PRODUKCJA ZIEMIOPŁODÓW ROLNYCH, OGRODNICZYCH I PASTEWNYCH W 1994 R.

Transkrypt

1 9 fii» SMPfe WAŁBRZYCH WOJEWODZI URZĄD STA ITS IK ZM w m> W WAŁBRZYCHU PRODUKCJA ZIEMIOPŁODÓW ROLNYCH, OGRODNICZYCH I PASTEWNYCH W 1994 R. X;X'X;X;X: >lai:/,i!c 1995 r.

2 > ' 4»

3 WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY W WAŁBRZYCHU Z/.W.V.V/. mm mm MARZEC 1995 r

4 SPIS TREŚCI Str. Uwagi metodyczne... 3 Uwagi ogólne... 5 Uwagi analityczne... 7 Zboża... 7 Ziemniaki Rzepak Buraki cukrowe Warzywa Owoce z drzew i jagodowe Produkcja roślin pastewnych SPIS TABLIC Tabl.l Str. Produkcja głównych ziemiopłodów rolnych według form własności w 1994 r... 1 I 24 Produkcja ważniejszych ziemiopłodów rolnych w 1994 r Produkcja upraw pastewnych według form własności w przeliczeniu na siano w 1994 r. 3 j 27 Produkcja upraw pastewnych według form własności w 1994 r... 4 I 28 Produkcja upraw pastewnych w pionie głównym w przeliczeniu na zboże... 5 I 30 Zbiory z powierzchni paszowej Plony ważniejszych ziemiopłodów w indywidualnych gospodarstwach rolnych... 7 I 32 Produkcja warzyw gruntowych Produkcja owoców z drzew Produkcja owoców jagodowych ti P I S WYKRESÓW Str. Plony zbóż w gospodarstwach indywidualnych w dt/ha w 1994 r... 8 Plony zbóż podstawowych z mieszankami Plony ziemniaków Plony ziemniaków w gospodarstwach indywidualnych w dt/ha w 1994 r Plony rzepaku Plony buraków cukrowych Zbiory upraw ogrodniczych według gatunków Plony owoców z 1 drzewa Plony owoców jagodowych Plony siana łąkowego Struktura powierzchni paszowej w 1994 r. według poszczególnych upraw Druk. : >7US 0P we Wrocławiu, zon. 82/95, aakł. 85 egr,. A4

5 -3- ÜWAGI METODYCZNE Podstawą opracowania były dane dotyczące plonów i zbiorów zawarte w obowiązującej sprawozdawczości gospodarstw państwowych, spół-,.i. ; 7* V i' f, f j A, dzielczych i spółek oraz wyniki ekspertyz, opinie i oceny rzeczoznawców wojewódzkich i gminnych. Plony i zbiory buraków cukrowych Dane dotyczące powierzchni, plonów i zbiorów opracowano dla następujących podmiotów: - sektora publicznego obejmującego własność państwową (gospodarstwa rolne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, państwowe gospo- Żywnościowej, Wojewodzie i pgr pozostałe) oraz własność komunalną; ę. * ę - sektora prywatnego, do którego zalicza się: gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych, spółi kółka rolnicze), działki rolne o powierzchni do dzielnie produkcji rolniczej (rolnicze spółdzielnie produkcyjne 1 ha użytków rolnych, ogrody działkowe oraz spółki prawa handlowego z przewagą kapitału prywatnego. Powierzchnię zasiewów poszczególnych upraw przyjęto według uogólnionych wyników reprezentacyjnego spisu rolnego przeprowadzonego w około 2,1 tys. indywidualnych gospodarstw rolnych (ok.10 % ogółu gospodarstw) i w 220 indywidualnych działkach rolnych (ok.1,3 % ogółu działek), w połączeniu z wynikami sprawozdawczości z jednostek państwowych, spółdzielczych i pozostałych. Powierzchnię uprawy truskawek i pozostałych upraw przemysłowych przyjęto według szacunku rzeczoznawców. W spisie rolniczym niektóre rośliny ujmowane były zbiorczo w grupach (np. warzywa, strączkowe, pastewne, itp.), stąd też dokonano rozszacowań powierzchni tych grup dla gospodarstw indywidualnych w oparciu o szacunek przeprowadzony przez rzeczoznawców. Do oszacowania plonów przeciętnych przyjęto średnie ważone, gdzie wagą jest powierzchnia danej uprawy. Uwzględnione są przy tym powierzchnie ujęte w spisie rolniczym bez względu na wielkość uzyskanych z nich plonów, także te, z których ze względu na sytuacje klęskowe (grad, powódź, plaga gryzoni, itp.) plonów nie zebrano.!

6 -4- olnictwie pod pojęciem "plonu" rozumie się ilość jednostek. wagowyc a w uzyskana \J Przy danęgc' ziemiopłodu z jednostki powierzchni (ha), sadownictwa jest to ilość kilogramów owoców jednego drzewa (krzewu). ziarno półsu- che, tj. zawierające 15,1% -16,0 % wody, a przy szacowaniu plonów rzepaku - nasiona o zawartości 13,0 % wody. W pozycjach "łąki " i "pastwiska " nie zostały ujęte grunty państwowe i społeczne nie stanowiące gospodarstw rolnych. Do przeliczenia produkcji zielonek na siano przyjęto, że 5 dt zielonki = 1 dt siana. Do wyliczenia sztuk dużych bydła i owiec przyjęto następujące współczynniki: cielęta poniżej 6 miesięcy - 0,12, jałówki i byczki od 6 miesięcy do 1 roku - 0,4, jałówki roczne i starsze - 0,7, krowy - 1,0, buhaje, bukaty, woły, wólce, opasy - 1,25, owce - 0,07. Plony poszczególnych ziemiopłodów dla miast o samodzielnym samorządzie terytorialnym oszacowano łącznie dla wszystkich jednostek w województwie (15 miast). Natomiast w jednostkach administracyjnych o wspólnym samorządzie terytorialnym plony oszacowano łącznie dla miasta i gminy. Liczby bezwzględne (wskaźniki, odsetki) obliczono z reguły na podstawie danych bezwzględnych wyrażonych z większą dokładnością niż podano w tablicach. WAŻNIEJSZE SKRÓTY V tys. tysiąc ha hektar t tona kg kilogram UR użytki rolne dt decytona SD sztuki duże x

7 -5- UWAGI OGÖLNE Okres wegetacyjny 1993/94 charakteryzował się dużym zróżnicowaniem warunków agrometeorologicznych. Długa i wilgotna jesień sprzyjała szybkiemu kiełkowaniu ziarna i wschodom roślin oraz ich dobremu wyrośnięciu i rozkrzewieniu. Utworzona pokrywa śnieżna zabezpieczała rośliny przed większymi mrozami. W grudniu wzrost temperatury spowodował szybkie topnienie śniegu i rozmarznięcie gleby, a nawet zaobserwowano pobudzenie procesów życiowych roślin. Po ciepłym w opady styczniu nastąpiło ochłodzenie. W drugiej dei obfitującym o kadzie lutego temperatura spadła gwałtownie do -15 C i utrzymywała się tak do trzeciej dekady lutego. Po tym okresie nastąpiło ocieplenie trwające aż do końca marca. Na początku kwietnia obfite opady deszczu spowodowały przerwanie prac siewnych, ale jednocześnie poprawiły zasobność gleb w wodę. Systematyczny wzrost temperatur notowany w trzeciej dekadzie kwietnia wywołał intensywny wzrost i rozwój roślin oraz pozwolił dokończyć siewy. Utrzymujące się w maju i czerwcu chłody opóźniały wschody i hamowały dalszą wegetację. Wyraźne ocieplenie w ostatnich dniach czerwca przyśpieszyło tempo wzrostu i rozwoju roślin, ale jednocześnie na skutek znacznego niedoboru opadów następowało szybkie przesychanie wierzchniej warstwy gleby. Długotrwały niedobór opadów przy niezwykle wysokich temperaturach i wyjątkowo intensywnym pierwszej połowie sierpnia spowodował wystąpienie silnej suszy glebowej. Nastąpiło pogorszenie warunków wegetacji, co miało wpływ na plonowanie roślin uprawnych. Skutki suszy szczególnie mocno odczuły zboża jare, okopowe, użytki zielone oraz warzywa i owoce. Ochłodzenie i ob-.. 1 fite opady w drugiej połowie sierpnia złagodziły wcześniejszą suszę * II i poprawiły warunki wegetacji roślin, szczególnie okopowych oraz upraw sadowniczych i warzywniczych. Istotnym czynnikiem kształtującym wysokość plonów oprócz warunków przyrodniczych jest nawożenie mineralne i organiczne. Od kilku lat zużycie nawozów sztucznych, jak również środków ochrony roślin systematycznie spada. Mimo dobrego zaopatrzenia rolnictwa w środki produkcji, zużycie nawozów sztucznych w porównaniu do roku 1992/93 zmniejszyło się

8 -6- o 196 t (o 1,1 %). Mniej nawozów sztucznych zużyto w sektorze prywatnym (o 2,9 %); w gospodarstwach indywidualnych spadło nawożenie o 11,3 %, natomiast w spółdzielniach produkcji rolniczej wzrosło o 36,9 %. Zużycie nawozów sztucznych w przeliczeniu na czysty składnik w tonach Sektor prywatny Lata gospodarcze Ogółem Sektor publiczny gospodarstwa spółdzielnie produkcji rolniczej 1989/ j! i / j / / / i Zużycie nawozów wapniowych w porównaniu do roku gospodarczego 1992/93 zmniejszyło się o 7,3 tys.t (o 18,6 %). Niższe zużycie nawozów wapniowych odnotowano zarówno w sektorze publicznym - o 3,0 tys.t (o 24,5 %),jak i w prywatnym - o 4,3 tys.t (o 16,0 %). Zużycie nawozów wapniowych w przeliczeniu na czysty składnik w tonach FV r F i iwa ii pfi it ijvvvi 1, f V I Sektor prywatny Lata Ogółem Sektor pub W tym gospodarcze liczny gospo spół darstwa dzielnie produkcji rolnicze j 1989/ / / / / I !1 1611

9 UWAGI ANALITYCZNE "? r (l * ' V* k -7- hr ZBOŻA > V :-/ r / " «V.. W 1994 roku powierzchnia uprawy zbóż wzrosła w porównaniu z ro~ kiem poprzednim o 7,6 tys. ha (o 7,1 %). publicznym wierzchnia zasiewu była wprawdzie niższa o 2,9 tys. ha (o 10,5 %), ale w sektorze prywatnym 10,5 tys. ha (o 13,2 %) w wyniku wzrostu areału zbóż w gospodarstwach indywidualnych o 10,8 tys. ha (o 16,2 %). Udział powierzchni uprawy poszczególnych zbóż w łącznej powierz-. f f #. chni zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami przedstawiał się następująco : pszenica ozima 49,7 % pszenica jara 18,9 % żyto 3,3 % jęczmień ozimy 3,0 % V V jęczmień jary 14,9 % owies 3,5 % pszenżyto ozime 2,2 % pszenżyto jare 0,1 * «* «M % ' «ł * e % mieszanki zbożowe 4,4 % Występująca od czerwca do końca zbiorów susza miała decydujący wpływ na plonowanie zbóż; z 1 ha zebrano 34,7 dt zbóż, t j. o 3,2 dt/ha (o 8,4 %) mniej niż w 1993 r. oraz o 3,1 dt/ha (o 8,2 %) mniej od średnich plonów z lat* 'Vr 'V Powierzchnia, plony i zbiory zbóż w rolnictwie Plony z 1 ha w dt Zbiory w tys.t Średnie pięcioletnie / / , dane ostateczne dane ostateczne Średnie pięcioletnie = = 91,6 98,0 r* V.

10 -8- ( ) MIASTO [STARE BOGACZOWICE ŚWIEBODZICE SZCZAWNO ZD m nżaró \WORZYNA ŚLĄSKĄ 0 MIASTO I GMINA O GMINA [ ] siedziby gmin znajdujące się w miastach BOGUSZÓW-GORCE UNA ZB WALIM \MLAWM* CIEPŁOWOD STOSZOWi RUBAI* iradkömo KAMIENIEC ZĄBKOWICKI KUDOWA ZD LEWIN KŁÓD zcznm^bbk \LANICAZD LĄDEK ZDRÓJ OJ STRONIE ŚLĄSKIE poniżej 25,0 CJ MIĘDZYLESIE powyżej 40,1 plon średni -27,8

11 Znacznie gorzej suszę zniosły zboża jare, niż ozime. Plony zbóż jarych były niższe o ponad 10 % niż w roku ozimych 5 wyjątkiem który plonował o 14,2 % lepiej niż w roku poprzednim. Plony zbóż * I I Średnie j 1994 Wyszczególnienie pięcioletnie 1993 : / / I dane! szacunek wynikowy różnica średnie krajowe lokata w ostateczne 1993 kraju ha w dt Pszenica ozima 42,3-2,7 34,5 Pszenica jara 33,7-4,4 25,5 Żyto 31,5-0,2 21,8 Jęczmień ozimy 47,1 5,6 34,5 Jęczmień jary 32,6-5,3 24,8 Owies 31,8-5,2 20,1 Pszenżyto 34,5-3,9 27,8 Mieszanki zbożowe 30,0-2,8 23,1 Gryka i inne zbożowe 10,4-3,2 7,2 Kukurydza na ziarno 45,2-11,2 37,5 Zboża 37,8-3,2 25,7 3 W gospodarstwach indywidualnych plony zbóż obniżyły się w porównaniu do 1993 roku o 2,9 dt/ha (o 8,2 %). Zmniejszenie plonów nastąpiło prawie we wszystkich gminach, z wyjątkiem: Jaworzyny v»' # *' Śląskiej, Ciepłowód i Stronia Śląskiego, w których odnotowano wzrost plonów (do 3,3 dt/ha).

12 -10- dt/ha Polska Województwo liniowy trend (Województwo) Plony ziemniaków dt/ha Polska Województwo liniowy trend (Województwo)

13 -11- Obniżenie plonów zbóż w 1994 roku w rolnictwie indywidualnym w porównaniu do roku 1993 według gmin było następujące: gmin spadku Gminy w dt/ha przeszyca, Kłodzko, Lądek Zdrój, Lewin Niemcza, Nowa Ruda, Przeworno, Stare Świdnica, Walim, Ząbkowice Śląskie, Ząbkowicki, Marcinowice, Radków, Szczytna Mimo zwiększonej powierzchni produkcja zbóż w 1994 roku była o 8,0 tys. t (o 2,0 %) niższa niż w roku poprzednim, co jest wynikiem gorszego plonowania. ZIEMNIAKI W 1994 roku ziemniaki uprawiane były na powierzchni 15,7 tys.ha, czyli o 2,3 tys.ha (o 17,0 %) większej niż w roku poprzednim. -.» v Niekorzystne warunki pogodowe: bardzo wysokie temperatury powietrza i gleby, intensywne nasłonecznienie i brak opadów w okresie lata spowodowały, że plony ziemniaków były wyjątkowo niskie. Występujące od II dekady sierpnia opady poprawiły wydajność plantacji odmian późnych, ale w słabszym stopniu wpłynęły na ogólne plony ziemniaków, które wyniosły 149 dt/ha i były niższe od (wysokich) plonów uzyskanych w 1993 roku o 63 dt/ha (o 29,7 %) oraz o 21 dt/ha (o 12,4 %) od średnich plonów z lat

14 ( ) MIASTO 0 MIASTO I GMINA [STÄRE BOGACZOWICE L. mmmmm - mm * M szctavmomm MARCINOWICE] O GMINA _] siedziby gmin znajdujące się w miastach [ BOGUSZÓW-^R^i) UNA ZD WAUM iia WA RUD Al* STOSZOWICE IC1EPŁOWOD KOWICE :X*X \ RADKÓW m KAMIENIEC ZĄBKOWICKI KUDOWA ZD ***** oh ZLOTY STOK 1 IJEWIN KŁODZKI POLANICA ZD DUSZNIKI ZD Ö) LĄDEK ZDRÓJ OJ STRONIE ŚLĄSKIE ZYLESIE

15 -13- Powierzchnia, plony i zbiory ziemniaków w rolnictwie? 5 Zbiory Lata w tys. t Średnie pięcioletnie / / 225, dane ostateczne 13,4 285,0 'V dane ostateczne 15, , 5 Średnie pięcioletnie = ,7 87,6 103, = ,0 70,3 81,9 Tak niskie plony wpłynęły decydująco na re w porównaniu do 1993 roku były niższe o pomimo zwiększenia areału uprawy. Obniżoną w obu sektorach: publicznym - 9,3 tys.t (o zbiory ziemniaków, któ tys.t (o 18,1 %) produkcję zanotowano 82.6 %) i prywatnym o 42,2 tys.t (o 15,4 %). Wynikowy szacunek zbiorów ziemniaków według grup producentów Wyszczególnienie w tys. t V* PMK1 Ogóle 285,0 233,5 81,9 Sektor publiczny 11,3 2,0 17,4 Sektor prywatny 273,7 231,5 84,6 : gospodarstwa rolne 270,6 230,1 85,0 spółdzielnie produkcji ;!( rolniczej 3,0 1,4 45,9 v v-o> m i T> : r ; % # * -

16 -14- Plony rzepaku 29 - dt/ha Polska Województwo mmmmmm liniowy trend (Województwo) Plony buraków cukrowych 410 dt/ha Polska Województwo liniowy trend (Województwo)

17 -15- RZEPAK Produkcja rzepaku w 1994 roku wyniosła 43,7 tys.t i była wyższa od ubiegłorocznej o 11,0 tys.t (o 33,7 %), a od średnich pięciolet nich o 5,7 tys.t (o 14,9 %). Wzrost produkcji nastąpił w wyniku zwiększenia powierzchni uprawy i lepszego plonowania. Powierzchnia, plony i zbiory rzepaku w rolnictwie Lata Plony z 1 ha w tys.ha w dt tys. t ( ) 1993 dane ostateczne 1994 dane ostateczne 1993 Powierzchnia uprawy rzepaku W M. ^ ~ i. W4\w w latach poprzednich; w porównaniu do średnich pięcioletnich (lata ) zwiększyła się o 724 ha (o 4,2 %), tys. ha (o 17,2 %). Zachowanie terminu agrotechnicznego siewu rzepaku oraz korzystne pozytywnie tej uprawy. Planta- wyższe nawożenie mineralne szerszym wpływu które w 1994 Susza nie mia- ku wyniosły j i I j * 24,2 dt/ha i były wyższe od plonów z roku poprzedniego o 3,0 dt/ha (o 14,2 %), jak również od średnich pięcioletnich - o 2,4 dt/ha (o 11,0 %).

18 -16- Zbiory rzepaku według grup producentów BURAKI CUKROWE Powierzchnia uprawy buraków cukrowych w roku 1994 wyniosła 6,3 tys. ha i była o 46 ha większa niż w 1993 roku, a pogłębiający się w poprzednich latach spadek areału buraków został zahamowany. W sektorze publicznym powierzchnia uprawy buraków cukrowych zmalała w porównaniu do 1993 roku o 368 ha (o 37,4 %), natomiast w sektorze prywatnym wzrosła o 414 ha (o 7,9 %). Powierzchnia, plony i zbiory buraków cukrowych w rolnictwie

19 C r 'r r'y. > r V-.v <*. Zbiory buraków cukrowych w wysokości 192,9 tys.t, tj. o 48,3 tys.t * wt.' Yf.! -i x'* i. * %%.. (o 20,0 %) niższe od wysokich zbiorów ubiegłorocznych, uzyskano w wyniku niższego plonowania. Jedną z przyczyn był fakt, że na części plantacji dokonano przesiewu z uwagi na wyjątkowo nierównomierne wschody, spowodowane zaskorupieniem gleby w wyniku ulewnych deszczów jesienią. Mimo, że wieloletni plantatorzy buraków cukrowych stosowali wysokie nawożenie mineralne oraz terminowe zabiegi ochrony roślin, brak opadów i jednocześnie wysoka temperatura spowodowały obniżenie plonów. Późniejsze opady we wrześniu i październiku poprawiły nieznacznie plony; wyniosły one 307 dt/ha i były niższe niż w roku poprzednim o 79 dt/ha (o 20,5 %). Były również niższe od średnich z lat o 5 dt/ha (o 1,6 %) Średnia zawartość cukru w korzeniach była niska i wyniosła 15,9 %. Zbiory buraków cukrowych według grup producentów Wyszczególnienie w tys.ton 1993=100 Ogółem 241,3 192,9 80,0 Sektor publiczny 33,1 18,7 56,7 Sektor prywatny 208,2 174,2 83,7 gospodarstwa rolne 197,0 165,6 84,1 spółdzielnie produkcji rolniczej 11,2 8,6 76,4 WARZYWA W 1994 roku łączna powierzchnia uprawy warzyw wyniosła 3,8 tys.ha i była niższa niż przed rokiem o 493 ha (o 11,4 %). Zmniejszyła się powierzchnia uprawy warzyw gruntowych, nastąpił dalszy spadek areału warzyw pod osłonami. W porównaniu do roku 1993 wzrósł udział areału obsianego: cebulą, marchwią jadalną, burakami ćwikłowymi, ogórkami i kalafiorami, natomiast zmalał: kapustą, pomidorami i warzywami pozostałymi.

20 18 Zbiory upraw ogrodniczych według gatunków w 1694 r. 100% kapusta kalafiory cebula jabłonie truskawki marchew maliny buraki ćwikłowe ogorki pomidory wiśnie pozostałe pozostałe pozostałe warzywa gruntowe owoce z drzew owoce jagodowe Plony owoców z 1 drzewa II jabłonie. grusze śliwy wiśnie czereśnie pozostałe z drzew

21 -19- Struktura gatunkowa powierzchni warzyw w rolnictwie Wyszczególnienie Warzywa 100,0 100,0 X Kapusta 15,6 12,9-2,7 Kalafiory 2,6 2,8 0,2 Cebula 9,4 10,9 1.5 Marchew jadalna 12,7 14,3 1,6 Buraki ćwikłowe 8,0 9,5 1,5 Ogórki 8,8 9,4 0,6 Pomidory 6,4 5,0-1,4 Warzywa pozostałe 36,5 35,2-1,3 Groszek, na zielono, fasolka szparagowa, pietruszka, rzodkiewka e i inne. Warzyw gruntowych zebrano 48,7 tys tj. o 17,8 tys. t (o 26,8 %) mniej niż w roku 1993, w porównaniu do średnich pięcioletnich mniej o 9,7 tys. t (o 16,7 %). Niższe od ubiegłorocznych zbiory wszystkich gatunków warzyw były wynikiem trudnych warunków wilgotnościowo-termicznych występujących wiosną oraz wysokich temperatur i suszy glebowej w okresie lata. Poprawa warunków wilgotnościowych od drugiej dekady sierpnia umożliwiła przyrost masy warzyw korzeniowych i kapustnych w ostatniej fazie ich wegetacji. W porównaniu do roku 1993 zbiory wszystkich warzyw były niższe od 45,7 % (warzywa pozostałe) do 0,4 % (buraki ćwikłowe). Również w odniesieniu do średnich pięcioletnich zbiory warzyw były niższe, z wyjątkiem buraków ćwikłowych, których produkcja wzrosła o 4,3 %.

22 -20- Plony owoców jagodowych W dt Z lha truskawki Ü maliny w kg z 1 krzewu agrest Ü porzeczki jagodowe pozostałe

23 -21- OWOCE Z DRZEW I JAGODOWE W 1994 roku zbiory owoców wyniosły 12,3 tys.t i były o 1,3 tys.t (o 9,7 %) niższe niż w roku poprzednim, zbiory owoców z drzew (7,4 tys.t) zmniejszyły się o 1,2 tys.t (o 14,3 %) w stosunku do roku poprzedniego i o 674 t (o 8,4%) dc średnich zbiorów z lat Na zmniejszenie produkcji owoców z drzew miała wpływ mniejsza niż w roku 1993 liczba drzew owocujących wszystkich gatunków, z wyjątkiem jabłoni i wiśni, a także niższe plony. W wyniku niekorzystnych warunków agrometeorologicznych podczas kwitnienia drzew owocowych (chłody i częste deszcze), a następnie upałów i braku opadów w okresie lata, wszystkie gatunki drzew plonowały gorzej niż w roku Najgłębszy spadek odnotowano w zbiorach gruszek (o 32,1 %), śliwek (o 20,0 %) oraz moreli, brzoskwiń i orzechów włoskich (łącznie o 19,1 %). W porównaniu do średnich pięcioletnich ( ) produkcja owoców z drzew przedstawiała się następująco: zbiory jabłek były niższe o 16,3 %, śliwek o 14,4 %, gruszek o 13,4 %, natomiast wzrosły zbiory czereśni o 13,3 %, wiśni o 16,1 % i owoców pozostałych o 29,6 %. Produkcja owoców wyniosła 4,9 tys. t i była jedynie o 87 t (o 1,7 %) niższa niż w 1993 roku. 0 zmniejszeniu produkeji zadecydowały niższe od uzyskanych w roku poprzednim plony porzeczek (o 26,9 %), malin (o 7,9 %) i agrestu (o 7,7 %), na co wpłynęła susza, jak również zaniedbania agrotechniczne i w zakresie ochrony roślin. Spadek ten został zrównoważony przez wyższe niż w roku 1993 plony truskawek (o 6,4 %) i jagodowych pozostałych (o 180,0 %). Produkcja owoców jagodowych ukształtowała się na poziomie średnich zbiorów z lat , które należy uznać za dobre.

24 -22- Plony siana łąkowego Polska Województwo liniowy trend (Województwo) Struktura powierzchni paszowej w 1994 r. według poszczególnych upraw pozostałe kukurydza na zielonkę koniczyna i lucerna pastwiska trwałe łąki trwałe

25 -23- PRODÜKCJA ROŚLIN PASTEWNYCH Ogólna powierzchnia paszowa obejmująca 59,1 tys.ha trwałych użytków zielonych (32,1 tys.ha łąk i 27,0 tys.ha pastwisk) oraz 15,6 tys.ha polowych upraw pastewnych wyniosła w 1994 r. 74,7 tys.ha, co stanowi 30,1 % powierzchni użytków rolnych. Ogólna powierzchnia paszowa zmalała, w porównaniu do 1993 roku o 11,7 tys.ha (o 13,5 %), powierzchnia trwałych użytków zielonych o 9,9 tys.ha (o 14,4 %), a powierzchnia polowych upraw pastewnych przeznaczonych na pasze o 1,7 tys.ha (o 9,8 %). Powierzchnia paszowa według użytkowników Ogółem Trwałe użytki zielone Polowe uprawy pastewne Wyszczególnienie w ha w % na 1 SD bydła w ha w % w ha i w % powierz i owiec w ha chni zasiewów Ogółem ,1 1, , ,8 Sektor publiczny ,8 1, , ,8 : gospodarstwa rolne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa ,2 1, ,5 Sektor prywatny ,6 1, ,5 : gospodarstwa rolne ,2 1, , ,1 spółdzielnie produkcji rolniczej ,3 2, , ,3 Dodatkową powierzchnię paszową stanowią poplony i wsiewki, które ha ha mniejszą niż przed rokiem. Produkcja pasz (w przeliczeniu na zboże) w porównaniu z rokiem 1993 zmalała o 39,7 tys.t (o 26,0 %); w sektorze publicznym zmniejszyła się o 6,3 tys.t (o 21,4 %), a w prywatnym o 33,4 tys.t (o 27,1 %).

26 TABL.1. PRODUKCJA GŁÓWNYCH ZIEMIOPŁODÓW ROLNYCH WEDŁUG FORM WŁASNOŚCI W 1994 R. Sektor publiczny Sektor prywatny UPRAWY Rolnictwo gospodarstwa rolne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa spółdzielnie produkcji rolniczej gospodarstwa UPRAWY powierzchnia powierzchnia w ha plony w dt/ha zbiory w dt plony w dt/ha zbiory w dt powierzchnia w ha plony w dt/ha zbiory w dt powierzchnia w ha plony w dt/ha zbiory w dt powierzchnia w ha plony w dt/ha zbiory w dt powierz-1 plony chnia w w ha I dt/ha zbiory w dt Pszenica ozima , , , , , , Pszenica ozima Pszenica jara , , , , , , Pszenica jara Pszenica , , , , , , Pszenica Żyto , , , , , , Żyto Jęczmień ozimy , , , , , , Jęczmień ozimy 17, Jęczmień jary , , , , , Jęczmień jary Jęczmień , , , , , , Jęczmień Owies , , , , , , Owies Pszenżyto , , , , , , Pszenżyto Zboża podstawowe , , , , , , Zboża podstawowe Mieszanki zbożowe 27, , , , , , Mieszanki zbożowe Zboża podstawowe z mieszankami , , , , , , Zboża podstawowe z mieszankami Gryka, proso i inne zbożowe , , , , , , Gryka, proso i inne zbożowe Kukurydza na ziarno , ,6 47, , , , Kukurydza na ziarno Zboża , , , , , , Zboża Strączkowe jadalne , , , , Strączkowe jadalne Ziemniaki A Ziemniaki Buraki cukrowe Buraki cukrowe Rzepak i rzepik , , , , , , Rzepak i rzepik Len /słoma nieodziarnion , , , , Len /słoma nieodziarnion Konopie 13 7, ,0 Konopie ,0 91 Tytoń, chmiel, zioła, mak, słonecznik i inne przemysłowe "V 168 X X 35 x x 35 X x 133 x X 30 X X 103 X X Tytoń, chmiel, zioła, mak, słonecznik i inne przemysłowe Razem z działkami pracowniczymi.

27 26 TABL.2. PRODUKCJA WAŻNIEJSZYCH ZIEMIOPŁODÓW ROLNYCH W 1994 R. WX bz#vz»łvjuln M T 1ŁN ł? M T ±Ł IP a - powierzchnia w ha b - plony z 1 ha w dt c - zbiory w dt Zboża Ziemniaki na działkach pracowniczych Buraki cukrowe Rzepak i rzepik W LICZBACH BEZWZGLĘDNYCH OGÓŁEM a b 34, ,2 c Sektor publiczny a b 42, ,0 c : gospodarstwa rolne Agencji a Własności Rolnej Skarbu b 39, ,5 Państwa c Sektor prywatny a b 32, ,6 c spółdzielnie produkcji a Ä*. rolniczej b 34, ,5 c gospodarstwa *^ a b 32, ,3 c «100 OGÓŁEM 107,1 91,6 98,0 117,0 70,3 81,9 35,7 62,6 22,4 100,7 79,5 80, ,7 Sektor publiczny 89,5 98,4 88,0 26, ,9 62,6 90,5 56,7 103,7 118,9 123,4 : gospodarstwa rolne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa 102,3 94,9 97,0 22,4 62,6 14,0 22,0 65,0 14, ,8 117,0 141,2 Sektor prywatny ft i-f , ,8 70,3 84,6 71,4 61,7 43,9 107,9 77,5 83,7 140,9 110,8 155,7 spółdzielnie produkcji rolniczej 98,9 i 83,7 82,7 Ł 69,9 65,2 45, , ,0 75,1 76,4 107,7 116,2 125,1 gospodarstwa 115,6 91,5 106,0 121, ,2 77,8 84, ,9 1/ Łącznie ze spółkami prawa handlowego z przewagą kapitału prywatnego.

28 TABL. 3. PRODUKCJA UPRAW PASTEWNYCH WEDŁUG FORM WŁASNOŚCI W PRZELICZENIU NA SIANO W 1994 R -27- a b c WYSZCZEGÓLNIENIE powierzchnia w ha plony z 1 ha w dt zbiory w dt Koniczyna i lucerna na zielonkę Strączkowe pastewne na zielonkę Seradela i inne pastewne na zielonkę Łąki Pastwiska trwałe W LICZBACH BEZWZGLĘDNYCH 0 G 0 Ł E M a b 45,2 34,9 36,8 31,9 21,9 c Sektor publiczny a b 52,7 31,3 30,6 20,3 13,4 c : gospodarstwa rolne Agencji a Własności Rolnej Skarbu b 51,1 30,3 30,8 22,7 14,7 Państwa c Sektor prywatny a b 43,1 40,3 38,0 33,8 25,8 c spółdzielnie produkcji a rolniczej b 54,6 10,0 14,5 17,2 10,1 c gospodarstwa a b 42,9 40,4 38,6 34,9 29,0 c , * 100 O G Ö Ł E M 80, ,7 76,9 83,7 85,6 97,4 83,3 113,5 91,7 104,3 66,2 77,4 51,1 Sektor publiczny ,7 161,1 70,0 112,8 44, ,2 113,4 104,7 98,4 89,3 88,0 : gospodarstwa rolne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa 88,8 91,6 81,4 201,0 58,6 117,7 49,9 92,5 46,2 105, ,4 99,3 112,3 Sektor prywatny 79,9 84,8 67, , ,6 98,2 102,8 117,8 88,5 104, , spółdzielnie produkcji rolniczej 43,9 119,0 52,3 59, ,6 122,9 99, , gospodarstwa 1^ 81, ,4 84,9 70,8 106,5 96,5 102,8 121,6 86,0 104,4 52,7 84,3 44,5 1/ Łącznie ze spółkami prawa handlowego z przewagą kapitału prywatnego.

29 28 i -29- TABL.4. PRODUKCJA UPRAW PASTEWNYCH WEDŁUG FORM WŁASNOŚCI W 1994 R- Sektor publiczny Sektor prywatny UPRAWY Rolnictwo gospodarstwa rolne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa spółdzielnie produkcji rolniczej gospodarstwa UPRAWY powierzchnia powierzchnia w ha plony w dt/ha zbiory w dt plony w dt/ha zbiory w dt powierz-1 plony chnia w w ha I dt/ha zbiory w dt powierzchnia w ha plony w dt/ha zbiory w dt powierzchnia w ha plony w dt/ha zbiory w dt powierzchnia w ha plony w dt/ha zbiory w dt Kukurydza na zielonkę Kukurydza na zielonkę v' L Okopowe pastewne Okopowe pastewne Strączkowe pastewne na zielonkę t Strączkowe pastewne na zielonkę w* Koniczyna i lucerna na zielonkę Koniczyna i lucerna na zielonkę Inne pastewne i trawy nasienne na zielonkę Inne pastewne i trawy nasienne na zielonkę Pastwiska połowę Pastwiska połowę i Poplony i wsiewki na zielonkę '.* Poplony i wsiewki na zielonkę Strączkowe pastewne na nasiona , , , :: r 16, , , Strączkowe pastewne na nasiona Koniczyna i lucerna na nasiona 105 1, ,5 158 i 105 1,5 158 Koniczyna i lucerna na nasiona Seradela, trawy nasienne i inne pastewne na nasiona 344 3, , ,5 157 v 309 3,1 958 y / * i A 309 3,1 958 Seradela, trawy nasienne i inne pastewne na nasiona Uprawy na przyoranie 1052 X X 46 x X 46 X X 1006 X X 790 X X 216 x x Uprawy na przyoranie :L Pastwiska trwałe Pastwiska trwałe Łąki trwałe /w przeliczeniu na siano/ , , , , , ,9 I Łąki trwałe /w przeliczeniu na siano/

30 -30- TABL. 5. PRODUKCJA UPRAW PASTEWNYCH W PLONIE GŁÓWNYM W PRZELICZENIU NA ZBOŻE *.W - Sektor prywatny j WYSZCZEGÓLNIENIE a r. w dt j j b r. w dt i 1 c =100 1 Współ- Sektor 1 czyn- Ogółem pub I niki liczny gospodarstwa rolne spółdzielnie produkcji rolnicze j Siano łąkowe a b 0, c 104,3 104,7 104,3 104,4 99,1 Pastwiska trwałe a b 0, , , , , ,3 Strączkowe pastewne a na zielonkę b{0, , , , , ,6 Koniczyna, lucerna a na zielonkę b i0, , i ,7 i 67, , ,3 Seradela i inne pastewne na zielonkę a b 0,10 c , , , , ,9 Kukurydza na zielonkę a b jo,10 c ,8 67, , , ,1 Okopowe pastewne a b 10, c 114,5 135,4 114,4 114,6 31,2 Razem a b c x , $ i I ,6 72,9 72, ,8 V Na 1 SD bydła i owiec a b c x 29,0 22,8 78, ,5 30,0 22,4 74,7 30,1 22,5 74,8 25,6 20,5 80,1

31 -31-1ABL. 6. ZBIORY Z POWIERZCHNI PASZOWEJ Różnica WYSZCZEGÓLNIENIE na 1 SD bydła i owiec łącznie na 1 SD bydła i owiec łącznie na 1 SD bydła i owiec łącznie zbiory w dt OGÖLEM ROLNICTWO a i Zbiory siana , , ,3 z łąk , , ,0 z pastwisk , , , 1 strączkowych pastewnych , , ,1 innych pastewnych i traw , , ,4 koniczyny i lucerny , , ,7 Zbiory zielonki kukurydzy , , ,2 Zbiory okopowych pastewnych , , l WLASNOSC PAŃSTWOWA -7,0 Zbiory siana3^ , , ,9 z łąk , , ,1 z pastwisk , , ,9 strączkowych pastewnych , , ,9 innych pastewnych i traw , , ,8 koniczyny i lucerny , , ,2 Zbiory zielonki kukurydzy , , ,4 Zbiory okopowych pastewnych 800 0, ,1 SPÓŁDZIELNIE PRODUKCJI ROLNICZEJ Zbiory siana3' , , z łąk , ,7-262 z pastwisk , , strączkowych pastewnych , innych pastewnych i traw 781 0, ,4-49 koniczyny i lucerny , , Zbiory zielonki kukurydzy , , Zbiory okopowych pastewnych 2240,1, , ,0-1,0 1,7-1,8-1,9 76,4-1,1 GOSPODARSTWA INDYWIDUALNE b/ ä I Zbiory siana , , ,3 z łąk , , ,6 z pastwisk , , ,8 strączkowych pastewnych , , ,2 innych pastewnych i traw , , ,2 koniczyny i lucerny Zbiory zielonki kukurydzy ,9 6, $ , ,1-6,0 Zbiory okopowych pastewnych , ,3 Bez względu na sposób zbioru w przeliczeniu na siano. b/ Łącznie ze spółkami prawa handlowe go z przewagą kapitału prywatnego.

32 TABL. 7. PLONY WAŻNIEJSZYCH ZIEMIOPŁODOM W INDYWIDUALNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH Zboża Ziemniaki Buraki cu krowę Rzepak i rzepik Okopowe pastewne MIASTA, GMINY 1993 = 1993«= 1993= 1993= = 100 = = 100 = 100 i 1993 = = 100 MIASTA, GMINY plony z 1 ha w dt WOJEWÓDZTWO 35,2 32,3 91, , ,2 18,6 20,4 109,7; ,5 WOJEWÓDZTWO MIASTA RAZEM 30,4 27,8 91, , ,0 17,0 18,0 105, ,3 MIASTA RAZEM GMINY RAZEM 35,6 ;. 32,6 91, , ,7 20,5 109, ,9 GMINY RAZEM Bardo 65, , ,4 17,0 70, ,7 22,3 Bardo 12,0 34,2 26,6 86, ,7 16,0 14,0 87, ,7 Bystrzyca Kłodzka 30,6 Bystrzyca Kłodzka Ciepłowody 44,0 40,7 108, ,4 350, ,9 23,0 28,0 121, ,5 Ciepłowody Czarny Bór 32,9 23,0 69, ,2 i 14, ,1 Czarny Bór Dobromierz 33,0 27,6 83, , ,8 10, 5 14,3 136, ,0 Dobromierz Dzierżoniów 39,9 35,5 89, , ,9 21,0 22,5 107, ,0 Dzierżoniów 85, ,2 400 Głuszyca 30,3 25,9 Głuszyca 64, Jaworzyna Śląska 33,6 36,1 107, ,4 16,0 23,0 143,8 460 Jaworzyna Śląska 76,7 Kamieniec Ząbkowicki , ,5 42,5 32,6,, 55,6 18,0 20,0 111,1 400 Kamieniec Ząbkowicki Kłodzko 34,2 32,5 95, , ,7 18,0 17,0 94, ,7 Kłodzko ,0 350 Lądek Zdrój 26,7 25,2 94, ,4 Lądek Zdrój Lewin Kłodzki 24,2 19,6 81, , ,0 Lewin Kłodzki Marcinowice , ,3 34,4 83, ,1 18,0 22,0 122, ,5 Marcinowice ,0 Mieroszów 25, 5 23,5 92, , ,0 Mieroszów Międzylesie 24,1 22,4 Niemcza 43,0 40,3 92, ,1 290 Międzylesie 93, , ,4 21,0 26,0 123,8 < ' 47 5! ,9 Niemcza Nowa Ruda Przeworno 30,6 27,6 90, , ,0 18,0 18,0 100, ,0 Nowa Ruda 40, 1 35,6 88, , ,1 19,0 25,0 131, ,0 Przeworno 75, , Radków 36,1 27,4 96,8 18,0 15,0 83, ,0 Radków Stare Bogaczowice 30, 1 27,7 92, ,0 25,0 20,0 80, ,9 Stare Bogaczowice 39,5 38,6 97, , ,8 93,3 Stoszowice 80,0 21,0 22, Stoszowice 26,8 105, ,3 Stronie Śląskie 25,5 220 Stronie Śląskie 33,3 96, , Strzegom 34,4 77,8 16,0 19,0 118, ,2 Strzegom 80, Szczytna 26,9 21,7 71, ,0 18,5 18,0 97, ,3 Szczytna r Świdnica 36,4 35,4 97, , ,7 17,0 22,0 129, ,2 Świdnica Walim 27,9 25,1 90, ,5 16,0 13,0 81, ,9 Walim Ząbkowice Śląskie 38,6 37,5 97, , ,7 18,0 18,0 100, ,4 Ząbkowice Śląskie ,0 320 Ziębice 37,2 35,1 94, ,1 20,0 25,0 125, ,0 Ziębice 200 Złoty Stok 29,0 17,4 60, , ,0 20,5 113, ,0 Złoty Stok Żarów ,5 40,2 99, , ,8 20,0 20,0 100, ,7 Żarów Łącznie z danymi dla miasta.

33 -34- TABL. 8. PRODUKCJA WARZYW GRUNTOWYCH Średnie pięcioletnie / / 1993 i - % > ; * WYSZCZEGÓLNIENIE i# gospo- darstwa gospo- darstwa gospo- darstwa gospo darstwa gospo- darstwa, w liczbach bezwzględnych średnie,,. pięcioletnie= POWIERZCHNIA w ha O G Ö Ł E M ,4 94,4 > # 88,6 87,3 Kapusta , 3 79,6 73,4 76,8 Kalafiory ,9 104,9 97,3 99,1 Cebula ,7 107,8 102,7 104,4 Marchew jadalna ,9 111,8 99,5 103,0 Buraki ćwikłowe ,6 111,5 104,9 107,1 Ogórki ,5 98,0 94,7 Pomidory ,5 78,4 69,8 71,2 "i» Warzywa pozostałe3' ,7 87,8 85,2 76,7 i X 95,9 We m PLONY z 1 ha w dt Kapusta ,9 102,5 90,9 w 91,2 Kalafiory ,0 98,0 89,1 89,1 Cebula ,6 83,6 84,1 84,7 Marchew jadalna ,4 91,9 86,6 86,2 Buraki ćwikłowe ,5 95,0 94,9 95,5 Ogórki ,6 77,4 86,3 86,3 Pomidory ,5 83,3 80,2 80,2 Warzywa pozostałe3/ ,6 78,2 63,9 64,8 ' ' J. ZBIORY w tonach O G Ö Ł E M I 83,3 85,7 73,2 I 74,2 Kapusta ,5 81,6 66,7 70,0 Kalafiory ,0 101,6 86,9 88,4 Cebula ,1 90,5 86,3 88,3 Marchew jadalna ,7 103,5 85,8 88,9 Buraki ćwikłowe ,3 106,5 99,6 102,3 Ogórki ,0 75,5 81,4 82,4 Pomidory ,2 64,5 56,0 57,1 Warzywa pozostałe8/ ,9 1 68,2 1 54,3 1 49,8 Groszek na zielono, fasolka szparagowa, pietruszka, rzodkiewka i inne.

34 TABL. 9. PRODUKCJA OWOCÓW Z DRZEW Średnie pięcioletnie I 1993 I 1994 / / WYSZCZEGÓLNIENIE gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa e gospodarstwa Indywidualne w liczbach bezwzględnych średnie pięcioletnie= LICZBA DRZEW OGÓŁEM w tye. szt Jabłonie 388,5 300,5 366,1 301,2 355,8 300,7 91,6 100,1 97,2 99,8 Grusze 98,4 86,2 97,8 85,8 92,8 85,6 94,3 99,3 94,9 99,8 Śliwy 244,5 234,8 241,9 234,1 239,9 232,1 98,1 98,9 99,2 99,1 Wiśnie 118,6 101,8 122,7 104,8 123,4 106,2 104,0 104,3 100,6 101,3 Czereśnie 98,8 94,2 96,8 94,8 96,3 94,3 97,5 100,1 99,5 99,5 Pozostałe*^ 28,0 27,3 28,8 28,3 29,4 28,9 105,0 105,9 102,1 102,1 i LICZBA DRZEW OWOCUJĄCYCH w ty8. BZt Jabłonie 283,1 215,7 265,0 220,1 267,9 213,8 94,6 99,1 101,1 97,1 Grusze 70,5 61,4 76,0 64,9 70,4 63,5 99,9 103,4 92,6 97,8 Śliwy 189,8 181,3 199,0 191,4 176,1 168,6 92,8 93,0 88,5 88,1 Wiśnie 94,0 79,9 98,2 84,9 99,4 85,0 105,7 106,4 101,2 ' 100,1 Czereśnie 76,4 72,6 79,0 77,2 76,6 74,9 100,3 103,2 97,0 97,0 Pozostałe*/ 18,5 18,1 20,9 20,4 20,8 20,3 112,4 112,2 99,5 99,5 PLONY Z DRZEW OWOCUJĄCYCH w kg Jabłonie 13,9 13,8 13,9 12,8 12,4 11,6 89,2 84,1 89,2 Grusze 9,4 9,6 11,2 11,2 8,2 8,6 87,2 89,6 73,2 Śliwy 8,2 7,8 8,5 8,3 7,7 7,3 93,9 93,6 90, ,8 88,0 Wiśnie 9,9 8,8 11,9 10,7 11,0 10,6 111,1 120,5 92,4 99,1 Czereśnie 10,5 10,4 13,3 13,4 12,0 12,0 114,3 115,4 90,2 Pozostałe*/ 5,0 4,9 7,5 7,5 6,1 6,1 122,0 124,5 81, ,3 ZBIORY w tonach Owoce 8066 I ,6 93, ,5 Jabłonie , ,2 Grusze , Śliwy ,6 85,3 80,0 77,3 Wiśnie ,1 126,5 93,3 99,0 Czereśnie ,3 116,8 87, Pozostałe ,6 130, ,2 Brzoskwinie, morele, orzechy włoskie.

35 . 1. ' -36- TAB L. 10. PRODUKCJA OWOCÓW JAGODOWYCH Średnie pięcioletnie / / WYSZCZEGÓLNIENIE gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa w liczbach bezwzględnych średnie pięcioletnie=100 I 1993 «100 PLANTACJE JAGODOWE w ha Truskawki ,3 105,6 102,3 101,8 Maliny ,8 127,9 106,3 109,9 LICZBA KRZEWÓW OWOCOWYCH w tys. szt Porzeczki 787,8 574,4 732,7 580,6 872,6 578,4 110,8 100,7 119,1 99,6 Agrest 238,5 233,0 241,0 236,5 241,1 236,8 101,1 101,6 100,0 100, 1 Jagodowe, pozostałe3 195,7 29,6 283,4 33,3 109,1 34,0 55,7 114,9 38,5 102,1 PLONY z 1 ha w dt Truskawki 28,6 28, 5 25,1 24,9 26,7 26,4 93,4 92,6 106,4 106,0 Maliny 19,0 21,8 16,4 o o OJ 15, 1 18,5 79,5 84,9 92,1 92,5 PLONY z 1 krzewu w kg Porzeczki 2,1 2,8 2,6 3,1 1,9 CN CO 90,5 100,0 73,1 90,3 Ü. ' i! \ } Agrest 3,6 3,6 3,9 4,0 3,6 3,6 100,0 100,0 92,3 90,0 Jagodowe. pozostałe3' 1,4 3,0 0,5 2,2 1,4 2,6 100,0 86,7 280,0 118,2 ZBIORY w tonach 4 ę # O G ö L E M Ii ,0 99,8 98,3 97,2 Truskawki ,9 1 98,1 109,1 107,7 Maliny ,7 110,8 97,8 101,4 Porzeczki ,8 100,9 90,7 89,2 Agrest i ,1 100,1 90,1 90,2 * Jagodowe. pozostałe3' ,1 101, , ,0 Aronia, borówka wysoka i inne.

36

37 -. f * M y /'f:... * % tr - i - ' J ' \ i