom wymaganym w ramach jednostki lub kwalifikacji. Źródło: Rekomendacje ECVET Efekty uczenia się udokumentowane w indywidualnym wykazie ocen, przygotowanym przez instytucję goszczącą, porównywane są z tymi uzgodnionymi w porozumieniu o programie szkolenia. Jeżeli wszystko jest w tym zakresie w porządku, wiedza, umiejętności i kompetencje uzyskane za granicą zostaną walidowane, czyli zostanie potwierdzone, że ocenione efekty uczenia się lub kompetencje uzyskane przez osobę w trakcie szkolenia za granicą odpowiadają efektom uczenia się związanym z konkretnymi kwalifikacjami w kraju macierzystym. Uznanie Uznanie efektów uczenia się oznacza proces oficjalnego poświadczenia efektów uczenia się poprzez przyznanie jednostek lub kwalifikacji. Źródło: Rekomendacje ECVET 21

22 Zatwierdzone efekty uczenia się uzyskane w trakcie pobytu za granicą będą uznawane w kraju macierzystym przez oficjalnie potwierdzenie i przyznanie zdobytej wiedzy, umiejętności i kompetencji. Możliwe scenariusze to: 1. Efekty uczenia się za granicą są uznawane jako część kwalifikacji, która została nabyta w kraju. 2. Efekty uczenia się za granicą nie są uznawane jako część kwalifikacji, która została nabyta w kraju, ale są postrzegane jako dodatkowo nabyte kompetencje, które mogą zwiększyć szanse na znalezienie pracy po ukończeniu studiów. 3. Doświadczenie edukacyjne za granicą, realizowane w formie stażu, uznawane jest jako obowiązkowy staż, który jest częścią programu szkolenia w kraju. (Patrz model M.O.T.O., strona 46 i Przewodnik użytkowników ECVET II) Dokumentacja wyników walidacji i uznawania w sekcji 5 Europass-Mobilność: wyniki oceny, walidacji i, jeżeli dotyczy, uznanie powinno być udokumentowane w końcowej części sekcji 5; właściwe organy powinny zostać wyraźnie określone.. Przewodnik ECMO, Część 4: ECVET a Europass Mobilność ecmo Obecnie sekcja 5 Europass Mobilność umożliwia przejrzystą dokumentację zadań wykonywanych podczas fazy mobilności oraz umiejętności i kompetencji uzyskanych za granicą. Kompatybilna dokumentacja wyników projektów z zakresu mobilności ECVET wymaga czegoś więcej. Należy poinformować osobę konsultującą o osiągniętych efektach uczenia się i ich odniesieniu do kwalifikacji w obrębie kraju macierzystym. Jeszcze ważniejszym jest mieć świadomość, czego stażysta nauczył się po okresie mobilności, niż wiedzieć jakie miały być jego zadania w trakcie mobilności. Z tego względu ważnym jest by opisać efekty uczenia się w Europass-Mobilność, a nie tylko zadania, które miał wykonać, czy kompetencje, które miał nabyć. W niniejszych wytycznych zostały opisane propozycje organizowania wszystkich faz projektu mobilności według kryteriów ECVET. Pierwszym krokiem jest identyfikacja jednostek efektów uczenia się przez instytucję przyjmującą i wysyłającą. Partnerzy muszą również ustalić metody oceny dla każdej fazy mobilności, a metody te muszą pozostać adekwatne przez czas trwania mobilności. Proces walidacji i uznawania efektów uczenia się w kraju wysyłającym powinien być brany pod uwagę i omawiany od samego początku projektu 22

23 mobilności. W załączniku 6 można znaleźć przykład zaczerpnięty z sekcji 5.a. Europass Mobilność, wypełniony w sposób spełniający kryteria ECVET. 9 Do propozycji w zakresie sposobu w jaki sekcja 5.a Europass-Mobilność, w kontekście opisu umiejętności i kompetencji zdobytych w trakcie mobilności, może ewentualnie zostać zmodyfikowane, czytelnik powinien zapoznać się z ostateczną publikacją z projektu ECMO. 9 Tłumaczenie przykładu niemieckiego ECMO uzyskane z: (dostęp: ) 23

24 II. Pomoc Załączniki: Załącznik 1. Przykład porównania polskiego i niemieckiego systemu edukacyjnego. Załącznik 2. Identyfikacja wspólnych jednostek uczenia się. Załącznik 3. Matryca kompetencji ECMO dla dostawcy żywności. Załącznik 4. Matryca kompetencji kucharz z ECVET Tour project. Załącznik 5. Matryca kompetencji asystent handlowy w obrocie hotelarskim i gastronomicznym z ECVET Tour project Załącznik 6. Europass Mobilność sekcja 5.a. Przykład 24

25 Bibliografia BLOOM, BENJAMIN (1971): Taxonomy of Educational Objectives. The Classification of Educational Goals. Handbook I. The cognitive domain. New York: McKay, 16. Ed., 1971 BLOOM, BENJAMIN (1976): Taxonomie von Lernzielen im kognitiven Bereich. Weinheim: Beltz, 5. Aufl., 1976 KOMISJA EUROPEJSKA (2008): REKOMENCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 23 kwietnia 2008 o ustanowieniu Europejskich Ram Kwalifikacji dla kształcenia ustawicznego ( (dostęp ) KOMISJA EUROPEJSKA (2009): Get to know ECVET better, Questions and answers (Part I of the ECVET Users Guide), November 2009 EUROPEAN COMMISION (2011): Using ECVET for Geographical Mobility (Part II of the ECVET Users Guide), May 2011 KOMISJA EUROPEJSKA (2009): REKOMENCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 18 czerwca 2009 w sprawie ustanowienia europejskiego systemu transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET), 2009/C 155/02, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, KOMISJA EUROPEJSKA (2006): REKOMENCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 18 grudnia 2006 w sprawie mobilności transnarodowej we Wspólnocie w celach edukacji i kształcenia zawodowego: Europejska Karta na rzecz Mobilności (2006/961/EC), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, Luomi-Messerer, K. & Markowitsch, J. (Eds.) (2006). VQTS model. A proposal for a structured description of work- related competences and their acquisition. ( dostęp ) NA BEIM BIBB (2010): National Priority ECVET for LEONARDO DA VICI Mobility Projects, Vocational Education and Training Profile (VET Profile), Bonn 2010 NATIONALE KOORDINIERUNGSSTELLE ECVET, NA beim BIBB (2011): Leitfaden zur Formulierung von Lernergebniseinheiten, Bonn Geographical Mobility in Vocational Education and Training: Guidelines for describing units of learning outcomes. ( accessed ). 25

26 Przydatne linki Europejska strona Europass: Wytyczne dotyczące implementacji EQARF: Mobilne partnerstwa jakości zobowiązań związanych ze stażem: Terminologia Edukacji Europejskiej i Polityki Szkoleniowej (Słownik): VQTS I, VQTS II Projekty:

27 Comparison of educational system in Poland and in Germany - specialist for food service (system gastronomy) Poland Germany Various education length (4 years, 3 years, 5 years) Education place: various educational entities: universities, high schools, vocational schools Education contents: depending on school level; labour legislation; components of personal management, labour legislation, marketing and management, personal management Education programme: depending on school level Employment perspectives: all types of restaurants, incl. fast food chains, restaurants, hotels, schools or other facilities where food is served incl. prestigious restaurants and hotels Candidate description/ skills: Many employers (more prestigious restaurants) require their food service specialist to have at least a high school diploma; Flexibility, well organization, ability to work well with other staff members, education length - 3 years Education place: chambers, c/o restaurants, gastronomy companies, employers organizations, fast food chains (vocational training c/o Mc Donald, Burger King, Blizzeria -Pizza- Delivery-Kette), Education contents: Preparing a variety of meals (entree, deserts or appetizers), Labour legislation; Marketing and management, personal management Education programme: 1-4 Semester: accountancy; food and drink items, service, kitchen, dry stores, storeroom; 1-4 Semester: Specialization: items like System Gastronomy Organization, personal management, ecological branch controlling, food chain standards, psychology (multinational aspect of culture and languages) Employment perspectives: catering chains, franchise chains, fast food chains, regional chains, launching of new regional products incl. non-chains restaurants Candidate description/ skills: Flexibility (weekend activities, well organization, ability to work well with other staff members, good communication skills; 1 / 2

28 good communication skills; helpful, when bilingual; depending on school level, manual dexterity can be important good health (hot kitchens; may also be subjected to prolonged standing which may result in back and foot pain) Accreditations entities/ certification: schools Potential: According various bureaus of Labour Statistics, the desire of many people to eat out is creating potential in this branch and causing an increase in jobs; internationalization of gastronomy. foreign languages competencies, because of encountering customers from many cultures,; manual dexterity good health; stress immunity Accreditations entities/ certification: German Culinary Federation, chambers, branch organizations Potential: According development of food chains and tourism sector, the desire of eating in restaurants is creating increase in jobs, new perspectives as food travel experts Development of gastronomy at fuel stations, on motorways, at railway stations and airports, catering services; coffee bars/bakeries, mobiles/buffets 2 / 2

29 Comparison of educational system in Poland and in Germany - specialist for food service (system gastronomy) and settlement of common learning units in the frame of WP1 Fachmann/frau Systemgastronomie Section/ subject/ Time dimension kitchen activities h Consumer service -120 h Knowledge, skills/ competences The student is able to: - to prepare, make and serve simple meals based on recipes, - to chose/ to be able to chose products for meals - to use various methods for preparing meals and keeping nutritiousness and energy value - to comply environmental protection regulations, safety and hygiene of working conditions, fire -fighting regulations, using terminology in foreign languages Technician / specialist for food service / system gastronomy specialist Knowledge, skills/ competences The student is able to: - to do preparatory activities linked to meals production, - to prepare meals based on various kind of products, - to make desserts and confectionery articles - to organize gastronomy activity, - to comply hygiene regulations towards to meals production, - to know the best use of food products and their contains, - to plan meals - to value the quality of products and dishes - to prepare basic line of dishes and drinks - to put into practice the best practices of nourishment to use various methods: - by consumer service, - by serving meals. - by preparing and serving drinks, - by offering meals and drinks within consumer service, also in foreign language, - to draw up a bill and be able to deal with various kinds of payment to use various methods: - by consumer service, - by serving meals, - by preparing and serving drinks, - to be in contact/ to communicate with co-workers and consumers, - to draw up a bill and be able to deal with various kinds of payment, - to comply safety and hygiene of working conditions regulations and fire-lighting orders, - to arrange interior decoration and chose equipment Section/ subject/ time dimension technology of gastronomy h basic knowledge of gastronomy and nourishment 216 h services for consumer h Storage activities -60h - to serve consumers - to arrange and equip consumer rooms - to recipe, store and give out the goods, - to differentiate various sale contracts, - to organize the work places in gastronomy service company, - to set up the requirements towards to store rooms,, Organization of gastronomy activity 1 / 3

30 - to prove the inventory in accordance with quality, quantity and mass - to describe the principles of refrigerating system towards to food production and food distribution Consultancy and sale in restaurant h Marketing - 80 h floor service 40 h consumables management - 60 h - to comply the quality rules towards to food protection - selling process: conversation/ communication with customer based on menu and drinks carte, - to implement psychology of selling, - to make booking, - to implement complaints procedures, - to use foreign language skills by selling procedures -to describe the customer needs, - to solve conflict situations,, - to implement the rules of business ethics, - hospitality systems - to co-operate and negotiate with contractors and co-workers - to describe marketing methods, - to carry out marketing analysis, - to work out company strategy, - to implement foreign language skills by promotion activities - to set up the goal of marketing researches, - to describe marketing outlines, - to carry out marketing analysis, - to settle the company strategy - to set up the offer of gastronomy services and keep marketing activities - to plan/ organize and value the working process like cleaning up and arranging the quests rooms, - to manage with cleaners and ecological tools, - to implement observance of law towards to consumers - to prepare the purchase/ sell contract in accordance with business rules, - to estimate the demand of goods, -to undertake inventory control, - to work out the payment procedures, - to observe labour law, - to prepare contract with consumer and entrepreneur, - to implement the law rules towards to consumer protection - to plan and organize the event gastronomy services Organization of gastronomy activity; interpersonal relations - 78 h Organization of gastronomy activity Organization of gastronomy activity; law implementation towards to services - 85h 2 / 3

31 system organization h Personal Management 60 h management and quality control of services to calculate and settle of gastronomy services - to organize - to differentiate the various concepts of food service gastronomy, - to explain the meaning of system standardization, - to co-operate by planning and organizing the work process, - to observe law regulations, - to analyze outcomes of marketing research - to describe the organization form of company, - to prepare documents which are necessary to set up a company - to analyze the equality of food services, - to prepare publicity materials for company promoting, - to identify the local food service companies - to organize and implement catering services in the frame of gastronomy activities - to plan and settle up competencies for various posts in food service company, - to calculate the salaries of staff, - to co-operate by staff recruitment/employment - to introduce controlling goals and tasks dedicated company needs, - to justify the meaning of company documentation, - to make a proposal, how to increase the company incomes - to implement labour law regulations towards to employee and employer law, - to differentiate various kinds of job contracts - to use instruments for valuing the service quality, -t o value the service quality in accordance with existing criteria, - to implement quantity and quality standards - to observe the safety and hygiene of working conditions, fire - fighting regulations, and environmental protection - to be able for first-aid at the work place Gastronomy services: to set up and keep business activity linked to gastronomy services - 35h law implementation towards to offered services - 85h quality validation towards to offered services - 80 h *green coloured means: SKILLS AND COMPETENCES PROFILE of diploma owner confirming job qualifications in profession: system gastronomy technician / specialist, which are placed in the Addition to Diploma (Europass) 3 / 3

32 Competence Matrix Professional Caterer FIELDS OF COMPETENCE STEPS IN COMPETENCE DEVELOPMENT Purchasing, costing and stocking S/he knows the foods that s/he works with, their characteristics, qualities and their range of use. S/he knows the rules of purchasing. S/he is able to check incoming products in matters of quality, and knows how to store them. S/he is able to implement the hygienic standards regarding the purchase, the storage (of fresh and conserved food) and the processing of foods. S/he is able to calculate simple commercial kitchen costs. S/he is able to evaluate single dishes according to the recipe instructions, and to estimate the supplies needed of the various necessary foodstuffs. S/he is able to compose simple written orders and to complete the respective purchase. S/he has an overview over the respective seasonal offers of food, knows the regional and international foods. S/he describes the different production conditions of vegetable and animal foods. S/he is able to choose the required food according to costeffective and quality criteria. S/he is able to compare and choose bids from suppliers and monitor the movements of stocks. S/he distinguishes the regional food suppliers and is able to bargain independently for product quality and prices. S/he is able to order the purchases of a particular establishment s short- and long-term foodstuff needs for a certain period with the help of a computer and special programmes. S/he is able stay within budgetary limits. Customer service S/he understands the importance of customer service and its benefits to the customer, the organisation and the employee. S/he is able to communicate effectively with different kinds of customers (internal, external, suppliers, S/he is able to advise guests and to explain the essential European and international dishes available within the enterprise. S/he is able to compose menus and recommend dishes and to choose the beverages suitable S/he is able to plan hospitality events (buffets, events, catering ). According to the seasonal offer and the situation on the market, s/he is able to compose a bill of fare and menus for such occasions, which are specified for the S/he is able to review the success of an event (with a view to objectives, to budgets, and to deviations from plans). S/he is able to deal with unexpected occurrences. S/he monitors and ensures the

33 agents). S/he is able to communicate also in a foreign language. S/he knows the rules of composing a menu as well as the most important recipes of the local kitchen. S/he is able to compose a simple menu. S/he is able to serve food and drink and to choose the appropriate equipment for this. S/he is able to relate to guests and to adjust to their needs, being clear, helpful and professional at all times. S/he is confident in serving and attentive towards guests. S/he is able to respond to different customer behaviour. S/he relays messages and orders accurately and promptly and makes proper use of the code of practice. to them. S/he takes nutritional information and knowledge into consideration (nutritive value of food, energy demand), and also the different forms of diets such as raw vegetarian food, light forms of diet, whole foods and dietary foods. S/he arranges interior decoration and is able to draw up a bill. S/he is able to read guests body language, to identify guests wishes (even before they know themselves), to deal with complaints and is able to explain in a way that is clear and does not cause offence when s/he cannot help a customer. respective target groups. S/he is able to create new offers (in cooperation with chefs) and therefore reach new target groups. S/he is able to design menus and forms of presentation according to special occasions and to plan efficient work processes. quality of service and products, following the requirements of target groups, and manages the team. S/he implements complaints procedures and the rules of business ethics. S/he plans and leads consultations and sales talks in accordance with the marketing concept, undertakes and evaluates post consultations and follow-ups to sales talks.

34 Production of simple dishes S/he is able to execute all kinds of preparation work independently by using the right cutting techniques, to prepare the raw food for roasting and cooking, to cook and decorate small menus as well as simple side dishes, to assist in putting the finishing touches to the products, and to communicate with colleagues and superiors using the relevant gastronomic technical terms. S/he values the quality of products and dishes. S/he is able to use the specific technical professional machines and devices, to maintain them, and to keep the workplace and the devices clean. S/he observes the standards of personal hygiene and safety regulations. S/he is able to cook simple dishes according to instructions, as well as side dishes, sauces, soups and starters. S/he can choose - under supervision- amongst the respective products, quantities, utensils and devices and implement the appropriate cooking process. S/he is able to efficiently carry out the preparation and production of menus in coordination with other participating colleagues. S/he works in a manner which respects environmentalprotection measures and obeys the rules of waste management. Marketing S/he recognises marketing as a general concept of sensible business-minded thinking and action, taking the market situation as a starting point. S/he can distinguish gastronomic concepts according to type of business and company philosophy. S/he knows supporting industries and knows the trade competitors on the market and the location factors. S/he is familiar with various marketing instruments and can make use of basic procedures. S/he is able to deduce the objectives and tasks of a market-oriented business policy. S/he distinguishes marketing instruments and is able to estimate the position of the establishment within the total economic context. S/he is able to gear marketing instruments towards company and guest needs. S/he is able to create and assess advertising material according to the advertising message and the target group. S/he cooperates in sales promotion measures. S/he is able to use the marketing mix in order to develop specific marketing measures and to evaluate the results. S/he is able to analyse the data acquired and to deduct the consequences. S/he is able to apply statistical methods and to present the results in reports. S/he settles the marketing strategy. S/he organises events and knows the tools necessary to obtain information about the satisfaction of guests and staff and to evaluate this information.

35 Human Resource Management S/he knows the objectives and the essential tasks of human resource management and is aware that humanization of the professional world and cost-effectiveness complement each other. S/he knows the internal working processes and the contexts linking and associating the individual internal departments of the enterprise. S/he is able to make staffing plans respecting employment law and social legislation as well as collective agreements and operational regulations in a taskoriented manner. His/her distribution of tasks is planned according to activity forecasts, staff availability (qualification, competences and number) and necessary and fixed times of execution and equipment. S/he is able to present and evaluate measures for leading, assisting and teaching employees. S/he is able to independently carry out necessary tasks in employee administration (job descriptions, work contracts) and assignment. S/he is able to perform calculations related to staff wages, payroll accounting, and employment procedures and participates in the recruitment process. S/he updates documentation on social, legal and tax matters. Regulation and monitoring of business performance S/he is able to cooperate in cash management, in payment transactions and in drawing up the cost accounts. S/he uses the internal data-processing systems. S/he is familiar with the cost structure of businesses and cost-control processes. S/he is able to suggest measures for increasing revenue. S/he is able to process and review records, to review costs and suggest appropriate action S/he is able to identify categories of investment and to calculate an allocation of depreciation of equipment. S/he assesses the criteria used in choosing means of funding and is able to prepare a credit application. S/he maintains the asset master records. S/he monitors compliance of stored products, equipment and furniture (internal commands, state of bookings, product sheets). S/he evaluates communication and promotion campaigns (quantitative: revenues, costs, activities, taking also qualitative factors into account). S/he evaluates results of customer satisfaction surveys and makes workflow analyses. S/he is able to prepare and present managerial accounting records.

36 Enterprise resource planning S/he calculates the business resources requirements and handles purchasing processes and payment processes (e.g. price comparison, discounts and currencycalculations). S/he is able to perform stocktaking and to create an inventory under instruction. S/he can identify the need for materials, goods, tools and services. S/he can order products, prepare contracts, survey the delivery dates, and implement the necessary action in case of a delay in delivery. S/he recognises potential problems in the purchasing agreement and their consequences. S/he is able to perform her/his tasks within the framework of the common internal quality management system. S/he is able to put enterprise planning and resource-planning systems in place, to analyse key business data and to suggest appropriate action. S/he is able to use data for quality assurance and the optimization of the process System organization S/he is able to compare different gastronomic systems and to differentiate between the various concepts of these gastronomic systems. S/he understands the importance of system-specific standards for creating a brand. S/he understands methods for checking adherence to guidelines. S/he is able to ensure that standards are maintained and to take corrective measures in the case of deviations. S/he collaborates in planning and organizing working procedures and is capable of systematizing, presenting and evaluating them. S/he is able to use informational and communicative methods within the framework of the organizational procedure. S/he is able to prepare the documents necessary to set up a company. S/he analyses the outcomes of market research and takes appropriate action. S/he implements quantity and quality standards. Competence Matrix: ECMO project team Sources: Training regulations, curricula, qualification profiles