CZĘŚĆ A TLEN PRZYJACIEL CZY WRÓG

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp CZĘŚĆ A TLEN PRZYJACIEL CZY WRÓG 1. Atmosfera a działalność ludzi Warstwowa budowa atmosfery Zanieczyszczenie i degradacja atmosfery Przemiany chemiczne w stratosferze Budowa warstwy ozonowej Przemiany chemiczne tworzące i niszczące ozon Powstawanie i zanik ozonu Powstawanie i gromadzenie ozonu Dziura ozonowa Prekursory ozonu Procesy katalitycznego rozkładu ozonu Tlen Reaktywne formy Reaktywne formy tlenu, azotu i chloru Szok tlenowy stres oksydacyjny Mechanizmy obronne przed działaniem wolnych rodników Antyoksydanty CZĘŚĆ B DAWNE DZIEJE ZIEMI 3. Skały i ich pochodzenie Cykl geologiczny Czynniki wpływające na przebieg diagenezy Znaczenie diagenezy Czas geologiczny Metody ustalenia względnego wieku skał

2 Wiek bezwzględny skał Aminokwasy a datowanie Geologiczna skala czasu Era archaiczna Era paleozoiczna Ordowik Dewon Perm Trias Jura Kreda Era kenozoiczna Czwartorzęd Zapis zmian klimatycznych Przyczyny zmian klimatu w czwartorzędzie Wczesna atmosfera ziemska Procesy beztlenowego utleniania w praoceanie Wczesne formy życia Poszukiwania najstarszych organizmów na Ziemi Pierwotne formy życia w praoceanie Skamieniałości z czertu Apex Datowanie skamieniałości CZĘŚĆ C LITOSFERA 7. Pedosfera i my Podstawowe pojęcia i definicje Procesy glebotwórcze Skały macierzyste gleb Minerały główne Minerały poboczne i akcesoryczne Proces wietrzenia Wietrzenie fizyczne Geochemiczna wędrówka jonów w roztworach wodnych Stężenie i aktywność jonów w roztworze Aktywność jonów wodorowych ph Potencjał oksydacyjno-redukcyjny Wietrzenie chemiczne Rozpuszczanie Hydratacja Hydroliza

3 Karbonatyzacja Oksydacja procesy utleniania Odtlenianie redukcja wietrzenie biologiczne Proces powstawania gleb Czynniki glebotwórcze Humifikacja Tworzenie gleb Proces tworzenia gleb Powstawanie gleb Poziomy główne Elementarne procesy glebotwórcze Podstawowe typy gleb Fizykochemiczne właściwości gleb Faza stała gleby Podstawowe właściwości fizyczne gleb Skład ziarnowy Gęstość fazy stałej i gęstość objętościowa gleby Odczyn gleby ph Kwasowość gleby Buforowość gleb zdolność regulująca gleb Barwa gleby Porowatość gleb Lepkość gleb Zwięzłość gleby Powierzchnia właściwa Plastyczność Pęcznienie i kurczenie się gleb Budowa agregatowa gleby Faza ciekła gleby Postacie wody glebowej Woda w glebie Woda glebowa Wsiąkanie wody Woda molekularna Woda kapilarna Woda wolna Wilgotność gleby Własności sorpcyjne gleby Sorpcja jonów, molekuł, gazów, zawiesin w glebie

4 13.2. Ładunek cząstek koloidalnych gleby Zdolność sorpcyjna gleby Budowa cząsteczki sorpcyjnego kompleksu glebowego Koloidy glebowe Kompleks sorpcyjny pojemność wymienna jonów kationów (PWK) Wpływ ph na właściwości sorpcyjne gleby Wpływ potencjału redoks na właściwości sorpcyjne gleby Wpływ zawartości materii organicznej na właściwości sorpcyjne gleb Skład chemiczny gleby Makroelementy w glebie Azot Fosfor Potas Wapń Magnez Siarka Mikroelementy w glebie Żelazo Mangan Kadm Miedź Cynk Chrom Pozostałe mikroelementy w glebie Kobalt Nikiel Fluor Jod Korozyjność gleb ogniwa geologiczne Materia organiczna gleby Procesy przemiany materii organicznej w glebie Proces rozkładu i humifikacji związków organicznych Substancje niehumusowe Funkcje i rola próchnicy w glebie Procesy mikrobiologiczne w glebie Proces nitryfikacji i denitryfikacji w glebach Amonifikacja Rozkład materii organicznej i uwalnianie siarki

5 18. Kryteria zanieczyszczenia gleb Kryteria oceny zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi Kryteria oceny zanieczyszczenia gleb siarką Kryteria oceny zanieczyszczenia gleb wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi Zanieczyszczenia gleb Migracja substancji szkodliwych w glebie Migracja w glebie szkodliwych związków organicznych Migracja w glebie szkodliwych związków nieorganicznych Chemizacja rolnictwa zanieczyszczenia gleb i wód podziemnych Naturalne zakwaszenie gleb Antropogeniczne zakwaszenie gleb Skutki wynikające z zakwaszenia gleb Immobilizacja substancji w glebie Skutki zaprzestania użytkowania rolniczego gleb CZĘŚĆ D ANTROPOSFERA 21. Degradacja biosfery Degradacja gleb Klasyfikacja terenów zdegradowanych Wody występujące w przyrodzie Klasyfikacja wód naturalnych Klasyfikacja wód według pochodzenia Klasyfikacja wód według składu chemicznego Krążenie wody w przyrodzie cykl hydrologiczny Wody powierzchniowe Czynniki kształtujące skład wód powierzchniowych Właściwości i skład biologiczno-fizykochemiczny wody Cechy fizyczne wody Chemiczny skład wód powierzchniowych Gazy rozpuszczone w wodach naturalnych Zawartość tlenu w wodzie Ditlenek węgla w wodach naturalnych Substancje organiczne w wodzie naturalnej Substancje nieorganiczne w wodzie naturalnej Ocena korozyjności wody Rtęć w środowisku

6 26. Arsen w środowisku Wody w zbiornikach wodnych Typologia jezior Stratyfikacja termiczna termoklina Stratyfikacja tlenowa oksyklina Stratyfikacja chemiczna chemoklina Skład chemiczny wód jeziornych Sztuczne zbiorniki wodne Osady limniczne Wody morskie Zanieczyszczenie i degradacja wód Ramowa dyrektywa wodna (RDW) Zasady klasyfikacji i oceny jakości wód powierzchniowych Wskaźniki jakości wód odnoszące się do jednolitych części wód (JCWP) Wody podziemne Chemizm wód podziemnych Właściwości wód podziemnych Korozyjność wód podziemnych Migracja zanieczyszczeń w wodach podziemnych Podatność wód podziemnych na zanieczyszczenie Podział substancji zanieczyszczających wody podziemne Kryteria i sposób oceny stanu wód podziemnych Geotermia wody geotermalne Antropogeniczne zaburzenia w funkcjonowaniu hydrosfery Procesy samooczyszczania wód Profil tlenowy rzeki krzywa tlenowa rzeki po zrzucie ścieków Eutrofizacja wód Zakwaszenie hydrosfery Zakwaszenie wód w oceanach Naturalna kwasowość i zasadowość wód jeziornych Biotoksyny Toksyny wytwarzane przez sinice Wody kopalniane

7 39. Wody kopalniane w górnictwie węgla kamiennego Lubelskie Zagłębie Węglowe Dolnośląskie Zagłębie Węglowe Wody kopalniane pochodzące z kopalni węgla brunatnego Wielkopolskie Zagłębie Węgla Brunatnego rejon Konina i Turka Zagłębie węgla brunatnego rejon Bełchatowa i Turoszowa Turoszowskie Zagłębie Węgla Brunatnego Wody kopalniane z kopalń rud, ze złóż solnych i siarki Monitoring środowiska w Polsce Monitoring powietrza Monitoring ozonu Monitoring SO Monitoring NO Monitoring CO Monitoring hydrosfery Podsystem monitoringu jakości wód Monitoring wód powierzchniowych Monitoring wód podziemnych Bibliografia