Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download ""

Transkrypt

1 Co by się stało, gdyby ludzie zniknęli nagle z powierzchni Ziemi?

2 2 dni - bez funkcjonujących pomp zalane zostaną w miastach tunele metra. 7 dni - skończą się zapasy paliwa, które zasilają generatory chłodzące w elektrowniach atomowych 1 rok - na ulicach zaczną rosnąć kwiaty, asfalt zacznie pękać, rośliny pnące i zwierzęta zdobędą miasta 3 lata - nieogrzewane rury kanalizacyjne zaczną pękać, zmiany temperatury sprawią, że ściany domów zaczną się kruszyć. Najpóźniej po drugiej zimie wyginą wszystkie miejskie karaluchy. 30 lat - rozpadną się drewniane budynki, bloki wytrzymają lat. 100 lat - liczba słoni wzrośnie z 5,6 tys. do 10 mln. Wzrost populacji zdziczałych kotów. 300 lat - zawalą się mosty, tamy, groble. Znikną pod wodą miasta w deltach rzek (np. Amsterdam, Wenecja, Houston, Buenos Aires). 500 lat - tam, gdzie były przedmieścia, wyrosną lasy, między drzewami leżeć będą aluminiowe fragmenty zlewozmywaków i garnków z nierdzewnej stali.

3 więcej niż 1000 lat - mury miejskie, które jeszcze stoją, zostaną pokryte przez lodowce. Nienaruszone pozostaną tylko budowle znajdujące się głęboko pod ziemią. 35 tys. lat - zniknie z gleby ołów, który wydobywał się z kominów i rur wydechowych. 100 tys. lat - pluton z głowic atomowych, których metalowy płaszcz dawno się rozpadnie, zniknie w naturalnym promieniowaniu ziemskim.

4 więcej niż 1 mln lat - ewolucja wytworzy mikroorganizmy, które rozłożą tworzywa sztuczne. 10 mln lat - być może jeszcze będą krążyły chemikalia, choć już głęboko ukryte w glebie. 1 mld lat - Słońce zacznie mocniej świecić, średnia temperatura roczna przekroczy krytyczną dla wyższych form życia granicę 30 st.c. 2 mld lat - wciąż jeszcze będą istnieć mikroorganizmy podobne do tych z początków życia na Ziemi. 5 mld lat - słońce rozrasta się. Oceany wyparowują, a powierzchnia Ziemi zmieni się w wielki potok lawy. 6,5 mld lat - gigantyczne gasnące Słońce zniszczy Merkurego i Wenus, a w końcu połyka Ziemię.

5 Potem - fale radiowe nadal, choć zapewne tylko fragmentarycznie, rozchodzić się będą po Wszechświecie.

6 Jak ocalić świat? Wielkie wyzwania XXI wieku 14 zagadnień kluczowych dla pomyślnego rozwoju ludzkości wg amerykańskiej National Academy of Engineering (NAE)

7 I Doprowadzenie do opłacalno acalności ci ekonomicznej energetyki opartej na słońcus

8 Energetyka oparta na słońcus Tylko niespełna 1 proc. produkowanej przez człowieka energii pochodzi z ogniw słonecznych. Wydajność dostępnych komercyjnie paneli fotowoltaicznych nie przekracza 20 procent. Najnowsze ogniwa słoneczne osiągają w laboratorium wydajność 40 procent. Analizy teoretyczne wskazują, że ogniwa wyprodukowane z nanokryształów powinny osiągnąć wydajność 60 proc.

9 Ogniwa I generacji produkowane z bardzo czystego( ) krzemu krystalicznego w postaci wafli grubości ok mikrometrów. Charakteryzują się wysoką sprawnością zazwyczaj 17-22% jak również wysokimi kosztami produkcji. Obecny udział w rynku ok 82%. Ogniwa II generacji produkowane nie z krzemu krystalicznego lecz np. z tellurku kadmu (CdTe), mieszaniny miedzi, indu, galu, selenu (CIGS) czy krzemu amorficznego. Bardzo mała grubość warstwy półprzewodnika absorbującej światło (1-3 mikrometrów) przyczyniła się do ograniczenia kosztów produkcji. Główną wadą ogniw II generacji jest niższa sprawność od ogniw I generacji, która w zależności od technologii waha się od 7-15%. Obecny udział w rynku ok 18%. Ogniwa III generacji Ogniwa III generacji pozbawione są złącza P-N niezbędnego przy produkcji ogniw fotowoltaicznych z wykorzystaniem tradycyjnych półprzewodników. Obecnie do ogniw III generacji zaliczane są bardzo różne technologie jednak najbardziej zaawansowane prace są nad ogniwami DSSC oraz organicznymi z wykorzystaniem polimerów. Wielką zaletą ogniw III generacji są niskie koszty oraz prostota produkcji. Główną przeszkodą w ich popularyzacji jest niska sprawność oscylująca wokół kilku procent. Obecny udział w rynku ogniw III generacji nie przekracza 0.5%.

10 Słoneczny dom We Freiburgu w Niemczech powstał pierwszy na świecie dom, który generuje energię podążając za słońcem.

11 II Uzyskanie energii z syntezy termojądrowej

12 Synteza termojądrowa Reakcja syntezy jądrowej jest to rekcja łączenia się jąder lekkich w cięższe z wydzieleniem ogromnej ilości energii. Przedrostek termo pochodzi od głównego sposobu, w jaki wywoływana jest ta reakcja, w gwiazdach i bombie wodorowej, czyli przez podniesienie temperatury do kilkunastu milionów Kelvinów. Obecnie pracuje się nad wykorzystaniem syntezy jądrowej jako źródła energii. Reakcja fuzji termojądrowej, jądra deuter i tryt łączą się, powstaje jądro helu, neutron i wydzielana jest energia.

13 Tokamak

14 ITER Projekt międzynarodowy (USA, Rosji, Japonii, Chin, Korei, Indii i UE) Tokamak generujący w sposób ciągły 500 MW energii z reakcji fuzji jądrowej, przez okresy czasu trwające do 10 minut. ITER dostarczy podstaw do budowy prototypowej elektrowni termojądrowej DEMO ( MW) Kluczowe wymagania reaktora ITER to wydajność chłodzenia wynosząca około 450 MW oraz pobór energii elektrycznej o mocy do 120 MW. Projekt jest przewidywany na 30 lat (10 lat budowy i 20 lat pracy reaktora), i ma kosztować w przybliżeniu 10 miliardów.

15 III Opracowanie metod eliminacji i składowania dwutlenku węglaw

16 Sekwestracja CO2 w znaczeniu technicznym rozumiane jako czynności mające na celu wychwycenie, transport oraz unieszkodliwienie lub trwałe zdeponowanie i odizolowanie od biosfery dwutlenku węgla.

17

18 Inne możliwości rozprowadzanie na powierzchni wody morskiej składników odżywczych dla fitoplanktonu, który pochłania wielkie ilości CO 2 zamieniając go na węgiel. bezpośrednim wprowadzaniu dwutlenku węgla rurociągiem do wód oceanicznych na głębokość co najmniej 200 m zastosowanie metody Rau-Caldeira która odwzorowuje naturalny cykl przemian węgla w przyrodzie, lecz w ciągu jednego dnia realizuje procesy zachodzące normalnie na przestrzeni około 6000 lat proces sztucznej fotosyntezy (produkcja biopaliw).

19 IV Zarządzanie cyklem azotowym

20

21 GRANICA: wiązanego nie więcej niż 35 mln ton z atmosfery rocznie. Zakłócamy cykl azotowy poprzez: nawozy sztuczne spalanie paliw kopalnych, drewna, biomasy uprawa roślin strączkowych

22 Nadmiar azotu zakwasza gleby kwaśne deszcze spłukiwany do jezior, rzek i mórz, wywołując gwałtowny rozkwit alg rozkłada warstwę ozonową

23 Strefa śmierci Strefa ma dzisiaj ponad 20 tysięcy km 2, a powstaje na skutek spływania wodami Mississippi nawozów azotowych do zatoki, gdzie stanowią pokarm dla alg.

24 Zarządzanie cyklem azotowym rośliny modyfikowane genetycznie Modyfikacje genetyczne upraw rolnych, które umożliwiają ograniczenie stosowania nawozów azotowych, a przez to zmniejszenie zanieczyszczenia atmosfery tlenkami azotu. (modyfikacja genetyczna nauczy rośliny wiązania azotu w powietrzu).

25 Zielone dachy By sprostać apetytom w 2050 r., potrzeba będzie dodatkowego miliarda hektarów ziemi uprawnej! Beznadziejne zadanie, nawet bardziej plenne uprawy modyfikowane genetycznie nie są wstanie w wystarczający sposób zmniejszyć tego podstawowego deficytu: głodu ziemi. Chyba że do rolniczego cyklu włączą się miasta! Jak podaje magazyn naukowy Science, przeciętny nowojorczyk zjada rocznie 100 kg warzyw. Gdyby wykorzystać pod uprawę wszystkie dachy tego miasta, produkcja osiągnęłaby 200 kg na osobę!

26 Farmy wertykalne Pierwsze na świecie pionowe farmy do uprawy roślin na paszę dla zwierząt pojawiły się w ogrodzie zoologicznym w Paignton. Na początek w pojemnikach będzie rosło główek sałaty, które będzie można zbierać co 3 4 tygodnie. Z czasem zacznie się w nich uprawiać i inne rośliny.

27 Zapewnienie dostępu do czystej wody V

28 Dostęp do wody jest podstawowym prawem człowieka Dane z raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i UNICEF mówią za siebie: 2 miliardy ludzi nie ma dostępu do wody w ponad 40 krajach 1,1 miliarda ludzi nie ma dostępu do czystej wody pitnej, jest to m.in. przyczyną 80 proc. zachorowań w krajach rozwijających się. Jedynie 2 proc. z nich żyje w Europie; 53 proc. pochodzi z Azji, 38 proc. z Afryki 2,4 miliarda osób nie ma dostępu do urządzeń sanitarnych. Jedynie 2 proc. z nich żyje w Europie; 80 proc. pochodzi z Azji, 13 proc. z Afryki

29

30 Jakie są przyczyny niedoboru wody? wzrost demograficzny wykorzystanie wody dla potrzeb rolnictwa (70% światowego zużycia) niestabilna sytuacja polityczna złe zarządzanie zasobami

31 VI Poprawa infrastruktury miejskiej

32 Inteligentny samochód przyszłości Samochód będzie w pełni skomputeryzowany, po to by uniknąć kolizji z innymi autami lub zjechania z drogi. Pojazd będzie kierowany automatycznie; komputer będzie zwalniał jego bieg, a nawet hamował. Samochód także będzie przesyłał informacje o korkach i warunkach pogodowych do centralnych komputerów, po to by uniknąć opóźnień i niebezpiecznych karamboli.

33 VII Rozwój j informatyzacji służby zdrowia

34 Połączenie rezultatów biologii molekularnej z osiągnięciami informatyki Od jesieni 2007 r. trzy firmy bioinformatyczne zachęcają klientów z całego świata do skorzystania z nowej usługi. Wystarczy wysłać probówkę z wymazem z policzka lub śliną oraz przelać na konto firmy około tysiąca dolarów. Po dwóch tygodniach za pomocą przeglądarki WWW klient dostaje dostęp do swojego profilu genetycznego wraz z informacjami o predyspozycjach zachorowania na różne choroby uwarunkowane genetycznie.

35 Biochip Pierwotnie wynalazek, nad którym pracowano od 1968 roku, służyć miał wyłącznie celom medycznym. Chodziło o to, by na przykład lekarz, który przyjeżdża na miejsce wypadku i zastaje nieprzytomnego człowieka, mógł jak najszybciej poznać jego grupę krwi, przebyte dotychczas choroby i inne dane potrzebne do natychmiastowej interwencji. Z czasem jednak pracami zainteresowała się armia, doceniając jego możliwości lokalizacyjne i identyfikacyjne.

36 W 1998 roku 45 bogatych Brytyjczyków poprosiło o wszczepienie biochipów sobie i członkom swoich rodzin. Wiele brytyjskich kompanii przygotowuje się do wszczepienia mikroczipu swoim pracownikom w celu kontroli czasu pracy i miejsca przebywania ("Windsor Star", 10 maj '99). Lekarze w Stanach Zjednoczonych i w Europie dokonują utrzymanych w tajemnicy posunięć, by doprowadzić do wszczepiania mikroczipów nowo narodzonym dzieciom. W Japonii, noworodkom są wszczepiane mikrochipy. Ma to zapobiegać pomyleniu tożsamości dzieci, aplikowaniu im niewłaściwych leków, a także porwaniom. Mikroczip został użyty podczas wojny w Zatoce Perskiej. (Rambo) Biochip stwarza duże możliwości manipulowania reakcjami ludzi, gdyż częstotliwość, na której pracuje urządzenie, ma duży wpływ na zachowanie człowieka.

37 Lokalizatory RFID chipy identyfikacyjne o częstotliwości radiowej system kontroli przepływu towarów w oparciu o zdalny, odczyt i zapis danych z wykorzystaniem specjalnych układów elektronicznych, przytwierdzonych do nadzorowanych przedmiotów.

38 VIII Projektowanie lepszych leków

39 Uwarunkowania genetyczne Rozwój specjalistycznych metod leczenia i opracowanie lekarstw odpowiednich do potrzeb poszczególnych pacjentów. Zakłada się ze nowoczesna medycyna w większym stopniu będzie brała pod uwagę uwarunkowania genetyczne człowieka.

40 Inteligentna pigułka Nowoczesne pigułki, wyposażone w systemy dozujące lek, zdolne wysyłać sygnały przetwarzane na konkretne informacje o przebiegu terapii, godzinnie życia leku czy ewentualnych interferencjach.

41 IX Odtworzenie funkcji mózgu w komputerze

42 Zrozumienie większości funkcji mózgu pozwalałoby na: Opracowanie doskonalszych robotów Doskonalsze wirtualne rzeczywistości, które umożliwiają lepszą naukę, badania społeczne i epidemiologiczne Leczenie chorób psychicznych i układu nerwowego.

43 Czy jest możliwe, żeby komputery osiągnęły wyższy stopień inteligencji i lepszą kreatywność od człowieka?

44 NIE Komputery na pewno będą miały coraz większe zdolności zapamiętywania i liczenia, ale żeby były mądrzejsze? Nigdy nie będą kreatywne czy zdolne do abstrakcyjnych procesów myślowych charakterystycznych dla człowieka. Komputery można stosować do zagadnień typowych, cechą człowieka pozostanie jego niepowtarzalność. Patrick Vessel (cybernetyk)

45 TAK Jeśli uda się połączyć strukturę nanotechnologiczną z tkanką żywą to będzie to już tylko krok od połączenia maszyny z mózgiem.

46 X Zapobiegnięcie terroryzmowi nuklearnemu

47 Jak poważne jest zagrożenie terroryzmem nuklearnym? Na świecie jest 1600 ton wysoko wzbogaconego uranu i 500 ton plutonu, co wystarczyłoby do zbudowania około 120 tysięcy bomb jądrowych. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA) w latach na świecie doszło do 224 przypadków przemytu materiałów nuklearnych, aczkolwiek tylko w 16 z nich w grę wchodziły małe ilości wysoko wzbogaconego uranu lub plutonu. Abdul Qadeer Khan twórca pakistańskiej bomby atomowej, przyznał się w roku 2004 do nielegalnego przekazywania technologii nuklearnej innym państwom Korea Północna, która w październiku 2006 roku i w maju 2009 roku przeprowadziła testy własnej bomby atomowej i znajduje się w bardzo kiepskiej kondycji gospodarczej może zdecydować się na sprzedaż bomby terrorystom. 6 września 2007 roku izraelskie samoloty bojowe zbombardowały w Syrii, tajny obiekt nuklearny, który według oskarżeń Waszyngtonu miał produkować pluton dla bomby atomowej. Gimnazjalista z Sieradza kupił grudkę radioaktywnego uranu przez Internet, od kolekcjonera z Nysy, u którego funkcjonariusze zabezpieczyli 4 kg rudy uranu. Policjanci ustalili też, że mieszkaniec Nysy "zaopatrywał" się w rudę uranu w jednej ze starych kopalń na terenie Czech.

48 Energia nuklearna może e zostać wykorzystana w celach terrorystycznych na trzy sposoby: przez stworzenie mechanizmu wykorzystującego reakcję łańcuchową, czyli takiego typu broni, jaki znajduje się w arsenałach państw atomowych. poprzez stworzenie tak zwanej brudnej bomby lub inne rozprzestrzenienie substancji radioaktywnej. poprzez atak na obiekt zawierający substancje radioaktywne: elektrownię, instytut badawczy, transport lub składowisko odpadów.

49 BOMBY WALIZKOWE Masa około 23 kilogramów i moc wybuchu rzędu 0,001-1 kilotony (czyli przeliczając to na równoważnik trotylowy ton trotylu). Ładunek W-54 miał kształt cylindryczny i wymiary 27 na 40 cm. Latem 1997 roku generał Aleksander Lebiedź podał informację, że w rosyjskich magazynach jądrowych brakuje około 100 przenośnych bomb walizkowych.

50 BRUDNE BOMBY Pod pojęciem brudnych bomb (bomb radiologicznych) kryją się ładunki, które są wypełnione zwykłym materiałem wybuchowym np. trotylem (1) oraz substancjami promieniotwórczymi w postaci pyłu, proszku lub wodnej zawiesiny (2) Brudna bomba w swoim składzie zawierać może różnego typu izotopy promieniotwórcze. Amerykańscy specjaliści wskazują, że zastosowanie mogą znaleźć powszechnie używane w służbie zdrowia, budownictwie oraz przemyśle spożywczym (likwidacja bakterii) następujące izotopy: kobalt - 60 i cez Najgroźniejszy byłby jednak stront - 90 odkładający się w kościach i jod gromadzący się w tarczycy (szczególnie u dzieci). Przykładem zamachu tego typu było umieszczenie przez Czeczenów materiałów radioaktywnych w moskiewskim parku w listopadzie 1995 roku.

51 Terroryzm Państwa oskarżane o popieranie terroryzmu Pakistan, państwa osi zła (według prezydenta USA): Irak, Iran, Korea Północna. Państwa które już posiadają broń nuklearną i w niesprzyjającej sytuacji polityczno-militarnej mogą postanowić ją zastosować Indie, Izrael, oraz Pakistan Państwa posiadające bardzo zaawansowane technologie jądrowe które w niesprzyjającej dla nich sytuacji politycznej mogą zdecydować się na szybkie opracowanie broni jądrowej. Wyróżnić można następujące kraje:

52 Terroryzm Korea Południowa Japonia Argentyna Brazylia Tajwan Państwa te zdecydują się na przygotowanie broni nuklearnej jeśli ich sąsiad (odpowiednio: Japonia, lub Korea Południowa) wyprodukuje broń jądrową. Dodatkowo Korea Południowa zagreguje nuklearnymi zbrojeniami w chwili gdy Korea Północna przygotuje ładunki nuklearne. Państwa te zdecydują się na przygotowanie broni nuklearnej jeśli ich sąsiad (odpowiednio: Argentyna, lub Brazylia) wyprodukuje broń jądrową. Opracuje ładunki nuklearne jeśli pogorszą się jego stosunki z Chińską Republiką Ludową lub też Korea Południowa lub Japonia zdecydują się na rozwój własnego arsenału nuklearnego.

53 Co można zrobić dla zwiększenia globalnego bezpieczeństwa nuklearnego? uzgodnienie minimalnych standardów bezpieczeństwa dla wszystkich obiektów nuklearnych wzmocnienie przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 13 kwietnia 2005 roku międzynarodowej konwencji o powstrzymywaniu aktów terroryzmu nuklearnego ograniczanie liczby miejsc, w których terroryści mogliby zdobyć materiały nuklearne ograniczenie dostępu terrorystów do finansowania i innych źródeł ekonomicznych zawarcie międzynarodowego układu zakazującego produkcji materiałów rozszczepialnych do budowy broni jądrowej lub innych nuklearnych ładunków wybuchowych Raport amerykańskiej Komisji ws. Zapobiegania Proliferacji Broni Masowej Zagłady i Terroryzmowi z grudnia 2008 roku mówił, że "o ile światowa społeczność nie będzie działać zdecydowanie i z większą pilnością, jest bardziej prawdopodobne, że broń masowej zagłady zostanie użyta w ataku terrorystycznym gdzieś na świecie przed końcem roku 2013", chociaż jeszcze wyżej od zagrożenia terroryzmem nuklearnym raport ten stawia na niebezpieczeństwo bioterroryzmu.

54 XI Bezpieczeństwo sieci teleinformatycznych

55 Bezpieczeństwo teleinformatyczne Zbiór zagadnień z dziedziny telekomunikacji i informatyki związany z szacowaniem i kontrolą ryzyka wynikającego z korzystania z komputerów, sieci komputerowych i przesyłania danych do zdalnych lokalizacji, rozpatrywany z perspektywy poufności, integralności i dostępności. Teoretycznie Bezpieczny system teleinformatyczny jest wyidealizowanym urządzeniem, które poprawnie i w całości realizuje tylko i wyłącznie cele zgodne z intencjami właściciela. Praktycznie Budowa skomplikowanego systemu spełniającego założenia bezpieczeństwa teleinformatycznego jest z reguły niemożliwa. Dzieje się tak nie tylko ze względu na ryzyko wystąpienia prozaicznych usterek i błędów, ale także na trudność określenia i sformalizowania często sprzecznych oczekiwań projektanta oprogramowania, programisty, prawowitego właściciela systemu, posiadacza przetwarzanych danych, czy w końcu użytkownika końcowego.

56 Zagrożenia wirusy komputerowe ataki DoS (odmowa usługi) włamania sieciowe kradzież tożsamości i innych dóbr wykorzystywane komputera jako: zombie do ataków DDoS, wysyłania spamu innej niepożądanej aktywności

57 Zarządzanie ryzykiem określane są potencjalne zagrożenia, szacowane prawdopodobieństwo ich wystąpienia, oceniany potencjał strat a następnie podejmowane są kroki zapobiegawcze w zakresie, który jest racjonalny z uwagi na możliwości techniczne i względy

58 XII Rozwój wirtualnej rzeczywistości

59 Rzeczywistość wirtualna Obraz sztucznej rzeczywistości stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznej. Polega na multimedialnym kreowaniu komputerowej wizji przedmiotów, przestrzeni i zdarzeń. Może on reprezentować zarówno elementy świata realnego (symulacje komputerowe), jak i zupełnie fikcyjnego (gry komputerowe).

60 Wirtualna rzeczywistość na pięć zmysłów Doświadczać rzeczywistości wirtualnej nie tylko za pośrednictwem wzroku, słuchu i dotyku, ale też węchu i smaku. Zadanie to ma spełnić "Wirtualny kokon", specjalny hełm. Zapach będzie generowany elektronicznie. Będzie możliwość odczuwania chropowatości związanej z przedmiotami znajdującymi się w ustach. System imitujący dotyk.

61 XIII Zaawansowane systemy osobistej edukacji

62 System umożliwiający naukę na miarę każdego człowieka, biorący pod uwagę jego indywidualne zdolności e-learningu technika szkolenia wykorzystująca wszelkie dostępne media elektroniczne, w tym Internet, przekazy satelitarne, taśmy audio/wideo, telewizję interaktywną oraz CD-ROM-y.

63 XIV Rozwój j narzędzi wspomagających postęp techniczny Nanotechnologia

64 Lata 50-te Historia nanotechnologii sięga lat 50-tych XX wieku, gdy Richard Feynman wygłosił wykład: There's Plenty Room at the Bottom (w wolnym tłumaczeniu Dużo zmieści się u podstaw ). Rozpoczynając od wyobrażenia sobie, co trzeba zrobić by zmieścić 24-tomową Encyklopedię Britannikę na łebku od szpilki, Feynman przedstawił koncepcję miniaturyzacji oraz możliwości tkwiące w wykorzystaniu technologii mogącej operować na poziomie nanometrowym. W 2007 roku nanotechnolodzy z Technionu umieścili cały hebrajski tekst Starego Testamentu na obszarze zaledwie 0,5 milimetra kwadratowego na pokrytej złotem krzemowej płytce. Tekst został wyryty przez skierowanie na płytkę skupionego strumienia jonów galu. Richard P. Feynman

65 Lata 80-te i 90-te Lata 80. i 90. XX w. to okres gwałtownego rozwoju technik litograficznych oraz produkcji ultracienkich warstw kryształów. Do ważnych osiągnięć technologicznych zaliczyć można: wykonanie napisu IBM przez dwóch fizyków za pomocą skaningowego mikroskopu tunelowego, używając do tego celu 35 atomów; odkrycie fulerenów; odkrycie i badanie właściwości nanorurek.

66 Nanobiotechnologia Warto zwrócić też uwagę, że nanotechnologię uprawiają już od dawna wszystkie organizmy żywe. Wiele struktur występujących wewnątrz komórek to rodzaje mikromaszyn, struktura takich naturalnych materiałów, jak drewno, łodygi roślin, kości czy skóra to tworzywa, których struktura jest kontrolowana na poziomie pojedynczych cząsteczek. Badaniem tych właśnie struktur zajmuje się Nanobiotechnologia.

67 Nanotechnologia a przemysł spożywczy Nanotechnologia jest również używana do produkcji i pakowania żywności. Zmiany na poziomie molekularnym dokonywane są w celu uzyskania konkretnych smaków, kolorów czy wartości odżywczych a tzw. "inteligentne opakowania" pozwalają zachować świeżość produktów spożywczych przez dłuższy okres czasu.

68 Idea Terminem nanotechnologii określany jest także nurt zapoczątkowany przez K. Erika Drexlera. Podstawową różnicą między nanotechnologicznymi prądami w nauce końca XX wieku i początku XXI wieku jest mechanistyczne podejście do przedmiotu. Wyznawcy tego nurtu rozpatrują nanotechnologię w kontekście budowania świata cząsteczka po cząsteczce, atom po atomie. Podstawę stanowią nanoroboty mogące działać na poziomie nanometrów (a więc prawie atomowym). K. Erika Drexler

69 Pomysły nanotechnologów Inteligentna mgła zastępująca pasy bezpieczeństwa w samochodzie. Składać się na nią ma mnóstwo małych nanorobotów z haczykami, które w razie niebezpieczeństwa na drodze chwytają się ze sobą haczykami tworząc gęstą substancję łagodzącą skutki kolizji. Nanoharfa. Została wycięta z pojedynczego kryształu krzemu, zaś jej struny wykonano z krzemowych prętów. Na strunach można pogrywać przykładając prąd elektryczny do kryształu podstawy instrumentu. Nanowalka z rakiem. Naukowcy z USA opracowali nowy sposób niszczenia nowotworów. Stworzyli nanocząsteczki, które zamykają naczynia krwionośne, dzięki którym złośliwe guzy się odżywiają.

70 Dziękuje za uwagę

Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych

Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych Zielona Energia czyli Rola nauki w rozwiązywaniu zagrożeń cywilizacyjnych Największe zagrożenia dla naszej cywilizacji: 1) Deficyt energii (elektrycznej) 2) Brak czystej wody 3) Brak żywności 4) Jakość

Bardziej szczegółowo

Wstęp. 1 Historia nanotechnologii. 2 Nanotechnologia a organizmy żywe

Wstęp. 1 Historia nanotechnologii. 2 Nanotechnologia a organizmy żywe Wstęp Nanotechnologia to ogólna nazwa całego zestawu technik i sposobów tworzenia rozmaitych struktur o rozmiarach nanometrycznych (od 0,1 do 100 nanometrów), czyli na poziomie pojedynczych atomów i cząsteczek.

Bardziej szczegółowo

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na

Bardziej szczegółowo

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU

WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność

Bardziej szczegółowo

Reakcja rozszczepienia

Reakcja rozszczepienia Reakcje jądrowe Reakcja rozszczepienia W reakcji rozszczepienia neutron powoduje rozszczepienie cięższego jądra na dwa lub więcej mniejsze jadra lżejszych pierwiastków oraz kilka neutronów. Podczas tej

Bardziej szczegółowo

Fizyka współczesna. Jądro atomowe podstawy Odkrycie jądra atomowego: 1911, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu

Fizyka współczesna. Jądro atomowe podstawy Odkrycie jądra atomowego: 1911, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu Odkrycie jądra atomowego: 9, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu Tor ruchu rozproszonych cząstek (fakt, że część cząstek rozprasza się pod bardzo dużym kątem) wskazuje na

Bardziej szczegółowo

ODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Filip Żwawiak

ODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Filip Żwawiak ODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Filip Żwawiak WARTO WIEDZIEĆ 1. Co to jest energetyka? 2. Jakie są konwencjonalne (nieodnawialne) źródła energii? 3. Jak dzielimy alternatywne (odnawialne ) źródła

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie jonizujące

Promieniowanie jonizujące Promieniowanie jonizujące Wykład IV Krzysztof Golec-Biernat Promieniotwórczość naturalna Uniwersytet Rzeszowski, 22 listopada 2017 Wykład IV Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 21 Reakcja

Bardziej szczegółowo

Wykłady z Geochemii Ogólnej

Wykłady z Geochemii Ogólnej Wykłady z Geochemii Ogólnej III rok WGGiOŚ AGH 2010/11 dr hab. inż. Maciej Manecki A-0 p.24 www.geol.agh.edu.pl/~mmanecki ELEMENTY KOSMOCHEMII Nasza wiedza o składzie materii Wszechświata pochodzi z dwóch

Bardziej szczegółowo

Onkalo -pierwsze składowisko głębokie wypalonego paliwa jądrowego i odpadów promieniotwórczych

Onkalo -pierwsze składowisko głębokie wypalonego paliwa jądrowego i odpadów promieniotwórczych Onkalo -pierwsze składowisko głębokie wypalonego paliwa jądrowego i odpadów promieniotwórczych XVII Konferencja Inspektorów Ochrony Radiologicznej Skorzęcin 11-14.06.2014 dr Wiesław Gorączko Politechnika

Bardziej szczegółowo

Zmiany środowiska po roku 1750

Zmiany środowiska po roku 1750 Zmiany środowiska po roku 1750 Zmiany od końca XVIII wieku: - wzrost uprzemysłowienia spowodował wzrost demograficzny - przemysł staje się podstawową gałęzią gospodarki - rozpoczynają się procesy urbanizacyjne

Bardziej szczegółowo

wodór, magneto hydro dynamikę i ogniowo paliwowe.

wodór, magneto hydro dynamikę i ogniowo paliwowe. Obecnieprodukcjaenergiielektrycznejodbywasię główniewoparciuosurowcekonwencjonalne : węgiel, ropę naftową i gaz ziemny. Energianiekonwencjonalnaniezawszejest energią odnawialną.doniekonwencjonalnychźródełenergii,

Bardziej szczegółowo

KONKURS Z FIZYKI I ASTRONOMII. Fuzja jądrowa. dla uczniów gimnazjum i uczniów klas I i II szkół ponadgimnazjalnych

KONKURS Z FIZYKI I ASTRONOMII. Fuzja jądrowa. dla uczniów gimnazjum i uczniów klas I i II szkół ponadgimnazjalnych KONKURS Z FIZYKI I ASTRONOMII Fuzja jądrowa dla uczniów gimnazjum i uczniów klas I i II szkół ponadgimnazjalnych I. Organizatorem konkursu jest Krajowy Punkt Kontaktowy Euratom przy Instytucie Fizyki Plazmy

Bardziej szczegółowo

Energia chińskiego smoka. Próba zdefiniowania chińskiej polityki energetycznej. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW

Energia chińskiego smoka. Próba zdefiniowania chińskiej polityki energetycznej. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW Energia chińskiego smoka. Próba zdefiniowania chińskiej polityki energetycznej. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW Definiowanie polityki Polityka (z gr. poly mnogość, różnorodność; gr. polis państwo-miasto;

Bardziej szczegółowo

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego -  - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura 14. Fizyka jądrowa zadania z arkusza I 14.10 14.1 14.2 14.11 14.3 14.12 14.4 14.5 14.6 14.13 14.7 14.8 14.14 14.9 14. Fizyka jądrowa - 1 - 14.15 14.23 14.16 14.17 14.24 14.18 14.25 14.19 14.26 14.27 14.20

Bardziej szczegółowo

Energia emitowana przez Słońce

Energia emitowana przez Słońce Energia słoneczna i ogniwa fotowoltaiczne Michał Kocyła Problem energetyczny na świecie Przewiduje się, że przy obecnym tempie rozwoju gospodarczego i zapotrzebowaniu na energię, paliw kopalnych starczy

Bardziej szczegółowo

Instalacje fotowoltaiczne

Instalacje fotowoltaiczne Instalacje fotowoltaiczne mgr inż. Janusz Niewiadomski Eurotherm Technika Grzewcza Energia słoneczna - parametry 1 parametr : Promieniowanie słoneczne całkowite W/m 2 1000 W/m 2 700 W/m 2 300 W/m 2 50

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp Odnawialne źródła energii 72

Spis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp Odnawialne źródła energii 72 Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek 13 Przedmowa 17 Wstęp 19 1_ Charakterystyka obecnego stanu środowiska 21.1. Wprowadzenie 21.2. Energetyka konwencjonalna 23.2.1. Paliwa naturalne, zasoby

Bardziej szczegółowo

zasada działania, prawidłowy dobór wielkości instalacji, usytuowanie instalacji, produkcja energii w cyklu rocznym dr inż. Andrzej Wiszniewski

zasada działania, prawidłowy dobór wielkości instalacji, usytuowanie instalacji, produkcja energii w cyklu rocznym dr inż. Andrzej Wiszniewski Fotowoltaika w teorii zasada działania, prawidłowy dobór wielkości instalacji, usytuowanie instalacji, produkcja energii w cyklu rocznym dr inż. Andrzej Wiszniewski Technicznie dostępny potencjał energii

Bardziej szczegółowo

Energia przyszłości. dr Paweł Sobczak

Energia przyszłości. dr Paweł Sobczak Energia przyszłości dr Paweł Sobczak Dlaczego należy rozmawiać o energii? Oszczędzanie energii, OZE, EKO Wykładniczy wzrost zapotrzebowania na energię Zobowiązania w zakresie ograniczenia emisji CO 2 Dlaczego

Bardziej szczegółowo

FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych

FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 10 Energetyka jądrowa Rozszczepienie 235 92 236 A1 A2 U n 92U Z F1 Z F2 2,5n 1 2 Q liczba neutronów 0 8, średnio 2,5 najbardziej prawdopodobne

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona.

Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. Innowacyjne technologie a energetyka rozproszona. - omówienie wpływu nowych technologii energetycznych na środowisko i na bezpieczeństwo energetyczne gminy. Mgr inż. Artur Pawelec Seminarium w Suchej Beskidzkiej

Bardziej szczegółowo

Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość

Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Przedstaw pełną konfigurację elektronową atomu pierwiastka

Bardziej szczegółowo

Niska emisja sprawa wysokiej wagi

Niska emisja sprawa wysokiej wagi M I S EMISJA A Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. Niska emisja sprawa wysokiej wagi Niska emisja emisja zanieczyszczeń do powietrza kominami o wysokości do 40 m, co prowadzi do

Bardziej szczegółowo

Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2. Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018

Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2. Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018 Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2 Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018 Źródła emisji CO2 Odejście od energetyki opartej na węglu kluczowe dla ograniczenia

Bardziej szczegółowo

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji

Bardziej szczegółowo

Od Wielkiego Wybuchu do Gór Izerskich. Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN

Od Wielkiego Wybuchu do Gór Izerskich. Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN Od Wielkiego Wybuchu do Gór Izerskich Tomasz Mrozek Instytut Astronomiczny UWr Zakład Fizyki Słońca CBK PAN Góry Izerskie Góry Izerskie Góry Izerskie Góry Izerskie Góry Izerskie Góry Izerskie Góry Izerskie

Bardziej szczegółowo

1 S t r o n a ZAŁĄCZNIK NR 1 P1.1 PODEJŚCIE DO KLASYFIKACJI DLA DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ - AKTUALNY STAN PRAWNY

1 S t r o n a ZAŁĄCZNIK NR 1 P1.1 PODEJŚCIE DO KLASYFIKACJI DLA DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ - AKTUALNY STAN PRAWNY 1 S t r o n a ZAŁĄCZNIK NR 1 P1.1 PODEJŚCIE DO KLASYFIKACJI DLA DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ - AKTUALNY STAN PRAWNY 2 S t r o n a Informacje o dokumencie Właściciel Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA GLOBALNA KLIMAT CO 2 ENERGIA

EKOLOGIA GLOBALNA KLIMAT CO 2 ENERGIA EKOLOGIA GLOBALNA KLIMAT CO 2 ENERGIA FAKTY BEZSPORNE Ludzi jest coraz więcej Aspiracje (potrzeby) kaŝdego człowieka rosną Zapotrzebowanie na energię rośnie Zapasy surowców energetycznych się

Bardziej szczegółowo

XLI Zjazd Fizykow Polskich, Lublin 05.09.2011. 1 Seabrook, New Hampshire, USA

XLI Zjazd Fizykow Polskich, Lublin 05.09.2011. 1 Seabrook, New Hampshire, USA Popularyzacja wiedzy o oddziaływaniach jądrowych i interaktywna wystawa Atomowa Eureka - E=mc2 Mariusz P. Dąbrowski i Jerzy Stelmach, Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński XLI Zjazd Fizykow Polskich,

Bardziej szczegółowo

ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII

ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII Główne źródła energii w Polsce W Polsce głównym źródłem energii są paliwa kopalne: - węgiel kamienny, - węgiel brunatny - ropa naftowa, - gaz ziemny. Należą one

Bardziej szczegółowo

Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna

Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Prof. Dr hab. Ewa Solarska Pracownia Żywności Ekologicznej Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Konferencja naukowa

Bardziej szczegółowo

Energetyka jądrowa. Energetyka jądrowa

Energetyka jądrowa. Energetyka jądrowa Energetyka jądrowa Zasada zachowania energii i E=mc 2 Budowa jąder atomowych i ich energia wiązania Synteza: z gwiazd na Ziemię... Neutrony i rozszczepienie jąder atomowych Reaktory: klasyczne i akceleratorowe

Bardziej szczegółowo

Nie bójmy się elektrowni jądrowych! Stanisław Kwieciński, Paweł Janowski Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie

Nie bójmy się elektrowni jądrowych! Stanisław Kwieciński, Paweł Janowski Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie Stanisław Kwieciński, Paweł Janowski Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie PLAN WYKŁADU 1. Jak działa elektrownia jądrowa? 2. Czy elektrownia jądrowa jest bezpieczna? 3. Jakie są wady i zalety elektrowni

Bardziej szczegółowo

Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki

Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki Polski system energetyczny na rozdrożu 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo i Obszary Wiejskie 5 lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej- najważniejsze wnioski z pierwszego dnia konferencji

Rolnictwo i Obszary Wiejskie 5 lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej- najważniejsze wnioski z pierwszego dnia konferencji Rolnictwo i Obszary Wiejskie 5 lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej- najważniejsze wnioski z pierwszego dnia konferencji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej -PIB

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM EKOLOGICZNY

SZKOLNY PROGRAM EKOLOGICZNY SZKOLNY PROGRAM EKOLOGICZNY GIMNAZJUM PUBLICZNE W GORZYCACH WIELKICH 3 I Cele edukacyjne: 1. Uświadomienie zagrożeń środowiska naturalnego wynikających z gospodarczej działalności człowieka. 2. Budzenie

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA GLOBALNA KLIMAT CO 2 ENERGIA

EKOLOGIA GLOBALNA KLIMAT CO 2 ENERGIA EKOLOGIA GLOBALNA KLIMAT CO 2 ENERGIA 1 FAKTY BEZSPORNE Ludzi jest coraz więcej Aspiracje (potrzeby) kaŝdego człowieka rosną Zapotrzebowanie na energię rośnie Zapasy surowców energetycznych się wyczerpują

Bardziej szczegółowo

Budowa atomu Wiązania chemiczne

Budowa atomu Wiązania chemiczne strona 1/8 Budowa atomu Wiązania chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Budowa atomu: jądro i elektrony, składniki jądra, izotopy. Promieniotwórczość i

Bardziej szczegółowo

SMOG: co to takiego? Dlatego

SMOG: co to takiego? Dlatego Kampania społeczna SMOG: co to takiego? Smog to zjawisko atmosferyczne powstałe w wyniku wymieszania się powietrza z dymem i spalinami. Jest toksyczne i nienaturalne. Etymologia pojęcia smog wskazuje na

Bardziej szczegółowo

Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie

Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie ultrafioletowe, Promieniowanie widzialne, Promieniowanie

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZEK MIĘDZY INFORMATYKĄ I TECHNOLOGIĄ INFORMACYJNĄ

ZWIĄZEK MIĘDZY INFORMATYKĄ I TECHNOLOGIĄ INFORMACYJNĄ ZWIĄZEK MIĘDZY INFORMATYKĄ I TECHNOLOGIĄ INFORMACYJNĄ Technologia informacyjna Grażyna Koba wyd. MiGra INFORMATYKA Koncentruje się wokół problemu informacji oraz wokół komputera, jego budowy, programowania

Bardziej szczegółowo

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 2016 Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 Elżbieta Niemierka Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej 2016-01-07 1. SPIS TREŚCI 2. Gaz cieplarniany - definicja...

Bardziej szczegółowo

Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA

Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska

Bardziej szczegółowo

Ogniwa fotowoltaiczne wykorzystanie w OZE

Ogniwa fotowoltaiczne wykorzystanie w OZE Ogniwa fotowoltaiczne wykorzystanie w OZE Fizyka IV Michał Trojgo, gr 1.3 Energia Słońca Do górnych warstw atmosfery Ziemi dociera promieniowanie słoneczne o natężeniu napromieniowania 1366,1 W/m². Oznacza

Bardziej szczegółowo

Gospodarka wypalonym paliwem jądrowym analiza opcji dla energetyki jądrowej w Polsce

Gospodarka wypalonym paliwem jądrowym analiza opcji dla energetyki jądrowej w Polsce Gospodarka wypalonym paliwem jądrowym analiza opcji dla energetyki jądrowej w Polsce Stefan Chwaszczewski Program energetyki jądrowej w Polsce: Zainstalowana moc: 6 000 MWe; Współczynnik wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Raport o stanie środowiska. świata. Przygotowano we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska

Raport o stanie środowiska. świata. Przygotowano we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska Raport o stanie środowiska świata Przygotowano we współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska Globalne Tematyczne Edukacyjne Regionalne Milenijne Cele Rozwoju (ONZ, 2000) (7) Stosować zrównoważone

Bardziej szczegółowo

mgr inż. Aleksander Demczuk

mgr inż. Aleksander Demczuk ZAGROŻENIE WYBUCHEM mgr inż. Aleksander Demczuk mł. bryg. w stanie spocz. Czy tylko po??? ZAPEWNENIE BEZPIECZEŃSTWA POKÓJ KRYZYS WOJNA REAGOWANIE PRZYGOTOWANIE zdarzenie - miejscowe zagrożenie - katastrofa

Bardziej szczegółowo

Specjalność ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA. Nowe i odnawialne źródła energii

Specjalność ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA. Nowe i odnawialne źródła energii Specjalność ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA Nowe i odnawialne źródła energii Co wykładamy?? Prowadzimy również wykłady w języku angielskim! Konwersja energii, Nowoczesne źródła energetyki odnawialnej, Energetyka

Bardziej szczegółowo

PRODUKCJA I ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJACH AMERYKI. Kasia Potrykus Klasa II Gdynia 2014r.

PRODUKCJA I ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJACH AMERYKI. Kasia Potrykus Klasa II Gdynia 2014r. PRODUKCJA I ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ W KRAJACH AMERYKI. Kasia Potrykus Klasa II Gdynia 2014r. Ameryka Północna http://www.travelplanet.pl/przewodnik/ameryka-polnocna-i-srodkowa/ Ameryka Południowa

Bardziej szczegółowo

Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO)

Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO) Rośliny modyfikowane genetycznie (GMO) Organizmy modyfikowane genetycznie Organizm zmodyfikowany genetycznie (międzynarodowy skrót: GMO Genetically Modified Organizm) to organizm o zmienionych cechach,

Bardziej szczegółowo

Moduły kształcenia. Efekty kształcenia dla programu kształcenia (kierunku) MK_06 Krystalochemia. MK_01 Chemia fizyczna i jądrowa

Moduły kształcenia. Efekty kształcenia dla programu kształcenia (kierunku) MK_06 Krystalochemia. MK_01 Chemia fizyczna i jądrowa Matryca efektów kształcenia określa relacje między efektami kształcenia zdefiniowanymi dla programu kształcenia (efektami kierunkowymi) i efektami kształcenia zdefiniowanymi dla poszczególnych modułów

Bardziej szczegółowo

Inżynieria Środowiska dyscypliną przyszłości!

Inżynieria Środowiska dyscypliną przyszłości! Warto budować lepszą przyszłość! Czyste środowisko, efektywne systemy energetyczne, komfort życia dr inż. Piotr Ziembicki Instytut Inżynierii Środowiska Uniwersytet Zielonogórski WYZWANIA WSPÓŁCZESNOŚCI

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie w naszych domach. I. Skwira-Chalot

Promieniowanie w naszych domach. I. Skwira-Chalot Promieniowanie w naszych domach I. Skwira-Chalot Co to jest promieniowanie jonizujące? + jądro elektron Rodzaje promieniowania jonizującego Przenikalność promieniowania L. Dobrzyński, E. Droste, W. Trojanowski,

Bardziej szczegółowo

FIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy

FIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy FIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy Cele kształcenia wymagania ogólne I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych. II. Przeprowadzanie

Bardziej szczegółowo

Usługa skanowania podatności infrastruktury IT Banków oraz aplikacji internetowych

Usługa skanowania podatności infrastruktury IT Banków oraz aplikacji internetowych Usługa skanowania podatności infrastruktury IT Banków oraz aplikacji internetowych Prezentacja na Forum Liderów Banków Spółdzielczych Dariusz Kozłowski Wiceprezes Centrum Prawa Bankowego i Informacji sp.

Bardziej szczegółowo

Żywność i zasoby naturalne LEKCJA 1. Partnerzy: ZRÓWNOWAŻONE SYSTEMY ŻYWNOŚCIOWE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej

Żywność i zasoby naturalne LEKCJA 1. Partnerzy: ZRÓWNOWAŻONE SYSTEMY ŻYWNOŚCIOWE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej Żywność i zasoby naturalne Partnerzy: LEKCJA 1 ZRÓWNOWAŻONE SYSTEMY ŻYWNOŚCIOWE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej Zrównoważone systemy żywnościowe https://envirogroup22.files.wordpress.com/2016/02/enviro-1.png

Bardziej szczegółowo

PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW

PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW Utylizacja odpadów komunalnych, gumowych oraz przerób biomasy w procesie pirolizy nisko i wysokotemperaturowej. Przygotował: Leszek Borkowski Marzec 2012 Piroliza

Bardziej szczegółowo

10 dobrych uczynków dla Ziemi. czyli jak na co dzień możemy dbać o przyrodę

10 dobrych uczynków dla Ziemi. czyli jak na co dzień możemy dbać o przyrodę 10 dobrych uczynków dla Ziemi czyli jak na co dzień możemy dbać o przyrodę Zmniejszenie ilości odpadów Jak to możemy osiągnąć? Korzyści i zalety Korzystanie z tworzyw biodegradowalnych Nie marnujemy miejsca

Bardziej szczegółowo

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Seminarium Biomasa na cele energetyczne założenia i realizacja Warszawa, 3 grudnia 2008 r.

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Seminarium Biomasa na cele energetyczne założenia i realizacja Warszawa, 3 grudnia 2008 r. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Seminarium Biomasa na cele energetyczne założenia i realizacja Warszawa, 3 grudnia 2008 r. 1 Odnawialne Źródła Energii w 2006 r. Biomasa stała 91,2 % Energia promieniowania słonecznego

Bardziej szczegółowo

ELEKTROWNIA JĄDROWA, TO NIE BOMBA Jerzy Kubowski

ELEKTROWNIA JĄDROWA, TO NIE BOMBA Jerzy Kubowski ELEKTROWNIA JĄDROWA, TO NIE BOMBA Jerzy Kubowski Elektrownię jądrową z bombą atomową łączy tylko jedno: ich działania są oparte na wykorzystaniu tego samego zjawiska, jakim jest rozszczepienie jądra atomu

Bardziej szczegółowo

Półprzewodnikami wykorzystywanymi w fotowoltaice, w zależności od technologii, są: krzem amorficzny,

Półprzewodnikami wykorzystywanymi w fotowoltaice, w zależności od technologii, są: krzem amorficzny, Generacja energii elektrycznej Panele fotowoltaiczne umożliwiają produkcję energii elektrycznej dzięki tzw. efektowi fotowoltaicznemu Jest to zjawisko, które powoduje powstawanie siły elektromotorycznej

Bardziej szczegółowo

Możliwości zastosowania technologii fotowoltaicznej w Polsce północnej w szczególności w domowych instalacjach autonomicznych.

Możliwości zastosowania technologii fotowoltaicznej w Polsce północnej w szczególności w domowych instalacjach autonomicznych. Możliwości zastosowania technologii fotowoltaicznej w Polsce północnej w szczególności w domowych instalacjach autonomicznych. Tomasz Karaś 1. Wykorzystanie zjawiska fotowoltaiki czyli wytwarzania napięcia

Bardziej szczegółowo

Przedmiot: Biologia Realizowane treści podstawy programowej wymagania szczegółowe

Przedmiot: Biologia Realizowane treści podstawy programowej wymagania szczegółowe ĆWICZENIE 15 ĆWICZENIE 15 BIOLOGIA drzewo klimatyczne S 87 część opisowa Ćwiczenie to systematyzuje wiedzę na temat przyczyn i skutków zmian klimatycznych obserwowanych w minionym i tym stuleciu. Pozwala

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu: Wstęp. Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Zanieczyszczenia wód. Odpady stałe

Plan wykładu: Wstęp. Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Zanieczyszczenia wód. Odpady stałe Plan wykładu: Wstęp Klasyfikacja odpadów i zanieczyszczeń Drogi przepływu substancji odpadowych Analiza instalacji przemysłowej w aspekcie ochrony środowiska Parametry charakterystyczne procesu oczyszczania

Bardziej szczegółowo

Elektrownie Atomowe. Łukasz Osiński i Aleksandra Prażuch

Elektrownie Atomowe. Łukasz Osiński i Aleksandra Prażuch Elektrownie Atomowe Łukasz Osiński i Aleksandra Prażuch Budowa atomu Czym jest elektrownia atomowa? Historia elektrowni atomowych Schemat elektrowni atomowych Zasada działania elektrowni atomowych Argentyna

Bardziej szczegółowo

Gospodarka o obiegu zamkniętym. wad ale trudne do pełnego wdrożenia. Konferencja POWER RING. rozwiązanie co do zasady pozbawione

Gospodarka o obiegu zamkniętym. wad ale trudne do pełnego wdrożenia. Konferencja POWER RING. rozwiązanie co do zasady pozbawione Konferencja POWER RING Gospodarka o obiegu zamkniętym rozwiązanie co do zasady pozbawione wad ale trudne do pełnego wdrożenia Warszawa, 15 grudnia 2016 r. Komisja Europejska przyjęła 2 grudnia 2015 r.

Bardziej szczegółowo

Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A.

Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A. Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A. Historia Zakładu Czerwiec 1974 decyzja o powołaniu Cementowni Ożarów Listopad 1977 - uruchomienie

Bardziej szczegółowo

Nr 2 /2008 / 2009 grudzień, styczeń, luty. Szkoła Podstawowa nr 1 im. Polskich Noblistów w Twardogórze

Nr 2 /2008 / 2009 grudzień, styczeń, luty. Szkoła Podstawowa nr 1 im. Polskich Noblistów w Twardogórze Nr 2 /2008 / 2009 grudzień, styczeń, luty Szkoła Podstawowa nr 1 im. Polskich Noblistów w Twardogórze 1 Kwartalnik Ekologiczny Powstaje przy udziale uczniów : KOŁA PRZYRODNICZEGO KOŁA EKOLOGICZNEGO Pod

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie jonizujące

Promieniowanie jonizujące Promieniowanie jonizujące Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Reakcje jądrowe Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 12 Energia wiązania

Bardziej szczegółowo

Występowanie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy

Występowanie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy Występowanie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy W środowisku pracy mogą występować niepożądane czynniki mające bezpośredni wpływ na zdrowie i życie pracowników zatrudnionych w pośrednim

Bardziej szczegółowo

Człowiek a środowisko

Człowiek a środowisko 90-242 ŁÓDŹ ul. Kopcińskiego 5/11 tel: 0-42 678-19-20; 0-42 678-57-22 http://zsp15.ldi.pl ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 15 Człowiek a środowisko 90-242 ŁÓDŹ ul. Kopcińskiego 5/11 tel: 0-42 678-19-20;

Bardziej szczegółowo

KONKURS MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZY dla uczniów szkół podstawowych województwa lubuskiego. 23 listopada 2007 r. zawody I stopnia (szkolne)

KONKURS MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZY dla uczniów szkół podstawowych województwa lubuskiego. 23 listopada 2007 r. zawody I stopnia (szkolne) Pieczęć szkoły kod ucznia KONKURS MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZY dla uczniów szkół podstawowych województwa lubuskiego 23 listopada 2007 r. zawody I stopnia (szkolne) Drogi uczniu. Przed Tobą test składający

Bardziej szczegółowo

Reakcje rozszczepienia i energetyka jądrowa

Reakcje rozszczepienia i energetyka jądrowa J. Pluta, Metody i technologie jądrowe Reakcje rozszczepienia i energetyka jądrowa Energia wiązania nukleonu w jądrze w funkcji liczby masowej jadra A: E w Warunek energetyczny deficyt masy: Reakcja rozszczepienia

Bardziej szczegółowo

3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych

3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych 3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych Soliński J.: Światowe rezerwy surowców energetycznych na podstawie przeglądu przedstawionego podczas 18. Kongresu Energetycznego. Energetyka, nr 2,

Bardziej szczegółowo

Rodzaje bomb atomowych

Rodzaje bomb atomowych Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Rodzaje bomb atomowych Bomba jądrowa nazywana jest potocznie bombą atomową. Około 90% energii wyzwalanej w wybuchy stanowi energia kinetyczna produktów reakcji, z czego

Bardziej szczegółowo

PANELE I FARMY FOTOWOLTAICZNE (SOLARNE)

PANELE I FARMY FOTOWOLTAICZNE (SOLARNE) JAK CZERPAĆ ENERGIĘ ZE SŁOŃCA? PANELE I FARMY FOTOWOLTAICZNE (SOLARNE) Produkcja energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych nie jest już dziś kaprysem jest ekonomiczną i ekologiczną koniecznością. Kto

Bardziej szczegółowo

UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE

UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE Bioenergia w krajach Europy Centralnej, uprawy energetyczne. Dr Hanna Bartoszewicz-Burczy, Instytut Energetyki 23 kwietnia 2015 r., SGGW 1. Źródła

Bardziej szczegółowo

grupa a Człowiek i środowisko

grupa a Człowiek i środowisko grupa a Człowiek i środowisko................................................. Imię i nazwisko Poniższy test składa się z 18 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową

Bardziej szczegółowo

RYNEK MELASU. Aktualna sytuacja i perspektywy. XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa

RYNEK MELASU. Aktualna sytuacja i perspektywy. XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa RYNEK MELASU Aktualna sytuacja i perspektywy XXXI Pokampanijna Konferencja Techniczno-Surowcowa 13-15.02.2019 Plan prezentacji 1. Produkcja melasu na świecie 2. Najwięksi eksporterzy i importerzy 3. Światowe

Bardziej szczegółowo

Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek Przedmowa Wstęp 1. Charakterystyka obecnego stanu środowiska1.1. Wprowadzenie 1.2. Energetyka konwencjonalna

Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek Przedmowa Wstęp 1. Charakterystyka obecnego stanu środowiska1.1. Wprowadzenie 1.2. Energetyka konwencjonalna Wykaz ważniejszych oznaczeń i jednostek Przedmowa Wstęp 1. Charakterystyka obecnego stanu środowiska1.1. Wprowadzenie 1.2. Energetyka konwencjonalna 1.2. l. Paliwa naturalne, zasoby i prognozy zużycia

Bardziej szczegółowo

Reakcje rozpadu jądra atomowego

Reakcje rozpadu jądra atomowego Reakcje rozpadu jądra atomowego O P R A C O W A N I E : P A W E Ł Z A B O R O W S K I K O N S U L T A C J A M E R Y T O R Y C Z N A : M A Ł G O R Z A T A L E C H Trwałość izotopów Czynnikiem decydującym

Bardziej szczegółowo

Jak powstają decyzje klimatyczne. Karol Teliga Polskie Towarzystwo Biomasy

Jak powstają decyzje klimatyczne. Karol Teliga Polskie Towarzystwo Biomasy Jak powstają decyzje klimatyczne Karol Teliga Polskie Towarzystwo Biomasy 1 SCENARIUSZE GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA 2 Scenariusz 1 Powstanie i wdrożenie wspólnej globalnej polityki klimatycznej (respektowanie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY DATOWANIA RADIOWĘGLOWEGO

PODSTAWY DATOWANIA RADIOWĘGLOWEGO Dni Otwarte Wydziału Chemii 2008 PODSTAWY DATOWANIA RADIOWĘGLOWEGO Andrzej Komosa Zakład Radiochemii i Chemii Koloidów UMCS 1 Nagroda Nobla z chemii w roku 1960 Willard Frank Libby 1908-1980 Książka: Radiocarbon

Bardziej szczegółowo

*ZSEE- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny

*ZSEE- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny A B C o ZSEE* *ZSEE- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Co to są elektrośmieci? Nazwą tą określa się wszystkie sprzęty elektryczne i elektroniczne, które są już zepsute, zniszczone bądź po prostu

Bardziej szczegółowo

1. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A1 - POZIOM PODSTAWOWY.

1. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A1 - POZIOM PODSTAWOWY. . JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A - POIOM PODSTAWOWY. Na początek - przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zawarte pod nim polecenia.. Dwie reakcje jądrowe zachodzące w górnych warstwach atmosfery: N + n C + p N +

Bardziej szczegółowo

lskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin CommonGround środki ochrony roślin: ludzie i idee

lskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin CommonGround środki ochrony roślin: ludzie i idee CommonGround środki ochrony roślin: ludzie i idee Idea projektu COMMONGROUND Żywność wolna od chorób i szkodników Dostępność żywności a wybór konsumenta Rolnictwo integrowane Bioróżnorodność Odbiór społeczny

Bardziej szczegółowo

Wpływ zmian klimatycznych na zdrowie mieszkańców Szczecina

Wpływ zmian klimatycznych na zdrowie mieszkańców Szczecina Wpływ zmian klimatycznych na zdrowie mieszkańców Szczecina dr hab. Beata Bugajska Dyrektor Wydziału Spraw Społecznych Urząd Miasta Szczecin Szczecin, 14-15. 02. 2018 Zdrowie definicja Światowej Organizacji

Bardziej szczegółowo

Zadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α

Zadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α Zadanie: 1 (2 pkt) Określ liczbę atomową pierwiastka powstającego w wyniku rozpadów promieniotwórczych izotopu radu 223 88Ra, w czasie których emitowane są 4 cząstki α i 2 cząstki β. Podaj symbol tego

Bardziej szczegółowo

Obliczenia chemiczne

Obliczenia chemiczne strona 1/8 Obliczenia chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Wagowe stosunki stechiometryczne w związkach chemicznych i reakcjach chemicznych masa atomowa

Bardziej szczegółowo

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data 1. Struktura organizmu i funkcje, jakim ona służy ( komórki,

Bardziej szczegółowo

Budowa atomu. Izotopy

Budowa atomu. Izotopy Budowa atomu. Izotopy Zadanie. atomu lub jonu Fe 3+ atomowa Z 9 masowa A Liczba protonów elektronów neutronów 64 35 35 36 Konfiguracja elektronowa Zadanie 2. Atom pewnego pierwiastka chemicznego o masie

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Promieniotwórczość naturalna i promieniotwórczość sztuczna

SCENARIUSZ LEKCJI. TEMAT LEKCJI: Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Promieniotwórczość naturalna i promieniotwórczość sztuczna SCENARIUSZ LEKCJI OPRACOWANY W RAMACH PROJEKTU: INFORMATYKA MÓJ SPOSÓB NA POZNANIE I OPISANIE ŚWIATA. PROGRAM NAUCZANIA INFORMATYKI Z ELEMENTAMI PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Autorzy scenariusza:

Bardziej szczegółowo

Siedziba: Wiedeń Organ naczelny: Konferencja OPEC Organ wykonawczy: Rada Gubernatorów i Komisja Ekonomiczna oraz Sekretariat

Siedziba: Wiedeń Organ naczelny: Konferencja OPEC Organ wykonawczy: Rada Gubernatorów i Komisja Ekonomiczna oraz Sekretariat Kartel umowa państw posiadających decydujący wpływ w tej samej lub podobnej branży, mająca na celu kontrolę nad rynkiem i jego regulację (ceny, podaży, popytu). Nie jest to oddzielna instytucja. OPEC (Organization

Bardziej szczegółowo

1. Zadanie Wymień dwa naturalne źródła zanieczyszczeń atmosfery. 2. Zadanie Podaj dwa przykłady negatywnych skutków kwaśnych opadów.

1. Zadanie Wymień dwa naturalne źródła zanieczyszczeń atmosfery. 2. Zadanie Podaj dwa przykłady negatywnych skutków kwaśnych opadów. 1. Zadanie Wymień dwa naturalne źródła zanieczyszczeń atmosfery. 2. Zadanie Podaj dwa przykłady negatywnych skutków kwaśnych opadów. 3. Zadanie Zaznacz wyjaśnienie pojęcia smog. A. Kryształki lodu osadzone

Bardziej szczegółowo

Oil Peak i Los Ludzkości

Oil Peak i Los Ludzkości Oil Peak i Los Ludzkości Rozdział 1 Ropa naftowa, krew Cywilizacji Technicznej Robert Bériault wersja polska prof. Andrzej Rabczenko, Magdalena Galus Dlaczego uważasz, że ropa jest tak cenna dla Ziemian?

Bardziej szczegółowo

Zgodnie z rozporządzeniem wczesne wykrywanie skażeń promieniotwórczych należy do stacji wczesnego ostrzegania, a pomiary są prowadzone w placówkach.

Zgodnie z rozporządzeniem wczesne wykrywanie skażeń promieniotwórczych należy do stacji wczesnego ostrzegania, a pomiary są prowadzone w placówkach. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych Joanna Walas Łódź, 2014

Bardziej szczegółowo

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby Substancja organiczna po wprowadzeniu do gleby ulega przetworzeniu i rozkładowi przez

Bardziej szczegółowo

Reakcje syntezy lekkich jąder

Reakcje syntezy lekkich jąder Reakcje syntezy lekkich jąder 1. Synteza jąder lekkich w gwiazdach 2. Warunki wystąpienia procesu syntezy 3. Charakterystyka procesu syntezy 4. Kontrolowana reakcja syntezy termojądrowej 5. Zasada konstrukcji

Bardziej szczegółowo

Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła

Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła Bożena Ewa Matusiak UŁ REC 2013 2013-11-24 REC 2013 Nałęczów 1 Agenda 1 2 3 Wprowadzenie Model prosumenta i model ESCO Ciepło rozproszone a budownictwo

Bardziej szczegółowo