Wyniki inwentaryzacji i waloryzacji fauny Tenczyńskiego PK

Transkrypt

1 Ochrona fauny: podsumowanie inwentaryzacji i waloryzacji fauny Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego, analiza zagrożeń wynikających z dokumentów planistycznych gmin, wskazanie koncepcji ochrony i propozycji zadań ochronnych, Plan Zadań Ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Sanki PLH Aleksandra Graboś

2 Wyniki inwentaryzacji i waloryzacji fauny Tenczyńskiego PK Grupa liczba gatunków Bezkręgowce 212 gatunki chronione gatunki Naturowe 4 Ryby i minogi Płazy Gady Ptaki Ssaki gatunki zagrożone - bezkręgowce: modraszek nausitous, modraszek telejus, czerwończyk nieparek, poczwarówka zwężona, rak szlachetny, rak błotny - ryby i minogi: minóg ukraiński, głowacz białopłetwy, śliz pospolity - płazy: traszka grzebieniasta, kumak nizinny - gady: żmija zygzakowata, padalec zwyczajny, jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna - ptaki: żuraw, bocian biały, błotniak stawowy, derkacz, dzięcioł średni, zimorodek, trzmielojad, puszczyk uralski, gąsiorek, - ssaki: bóbr, wydra, nocek duży, nocek orzęsiony

3 Mapy

4 Fot. Archiwum Krameko Czerwończyk nieparek (Lycaena dispar)

5 Fot. Archiwum Krameko Modraszek nausithous (Maculinea nausithous)

6 Fot. Archiwum Krameko Siedlisko modraszka nausithous

7 Fot. Archiwum Krameko Klecanka rdzaworożna (Polistes dominulus)

8 Fot. Archiwum Krameko Żaba zielona

9 Fot. Archiwum Krameko Żmija zygzakowata (Vipera berus)

10 Fot. Archiwum Krameko Zgryzy bobra europejskiego (Castor fiber)

11 Fot. Archiwum Krameko Bocian biały (Ciconia ciconia)

12 Fot. Archiwum Krameko Gąsiorek (Lanius collurio)

13 Zagrożenia fauny Tenczyńskiego PK: 1. Sukcesja wtórna 2. Presja budowlana 3. Eliminacja martwego drewna 4. Wzrost natężenia ruchu samochodowego 5. Elementy utrudniające przemieszczanie się zwierząt 6. Kłusownictwo 7. Wypalanie traw i zarośli 8. Ruch pojazdów crossowych 9. Dzikie wysypiska odpadów

14 1. Sukcesja wtórna zmniejszenie areału i ubożenie składu florystycznego zbiorowisk nieleśnych: muraw kserotermicznych, a także łąk świeżych i wilgotnych; zmniejszenie powierzchni obszarów bytowania i miejsc żerowiskowych gatunków zwierząt związanych z terenami otwartymi; utrzymanie ekstensywnego użytkowania muraw kserotermicznych, łąk i pastwisk, usuwanie krzewów i nalotu drzew; promocja programu rolnośrodowiskowego, edukacja społeczeństwa. Czerwończyk nieparek (Lycaena dispar); Modraszek nausitous (Maculinea nausithous); Poczwarówka zwężona (Vertigo angustior)

15 2. Presja budowlana negatywny wpływ silnej presji budowlanej na tereny nieleśne, nieużytkowane rolniczo np.: murawy kserotermiczne; zmniejszenie funkcjonalności korytarzy ekologicznych przez zabudowę i grodzenie działek w ich obrębie; Odpowiednie zapisy w dokumentach planistycznych.

16 3. Eliminacja martwego drewna Nadmierna eliminacja martwego drewna prowadzi do obniżenia bioróżnorodności; modyfikuje warunki siedliskowe, obieg pierwiastków, zmienia warunki środowiskowe oraz różnorodność biologiczną w ciekach i zbiornikach wodnych pozostawianie martwego drewna, odpowiednio do składu gatunkowego, fazy rozwojowej i zasady zachowania trwałości drzewostanów, w ilości minimum 5% zasobności* drzewostanu (ze szczególnym uwzględnieniem drzew martwych stojących, w tym dziuplastych) na koniec okresu obowiązywania planu ochrony Parku; wskazane rębnie złożone Trzmiele np.: kamiennik, rudy, rudonogi (gniazda); tęgosz rdzawy; muchołówka białoszyja, muchołówka mała, ptaki owadożerne; nocek orzęsiony, nocek duży *- miąższość d-stanu w przeliczeniu na 1 ha pow. leśnej

17 4. Wzrost natężenia ruchu samochodowego Wzrost śmiertelności zwierząt w wyniku kolizji (w tym płazów) na trasach migracji sezonowych. Zmniejszenie funkcjonalności korytarzy ekologicznych. Uwzględnienie w planach budowy dróg przepustów dla płazów i dla innych drobnych zwierząt, wprowadzanie ograniczeń prędkości lub innego oznakowania pionowego. Prowadzenie działań z zakresu czynnej ochrony płazów. płazy, gady, ssaki, ptaki Fot. Archiwum Krameko

18 5. Elementy utrudniające przemieszczanie się zwierząt Urządzenia wodne takie jak stopnie wodne piętrzące wodę, stwarzają zagrożenie dla populacji ryb oraz innych organizmów wodnych. Przyczyniają się do degradacji i zaniku siedliska, a także utrudniają lub uniemożliwiają przemieszczanie się ryb w celu odbycia tarła. Utrzymanie cieków w stanie naturalnym. Pozostawienie kształtowania koryt procesom naturalnym. Minimalizacja negatywnych skutków tworzenia sztucznych barier w miarę możliwości przywracanie ciągłości cieków wodnych. minóg ukraiński, głowacz białopłetwy, lipień, śliz pospolity,

19 6. Kłusownictwo Kontrola miejsc, gdzie zdarzały się przypadki kłusownictwa. Edukacja społeczeństwa. 7. Wypalanie traw i zarośli zarośl Kontrole zwłaszcza na przełomie zimy i wiosny, w okresie gdy wzrasta liczba pożarów; sezonowa współpraca z policją i strażą pożarną. Edukacja społeczeństwa. przepiórka, chomik europejski, jeż wschodni, kret, ryjówka aksamitna, jaszczurka zwinka, żmija zygzakowata, zaskroniec zwyczajny, grzebiuszka ziemna, bezkręgowce Fot. Archiwum Krameko

20 8. Ruch pojazdów crossowych Płoszenie i niepokojenie zwierząt 9. Dzikie wysypiska odpadów Zaśmiecanie oczek wodnych niszczenie miejsc rozrodu płazów, zatrucia szkodliwymi substancjami chemicznymi; odpady mogą powodować u zwierząt skaleczenia i problemy pokarmowe. płazy, gady, ryby, bezkręgowce: rak szlachetny, rak błotny, ssaki Fot. Archiwum Krameko

21 Korytarz ekologiczny obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów (zgodnie z art. 5, pkt 2 ustawy o ochronie przyrody)

22 Ochrona korytarzy ekologicznych Uchwalenie rezygnacji z wyznaczania nowych terenów pod zabudowę w terenach korytarzy ekologicznych w celu zachowania ich drożności w przypadku przenikania się korytarzy ekologicznych z terenami wyznaczonymi pod zabudowę oraz dopuszczających zabudowę w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (obowiązujących na dzień wejścia w życie planu ochrony Parku); gdy istnieje zagrożenie drożności korytarza, ustala się odstępstwo od zwartej zabudowy i pełnego grodzenia terenów zabudowy usługowej;

23 Obszar Natura 2000 na terenie TPK Dolina Sanki PLH120059

24 Obszary Natura 2000 PLH Dolina Sanki Przedmioty ochrony wg Standardowego Formularza Danych Kod Nazwa 1014 Poczwarówka zwężona (Vertigo angustior) 6410 C- ocena znacząca Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) Ocena Ocena izolacji/ populacji/ Ocena stanu Powierzchnia Ocena ogólna Stopień zachowania względna reprezentacji c d c - c c - Nie stwierdzono występowania siedliska w trakcie inwentaryzacji w lipcu 2014 r.

25 Poczwarówka zwężona (Vertigo angustior) Fot. A.Lipińska

26 Siedlisko występowania poczwarówki zwężonej (Vertigo angustior) Fot. A. Lipińska

27

28 Zagrożenia obszaru Natura 2000 Dolina Sanki PLH Przedmiot ochrony Zagrożenie Istniejące K02.01 Zmiana składu gatunkowego (sukcesja) Poczwarówka zwężona (Vertigo augustior) J02.01 Zasypywanie terenu, melioracja i osuszanie -ogólnie Opis zagrożenia Potencjalne - Zarastanie przez ostrożeń warzywny, zmiana składu gatunkowego flory wpływa na zmiany wilgotności podłoża oraz skład fizykochemiczny - Główny czynnik odpowiedzialny za zanik występowania tego gatunku. Poczwarówka zwężona preferuje siedliska ze wskaźnikiem wilgotności w 2 lub 3 w skali Killeen i Moorkens (2003). Przy innych wartościach tego wskaźnika liczebność populacji spada aż do ustąpienia gatunku. We wschodniej i północnej części występują płaty ze wskaźnikiem 1. Za taki stan częściowo odpowiada ukształtowanie terenu i nachylenie podłoża, w centralnej części stanowiska znajduje się rów melioracyjny - H01 Zanieczyszczenie Pobliskie domy i zabudowania gospodarcze mogą stanowić wód źródło zanieczyszczeń powierzchniowych - H05 Zanieczyszczenie Pobliskie domy i zabudowania gospodarcze mogą stanowić gleby i odpady stałe źródło zanieczyszczeń

29 Działania ochronne dla obszaru Natura 2000 Dolina Sanki PLH Celem działań ochronnych dla poczwarówki zwężonej jest wzrost lub utrzymanie wilgotności ściółki oraz utrzymanie składu gatunkowego właściwego dla tego typu siedliska Przedmiot ochrony Działania ochronne Zakres prac Działania związane z ochrona czynną Poczwarówka zwężona (Vertigo angustior) 1. Usunięcie roślinności Usuwaniu powinna podlegać roślinność nietypowa dla siedliska, również drzewa i krzewy. Działanie należy prowadzić wczesną jesienią (mies. IX,X) 2. Poprawa stosunków wodnych Usunięcie rowu odwadniającego Działania w zakresie monitoringu stanu ochrony Wzrost lub utrzymanie wilgotności ściółki. Utrzymanie składu gatunkowego właściwego dla tego typu siedliska Zgodnie z metodyką, co 4 lata

30 Fot. Archiwum Krameko