Iława, lipiec 2008 r.

Transkrypt

1 Rodzaj opracowania: Ocena oddziaływania na środowisko Bagiennej Doliny Drwęcy Natura 2000, załącznik do raportu oddziaływania na środowisko. Obiekt: Rozbudowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Jajkowo, Gmina Brzozie wraz z budową kolektora zrzutowego ścieków oczyszczonych do rzeki Drwęcy Inwestor: Gmina Brzozie Brzozie Brzozie Woj. Kujawsko-Pomorskie Projektant: Opracował: mgr inŝ. Katarzyna Cap Iława, lipiec 2008 r.

2 1. WSTĘP Obszar Natura 2000, zgodnie z art.6 obowiązującej ustawy o ochronie przyrody z r. wyróŝnia dwa typy obszarów: - obszary specjalne ochrony ptaków, - specjalne obszary ochrony siedlisk. Obszary Natura 2000 w swoich załoŝeniach tworzą spójną sieć, co oznacza, Ŝe kaŝdy element europejskiej sieci powinien przyczyniać się do zachowania siedlisk i gatunków wymienionych w załącznikach do Dyrektyw. Siedlisko przyrodnicze Przedmiotem ochrony w Natura 2000 są tzw. siedliska przyrodnicze. Zgodnie z ustawą termin ten oznacza obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub antropogeniczny, wyodrębnione cechy geograficzne, abiotyczne i biotyczne. 2. OKREŚLENIE WYSTĘPOWANIA GATUNKÓW ORAZ SIEDLISK, DLA KTÓRYCH WYZNACZONO OBSZAR SPECJALNEJ OCHRONY Ze względu, Ŝe dolina jest ostoją ptaków o randze europejskiej została objęta Obszarem Natura 2000, nazwanym Bagienna Dolina Drwęcy (PLB ). 2.1 Ochrona przyrody Na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy występują następujące formy ochrony: Rezerwaty przyrody: Rzeka Drwęca (w woj. kujawsko-pomorskim 543,4ha) Park Krajobrazowy: Górznieńsko-Lidzbarski Obszar Chronionego Krajobrazu: Doliny Drwęcy 2.2 PołoŜenie Obszar Bagiennej Doliny Drwęcy (specjalnej ochrony ptaków) o pow. 3134,7 ha jest częścią Doliny Drwęcy na odcinku pomiędzy Toruniem a Olsztynem, którego granica biegnie wzdłuŝ krajowej drogi nr Historia geologiczna i ukształtowanie Kilkanaście tysięcy lat temu spływały, w miejscu obecnej Doliny Rzeki Drwęcy, z północy wody topniejącego lodowca Ŝłobiąc dolinę, później płynęła duŝa rzeka, teraz niewielka Drwęca nadal aktywnie kształtuje swą dolinę, zmieniając kształt swego koryta. Dolina ma od 0,6 do 3,0 km szerokości, zajęta jest przez bagna i łąki, pocięte systemem rowów. Pozostały tu takŝe liczne starorzecza. Koryto rzeki ma charakter naturalny, rzeka silnie meandruje, wczesną wiosną na ogół wylewa, tworząc rozległe rozlewiska. Tutejszy związany z rzeką ekosystem ma postać mozaiki siedlisk złoŝonej z lasów łęgowych, zarośli wierzbowych, trzcinowisk, turzycowisk i róŝnego rodzaju zespołów roślinności bagiennej ora ekstensywnie uŝytkowanych łąk i pastwisk. 2

3 2.4 Flora Roślinność jest silnie zróŝnicowana. Występują dobrze zachowane gatunki charakterystyczne dla naturalnych dolin rzecznych. Występują tu szuwary o bogatym składzie gatunkowym, trzcinowiska, turzycowiska, łąki, zarośla wierzbowe, lasy iglaste i liściaste oraz roślinność wodna. Na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy moŝna wyróŝnić następujące klasy siedlisk: bagna 6,00 % grunty orne 7,00 % lasy iglaste 30,00 % lasy liściaste 4,00 % lasy mieszane 6,00 % łąki i pastwiska 42,00 % miejsca eksploatacji odkrywkowej 1,00 % tereny rolnicze z duŝym udziałem elementów naturalnych 4,00 % PrzewaŜającymi w Bagiennej Dolinie Drwęcy siedliskami są lasy zajmujące w sumie 46 % powierzchni ostoi, oraz tereny podmokłe w tym łąki i pastwiska stanowiące 42 % obszaru. Siedliska występujące na obszarze Bagiennej Doliny Drwęcy: Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) NiŜowe i górskie świeŝe łąki uŝytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (Ŝywe) Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przewaŝnie z roślinnością z Scheuchzerio- Caricetea) Bory i lasy bagienne i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe 2.5 Fauna DuŜe przestrzenie łąk, zalane tereny, kępy drzew i krzewów, a przede wszystkim słaba ingerencja rolnictwa w ekosystem stwarzają dogodne warunki do występowania bogatej awifauny. Siedliska tutejsze waŝne są dla gatunków roślin, owadów, ryb, płazów, ptaków, nietoperzy i innych zwierząt związanych z nieuregulowaną rzeką nizinną i stosunkowo mało zmienionymi podmokłymi terenami wokół niej. Bagienna Dolina Drwęcy jest ostoją ptaków o randze europejskiej, przede wszystkim ze względu na zatrzymujące się tu podczas wędrówek liczne stada gęsi białoczelnych. Łąki i mokradła nad Drwęcą są waŝnym miejscem Ŝerowania i odpoczynku takŝe wielu innych gatunków ptaków wodnych i błotnych, zatrzymujących się tu podczas wędrówek. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej podróŝniczka, gęgawy i gągoła; w licznym zagęszczeniu występuje rybitwa czarna. W okresie wędrówek stosunkowo duŝe koncentracje osiąga gęś białoczelna, świstun, roŝeniec i płaskonos; występuje pierzowisko gęgawy (do 300 osobn.). Ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach powyŝej osobników. 3

4 Ptaki Zimorodek (Alcedo atthis) Gęś białoczelna (Anser albifrons) Orlik krzykliwy (Aquila pomarina) Bąk (Botaurus stellaris) Rybitwa czarna (Chlidonias niger) Bocian biały (Ciconia ciconia) Bocian czarny (Ciconia nigra) Błotnik stawowy (Circus aeruginosus) Derkacz (Crex crex) Łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus) śuraw (Grus grus) PodrtóŜniczek (Luscinia svecica) Kania ruda (Milvus milvus) Zielonka (Porzana parva) Kropiatka (Porzana porzana) Rybitwa rzeczna (Sterna hirundo) Jarzębatka (Sylvia nisoria ) Ptaki migrujące Płaskonos (Anas clypeata) Cyraneczka (Anas crecca) Świstun (Anas penelope) KrzyŜówka (Anas platyrhynchos) Cyranka (Anas querquedula) Krakwa (Anas strepera) Gęgawa (Anser anser) Gęś zboŝowa (Anser fabalis) Głowienka (Aythya ferina) Czernica (Aythya fuligula) Gągoł (Bucephala clangula) Łabędź niemy (Cygnus olor) Łyska (Fulica atra) Kszyk (Gallinago gallinago) Kokoszka (Gallinula chloropus) Śmieszka (Larus ridibundus) Nurogęś (Mergus merganser) Perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus) Perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena) Wodnik (Rallus aquaticus) Perkozek (Tachybaptus ruficollis) Samotnik (Tringa ochropus) Krwa wodziób (Tringa totanus) Czajka (Vanellus vanellus) Ptaki wodno-błotne (waterfowl) 4

5 Ssaki bóbr europejski (Castor fiber) mopek (Barbastella barbastellus) nocek duŝy (Myotis myotis) wydra (Lutra lutra) Płazy Do rzadkich gatunków płazów występujących na tym terenie moŝna zaliczyć: kumak nizinny (Bombina bombina) traszka grzebieniasta (Triturus cristatus) Ryby W Bagiennej Dolinie Drwęcy występuje bogata ichtiofauna z rzadkimi i zagroŝonymi gatunkami, takimi jak: głowacz białopłetwy (Cottus gobio) koza (Cobitis taenia) łosoś atlantycki (Salmo salar) piskorz (Misgurnus fossilis) 3. ZAGROśENIA Istnieje potencjalne zagroŝenie osuszeniem terenu. Przyczyną takiego stanu moŝe być zabudowa brzegów rzeki i przebudowa koryta. Istotne negatywne znaczenie ma równieŝ zanik tradycyjnej gospodarki pastwiskowo - łąkarskiej. Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochroną przeciwpowodziową oraz koryto rzeczne wymagają utrzymywania ich w naleŝytym stanie technicznym. Na obszarze będą prowadzone działania zapewniające swobodny spływ wód oraz lodu. Przy wykonywaniu powyŝszych zadań zachowana zostanie dbałość o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny. Wykonywanie tych prac obejmuje róŝne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego wpływu na całość obszaru Natura OCENA POTENCJALNEGO WPŁYWU PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA NA STAN OBSZARU NATURA Teren planowanej inwestycji leŝy na obszarze specjalnej ochrony ptaków Natura Bagienna Dolina Drwęcy (kod obszaru: PLB ), który został ustanowiony na mocy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia r. Rozporządzenie nr 26/2004 Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia 18 sierpnia 2004 roku w sprawie zakazów obowiązujących w obszarach chronionego krajobrazu w województwie kujawsko-pomorskim (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. Nr 120, poz. 2017) reguluje moŝliwość lokalizowania nowych obiektów w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska. Sama oczyszczalnia znajduje się poza granicami obszaru Natura Jedynie rurociąg zrzutowy ścieków oczyszczonych znajdzie się na terenie objętym Natura 2000 na długości około 200 m, z czego 140 m w terenach rolnych (uprawa kukurydzy), 40m w drodze biegnącej wzdłuŝ lasu oraz 20 m w terenie zakrzewionym. 5

6 4.1 Proponowane rozwiązania projektowe oczyszczalni ścieków w pobliŝu m. Jajkowo W raporcie. przedstawiono w sposób szczegółowy załoŝenia projektowe obejmujące modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków. Z załoŝeń tych wynikają następujące wnioski: 1. Planowane przedsięwzięcie polega na przebudowie, remoncie istniejących obiektów oczyszczalni (pompownia, rów biologiczny, osadnik wtórny) oraz na budowie nowych elementów technologicznych (reaktor złoŝa biologicznego, budynek techniczno-socjalny oczyszczalni, stacja zlewcza, pompownia ścieków, nowe rurociągi technologiczne), drogi i parkingi., w miejscowości Jajkowo, gmina Brzozie, woj. kujawsko-pomorskie. 2. Raport wykazał stopień zagroŝenia środowiska przyrodniczego i zdrowia ludzi, jaki moŝe wynikać z realizacji omawianej inwestycji. Przyjęte w projekcie rozwiązania techniczne i technologiczne są zgodne z zamierzeniami Inwestora, Urzędu Gminy Brzozie i nie stoją w sprzeczności z obowiązującymi przepisami. Ocenę rozwiązań projektowych sporządzono na podstawie istniejących przepisów i aktów prawnych dla inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko, do których zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. ( 3.1. pkt 72 z późniejszymi zmianami z r.) zalicza się oczyszczalnie ścieków obsługujące nie mniej niŝ 400 MR. Raport obejmuje główne i najistotniejsze elementy środowiska: Ochrona powietrza atmosferycznego Ochrona wód powierzchniowych Ochrona powierzchni ziemi i wód podziemnych Ochrona przed hałasem Oddziaływanie inwestycji na zdrowie ludzi oraz świat zwierzęcy i roślinny Obszar ograniczonego oddziaływania Promieniowanie jonizujące i nie jonizujące Oddziaływanie transgraniczne 3. Rozbudowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Jajkowo wraz z budową kolektora zrzutowego ścieków oczyszczonych do rzeki Drwęcy, wg opiniowanego projektu, jest inwestycją poŝądaną, poniewaŝ w istotny sposób poprawi ona stan środowiska na obsługiwanym przez oczyszczalnie obszarze. Rozwiązania techniczne i technologiczne w sposób istotny przyczynia się do poprawy stanu sanitarnego aglomeracji wiejskiej w Gminie Brzozie. 4. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.. U. Nr 112, poz. 1206) w omawianej oczyszczalni ścieków występują następujące odpady: skratki oznaczone kodem piasek oznaczony kodem ustabilizowane osady ściekowe oznaczone kodem Zgodnie z Rozporządzeniem wymienione wyŝej odpady, wytwarzane w obiektach omawianej oczyszczalni, zaliczają się do odpadów innych niŝ niebezpieczne. 6

7 5. UciąŜliwe oddziaływanie inwestycji na środowisko nie będzie wykraczało poza teren oczyszczalni przy zachowaniu następujących warunków: - skratki, stanowiące odpad procesu oczyszczania, naleŝy dezynfekować wapnem chlorowanym, przechowywać w szczelnych pojemnikach i usuwać na składowisko odpadów wyznaczone przez gminę Brzozie, - błona biologiczna nadmierna będzie stabilizowana tlenowo, odwodniona mechanicznie i higenizowana wapnem. Po wykonaniu okresowych badań sanitarnych, będzie usuwana na składowisko odpadów wyznaczone przez Gminę Brzozie lub wykorzystywana dla celów nieprzemysłowych, np. rolnych, - wszystkie obiekty Ŝelbetowe, stalowe i z tworzywa, gromadzące ścieki, osady i chemikalia muszą spełniać wymogi całkowitej szczelności, - wszystkie obiekty stosowane w oczyszczalni muszą posiadać atesty i certyfikaty do stosowania w warunkach polskich, 6. Przyjęte w Projekcie Budowlanym załoŝenia technologiczno - procesowe gwarantują, Ŝe rozbudowa omawianej oczyszczalni o przepustowości Qśrd=300 m3/d zapewni jakość ścieków oczyszczonych odpowiadającą warunkom zawartym w Rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska z dnia r. w sprawie warunków, jakie naleŝy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137 z 2006 r. poz. 984). 7. Rozbudowa oczyszczalni nie spowoduje istotnego naruszenia norm ochrony środowiska, poza stosunkowo niewielkimi i okresowymi uciąŝliwościami związanymi z jej budową. Wszelkie prace budowlane i konserwacyjne naleŝy przeprowadzać poza sezonem lęgowym, by do minimum ograniczyć ingerencję człowieka w środowisku przyrodniczym w trakcie eksploatacji oczyszczalni. Wokół terenu przewidzianego na rozbudowę oczyszczalni i budowę kolektora znajdują się: - farma owiec, pola uprawne, pastwiska, nieuŝytki oraz niewielki obszar gruntów zakrzewionych (60 m), co wyklucza duŝe zagęszczenie gniazd ptaków, ale stwarza moŝliwości do Ŝerowania. Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków nie wpłynie negatywnie na okres lęgowy występujących ptaków i innych gatunków. 8. Szybka modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków spowoduje: - uregulowanie gospodarki ściekowej w części aglomeracji wiejskiej gminy, - poprawę stanu czystości wód podziemnych oraz powierzchniowych - poprawę czystości powietrza atmosferycznego 5. OCENA WPŁYWU ŚCIEKÓW OCZYSZCZONYCH NA WODY RZEKI DRWĘCY Drwęca to rzeka w północnej Polsce na Pojezierzu Mazurskim i Pojezierzu Chełmińsko- Dobrzyńskim, prawy dopływ dolnej Wisły. Długość rzeki wynosi 253 km, a powierzchnia dorzecza km2. Wypływa ze wschodnich stoków Góry Dylewskiej na wysokości 191 m n.p.m., płynie na południowy zachód i uchodzi do Wisły. 7

8 5. 1. Jakość ścieków oczyszczonych ZałoŜenia projektowe dla omawianej oczyszczalni przewidują wysoki stopień oczyszczania ścieków, odpowiadający warunkom stawianym w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006r. w sprawie warunków, jakie naleŝy spełnić przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U z dnia 31 lipca 2006r.) dla odbiorników będących jeziorami lub ich bezpośrednimi dopływami. StęŜenia ścieków oczyszczonych i wskaźniki redukcji zanieczyszczeń Wskaźnik Jednostka Ścieki surowe Ścieki oczyszczone Redukcja Ładunek odprowadzany [kg/d] (dla przepływu średniego) SBZT5 go2/m ,0 95,0% 7,50 SChZT go2/m ,0 87,5% 37,50 SZO g/m ,0 94,0% 10,50 Z uwagi na wielkość obiektu oraz warunki odprowadzania ścieków oczyszczonych (odbiornikiem jest rzeka niebędąca dopływem jeziora) proces oczyszczania zaprojektowano w odniesieniu do zanieczyszczeń podstawowych organicznych (BZT5, ChZT) oraz zawiesiny. Z uwagi na ilość ścieków przewidzianych do oczyszczenia pochodzących z gminy Brzozie oraz wymagania stopnia redukcji zanieczyszczeń (brak wymagań usuwania substancji biogennych) dla projektowanej oczyszczalni przewiduje się nowoczesny i energooszczędny proces oczyszczania mechaniczno-biologicznego z wykorzystaniem złóŝ obrotowych (tarczowych) RBC. Rozbudowa istniejącej oczyszczalni, zwiększenie jej przepustowości do 300 m3/d umoŝliwia usunięcie ładunku zanieczyszczeń pochodzącego od 2500 mieszkańców równowaŝnych oraz zastosowanie nowych sprawdzonych rozwiązań technologicznych. Rozbudowa oczyszczalni wyeliminuje w znacznym stopniu niekontrolowane odpływy ścieków sanitarnych do gruntu i pobliskich cieków, a takŝe zdecydowanie zmniejszy się ładunek podstawowych wskaźników zanieczyszczeń odprowadzanych w ściekach oczyszczonych do rzeki. Wpłynie to w sposób pośredni pozytywnie na stan obszaru Natura 2000 w obrębie rzeki Drwęcy, poprawę czystości wód powierzchniowych oraz stanu czystości wód podziemnych. 6. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DLA DANEJ INWESTYCJI. Rozwiązaniami alternatywnymi są: 1) Transport ścieków z gm. Brzozie bezpośrednio do oczyszczalni w Brodnicy. 2) Transport ścieków z gminy Brzozie przez Zbiczno do oczyszczalni ścieków w Brodnicy. 3) Transport ścieków do oczyszczalni w Kurzętniku. 8

9 Opis wariantów odprowadzania ścieków z gminy Brzozie: 1)Transport ścieków z gm. Brzozie bezpośrednio do oczyszczalni w Brodnicy wiąŝe się z koniecznością budowy rurociągu transportującego ścieki przez obszar Natura 2000 (1350m) oraz w bezpośrednim jego sąsiedztwie(1600m). Długość całej inwestycji wyniosłaby 4900 m. Kolektor biegłby wzdłuŝ drogi krajowej nr 15. Prowadząc rurociąg po prawej stronie drogi (patrząc w kierunku Brodnicy), 30 m od tej drogi (poza pasem drogowym - wymagają tego szczegółowe przepisy) konieczne będzie przejście przez tereny bagienne. Prowadzenie kolektora w takich warunkach jest niemoŝliwe ze względu na niemoŝliwość posadzenia. Prowadząc rurociąg zrzutowy po lewej stronie drogi (patrząc w kierunku Brodnicy), 30 m od drogi (poza pasem drogowym) nieuniknione jest przejście przez obszar Natura Długość odcinka kolektora znajdującego się w tym obszarze wyniosłaby około1350 m. Dodać naleŝy, Ŝe kolektor znajdzie się takŝe w bliskim sąsiedztwie z Obszarem Natura 2000 na odcinku 1600m. Na danym obszarze Natura 2000, wzdłuŝ którego zaprojektowano w/w rurociąg występują duŝe pałacie lasów, specjalne obszary ochrony ptactwa, obszary specjalnej ochrony siedlisk oraz korytarze ekologiczne. Inwestycja przebiegała by przede wszystkim przez liczne tereny leśne, w skład których wchodzą bory i lasy bagienne, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, łęgowe lasy dębowo-wiazowo-jesionowe. Oprócz tego występują torfowiska oraz tereny bagienne. Podstawową funkcja lasu jest tworzenie warunków do zachowania potencjału biologicznego wielkiej liczby gatunków. Las jako długowieczna sukcesja roślinna ma duŝo większe znaczenie w kształtowaniu i regulowaniu warunków środowiska przyrodniczego niŝ jakiekolwiek inne zbiorowiska roślinne. Lasy stanowią miejsce gniazdowania oraz lęgowe ptactwa, schronienie dla zwierzyny. Na terenie Bagiennej Doliny Drwęcy stwierdzono obecność 34 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej; m.in. derkacz, zimorodek, bąk, bocian biały, bocian czarny, błotniak stawowy, kania ruda, orlik krzykliwy, łabędź krzykliwy, Ŝuraw, zielonka, kropiatka, rybitwa czarna i rzeczna, większość pozostałych to ptaki wodno-błotne. Występuje tu równieŝ 12 gatunków zwierząt wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej, m.in. wydra i bóbr oraz nietoperze: mopek i nocek duŝy. Bagienna Dolina Drwęcy jest ostoją dla ptaków o randze europejskiej. Z uwagi, iŝ prace budowlane odbywałyby się przede wszystkim na terenie leśnym, miałoby to bezpośredni wpływ na zamieszkujące te obszary ptaki oraz inne w/w gatunki zwierząt. Z rozmów przeprowadzonych przez Wójta Gminy Brzozie z Burmistrzem Brodnicy, w przypadku transportu ścieków z Gminy Brzozie do Brodnicy, wynika konieczność przebudowania istniejącego odcinka kanalizacji sanitarnej w mieście Brodnica na długości około 600m w urządzonym terenie (utwardzone ulice i chodniki) w celu zwiększenia przepustowości w/w sieci kanalizacyjnej. Szacunkowa wartość budowy rurociągów z Gminy Brzozie do Brodnicy wraz z przebudową rurociągów w Brodnicy wyniosłaby około 1,800 tyś złotych, co stanowiłoby duŝy koszt inwestycji. Koszt takiego przedsięwzięcia jest porównywalny z budową nowej oczyszczalni ścieków. RównieŜ do kosztów inwestycji naleŝy doliczyć cenę transportu ścieków oraz koszty oczyszczania ścieków przez oczyszczalnię w Brodnicy. 2) Transport ścieków z gminy Brzozie do oczyszczalni w Brodnicy przez Zbiczno jest związany z koniecznością budowy długiego odcinka rurociągu. Odległość na którą naleŝałoby przetransportować ścieki z gminy Brzozie przez Zbiczno do Brodnicy wyniosłaby około 20 km. Przy wybraniu takiego rozwiązania koszt odbioru ścieków, 9

10 przypadający na jednego mieszkańca wyniósłby 6 zł/m 3. Jest to cena nieakceptowana społecznie. Ponadto konieczna będzie przebudowa istniejącego kolektora odprowadzającego ścieki z Gminy Zbiczno do Brodnicy, polegająca na zwiększeniu jego przepustowości (średnica kolektora i wielkość pompowni) 3) Transport ścieków do oczyszczalni w Kurzętniku jest związany z koniecznością przepompowania ścieków do Brzozia Lubawskiego, a następnie do oczyszczalni ścieków w Kurzętniku. Jednak gmina Kurzętnik nie przewiduje budowy sieci kanalizacyjnej do Brzozia Lubawskiego w najbliŝszym czasie. Z tego względu zastosowanie takiego rozwiązania jest niemoŝliwe. Z oficjalnych rozmów Wójta Gminy Brzozie z Wójtem Gminy Kurzętnik wynika, iŝ zaniechano budowy kanalizacji w Brzoziu Lubawskim na rzecz budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla rolników. Wnioski: Z przedstawionych wyŝej rozwiązań alternatywnych dla rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków w gminie Brzozie wynika, iŝ rozbudowa oczyszczalni w gminie Brzozie jest najlepszym rozwiązaniem w odniesieniu do obszaru Natura Wynika to z tego, iŝ: 1) Wariant 1 (odprowadzenie ścieków do Brodnicy) wiąŝe się z poprowadzeniem inwestycji przez duŝy obszar Natura 2000, który wynosi 1350 m oraz w bliskim jego sąsiedztwie na odcinku 1600m. Wariant ten jest niekorzystny w porównaniu z proponowaną oczyszczalnią w gminie Brzozie, której obszar ingerencji w Natura 2000 to zaledwie 200m, z czego 140 m w terenach rolnych (uprawa kukurydzy), 40m w drodze biegnącej wzdłuŝ lasu oraz 20 m w terenie zakrzewionym. Zaznaczyć naleŝy, Ŝe inwestycja znajdzie się w większości na obszarze rolniczym. Natomiast rozwiązanie alternatywne przewiduje ingerencję na obszarze całkowicie zalesionym, który pełni priorytetową rolę w odniesieniu do występujących na tym terenie gatunków ptaków objętych ochroną prawną. 2) Wariant 2 (odprowadzenie ścieków z gminy Brzozie do oczyszczalni w Brodnicy przez Zbiczno) mimo, iŝ nie wpływa negatywnie na obszar Natura 2000, to ze względu na duŝy koszt odbioru ścieków przypadający na jednego mieszkańca (6 zł/m3 cena nieakceptowana społecznie) prace modernizacyjne oraz duŝy obszar inwestycji (sieć kanalizacyjna 20 km) jest nieopłacalna. 3) Wariant 3 (odprowadzenie ścieków do oczyszczalni w gminie Kurzętnik) ze względu na brak sieci kanalizacyjnej z Brzozia Lubawskiego do Kurzetnika jest niemoŝliwy. Rozbudowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Jajkowo, Gmina Brzozie wraz z budową kolektora zrzutowego ścieków jest najlepszym rozwiązaniem poniewaŝ występuje: mała ingerencja w obszar Natura 2000 jedynie 200 m, w tym 140 m tereny rolnicze (uprawa kukurydzy), 40m w drodze biegnącej wzdłuŝ lasu oraz 20 m w terenie zakrzewionym, brak negatywnego oddziaływania inwestycji na środowisko znikomy stopień wpływu oczyszczonych ścieków na jakość wód rzeki Drwęcy inwestycja nie wpływa negatywnie na obszar natura

11 7. KOMPENSACJA PRZYRODNICZA Po wykonaniu robót na terenie oczyszczalni oraz robót związanych z budową kolektora zrzutowego teren zostanie doprowadzony do stanu pierwotnego. Rurociągi zostaną zaprojektowane w taki sposób, aby ominąć w końcowym odcinku 40m, w drodze biegnącej wzdłuŝ lasu oraz 20 m w terenie zakrzewionym, istniejące zadrzewienia i zakrzewienia oraz nie naruszyć systemu korzeniowego. Ponadto wykopy na terenach zadrzewionych będą wykonywane ręcznie. 8. NADRZĘDNY INTERES PUBLICZNY Oczyszczalnia na chwilę obecną działa, jednak jakość oczyszczonych ścieków jest niewystarczająca. Rozbudowa oczyszczalni pozwoli na zapewnienie jakości oczyszczania ścieków do parametrów określonych w przepisach. Ponadto w czasie późniejszym przewidziano moŝliwość wyposaŝenia oczyszczalni w dodatkowe urządzenia zwiększające jej przepustowość. UmoŜliwi to odebranie ścieków z większych obszarów przewidzianych do późniejszego zasiedlenia i zagospodarowania. 9. ODDZIAŁYWANIE SKUMULOWANE NajbliŜsze lokalizacje znanych istniejących lub planowanych oczyszczalni ścieków znajdują się w: Brodnicy (województwo kujawsko-pomorskie): odległość 7,1 km Gminie Kurzętnik (województwo warmińsko-mazurskie): odległość 13,4 km Odległości zachowane między istniejącymi oczyszczalniami nie powodują skumulowanego oddziaływania na obszar Natura WNIOSKI KOŃCOWE 1. Przyjęte w projekcie budowlanym rozwiązania techniczno technologiczne całkowicie zabezpieczają obszary Natura 2000, poniewaŝ: ścieki oczyszczone spełniać będą wszystkie warunki wynikające z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia r. procesy technologiczne prowadzone w projektowanej oczyszczalni są realizowane w obiektach zamkniętych, a zastosowane urządzenia to przede wszystkim maszyny zatapialne lub odpowiednio zabudowane urządzenia zastosowane wysokiej klasy urządzenia technologiczne gwarantują nieprzerwaną pracę obiektów oczyszczalni pokrywy zbiorników złóŝ oraz dyskowego urządzenia filtracyjnego będą zamknięte oczyszczalnia wyposaŝona jest w nowoczesne złoŝa tarczowe RBC, co umoŝliwia stabilne i wysokosprawne, a jednocześnie oszczędne prowadzenie procesu oczyszczania ścieków, złoŝa obrotowe oraz tarczowe umieszczone będą w wentylowanym budynku, a takŝe będą posiadały osłony z tworzywa sztucznego ograniczające ewentualną emisje zapachów 11

12 zbiorniki Ŝelbetowe zostaną wykonane z betonu B-25 (klasa mrozoodporności i wodoszczelności) i zaizolowane powłokami izolacyjnymi wewnętrznymi nie stykającymi się z gruntem wykonane na bazie Ŝywic i cementu oraz zewnętrznymi wykonanymi na bazie bitumów kolektor zrzutowy ścieków oczyszczonych znajduje się 1,6 m pod powierzchnią gruntu, w większości na terenach rolnych klasy III, IV, V, VI oraz nieuŝytkach i pastwisku poza obszarem Natura 2000, przez co nie wpływa negatywnie na szlaki komunikacyjne dla wielu gatunków roślin i zwierząt oraz uniemoŝliwia kolizje ptaków z elementami inwestycji końcowy odcinek kolektora znajdzie się w Obszarze Natura 2000 jedynie na odcinku 200m, z czego 140 m w terenach rolniczych (uprawa kukurydzy), 40m w drodze biegnącej wzdłuŝ lasu oraz 20 m w terenie zakrzewionym, co wyklucza jakikolwiek wpływ na Obszar Natura 2000 ścieki oczyszczone zrzucane są bezpośrednio do rzeki Drwęcy, co wyklucza ich kontakt z ptactwem i innymi zwierzętami, a takŝe roślinnością wpływ zrzucanych ścieków na jakość wody w rzece Drwęcy jest znikomy; potwierdza to stosunek ilości ścieków oczyszczonych wprowadzonych do rzeki do średniej ilości wody płynącej w rzece, który wynosi 0,003% obniŝenie emisji bioareozoli do powietrza atmosferycznego nastąpi w wyniku wprowadzenia obiektów zamkniętych, wentylowanych za pomocą rur wentylacyjnych oraz stabilizacji błony biologicznej nadmiernej ustabilizowany tlenowo osad zostanie mechaniczne odwadniany i higenizowany wapnem skratki oraz osad zostaną usunięte do szczelnych pojemników wyciszenie urządzeń nastąpi poprzez zastosowanie osłon termiczno akustycznych dla dmuchaw, pompy i mieszadła zatapialnego droga dojazdowa oraz drogi wewnętrzne na terenie oczyszczalni wyłoŝone będą kostką brukową na podbudowie z betonu cementowego, co wpłynie na zmniejszenie hałasu powodowanego przez samochody oczyszczalnia będzie posiadała pasy zimozielonej roślinności izolacyjnej w promieniu 150 m od ogrodzenia brak jest zwierząt chronionych, a takŝe nie występuje roślinność o szczególnym znaczeniu przyrodniczym 2. Po zrealizowaniu oczyszczalnia nie będzie uciąŝliwa dla otoczenia, poniewaŝ jej potencjalne oddziaływanie na otoczenie zamyka się w granicach ogrodzenia. 3. Brak korzystnych rozwiązań alternatywnych. 12

13 4. Za realizacją przedsięwzięcia przemawiają konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego. 5. Zapewnione zostało wykonanie kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszaru Natura Biorąc pod uwagę wykazany wcześniej zminimalizowany wpływ na: powietrze [ brak odorów, zieleń ochronna ], wody powierzchniowe [ wysoki stopień oczyszczania ścieków, utwardzone drogi na terenie oczyszczalni, szczelne zbiorniki Ŝelbetowe i szczelne oraz trwałe rurociągi technologiczne ], powierzchnię ziemi i wody podziemne [ bardzo dobrze oczyszczone ścieki], hałas [urządzenia zatapialne, osłony termiczno-akustyczne] stwierdzam brak negatywnego wpływu na obszary Natura Opracowała: mgr inŝ. Katarzyna Cap 13