Jak proza polska XX i XXI wieku opowiada o codzienności (postzależnościowej) kontynuacja

Transkrypt

1 prof. dr hab. Hanna Gosk Jak proza polska XX i XXI wieku opowiada o codzienności (postzależnościowej) kontynuacja Seminarium magisterskie dla II roku studiów stacjonarnych drugiego poziomu kształcenia (60 h) Rok akademicki 2010/2011 Wtorek ,Gmach Polonistyki, s. 46 Nazwa pola Skrócony opis przedmiotu Pełny opis przedmiotu Komentarz Seminarium Jak proza polska XX i XXI wieku opowiada o codzienności (postzależnościowej) przyświeca założenie, iż literacka prezentacja ludzkiej rzeczywistości w wersji codziennej zawsze dokonywana jest przez pryzmat wcześniejszych decyzji, jak przyglądać się światu, a więc w sposób określony antropologicznie. Podczas spotkań seminaryjnych dyskutujemy o tym, w jaki sposób proza polska XX i XXI wieku osiąga efekt codzienności, jak przekazuje doświadczenie codzienności w sytuacjach zwyczajnych i niezwyczajnych, co kulturowo warunkuje codzienne poznawanie, czyni możliwym takie a nie inne widzenie codzienności i jej wypowiadanie (także literackie). Wychodzimy z założenia, iż wielkie narracje epoki zwykle ustanawia jej dyskurs dominujący. On w dużej części decyduje o kształcie habitusu, wzorów kulturowych, schematów mentalnych; o stosunku do tego, co w oswojonym wymiarze codzienności postrzegane jest jako Nowe/Inne/Obce. Problematyka seminarium dotyczy narracji dominujących i marginesowych z punktu widzenia centrum. Jedne i drugie mają charakter konstrukcyjny, nieostateczny. Podczas seminarium Jak proza polska XX i XXI wieku opowiada o codzienności (postzależnościowej) dyskutujemy, jak proza polska XX i XXI wieku osiąga efekt codzienności, jak przekazuje doświadczenie codzienności w sytuacjach zwyczajnych i niezwyczajnych, co kulturowo warunkuje codzienne poznawanie, czyni możliwym takie a nie inne widzenie codzienności i jej wypowiadanie (także literackie). Wychodzimy z założenia, iż wielkie narracje epoki zwykle ustanawia dyskurs dominujący. On w dużej części decyduje o kształcie habitusu, wzorów kulturowych, schematów mentalnych; o stosunku do tego, co w oswojonym wymiarze codzienności postrzegane jest jako Nowe/Inne/Obce. Problematyka seminarium dotyczy narracji dominujących i marginesowych z punktu widzenia centrum. Jedne i drugie mają charakter konstrukcyjny, nieostateczny. Spotkaniom seminaryjnym patronuje myśl M. Foucaulta i J.F.

2 Wymagania formalne Wymagania wstępne Założenia wstępne Efekty uczenia się Metody i kryteria oceniania Sposób zaliczenia Zakres tematów Lyotarda o szczególnej mocy dyskursu wiedzy/władzy, narzucającego ludzkiej codzienności swoje narracje jako obowiązujące, Michela de Certeau o praktykach życia codziennego, a także krytyki postkolonialnej, na użytek polski zwanej postzależnościową. Uczestnicy seminarium zapoznają się ze współczesną myślą antropologów i socjologów, filozofów i kulturoznawców, także badaczy z kręgu postcolonial studies (m.in. Georgio Agambena, Pierre`a Bourdieu, Clifforda Geertza, Gayatri Spivak, Homiego K.Bhabhy i in.). Budują własne instrumentarium analityczno-interpretacyjne, które pozwala podjąć próbę odpowiedzi na pytanie, jak skonstruowane są wzory opisywalności codziennego wymiaru ludzkiej egzystencji w rzeczywistości niesuwerennej i postzależnościowej, bowiem takie cechy wykazuje rzeczywistość polska XX i XXI wieku. Jakie warunki (polityczne, obyczajowe, etyczno-estetyczne i inne) musiały zostać spełnione, by ci, o których codzienności wcześniej nie opowiadano, zabrali głos i czy aby na pewno usłyszeliśmy ich własny głos? Jak wyglądają nowe wzory opowiadalności tego, co wcześniej przytłumiły dyskursy zwycięskich wielkich narracji i jakie granice wyznaczają opowieściom? Student powinien zaliczyć wcześniej seminarium magisterskie IV r. z zakresu historii literatury. Student powinien zaliczyć przedmioty z zakresu historii oraz teorii literatury, a także historii, filozofii i języków obcych umożliwiające orientację w problematyce literaturoznawczej, kulturalnej i społecznopolitycznej współczesności. Po ukończeniu seminarium student jest w stanie obronić przygotowaną podczas jego trwania pracę magisterską. Ma orientację w najważniejszych zagadnieniach objętych tematem seminarium i zdolność samodzielnej analizy problemów wybranych do autorskiego opracowania i rozwinięcia w rozprawie magisterskiej. Oceny pracy studenta dokonuje się na podstawie jego bieżącej aktywności w trakcie trwania seminarium, podczas którego ma on obowiązek przygotowania dwóch referatów, aby uzyskać zaliczenie winien też przedstawić minimum dwa rozdziały pracy magisterskiej. Każda nieobecność powyżej dwóch w semestrze wymaga ustnego zaliczenia. zaliczenie na ocenę 1. Spotkanie wprowadzające w tematykę seminarium A. INSTRUMENTARIUM 2. Wprowadzenie do problematyki postcolonial studies

3 3. Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych) 4. Wprowadzenie do problematyki studiów postzależnościowych B. ROSYJSKI SYNDROM: ROSJANIE, RUSCY : 5. Lech i Moskal. Z dziejów stereotypu, Studium prozy T. Konwickiego 8. M. Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, 9. R. Kapuściński, Imperium i jego krytycy Prezentacja rozdziałów prac magisterskich C. MITY ZAŁOŻYCIELSKIE II RZECZPOSPOLITEJ KONSTRUOWANIE I DEKONSTRUKCJA Analiza prozy F. Czarnyszewicza i J. Kadena -Bandrowskiego Kolonialne i postkolonialne aspekty polskiego dyskursu kresowego Analiza prozy eseistycznej, reportażowej, wspomnieniowej w aspekcie dyskursu kresowego (J. Stempowski, K. Pruszyński, J. Mackiewicz, A. Chciuk ) D. POST-PAMIĘĆ JAKO ELEMENT DYSKURSU POSTZALEŻNOŚCIOWEGO. KATEGORIE DOŚWIADCZENIA I PAMIĘCI: Case study (P. Szewc, M. Abramowicz, D. Foks, Z. Libera) Prezentacja rozdziałów prac magisterskich Metody dydaktyczne Literatura Seminarium prowadzone jest w formie dyskusji odbywanej z uczestnikami Szczegółowy spis lektur pomocniczych zostanie omówiony na pierwszym spotkaniu seminaryjnym

4 M.P. Markowski, Postkolonializm [w:] A. Burzyńska, M.P. Markowski Teorie literatury XX w. [W:] The Post-colonial Studies. Reader, ed. by B. Ashcroft, G. Griffiths, H. Tiffin: - G. Spivak, Can the Subaltern Speak?, - H. Tiffin, Post-colonial Literatures and Counter-discourse, - H. Bhabha, Dissemination: Time, Narrative and the Margins of Modern Nation, - R. Young, The Cultural Politics of Hybridity, - M. Fee, Who Can Writes Other? H. Duć-Fajfer, Etniczność a literatura, E. Rybicka, Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych) [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz P. Nora, Czas pamięci, Res Publica Nowa 2001 nr 7 C.Cavenagh, Postkolonialna Polska. Biała plama na mapie wspólczesnych teorii, Teksty Drugie 2003 nr 2/3 A.Kępiński, Lech i Moskal. Z dziejów stereotypu, A.Tuszyńska, Rosjanie w Warszawie, T. Konwicki, Kompleks polski T. Konwicki, Czytadło M.Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, część: Ruskie i polskie s , K.Kowalczyk-Twarowski, Imperialne przestworza, spolegliwi tubylcy: Polska, Rosja, RPA, Er(r)go 2004 nr 8 R.Kapuściński, Imperium M.Waldstein, Nowyj markiz de Kiustin, ili polskij trawielog o Rossii w postkolonialnom procztienii, Nowoje Literaturnoje Obozrienije 2003 nr 60 lub w wersji ang.: Observing Imperium: A Postcolonial Reading of R.Kapuscinski`s Account of Soviet and Post-Soviet Russia, Social Identities 2002.Vol.8 Nr 3,

5 A.Chomiuk, Nowy markiz de Custine" albo o pewnej manipulacji, Teksty Drugie 2006 nr1/2 F.Czarnyszewicz, Nadberyzyńcy J.Kaden-Bandrowski, Generał Barcz D.Skórczewski, Postkolonialna Polska - projekt (nie) możliwy, Teksty Drugie 2006 nr 1/2, Fiut, Kolonizacja?, Polonizacja? [w:] tegoż Spotkania z Innym, B.Bakuła, Kolonialne i postkolonialne aspekty polskiego dyskursu kresoznawczego. (Zarys problematyki), Teksty Drugie 2006 nr 6 Z. Kossak-Szczucka, Pożoga Walerian Meysztowicz, Gawędy o czasach i ludziach t.1 (Poszło z dymem) J. Stempowski, W dolinie Dniestru [w] tegoż, W dolinie Dniestru i inne eseje ukraińskie oprac. A.S. Kowalczyk K. Pruszyński, Prawo do Wołynia [w] tegoż, Podróż po Polsce J.Mackiewicz, Bunt rojstów W. Bolecki, U źródeł polskiego reportażu (Józef Mackiewicz nieznany) [w:] Narracje po końcu (Wielkich) Narracji. Kolekcje, obiekty, symulakra, red.h.gosk, A.Zieniewicz A. Chciuk, Atlantyda. Opowieść o Wielkim Księstwie Bałaku P. Szewc, Zagłada M. Abramowicz, Każdy przyniósł, co miał najlepszego D. Foks, Z. Libera, Co robi łączniczka Limit miejsc w grupie 15