Jest robota dla stró»a. Malwina Ferenz

Transkrypt

1 Jest robota dla stró»a Malwina Ferenz 5 maja 2015

2 Ale» ja nie mam nic do powiedzenia! Na pocz tku byª Kosmos. Nie, wró, na pocz tku byª Pies. Albo nie, jeszcze przed Psem miaªa miejsce rozmowa, która sprawiªa,»e dzisiaj naprawd wygl da tak, jak wygl da. Teraz, po tych dwóch pierwszych zdaniach, nasuwa si uzasadnione pytanie, co bior i czy przypadkiem nie powinno mi si zmniejszy dawek, dlatego spiesz z wyja±nieniem. W roku pa«skim 2001 powstaªa na usenecie, czyli - wyja±niam mªodemu pokoleniu - ±rodowisku rozmaitych grup dyskusyjnych, które si sprawdzaªo za pomoc klienta poczty elektronicznej, bo przez stron WWW sªabo to szªo, grupa stawiaj ca sobie za cel niezobowi zuj ce gadki modowo-urodowopiel gnacyjne. O blogach szaarskich nikt jeszcze wtedy nie sªyszaª, o innych te» maªo kto i w ogóle, kiedy chciaªo si kogo± obrazi, mówiªo mu si zaªó» bloga. Bolaªo. Grupa padªa jaki± czas pó¹niej ±mierci naturaln razem z reszt usenetu, podskórnie ze»arta przez trolle i rozmaitych wichrzycieli jak drzewo przez korniki, ale pozostaªo po niej co±, co warto± ma niemierzaln. Przyja¹nie. To z tej wªa±nie spoªeczno±ci (nazwijmy to tak górnolotnie) wywodz si osoby, które znam ju» - jakby nie patrze - trzyna±cie lat. To nie jest takie znanie si jak na portalach spoªeczno±ciowych, gdzie mamy tysi ce znajomych, którzy nie staraj si nas nie zauwa»a, kiedy nieszcz - ±liwym przypadkiem spotkamy ich na przystanku. To jest znanie si takie dogª bne, takie, które ma wpªyw na dalsze»ycie. A to ju» grubo, prawda? 1

3 W tych wi c zªotych, usenetowych czasach grupka wrocªawska spotykaªa si od czasu do czasu na jakim± piwku czy grza«cu, wyrabiaj c sobie przy okazji zdanie na temat kulinarnego wizerunku knajp stolicy Dolnego l ska. Spotykali±my si aktywnie wirtualnie i nie mniej aktywnie realnie. Nie znosz sªowa real, to tak na marginesie. Wirtualnie udzielaªam si na grupie do tego stopnia,»e - ach, och - mo»na mnie byªo uwa»a, za jeden z jej larów. Jedn z jej larek. Wiecie, rozumiecie. Historie o po«czochach samono±nych zaciekle walcz cych z siª grawitacji sprawiaªy,»e póª grupy r»aªo pok tnie podczas godzin pracy, kiedy to zamiast wspomaga wzrost PKB, po±wi caªo si czynno±ciom wªa±ciwym pi tej kolumnie. Recenzje perfum niejedn wypchn ªy z domowych pieleszy w kierunku drogerii. W tym czasie wªa±nie, mniej wi cej w roku 2006 (troch lat zleciaªo, prawda?) kto± na grupie rzuciª,»e byªabym dobrym copywriterem. Nooo, nie trzeba mi byªo tego dwa razy powtarza. Zapragn ªam zrobi ±wiatow karier jako piekielnie zdolna copywriterka. S k w tym,»e miaªam dwóch gªównych przeciwników na drodze do mi dzynarodowej sªawy. Pierwszym byªa nieznajomo± j zyka angielskiego. Dzisiejsza mªodzie» - przy czym przez mªodzie» rozumiem osoby maj ce mniej ni» trzydzie±ci lat, czyli mªodsze ode mnie o co najmniej dekad - wywaliªaby gaªy i kazaªa sobie trzy razy powtórzy, ale dla pokolenia pó¹nego Gierka nie jest to takie nienormalne. Wielu z nas nie zna angielskiego (co nie oznacza,»e z tym nie walczymy, ale umówmy si,»e nie b dzie to tematem tej ksi»ki). Drugim przeciwnikiem byª kompletny brak portfolio. Có», ci»ko potencjalnego pracodawc odesªa do grupy dyskusyjnej, w której wi kszo± tematów kr ci si wokóª spraw wagi pa«stwowej typu pole cie dobry pokªad za dwie dyszki, i kaza mu wyªuska z dna tego popioªu gwia¹dzisty dyjament, wiekuistego zwyci stwa zaranie. Poza grup nie miaªam nic, a na rynku pracy zaczynaªa wówczas panowa lekka spina. Nastaª rok 2007, ch zostania copywriterk nadal trwaªa we mnie z niezmienion siª, pojawiª si jednak drobny niuans zasadniczo rzutuj cy na 2

4 dalsze»ycie. Mianowicie byªam w ci»y. I to zagro»onej, co oznaczaªo,»e moim gªównym zadaniem byªo zajmowanie pozycji horyzontalnej, gª boko rani cej ±wiadomo± homo erectus. Mówi c wprost, musiaªam le»e plackiem. Przed ±mierci z nudów ratowaª mnie internet oraz Asia Witek i tony ksi»ek, które mi przynosiªa. A±ka byªa tak jak ja jedn z grupo-urodowych aktywistek, a podobne spojrzenie na»ycie i podobne pogl dy sprawiªy,»e staªa si - obok mojego m»a - motorem zmian w moim»yciu. Do dzisiaj zreszt po»ycza mi ksi»ki. Do dzisiaj te ksi»ki tradycyjnie oddaj jej ze sporym opó¹nieniem. Wtedy to wªa±nie, gdzie± jesieni 2007, Asia nawiedziªa mnie na moich peryferiach (a tam komary zawracaj, kierowca pªakaª, jak jechaª), wtaszczyªa na pierwsze pi tro kolejny wagon ksi»ek, wysªuchaªa moich wy»ale«na temat oddalaj cej si perspektywy ±wiatowej kariery, po czym znalazªa remedium. - Krusz - i to wªa±nie A±ka mnie tak ochrzciªa, pami tajmy - zaªó» bloga - powiedziaªa. Wtedy to ja powiedziaªam co±, na wspomnienie czego do dzi± nakrywam si nogami. - Ale» ja nie mam nic do powiedzenia! Tak, wiem, ko«by si u±miaª. A±ka nie padªa trupem, co zreszt jest dziwne, w miejsce tego dodaªa jednak: - Niewa»ne, tym si nie przejmuj. Zaªó» bloga. To mo»e by twoje portfolio. Tym oto sposobem pojawiª si mój pierwszy blog, czyli Psiejsko Czarodziejsko. Jego bohaterem byª pies-lozof, a raczej suka-lozofka, patrz ca na ±wiat ludzi z niejakim dystansem, s cz ca z kudªatej paszczy sarkazm i dysponuj ca ci tym dowcipem. Blog ju» nie istnieje, skasowaªam go i przyznaj szczerze kl cz c na grochu we wªosienicy i okªadaj c si kablem od laptopa,»e szczerze tego»aªuj. Byªa w nim bowiem historyjka kryminalna pisana na 3

5 jaki± konkurs, któr to pami tam jak przez mgª, a która udaªa mi si przewybornie. No nic, uczcijmy minut ciszy moj niewypowiedzian gªupot. Byª rok 2007 i zaªo»yªam swój pierwszy blog. W 2008 roku poczuªam,»e dªu»ej nie zdzier» i musz przeªo»y na sªowo pisane pasj, któr nosz w sobie od czasów wczesnego liceum, czyli zamiªowanie do astronomii. Kochaªam patrze w gwiazdy, zwªaszcza»e odbywaªo si to za spraw starej, odrapanej lunety z epoki pó¹nego Bre»niewa. W miesi ce zimowe (najwi cej jasnych gwiazd do ogl dania, najpi kniejsze gwiazdozbiory) rozsiadaªam si na balkonie wyposa»ona w kurtk, kocyk, termos z ciepªym co nieco (nic z tych rzeczy, byªam nieletnia!), ksi»k z antologi gwiazdozbiorów i oczywi±cie lunet, po czym oddawaªam si eksploracji kosmosu. Mniej wi cej o trzeciej w nocy z balkonu zgarniaªa mnie matka, ªami c przy tym wszelkie prawa czªowieka z konwencj genewsk wª cznie. Blog kosmiczny, czyli O obrotach sfer niebieskich powstaª w 2008 roku i bytuje do tej pory. Nie popeªni ju» takiego bª du jak w przypadku Psa. Kosmos b dzie istniaª. Cokolwiek by si nie staªo. Bloga psa-lozofa nie za bardzo czuªam, blog kosmiczny jest sobie, ale pozostaje ze swoj osob na odlegªym ko«cu galaktyki. Tak naprawd sprawy zacz ªy przybiera powa»ny obrót, kiedy w styczniu 2009 roku powstaªo Dzieciowo mi!. ycie jest jak pudeªko czekoladek, mawiaª Forest Gump, nigdy nie wiesz, jak wyci gniesz. Wyci gn ªam naprawd smaczn. Kto wie, czy nie wisienk na rodzicielskim torcie. Po co byª mi w ogóle blog rodzicielski? Po co w ogóle trzeci blog (no dobra, Pies niedªugo pó¹niej przestaª istnie, ale wtedy jeszcze byª)? Có», zªo±liwi mówi,»e ci»a i macierzy«stwo skutecznie spieraj mózg i wygªadzaj zwoje, ale zªo±liwi tak naprawd udowadniaj tym samym,»e niewiele o»yciu wiedz, a ju» na pewno nic nie wiedz o rodzicielstwie. Ja uwa»am,»e ci»a i kilkumiesi czne stawanie si matk silnie zmieniaj czªowieka. Na pierwszy rzut oka zachowuje si on i wygl da tak samo, ale dzi ki dziecku zyskuje co± w rodzaju czwartego wymiaru. Macierzy«stwo (i ojcostwo) sku- 4

6 tecznie w»era si w nas i od tej pory towarzyszy nam na co dzie«. Ró»ny mo»e by stopie«tego towarzyszenia, czasami jest to drobny akcent, czasami rzeczywisto± rodzicielstwem wypeªniona, s k w tym,»e od tej pory czªowiek nie mo»e»y dalej tak, jakby dziecka nie byªo, cho by nie wiem jak sobie udowadniaª,»e tak wªa±nie si dzieje. Nie mo»na si od tego oderwa, nie jest mo»liwe odseparowanie si od macierzy«stwa lub ojcostwa, niebranie go pod uwag. Nie ma takiej opcji. Zawsze gdzie± pozostaje, albo na marginesie, albo na pierwszym planie, ale jest. Czasami czªowiek musi, inaczej si udusi, jak w legendarnej piosence kabaretowej ±piewaª Jerzy Stuhr. W styczniu 2009 roku poczuªam wi c,»e je±li nie wyartykuªuj w jaki± sposób tego, co we mnie zalega, to albo zwariuj, albo mnie rozsadzi. Musiaªam da temu wyraz za wszelk cen. Powstaª wi c blog, który ku mojemu niebotycznemu zdumieniu bardzo szybko zdobyª spor popularno±. Mo»e to jej urok, mo»e to... cholera wie co, du»o czynników si na sukces zªo»yªo, ale o tym pó¹niej. Dzieciowo mi! od samego pocz tku nie miaªo by internetowym pami tnikiem i zapiskami z codzienno- ±ci, cho owszem, takie elementy równie» si w nim pojawiaj. Postanowiªam poª czy kilka pªaszczyzn. Cz ± z nich funkcjonowaªa od samego pocz tku, cz ± pojawiªa si niewiele pó¹niej, a wszystkie w ten czy inny sposób zmieniaªy si z biegiem lat, co jest zupeªnie normalne i potwierdza teori blogowej ewolucji. Powstaª wi c dziaª recenzji wszystkich artykuªów przeznaczenia dzieci cego, od pieluch i chusteczek zaczynaj c, na pa±cie do z bów ko«- cz c, powstaª cykl przedstawiaj cy, co i jak dzieje si podczas czterdziestu tygodni ci»y. Rozprawiªam si z rozwojem dziecka w ci gu trzech pierwszych lat jego»ycia. Powstaª cykl szybciorów, czyli krótkich i zabawnych historyjek z»ycia rodzinnego. Mówi c pro±ciej, blog ª czy w sobie cechy poradnika, czy te» mo»e zapisków bª dów i wypacze«rodzicielskich, pami tnika, socjologiczno-dziennikarskiej interpretacji rozmaitych zjawisk i sytuacji, strony zaanga»owanej spoªecznie i politycznie (a co!), kabareciartwa i ociekaj cych ironi oraz sarkazmem komentarzy do tego, co si usªyszaªo lub 5

7 zobaczyªo (czyli cykl Wujka Dobrej Rady). Nadal wydaje si to skomplikowane, zupeªnie wi c prosto powiem,»e to najbardziej schizofreniczny blog, jaki kiedykolwiek udaªo mi si utworzy. Zapewne jest odzwierciedleniem mojej osobowo±ci. Gdyby kto± mi kiedy± powiedziaª,»e Dzieciowo mi! b dzie moim ¹ródªem dochodu i to jedynym, to r»aªabym r»eniem doskonale ko«skim dªu-»ej, ni» zaj ªoby przeczytanie tego dzieªa od strony tutuªowej, po ko«cow okªadk. A jednak si kr ci, jak powiedziaªby inny klasyk, który cudem unikn ª ±mierci na stosie. W tym miejscu koniecznie trzeba powiedzie o kim±, kto byª autorem koncepcji przeªo»enia popularno±ci bloga na pieni dze. Tym kim± jest mój m». - Umie± my na blogu reklamy - zaproponowaª wi c m». - Chyba± zdurniaª - zaj ªam stanowisko odmienne. Sªysze o tym nie chciaªam, to przecie» pasja ma by, to z serca wynika, a ten mi tu z jak ± komerch wyje»d»a. Daªam si jednak namówi i po sze±ciu latach mog powiedzie,»e to byªa jedna z najlepszych decyzji w moim»yciu. W ±lad za wzrostem popularno±ci wpªywy z reklam równie» si zwi kszaªy, a dodatkowo zacz ªam otrzymywa propozycje wypromowania na stronie tego i owego. Korzystaªam lub te» nie, ró»nie to bywaªo. Podzielili±my si z m»em zadaniami. On odpowiadaª za stron techniczn oraz za zarz dzanie reklamami na blogu, ja skupiªam si na pisaniu oraz na kontaktach z kontrahentami i pisaniem równie» dla nich. Och, nie byªo tak ró»owo. adna owocna wspóªpraca nie przebiega caªkowicie bezkolizyjnie, dotyczy to zwªaszcza partnerów, których ª cz nie tylko interesy, ale i ªó»ko. W ci gu kilku lat metod prób i bª dów mój m» musiaª zrozumie,»e o wszystkich wprowadzanych zmianach powinien mnie informowa, nawet gdyby byªy one z kategorii oczywistej oczywisto±ci i proste jak instrukcja ªy»ki do zupy. Je±li wchodziªam na blog i widziaªam inny szablon, którego nie tylko nie wybieraªam, ale i nie miaªam poj cia o zmianach, ko«- czyªo si karczemn awantur. Raczej jednostronn zreszt, poniewa» mój 6

8 m», niespotykanie spokojny czªowiek, przez caªy czas zajmowaª postaw wywa»on, ja za to z furi trzaskaªam talerzami. Ja z kolei musiaªam zrozumie,»e powiedzenie, i» lepsze jest wrogiem dobrego, jest bardzo niszcz ce i przeciwdziaªaj ce wszelkiemu rozwojowi. Musiaªam zaakceptowa fakt,»e zmiany s konieczne i nie mo»na sta w miejscu, bo brak zmian oznacza cofanie si. Zrozumiaªam,»e trzeba próbowa, szuka nowych rozwi za«, otwiera si na inne pomysªy. W ten sposób miesi c pó¹niej ni» Dzieciowo mi! powstaªa Strefa kobiety, blog lifestyle'owy o modzie, urodzie, kosmetykach i tego typu bajerach. Do dzisiaj»aªuj,»e sprzedaªam t domen. Drugi blog lifestyle'owy, który prowadz od 2012 roku ledwie dobija do popularno±ci tamtego. Trzy lata w blogosferze to gigantyczny szmat czasu, wiele si przez ten czas zmieniªo. Rozwój oznaczaª wyj±cie poza blog. Od 2010 roku zacz ªy powstawa aplikacje mobilne na system operacyjny Android, szeroko traktuj ce o tematyce rodzicielskiej. Jest i Asystent Ci»owy (dzi± ponad 50 tys instalacji), jest Kalkulator Centyli (ponad 10 tys instalacji), s Kuchenne Inspiracje (równie» ponad 10 tys instalacji), jest Dzieciowo Ranking, czyli porównywarka i polecarka kosmetyków przeznaczonych dla dzieci (ponad 500 instalacji). Dziaªo si, prawda? Si dziaªo i bolaªo. Pogodzenie pracy zawodowej,»ycia rodzinnego i prowadzenia blogów nie byªo ªatwe. Ba, mo»na powiedzie,»e przypominaªo to przechodzenie po linie bez zabezpieczenia mi dzy dwoma wie»ami w Kuala Lumpur. Zachowanie równowagi wymagaªo niezwykªej wprawy i czasowej ekwilibrystyki, a wszyscy czªonkowie rodziny funkcjonowali precyzyjnie jak w szwajcarskim zegarku. Jak wygl daª nasz dzie«? Jak dzisiaj to wspomn, to sama si dziwi,»e tyle czasu wytrzymali±my w tym systemie bez runi cia gªow w dóª w przepa±. Pobudka troch po pi tej rano. M» wio do roboty, ja zbieraªam dzieciaki, zbieraªam siebie, ªadowa- ªam w auto i zawoziªam do przedszkola. Z przedszkola jechaªam do m»a do pracy i odstawiaªam mu samochód, bo on ko«czyª wcze±niej i odbieraª dzieci. Pracowaªam wtedy w jednym z banków, ko«czyªam najwcze±niej o osiemna- 7

9 stej trzydzie±ci. Wychodziªam z pracy, godzin wracaªam do domu (ach ta komunikacja i mieszkanie na peryferiach), kªadªam dzieci spa i siadaªam do pisania. Ko«czyªam w okolicach póªnocy lub jeszcze godzin pó¹niej, potem po pi tej pobudka i tak w kóªko. eby byªo jeszcze ±mieszniej w sobot i niedziel na szóst rano chodziªam na basen. Przyjemnie? Niekoniecznie. Praca w banku jest niezwykle stresuj ca i wyka«czaj ca psychicznie, wi»e si te» z notorycznym zostawaniem po godzinach. W pewnym momencie okazaªo si,»e dalej ju» tak ci gn si nie da i nale»aªo jasno i wyra¹nie okre±li swoj drog. Pojawiªo si pytanie, czy zaryzykowa i utrzymywa si wyª cznie z pisania blogów, czy te» wprost przeciwnie, zarzuci blogowanie i pozosta w banku. Šatwo powiedzie zarzuci. Jak z dnia na dzie«co±, co budowaªo si od podstaw przez ponad pi lat? Jak zaprzeczy wszystkim godzinom sp dzonym przed komputerem i caªemu po±wi ceniu? Jak w ko«cu wyci cz ± siebie i wyrzuci? Dochody z blogów i aplikacji rosªy, przekroczyªy nawet bankow wypªat i to w do± istotny sposób. Po kolejnej wielkiej kªótni z rzucaniem talerzami (mój popisowy numer) zrobili±my burz mózgu i stan ªo na tym,»e jak nie teraz, to kiedy? Je±li nie zaryzykujemy, to nigdy nie dowiemy si, czy byªo warto. Decyzja przypominaªa skok na gªówk do m tnej wody, a to jak wiadomo naznaczone jest ryzykiem nieodwracalnego parali»u caªego ciaªa. Šatwo mówi warto zaryzykowa, jak si nie ma dzieci. Kiedy posiada si trójk, decyzji nie jest ju» tak prosto podj. Co jednak b d nawija makaron na uszy - zrobiªam to. Zªo»yªam w banku wypowiedzenie i od lipca 2014 roku jedynym moim ¹ródªem dochodu s blogi i aplikacje. Na palcach jednej r ki mog policzy tych, którzy nie pukali si w czóªko. Rodzina tªumiªa ból i nie epatowaªa bole±ci, po cichu wieszcz c mi ±mier gªodow lub bliskie spotkania trzeciego stopnia ze skupem butelek i zªomu w ramach kultywowania nowej, ±wieckiej tradycji. Znajomi z pracy z politowaniem kiwali gªowami i wieszczyli szybki powrót na stare ±mieci. Oczywi±cie z podkulonym ogonem. Wariatka, maj c trójk dzieci rzuca robot i porywa 8

10 si na co± tak niepewnego,»e bardziej ryzykowna jest tylko ruletka lub gra w pokera. Póki co jednak mija miesi c za miesi cem, znajomi trwaj w zdumieniu, a moja lodówka wcale nie jest pusta. Jest dobrze, maªo tego, jest znacznie lepiej, ni» byªo. Praca w banku zaowocowaªa zdobyciem do±wiadczenia, a do±wiadczenie warto na co± przeªo»y. W ten sposób narodziªo si moje najmªodsze blogowe dziecko. Powstaªo z ch ci przeªo»enia na papier (tfu, na piksele) emocji i wiedzy, jakie wyniosªam ze ±rodowiska nansowego. Praca, niezwykle stresuj ca, nie przecz, dostarczyªa mi jednak sporej dawki wiedzy i ubogaciªa mnie wewn trznie. Zawsze mo»na si czego± nauczy. No prosz, dotarli±my niemal do ko«ca pierwszego rozdziaªu. To miªo. Co b dzie dalej? Có», zawsze chodzi o to,»eby j zyk gi tki powiedziaª wszystko, co pomy±li gªowa. Gªowa wpadªa na pomysª,»e podzieli si swoim do±wiadczeniem (ach, jak to pi knie brzmi) i zawrze w skondensowanej formie to, co wyniosªa z sze±ciu lat blogowania. Mówi c inaczej i genialnego Jerzego Stuhra cytuj c, czasami czªowiek musi, inaczej si udusi. Nie aspirauj bynajmniej do miana autorki poradnika, bo za mªoda jeszcze jestem, by cokolwiek komu± doradza, s dz jednak,»e ten i ów znajdzie tutaj to i owo, co mo»e go nakierowa, zainspirowa, zmotywowa lub przestrzec. Do±wiadczenia jak to do±wiadczenia, bywaj pozytywne i negatywne. Jednych i drugich mi nie brakowaªo. 9