intensyfikacja w pliocenie kontynuacja w plejstocenie

Transkrypt

1 Epoki lodowe w dziejach Świata 5. Ostatnia Epoka Lodowa początek w eocenie mln lat temu powstanie czapy lodowej w Antarktyce intensyfikacja w pliocenie 3-2,5 mln lat temu powstanie czapy lodowej w Arktyce kontynuacja w plejstocenie 1,8 mln 11,5 tys. lat temu zlodowacenia w Eurazji i Ameryce Płn.

2 Cykle Crolla-Milankovitcha

3 Ostatnia epoka lodowa glacjały / interglacjały 1. Günz / Nebraskan ( tys. lat temu) 2. Mindel / Kansas / zl. Sanu ( tys. lat) 3. Riss / Illinoian / zl. Odry ( tys. lat) 4. Würm / Wisconsis / zl. Wisły (110-16/11 tys. lat) interglacjały: wzrost temperatury 10-12% przez 5-10 lat trwały przez 70-5 tys. lat

4 Ostatnia epoka lodowa na Świecie

5 Refugia glacjalne w Europie r. iberyjskie r. apenińskie r. ponto-kaspijskie

6 Refugia glacjalne w Europie ograniczone morzami i łańcuchami górskimi na osi wschód-zachód tereny górzyste ze względu na duże zróżnicowanie krajobrazowe, oferują mozaikę habitatów sprzyjają zachowaniu różnorodności genetycznej

7 Koniec ostatniej epoki lodowej

8 Rekolonizacja poglacjalna w Europie 1. ocieplenie klimatu 2. powstanie nowych formacji roślinnych na terenach polodowcowych 3. migracja gatunków zwierzęcych 4. różne modele rekolonizacji

9 Rekolonizacja poglacjalna w Europie rozszerzenie zasięgu

10 Rekolonizacja poglacjalna w Europie przesunięcie zasięgu

11 Rekolonizacja poglacjalna w Europie przesunięcie zasięgu

12 Rekolonizacja poglacjalna w Europie przesunięcie zasięgu

13 Rekolonizacja poglacjalna w Europie przesunięcie zasięgu populacje reliktowe

14 wysokość npm Rekolonizacja poglacjalna w Europie lat konik wąsacz Chorthippus pararellus lat 4000 lat poziom morza góry równina z pagórkami południe północ

15 Rekolonizacja poglacjalna w Europie model pionierzy model falanga Nichols & Hewitt 1996

16 Model pionierzy

17 rozszerzanie zasięgu Model pionierzy sortowanie genotypów północ południe

18 Model falanga

19 rozszerzanie zasięgu Model falanga sortowanie genotypów północ południe

20 Rekolonizacja poglacjalna w Europie model pionierzy model falanga niewielka liczba kolonizatorów szybka ekspansja na nowych terenach silny bottleneck wyraźny efekt założyciela duża liczba kolonizatorów powolne rozszerzanie zasięgu brak efektu bottleneck słaby efekt założyciela redukcja różnorodności genetycznej duże obszary homozygotyczne zachowanie różnorodności genetycznej brak obszarów homozygotycznych

21 Rekolonizacja poglacjalna w Europie model pionierzy model falanga strefa kontaktu strefa kontaktu

22 Główne scenariusze kolonizacji poglacjalnych podział w zależności od wyjściowych refugiów nazwa od pierwszego zbadanego gatunku Chorthippus Erinaceus Ursus Leuciscus

23 konik wąsacz Chorthippus parallelus

24 konik wąsacz Chorthippus parallelus? SH SH?

25 traszka grzebieniasta (Triturus cristatus) buk (Fagus sylvatica) Podobny scenariusz kolonizacji olsza czarna (Alnus glutinosa)

26 jeż europejski / wschodni Erinaceus europaeus / concolor

27 jeż europejski / wschodni Erinaceus europaeus / concolor SK SH SH

28 mysz domowa (Mus musculus) dęby (Quercus spp.) Podobny scenariusz kolonizacji jodła pospolita (Abies alba)

29 niedźwiedź brunatny Ursus arctos

30 niedźwiedź brunatny Ursus arctos SH??

31 ryjówka aksamitna (Sorex araneus) karczownik (Arvicola terrestris) Podobny scenariusz kolonizacji zębiełek karliczek (Crocidura suaveolens)

32 kleń Leuciscus cephalus

33 kleń Leuciscus cephalus SH SK

34 okoń (Perca fluviatilis) Głowacz białopłetwy (Cottus gobio) Podobny scenariusz kolonizacji brzana (Barbus barbus)

35 Inne znane scenariusze kolonizacji poglacjalnych Stare grupy gatunków Gatunki związane z łańcuchami górskimi relikty glacjalne

36 kumak nizinny / górski Bombina bombina / variegata / pachypus Bombina variegata Bombina bombina Bombina variegata scabra Bombina pachypus

37 kumak nizinny / górski Bombina bombina / variegata

38 kumak nizinny / górski Bombina bombina / variegata bałkańsko-zachodnie B.v. variegata bałkańsko-zachodnie B.v. scabra B.v. scabra - Rodopy B.v. pachypus Płw. Apeniński B.v. variegata Karpaty wsch. B.v. variegata Karpaty zach.! 100 B. bombina południe B. bombina północ B. orientalis (grupa zewnętrzna)

39 salamandry (Salamandra ssp.) traszki (Lissotriton ssp.) Podobny scenariusz kolonizacji nornica ruda (Clethrionomys glareolus)

40 kiełż jeziorny Gammarus lacustris

41 kiełż jeziorny Gammarus lacustris??????

42 lasonogi (Mysis relicta s.l.) łosoś (Salmo salar) Podobny scenariusz kolonizacji podwój bałtycki (Saduria entomon)

43 Podsumowanie Ukształtowanie fauny przez zlodowacenia plejstoceńskie na poziomie składu gatunkowego oraz genetycznej struktury gatunków Obecność wielu podgatunków, gatunków bliźniaczych oraz stref hybrydyzacji Obszary o zredukowanej różnorodności genetycznej Kilka powszechnych (?) scenariuszy kolonizacji Scenariusz Ursus Scenariusz Chorthippus Scenariusz Erinaceus Scenariusz Leuciscus Wiele innych możliwych scenariuszy...

44 Główne strefy hybrydyzacji w Europie