PROGRAM USUWANIA AZBESTU w województwie lubelskim

Transkrypt

1 PROGRAM USUWANIA AZBESTU w województwie lubelskim Sławomir Struski Dyrektor Departamentu Rolnictwa i Środowiska UMWL

2 Dokumenty programowe Działania dotyczące usuwania wyrobów zawierających azbest na terenie kraju, określa Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata (POKzA) przyjęty przez Radę Ministrów 14 lipca 2009 r. Jego głównymi celami są: - usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest, - minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu, - likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Program wskazuje nowe możliwości zagospodarowania odpadów azbestowych: - składowanie odpadów azbestowych na składowiskach podziemnych, - wdrażanie nowych technologii umożliwiających unicestwianie włókien azbestu, - pozostawianie w ziemi w dopuszczonych prawem przypadkach wyrobów azbestowych wycofanych z użytkowania.

3 Z DOKUMENTU WYNIKA, ŻE proces usuwania wyrobów zawierających azbest powinien być zakończony w 2032 r.

4 Dokumenty programowe Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata określa też KOMPETENCJE oraz WSPÓŁPRACĘ poszczególnych organów administracji publicznej. Rozdział 4, pkt 4.3 POKzA nakłada na marszałka województwa obowiązek przygotowywania i aktualizacji regionalnej wersji tego programu. W województwie lubelskim obowiązuje obecnie Program usuwania wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa lubelskiego na lata (PUWZA) uchwalony przez Sejmik Województwa 28 listopada 2011 r. 18 października 2016 r. Zarząd Województwa Lubelskiego przyjął i skierował do konsultacji projekt Aktualizacji Programu usuwania wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa lubelskiego na lata wraz z prognozą jego oddziaływania na środowisko.

5 Schemat współpracy organów administracji publicznej w ramach POKzA Ograny centralne MF, MŚ, MI, MRR MSWiA, MRiRW, NFOŚiGW, BOŚ, GINB, GIOŚ, GIP, GIS Minister właściwy ds. gospodarki (główny koordynator) RADA PROGRAMOWA POZIOM CENTRALNY Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego Okręgowy Inspektor Pracy Marszałek Województwa Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektor Sanitarny POZIOM WOJEWÓDZKI Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego Powiatowy Inspektor Sanitarny Starosta Powiatu Związek Gmin Organizacje społeczne dla usuwania azbestu G M I N Y POZIOM LOKALNY

6 Dokumenty programowe AKTUALIZACJA PROGRAMU WOJEWÓDZKIEGO PRECYZUJE CELE SZCZEGÓŁOWE: Instruktaż dla osób fizycznych, prawnych, jednostek organ. dot. obowiązków inwentaryzacji i oceny stanu technicznego wyrobów zawierających azbest oraz obowiązków bezpiecznego ich demontażu, rozbiórki, opakowania, transportu i unieszkodliwiania, pomoc mieszkańcom województwa i podległym JST w realizacji wymiany płyt azbestowo-cementowych i innych wyrobów zgodnie z przepisami prawa, identyfikacja dostępnych źródeł finansowania oraz zaprogramowanie wsparcia finansowego przedsięwzięć związanych z usuwaniem azbestu.

7 Dokumenty programowe AKTUALIZACJA określa m.in.: ilość i rozmieszczenie wyrobów zawierających azbest w województwie (na podst. bazy azbestowej Min. Rozwoju i informacji od gmin województwa lubelskiego); ocenę stężeń włókien azbestu w powietrzu w regionie; sposób unieszkodliwienia odpadów powstających w wyniku demontażu wyrobów zawierających azbest; harmonogram realizacji celów i zadań programu; szacunkowe koszty usuwania wyrobów zawierających azbest (płyt azbestowo-cementowych); finansowanie programu, w tym propozycje dot. udzielenia pomocy mieszkańcom przez samorządy.

8 Aktualny stan wyrobów zawierających azbest w województwie lubelskim

9 Stan aktualny Ilość wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa lubelskiego [Mg] osoby fizyczne (stan: sierpień 2016 r.) Gminy o NAJWIĘKSZEJ ilości wyrobów zawierających azbest na terenie nieruchomości osób fizycznych to: Międzyrzec Podlaski (gmina wiejska) Izbica Piaski Kąkolewnica Wschodnia Turobin Bychawa Wojciechów Stoczek Łukowski (gmina wiejska) Bełżyce Opole Lubelskie podmioty prawne Łącznie , , , ,4 Mg ,6 Mg 9 158,3 Mg 8 969,2 Mg 8 540,2 Mg 8 528,3 Mg 8 474,6 Mg 8 440,3 Mg 8 142,7 Mg 8 042,3 Mg

10 Stan aktualny Ilość wyrobów zawierających azbest wg powiatów osoby fizyczne (stan sierpień 2016 r.) Powiat Ilość wyrobów zaw. azbest [Mg] Departament 806 Rolnictwa 778,3 i Środowiska Wartości najwyższe, najniższe Wskaźnik występowania płyt azbestowo-cementowych [Mg/km 2 ] [kg/m/km 2 ] m. Biała Podlaska 1040,2 21,3 18 m. Chełm 2002,3 57,2 29 m. Lublin 3815,3 25,9 11 m. Zamość 757,2 25,3 11 bialski 59757,2 21,7 527 biłgorajski 32878,4 19,5 317 chełmski 50348,9 26,7 636 hrubieszowski 20313,4 16,0 301 janowski 20982,8 23,9 443 krasnostawski 50253,6 48,7 737 kraśnicki 46506,9 46,3 471 lubartowski 42248,9 32,8 470 lubelski 99526,1 59,2 694 łęczyński 23670,2 37,2 414 łukowski 53126,1 38,2 491 opolski 39399,5 45,5 632 parczewski 17883,4 18,8 500 puławski 36059,6 45,5 632 radzyński 38159,1 39,5 626 rycki 22766,4 40,0 390 świdnicki 24431,6 52,2 337 tomaszowski 35669,2 23,9 409 włodawski ,1 448 zamojski ,5 622 SUMA WOJEWÓDZTWO 36, Mg zamojski włodawski tomaszowski świdnicki rycki radzyński puławski parczewski opolski łukowski łęczyński lubelski lubartowski kraśnicki krasnostawski janowski hrubieszowski chełmski biłgorajski bialski m. Zamość m. Lublin m. Chełm m. Biała Podlaska

11 Stan aktualny I. Powiaty o NAJWIĘKSZEJ ilości wyrobów zawierających azbest na terenie nieruchomości osób fizycznych to: powiat lubelski ,1 Mg, powiat zamojski ,2 Mg, powiat bialski Mg, powiat łukowski ,1 Mg, powiat chełmski ,9 Mg, powiat krasnostawski ,6 Mg. II. Powiaty o NAJMNIEJSZEJ ilości wyrobów zawierających azbest na terenie nieruchomości osób fizycznych to: powiat parczewski ,4 Mg, powiat włodawski Mg.

12 Stan aktualny Do terenów o NAJWIĘKSZYM zagrożeniu azbestem należą: powiat krasnostawski kg/m/km 2, powiat chełmski kg/m/km 2, powiat puławski kg/m/km 2, powiat opolski kg/m/km 2, powiat radzyński kg/m/km 2. Do obszarów o NAJMNIEJSZYM wskaźniku zagrożenia należą: m. Zamość - 11 kg/m/km 2, m. Lublin - 11 kg/m/km 2, powiat hrubieszowski kg/m/km 2, powiat biłgorajski kg/m/km 2, powiat świdnicki kg/m/km 2. Średni wskaźnik dla województwa lubelskiego wynosi 428 kg/m/km 2. REJONY SZCZEGÓLNIE ZAGROŻONE, to te, w których na jednego mieszkańca przypada najwięcej płyt azbestowo-cementowych [kg/m/km 2 ].

13 Stan aktualny Lubelskie należy do regionów z NAJWYŻSZĄ zawartością włókien azbestu w powietrzu powyżej 600 wł/m 3 : Województwo Średnie stężenie Wartości graniczne: najniższa i najwyższa świętokrzyskie 709 wł/m 3 (95% pu: ) śląskie 679 wł/m 3 (95% pu: ) lubelskie 677 wł/m 3 (95% pu: ) łódzkie 666 wł/m 3 (95% pu: ) lubuskie 611 wł/m 3 (95% pu: ) mazowieckie 609 wł/m 3 (95% pu: )

14 UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST

15 Unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest Sposoby unieszkodliwiania odpadów azbestowych w Polsce I. SKŁADOWANIE NAZIEMNE na: składowiskach odpadów niebezpiecznych lub wydzielonych kwaterach przeznaczonych do składowania odpadów niebezpiecznych na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. II. SKŁADOWANIE W PODZIEMNYCH SKŁADOWISKACH odpadów niebezpiecznych. Wymagania wobec takich składowisk, a także zakres, sposób i warunki prowadzenia monitoringu określa rozporządzenie ministra środowiska z 28 grudnia 2011 r. w sprawie podziemnych składowisk odpadów (Dz. U. Nr 298, poz. 1771). III. OBRÓBKA TERMICZNA Zgodnie z znowelizowaną Ustawą o odpadach dopuszcza się unieszkodliwianie i utylizację odpadów azbestowych poprzez ich obróbkę termiczną w urządzeniach przewoźnych.

16 Unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest SKŁADOWISKA NAZIEMNE w województwie lubelskim: 1. Składowisko odpadów azbestowych Srebrzyszcze o całkowitej pojemności m 3 2. Składowisko odpadów Piaski Zarzecze II kwatera odpadów azbestowych o całkowitej pojemności m 3 3. Składowisko odpadów Piaski Zarzecze II kwatera odpadów niebezpiecznych o całkowitej pojemności m 3 * *UWAGA: Kwatera ta została już zamknięta na mocy decyzji marszałka woj. z września 2016 r. Datę zakończenia jej rekultywacji wyznaczono na koniec 2019 r. Wkrótce będzie tu otwarta nowa kwatera o pojemności m Składowisko odpadów niebezpiecznych Poniatowa * *UWAGA: Kwatera ta została zamknięta w 2014 r. Planowane składowisko będzie zlokalizowane również we Włodawie (przez Międzygminny Związek Celowy).

17 Unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest Lokalizacja składowisk naziemnych w województwie lubelskim: Piaski Zarzecze II (pow. kraśnicki) dwie kwatery, w tym jedna zamknięta i jedna planowana do uruchomienia Srebrzyszcze (pow. chełmski) Poniatowa Kraśnik Lublin Włodawa Chełm Poniatowa (pow. opolski) - zamknięte Włodawa planowane do uruchomienia UWAGA: Pojemność obecnie działających składowisk wynosi ok m 3 i nie jest wystarczająca do unieszkodliwiania wytworzonych w perspektywie wszystkich odpadów zawierających azbest na terenie województwa lubelskiego. Można przyjąć, że składowiska te dysponują wolną pojemnością na poziomie ok Mg, co stanowi ok. 22% zinwentaryzowanych wyrobów zawierających azbest na terenie regionu. Pojemność składowisk na terenie województwa przy obecnym tempie usuwania wystarczy do 6-7 lat.

18 Stan realizacji programów (krajowego i wojewódzkiego) w regionie lubelskim

19 Realizacja programów Szacowana do usunięcia w Polsce masa odpadów azbestowych w podziale na województwa Dane krajowe z ESIP (stan na 26 października 2016 r.)

20 Realizacja programów WYTWARZANIE to (umownie) usunięcie wyrobów zawierających azbest z infrastruktury znajdującej się w województwie. UNIESZKODLIWIANIE to składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych znajdujących się w województwie. Mogą tu być przywożone odpady spoza regionu, dlatego masa wyrobów wytworzonych w regionie nie musi być tożsama z masą wyrobów unieszkodliwionych w granicach województwa.

21 Realizacja programów Wg Wojewódzkiego Systemu Odpadowego (WSO) w województwie lubelskim tylko w 2014 r. wytworzono niemal 18,2 tys. Mg odpadów azbestowych. To 350% tego, co w 2011 r. W 2015 r. wytworzono nieco mniejszą ilość odpadów (17,5 tys. Mg).

22 Realizacja programów Dużo większe wartości przedstawia zestawienie odpadów unieszkodliwionych na terenie województwa lubelskiego.

23 Realizacja programów Wg Wojewódzkiego Systemu Odpadowego i innych danych w samym tylko 2015 roku w naszym regionie unieszkodliwiono ,25 Mg odpadów azbestowych, w tym: ,086 Mg materiałów konstrukcyjnych (170605*) - 400,164 Mg materiałów izolacyjnych (170601*). ILOŚĆ ZDEPONOWANYCH ODPADÓW AZBESTOWYCH na składowiskach w województwie lubelskim (w Mg) Rodzaj odpadów Rok materiały izolacyjne zawierające azbest materiały konstrukcyjne zawierające azbest 1399, ,96 400, , , ,086

24 Realizacja programów Na podstawie danych z ESIP (stan na 28 października 2016 r.)

25 Realizacja programów Samorządy z terenu województwa lubelskiego korzystają z możliwości dofinansowania zadań dotyczących usuwania wyrobów zawierających azbest głównie w ramach: Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie (WFOŚiGW) Programu Pilotażowy system gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie województwa lubelskiego wzmocniony sprawnym monitoringiem ilości oraz kontroli ich usuwania i unieszkodliwiania (PSGOA) Program jest realizowany w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, priorytetu 2 Środowisko i Infrastruktura. Całkowita wartość budżetu: CHF ( ,56 PLN). Źródła finansowania: 85% - Szwajcarsko-Polski Program Współpracy 15% - budżet województwa. Okres realizacji projektu: 1 stycznia 2012 r grudnia 2016 r.

26 Realizacja programów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA usuwania wyrobów zawierających azbest na terenie województwa lubelskiego Nazwa Wyszczególnienie Rok WFOŚiGW PSGOA Liczba przyznanych dotacji Kwota dofinansowania (w zł) Masa przekazanych do unieszkodliwienia odpadów (w Mg) 9 355, , ,6470 Kwota dofinansowania (w zł)

27 Realizacja programów W ciągu tylko jednego roku 2015 na udzielenie dotacji w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest WFOŚiGW w Lublinie podpisał umowy łącznie z prawie 100 gminami, w tym: z dwiema gminami (Siennica Różana, Hanna) po trzy umowy, z czterema gminami (Dzierzkowice, Firlej, Zamość, m. Kraśnik) po dwie umowy. Najwyższe dofinansowanie na ten cel (w ramach pojedynczej umowy) w 2015 r. otrzymały gminy: Lublin ok. 43,3 tys. zł Niemce ok. 41,5 tys. zł Borzechów ok. 30,7 tys. zł Jabłonna ok. 29,8 tys. zł Chełm ok. 29,3 tys. zł Niedrzwica D. 27,9 tys. zł Opole Lub. ok. 27,6 tys. zł Końskowola ok. 27,2 tys. zł Tyszowce ok. 25,9 tys. zł

28 Realizacja programów W ramach Pilotażowego systemu gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie województwa lubelskiego w samym tylko 2015 r. azbest usunięto z ponad 8 tys. lokalizacji, w tym z: 5067 lokalizacji z zamówień podstawowych, 3013 lokalizacji z zamówień uzupełniających. Do 30 sierpnia 2016 r. w ramach programu usunięto tony odpadów azbestowych.

29 Realizacja programów Realizacja Pilotażowego systemu gospodarowania odpadami azbestowymi na terenie województwa lubelskiego Fot. Regionalne Biuro Projektu (UMWL)

30 Realizacja programów Z uwagi na znaczącą ilość azbestu pozostałą do usunięcia z naszego regionu od roku 2017 planowana jest kontynuacja realizowanego obecnie programu usuwania azbestu pod nazwą SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI AZBESTOWYMI NA TERENIE WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO. PLANOWANE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA: RPO WL , WFOŚiGW w Lublinie, Województwo Lubelskie.

31 Dziękuję za uwagę Sławomir Struski Dyrektor Departamentu Rolnictwa i Środowiska Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego ul. Marii Curie-Skłodowskiej 3, Lublin tel.: (81) , faks: (81) dris@lubelskie.pl