KOMPUTER SI A KALKULACJI KOMPUTER. cz. 28. Australopitek i Homo habilis cz³owiek pierwotny. Homo sapiens cz³owiek rozumny.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KOMPUTER SI A KALKULACJI KOMPUTER. cz. 28. Australopitek i Homo habilis cz³owiek pierwotny. Homo sapiens cz³owiek rozumny."

Transkrypt

1 cz. 28 KOMPUTER SI A KALKULACJI Piotr Kawalerowicz Australopitek i Homo habilis cz³owiek pierwotny. Homo sapiens cz³owiek rozumny. Pierwsze wyraÿne przejawy tzw. kultury rolnej uprawy, co poci¹ga za sob¹ pocz¹tki osiad³ego trybu ycia (Mezopotamia, Azja Wschodnia, Meksyk, Peru). Powstaje abakus pierwszy znany mechanizm obliczeniowy. 42 Jedn¹ z najbardziej ludzkich, spoœród wielu charakterystycznych dla cz³owieka cech, jest ciekawoœæ. W po³¹czeniu z uporem, pracowitoœci¹ i dociekliwoœci¹ czêsto by³a Ÿród³em odkryæ zarówno tych popychaj¹cych cywilizacjê do przodu, jak i tych, które na lata pogr¹- a³y j¹ w mrokach. Jaka jest historia wynalazków i odkryæ, sk¹d siê bra³y, kto i gdzie ich dokonywa³, jaki by³ ich dalszy los i wp³yw na cywilizacje? KOMPUTER Powstanie pierwszego komputera nierozerwalnie zwi¹zane jest z histori¹ kalkulatora (opisan¹ w poprzednim 27. odc. ) i opiera siê na tych samych odkryciach z dziedziny techniki, matematyki czy elektroniki. Podobna jest te przyczyna ich skonstruowania, któr¹ by³a potrzeba dokonywania obliczeñ, a póÿniej coraz bardziej skomplikowanych dzia³añ, mo liwych do zrealizowania za pomoc¹ maszyn obliczeniowych. Komputer od tradycyjnego kalkulatora odró nia zdolnoœæ do wielokrotnego wykonywania automatycznie powtarzalnych obliczeñ wg okreœlonego wzorca (algorytmu), który nazywamy programem. Podczas gdy kalkulatory mog¹ zwykle wykonywaæ tylko pojedyncze dzia³ania, komputer to urz¹dzenie wielofunkcyjne o bardzo szerokim zastosowaniu. To w³aœnie mo liwoœæ programowania i wielozadaniowoœæ jest decyduj¹cym wyró nikiem. Historiê komputerów mo na podzieliæ na generacje. W pocz¹tkowym okresie rozwoju komputerów powsta³y komputery tzw. zerowej generacji, zbudowane na przekaÿnikach i elementach mechanicznych. Konstruktorem pionierem by³ angielski matematyk i wynalazca Charles Babbage, który zauwa y³, e wiele zadañ matematycznych mo na wykonaæ za pomoc¹ maszyny. W 1822 r. rozpocz¹³ pracê nad konstrukcj¹ Difference Engine urz¹dzenia, które mog³oby rozwi¹zywaæ równania ró niczkowe. Dziesiêæ lat póÿniej Babbage podj¹³ siê budowy maszyny analitycznej, której zasada dzia³ania by³a podobna do wspó³czesnych komputerów. Maszyna ta mia³a wykonywaæ Szkot John Napier odkry³ logarytmy. Zauwa y³, e zamieniaj¹c liczby na logarytmy, mo na sprowadziæ operacjê mno enia do du o prostszej operacji dodawania. We Francji Blaise Pascal konstruuje Pascalinê mechaniczn¹ maszynê, która potrafi dodawaæ liczby. Zosta³a ona uznana za pierwsz¹ maszynê licz¹c¹. Samuel Morland konstruuje w Anglii mechaniczny kalkulator, który potrafi dodawaæ i odejmowaæ. Gottfried Wilhelm Leibniz, niemiecki filozof i matematyk, formu³uje idee rachunku ca³kowego i konstruuje maszynê licz¹c¹. Gottfried Wilhelm von Leibniz stworzy³ kalkulator, który móg³ wykonywaæ operacje dodawania, odejmowania, mno enia, dzielenia, a tak e pierwiastkowania. Zasady jego konstrukcji by³y wykorzystywane jeszcze przez kilka stuleci w budowie podobnych urz¹dzeñ. Charles Babbage rozpocz¹³ budowê maszyny ró nicowej (z ang. Difference Engine), która mia³a s³u yæ do rozwi¹zywania równañ ró niczkowych, obliczeñ nawigacyjnych oraz tworzenia tablic matematycznych. Maszyna ta by³a bardzo z³o- Difference Engine No 2 urządzenie Babbage a onym urz¹dzeniem mechanicznym zbudowane w 1991 r. i wymaga³a bardzo du ego nak³adu finansowego. Powsta³ jedynie bardzo ograniczony prototyp. Babbage porzuci³ budowê maszyny ró nicowej na rzecz potê niejszej od niej i bardziej uniwersalnej maszyny analitycznej. Nowa maszyna analityczna mia³a byæ napêdzana silnikiem parowym i wykorzystywaæ mia³a karty dziurkowane dla celów wprowadzania danych. James Ritty sprzedaje swój patent na urz¹dzenie rejestruj¹ce obrót gotówki niejakiemu Jacobowi H. Eckertowi, który póÿniej za- ³o y National Manufacturing Company (póÿniejsza NCR, National Cash Register). Nicola Tesla opatentowa³ elektryczne bramki logiczne. Komputery budowane w oparciu o nie szybko wypar³y du o wolniejsze i wiêksze urz¹dzenia mechaniczne. Sir John Ambrose Fleming, elektrotechnik i radiotechnik angielski, wynalaz³ lampê elektronow¹ i dwuelektrodow¹ (diodê). Lee de Forest stworzy³ lampê trójelektrodow¹, czyli triodê. Taka lampa pe³niæ mo e rolê przekaÿnika, jednak nie zawieraj¹c elementów mechanicznych, dzia³a znacznie szybciej. Lampy elektronowe sta³y siê g³ównym elementem budowy komputerów pierwszej generacji. Vannevar Bush projektuje integraph pierwsz¹ licz¹c¹ maszynê analogow¹, w której u ywa wielu silników elektrycznych i licznych ruchomych czêœci mechanicznych.

2 lat p.n.e lat p.n.e lat p.n.e. ok lat p.n.e. ok p.n.e. w IV tysi¹cleciu p.n.e. ok r. p.n.e ok r. p.n.e p.n.e. /n.e. V 1519 r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r. Homo erectus cz³owiek wyprostowany. Cz³owiek z Cromagnon. Pojawia siê: pismo, ko³o, agiel, wytop metali z rud. Powstaje pierwsze liczyd³o w Babilonii. Umiera Leonardo da Vinci, pozostawiaj¹c po sobie ok stron notatek zawieraj¹cych pomys³y i wynalazki. Jeden z oryginalnych schematów maszyny liczącej; rys. Leonarda da Vinci. Gottfriend Wilhelm von Leibniz skonstruowa³ czterodzia- ³aniow¹ maszynê licz¹c¹. Chocia zdoby³a ona znaczny rozg³os, jej twórca nie zdo³a³ znaleÿæ nikogo chêtnego do jej budowy. Dwa lata póÿniej Leibniz odkry³ rachunek ró niczkowy, ca³kowy, system dwójkowy. Joseph-Marie Jacquard nie bra³ bezpoœredniego udzia³u w rozwoju komputerów, ale jego pomys³ zosta³ póÿniej zaadaptowany do programowania komputerów. Skonstruowa³ on automatyczn¹ maszynê tkack¹ sterowan¹ Portret samego Jacquarda utkany tą maszyną był równie wierny jak portrety olejne. Użyto do niego 24 tysięcy dziurkowanych kart. kartami perforowanymi. W ten sposób mo na by³o tworzyæ bardzo precyzyjne wzory. George Boole, logik i matematyk angielski, opracowa³ rachunek logiczny (zapocz¹tkowany wczeœniej przez Leibniza), oparty na systemie dwójkowym. Rachunek ten rozwin¹³ siê póÿniej w ca³¹ ga³¹ÿ matematyki algebrê Boole a, która jest dzisiaj podstaw¹ wszystkich systemów komputerowych. Firma Herman Hollerith wygrywa rz¹dowy konkurs i wykonuje, w rekordowo krótkim czasie, za pomoc¹ maszyn tabulacyjnych (licz¹cych), spis ludnoœci w USA. Maszyny s³u y³y do wprowadzania, sortowania i podliczania danych i wykorzystywa³y do tego celu dziurkowane karty. Hollerith dziêki swojemu wynalazkowi sta³ siê s³awny i bogaty, w roku 1896 za³o y³ firmê Tabulating Machine Company, na bazie której, po po³¹czeniu z kilkoma innymi firmami, w 1924 r. powstaje IBM. Heike Kamerlingh-Onnes, fizyk holenderski, odkrywa zjawisko nadprzewodnictwa. T.J. Watson zmienia nazwê firmy Tabulating Machine Company na IBM (International Business Machines). John Vincent Atanasoff obmyœla zasady dzia³ania elektronicznego komputera. podstawowe dzia³ania matematyczne, zapamiêtywaæ dane wejœciowe, poœrednie oraz wyniki obliczeñ koñcowych. Instrukcje mia³y byæ zapisywane na kartach dziurkowanych, obliczenia wykonywane przy u yciu pamiêci operacyjnej, a rozwi¹zania drukowane. Projekt ten nie zosta³ jednak zrealizowany z uwagi na ówczesny niski poziom techniki. Istotny wk³ad teoretyczny w budowê komputera wniós³ angielski matematyk Alan Turing. W 1936 r. opracowa³ on teoretyczny model programowalnego urz¹dzenia mechanicznego tzw. maszynê Turinga, która mog³a byæ w ca³oœci zbudowana z czêœci mechanicznych. Za pocz¹tek pierwszej generacji komputerów mo na uznaæ rok Pierwszym powszechnie znanym komputerem by³ Mark I, zbudowany w latach przez Howarda Aikena na Uniwersytecie Harvarda w USA. Mark I by³ ogromn¹ maszyn¹, mia³ 17 metrów d³ugoœci, 2 metry wysokoœci i metr szerokoœci. Zawiera³ ok prze³¹czników, 750 tys. lamp elektronowych, które ³¹czy³o 800 kilometrów przewodów. Druga generacja komputerów powsta³a w latach piêædziesi¹tych wraz z masowym rozwojem pó³przewodników i elektronicznych uk³adów tranzystorowych. Tranzystory pozwoli³y zmniejszyæ przeskalowaæ dotychczas wielkie komputery oraz umo liwi³y budowê maszyn na tyle niezawodnych, e mo liwe sta³o siê ich zastosowanie w wojsku oraz instytucjach gospodarczych. Trzecia generacja komputerów pojawi³a siê w po³owie lat szeœædziesi¹tych i zwi¹zana by³a z zastosowaniem uk³adów scalonych. Postêp w miniaturyzacji pozwoli³ stworzyæ modu³y odpowiedzialne za poszczególne operacje komputera: bramki, uk³ady wykonuj¹ce operacje logiczne, przerzutniki, wzmacniacze, generatory, itp. Dziœ tê skalê okreœla siê skrótem SSI (Small Scale Integration) i wi¹ e siê z trzeci¹ generacj¹ komputerów. Kolejnym krokiem by³o scalenie w formie pojedynczego uk³adu ca³ych jednostek funkcjonalnych: liczników, rejestrów, dekoderów, 43

3 44 W 1945 r. Grace Murray Hopper znalazła w komputerze pierwszą pluskwę (ang. bug) komputerową była to ćma, która dostała się pomiędzy zworki przekaźnika. Wydarzenie tym zabawniejsze, że już wcześniej używano słowa bug do określania błędów w algorytmach. multiplekserów, itp. Skalê tê nazywano œredni¹ skal¹ integracyjn¹, skrót MSI (Middle Scale Integration). Efektem dalszej miniaturyzacji i scalania uk³adów by³o powstanie mikroprocesora. Postêpuj¹ca integracja funkcji zarówno mikroprocesorów, jak i bardziej od nich rozbudowanych mikrokontrolerów czy modu³ów, które zawieraj¹ w jednym uk³adzie scalonym równie uk³ady pamiêci RAM i ROM, wyznacza nastêpn¹ grupê wyrobów tzw. du ej skali integracji LSI (Large Scale Integration). Dalszy postêp w skali scalania to konstrukcje zbudowane z tzw. uk³adów bardzo wielkiej skali integracji VLSI (Very Large Scale Integration), a nastêpna generacja uk³adów nazywanych ULSI (Ultra Large Scale Integration). Zaliczamy je do IV generacji. Ten zaawansowany stopieñ integracji i miniaturyzacji by³ prze³omowy dla rozwoju technologii komputerowych. Umo liwi³ w XX w. np. zast¹pienie 8-bitowych procesorów jednostkami 16- a nastêpnie 32-bitowymi. Co pozwoli³o na rewolucyjne zwiêkszenie mocy obliczeniowej i mo - liwoœci komputerów oraz tworzenie struktur wieloprocesorowych i tzw. superkomputerów. XXI w. to czasy pi¹tej generacji komputerów, urz¹dzeñ o zupe³nie nowych w³aœciwoœciach obejmuj¹cych m.in.: sztuczn¹ inteligencjê, mo liwoœæ konwersacji z operatorem, wejœcie wizyjne (a wiêc równie mo liwoœæ rozpoznawania operatora) oraz mo liwoœæ uczenia siê na podstawie w³asnych doœwiadczeñ... Brzmi jak bajka?! Niemiecki in ynier budownictwa, Konrad Zuse, zbudowa³ komputer Z1, oparty na przekaÿnikach. Urz¹dzenie, nale ¹ce do zerowej generacji, korzysta³o z binarnego systemu liczbowego, tj. systemu dwójkowego; systemu liczbowego, w którym podstaw¹ pozycji s¹ kolejne potêgi liczby 2. Do zapisu liczb potrzebne s¹ wiêc tylko dwa znaki: 0 i 1, co by³o swoist¹ innowacj¹. Wiêkszoœæ komputerów pierwszej generacji u ywa³a bowiem innych systemów, np. dziesiêtnego. William Hewlett i David Packard zak³adaj¹ firmê Hewlett-Packard w gara u w Palo Alto, w Kalifornii. Samuel Wiliams i George Stibitz w Bell Labs buduj¹ Complex Number Calculator komputer pos³uguj¹cy siê liczbami zespolonymi zbudowany na 450 przekaÿnikach. Konrad Zuse stworzy³ swój kolejny komputer (Z3). Tym razem pionierskim ruchem by³o wykorzystanie arytmetyki zmiennoprzecinkowej, czyli reprezentowanie liczb jako pary liczb: mantysy i potêgi dziesi¹tki okreœlaj¹cej rz¹d liczby. Z3 stosowa³ 14-bitow¹ mantysê i 7-bitowy wyk³adnik. Maszyna pamiêta³a dane przy u yciu 1400 przekaÿników i u ywa³a dodatkowych 1200 do obliczeñ i sterowania. W Anglii Turing, Flowers i Newman buduj¹ pierwsz¹ w ca- ³oœci elektroniczn¹ maszynê licz¹c¹ komputer deszyfruj¹cy Colossus. Wêgierski matematyk John von Neumann opublikowa³ raport, w którym opisa³ projekt uniwersalnego komputera, znanego pod nazw¹ maszyny z Princeton, która zak³ada³a jednolit¹ reprezentacjê danych i kodu programu. We wczeœniejszych komputerach program zaszyty by³ w konstrukcji maszyny, w zwi¹zku z czym zmiana programu wymaga³a zmiany po³¹czeñ sprzêtowych. Z3 był bardzo wyrafinowany jak na swoje czasy, na przykład używał on do obliczeń systemu dwójkowego i mógł liczyć na liczbach zmiennoprzecinkowych. Jeden z pierwszych komputerów posłużył do złamania kodu ENIGMY niemieckiej maszyny szyfrującej. J. Presper Eckert i John Mauchly buduj¹ komputer EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer). ENIAC zostaje ukoñczony. Sk³ada³ siê z lamp elektronowych, pobór mocy wynosi³ 130 kw, móg³ wykonaæ 5 tys. operacji dodawania lub 300 operacji mno enia na sekundê, a tak e przechowaæ w pamiêci 20 liczb dziesiêciocyfrowych. ENIAC liczy³ w uk³adzie dziesiêtnym, a jego programowanie polega³o na rêcznej konstrukcji po³¹czeñ na specjalnych tablicach po³¹czeniowych, w przeciwieñstwie do póÿniejszych maszyn, w których konstrukcja fizyczna nie ulega zmianie, a zmienia siê jedynie wykonywany kod. Maurice Wilkes z Cambridge zbudowa³ komputer EDSAC (Electronic Delay Storage Automatic Computer) oparty na idei von Neumanna i raportach jego grupy buduj¹cej EDVACa (Electronic Discrete Variable Automatic Computer). EDSAC mia³ 500 khz zegar i wykonywa³ wiêkszoœæ instrukcji w czasie 1500 ms.

4 1937 r r r r r r r. 31 V 1943 r r r. 14 II 1946 r r r r r. Alan Turing opublikowa³ swoj¹ teoriê maszyny uniwersalnej zwanej dzisiaj maszyn¹ Turinga. Maszyna sk³ada³a siê z potencjalnie nieskoñczonej taœmy z komórkami pamiêci i ruchomej g³owicy wykonuj¹cej kilka podstawowych instrukcji, takich jak przesuniêcie w prawo lub w lewo o jedn¹ komórkê, zmiana stanu bie ¹cej komórki, wpisanie 0 b¹dÿ 1 w bie ¹c¹ komórkê. Tak skonstruowana maszyna mo e realizowaæ ca³kiem z³o one algorytmy (zadania logiczne). Howard H. Aiken, absolwent Harvardu, konstruuje w USA urz¹dzenie oficjalnie znane jako Automatyczny, Sterowany Sekwencyjnie Kalkulator IBM (the IBM Automatic Sequence Controlled Calculator ASCC), nazywane te : Harvard Mark 1. W Moore School of Electrical Engineering w Filadelfii powstaje ENIAC (Electronic Numerical Interpreter And Calculator), pierwszy na œwiecie komputer, konstruowany przez J.P. Eckerta i J.W. Mauchly ego na Uniwersytecie Pensylwanii, dla potrzeb obliczeñ balistycznych Marynarki Wojennej USA. Mark I jest uważany za pierwszy cyfrowy komputer, jednakże jego architektura różni się nieco od nowoczesnych maszyn. Urządzenie składało się z wielu kalkulatorów pracujących nad fragmentami tego samego problemu pod kierunkiem pojedynczej jednostki sterującej. Instrukcje były wczytywane z taśmy papierowej, dane dostarczano na kartach perforowanych, a urządzenie to mogło wykonywać operacje jedynie w takiej kolejności, w jakiej były pobierane. Pracownicy Bell Telephone Laboratories, William Bradford Shockley, J. Bardeen i W.H. Brattain wynajduj¹ tranzystor, za co otrzymuj¹ Nagrodê Nobla w 1956 r. By³ to bardzo istotny zwrot w kierunku miniaturyzacji i przyspieszenia dzia³ania komputerów. Powstaj¹ pierwsze magnetyczne noœniki danych. S¹ to sporej wielkoœci bêbny magnetyczne. Richard Hamming opracowuje sposób wykrywania b³êdów w programach. Mauchly i Eckert po sporach z Uniwersytetem w Princeton co do praw do budowy EDVAC-a odeszli do w³asnej firmy, gdzie skonstruowali BINAC-a (Binary Automatic Computer). Wykonywa³ on 3500 dodawañ lub 1000 mno eñ na sekundê. IBM PC Model 5150 z drukarką z 1981 r. Czy wiesz, e... Wspó³czeœnie komputery dzieli siê na: komputery osobiste o rozmiarach umo liwiaj¹cych ich umieszczenie na biurku, u ywane zazwyczaj przez pojedyncze osoby komputery mainframe czêsto o wiêkszych rozmiarach, których zastosowaniem jest przetwarzanie du- ych iloœci danych na potrzeby ró nego rodzaju instytucji, pe³nienie roli serwerów itp. superkomputery najwiêksze komputery o ogromnej mocy obliczeniowej, najczêœciej u ywane do czasoch- ³onnych obliczeñ naukowych i symulacji skomplikowanych systemów. komputery wbudowane (lub osadzone, ang. embedded) specjalizowane komputery s³u ¹ce do sterowania urz¹dzeniami automatyki przemys³owej itp. Moc obliczeniowa CHIPendejlsi Biokomputer Z przymru eniem oka 45

5 Twórcy ENIAC-a tworz¹ UNIVAC (Universal Automatic Computer) pierwszy komercyjnie sprzedawany komputer. Komputer IBM 650 zostaje wprowadzony do masowej sprzeda y. Pojawi³ siê pierwszy komputer z systemem operacyjnym (IBM 704). 46 Konsola komputera UNIVAC Warto poznaæ Komputer (z ang. computer od ³ac. computare, dawne nazwy: mózg elektronowy, elektroniczna maszyna cyfrowa, maszyna matematyczna) to w najszerszym znaczeniu maszyna (urz¹dzenie) licz¹ca, s³u ¹ca do przetwarzania wszelkich infor- Komputer PDP8e macji, które da siê zapisaæ w formie ci¹gu cyfr albo sygna³u ci¹g³ego. Najpopularniejszym obecnie rodzajem komputera jest stacjonarny komputer osobisty, z tego powodu potocznie traktowany jako synonim komputera w ogóle. Efekt miniaturyzacji nośników pamięci: duży dysk pochodzi z systemu IBM z 1984 r. i ma objętość 4 megabajtów, obok twardy dysk z 1999 r. o pojemności 6 GB może pomieścić 1500 razy więcej informacji. Do przygotowania kalendarium wykorzystano materia³y Ÿród³owe: Kronika Techniki Praca zbiorowa, wyd. WEP PWN, Robert Ligonnière, Prehistoria i historia komputerów, Zak³ad Narodowy im. Ossoliñskich Wydawnictwo, Wroc³aw Jack Kilby (Texas Instruments) i Robert Noyce (FairChild Semiconductors) skonstruowali pierwszy obwód scalony. Fernando Corbato z MIT wykorzystuje podzia³ czasu procesora, umo liwiaj¹c pracê na nim jednoczeœnie kilku u ytkownikom. Firma DEC (Digital Equipment Corporation) stworzy³a pierwszy minikomputer (PDP-5). Na Uniwersytecie w Pensylwanii nadano pierwszy tytu³ doktora w dziedzinie informatyki. Pojawi³y siê pierwsze pamiêci pó³przewodnikowe. Intel stworzy³ pierwszy mikroprocesor (Intel 4004). Naukowcy z Xerox PARC opracowuj¹ eksperymentalny komputer PC. U ywa on myszy, sieci Ethernet i GUI. Powstaj¹ procesory w du ej skali integracji. W 1 cm kwadratowym mieœci siê 10 tys. komponentów (m.in. tranzystorów). Intel wyprodukowa³ 8-bitowy procesor 8080, który da³ pocz¹tek komputerom osobistym. Sk³ada siê z 6 tys. tranzystorów. Wyprodukowano pierwszy komputer osobisty Altair. By³ on wyposa- ony w 256 bajtów pamiêci, a programowanie polega³o na manipulowaniu szeregiem prze³¹czników. W czerwcu Intel przedstawia pierwszy 16-bitowy procesor 8086 (4,77 MHz). Sk³ada³ siê z 29 tys. tranzystorów. Pierwszy IBM PC rozpocz¹³ szybki rozwój komputerów osobistych. IBM og³asza otwart¹ architekturê, co pozwala innym producentom tworzyæ w³asne modele komputerów PC. Sony przedstawia CD-ROM. Powstaje Windows 1.0, graficzny system operacyjny opracowany przez firmê Microsoft. Hewlett-Packard wprowadzi³ pierwsze komputery z procesorami RISC (Reduced Instruction Set PIM/m-1 to komputer piątej generacji Computer). (FGCS). Wyprodukowany zostaje pierwszy film pe³nometra owy przy zastosowaniu wy³¹cznie techniki komputerowej Toy Story. Steve Jobs przedstawia komputer imac (procesor 233 MHz Power- PC G3, 32 MB RAM, 4 GB dysk twardy, 24X CD-ROM, 15-calowy monitor zestaw kosztowa³ 1299 USD).

6 1950 r r r r r r r r r r r r r r r r. 18 VII 1968 r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r. III 1993 r r. VI 1998 r r r. Alan Turing zrealizowa³ swój wczeœniejszy projekt, buduj¹c ACE (Automatic Computing Engine). Zakoñczono prace nad EDVAC. W nim testowano pierwsze dyski magnetyczne. Texas Instruments przedstawia tranzystor krzemowy, który jest tañszy w produkcji od germanowego. John McCarthy tworzy Wydzia³ Sztucznej Inteligencji na MIT. Frank Rosenblatt zbudowa³ perceptron jedn¹ z pierwszych sieci neuronowych. Tê datê mo na uwa aæ za narodziny sztucznej inteligencji jako dziedziny nauki. Firma DEC przedstawia PDP-1, pierwszy komputer wyposa- ony w monitor i klawiaturê. Pojawi³y siê pierwsze wielozadaniowe systemy komputerowe (IBM 709 i Stretch). Powstaje program Eliza, który wykazuje pewne przejawy inteligencji. Potrafi prowadziæ proste rozmowy z cz³owiekiem. Pojawi³y siê komputery trzeciej generacji (na obwodach scalonych). IBM konstruuje pierwsz¹ dyskietkê. Robert Noyce, Andy Grove i Gordon Moore zak³adaj¹ firmê Intel. Dennis Ritchie i Kenneth Thomson opracowuj¹ system operacyjny Unix w firmie Bell Labs. Powsta³a firma Cray Research, daj¹c pocz¹tek erze superkomputerów. IBM wprowadzi³ twarde dyski magnetyczne Winchester. Scelbi Computer Consulting Company oferuje pierwszy zestaw komputerowy do samodzielnego z³o enia, oparty o procesor Intel Cena zestawu z 1 kb pamiêci wynosi 565 USD, dodatkowe 15 KB kosztuje 2760 USD! W kwietniu Bill Gates i Paul Allen zak³adaj¹ firmê Micro-Soft. Potem nazwa zosta³a zamieniona na Microsoft. Steve Jobs i Steve Wozniak buduj¹ komputer Apple I i zak³adaj¹ firmê Apple Computer. Commodore Business Machines prezentuje komputer PET 2001 z procesorem 6502, 4KB RAM, 14KB ROM, klawiatura, monitorem i magnetofonem. W lutym Sinclair Research przedstawia komputer ZX80, wykorzystuj¹cy 8-bitowy procesor NEC 3,25 MHz i maj¹cy 1 Kb RAM oraz 4KB ROM. W lutym Intel prezentuje 16-bitowy procesor (6 MHz). Zawiera on 134 tys. tranzystorów. Intel przedstawia 32-bitowy procesor Najstarszy brytyjski programowalny komputer zbudowany w 1950 r. w oparciu o konstrukcję ACE Commodore Pet miał 8 MB pamięci i kosztował 600 USD. Komputer Sinclair ZX Spectrum z 1982 r. W kwietniu powstaje procesor Intel 80486, który zawiera 1,2 mln tranzystorów. Powstaje procesor Pentium Zaczêto produkowaæ pierwsze superkomputery o szybkoœci biliona operacji na sekundê. Microsoft wypuszcza system operacyjny Windows 98. IBM tworzy superkomputer Blue Gene, nastêpcê Deep Blue. Jest on tysi¹c razy szybszy od poprzednika i pracuje z prêdkoœci¹ 1 PetaFLOP (równ¹ 1000 teraflopów = = biliard = tysi¹c bilionów operacji zmiennoprzecinkowych na sekundê). 47

Historia maszyn liczących

Historia maszyn liczących Historia maszyn liczących pierwsze potrzeby liczenia już w czasach, kiedy ludzie żyli w jaskiniach i lasach (religia, jesienne zbiory). Zaczęto liczyć nacięcia na drewnie, znaki na ścianach pierwszy kalendarz

Bardziej szczegółowo

2014-10-15. Historia komputera. Architektura komputera Historia komputera. Historia komputera. Historia komputera. Historia komputera

2014-10-15. Historia komputera. Architektura komputera Historia komputera. Historia komputera. Historia komputera. Historia komputera Architektura komputera dr inż. Tomasz Łukaszewski 1 2 500 p.n.e: pierwsze liczydło (abakus) Babilonia. 1614kostkiJohnaNapiera szkockiego matematyka pozwalające dodawać i odejmować 3 4 1621suwak logarytmicznyopracowany

Bardziej szczegółowo

Wykład pierwszy Rys historyczny rozwoju sprzętu komputerowego

Wykład pierwszy Rys historyczny rozwoju sprzętu komputerowego Wykład pierwszy Rys historyczny rozwoju sprzętu komputerowego ARK: W1 SG 2005 1/7 Ważniejsze daty w historii rozwoju komputerów 1/5? komputery astronomiczne (Stonehenge)? abak (RYS1a, RYS1b) ok. 1400 astrolabium

Bardziej szczegółowo

Wstęp do architektury komputerów

Wstęp do architektury komputerów Wstęp do architektury komputerów Podręczniki: Willians Stallings: Organizacja i architektura systemu komputerowego, WNT Notatki z wykładu: http://zefir.if.uj.edu.pl/planeta/wyklad_architektura.htm Egzamin:

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów Historia systemów liczących

Architektura komputerów Historia systemów liczących Historia systemów liczących Prezentacja jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w projekcie pt. Innowacyjna dydaktyka bez ograniczeń - zintegrowany rozwój

Bardziej szczegółowo

Systemy operacyjne i sieci komputerowe

Systemy operacyjne i sieci komputerowe Historia komputerów 1 1. Historia komputeryzacji 1620 suwak logarytmiczny narzędzie ułatwiające dokonywanie prostych obliczeń, logarytmowanie. Był stosowany przez inżynierów jeszcze w XX wieku. Wynalazca,

Bardziej szczegółowo

Pytania do egzaminu część historyczna [Na podstawie: http://www.historiainformatyki.za.pl/kalendarium.html]

Pytania do egzaminu część historyczna [Na podstawie: http://www.historiainformatyki.za.pl/kalendarium.html] Pytania do egzaminu część historyczna [Na podstawie: http://www.historiainformatyki.za.pl/kalendarium.html] 1500 Leonardo da Vinci wykonuje szkic prostego kalkulatora mechanicznego. 1600 John Napier buduje

Bardziej szczegółowo

Pracownia Komputerowa. Wyk ad I Magdalena Posiada a-zezula

Pracownia Komputerowa. Wyk ad I Magdalena Posiada a-zezula Pracownia Komputerowa Wyk ad I Magdalena Posiada a-zezula Kontakt Zak ad Cząstek i Oddzia ywań Fundamentalnych pok 4.20, Pasteura 5. http://www.fuw.edu.pl/~mposiada email: Magdalena.Posiadala@fuw.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Jan Kazimirski 1 Opis zajęć Odrobina historii... Elementy techniki cyfrowej Maszynowa reprezentacja danych Budowa i zasady działania współczesnych komputerów Elementy programowania

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych

Architektura systemów komputerowych Architektura systemów komputerowych Grzegorz Mazur Zak lad Metod Obliczeniowych Chemii Uniwersytet Jagielloński 19 kwietnia 2011 Grzegorz Mazur (ZMOCh UJ) Architektura systemów komputerowych 19 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Historia maszyn liczących

Historia maszyn liczących Historia maszyn liczących Krzysztof Grąbczewski Za początek rozwoju maszyn liczących uznaje się powszechnie XVII wiek. Jednak historia samego liczenia sięga zdecydowanie dawniejszych czasów. Pierwsze potrzeby

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Budowa komputera. W teorii i w praktyce

Wykład 2. Budowa komputera. W teorii i w praktyce Wykład 2 Budowa komputera W teorii i w praktyce Generacje komputerów 0 oparte o przekaźniki i elementy mechaniczne (np. Z3), 1 budowane na lampach elektronowych (np. XYZ), 2 budowane na tranzystorach (np.

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl

Architektura Systemów Komputerowych. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl Architektura Systemów Komputerowych Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl Program przedmiotu Struktura i zasada działania prostego systemu mikroprocesorowego Operacje wykonywane przez mikroprocesor i

Bardziej szczegółowo

Technika mikroprocesorowa

Technika mikroprocesorowa Technika mikroprocesorowa zajmuje się przetwarzaniem danych w oparciu o cyfrowe programowalne układy scalone. Systemy przetwarzające dane w oparciu o takie układy nazywane są systemami mikroprocesorowymi

Bardziej szczegółowo

Historia komputerów. Szkoła Podstawowa nr 8 im. Jana Wyżykowskiego w Lubinie

Historia komputerów. Szkoła Podstawowa nr 8 im. Jana Wyżykowskiego w Lubinie Historia komputerów Informatyka - dziedzina nauki, która zajmuje się przetwarzaniem informacji przy pomocy komputerów i odpowiedniego oprogramowania. Historia informatyki: Pierwszymi narzędziami, które

Bardziej szczegółowo

JAKIE IDEE WPŁYNĘŁY NAJSILNIEJ NA ROZWÓJ I EWOLUCJĘ INFORMATYKI?

JAKIE IDEE WPŁYNĘŁY NAJSILNIEJ NA ROZWÓJ I EWOLUCJĘ INFORMATYKI? JAKIE IDEE WPŁYNĘŁY NAJSILNIEJ NA ROZWÓJ I EWOLUCJĘ INFORMATYKI? Dlaczego dla informatyków ważne są liczby? Dlaczego dla informatyków ważne są liczby? bo w pamięci komputerów cyfrowych wszelkie dane (teksty,

Bardziej szczegółowo

algorytm przepis rozwiązania przedstawionego zadania komputer urządzenie, za pomocą którego wykonywane są algorytmy

algorytm przepis rozwiązania przedstawionego zadania komputer urządzenie, za pomocą którego wykonywane są algorytmy Podstawowe pojęcia związane z informatyką: informatyka dziedzina wiedzy i działalności zajmująca się gromadzeniem, przetwarzaniem i wykorzystywaniem informacji, czyli różnego rodzaju danych o otaczającej

Bardziej szczegółowo

Komputer. Spis treści. Komputer 21:56:17

Komputer. Spis treści. Komputer 21:56:17 Komputer Komputer 1 (z ang. computer od łac. computare liczyć, sumować; dawne nazwy używane w Polsce: mózg elektronowy, elektroniczna maszyna cyfrowa, maszyna matematyczna) maszyna elektroniczna przeznaczona

Bardziej szczegółowo

Lata 40-te. Powstaje pierwszy komputer (I generacja)

Lata 40-te. Powstaje pierwszy komputer (I generacja) K OMPUTER - elektroniczna maszyna cyfrowa, urządzenie elektroniczne, służące do automatycznego przetwarzania informacji (danych) przedstawionych cyfrowo (tzn. za pomocą odpowiednio zakodowanych liczb).

Bardziej szczegółowo

Elementy historii INFORMATYKI

Elementy historii INFORMATYKI Elementy historii INFORMATYKI Wykład 2. Elementy historii informatyki HISTORIA INFORMATYKI HISTORIA KOMPUTERÓW Wykład 2. Elementy historii informatyki Prehistoria informatyki: PASCAL i LEIBNIZ (1623 1662)

Bardziej szczegółowo

Elektronika i techniki mikroprocesorowe

Elektronika i techniki mikroprocesorowe Elektronika i techniki mikroprocesorowe Technika cyfrowa Podstawowy techniki cyfrowej Katedra Energoelektroniki, Napędu Elektrycznego i Robotyki Wydział Elektryczny, ul. Krzywoustego 2 trochę historii

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Informatyki. dr inż. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl

Wstęp do Informatyki. dr inż. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl Wstęp do Informatyki dr inż. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl Literatura 1. Brookshear, J. G. (2003). Informatyka w ogólnym zarysie. WNT, Warszawa. 3. Małecki, R. Arendt D. Bryszewski A. Krasiukianis

Bardziej szczegółowo

Historia komputera. Lubię to! - podręcznik

Historia komputera. Lubię to! - podręcznik Historia komputera Lubię to! - podręcznik Plan na dziś Definicja komputera Dlaczego powstał komputer? Historia komputerów Przyrządy do liczenia Co to jest komputer? Definicja z https://www.wikipedia.org/

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki

Podstawy Informatyki Podstawy Informatyki Metalurgia, I rok Krzysztof Wilk Katedra Informatyki Stosowanej i Modelowania wilk@metal.agh.edu.pl tel. 012 617 28 89 Konsultacje: poniedziałek, 11.30-13; B-4, pok. 207 Podstawy Informatyki

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki. Podstawy Informatyki. Warunki zaliczenia. Program wykładów. Metalurgia, I rok. Czym jest informatyka? Z czego się uczyć?

Podstawy Informatyki. Podstawy Informatyki. Warunki zaliczenia. Program wykładów. Metalurgia, I rok. Czym jest informatyka? Z czego się uczyć? Podstawy Informatyki Metalurgia, I rok Krzysztof Wilk Katedra Informatyki Stosowanej i Modelowania wilk@metal.agh.edu.pl tel. 012 617 28 89 Konsultacje: poniedziałek, 11.30-13; B-4, pok. 207 PROGRAM ZAJĘĆ

Bardziej szczegółowo

O informatyce i jej historii. R. Robert Gajewski omklnx.il.pw.edu.pl/~rgajewski

O informatyce i jej historii. R. Robert Gajewski omklnx.il.pw.edu.pl/~rgajewski O informatyce i jej historii R. Robert Gajewski omklnx.il.pw.edu.pl/~rgajewski www.il.pw.edu.pl/~rg s-rg@siwy.il.pw.edu.pl Informatyka (1) Informatyka to gałąź wiedzy związana z procesami:! projektowania,

Bardziej szczegółowo

HISTORIA KOMPUTERÓW 2014/15. Bartosz Klin.

HISTORIA KOMPUTERÓW 2014/15. Bartosz Klin. HISTORIA KOMPUTERÓW 2014/15 Bartosz Klin klin@mimuw.edu.pl http://www.mimuw.edu.pl/~klin/ Komputery w połowie lat 50tych - już nie unikalne urządzenia, bardzo kosztowne i delikatne - raczej drogie produkty,

Bardziej szczegółowo

Informatyka. Prowadzący: Dr inż. Sławomir Samolej D102 C, tel: 865 1766, email: ssamolej@prz-rzeszow.pl WWW: ssamolej.prz-rzeszow.

Informatyka. Prowadzący: Dr inż. Sławomir Samolej D102 C, tel: 865 1766, email: ssamolej@prz-rzeszow.pl WWW: ssamolej.prz-rzeszow. Informatyka Prowadzący: Dr inż. Sławomir Samolej D102 C, tel: 865 1766, email: ssamolej@prz-rzeszow.pl WWW: ssamolej.prz-rzeszow.pl 1 Program zajęć Wykład: Wprowadzenie Budowa i działanie sprzętu komputerowego

Bardziej szczegółowo

Komputery. Komputery. Komputery PC i MAC Laptopy

Komputery. Komputery. Komputery PC i MAC Laptopy Komputery Komputery PC i MAC Laptopy 1 Spis treści: 1. Komputery PC i Mac...3 1.1 Komputer PC...3 1.2 Komputer Mac...3 2. Komputery przenośne...4 2.1 Laptop...4 2.2 Netbook...4 2.3 Tablet...5 3. Historia

Bardziej szczegółowo

Historia komputera. Narzędzia informatyki

Historia komputera. Narzędzia informatyki Historia komputera Narzędzia informatyki 12 października 2015 dr inż. Bartłomiej Prędki Bartlomiej.Predki@cs.put.poznan.pl http://zajecia.predki.com http://ni.predki.com tel. 61 665 2932 pok. 124 CW Konsultacje

Bardziej szczegółowo

Jako pierwszych do liczenia używano palców.

Jako pierwszych do liczenia używano palców. Jako pierwszych do liczenia używano palców. Kolejnymi przedmiotami do liczenia były kamienie. Małe, okrągłe kamyki mogły być używane do wyrażania większych liczb niż starcza na to palców, a posiadały one

Bardziej szczegółowo

HISTORIA KOMPUTERÓW Wyciąg z początkowych fragmentów książki W. Ducha Fascynujący świat komputerów (http://www.fizyka.umk.pl/~duch/book-fsk.

HISTORIA KOMPUTERÓW Wyciąg z początkowych fragmentów książki W. Ducha Fascynujący świat komputerów (http://www.fizyka.umk.pl/~duch/book-fsk. HISTORIA KOMPUTERÓW Wyciąg z początkowych fragmentów książki W. Ducha Fascynujący świat komputerów (http://www.fizyka.umk.pl/~duch/book-fsk.html) 0. Uwagi wstępne Komputery zmieniły ogromnie naszą cywilizację,

Bardziej szczegółowo

Przeszłość i przyszłość informatyki

Przeszłość i przyszłość informatyki Przeszłość i przyszłość informatyki Rodzaj zajęć: Wszechnica Popołudniowa Tytuł: Przeszłość i przyszłość informatyki Autor: prof. dr hab. Maciej M Sysło Redaktor merytoryczny: prof. dr hab. Maciej M Sysło

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji. omówić dokonania w dziedzinie przetwarzania informacji do XIX wieku;

Scenariusz lekcji. omówić dokonania w dziedzinie przetwarzania informacji do XIX wieku; Scenariusz lekcji 1 TEMAT LEKCJI Historia informacji 2 CELE LEKCJI 2.1 Wiadomości Uczeń potrafi: omówić dokonania w dziedzinie przetwarzania informacji do XIX wieku; omówić działanie i zastosowanie pierwszych

Bardziej szczegółowo

Technologie Informacyjne

Technologie Informacyjne page.1 Technologie Informacyjne Wersja: 4 z drobnymi modyfikacjami! Wojciech Myszka 2013-10-14 20:04:01 +0200 page.2 Cel zajęć Cele zajęć: Uaktualnienie i ujednolicenie wiedzy/terminologii oraz zdobycie

Bardziej szczegółowo

Jak liczono dawniej? 1

Jak liczono dawniej? 1 Jak liczono dawniej? 1 SPIS TREŚCI PALCE... 3 KAMIENIE... 4 SYSTEM KARBOWY... 5 ABAKUS:... 6 MECHANICZNY KALKULATOR LEONARDA DA VINCI:... 7 TABLICE NAPIERA:... 8 SUWAK LOGARYTMICZNY:... 9 MECHANICZNY KALKULATOR

Bardziej szczegółowo

Historia Informatyki i komputerów

Historia Informatyki i komputerów Historia Informatyki i komputerów Paweł Dudzik, Adrian Guzik AGH Kraków Kraków, 5 lipca 2011 Paweł Dudzik, Adrian Guzik (AGH Kraków) Historia Informatyki i komputerów Kraków, 5 lipca 2011 1 / 40 Plan wykładu

Bardziej szczegółowo

linkprog programator USB www.rcconcept.pl info@rcconcept.pl

linkprog programator USB www.rcconcept.pl info@rcconcept.pl linkprog programator USB www.rcconcept.pl info@rcconcept.pl 1 linkprog wersja 2.0 Przeznaczenie linkprog to urządzenie umoŝliwiające podłączenie programowalnych urządzeń marki RCConcept do komptera PC

Bardziej szczegółowo

Fascynujący świat komputerów

Fascynujący świat komputerów Barbara Szczepańska INFORMATYKA Barbara Szczepańska Fascynujący świat komputerów Kto wynalazł komputer? Komputery zmieniły ogromnie naszą cywilizację, wpływają bezpośrednio na wiele aspektów naszego życia,

Bardziej szczegółowo

WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA

WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA Program wykładu na studiach dziennych: 1. Wprowadzenie do algorytmiki 2. Struktura algorytmu 3. Struktury danych 4. Język programowania 5. Metody algorytmiczne 6. Poprawność algorytmów 7. Złożoność algorytmów

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do inżynierii przetwarzania informacji

Wprowadzenie do inżynierii przetwarzania informacji Dr inż. Robert Wójcik Wprowadzenie do inżynierii przetwarzania informacji 1. Maszyny i systemy cyfrowe 1.1. Historia komputerów i główne kierunki ich rozwoju 1.2. Reprezentacja informacji w elektronicznych

Bardziej szczegółowo

Informatyka zarys historii informatyki. dr hab. inż. Mikołaj Morzy

Informatyka zarys historii informatyki. dr hab. inż. Mikołaj Morzy Informatyka zarys historii informatyki dr hab. inż. Mikołaj Morzy kontakt dr hab. inż. Mikołaj Morzy tel. +61 665 2961 email Mikolaj.Morzy@put.poznan.pl skype mikolaj.morzy plan przedmiotu historia informatyki

Bardziej szczegółowo

Podstawy informatyki (1)

Podstawy informatyki (1) Podstawy informatyki () wykład : 5 godz ćwiczenia : 5 godz Prowadzący: dr inż Jacek Piątkowski Literatura JG Brookshear, Informatyka w ogólnym zarysie, WNT 3, AV Aho, JD Ullman, Wykłady z informatyki z

Bardziej szczegółowo

dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna

dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna dr hab. Joanna Jędrzejowicz Podstawy informatyki i komputeryzacji Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna Literatura B. Siemieniecki, W. Lewandowski Internet w szkole, Wyd. A. Marszałek 2001, B. Siemieniecki

Bardziej szczegółowo

Nie wiadomo kiedy liczydło rozpowszechnione przez Fenicjan mówi się często, że historia technologii informatycznych polega po prostu na komplikowaniu

Nie wiadomo kiedy liczydło rozpowszechnione przez Fenicjan mówi się często, że historia technologii informatycznych polega po prostu na komplikowaniu Adam Dudek Nie wiadomo kiedy liczydło rozpowszechnione przez Fenicjan mówi się często, że historia technologii informatycznych polega po prostu na komplikowaniu liczydeł. 1623 - Wilhelm Schickard z Tubingen

Bardziej szczegółowo

Maszyny liczace - rys historyczny

Maszyny liczace - rys historyczny SWB - Mikroprocesory i mikrokontrolery - wykład 7 asz 1 Maszyny liczace - rys historyczny pierwszy kalendarz - Stonehenge (obecnie Salisbury, Anglia) skonstruowany ok. 2800 r. pne. abacus - pierwsze liczydła

Bardziej szczegółowo

Sieć komputerowa grupa komputerów lub innych urządzeo połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów, na przykład:

Sieć komputerowa grupa komputerów lub innych urządzeo połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów, na przykład: Sieci komputerowe Sieć komputerowa grupa komputerów lub innych urządzeo połączonych ze sobą w celu wymiany danych lub współdzielenia różnych zasobów, na przykład: korzystania ze wspólnych urządzeo, np.

Bardziej szczegółowo

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury

Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury 1976 r. Apple PC Personal Computer 1981 r. pierwszy IBM PC Komputer jest wart tyle, ile wart jest człowiek, który go wykorzystuje... Hardware sprzęt Software oprogramowanie Komputer IBM PC niezależnie

Bardziej szczegółowo

Budowa Mikrokomputera

Budowa Mikrokomputera Budowa Mikrokomputera Wykład z Podstaw Informatyki dla I roku BO Piotr Mika Podstawowe elementy komputera Procesor Pamięć Magistrala (2/16) Płyta główna (ang. mainboard, motherboard) płyta drukowana komputera,

Bardziej szczegółowo

Komputer historia i budowa. Technologia informatyczna WYKŁAD 1

Komputer historia i budowa. Technologia informatyczna WYKŁAD 1 Komputer historia i budowa Technologia informatyczna WYKŁAD 1 HISTORIA 4000-1200 p.n.e. - Sumerowie zaczynają zapisywać transakcje handlowe na glinianych tabliczkach. 3000 p.n.e. - Powstaje pierwsze liczydło

Bardziej szczegółowo

Elementy cyfrowe i układy logiczne

Elementy cyfrowe i układy logiczne Elementy cyfrowe i układy logiczne Wykład Legenda Zezwolenie Dekoder, koder Demultiplekser, multiplekser 2 Operacja zezwolenia Przykład: zamodelować podsystem elektroniczny samochodu do sterowania urządzeniami:

Bardziej szczegółowo

Budowa systemów komputerowych

Budowa systemów komputerowych Budowa systemów komputerowych dr hab. inż. Krzysztof Patan, prof. PWSZ Instytut Politechniczny Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie k.patan@issi.uz.zgora.pl Współczesny system komputerowy System

Bardziej szczegółowo

Podstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia

Podstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia Budowa komputera Schemat funkcjonalny i podstawowe parametry Podstawowe pojęcia Pojęcia podstawowe PC personal computer (komputer osobisty) Kompatybilność to cecha systemów komputerowych, która umoŝliwia

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 0151/18/2006 Wójta Gminy Kornowac z dnia 12 czerwca 2006r.

Zarządzenie Nr 0151/18/2006 Wójta Gminy Kornowac z dnia 12 czerwca 2006r. Zarządzenie Nr 0151/18/2006 Wójta Gminy Kornowac z dnia 12 czerwca 2006r. w sprawie: ogłoszenia otwartego konkursu ofert na zadanie publiczne Gminy Kornowac w sprawie realizacji programu zdrowotnego: Ty

Bardziej szczegółowo

Komputery. Historia i budowa.

Komputery. Historia i budowa. Komputery Historia i budowa. 1. Komputer i informatyka. Komputer maszyna elektroniczna przeznaczona do przetwarzania informacji. 2.1. Historia maszyn liczących - komputera Abacus (pol. liczydło) pierwsze

Bardziej szczegółowo

PRACA ZALICZENIOWA Z WORDA

PRACA ZALICZENIOWA Z WORDA PRACA ZALICZENIOWA Z WORDA Wykonał: mgr Henryk Janeczek Olesno, 2011 Test zaliczeniowy z Worda spis treści Numerowanie, punktory.. 3 Tabela. 4 Tekst wielokolumnowy, grafika... 5 Tekst matematyczny, rysunki,

Bardziej szczegółowo

12:00 1 MAJA 2015, CZWARTEK

12:00 1 MAJA 2015, CZWARTEK Mój wymarzony zawód: 12:00 1 MAJA 2015, CZWARTEK Kacper Bukowski, Uczeń klasy III B Gimnazjum nr 164 z Oddziałami Integracyjnymi i Dwujęzycznymi im. Polskich Olimpijczyków w Warszawie www.kto-to-informatyk.pl

Bardziej szczegółowo

Podstawy informatyki (2)

Podstawy informatyki (2) Informacje Podstawy informatyki (2) dr inż Sebastian Pluta pluta@icispczpl Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej informatyka to nauka o przetwarzaniu i przechowywaniu informacji informacja to:

Bardziej szczegółowo

Podstawy informatyki. dr inż. Izabela Szczęch Izabela.Szczech@cs.put.poznan.pl. www.cs.put.poznan.pl/iszczech

Podstawy informatyki. dr inż. Izabela Szczęch Izabela.Szczech@cs.put.poznan.pl. www.cs.put.poznan.pl/iszczech Podstawy informatyki dr inż. Izabela Szczęch Izabela.Szczech@cs.put.poznan.pl www.cs.put.poznan.pl/iszczech PP Plan przedmiotu Wprowadzenie Komputerowa reprezentacja informacji znaków liczb obrazów Budowa

Bardziej szczegółowo

Dla człowieka naturalnym sposobem liczenia jest korzystanie z systemu dziesiętnego, dla komputera natomiast korzystanie z zapisu dwójkowego

Dla człowieka naturalnym sposobem liczenia jest korzystanie z systemu dziesiętnego, dla komputera natomiast korzystanie z zapisu dwójkowego Arytmetyka cyfrowa Dla człowieka naturalnym sposobem liczenia jest korzystanie z systemu dziesiętnego, dla komputera natomiast korzystanie z zapisu dwójkowego (binarnego). Zapis binarny - to system liczenia

Bardziej szczegółowo

O autorze... 9 Wprowadzenie... 11

O autorze... 9 Wprowadzenie... 11 Spis tre ci O autorze... 9 Wprowadzenie... 11 Rozdzia 1. Sterownik przemys owy... 15 Sterownik S7-1200... 15 Budowa zewn trzna... 16 Budowa wewn trzna... 19 Cykl programu oraz tryby pracy... 21 Zestaw

Bardziej szczegółowo

Wstęp do współczesnej inżynierii EKS i komputery sterowane myślami. Andrzej Materka, listopad 2010

Wstęp do współczesnej inżynierii EKS i komputery sterowane myślami. Andrzej Materka, listopad 2010 Politechnika Łódzka Instytut Elektroniki Wstęp do współczesnej inżynierii EKS i komputery sterowane myślami Andrzej Materka, listopad 2010 Jena Meeting, 12-14 December 2008 1/8 Plan wykładu - rozwój urządzeń

Bardziej szczegółowo

Sterownik Silnika Krokowego GS 600

Sterownik Silnika Krokowego GS 600 Sterownik Silnika Krokowego GS 600 Spis Treści 1. Informacje podstawowe... 3 2. Pierwsze uruchomienie... 5 2.1. Podłączenie zasilania... 5 2.2. Podłączenie silnika... 6 2.3. Złącza sterujące... 8 2.4.

Bardziej szczegółowo

Powrót do przeszłości i przyszłości

Powrót do przeszłości i przyszłości Wykład 7 Powrót do przeszłości i przyszłości Krótka (bardzo) historia komputerów: ok. 2600 r. p.n.e. stosowano liczydła zwane abakusami IV w. p.n.e. Euklides w swoim fundamentalnym dziele Elementy podał

Bardziej szczegółowo

HISTORIA KOMPUTERÓW 2015/16. Bartosz Klin.

HISTORIA KOMPUTERÓW 2015/16. Bartosz Klin. HISTORIA KOMPUTERÓW 2015/16 Bartosz Klin klin@mimuw.edu.pl http://www.mimuw.edu.pl/~klin/ Oś czasu Hollerith Torres Turing Shannon Stibitz Aiken 1880 1900 1920 1940 Konrad Zuse (1910-1995) - niemiecki

Bardziej szczegółowo

Algorytm. Krótka historia algorytmów

Algorytm. Krótka historia algorytmów Algorytm znaczenie cybernetyczne Jest to dokładny przepis wykonania w określonym porządku skończonej liczby operacji, pozwalający na rozwiązanie zbliżonych do siebie klas problemów. znaczenie matematyczne

Bardziej szczegółowo

OŚWIADCZENIE O STANIE RODZINNYM I MAJĄTKOWYM ORAZ SYTUACJI MATERIALNEJ

OŚWIADCZENIE O STANIE RODZINNYM I MAJĄTKOWYM ORAZ SYTUACJI MATERIALNEJ OŚWIADCZENIE O STANIE RODZINNYM I MAJĄTKOWYM ORAZ SYTUACJI MATERIALNEJ Niniejsze oświadczenie należy wypełnić czytelnie. W przypadku, gdy zakres informacji wskazany w danym punkcie nie ma odniesienia do

Bardziej szczegółowo

tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 NIP 7343246017 Regon 120493751

tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 NIP 7343246017 Regon 120493751 Zespół Placówek Kształcenia Zawodowego 33-300 Nowy Sącz ul. Zamenhoffa 1 tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 http://zpkz.nowysacz.pl e-mail biuro@ckp-ns.edu.pl NIP 7343246017 Regon 120493751 Wskazówki

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Mikrokontrolery z rdzeniami ARM

Wykład 2. Mikrokontrolery z rdzeniami ARM Źródło problemu 2 Wstęp Architektura ARM (Advanced RISC Machine, pierwotnie Acorn RISC Machine) jest 32-bitową architekturą (modelem programowym) procesorów typu RISC. Różne wersje procesorów ARM są szeroko

Bardziej szczegółowo

Cyfrowe układy scalone

Cyfrowe układy scalone Cyfrowe układy scalone Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Cyfrowe układy scalone Układy cyfrowe

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS INFORMATYCZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW ETAP SZKOLNY BIAŁYSTOK, 22 LISTOPADA 2017 R.

WOJEWÓDZKI KONKURS INFORMATYCZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW ETAP SZKOLNY BIAŁYSTOK, 22 LISTOPADA 2017 R. WOJEWÓDZKI KONKURS INFORMATYCZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW ETAP SZKOLNY BIAŁYSTOK, 22 LISTOPADA 2017 R. INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKA KONKURSU: 1. Sprawdź, czy test zawiera 8 stron. Ewentualny

Bardziej szczegółowo

Systemy wbudowane Mikrokontrolery

Systemy wbudowane Mikrokontrolery Systemy wbudowane Mikrokontrolery Budowa i cechy mikrokontrolerów Architektura mikrokontrolerów rodziny AVR 1 Czym jest mikrokontroler? Mikrokontroler jest systemem komputerowym implementowanym w pojedynczym

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów wer. 7

Architektura komputerów wer. 7 Architektura komputerów wer. 7 Wojciech Myszka 2013-10-29 19:47:07 +0100 Karty perforowane Kalkulator IBM 601, 1931 IBM 601 kalkulator Maszyna czytała dwie liczby z karty, mnożyła je przez siebie i wynik

Bardziej szczegółowo

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Zygmunt Kubiak 2 Centralny falownik (ang. central inverter system) Zygmunt Kubiak 3 Micro-Inverter Mikro-przetwornice działają podobnie do systemów

Bardziej szczegółowo

Komputer i urządzenia z nim współpracujące.

Komputer i urządzenia z nim współpracujące. Komputer i urządzenia z nim współpracujące. Program komputerowy Komputer maszynaelektroniczna przeznaczona do przetwarzania informacji Ogólny schemat działania komputera Podstawowe elementy komputera Większość

Bardziej szczegółowo

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.

Bardziej szczegółowo

UNIWERSALNY PULPIT STEROWANIA

UNIWERSALNY PULPIT STEROWANIA Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (27) nr 1, rok 2011 Tomasz PŁATEK Dariusz PŁATEK UNIWERSALNY PULPIT STEROWANIA Streszczenie: Artykuł omawia możliwość zastosowania uniwersalnego pulpitu sterowniczego zaprojektowanego

Bardziej szczegółowo

gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)

gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10) 5.5. Wyznaczanie zer wielomianów 79 gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10) gdzie stopieñ wielomianu p 1(x) jest mniejszy lub równy n, przy

Bardziej szczegółowo

KARTA PROGRAMOWA - Sylabus -

KARTA PROGRAMOWA - Sylabus - AKADEMIA TECHNICZNO HUMANISTYCZNA KARTA PROGRAMOWA - Sylabus - WYDZIAŁ BUDOWY MASZYN I INFORMATYKI Przedmiot: Automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych Kod przedmiotu: Rok studiów: Semestr: Punkty

Bardziej szczegółowo

Elektronika cyfrowa i mikroprocesory. Dr inż. Aleksander Cianciara

Elektronika cyfrowa i mikroprocesory. Dr inż. Aleksander Cianciara Elektronika cyfrowa i mikroprocesory Dr inż. Aleksander Cianciara Sprawy organizacyjne Warunki zaliczenia Lista obecności Kolokwium końcowe Ocena końcowa Konsultacje Poniedziałek 6:-7: Kontakt Budynek

Bardziej szczegółowo

Automatyzacja pakowania

Automatyzacja pakowania Automatyzacja pakowania Maszyny pakuj¹ce do worków otwartych Pe³na oferta naszej firmy dostêpna jest na stronie internetowej www.wikpol.com.pl Maszyny pakuj¹ce do worków otwartych: EWN-SO do pakowania

Bardziej szczegółowo

Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach?

Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach? Czy przedsiêbiorstwo, którym zarz¹dzasz, intensywnie siê rozwija, ma wiele oddzia³ów lub kolejne lokalizacje w planach? Czy masz niedosyt informacji niezbêdnych do tego, by mieæ pe³en komfort w podejmowaniu

Bardziej szczegółowo

Cyfrowe układy scalone

Cyfrowe układy scalone Cyfrowe układy scalone Ryszard J. Barczyński, 2012 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Publikacja współfinansowana ze środków

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe cel

Sieci komputerowe cel Sieci komputerowe cel współuŝytkowanie programów i plików; współuŝytkowanie innych zasobów: drukarek, ploterów, pamięci masowych, itd. współuŝytkowanie baz danych; ograniczenie wydatków na zakup stacji

Bardziej szczegółowo

STEROWNIKI NANO-PLC NA PRZYKŁADZIE STEROWNIKA LOGO!

STEROWNIKI NANO-PLC NA PRZYKŁADZIE STEROWNIKA LOGO! STEROWNIKI NANO-PLC NA PRZYKŁADZIE STEROWNIKA LOGO! SPIS TREŚCI STEROWNIKI NANO-PLC BUDOWA STEROWNIKA NANO-PLC PARAMETRY LOGO! OPROGRAMOWANIE NARZĘDZIOWE ZESTAW FUNKCJI W LOGO! PRZYKŁADY PROGRAMÓW STEROWNIKI

Bardziej szczegółowo

MikroprocesoryµP i mikrokontroleryµc - wykład 8

MikroprocesoryµP i mikrokontroleryµc - wykład 8 SWB - MikroprocesoryµP i mikrokontroleryµc - wykład 8 asz 1 MikroprocesoryµP i mikrokontroleryµc - wykład 8 Adam Szmigielski aszmigie@pjwstk.edu.pl SWB - MikroprocesoryµP i mikrokontroleryµc - wykład 8

Bardziej szczegółowo

Kto wymyślił komputer

Kto wymyślił komputer Kto wymyślił komputer CO MOŻNA ZNALEŹĆ W INTERNECIE? NAJLEPSZA ODPOWIEDŹ John Eckert i John Willian Mauchly w 1945 r WIKIPEDIA ( ) prawzorem komputera jest abstrakcyjny model zwany maszyną Turinga, a pierwsze

Bardziej szczegółowo

Komputer i urządzenia z nim współpracujące

Komputer i urządzenia z nim współpracujące Temat 1. Komputer i urządzenia z nim współpracujące Realizacja podstawy programowej 1. 1) opisuje modułową budowę komputera, jego podstawowe elementy i ich funkcje, jak również budowę i działanie urządzeń

Bardziej szczegółowo

PRZESŁANKI I PIERWSZE KONCEPCJE AUTOMATYCZNEGO LICZENIA

PRZESŁANKI I PIERWSZE KONCEPCJE AUTOMATYCZNEGO LICZENIA PRZESŁANKI I PIERWSZE KONCEPCJE AUTOMATYCZNEGO LICZENIA Pierwszą maszyną cyfrową, w której operacje wykonywane były za pomocą układów elektronicznych, był ENIAC (Electronic Numerioal Integrator And Computer)

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki Organizacja prostego komputera dydaktycznego

Podstawy Informatyki Organizacja prostego komputera dydaktycznego Podstawy Informatyki Organizacja prostego komputera dydaktycznego alina.momot@polsl.pl http://zti.polsl.pl/amomot/pi Plan wykładu 1 2 Wprowadzenie Architektura maszyny W Rozkazy maszyny W 3 Rozkazy arytmetyczne

Bardziej szczegółowo

HISTORIA KOMPUTERÓW 2014/15. Bartosz Klin.

HISTORIA KOMPUTERÓW 2014/15. Bartosz Klin. HISTORIA KOMPUTERÓW 2014/15 Bartosz Klin klin@mimuw.edu.pl http://www.mimuw.edu.pl/~klin/ Lata 20te, lata 30te: złoty wiek tabulatorów duplikatory gang punchery sortowniki kolatory interpretery multiplikatory

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Kierunek: MECHATRONIKA Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium ROBOTYKA Robotics Forma studiów: stacjonarne Poziom przedmiotu: I stopnia Liczba godzin/tydzień:

Bardziej szczegółowo

Podstawy informatyki. Izabela Szczęch. Politechnika Poznańska

Podstawy informatyki. Izabela Szczęch. Politechnika Poznańska Podstawy informatyki Izabela Szczęch Politechnika Poznańska WPROWADZENIE DO INFORMATYKI Plan wykładu Informatyka jako dziedzina naukowa Zarys historii informatyki Zadania i zastosowania informatyki Kierunki

Bardziej szczegółowo

Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum

Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum 1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum Obowiązująca podstawa programowa nauczania informatyki w gimnazjum, w odniesieniu do propozycji realizacji tych zagadnień w podręcznikach

Bardziej szczegółowo

Zestaw RTG do prześwietleń i zdjęć celowanych z systemem telewizji RTG typ CLISIS ACCESS firmy MECALL - WŁOCHY

Zestaw RTG do prześwietleń i zdjęć celowanych z systemem telewizji RTG typ CLISIS ACCESS firmy MECALL - WŁOCHY Zestaw RTG do prześwietleń i zdjęć celowanych z systemem telewizji RTG typ CLISIS ACCESS firmy MECALL - WŁOCHY CLISIS ACCESS jest przechylną (90 /20 ) ścianką, o konstrukcji umożliwiającej ograniczenie

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis zamówienia

Szczegółowy opis zamówienia ZFE-II.042.2. 24.2015 Szczegółowy opis zamówienia I. Zasady przeprowadzenia procedury zamówienia 1. Zamówienie realizowane jest na podstawie art.70 1 i 70 3 70 5 Kodeksu Cywilnego ( Dz. U. z 2014 r. poz.

Bardziej szczegółowo