ZŁOTe LaTa PIĘKNA DOJRZAŁOŚĆ. nr 2/Luty 2010

Transkrypt

1 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą prawną nr 2/Luty 2010 ZŁOTe LaTa 4 KROKi DO ZDROweJ DOJRZAŁOŚCi pneumokoki Już nie musimy obawiać się bakterii Kości i Stawy Stawy lubią się dobrze odżywiać. Smakuje im półtłusty nabiał PIĘKNA DOJRZAŁOŚĆ DR n. med. ADAm OgOnOwSKi Reumatyzm może zaatakować każdy staw oraz być sprawcą niedomagania serca. Dr n. med. marek Stankiewicz: Starzenie się organizmu jest naturalnym procesem biologicznym, ale możemy decydować o jego jakości. PHOTO: ISTOCK

2 G2 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą prawną WYZWania Człowiek mógłby dożyć 120 lat. W Polsce średnia długość życia dla pań wynosi 78 lat, a dla panów 68 lat. To o 5 lat mniej niż żyją mieszkańcy innych państw europejskich. POLECAMY Konrad mróz pr Specialist, ERA starość to piękna dojrzałość STRONA 6 Telefon dla Seniora to aparat przeznaczony głównie do prowadzenia rozmów i wysyłania oraz odbierania SMS-ów. starość przychodzi do każdego i nie da się tego procesu zatrzymać. Wielu z nas obawia się jej, bo postrzega ją jako czas wypełniony nudą, wizytami u lekarza i życiem na marginesie. Tak naprawdę zaczynamy się starzeć wcześnie, bo około 35. roku życia. Ale na to, jak będzie ten proces przebiegał wpływ mają nie tylko geny, ale i styl życia. A więc od nas zależy, jak będzie wyglądała jesień życia. Zaakceptuj fakty Negowanie procesów starzenia się jest nierozsądne, bo 1 kiedy za wszelką cenę chcemy powstrzymać lub zamaskować upływający czas, stajemy się śmieszni. To oczywiste, że coraz częściej brakuje nam wigoru, że jesteśmy mniej kreatywni, że zaczynają nam dokuczać różne schorzenia. Ale czy to powód, by bezczynnie siedzieć w kącie. Nie. Rzecz w tym, aby starzeć się łagodnie i z wdziękiem. A starzeć się z wdziękiem to pozwolić naturze biec swoim trybem, robiąc jednocześnie wszystko, co w naszej mocy, by oddalić moment nadejścia związanych ze starością chorób. Innymi słowy, żyć tak długo i tak dobrze, jak tylko się da. Warto założyć, że można się starzeć łagodnie, twórczo i stale znajdować inspirację do nowych wyzwań. nie rezygnuj z siebie Metryka nie musi rozporządzać naszym życiem. Czasy, 2 gdy mówiło się w tym wieku nie wypada, bezpowrotnie minęły. Jest dość przykładów, że ludzie po 60- czy 70-siątce doskonale wyglądają, są aktywni fizycznie i zawodowo. Co więcej, często zawierają małżeństwa z o wiele młodszymi partnerami. Oczywiście, podeszły wiek może nieść ze sobą również słabość i cierpienie, samotność i odtrącenie. Ale tu warto przypomnieć przysłowie jesteś kowalem swego losu. Aby był on jak najmilszy, warto o siebie zadbać. Starzenie się organizmu jest naturalnym procesem biologicznym. Nie możemy go powstrzymać, ale możemy decydować o jego jakości. Dr n. med. marek Stankiewicz Szukaj wsparcia Medycyna dysponuje metodami, które pozwalają żyć 3 długo i sprawnie, wiemy też, jakie jedzenie sprzyja zachowaniu dobrej kondycji, chronią nas szczepienia, wreszcie możemy wspierać swój organizm odpowiednimi dla seniorów zestawami witamin i minerałów. Nikogo dziś nie dziwi, że starsi ludzie chętnie się uczą, chodzą na tańce, podróżują. Jednak tak robią ci, którzy zaakceptowali niedogodności związane z wiekiem, ale nie zrezygnowali z siebie i wciąż mają sporo do zaoferowania bliskim, znajomym i sobie. Sprawdzone metody Naukowo dowiedziono, że 4 najlepszym lekarstwem na zdrowie i długowieczność jest... ruch. Wystarczy, np. że będziemy rytmicznie maszerować, pływać, czy po prostu tańczyć, aby serce i stawy były w dobrej formie. Ważne jest i to, by przejść (najlepiej już po 50. roku życia) na lekkostrawną dietę bogatą w warzywa, owoce, ryby, kwasy omega-3, nabiał, gruboziarniste pieczywo. Dieta jest ważna, bo może ochronić przed chorobami oczu, a zwłaszcza AMD. Trzeba jeść pokarmy bogate w antyoksydanty, witaminy i luteinę. Zawiera ją szpinak, zielona sałata, brokuły. Likopen, barwnik pomidorów opóźnia postęp choroby, a ryby morskie (makrela, śledź), zawierające kwasy tłuszczowe DHA istotnie zmniejszają zagrożenie degradacją plamki żółtej. Więcej na ten temat na stronie 4. Zwyrodnienie plamki żółtej str. g4 Gdy widzisz mroczki, prawdopodobnie uszkodzony jest nerw wzrokowy. Idź do okulisty. wzrok-najwazniejszy zmysł str. g7 Choroby oczy wynikają nie tylko z wad narządu wzroku. 2 EDYCJA LUTY 2010 Bussines Developer: Adam Jabłoński Treść: Anna Jarosz Project manager: Patrycja Wądołowska Tel.: patrycja.wadolowska@mediaplanet.com Dystrybuowane z: Dziennikiem Gazetą prawną Druk: presspublica Sp. z o.o redni nakład jednorazowy: egzemplarzy Skład: Graphics & Design Studio, Michał Ziółkowski, Kontakt z mediaplanet: Fax: info.pl@mediaplanet.com Mediaplanet jest wiodącym domem wydawniczym na rynku europejskim. Specjalizujemy się w tworzeniu wysokiej jakości publikacji tematycznych w prasie codziennej, online oraz broadcast. Mediaplanet nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam.

3 nowości 1KROK G3 25 ZADBAJ O SiŁy witalne 5 0 paliwo na jesień ŻYcia DHEA hormon wytwarzany w korze nadnerczy jest nazywany hormonem młodości, lub optymizmu odgrywa ważną rolę w naszym organizmie. Sławę zyskał dzięki swoim właściwościom przeciwstarzeniowym. Codzienna dawka 50 mg DHEA wyraźnie poprawiła stan układu kostnego, libido, jakość i barwę skóry. Z czasem okazało się, że hormon stabilizuje rozchwianą gospodarkę hormonalną, łagodzi dokuczliwe objawy menopauzy (drażliwość, uderzenia gorąca i uporczywe bóle głowy), Korzystnie wpływa na potencję, kondycję fizyczną i intelektualną, a ponadto zapobiega depresji, wygładza zmarszczki i odmładza cerę. Najnowsze badania dowodzą, że DHEA zwiększa też gęstość kości więc zapobiega osteoporozie, chroni układ krążenia, bo obniża poziom cholesterolu, wzmacnia układ odpornościowy, zmniejsza uczucie przewlekłego zmęczenia, przeciwdziała otyłości i cukrzycy, ułatwia sen i zwiększa 100 odporność na stres. 95 podstępna bakteria Pytanie: Czy warto się szczepić przeciwko pneumokokom? Odpowiedź: U osób powyżej 65. roku życia skuteczność szczepień wynosi 75 proc., a u osób z chorobami przewlekłymi od 65 do 80 proc. Znanych jest około 90 typów bakterii Streptococus pneumoniae nazywanej potocznie pneumokokiem, która wywołuje bardzo groźne choroby u starszych osób. Zwykle są to zapalenia płuc, ucha oraz zatok. Bakteria jest groźna z dwóch powodów. Po pierwsze, wystarczy kichnięcie czy kaszel, aby nosiciel przekazał bakterię kolejnej osobie. Bakteria upodobała sobie śluzówkę nosa i gardła więc bardzo łatwo przenika do organizmu. Po drugie, niebezpieczeństwo kryje się w samej budowie bakterii. To gram-dodatnia dwoinka, która na powierzchni ma otoczkę z wielocukrów, czyli polisacharydów. To właśnie ta otoczka, która może być odmiennie zbudowana, decyduje o przynależności pneumokoka do określonego szczepu. Przeciwciała naszego organizmu potrafią walczyć z jednym rodzajem bakterii. Gdy do organizmu trafia nieznany mu szczepu, nie umie go pokonać i rozwija się choroba. Większość zakażeń powoduje tylko siedem typów pneumokoka, najbardziej agresywnych. Atak na seniorów W ostatnich latach obserwuje się znaczny wzrost zakażeń pneumokokowych u osób po 65. roku życia. Chorują, bo ich układ odpornościowy gorzej radzi sobie z nowymi wyzwaniami, a organizm gorzej się regeneruje. 32 proc. wszystkich zachorowań grzegorz Borstern specjalista chorób wewnętrznych dotyczy ludzi starszych. Niestety, choroba w wielu przypadkach kończy się tragicznie. Przyczyną śmierci najczęściej bywa sepsa, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenie płuc. Wysoka śmiertelność wśród seniorów bardzo często łączy się z faktem, że osoby te cierpią na wiele schorzeń przewlekłych, które znacznie osłabiają organizm. Skuteczna broń Specjaliści przypuszczają, że zakażenia pneumokokowe będą coraz większym problemem dla lekarzy wielu specjalności. Jedynym skutecznym sposobem walki z zakażeniami bakterią Streptococus pneumoniae są szczepienia, bo coraz szybciej rośnie liczba szczepów bakterii opornych na antybiotyki, co świadczy o inteligencji tych drobnoustrojów. W przeszłości zakażenia pneumokokowe można było skutecznie leczyć antybiotykami z grupy penicylin. Niestety, w ciągu ostatnich 20 lat wzrosła liczba szczepów odpornych na antybiotyki z tej grupy. Dziś trzeba podawać antybiotyki o szerokim działaniu, co nie zawsze jest obojętne dla organizmu człowieka. Profilaktyką z wyboru, w przypadku osób starszych i przewlekle chorujących na schorzenia układu krążenia i oddechowego, nerki, z marskością wątroby czy osłabioną odpornością jest podawanie 23-walentnej szczepionki polisacharydowej. Chroni ona przed infekcjami ze strony 23 szczepów pneumokoka, które odpowiadają za 90 proc. zakażeń u dorosłych. Przeciwciała wytwarzane w odpowiedzi na szczepienie utrzymują się w organizmie przez 5-10 lat. Szczepienie osób starszych i przewlekle chorych jest rekomendowane przez WHO. W Polsce zaleca je Państwowy Instytut Zdrowia Publicznego. Niebawem w wielu miastach Polski będą się odbywały akcje darmowych szczepień przeciwko pneumokokom. Warto z nich skorzystać, bo wielu z nas mogą uratować życie. AnnA JArosz

4 G4 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą prawną nowości Zwyrodnienie plamki żółtej Pytanie: Czy to prawda, że AMD w krótkim czasie może doprowadzić do utraty wzroku? Odpowiedź: W skrajnych przypadkach nawet w ciągu kilku tygodni.dane szacunkowe dotyczące polski wskazują, że mamy około 1 mln chorych osób na obie formy AMD (w tym prawie 90% pacjentów choruje na postać suchą - łagodniejszą). Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) to degeneracyjna choroba oczu. W krajach rozwiniętych jest najczęstszą przyczyną nieodwracalnej utraty wzroku u osób po 50. roku życia. AMD to choroba plamki żółtej, czyli fragmentu siatkówki, który znajduje się w tylnej części gałki ocznej. Plamka jest odpowiedzialna za widzenie centralne, czyli to o największej ostrości, które umożliwia wykonywanie precyzyjnych prac. Dwa oblicza Istnieją dwie postacie AMD: sucha (zanikowa) i wysiękowa (mokra/ neowaskularna). Postać sucha występuje w ok. 85 proc. przypadków. Pogorszenie ostrości widzenia następuje stopniowo. W tej postaci AMD obumierają komórki odpowiedzialne za prawidłowe odbieranie światła (fotoreceptory) oraz za funkcjonowanie siatkówki. Na dnie oka pojawiają się drobne złogi tłuszczowe (tzw. druzy). Wysiękowe AMD występuje u ok. 15 proc. chorych i odpowiada za większość przypadków utraty wzroku. To następstwo patologicznego wzrostu naczyń krwionośnych pod siatkówką. Naczynia te są kruche i nieszczelne. Przeciek płynu oraz krwi przez ich ścianki, prowadzi do powstania podsiatkówkowych obrzęków a w zaawansowanych stadiach PROF. DR HAB. n. med. JeRZy SZAFLiK Prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego choroby włóknistych blizn, które niszczą plamkę. W rezultacie w polu widzenia pojawia się charakterystyczny mroczek centralny. gdzie przyczyna Przyczyny AMD nie zostały dokładnie poznane. Wiadomo tylko, że wysiękowa postać choroby związana jest ze wzrostem nowych naczyń krwionośnych. Chorobie sprzyja FAKTY wiek (ale coraz częściej chorują też osoby po 45. roku życia), rodzinne występowanie AMD (powinni co 2 lata badać wzrok), płeć, kolor skóry i oczu (częściej chorują białe kobiety o błękitnych oczach) oraz nadwzroczność. Troska o zdrowie zapobiega lub opóźnia rozwój AmD. Ryzyko zachorowania na oraz minerały (cynk, selen). chorobę jest ok. 2-3 razy Nadciśnienie tętnicze, większe u osób palących tytoń. wysoki cholesterol i niski Im więcej papierosów, tym poziom karotenoidów sprzyjają większe ryzyko AMD. wysiękowej (groźniejszej) Dieta bogata w cholesterol postaci AMD. prowadzi do gromadzenia się Nadmierna ekspozycja lipidów w naczyniach plamki, oczu na promieniowanie co utrudnia przepływ ultrafioletowe (UV) jest jednym krwi przez naczynia w oku. z czynników ryzyka AMD. Na opóźnienie rozwoju schorzenia Trzeba nosić okulary z filtrem mają wpływ niektóre oraz nakrycie głowy. witaminy i substancje odżywcze. Regularnie wykonuj badanie Należą do nich witaminy C dna oka i test Amslera i E, przeciwutleniacze (luteina, zeaksantyna, beta-karoten) 2KROK BADAJ DnO OKA najważniejsze badanie W diagnozowaniu AMD najważniejsze jest badanie dna oka. Tylko ono może uwidocznić istotne dla choroby zmiany, jak obecność druzów. Pozwala też rozpoznać postać choroby. W nowoczesnych gabinetach badanie wykonuje się za pomocą funduskamery non-mydriatic. Nie jest ono uciążliwe dla pacjenta, bo nie wymaga podawania atropiny rozszerzającej źrenice. Trwa zaledwie kilka minut, a kolorowe zdjęcie dna oka pomaga okuliście ocenić zaawansowanie choroby. Leczenie Przy suchej postaci możliwa jest tylko profilaktyka. W przypadku wysiękowego AMD dostępnych jest kilka metod leczenia. Najstarszą metodą niszczenia naczyń (wypalania) jest wykorzystanie promieni lasera. Nowocześniejszym sposobem jest stosowanie terapii fotodynamicznej. W tej metodzie do naczyń krwionośnych oka wprowadza się tzw. substancję fotouczulającą, a następnie aktywuje ją promieniem zimnego lasera. Inne metody polegają na niszczeniu już wykształconych, patologicznych naczyń krwionośnych pod siatkówką. Obecnie najbardziej popularne są leki wytworzone metodami biologii molekularnej hamujące angiogenezę, czyli rozrost naczyń krwionośnych. Są one podawane w formie zastrzyków do wnętrza gałki ocznej. Jest to metoda, która nie tylko pozwala na zatrzymanie choroby, ale również na poprawę widzenia u 30 proc. pacjentów. Obecnie rozważa się możliwość równoczesnej terapii kilkoma lekami z różnych grup (np. hamujące angiogenezę łączone z terapią fotodynamiczną zamykającą naczynia krwionośne). AnnA JArosz CZY WIESZ, ŻE... nadzieja dla chorych 15 lutego 2010 roku wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia, które leczenie wysiękowej postaci AMD wprowadza do świadczeń gwarantowanych. Będą one realizowane w ośrodkach udzielających świadczeń z zakresu okulistyki, zapewniających pacjentowi dostęp do niezbędnych badań oraz specjalistycznej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej, udzielających świadczeń w trybie ambulatoryjnym, jednodniowym lub hospitalizacji. Specjalistyczny lek stosowany w tej terapii (Ranibizumab) może podać specjalista w dziedzinie okulistyki, posiadający doświadczenie w wykonywaniu iniekcji do ciała szklistego oka. Zapraszamy na stronę Ministerstwa: r=m12091&ms=&ml=pl&mi- =209&mx=0&mt=&my=736&ma=14511 Badaj wzrok regularnie Z wiekiem należy kontrolować wzrok. Aby nie dać się AMD warto robić też samodzielnie sprawdzać wzrok, robiąc test na siatce Amslera.Planszę oglądaj z odległości 30 cm, zakrywając raz jedno raz drugie oko dłonią. Jeżeli część kresek widzisz jako krzywe, grubsze lub cieńsze niż pozostałe, możesz mieć zdegenerowaną plamkę żółtą. Gdy widzisz mroczki (ciemne, fruwające przed okiem paproszki), prawdopodobnie uszkodzony jest nerw wzrokowy. Jeśli test wypadł źle, idź do okulisty. Innym badaniem, które może wykonać lekarz okulista jest badanie dna oka. Potwierdzeniem wstępnych wyników badań diagnostycznych powinny być inne badanie takie jak angiografia i OCT (badanie za pomocą optycznego koherentnego tomografu). Pomocy mogą udzielić: Retina AMD Polska ( Stowarzyszenie AMD Polski Związek Niewidomych amd epidemia ślepoty XXi wieku 1. Jakie osoby są szczególnie zagrożone zachorowaniem na tą chorobę? Schemat powstawania AMD nie jest niestety do końca poznany. Przyjmuje się, że szczególnie zagrożone AMD są osoby po 50 r.ż. Częściej jednak dotyczy ona kobiet. Znaczenie ma również rasa badania kliniczne potwierdziły, że rasa biała jest najbardziej narażona na chorobę. Nie bez znaczenia są oczywiście choroby serca i układu krążenia oraz palenie tytoniu. Ponadto ryzyko AMD wzrasta u osób otyłych, nadużywających alkoholu, z małą zawartością związków chemicznych redukujących ilość wolnych rodników w diecie (tzw. antyoksydantów), a także u osób zbyt długo pozostających na słońcu. Bardzo ważne, choć dopiero poznawane są czynniki genetyczne do tej pory poznanych jest kilka loci w ludzkich chromosomach podejrzewanych o zwiększanie ryzyka wystąpienia AMD. 2. Czy choroba jest wyrokiem? Czy możemy jej zapobiegać lub skutecznie ją leczyć? prof. dr hab. n. med. Andrzej Stankiewicz prezes Stowarzyszenia AMD Metody leczenia uzależnione są od typu AMD, czyli od postaci wysiękowej lub suchej. Leczenie postaci suchej AMD sprowadza się do leczenia zapobiegawczego pod postacią suplementacji diety. Badania kliniczne potwierdziły, że podaż antyoksydantów zmniejsza ryzyko rozwoju suchego AMD oraz przejścia w formę wysiękową AMD o 25%. Postać wysiękowa ma przebieg znacznie bardziej gwałtowny i częściej prowadzi do ciężkiej utraty widzenia. Uznanymi metodami leczenia wysiękowego AMD do chwili obecnej są: laseroterapia (wybrana, niewielka grupa pacjentów), terapia fotodynamiczna i iniekcje doszklistkowe inhibitorów anty-vegf. Przed wprowadzeniem iniekcji doszklistkowych celem naszego leczenia było zatrzymanie lub spowolnienie rozwoju AMD. Dopiero wprowadzenie iniekcji do ciała szklistego (zastrzyków do oka) dało pacjentom z wysiękowym AMD szanse nie tylko na stabilizację choroby, lecz również na poprawę widzenia, którą obserwujemy u ponad 30% chorych. Trzeba jednak pamiętać, że metodę leczenia wybiera się indywidualnie w zależności od postaci AMD i jej zawansowania. 3. W jakim kierunku będą się rozwijały metody leczenia AMD w przyszłości? W chwili obecnej największe nadzieje pokłada się w badaniach genetycznych oraz w wykorzystaniu komórek macierzystych w leczeniu AMD. Są to niestety badania słabo zaawansowane i możemy jedynie przypuszczać, że ich skuteczność będzie większa niż obecnie stosowanych.

5 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą prawną inspiracje 3KROK nie ReZygnuJ Z SieBie 6 RADY DLA STAWÓW G5 Oblicza schorzeń kości i stawów Pytanie: Czy to prawda, że szybko rośnie liczba osób dotkniętych reumatyzmem? Odpowiedź: Już dziś problem ten dotyczy 9 mln polaków, a specjaliści przewidują, że będzie ich znacznie więcej. Mówi się, że reumatyzm stanie sie plagą XXI wieku. W Polsce najczęściej występuje zwyrodnienie stawów, na które cierpi około 5 mln osób oraz reumatoidalne zapalenie stawów, które dotknęło ponad 400 tys. chorych. Reumatyzm może zaatakować każdy staw, może przenieść się także na tzw. tkanki miękkie oraz być sprawcą niedomagania narządów, np. serca. Lista winowajców Do często spotykanych schorzeń stawów należy choroba zwyrodnieniowa (jest następstwem zużywania się chrząstki pokrywającej powierzchnie kości tworzących stawy), reumatoidalne zapalenie stawów (rozwija się gdy dochodzi do stanu zapalnego błony maziowej, dzięki której możemy poruszać stawami), zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (objawia się poranna sztywnością w dolnej części pleców), dna moczanowa (defekt przemiany materii, który charakteryzuje odkładanie się w stawach kryształków kwasu moczowego), reumatyzm tkanek miękkich (stan zapalny powstający w miejscu, gdzie mięsień przyrasta do kości). Sposób terapii w chorobach reumatycznych musi być dobieramy FAKTY Fakty o reumatyzmie Na choroby reumatyczne, do których zalicza się także schorzenia stawów cierpi ponad 7 mln Polaków. Trzy razy częściej są to kobiety, które mają różne postaci choroby zwyrodnieniowej. Do chorób reumatycznych zaliczają ponad 120 schorzeń, które różnią się przyczynami, objawami, rokowaniami i sposobem leczenia. To nie jest tylko problem starszych osób. Reumatyzm może zaatakować w dzieciństwie, wieku dojrzałym (30-40 lat) lub starszym. Reumatyzm może zaatakować każdy staw oraz być sprawcą niedomagania serca. dr n. med. Adam Ogonowski specjalista ortopedii, traumatologii i rehabilitacji medycznej Z powodu reumatyzmu wystawia się połowę zwolnień lekarskich, co prowadzi do utraty około 2 proc. dochodu narodowego brutto. W Polsce z powodu chorób reumatycznych na renty inwalidzkie trafiło 1,5 mln osób. Odkręcenie nakrętki ze słoika wymaga pracy aż 20 stawów. By zagrać w siatkówkę musimy zaangażować ich ponad 100. Jeśli stawy są zdrowe nie stanowi to problemu. gimnastyka może mieć formę miłej zabawy. fot.: istock indywidualnie dla każdego pacjenta. To podstawa. Ale równie ważną jak stosowanie środków farmakologicznych jest rehabilitacja, systematyczne ćwiczenie i odpowiedni styl życia. Ogólnie rzecz ujmując, leczenie ma za zmniejszyć lub całkowicie usunąć ból, utrzymać jak najdłużej funkcję stawów i powstrzymać zachodzące w nim zmiany zwyrodnieniowe. Osłabione kości Poważnym problemem osób starszych jest także osteoporoza. Istotą choroby jest bezbolesna utrata tkanki kostnej i zniszczenie struktury kości. Podstawowym badaniem, które pozwala ja rozpoznać jest densytometria, czyli pomiar gęstości minerałów, z których zbudowane są kości. Najczęściej wykonuje się badanie kręgosłupa lędźwiowego, kości udowej w okolicy stawu biodrowego. Badanie jest bezbolesne i nieszkodliwe dla zdrowia. Wśród przyczyn choroby wymienia się płeć (po 50. roku życia co 3 kobieta i co 5 mężczyzna choruje), wiek (utrata masy kości nasila się, gdy organizm przestaje produkować hormony płciowe), rasę (biali są 4 razy bardziej podatni na osteoporozę), sylwetkę (częściej chorują osoby szczupłe), geny, dietę (kto stronił od mleka i jego przetworów nie osiągnął wysokiej masy kostnej), kawę, alkohol, papierosy, zaburzenia hormonalne, nowotwory oraz używanie leków sterydowych. AnnA JArosz ćwicząc na nierównej powierzchni trzeba mieć buty usztywniające stawy skokowe. Bądź aktywny Ruch to doskonała metoda, która pozwala wzmoc- 1 nić kości, mięśni, utrzymać prawidłową ruchomości stawów i zapobiegać ich zesztywnieniu. Stawom służy nie tylko regularne uprawianie sportu. unikaj przeciążeń Zbyt intensywne, ćwiczenia (np. dźwiganie cięża- 2 rów) mogą nadwerężać stawy, sprzyjać ich urazom i powodować ból. Panie, które noszą zakupy, powinny rozłożyć je do dwóch siatek, by w każdej ręce znalazło się mniej więcej tyle samo kilogramów. To uchroni stawy barków, nadgarstków i kolan przed uszkodzeniami. noś wygodne buty Najlepsze dla kości i stawów są buty z elastyczną 3 podeszwą, która amortyzuje wstrząsy powstające podczas stąpania. Wysokie obcasy zmuszają kości stopy i kostki do nienaturalnego ustawienia się. Efektem jest silny ból i obrzęk stóp. Odżywiaj stawy W diecie korzystnej dla 4 stawów nie powinno brakować półtłustego nabiału, np. kilku łyżek twarogu, szklanki mleka, jogurtu czy kefiru. Nabiał to źródło białka, które jest budulcem budulca dla chrząstki stawowej. Dolegliwości stawowe mogą nasilać tłuszcze zwierzęce, bo utrudniają wchłanianie białek potrzebnych do budowy stawów. Ogranicz używki alkohol, mocna kawa i herbata przyśpieszają utratę 5 wapnia zmniejszają przyswajanie białka. Kofeina obniża też wchłanianie wapnia z jedzenia, więc nie pijmy jej bezpośrednio po posiłkach. nie uprawiaj przygodnego seksu To może się zakończyć zakażeniem chlamydiami. 6 Te drobnoustroje bywają przyczyną reaktywnego zapalenia stawów, nazywanego także zespołem Reitera. Chlamydie tak przestrajają odporność organizmu, że zaczyna on niszczyć stawy, także te w kręgosłupie. Chorobę leczy się antybiotykami i lekami przeciwzapalnymi.

6 G6 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą prawną sylwetki Widok starszej osoby, która zmierza dziarskim krokiem przez ulice i rozmawia przez telefon komórkowy, to nie film science fiction. Dziś to raczej nic nadzwyczajnego. A jeśli senior nie jest miłośnikiem nowinek technologicznych to ma na rynku dostęp do telefonów tworzonych tylko z myślą o nim. PROSTE JEST PIĘKNE REKLAMA przyjaciel seniora już dawno minęły czasy, kiedy to telefony komórkowe były kupowane jako prezent dla dzieci. Bo moda, bo nowość, wreszcie albo przede wszystkim dlatego, żeby mieć z pociechami kontakt. Tylko dlaczego zapomniano wówczas o rodzicach kupujących? Oni przecież też potrzebowali kontaktu. Nie tylko zresztą ze swoimi bliskimi, ale także gdy potrzebowali pomocy. Nieprawdą jest twierdzenie, że telefon komórkowy dla seniorów to pomysł nietrafiony, bo sobie nie poradzą z nowością technologiczną. Nic bardziej błędnego. Komórka na Dzień Dziadka, czy Dzień Babci to nie tylko nie jest przesada, ale bardzo praktyczny prezent. Trzeba tylko pamiętać, że wzrok i słuch już nie ten, więc mały ekran nie wchodzi w grę, a wesołe muzyczki można pomylić z grającym radiem. Potrzebny głośny dzwonek, który senior bez problemu rozpozna. Telefony komórkowe dla seniorów to nowość, ale błyskawicznie zdobywająca rynek. na ratunek telefon Czy redaktora Tomasza Raczka można uznać za przepowiadacza przyszłości? Chyba nie, ale to właśnie on dekadę temu na łamach tygodnika Wprost sugerował, że producenci telefonów komórkowych pomijają ogromną grupę odbiorców, jaką są seniorzy. Sugerował wprowadzenie urządzeń z dużymi klawiszami, głośnymi dzwonkami i czytelnymi wyświetlaczami. Takie też są telefony dla seniorów. Jednak ich najważniejszą cechą jest przycisk alarmowy, lub jak kto woli ratunkowy. To duży czerwony klawisz na tylnej pokrywie telefonu zazwyczaj z serduszkiem, lub napisem SOS. Jego wciśnięcie powoduje uruchomienie telefonu w trybie głośnomówiącym nawet przy zablokowanej klawiaturze. Telefon sam wybierze pierwszy z numerów z listy ratunkowej (np. kogoś z rodziny). Brak połączenia skutkuje próbą jego nawiązania z kolejnym numerem z listy. Jeśli taka lista telefonów ratunkowych nie zostanie stworzona urządzenie automatycznie połączy się z numerem ratunkowym 112. W ten sposób seniorzy mogą wezwać pomoc np. w momencie zasłabnięcia, lub gdy upadną i mają problemy ze wstaniem. Operatorzy z pomocą Także operatorzy zdają sobie sprawę, że pozyskiwanie młodych abonentów nie będzie trwało w nieskończoność. Pierwszym prostym telefonem dostępnym w sieci Era była Motorola F3, która oferowała dzwonienie, wysyłanie SMSów zegarek i budzik. Za to miała spory wyświetlacz i duże klawisze. Siecią skierowaną do seniorów (skupionych głównie wokół Rodziny Radia Maryja) jest wrodzinie. Telefon dla Seniora to aparat przeznaczony głównie do prowadzenia rozmów i wysyłania oraz odbierania SMS-ów. Konrad mróz pr Specialist, ERA Segment przyszłości Seniorzy to przyszłościowy sektor dla producentów telefonów komórkowych i mobilnych operatorów. To nie żart, ani paradoks, ale życie. W Europie Zachodniej, a także w Polsce społeczeństwo się starzeje (choć po ostatnim kryzysie mamy w Plsce babyboom). W naszym kraju docelowa grupa producentów telefonów dla seniorów to 65+, czyli 5 proc. pokolenia. W twardych liczbach oznacza to 250 tys. potencjalnych nowych użytkowników telefonów komórkowych. W tej chwili. Nie wszyscy są jednak gotowi od razu przyjąć nowinki technologiczne, czasem czują wewnętrzny opór przed korzystaniem z mobilnego telefonu, gdyż obawiają się, że nie poradzą sobie z techniką i że to skok na zbyt głęboką wodę. Z przeprowadzonych badań wynika, że seniorzy zamiast wielofunkcyjności liczą na uzyskanie wskazówek, a najważniejsze są jakość i łatwość obsługi telefonu. Takie też są cechy telefonów dla seniorów. W przyszłości telefony komórkowe dla osób starszych będą miały o wiele więcej funkcji. Jednym z możliwych zastosowań jest użycie telefonów komórkowych do monitorowania danych medycznych. Rozwiązania tego typu w Polsce mocno rozwija operator komórkowy Plus. MArCIn KWAŚnIAK Znana dotąd z obsługujących dwie karty SIM i oraz z korzystnych cen za telefony wrocławska firma myphone włączyła się do walki o względy seniorów już dawno. Jednak nie jest to jedyna grupa docelowa, o jakiej myphone myśli. Seria myphone Simple Life obejmuje znacznie szersze spektrum odbiorców. Telefony tej serii skierowane są do tych, co nie przepadają za naszpikowanymi elektroniką cudeńkami, których bez instrukcji obsługi nie da się używać. myphone przy zachowaniu nowoczesnego wzornictwa postawił na łatwość użytkowania i solidność obudowy. Najnowszym i sztandarowym modelem serii myphone Simple Life jest 1070 chiaro. Ze względu na łatwość obsługi, ale także dodatkowe funkcje (kalkulator, radio, organizer) może być używany przez osoby lubiące proste i użyteczne telefony komórkowe. Przycisk SOS na tylnej pokrywie oraz duże klawisze sprawiają, że z tego samego powodu może być używany przez Seniorów. Dla nich przygotowany został specjalnie model 1040 senior. Oprócz prostoty funkcji myphone postawił też na wygląd senior przypomina telefon stacjonarny. Ma stację dokującą, która pełni jednocześnie funkcję ładowarki. Trzecim modelem z serii myphone Simple Life (choć chronologicznie pierwszym, który ujrzał światło dzienne) jest już 1050 Simply. Niebawem pojawią się kolejne telefony z tej serii jak to myphone y, z obsługą dwóch kart SIM.

7 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z DZIENNIKIEM GAZETą prawną nowości Wzrok najważniejszy SZAnuJmy 4KROK SZAnuJmy wzrok G7 zmysł Pytanie: Czy choroby oczu wynikają tylko z wad narządu wzroku? Odpowiedź: Nie. Mogą być wywołane przez choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzycę, zaburzenia układu krążenia, infekcje bakteryjne i wirusowe, a także przez urazy. Nie szanujemy wzroku. Tymczasem jego osłabienie lub utrata są przyczyną inwalidztwa i niesamodzielności. Wiele chorób oczu rozwija się skrycie, np. zawężając pole widzenia. Początkowo nie zauważamy zmian, aż pewnego dnia widzimy, jak przez dziurkę od klucza. Wtedy na pomoc bywa za późno. Zaćma (katarakta) to choroba, na którą cierpi około 20 milionów ludzi na świecie. Każde zmętnienie soczewki, niezależnie od upośledzenia widzenia, nazywane jest zaćmą. Pierwsze sygnały: Masz wrażenie, że patrzysz przez brudną lub zamgloną szybę. Jeżeli nosisz okulary będziesz przecierać szkła jakby były brudne. Wieczorem światła i lśniące przedmioty mają błyszczącą poświatę. Jeżeli choroba nie jest leczona, źrenice staną się szare, a nie czarne, jak w zdro wym oku. Chory zacznie odróżniać tylko światło i ciemność. O rozwijaniu się zaćmy może świadczyć też szybki postęp krótkowzroczności. U specjalisty: dowiesz się na jaka zaćmę cierpisz. Całkowita uniemożliwia widzenie, ponieważ promienie światła nie przedostają się w głąb oka. Zaćma częściowa to taka, która pozwala widzieć tylko fragmenty wyrazu w książce lub obrazu. Jeżeli fragmenty obserwowanego obrazu postrzegasz wyraźnie, jakbyś patrzył przez dziurkę od klucza to znak, że masz tzw. zaćmę jądrową. Aby stwierdzić chorobę lekarz zbada dno oka. Często konieczne bywa przeprowadzenie innych badań, zwłaszcza USG. DR n. med. PiOTR FRyCZKOwSKi Leczenie: Stosuje się preparaty poprawiające metabolizm soczewki: m.in. witaminę PP, A, związki jodu, wapnia, potasu oraz leki hamujące mętnienie soczewki. Radykalnym rozwiązaniem jest operacja polegająca na usunięciu zmętniałej soczewki. Standardem jest fotoemulsyfikacja zaćmy przez małe cięcie (2 mm) z wszczepieniem soczewki zwijalnej. Nie operuje się obu oczy na raz. Drugie poddaje się zabiegowi, gdy pierwsze odzyska ostrość widzenia. Jaskra dotyka ludzi w każdym wieku i długo nie daje objawów. Nieleczona prowadzi do utraty wzroku. Pierwsze sygnały: Trudno je zaobserwować. Jaskra prosta może się rozwinąć bez przyczyny, zaś wtórna bywa następstwem urazu, zapalenia oka oraz zaćmy. Łatwo zaobserwować ostry atak jaskry. Po kilku godzinach oko boli, jest twarde i czerwone, wewnątrz podnosi się bardzo ciśnienie, co prowadzi do obrzęku rogówki. Chory widzi tęczowe koła. U specjalisty: Jaskrę można odziedziczyć. Zagrożeni nią co dwa lata powinni kontrolować wzrok. Tylko lekarz może rozpoznać rodzaj jaskry, dobrać leki, bądź zdecydować o operacji. Leczenie: Niezależnie od rodzaju jaskry jest tylko jeden sposób jej le czenia obniżanie ciśnieniaw środku oka. Można to robić za pomocą leków lub operacyjnie. Dobrze kontrolowana jaskra pozwala zachować widzenie do starości. AnnA JArosz NA CO CIERPIĄ OCZY Krótkowzroczność wynika ze zbyt dużych rozmiarów przedniej lub tylnej części oka i nadmiernej siły mięśni. Krótkowidz przysuwa wszystko bliżej oczu. Wadę korygują okulary o mocy, np. minus 3 dioptrie. Wada ujawnia się w okresie dojrzewania. nadwzroczność (dalekowzroczność) może wynikać z małych rozmiarów przedniej i tylnej części oka lub niedostatecznej siły mięśni. Dalekowidz źle widzi z bliska. Wadę korygują soczewki lub okulary, których moc określa się, np. plus 3. Astygmatyzm Widziany obraz jest nieostry. Jeśli chory patrzy na krzyż, wyraźnie widzi tylko jedno jego ramię pionowe lub poziome. To astygmatyzm regularny. Wadę korygują okulary z soczewkami cylindrycznymi. Astygmatyzm nieregularny to skutek urazu oka. Koryguje się go szkłami lub żelami okulistycznymi, które wyrównują powierzchnie rogówki.

8 G8 NIEZALEŻNY DODATEK TEMATYCZNY DYSTRYBUOWANY WRAZ Z Dziennikiem gazetą prawną inspiracje Jak nie przytyć podczas menopauzy Brak snu Gdy nie śpisz, często w nocy podjadasz. Poza tym, gdy organizm nie odpoczywa w nocy nie wyrównuje się poziom hormonów odpowiedzialnych za apetyt rano wstajesz bardziej głodna. Stres Narażony na stres organizm wydziela kortyzol, hormon stresu, który zwiększa apetyt. Mamy wówczas większa ochotę na wysokokaloryczne przekąski. Pytanie: Czy to prawda, że pierwsze niekorzystne zmiany zachodzą w układzie hormonalnym kobiety juz po 35 roku życia? Odpowiedź: Z pierwszymi zmianami w układzie hormolanym mamy do czynienia już pomiędzy 35, a 45 rokiem życia. Menopauza to naturalny proces w życiu kobiety, który może być równie atrakcyjny, jak dojrzewanie czy czas największej płodności. Ale to od pań zależy czy będą to lata pełne nowych wyzwań, atrakcyjne, czy też chwile polegające na wycofaniu się z życia. Wbrew powszechnej opinii przekwitanie nie jest koszmarem, który trzeba jakoś przetrwać. Stopniowe wygasanie funkcji jajników, rozchwianie równowagi hormonalnej niesie ze sobą wiele zmian. Nie zawsze są one miłe i korzystne dla kobiety. Ale na wszystko jest rada. Jak więc żyć z menopauzą w zgodzie. Przede wszystkim trzeba ją poznać, a potem odpowiedzieć sobie na pytanie: co mogę zrobić, aby pokonać tę życiową barierę, pozostać piękną, uroczą i nadal atrakcyjna dla partnera kobietą. Jak to się zaczyna Ginekolodzy twierdzą, że pierwsze niekorzystne zmiany zachodzą w układzie hormonalnym kobiety już po ukończeniu 35. roku życia. Wtedy to zaczyna się kilkunastoletni okres przejściowy między wiekiem rozrodczym a starością. To czas klimakterium, który polega na stopniowym wygasaniu funkcji hormonalnej jajników. Najwięcej zmian w układzie hormonalnym zachodzi jednak po roku życia. Proces ten, potocznie nazywany przekwitaniem składa się z trzech etapów: Okres przedmenopauzalny pojawia się około 45. roku życia. Już wtedy mogą wystąpić nieregularne miesiączki, uderzenia gorąca, nocne poty, kłopoty z koncentracją, nagłe zmiany nastroju, depresja, czyli tzw. objawy wypadowe oraz mniejsze zainteresowanie seksem. Menopauza z medycznego punktu widzenia oznacza ostatnia w życiu kobiety miesiączkę, która występuje około 50 roku życia. Okres pomenopauzalny, Kiedy to oprócz objawów wypadowych dochodzi do utraty masy kostnej i wzrostu poziomu cholesterolu. W kolejnych latach może się rozwinąć osteoporoza, miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, nowotwory piersi i narządu rodnego, choroba Alzheimera. Kolejne dolegliwości to nietrzymanie Z menopauzą można żyć w zgodzie Wbrew powszechnej opinii przekwitanie nie jest koszmarem, który trzeba jakoś przetrwać. fot: istock Menopauza to nie jesień życia moczu, częstsze infekcje pęcherza i dróg rodnych, zcieńczenie skóry i zmarszczki. Działaj nie zwlekaj! Poważnym problemem osób starsczymonalne, nowotwory oraz używanie leków sterydowych. Kuracja na miarę Hormonalna terapia zastępcza polega na uzupełnieniu niedoboru hormonów wytwarzanych przez jajniki, których funkcje w okresie menopauzy wygasają. Każdy preparat musi być indywidualnie dostosowany nie tylko do zdrowotnych potrzeb kobiety, ale też jej preferencji. Musi być dobrana odpowiednia jego dawka, a także sposób jego przyjmowania. Decydując się na terapie hormonalną trzeba zmienić styl życia. Potrzebna jest zmiana diety na lekkostrawną, więcej ruchu, w przypadku nadwagi rozpoczęcie odpowiedniej diety odchudzającej i co bardzo ważne rzucenie palenia. Kiedy zacząć terapię Najkorzystniejsze jest rozpoczęcie HTZ już w okresie przedmenopauzalnym. Każda kobieta powinna razem z lekarzem dokonać rachunku zysku i strat. Po stronie strat z pewnością wystąpi ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory. Warto jednak dodać, że terapia hormonalna nie wywołuje raka, a tylko może przyspieszyć rozwój już toczącego się procesu nowotworowego. Ale po stronie zysków miło zapisać poprawę kondycji skóry, mniej zmarszczek, lepsze nawilżenie śluzówek w jamie ustnej, oczach, współżycie płciowe nie jest bolesne i kobieta jest nim bardziej zainteresowana. A może hormony roślinne W okresie menopauzy terapię hormonalną stosuje około 6 proc. kobiet. Jednak przeciwniczki klasycznej terapii hormonalnej sięgają chętnie po hormony roślinne, nazywane fitohormonami. Ich zaletą jest to, że łagodzą wypadowe objawy menopauzy, jak poty, bezsenność i in. Ich wadą natomiast to, że nie zapobiegają chorobom rozwijającym się w okresie menopauzy. W mniejszych lub większych ilościach znajdują się one w 500 roślinach. U nas najbardziej dostępna jest królowa fitoestrogenów soja. Są też farmaceutyczne preparaty sojowe dostępne w aptekach bez recepty. Ale niektóre z nich, np. zawierające ziele niepokalanka, obniżają popęd płciowy. Anna Jarosz Antydepresanty Przyjmowane z powodu obniżonego nastroju są w 25 proc. sprawcami nadwagi. Powodem jest zatrzymanie wody w organizmie i zwiększony apetytu, gdy zły nastrój minie po połknięciu tabletki. Niedoczynność tarczycy Często występuje u panów po 50. roku życia. Choroba powoduje spowolnienia metabolizmu, a więc także tycie. Leczenie choroby redukuje nadwagę. Rzucenie palenia Ze wszech miar zdrowe i polecane, może być przyczyną tycia. Nikotyna zmniejsza apetyt, więc jeśli rzucisz palenie, będziesz stale głodna. Poza tym, nikotyna przyśpiesza przemianę, ale i sprawia, że jedzenie nie ma smaku. Po zerwaniu z nałogiem więcej jesz, bo wszystko jest smaczniejsze. Jedz pięć razy dziennie Jedz więc częściej, a mniej. Dzięki temu przyspieszysz przemianę materii i bez wysiłku spalisz tłuszcz (zwłaszcza ten z okolic brzucha). Jedz tak, byś nie czuła się głodna, najlepiej co 2 3 godziny. Rozgrzewaj ciało Gdy jest ci zimno, masz większy apetyt. Dlatego chętniej sięgasz po energetyzujące dania. Błąd! Codziennie postaraj się zjeść co najmniej jeden ciepły posiłek, by się rozgrzać. Może to być, np. kubeczek zupy jarzynowej bez zasmażki i śmietany. Szczególnie ważne, w ramach profilaktyki osteoporozy u pań po menopauzie, są wapń i witamina D umożliwiająca jego wchłanianie z jelit. Pamiętajmy więc o kefirach, maślankach i jogurtach (z niską zawartością tłuszczu), które są jednocześnie produktami o dość niskiej kaloryczności.