Zastosowanie preparatu fosfolipidowego z żółtka jaj

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zastosowanie preparatu fosfolipidowego z żółtka jaj"

Transkrypt

1 -1- Zastosowanie preparatu fosfolipidowego z żółtka jaj Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie preparatu fosfolipidowego z żółtka jaj super lecytyny opisanej w opisie patentowym P Głównym składnikiem preparatu jest fosfatydylocholina (lecytyna), fosfatydyloetanoloaminy oraz kwasy omega-3 i omega-6. Choroby układu sercowo-naczyniowego są najczęstszą przyczyna zgonów w Polsce i na świecie. Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą układu krążenia i dotyka około 20-50% populacji krajów rozwiniętych (Castelli W. P.: Epidemiology of coronary heart disease. The Framingham Study. American J. Med. 1984; 76:4-12; Lewington S. et al.: Age specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a metaanalysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies. Lancet 2002; 360: ; Whelton P. K.: Epidemiology of hypertension. Lancet. 1994; 344: ). Ostatnie badanie epidemiologiczne NATPOL III ujawniło rozpowszechnienie nadciśnienia w Polsce na poziomie 32% populacji w wieku od lat (Zdrojewski T., Bandosz P., Gaciong Z., Wyrzykowski B.: Rozpowszechnienie czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce w 2011 r. Zakres wieku lat. NATPOL XV Międzynarodowy Kongres PTK. Wrocław ). Etiologia nadciśnienia tętniczego w ponad 90% przypadków pozostaje nieznana. Znane są liczne czynniki predysponujące takie jak

2 -2- otyłość, brak wysiłku fizycznego, dieta wysokosodowa czy uwarunkowania genetyczne. W ostatnich latach narasta znaczenie leczenia żywieniowego i tzw. żywności funkcjonalnej. Również w leczeniu nadciśnienia tętniczego ugruntowaną pozycję ma leczenie dietetyczne. Udowodniono, że dieta DASH (dietetary stop hypertension) oparta na owocach, warzywach, niskotłuszczowych produktach nabiałowych, wyrobach zawierających pełne ziarno, bogata w ryby, drób i orzechy, skutecznie obniża ciśnienie tętnicze skurczowe o 6 mmhg i rozkurczowe o 3 mmhg (Appel L. J. et al.: Clinical trial of the effects of dietary patterns on blood pressure. DASH Collaborative Research Group. N. Engl J. Med Apr 17;336(16): ). Badanie PREMIER potwierdziło skuteczność diety DASH stosowanej wraz ze zmianami stylu życia (Mogensen C. E. et al.: Preterax in Albuminuria Regression (PREMIER) Study Group. Effect of low-dose perindopril/indapamide on albuminuria in diabetes: preterax in albuminuria regression: PREMIER Hypertension May;41(5): ). Wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA (polyunsaturated fatty acids) z rodziny kwasów omega-3 wykazują również działanie przeciwmiażdżycowe, antyarytmogenne, i przeciwzapalne. Spożywanie PUFA pochodzenia rybnego obniża ryzyko nagłego zgonu sercowego, którego najczęstszą przyczyną są zaburzenia rytmu w przebiegu choroby niedokrwiennej serca (Marchioli R. et al.: GISSI-Prevenzione Investigators. Early protection against sudden death by n-3 polyunsaturated fatty acids after myocardial infarction: time-course analysis of the results of the Gruppo Italiano per lo Studio della Sopravvivenza nell'infarto Miocardico (GISSI)-Prevenzione). Ponadto wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA korzystnie wpływają na gospodarkę lipidową obniżając poziom cholesterolu LDL

3 -3- i triglicerydów oraz podwyższając poziom cholesterolu HDL. Normalizują również funkcje śródbłonka, obniżają poziom stresu oksydacyjnego. Działają także przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo obniżając poziom fibrynogenu, tromboksanu i tkankowego aktywatora plazminogenu (Ibrahim A. et al.: Anti-inflammatory and anti-angiogenic effect of long chain n-3 polyunsaturated fatty acids in intestinal microvascular endothelium. Clin Nutr Oct;30(5):678-87; Mori T. A. et al.: Dietary fish as a major component of a weight-loss diet: effect on serum lipids, glucose, and insulin metabolism in overweight hypertensive subjects. Am JClin Nutr Nov;70(5):817-25). Wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA z grupy omega-3 pochodzące z ryb, wykazują działanie hipotensyjne. W badaniu oceniającym skuteczność diety bogatej w ryby wśród członków plemienia Bantu w Tanzanii, stwierdzono niższe wartości ciśnienia wśród członków plemienia mieszkających w pobliżu jeziora i spożywających większe ilości ryb niż u pozostałych członków plemienia, których dieta miała charakter wegetariański (Pauletto P. et al.: Blood pressure and atherogenic lipoprotein profiles of fish-diet and vegetarian villagers in Tanzania: the Lugalawa study. Lancet Sep 21;348(9030):784-8). Włączenie do diety wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3, pochodzących z ryb, w ilości 15 g/dobę obniża ciśnienie skurczowe o 8,1 mmhg, a rozkurczowe o 5,6 mmhg (Appel L. J., Miller E. R., Seidler A. J., Whelton P. K.: Does supplementation of diet with fish oil reduce blood pressure? Arch. Intern. Med. 1993; 153: ). Fosfatydylocholina jest głównym fosfolipidem będącym szkieletem błon komórkowych spełniającą rolę ochronną przed nadmiarem cholesterolu w komórkach. W badaniach in vitro wykazano, że wolny cholesterol aktywując cytydylotransferazę fosfocholinową zwiększa syntezę fosfatydylocholiny, co stanowi mechanizm obronny

4 -4- przed nadmiarem cholesterolu w komórkach. Spełnia również rolę ochronną, jako osłona ściany żołądka. Pozytywne działanie lecytyny polega na regulowaniu gospodarki triacyloglicerolami, zapobiegając gromadzeniu się tych związków w ścianach naczyń krwionośnych, co zapobiega wystąpieniu chorób serca i miażdżycy. Z literatury znane jest działanie suplementu diety zawierającego wielonienasycone kwasy tłuszczowe pochodzące z krylu, który okazał się skuteczny w leczeniu zespołu napięcia przedmiesiączkowego, wykazywał działanie przeciwzapalne, obniżające stężenie cholesterolu LDL i podwyższające stężenie cholesterolu HDL (Bunea R. et al.: Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the clinical course of hyperlipidemia. Altern Med Rev 2004;9: ; Sampalis F. et al.: Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the management of premenstrual syndrome and dysmenorrhea. AlternMed Rev 2003;8: ). Jaja kurze są cennym produktem pochodzenia zwierzęcego, ze względu na zawartość aminokwasów egzogennych, fosfatydylocholiny, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, ksantofilu, luteiny i witamin B1, B12, ryboflawiny i kwasu foliowego. Dotychczas nie było znane działanie hipotensyjne preparatu fosfolipidowego pochodzącego z żółtka jaja. Istotą wynalazku jest zastosowanie preparatu fosfolipidowego otrzymanego sposobem ujawnionym w opisie wynalazku zgłoszonego do UPRP i zarejestrowanego pod numerem P , zwanego super lecytyną, do wytwarzania składnika leku albo substancji czynnej leków do leczenia chorób nadciśnieniowych, takich jak samoistne nadciśnienie, choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca, choroba nadciśnieniowa z zajęciem nerek, choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca i nerek oraz nadciśnienie wtórne.

5 -5- Istotą wynalazku jest także zastosowanie preparatu fosfolipidowego otrzymanego sposobem ujawnionym w opisie wynalazku zgłoszonego do UPRP i zarejestrowanego pod numerem P , zwanego super lecytyną, do wytwarzania suplementu diety, dodatku żywieniowego lub składnika preparatów złożonych do stosowania w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i uzupełnieniu standardowej terapii chorób nadciśnieniowych. Stwierdzono statystycznie istotne obniżenie ciśnienia tętniczego u szczurów, którym podawany był preparat. Szczury ze samoistnym nadciśnieniem tętniczym, których dieta była wzbogacona badanym preparatem miały niższe ciśnienie średnie o 19,38 mmhg, niż szczury będące na diecie ubogą w wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Ponadto przebadano wpływ preparatu na ciśnienie u zdrowych szczurów. Wykazano, że preparat nie ma wpływu na ciśnienie u zdrowych osobników. Badany preparat fosfolipidowy wykazuje działanie hipotensyjne i może mieć zastosowanie jako uzupełnienie terapii hipotensyjnej u osób z nadciśnieniem tętniczym oraz w profilaktyce nadciśnienia tętniczego. Ponadto uzyskane wyniki badań wskazują na możliwość zastosowania preparatu jako składnik leku albo jako substancji czynnej do wytwarzania leku w terapii wymienionych chorób. Przykład 1. W doświadczeniu wykorzystany jest uznany szczurzy model eksperymentalny rozwijający spontaniczne nadciśnienie SHR/NCrl (Spontanously Hypertensive Rats; Charles River) oraz kontrolna zdrowa grupa zwierząt WKY/NCrl (Wistar Kyoto; Charles River). Pomiar ciśnienia tętniczego został wykonany metodą telemetryczną przy użyciu systemu DSI (Data Sciences International). Umożliwia ona pomiar za pomocą zaimplantowanego transmitera (No. TA11PA-C40). Transmiter składa się z dwóch podjednostek: cewnika

6 -6- umieszczonego w świetle aorty oraz z przetwornika umieszczonego pod skórą szczura. Dane przekazywane są falami o niskiej częstotliwości (AM) do odbiornika (Rat Pressure & Activity Receiver RPC-1; Data Exchange Matrix) znajdującego się pod klatką i następnie przekazywane do komputera. W doświadczeniu użyto paszę ubogą w wielonienasycone kwasy tłuszczowe (Labofeed B uboga w PUFA), aby wykluczyć wpływ PUFA pochodzących z paszy. W Tabeli 1 przedstawiono skład preparatu. Tabela 1. Procentowy skład kwasów tłuszczowych we frakcji fosoflipidowej z żółtka jaja kurzego. Frakcja [%] Czystość jako substancja nierozpuszczalna w acetonie 73,00 Fosfatydylocholina [PC] 81,72 Fosfatydyloetanoloamina [PE] 18,27 Profil kwasów tłuszczowych C14:00 0,40 C14:01 0,16 C16:00 26,36 C16:01 2,52 C17:00 0,24 C18:00 14,05 C18:01 29,66 C18:02 13,08 C18:03 3,12 C20:02 0,18 C20:03 0,12 C20:04 2,41 C20:05 0,58 C22:06 7,12 ω-3 10,82 ω-6 15,79 ω6/ω3 1,46 Nasycone 41,05 Nienasycone 58,95 MUFA 32,34 PUFA 26,61

7 -7- Siedmiotygodniowe samce SHR oraz WKY zostały podzielone na cztery grupy: dwie doświadczalne i dwie kontrolne. Grupy doświadczalne (LP) stanowiły: grupa SHR otrzymująca preparat razem z paszą (SHR/LP; n 1 =15), oraz grupa WKY otrzymująca preparat razem z paszą (WKY/LP; n 2 =11). Grupy kontrolne (K) stanowiły: grupa SHR otrzymująca tylko paszę (SHR/K; n 3 =15), oraz grupa WKY otrzymująca tylko paszę (WKY/K; n 4 =11), przy czym n i to liczba osobników w danej grupie. Dieta grup doświadczalnych po wzbogaceniu preparatem fosfolipidowym zawierała 5% fosfatydylocholiny oraz 1,6% kwasów omega-3 i omega-6 liczonych sumarycznie. Zwierzęta otrzymywały preparat przez dwanaście tygodni. W ósmym tygodniu karmienia wykonany został zabieg implantacji transmitera. Po okresie rekonwalescencji trwającej około siedem dni zostały przeprowadzone pomiary ciśnienia. było mierzone między dziewiątym a dwunastym tygodniem suplementacji diety. W tym czasie u każdego osobnika wykonano od czterech do pięciu dwudziestoczterogodzinnych cykli pomiarowych. W każdym cyklu trzydziestosekundowy pomiar był wykonywany co piętnaście minut. Odstęp czasowy między cyklami pomiarowymi wynosił od trzech do czterech dni. Wyniki badań potwierdzają działanie hipotensyjne badanego preparatu. Szczury SHR/LP, których dieta była wzbogacona preparatem fosfolipidowym miały niższe średnie ciśnienie (ciśnienie) o 19,38 mmhg, niższe ciśnienie skurczowe o 20,95 mmhg oraz niższe ciśnienie rozkurczowe o 17,36 mmhg, względem grupy kontrolnej SHR/K. Wyniki są istotne statystycznie (test nieparametryczny U Manna-Whitneya, p<0,05; Wykres 1; Tabela 2).

8 mmhg ,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Skurczowe Rozkurczowe SHR/K 149,36 177,60 121,29 SHR/LP 129,98 156,65 103,94 Wykres 1. Wartości średnie ciśnienia tętniczego u szczurów SHR kontrolnych (SHR/K) oraz otrzymujących preparat (SHR/LP). Tabela 2. Średnie wartości ciśnienia tętniczego ze wszystkich cykli pomiarowych dla każdego osobnika z grup: SHR/K, SHR/LP oraz wartości średnie i odchylenie standardowe dla każdej grupy. SHR/K SHR/LP l.p. skurczowe rozkurczowe skurczowe rozkurczowe 1 148,77 175,17 123,09 138,76 165,54 111, ,85 180,83 130,08 135,09 164,70 105, ,48 178,52 120,09 130,34 155,39 104, ,76 180,13 121,66 136,54 165,79 107, ,77 184,86 126,30 128,28 158,51 99, ,77 176,15 123,66 126,20 151,62 100, ,38 179,49 124,02 102,50 121,38 86, ,95 178,27 121,85 127,51 153,02 102, ,51 170,94 117,46 128,44 153,99 103, ,15 170,22 116,30 136,18 164,71 108, ,63 175,30 117,72 126,00 152,56 100, ,37 180,24 117,40 134,79 159,81 110, ,38 179,00 121,43 134,50 162,17 107, ,97 175,22 116,99 130,23 157,18 104, ,65 179,71 121,34 134,31 163,37 106,62 Średnia 149,36 177,60 121,29 129,98 156,65 103,94 Odch. St. 3,52 3,83 3,84 8,64 10,99 6,04

9 mmhg -9- Między grupą szczurów WKY/LP i grupą WKY/K nie stwierdzono różnicy w ciśnieniu tętniczym we wszystkich parametrach. Wskazuje to na brak wpływu podawanego preparatu na ciśnienie u zdrowych osobników (test parametryczny t-studenta; Wykres 2; Tabela 3). 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Skurczowe Rozkurczowe WKY/K 94,08 112,69 79,12 WKY/LP 96,02 115,25 80,22 Wykres 2. Wartości średnie ciśnienia tętniczego u szczurów WKY kontrolnych (WKY/K) oraz otrzymujących preparat (WKY/LP).

10 -10- Tabela 3. Średnie wartości ciśnienia tętniczego ze wszystkich cykli pomiarowych dla każdego osobnika z grup: WKY/K, WKY/LP oraz wartości średnie i odchylenie standardowe dla każdej grupy. WKY/K SHR/LP l.p. skurczowe rozkurczowe skurczowe rozkurczowe 1 97,39 113,44 85,02 94,09 111,92 78, ,17 110,29 77,59 98,71 117,99 82, ,77 118,42 84,92 97,11 117,18 81, ,30 112,62 78,00 95,16 115,42 78, ,03 106,77 72,98 96,37 116,45 80, ,25 115,00 79,22 100,16 118,75 84, ,61 113,34 77,12 94,72 114,26 78, ,84 115,23 80,45 98,36 118,45 81, ,18 112,15 79,26 95,82 114,56 80, ,71 107,20 75,31 88,89 107,20 74, ,58 115,13 80,45 96,87 115,59 81,60 Średnia 94,08 112,69 79,12 96,02 115,25 80,22 Odch. St. 3,32 3,50 3,63 2,98 3,36 2,54

11 -11- Zastrzeżenia patentowe 1. Zastosowanie preparatu fosfolipidowego otrzymanego sposobem ujawnionym w opisie wynalazku zgłoszonego do UPRP i zarejestrowanego pod numerem P , zwanego super lecytyną, do wytwarzania składnika leku albo substancji czynnej leków do leczenia chorób nadciśnieniowych,takich jak samoistne nadciśnienie, choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca, choroba nadciśnieniowa z zajęciem nerek, choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca i nerek oraz nadciśnienie wtórne. 2. Zastosowanie preparatu fosfolipidowego otrzymanego sposobem ujawnionym w opisie wynalazku zgłoszonego do UPRP i zarejestrowanego pod numerem P , zwanego super lecytyną, do wytwarzania suplementu diety, dodatku żywieniowego lub składnika preparatów złożonych do stosowania w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i uzupełnieniu standardowej terapii chorób nadciśnieniowych.

12 -12- Skrót opisu Wynalazek dotyczy zastosowania preparatu fosfolipidowego, zwanego super lecytyną, jako składnika leku albo jako substancji czynnej do wytwarzania leków do leczenia chorób nadciśnieniowych. Dotyczy także zastosowania tego preparatu jako suplementu diety, dodatku żywieniowego lub jako składnika preparatów złożonych do stosowania w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i uzupełnieniu standardowej terapii chorób nadciśnieniowych. (2 zastrzeżenia)

PL 217022 B1. UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU, Wrocław, PL

PL 217022 B1. UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU, Wrocław, PL PL 217022 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217022 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 401895 (22) Data zgłoszenia: 04.12.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl) HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia.

Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia. Kwasy tłuszczowe EPA i DHA omega-3 są niezbędne dla zdrowia serca i układu krążenia. Kwasy tłuszczowe omega-3 jak pokazują wyniki wielu światowych badań klinicznych i epidemiologicznych na ludziach, są

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie człowieka

Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie człowieka Tomasz Wcisło, Waldemar Rogowski II Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Rola wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w organizmie człowieka The role of polyunsaturated

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 7

Spis treści. Wstęp... 7 LUCYNA NAROJEK C iągłość i zmiana w postępowaniu dietetycznym w wybranych schorzeniach Wydawnictwo SGGW Spis treści Wstęp... 7 1. Dieta w cukrzycy... 9 Era przedinsulinowa... 9 Ograniczenie węglowodanów

Bardziej szczegółowo

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna na receptę. Anna Plucik Mrożek Małgorzata Perl

Aktywność fizyczna na receptę. Anna Plucik Mrożek Małgorzata Perl Aktywność fizyczna na receptę Anna Plucik Mrożek Małgorzata Perl Cel prezentacji Podzielenie się zdobytą wiedzą i doświadczeniem Przedstawienie programów treningowych dla poszczególnych grup docelowych

Bardziej szczegółowo

Korzyści z wegetarianizmu

Korzyści z wegetarianizmu Korzyści z wegetarianizmu QQ QQ Wegetarianizm a choroby cywilizacyjne Przemiana lipidowa ustroju Lipidy (tłuszcze) dostarczają z 1 grama 9 kcal. Są naturalną formą gromadzenia zapasów energii magazynowanej

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta

Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne produkty żywnościowe

Innowacyjne produkty żywnościowe Innowacyjne produkty żywnościowe prof. Krzysztof Krygier Wydział Nauk o Żywności Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Żywność wygodna Żywność minimalnie przetworzona Żywność ekologiczna Żywność

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Cukrzyca typu 2 Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Cukrzyca typu 2 Cukrzyca typu 2 Jeśli otrzymałeś tę ulotkę, prawdopodobnie zmagasz się z problemem cukrzycy. Musisz więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy wiesz, jak żyć z cukrzycą? Jak postępować w wyjątkowych

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Trienyl. - kwas alfa-iinolenowy (C 18:3) - kwas eikozapentaenowy (EPA, C 20:3) - kwas dokozaheksaenowy (DCHA, C 22:6)

Trienyl. - kwas alfa-iinolenowy (C 18:3) - kwas eikozapentaenowy (EPA, C 20:3) - kwas dokozaheksaenowy (DCHA, C 22:6) Trienyl - kwas alfa-iinolenowy (C 18:3) - kwas eikozapentaenowy (EPA, C 20:3) - kwas dokozaheksaenowy (DCHA, C 22:6) Stosowany w leczeniu przeciwmiażdżycowym i w profilaktyce chorób naczyniowych serca

Bardziej szczegółowo

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na problemy sercowo-naczyniowe.

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na problemy sercowo-naczyniowe. Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na problemy sercowo-naczyniowe. Przewlekła hiperglikemia wiąże sięz uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów:

Bardziej szczegółowo

Czy mogą być niebezpieczne?

Czy mogą być niebezpieczne? Diety wysokobiałkowe w odchudzaniu Czy mogą być niebezpieczne? Lucyna Kozłowska Katedra Dietetyki SGGW Diety wysokobiałkowe a ryzyko zgonu Badane osoby: Szwecja, 49 261 kobiet w wieku 30 49 lat (1992 i

Bardziej szczegółowo

Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie?

Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie? Co z kwasami tłuszczowymi nasyconymi? Ograniczać czy nie? Dorota Szostak-Węgierek Zakład Dietetyki Klinicznej Warszawski Uniwersytet Medyczny Zalecenia dla osób dorosłych, które mogą odnieść korzyść z

Bardziej szczegółowo

jest zbudowany i które są niezbędne do jego prawidłowej (fizjologicznej pracy) a taką zapewniają mu zgodnie z badaniami nnkt EPA+DHA omega-3.

jest zbudowany i które są niezbędne do jego prawidłowej (fizjologicznej pracy) a taką zapewniają mu zgodnie z badaniami nnkt EPA+DHA omega-3. Opis publikacji Tomasz Pawełczyk, Marta Grancow-Grabka, Magdalena Kotlicka-Antczak, Elżbieta Trafalska, Agnieszka Pawełczyk. A randomized controlled study of the efficacy of six-month supplementation with

Bardziej szczegółowo

SANPROBI Super Formula

SANPROBI Super Formula SUPLEMENT DIETY SANPROBI Super Formula Unikalna formuła siedmiu żywych szczepów probiotycznych i dwóch prebiotyków Zdrowie i sylwetka a w super formie Zaburzenia metaboliczne stanowią istotny problem medyczny

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13 Spis treści 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski........ 13 Genetyczne uwarunkowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego..... 14 Nadciśnienie monogeniczne..................................

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE / ABSTRACT

STRESZCZENIE / ABSTRACT STRESZCZENIE / ABSTRACT Wstęp: Rtęć jest metalem o silnym działaniu neuro, nefro i hepatotoksycznym oraz zwiększającym ryzyko chorób układu krążenia. Pracownicy zatrudnieni w zakładach przemysłowych wykorzystujących

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia chorób serca i naczyń

Epidemiologia chorób serca i naczyń Warszawa, 8.10.2007 Epidemiologia chorób serca i naczyń Codziennie w Polsce, na choroby układu sercowo-naczyniowego umiera średnio 476 osób. Co prawda w latach 90. udało się zahamować bardzo duży wzrost

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK Aktywność fizyczna u chorych z nadciśnieniem tętniczym II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 1 Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego ( 140/90 mmhg) Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego UWAGA NATPOL

Bardziej szczegółowo

... Dzienniczek Badań. Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010

... Dzienniczek Badań. Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010 ... Dzienniczek Badań Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010 ... lekarz prowadzący imię nazwisko wiek adres MASA CIAŁ A Masę ciała można ocenić na podstawie wskaźnika BMI

Bardziej szczegółowo

PL B1. CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO, Warszawa, PL BUP 04/12. MONIKA DUDA, Mińsk Mazowiecki, PL

PL B1. CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO, Warszawa, PL BUP 04/12. MONIKA DUDA, Mińsk Mazowiecki, PL PL 221332 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221332 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 392115 (51) Int.Cl. A61K 31/202 (2006.01) A61P 9/04 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego.

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego. 1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

W badaniu 4S (ang. Scandinavian Simvastatin Survivat Study), oceniano wpływ symwastatyny na całkowitą śmiertelność u 4444 pacjentów z chorobą wieńcową i z wyjściowym stężeniem cholesterolu całkowitego

Bardziej szczegółowo

Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię

Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Dlaczego kwasy tłuszczowe są tak ważne? Kwasy tłuszczowe należą do grupy

Bardziej szczegółowo

Nnkt omega-3 niezbędny element zdrowej diety - czy ilości i źródła mają znaczenie

Nnkt omega-3 niezbędny element zdrowej diety - czy ilości i źródła mają znaczenie Nnkt omega-3 niezbędny element zdrowej diety - czy ilości i źródła mają znaczenie dr n. med. Tomasz Stępieo Dział Nauki, Badao i Rozwoju Marinex International www.clinicaltrial.gov Omega-3, fish oil, n-3

Bardziej szczegółowo

Piotr Socha. Interdyscyplinarna szkoła zimowa, 2014

Piotr Socha. Interdyscyplinarna szkoła zimowa, 2014 Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Interdyscyplinarna szkoła zimowa, 2014 Zdjęcie Holenderki Zima 1944/45 2414 urodzonych w

Bardziej szczegółowo

Czy zmniejszenie spożycia fruktozy może obniżyć ciśnienie tętnicze i poprawić elastyczność naczyń krwionośnych?

Czy zmniejszenie spożycia fruktozy może obniżyć ciśnienie tętnicze i poprawić elastyczność naczyń krwionośnych? Czy zmniejszenie spożycia fruktozy może obniżyć ciśnienie tętnicze i poprawić elastyczność naczyń krwionośnych? Małgorzata Stańczyk 1, Daria Tomczyk 1, Justyna Topolska- Kusiak 2, Monika Grzelak 1, Piotr

Bardziej szczegółowo

Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?

Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie? Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Bardziej szczegółowo

STAN PRZEDNADCIŚNIENIOWY

STAN PRZEDNADCIŚNIENIOWY STAN PRZEDNADCIŚNIENIOWY Łukasz Artyszuk SKN przy Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Plan Definicja Klasyfikacja ciśnienia tętniczego Epidemiologia Ryzyko sercowo

Bardziej szczegółowo

Przedmowa... Skróty...

Przedmowa... Skróty... VII Przedmowa.............................................................. Skróty................................................................... Przedmowa..............................................................

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną

Bardziej szczegółowo

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada

Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu. Maciej Niewada Aspekty ekonomiczne dostępności do nowoczesnego leczenia przeciwkrzepliwego w profilaktyce udaru mózgu Maciej Niewada PLAN Udar epidemia? Jak migotanie przedsionków wpływa na udar? Nowe leki przeciwkrzepliwe:

Bardziej szczegółowo

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu

Bardziej szczegółowo

Kwasy tłuszczowe nasycone, a choroba układu krążenia

Kwasy tłuszczowe nasycone, a choroba układu krążenia Kwasy tłuszczowe nasycone, a choroba układu krążenia Broszura informacyjna IDF (Factsheet) kwiecień 2016 Uwaga krajowa: tłumaczenie na język polski zostało sfinansowane ze środków FUNDUSZU PROMOCJI MLEKA

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ:

W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: "Profilaktyka raka szyjki macicy"- dla wszystkich Pań w wieku 25-59 lat, które nie miały

Bardziej szczegółowo

PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU!

PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU! PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU! Jak dożyć do 100, będąc silnym i sprawnym fizycznie i psychicznie PROJEKT EDUKACYJNY POD PATRONATEM Program edukacji zdrowotnej w zakresie żywienia

Bardziej szczegółowo

Wykład 9: HUMAN GENOME PROJECT HUMAN GENOME PROJECT

Wykład 9: HUMAN GENOME PROJECT HUMAN GENOME PROJECT Wykład 9: Polimorfizm pojedynczego nukleotydu (SNP) odrębność genetyczna, która czyni każdego z nas jednostką unikatową Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej HUMAN GENOME

Bardziej szczegółowo

Talerz zdrowia skuteczne

Talerz zdrowia skuteczne Talerz zdrowia skuteczne narzędzie zdrowego odżywiania PSSE Chełm Kierownik Sekcji OZiPZ Alicja Bork PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Gwarancją właściwego rozwoju fizycznego, sprawności umysłu oraz dobrego zdrowia

Bardziej szczegółowo

Dieta - niedoceniana metoda leczenia nadciśnienia tętniczego

Dieta - niedoceniana metoda leczenia nadciśnienia tętniczego Dieta - niedoceniana metoda leczenia nadciśnienia tętniczego Danuta Gajewska Zakład Dietetyki Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2010 Epidemia? Na całym świecie na nadciśnienie tętnicze choruje ponad

Bardziej szczegółowo

Flawopiryna roślinna alternatywa dla przeciwpłytkowego zastosowania aspiryny

Flawopiryna roślinna alternatywa dla przeciwpłytkowego zastosowania aspiryny Flavopharma. Studium przypadku spółki spin-off. Flawopiryna roślinna alternatywa dla przeciwpłytkowego zastosowania aspiryny Tomasz Przygodzki Pomysł (analiza rynku) Projekt B+R Próba komercjalizacji rezultatów

Bardziej szczegółowo

Wartośćodżywcza wybranych gatunków ryb na polskim rynku

Wartośćodżywcza wybranych gatunków ryb na polskim rynku Wartośćodżywcza wybranych gatunków ryb na polskim rynku dr inż. Joanna Szlinder-Richert Morski Instytut Rybacki-Państwowy Instytut Badawczy w Gdyni Gdańsk, 24 maj 2013 Dlaczego zaleca sięjedzenie ryb Strawne

Bardziej szczegółowo

Piramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS

Piramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Piramida Żywienia Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Zasady zdrowego żywienia 1. Dbaj o różnorodnośd spożywanych produktów. 2. Strzeż się nadwagi i otyłości, nie zapominaj o codziennej aktywności fizycznej.

Bardziej szczegółowo

Hipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego

Hipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego XVI Kongres Medycyny Rodzinnej Kielce, 2 5 czerwca 2016 Prof. UJ dr hab. med. Adam Windak Kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej CM UJ Wiceprezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Hipercholesterolemia

Bardziej szczegółowo

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma

Bardziej szczegółowo

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego

PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

1. Nazwa programu polityki zdrowotnej promującego zachowania prozdrowotne

1. Nazwa programu polityki zdrowotnej promującego zachowania prozdrowotne Formularz zgłoszenia udziału w Konkursie Zdrowy Samorząd Gmina Miasta Sopotu ul. Kościuszki 25/27 81-704 Sopot 1. Nazwa programu polityki zdrowotnej promującego zachowania prozdrowotne Program wczesnego

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka w chorobach układu krążenia

Czynniki ryzyka w chorobach układu krążenia Czynniki ryzyka w chorobach układu krążenia mgr Anna Śliwka Projekt Twoje SERCE Twoim ŻYCIEM jest współfinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 oraz środków budżetu państwa w

Bardziej szczegółowo

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół

Bardziej szczegółowo

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Cholesterol Co powinieneś wiedzieć Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Wstęp Cholesterol jest substancją, której organizm potrzebuje do produkcji hormonów, witaminy D oraz przemian tłuszczów w organizmie.

Bardziej szczegółowo

OCENA STOSOWANIA SUPLEMENTÓW WITAMINOWO- MINERALNYCH ORAZ PREPARATÓW ZIOŁOWYCH PRZEZ WYBRANĄ GRUPĘ PACJENTÓW Z PIERWOTNYM NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM

OCENA STOSOWANIA SUPLEMENTÓW WITAMINOWO- MINERALNYCH ORAZ PREPARATÓW ZIOŁOWYCH PRZEZ WYBRANĄ GRUPĘ PACJENTÓW Z PIERWOTNYM NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 728 733 Krzysztof Durkalec-Michalski, Joanna Suliburska, Zbigniew Krejpcio, Paweł Bogdański 1) OCENA STOSOWANIA SUPLEMENTÓW WITAMINOWO- MINERALNYCH ORAZ PREPARATÓW

Bardziej szczegółowo

MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA

MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA Wartość odżywcza Żywność z tej grupy należy do grupy produktów białkowych. Białko mięsa, ryb i jaj charakteryzuje sie dużą wartością

Bardziej szczegółowo

"Wzbogacone Ovofosfolipidy" z żółtka jaj kurzych - działanie oraz rola w prewencji chorób".

Wzbogacone Ovofosfolipidy z żółtka jaj kurzych - działanie oraz rola w prewencji chorób. Niniejszy materiał jest skrótem materiału edukacyjnego do szkolenia punktowanego 2 punktami edukacyjnymi dostępnego na stronach: www.e-farmacja.net oraz www.szkolenia.katowice.oia.pl ==================================================================

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. med. Marianna Janion Konsultant wojewódzki w dziedzinie kardiologii

Prof. dr hab. med. Marianna Janion Konsultant wojewódzki w dziedzinie kardiologii Prof. dr hab. med. Marianna Janion Konsultant wojewódzki w dziedzinie kardiologii Prof. dr hab. med. Marianna Janion Konsultant wojewódzki w dziedzinie kardiologii Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jana

Bardziej szczegółowo

Grażyna Nowicka Żywienie a prewencja chorób układu krążenia. Studia Ecologiae et Bioethicae 1, 103-114

Grażyna Nowicka Żywienie a prewencja chorób układu krążenia. Studia Ecologiae et Bioethicae 1, 103-114 Grażyna Nowicka Żywienie a prewencja chorób układu krążenia Studia Ecologiae et Bioethicae 1, 103-114 2003 S tu d ia E cologiae et B ioethicae 1 / 2 003 Grażyna NOWICKA* Żywienie a prewencja chorób układu

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE 1. Ramowe treści kształcenia PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE L.p. DATA TEMAT ZAJĘĆ LICZBA GODZIN: FORMA ZALI- CZENIA PUNKTY ECTS 1. 2. 22.09.2012 23.09.2012 20.10.2012 21.10.2012 Żywienie

Bardziej szczegółowo

Barbara Ślusarska, Monika Połetek Wczesne wykrywanie czynników ryzyka chorób układu krążenia : rola pielęgniarki

Barbara Ślusarska, Monika Połetek Wczesne wykrywanie czynników ryzyka chorób układu krążenia : rola pielęgniarki Barbara Ślusarska, Monika Połetek Wczesne wykrywanie czynników ryzyka chorób układu krążenia : rola pielęgniarki Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 28, 11-17 2007 Wczesne Wykrywanie Czynników Ryzyka

Bardziej szczegółowo

Małgorzata Rajter-Bąk dr Jacek Gajek

Małgorzata Rajter-Bąk dr Jacek Gajek SZKOLENIA PSYCHOLOGICZNO- ZDROWOTNE JAKO INWESTYCJA W KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI PROZDROWOTNEJ KADRY MENEDŻERSKIEJ, CZYLI WPŁYW ZDROWIA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ NA WYNIK FINANSOWY ZARZĄDZANYCH PRZEDSIĘBIORSTW

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców,

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola

SPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola 3 SPIS TREŚCI 1. Znaczenie nauki o żywieniu 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu................................................8 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka.............................................9

Bardziej szczegółowo

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie

Bardziej szczegółowo

Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.

Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Świadomość naszego zdrowia to oprócz odczuwania dolegliwości, wiedza na temat podstawowych parametrów pozwalających ocenić, czy nasz organizm funkcjonuje prawidłowo. Zapoznaj się z nimi i regularnie kontroluj

Bardziej szczegółowo

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht

Nowe terapie w cukrzycy typu 2. Janusz Gumprecht Nowe terapie w cukrzycy typu 2 Janusz Gumprecht Dziś już nic nie jest takie jak było kiedyś 425 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2017 629 000 000 Ilość chorych na cukrzycę w roku 2045 International

Bardziej szczegółowo

Długotrwały niedobór witaminy C (hipoascorbemia) powoduje miażdżycę oraz osadzanie się lipoproteiny(a) w naczyniach krwionośnych transgenicznych myszy

Długotrwały niedobór witaminy C (hipoascorbemia) powoduje miażdżycę oraz osadzanie się lipoproteiny(a) w naczyniach krwionośnych transgenicznych myszy Długotrwały niedobór witaminy C (hipoascorbemia) powoduje miażdżycę oraz osadzanie się lipoproteiny(a) w naczyniach krwionośnych transgenicznych myszy Nowa publikacja Instytutu Medycyny Komórkowej dr Ratha

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

Mefelor 50/5 mg Tabletka o przedłużonym uwalnianiu. Metoprololtartrat/Felodipi n AbZ 50 mg/5 mg Retardtabletten

Mefelor 50/5 mg Tabletka o przedłużonym uwalnianiu. Metoprololtartrat/Felodipi n AbZ 50 mg/5 mg Retardtabletten ANEKS I WYKAZ NAZW, POSTACI FARMACEUTYCZNYCH, MOCY PRODUKTÓW LECZNICZYCH, DRÓG PODANIA, WNIOSKODAWCÓW, POSIADACZY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU W PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH Państwo członkowskie Podmiot

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki

Bardziej szczegółowo

RACJONALNE ŻYWIENIE. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów. 2007 r.

RACJONALNE ŻYWIENIE. Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów. 2007 r. RACJONALNE ŻYWIENIE Zespół Szkół Rolnicze Centrum Mokrzeszów 2007 r. RACJONALNE ŻYWIENIE Polega na systematycznym dostarczaniu do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych w ilościach i proporcjach

Bardziej szczegółowo

Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć?

Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Czy Polakom grozi niealkoholowe stłuszczenie wątroby? NAFL (non-alkoholic fatty liver ) Czy można ten fakt lekceważyć? Beata Cywińska-Durczak SAPL.PCH.18.10.1754 NAFLD (non-alkoholic fatty liver disease)

Bardziej szczegółowo

Diety wegetariańskie. Klinika Pediatrii IP CZD, Carolina Medical Center

Diety wegetariańskie. Klinika Pediatrii IP CZD, Carolina Medical Center Diety wegetariańskie Małgorzata Desmond Klinika Pediatrii IP CZD, Carolina Medical Center Białko Spożycie białka g bia ałka/kg mas sy ciała Białko zwierzęce Białko roślinne Zalecane spożycie białka dla

Bardziej szczegółowo

prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności

prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności Motto: Prawidłowe żywienie jest konieczne nie tylko dlatego, aby zapobiec chorobom, ale

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 261/2012 z dnia 10 grudnia 2012 r. o projekcie programu zdrowotnego Program profilaktyki i wczesnego wykrywania

Bardziej szczegółowo