Rodzaj opracowania: Brzozie Brzozie Woj. Kujawsko-Pomorskie. Projektant: Iława, październik 2008 r.

Transkrypt

1 Rodzaj opracowania: Ocena oddziaływania na środowisko Bagiennej Doliny Drwęcy Natura 2000, załącznik do raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Obiekt: Budowa sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Wielki Głęboczek z przesyłem kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni w Jajkowie i sieci wodociągowej Jajkowo - Wielki Głęboczek Inwestor: Gmina Brzozie Brzozie Brzozie Woj. Kujawsko-Pomorskie Projektant: Opracował: mgr inŝ. Katarzyna Cap Iława, październik 2008 r.

2 1. WSTĘP Obszar Natura 2000, zgodnie z art.6 obowiązującej ustawy o ochronie przyrody z r. wyróŝnia dwa typy obszarów: - obszary specjalne ochrony ptaków, - specjalne obszary ochrony siedlisk. Obszary Natura 2000 w swoich załoŝeniach tworzą spójną sieć, co oznacza, Ŝe kaŝdy element europejskiej sieci powinien przyczyniać się do zachowania siedlisk i gatunków wymienionych w załącznikach do Dyrektyw. Siedlisko przyrodnicze Przedmiotem ochrony w Natura 2000 są tzw. siedliska przyrodnicze. Zgodnie z ustawą termin ten oznacza obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub antropogeniczny, wyodrębnione cechy geograficzne, abiotyczne i biotyczne. 2. OKREŚLENIE WYSTĘPOWANIA GATUNKÓW ORAZ SIEDLISK, DLA KTÓRYCH WYZNACZONO OBSZAR SPECJALNEJ OCHRONY Ze względu, Ŝe dolina jest ostoją ptaków o randze europejskiej została objęta Obszarem Natura 2000, nazwanym Bagienna Dolina Drwęcy (kod obszaru: PLB ). 2.1 Ochrona przyrody Na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy występują następujące formy ochrony: Rezerwaty przyrody: Rzeka Drwęca (w woj. kujawsko-pomorskim 543,4ha) Park Krajobrazowy: Górznieńsko-Lidzbarski Obszar Chronionego Krajobrazu: Doliny Drwęcy 2.2 PołoŜenie Obszar Bagiennej Doliny Drwęcy (specjalnej ochrony ptaków) o pow. 3134,7 ha jest częścią Doliny Drwęcy na odcinku pomiędzy Toruniem a Olsztynem, którego granica biegnie wzdłuŝ krajowej drogi nr Historia geologiczna i ukształtowanie Kilkanaście tysięcy lat temu spływały, w miejscu obecnej Doliny Rzeki Drwęcy, z północy wody topniejącego lodowca Ŝłobiąc dolinę, później płynęła duŝa rzeka, teraz niewielka Drwęca nadal aktywnie kształtuje swą dolinę, zmieniając kształt swego koryta. Dolina ma od 0,6 do 3,0 km szerokości, zajęta jest przez bagna i łąki, pocięte systemem rowów. Pozostały tu takŝe liczne starorzecza. Koryto rzeki ma charakter naturalny, rzeka silnie meandruje, wczesną wiosną na ogół wylewa, tworząc rozległe rozlewiska. Tutejszy związany z rzeką ekosystem ma postać mozaiki siedlisk złoŝonej z lasów łęgowych, zarośli wierzbowych, trzcinowisk, turzycowisk i róŝnego rodzaju zespołów roślinności bagiennej oraz ekstensywnie uŝytkowanych łąk i pastwisk. 2

3 2.4 Flora Roślinność jest silnie zróŝnicowana. Występują dobrze zachowane gatunki charakterystyczne dla naturalnych dolin rzecznych. Występują tu szuwary o bogatym składzie gatunkowym, trzcinowiska, turzycowiska, łąki, zarośla wierzbowe, lasy iglaste i liściaste oraz roślinność wodna. Na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy moŝna wyróŝnić następujące klasy siedlisk: bagna 6,00 % grunty orne 7,00 % lasy iglaste 30,00 % lasy liściaste 4,00 % lasy mieszane 6,00 % łąki i pastwiska 42,00 % miejsca eksploatacji odkrywkowej 1,00 % tereny rolnicze z duŝym udziałem elementów naturalnych 4,00 % PrzewaŜającymi w Bagiennej Dolinie Drwęcy siedliskami są lasy zajmujące w sumie 46 % powierzchni ostoi, oraz tereny podmokłe w tym łąki i pastwiska stanowiące 42 % obszaru. Siedliska występujące na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy: Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) NiŜowe i górskie świeŝe łąki uŝytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (Ŝywe) Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przewaŝnie z roślinnością z Scheuchzerio- Caricetea) Bory i lasy bagienne i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe 2.5 Fauna DuŜe przestrzenie łąk, zalane tereny, kępy drzew i krzewów, a przede wszystkim słaba ingerencja rolnictwa w ekosystem stwarzają dogodne warunki do występowania bogatej awifauny. Siedliska tutejsze waŝne są dla gatunków roślin, owadów, ryb, płazów, ptaków, nietoperzy i innych zwierząt związanych z nieuregulowaną rzeką nizinną i stosunkowo mało zmienionymi podmokłymi terenami wokół niej. Bagienna Dolina Drwęcy jest ostoją ptaków o randze europejskiej, przede wszystkim ze względu na zatrzymujące się tu podczas wędrówek liczne stada gęsi białoczelnych. Łąki i mokradła nad Drwęcą są waŝnym miejscem Ŝerowania i odpoczynku takŝe wielu innych gatunków ptaków wodnych i błotnych, zatrzymujących się tu podczas wędrówek. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej podróŝniczka, gęgawy i gągoła. W licznym zagęszczeniu występuje rybitwa czarna. W okresie wędrówek stosunkowo duŝe koncentracje osiąga gęś białoczelna, świstun, roŝeniec i płaskonos; występuje pierzowisko gęgawy (do 300 osobników). Ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach powyŝej osobników. 3

4 Ptaki Zimorodek (Alcedo atthis) Gęś białoczelna (Anser albifrons) Orlik krzykliwy (Aquila pomarina) Bąk (Botaurus stellaris) Rybitwa czarna (Chlidonias niger) Bocian biały (Ciconia ciconia) Bocian czarny (Ciconia nigra) Błotnik stawowy (Circus aeruginosus) Derkacz (Crex crex) Łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus) śuraw (Grus grus) PodrtóŜniczek (Luscinia svecica) Kania ruda (Milvus milvus) Zielonka (Porzana parva) Kropiatka (Porzana porzana) Rybitwa rzeczna (Sterna hirundo) Jarzębatka (Sylvia nisoria ) Ptaki migrujące Płaskonos (Anas clypeata) Cyraneczka (Anas crecca) Świstun (Anas penelope) KrzyŜówka (Anas platyrhynchos) Cyranka (Anas querquedula) Krakwa (Anas strepera) Gęgawa (Anser anser) Gęś zboŝowa (Anser fabalis) Głowienka (Aythya ferina) Czernica (Aythya fuligula) Gągoł (Bucephala clangula) Łabędź niemy (Cygnus olor) Łyska (Fulica atra) Kszyk (Gallinago gallinago) Kokoszka (Gallinula chloropus) Śmieszka (Larus ridibundus) Nurogęś (Mergus merganser) Perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus) Perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena) Wodnik (Rallus aquaticus) Perkozek (Tachybaptus ruficollis) Samotnik (Tringa ochropus) Krwa wodziób (Tringa totanus) Czajka (Vanellus vanellus) Ptaki wodno-błotne (waterfowl) 4

5 Ssaki bóbr europejski (Castor fiber) mopek (Barbastella barbastellus) nocek duŝy (Myotis myotis) wydra (Lutra lutra) Płazy Do rzadkich gatunków płazów występujących na tym terenie moŝna zaliczyć: kumak nizinny (Bombina bombina) traszka grzebieniasta (Triturus cristatus) Ryby W Bagiennej Dolinie Drwęcy występuje bogata ichtiofauna z rzadkimi i zagroŝonymi gatunkami, takimi jak: głowacz białopłetwy (Cottus gobio) koza (Cobitis taenia) łosoś atlantycki (Salmo salar) piskorz (Misgurnus fossilis) 3. ZAGROśENIA Istnieje potencjalne zagroŝenie osuszeniem terenu. Przyczyną takiego stanu moŝe być zabudowa brzegów rzeki i przebudowa koryta. Istotne negatywne znaczenie ma równieŝ zanik tradycyjnej gospodarki pastwiskowo - łąkarskiej. Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochroną przeciwpowodziową oraz koryto rzeczne wymagają utrzymywania ich w naleŝytym stanie technicznym. Na obszarze będą prowadzone działania zapewniające swobodny spływ wód oraz lodu. Przy wykonywaniu powyŝszych zadań zachowana zostanie dbałość o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny. Wykonywanie tych prac obejmuje róŝne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego wpływu na całość obszaru Natura OCENA POTENCJALNEGO WPŁYWU PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA STAN OBSZARU NATURA Teren planowanej inwestycji leŝy na obszarze specjalnej ochrony ptaków Natura Bagienna Dolina Drwęcy (kod obszaru: PLB ), który został ustanowiony na mocy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia r. Rozporządzenie nr 26/2004 Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia 18 sierpnia 2004 roku w sprawie zakazów obowiązujących w obszarach chronionego krajobrazu w województwie kujawsko-pomorskim (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. Nr 120, poz. 2017) reguluje moŝliwość lokalizowania nowych obiektów w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska. Większa część sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej znajduje się poza obszarem Natura Jedynie 1700 m rurociągów obydwu sieci wejdzie w obszar specjalnej ochrony ptaków. Ingerencję inwestycji w obszar Natura 2000 podzielono na trzy odcinki: 1) Odcinek A-B o długości 750 m przebiega w terenie Natura 2000 po obrzeŝu obszaru specjalnej ochrony ptaków. Teren ten jest wykorzystywany rolniczo, jako pola uprawne. Rurociągi będą układane w wykopie otwartym. 5

6 2) Odcinek B-C o długości 230 m przebiega po obrzeŝu obszaru Natura Stanowi go teren siedliskowy (zabudowania gospodarstwa rolnego) oraz pastwiska. Rurociągi będą układane w wykopie otwartym. 3) Odcinek C-D o długości około 720 m przebiega po obrzeŝu obszaru specjalnej ochrony ptaków i specjalnych obszarów ochrony siedlisk. Na tym odcinku inwestycja przebiega przez tereny rolnicze, łąki i pastwiska oraz w ciągu istniejących dróg i duktów leśnych, bez ingerencji w istniejący drzewostan. Rurociągi będą układane w wykopie otwartym. Przejście pod rzeką Drwęca wykonane będzie metodą przecisku kontrolowanego na długości około 150 m z uwagi na słabonośne grunty występujące w podłoŝu tego terenu oraz jak najmniejszą ingerencję w obszar Natura Proponowane rozwiązania projektowe sieci kanalizacji sanitarnej z przesyłem kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni oraz sieci wodociągowej W raporcie. przedstawiono w sposób szczegółowy załoŝenia projektowe obejmujące budowę sieci kanalizacji sanitarnej z przesyłem ścieków kolektorami tłocznymi do oczyszczalni oraz sieci wodociągowej. Z załoŝeń tych wynikają następujące wnioski: 1. Planowane przedsięwzięcie polega na budowie sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Wielki Głęboczek z przesyłem kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni w Jajkowie, w układzie liniowym, jako sieć grawitacyjno-tłoczna oraz sieci wodociągowej Jajkowo-Wielki Głęboczek. Obie sieci wykonane będą z rur PVC i PE. Prace budowlane związane z realizacją sieci kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej wykonane będą w technologii tradycyjnej równolegle. 2. Raport wykazał stopień zagroŝenia środowiska przyrodniczego i zdrowia ludzi, jaki moŝe wynikać z realizacji omawianej inwestycji. Przyjęte w projekcie rozwiązania techniczne i technologiczne są zgodne z zamierzeniami Inwestora, Urzędu Gminy Brzozie i nie stoją w sprzeczności z obowiązującymi przepisami. Ocenę rozwiązań projektowych sporządzono na podstawie istniejących przepisów i aktów prawnych, dla inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko, do których zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. (Dz. U. Nr 257 poz ze zmianami: z 2005 r. Dz. U. Nr 92 poz. 769, z 2007 r. Dz. U. Nr 158, poz. 1105) zalicza się kanały zbiorcze przeznaczone do zbierania ścieków, z co najmniej dwóch kanałów bocznych. A takŝe na podstawie istniejących przepisów i aktów prawnych, dla inwestycji mogących oddziaływać na środowisko, do których zaliczone są inwestycje mogące znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000 (art. 51 ust. 1, pkt 3 UPoś), nie będące przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko wymienionymi w rozporządzeniu OOŚ (art. 46 ust. 1 pkt 2 UPoś), a wymagającymi uzyskania jednej z decyzji określonych w art. 46 ust. 4 UPoś. Raport obejmuje główne i najistotniejsze elementy środowiska: Ochronę wód powierzchniowych Ochronę powierzchni ziemi i wód podziemnych Ochronę powietrza atmosferycznego Ochronę przed hałasem Oddziaływanie inwestycji na zdrowie ludzi oraz świat zwierzęcy i roślinny 3. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Wielki Głęboczek z przesyłem kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni w Jajkowie i sieci wodociągowej Jajkowo Wielki Głęboczek, gmina Brzozie, wg opiniowanego projektu jest inwestycją poŝądaną 6

7 poniewaŝ w istotny sposób poprawi ona stan środowiska na obszarze gminy Brzozie oraz wyeliminuje odprowadzanie nieczystości ciekłych do bezodpływowych zbiorników na ścieki (szamb) o zróŝnicowanym stopniu szczelności. Rozwiązania techniczne i technologiczne w sposób istotny przyczynią się do poprawy stanu sanitarnego aglomeracji wiejskiej. 4. Oddziaływanie inwestycji na środowisko ogranicza się jedynie do nieistotnej emisji hałasu w miejscu przepompowni ścieków oraz nieznaczącej emisji substancji gazowych z kominków wentylacyjnych. Jednak przy zastosowaniu rozwiązań przyjętych w koncepcji projektowej uciąŝliwości te nie będą występowały w istotnych ilościach. 5. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej nie spowoduje istotnego naruszenia norm ochrony środowiska, poza stosunkowo niewielkimi i okresowymi uciąŝliwościami związanymi z jej budową. Wszelkie prace budowlane i konserwacyjne naleŝy przeprowadzać poza sezonem lęgowym, by do minimum ograniczyć ingerencję człowieka w środowisku przyrodniczym w trakcie eksploatacji sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej. Wokół terenu przewidzianego na budowę sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej znajdują się: - w znacznej przewadze pola uprawne (uprawa kukurydzy), a takŝe zabudowania gospodarstwa rolnego, łąki, pastwiska oraz w niewielkim stopniu teren zalesiony. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej z kolektorami tłocznymi oraz sieci wodociągowej nie wpłynie negatywnie na okres lęgowy występujących na tym terenie ptaków oraz innych gatunków zwierząt. 6. Szybka budowa sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej spowoduje: Uregulowanie gospodarki ściekowej i wodnej miejscowości Wielki Głęboczek Ograniczenie ilości zanieczyszczeń przedostających się do wód i gleby Poprawę stanu infrastruktury technicznej Wyeliminowanie konieczności odprowadzania nieczystości ciekłych do bezodpływowych zbiorników na ścieki o zróŝnicowanym stopniu szczelności Poprawę stanu czystości wód podziemnych i powierzchniowych Wyeliminowanie ograniczeń wynikających z braku wody dobrej jakości oraz zanieczyszczenia środowiska Likwidacje nieszczelnych zbiorników oraz ograniczenie nielegalnych zrzutów bezpośrednio do odbiorników, co wpłynie na poprawę stanu wód Poprawę atrakcyjności terenów przeznaczonych pod inwestycję Podniesienie standardu Ŝycia mieszkańców oraz zwiększenie moŝliwości inwestycyjnych, w tym równieŝ proekologicznych (rozwój turystyki) Wyrównanie szans rozwojowych terenów wiejskich Ochronę doliny rzeki Drwęcy 7. Projektowane przedsięwzięcie pozwoli na realizację strategii gminy: Zachowanie wysokich walorów przyrodniczo-krajobrazowych obszaru gminy oraz rozwój infrastruktury słuŝącej ochronie środowiska w celu poprawy jakości Ŝycia mieszkańców i zaktywizowania rozwoju gospodarczego gminy, w tym turystyki i rekreacji. 7

8 5. OCENA WPŁYWU ŚCIEKÓW PRZESYŁANYCH Z MIEJSCOWOSCI WIELKI GŁĘBOCZEK DO OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W JAJKOWIE NA WODY RZEKI DRWĘCY Drwęca to rzeka w północnej Polsce na Pojezierzu Mazurskim i Pojezierzu Chełmińsko- Dobrzyńskim, prawy dopływ dolnej Wisły. Długość rzeki wynosi 253 km, a powierzchnia dorzecza km 2. Wypływa ze wschodnich stoków Góry Dylewskiej na wysokości 191 m n.p.m., płynie na południowy zachód i uchodzi do Wisły. ZałoŜenia projektowe dla omawianej sieci kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej przewidują sprawny przesył ścieków z miejscowości Wielki Głęboczek do oczyszczalni ścieków w Jajkowie szczelną siecią przesyłową. Z uwagi na ilość ścieków przewidzianych do oczyszczenia pochodzących z miejscowości Wielki Głęboczek oraz ukształtowanie terenu zastosowano grawitacyjno- tłoczny system odprowadzania ścieków. Przewidziano wykorzystanie rurociągów z tworzyw sztucznych, co gwarantuje szybki przesył ścieków, a w konsekwencji ograniczenie zagniwania osadów w przewodach kanalizacyjnych. Dodatkowo duŝa szczelność instalacji eliminuje moŝliwość przenikania ścieków do rzeki Drwęcy oraz przyległego terenu. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej wyeliminuje w znacznym stopniu niekontrolowane odpływy ścieków sanitarnych do gruntu i pobliskich cieków, a takŝe konieczność gromadzenia ścieków w zbiornikach wybieralnych (tzw. szambach ). Wpłynie to w sposób pośredni pozytywnie na stan obszaru Natura 2000 w obrębie rzeki Drwęcy, poprawę czystości wód powierzchniowych oraz stanu czystości wód podziemnych. 6. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DLA DANEJ INWESTYCJI. Rozwiązaniami alternatywnymi są: 1) Niepodejmowanie budowy sieci kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej. 2) Przebieg projektowanych rurociągów przez specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 w bliskim sąsiedztwie z obszarem specjalnej ochrony ptaków. 3) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej do Brzozia Lubawskiego. Opis wariantów: 1. Wariant polegający na niepodejmowaniu przedsięwzięcia nie pozwoli na skanalizowanie największych wsi w gminie Brzozie, do których zalicza się Brzozie oraz Wielki Głęboczek. Miejscowość Wielki Głęboczek zamieszkuje 456 mieszkańców, natomiast Brzozie 997 mieszkańców, co stanowi około 50% ludności zamieszkującej daną gminę. Rozwiązaniem zastępczym byłyby przydomowe oczyszczalnie ścieków. Jednak ze względu na zwartą zabudowę występującą na tym terenie, takie rozwiązanie jest niemoŝliwe do realizacji. Fakt skanalizowania miejscowości Wielki Głęboczek, oparty na oczyszczaniu ścieków przesyłanych siecią kanalizacji sanitarnej do oczyszczalni ścieków w Jajkowie jest bezsporny. Pozwoli to na realizację strategii rozwoju i modernizacji instalacji słuŝących ochronie środowiska na terenie Gminy Brzozie oraz uporządkuje gospodarkę ściekową, która jak dotychczas stanowi powaŝny problem ekologiczny gminy. Przyczyni się takŝe do zmniejszenia ładunku zanieczyszczeń wydostających się do środowiska, a przez to poprawę stanu czystości wód i gruntów. 8

9 2. Wariant drugi polega na transporcie ścieków do centralnej oczyszczalni w Jajkowie trasą przechodzącą przez specjalne obszary ochrony siedlisk Doliny Drwęcy (kod obszaru: PLH 28001) w bliskim sąsiedztwie z obszarem specjalnej ochrony ptaków Bagiennej Doliny Drwęcy (kod obszaru: PLB ). Teren Natura 2000 w tym obszarze przylega do drogi krajowej numer 15. W wyniku tego naleŝałoby poprowadzić rurociągi po drugiej stronie drogi przechodząc dwukrotnie pod nią. Z przeprowadzonej analizy alternatywnej trasy rurociągu wynika, iŝ obszar specjalnej ochrony siedlisk Natura 2000 jest terenem zdecydowanie bardziej bagiennym, niŝ obszar na którym planuje się lokalizację projektowanej inwestycji. Tereny bagienne to przede wszystkim torfowiska na których rosną zbiorowiska mszarno turzycowe, bogate w takie gatunki jak: turzyca nitkowata, turzyca bagienna, bagnica torfowa, wełnianka wąskolistna, mchy torfowce i mchy brunatne, trzcina pospolita. Tereny bagienne stanowią równieŝ obszar zamieszkiwany przez róŝnorodną grupę ptaków związanych z siedliskami podmokłymi. Poprowadzenie sieci w takim terenie byłaby bardziej niekorzystna dla środowiska, niŝ proponowane usadowienie rurociągów w obszarze Natura 2000, gdzie dominują pola uprawne, łąki i pastwiska. Ponadto naleŝy równieŝ zaznaczyć, Ŝe obszar Natura 2000 od strony południowozachodniej na omawianym terenie dochodzi do istniejącej drogi gminnej, która graniczy z bardzo zróŝnicowaną wysokościowo konfiguracją terenu. Obszar Natura 2000 kończy się u podnóŝa wysokich wzniesień. Prowadzenie w takim terenie sieci jest niekorzystne dla środowiska, poniewaŝ jest to teren o dość licznych zakrzaczeniach i zakrzewieniach. Bagienna Dolina Drwęcy jest ostoją dla ptaków o randze europejskiej. Zakrzewienia tworzą warunki do zachowania potencjału biologicznego wielkiej liczby gatunków. RównieŜ stanowią miejsce schronienia, Ŝerowania oraz lęgowe ptactwa. Z uwagi na to, iŝ prace budowlane odbywałyby się przede wszystkim na terenie zakrzaczonym i zakrzewionym, miałoby to bezpośredni wpływ na zamieszkujące te obszary ptaki oraz inne gatunki zwierząt. 3. Wariant trzeci polega na przetłoczeniu ścieków kolektorem wzdłuŝ drogi nr 15 do Brzozia Lubawskiego i dalej do oczyszczalni w Kurzętniku. Zastosowanie takiego rozwiązania jest niemoŝliwe ze względu na brak sieci kanalizacyjnej z Brzozia Lubawskiego do Kurzętnika. Przyjęcie takiej alternatywy omówiono w opracowaniu: Ocena oddziaływania na środowisko Bagiennej Doliny Drwęcy Natura 2000, załącznik do raportu oddziaływania na środowisko dla rozbudowy oczyszczalni ścieków w miejscowości Jajkowo, Gmina Brzozie wraz z kolektorem zrzutowym ścieków oczyszczonych do rzeki Drwęcy. Wnioski: Z przedstawionych wyŝej rozwiązań alternatywnych wynika, iŝ: Wariant 1 jest niemoŝliwy do zrealizowania ze względu na zwartą zabudowę wsi Wielki Głęboczek, co wyklucza zastosowanie przydomowych oczyszczalni ścieków. Wariant 2 spowoduje bardziej niekorzystną ingerencje w obszar Natura 2000, a zwłaszcza w tereny bagienne oraz zakrzewione, które stanowią ostoję dla ptaków wodno-błotnych objętych ochroną. Wariant 3 ze względu na brak sieci kanalizacyjnej z Brzozia Lubawskiego do Kurzetnika jest niemoŝliwy do realizacji. 9

10 Budowa sieci kanalizacji sanitarnej dla miejscowości Wielki Głęboczek z przesyłem kolektorami tłocznymi ścieków do oczyszczalni w Jajkowie i sieci wodociągowej Jajkowo Wielki Głęboczek jest najlepszym rozwiązaniem, poniewaŝ występuje: mała ingerencja w obszar Natura 2000 jedynie 1700 m przebiega w terenie Natura 2000, w tym 980 m po obrzeŝu obszaru specjalnej ochrony ptaków na terenach rolniczych (uprawa kukurydzy) oraz pastwiskach, 720 m przebiega po obrzeŝu obszaru specjalnej ochrony ptaków i specjalnych obszarów ochrony siedlisk na terenach rolniczych, łąkach i pastwiskach oraz w ciągu istniejących dróg i duktów leśnych, bez ingerencji w istniejący drzewostan brak negatywnego oddziaływania inwestycji na środowisko inwestycja nie wpływa negatywnie na obszar Natura KOMPENSACJA PRZYRODNICZA W związku z wykazaniem braku negatywnego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na siedliska przyrodnicze i gatunki zwierząt (ptaków) na obszarze Natura 2000 nie zachodzi potrzeba określenia form i realizacji środków kompensacyjnych. Po wykonaniu robót związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej teren zostanie doprowadzony do stanu pierwotnego. Rurociągi zostaną zaprojektowane w taki sposób, aby ominąć w ciągu istniejących dróg i duktów leśnych istniejący drzewostan oraz nie naruszyć systemu korzeniowego. Przejście pod rzeką Drwęca wykonane będzie metodą przecisku kontrolowanego na długości około 150 m z uwagi na słabonośne grunty występujące w podłoŝu tego terenu oraz jak najmniejszą ingerencję w obszar Natura NADRZĘDNY INTERES PUBLICZNY W chwili obecnej ścieki sanitarne w miejscowości Wielki Głęboczek gromadzone są w zbiornikach zamkniętych, tzw. szambach i dowoŝone do oczyszczalni ścieków w Jajkowie wozami asenizacyjnymi. Z uwagi na to, Ŝe w większości ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych, naleŝy przypuszczać, Ŝe część ścieków jest wywoŝona na nielegalne wylewiska bądź przedostają się do gruntu w sposób niekontrolowany, co prowadzi do znacznego zanieczyszczenia rzek, rowów melioracyjnych i wód podziemnych. Nieszczelność szamb moŝe spowodować przenikanie ścieków do ujęć wodnych, czego skutkiem moŝe być skaŝenie wody w studniach przydomowych. SpoŜywanie skaŝonej fekaliami wody prowadzi do powaŝnych chorób. Sieć kanalizacji sanitarnej wyeliminuje konieczność gromadzenia nieczystości w zbiornikach wybieralnych o zróŝnicowanym stopniu szczelności, które mogą stanowić powaŝne źródło zanieczyszczenia gruntu i wody. Nieregulowana gospodarka ściekowa prowadzi do degradacji środowiska i stanowi potencjalne zagroŝenie dla podziemnych warstw wodonośnych będących źródłem wody pitnej gminy. Budowa sieci kanalizacji sanitarnej ureguluje gospodarkę ściekową miejscowości Wielki Głęboczek, poprawi standard Ŝycia mieszkańców, zwiększy moŝliwości inwestycyjne, w tym proekologiczne, a takŝe stworzy szanse do rozwoju turystyki, wyeliminuje ograniczenia wynikające z zanieczyszczenia środowiska oraz pozwoli na wyrównanie szans rozwojowych terenów wiejskich. Realizacja inwestycji przyniesie wymierny efekt w postaci poprawy stanu infrastruktury technicznej. 9. ODDZIAŁYWANIE SKUMULOWANE Nie występuje skumulowane oddziaływanie na obszar Natura

11 10. WNIOSKI KOŃCOWE 1. Przyjęte w projekcie budowlanym rozwiązania techniczno technologiczne całkowicie zabezpieczają obszary Natura 2000, poniewaŝ: przesył ścieków projektowaną siecią kanalizacji sanitarnej i przesył wody siecią wodociągową spełniać będzie wszystkie warunki wynikające z ustawy z dnia r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. Z 2006 r., Nr 123, poz. 858) ścieki bytowo gospodarcze z miejscowości Wielki Głęboczek przesyłane będą do oczyszczalni ścieków w Jajkowie szczelnymi rurociągami, co wyeliminuje wyciek ścieków surowych do gruntu i rzeki Drwęcy szybki przepływ ścieków ograniczy zagniwanie osadów ściekowych w projektowanej sieci kanalizacji sanitarnej planowana inwestycja w trakcie eksploatacji nie będzie powodować wprowadzenia do środowiska substancji i energii procesy technologiczne prowadzone w projektowanej sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej są realizowane w obiektach zamkniętych, a zastosowane urządzenia to przede wszystkim maszyny zatapialne lub odpowiednio zabudowane urządzenia przepompownie wyposaŝone będą w pompy zatapialne o niskiej emisji hałasu i niskiej energochłonności zastosowane wysokiej klasy urządzenia technologiczne gwarantują sprawny przesył ścieków i wody zastosowanie kanalizacji tłocznej gwarantuje wysoką sprawność układu tłocznego, a grawitacyjnej poprawę bilansu tlenowego ścieków rurociągi zostaną wykonane z rur i kształtek z polietylenu wysokiej gęstości PE HD klasy PE - PN 10, przewody te prowadzone będą w rurach osłonowych klasy PE - 10, co zapewni im całkowitą szczelność sieć grawitacyjna wykonana będzie z rur kanalizacyjnych PVC 4, zapewni ona napowietrzenie ścieków transportowanych kanalizacją ciśnieniową zastosowanie tworzyw sztucznych gwarantuje dobre parametry hydrauliczne (przepływ ścieków z odpowiednią prędkością) oraz odporność instalacji na korozję sieć kanalizacji sanitarnej oraz wodociągowej znajduje się 1,6 m pod powierzchnią terenu, w większości na terenach rolnych oraz łąkach i pastwiskach poza obszarem Natura 2000, przez co nie wpływa negatywnie na szlaki komunikacyjne dla wielu gatunków roślin i zwierząt oraz uniemoŝliwia kolizje ptaków z elementami inwestycji 11

12 odcinek 1700 m sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej przebiega w terenie Natura 2000, w tym 980 m po obrzeŝu obszaru specjalnej ochrony ptaków na terenach rolniczych (uprawa kukurydzy) oraz pastwiskach, 720 m przebiega po obrzeŝu obszaru specjalnej ochrony ptaków i specjalnych obszarów ochrony siedlisk na terenach rolniczych, łąkach i pastwiskach oraz w ciągu istniejących dróg i duktów leśnych, bez ingerencji w istniejący drzewostan. realizacja inwestycji nie będzie powodować zmian w topografii i ukształtowaniu korytarza ekologicznego, jakim jest Bagienna Dolina Drwęcy wpływ przesyłanych ścieków na wody rzeki Drwęcy jest zerowy, gdyŝ nieczystości przesyłane będą szczelnymi rurociągami bezpośrednio do oczyszczalni ścieków w Jajkowie rurociągi to inwestycja zlokalizowana pod powierzchnią terenu, co uniemoŝliwia oddziaływanie na szatę roślinną, kontakt z występującymi na terenie ptakami oraz innymi zwierzętami w fazie eksploatacji kanalizacji nie występuje oddziaływanie na jakość sanitarną powietrza atmosferycznego. UłoŜenie rurociągów ze spadkami zapewniającymi prędkości przepływu równe lub większe od prędkości samooczyszczania się przewodu nie spowoduje powstawania odorów, towarzyszących procesom zagniwania ścieków, a tym samym wyeliminuje uciąŝliwość inwestycji w czasie eksploatacji. po wykonaniu robót związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej teren zostanie doprowadzony do stanu pierwotnego prace budowlane będą prowadzone poza okresem lęgowym, w porze dziennej, przez co ograniczona zostanie emisja zanieczyszczeń do powietrza oraz uciąŝliwość akustyczna odpady powstałe w trakcie budowy inwestycji będą wywiezione poza obszar Natura 2000, przez co nie zostaną naruszone istniejące siedliska przyjęte rozwiązania technologiczne są optymalne do warunków terenowych, glebowych i klimatycznych 2. Po zrealizowaniu sieć kanalizacji sanitarnej z kolektorami tłocznymi i sieć wodociągowa nie będzie uciąŝliwa dla otoczenia, poniewaŝ jej potencjalne oddziaływanie na otoczenie sprowadza się do niewielkich i okresowych uciąŝliwości związanych z ich budową. 3. Brak korzystnych rozwiązań alternatywnych. 4. Za realizacją przedsięwzięcia przemawiają konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego. 5. Nie zachodzi potrzeba wykonania kompensacji przyrodniczej, poniewaŝ planowane przedsięwzięcie nie powoduje negatywnego oddziaływania na siedliska przyrodnicze i gatunki zwierząt na obszarze Natura

13 6. Biorąc pod uwagę wykazany wcześniej zminimalizowany wpływ na: powietrze [ brak odorów], wody powierzchniowe [szczelne rurociągi, ścieki odprowadzane bezpośrednio do oczyszczalni ścieków], powierzchnię ziemi i wody podziemne [szczelne rurociągi], hałas [urządzenia zatapialne]. stwierdzam brak negatywnego wpływu na obszary Natura Opracowała: mgr inŝ. Katarzyna Cap 13