Egzamin maturalny z chemii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania - model odpowiedzi. Kryteria oceniania

Transkrypt

1 ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jako błędne. Komentarze wykraczające poza zakres polecenia nie podlegają ocenianiu. Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (jedną prawidłową, inne nieprawidłowe), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich. Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat. Niewłaściwy dobór brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę 1 punktu za zapis tego równania. W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką. Błędny zapis jednostki jej brak przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mianowanej powoduje utratę 1 punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie wyników liczbowych. Poprawne rozwiązania zadań uwzględniające inny tok rozumowania niż podany w schemacie punktowania, oceniane są zgodnie z zasadami punktacji. Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów. Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów. Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) nie odejmuje się punktów. Zapis, w równaniach reakcji nie jest wymagany. W równaniach reakcji, w których ustala się stan równowagi, brak nie powoduje utraty punktów. Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie są wymagane. Zadanie Kryteria oceniania Uwagi za czynność Punktacja sumaryczna 1. za podanie wzoru: MgO za uzupełnienie tabeli: Wartość głównej liczby kwantowej (n) Wartość pobocznej liczby kwantowej (l) 3 1 za podanie symbolu i liczby masowej: Symbol: C Liczba masowa: 12 Zapis równania reakcji nie jest oceniany. 4. za wybór: 1, 3 1

2 5a za napisanie wzoru soli: M 2CO 3 Należy uznać wzór soli K 2 CO 3. 5b za ustalenie masy molowej: 39 g/mol Nie wymaga się zapisania 138 ( ) obliczeń. M x = = 39 g/mol 2 6. za napisanie wzoru jonu: HS 7a za podanie wartości stałej dysocjacji: 1, około 10-5 za określenie odczynów wodnych roztworów dwóch soli: 7b odczyn NaX: zasadowy alkaliczny odczyn NH 4 Y: kwasowy kwaśny 8. za napisanie: metyloamina za metodę uwzględniającą zależność stężenia jonów H + od stopnia dysocjacji: za obliczenia i wynik: [H + ] = 0,0001 mol/dm 3 oraz ph = [ H α = ] + α c 1 0, % [ H ] = = = 0,0001 mol / dm c 100% a ph=( log10 4 ) = 4 - za napisanie wzorów: a) HCl b) HBr c) HBr za określenie zakresów ph: woda amoniakalna: (ph) >7 woda chlorowa: (ph) < 7 woda wapienna: (ph) >7 Za napisanie 3 prawidłowych wzorów kt; za napisanie 2 prawidłowych wzorów kt; za 1 prawidłowy wzór- 0 pkt. 11b za napisanie równania: + NH 3 + H 2 O NH 4 + OH 2

3 12. za napisanie równania reakcji z H 2 SO 4 : Sn + 4H 2 SO 4 Sn(SO 4 ) 2 + 2SO 2 ( ) + 4H 2 O za napisanie równania reakcji z HCl: Sn + 2HCl SnCl 2 + H 2 ( ) 13. za wybór: I, III, IV 14. za napisanie wzoru soli i podanie temperatury: NaNO 3, 30 C za metodę: za obliczenia i wynik z jednostką: 25 g W 100 g wody o temperaturze 20 C rozpuszcza się 36 g NaCl 45 g 36 g = 9 g. 9 g NaCl rozpuszcza się w 25 g wody g H 2 O 36 g NaCl x g H 2 O 45 g NaCl x = 125 g H 2 O 125 g 100 g = 25 g wody Przy zastosowaniu tej metody C p = 100% = 26,47% 26,47% = 100% x obliczeń uznaje się wynik około 24,8 g. x = 25 g za napisanie dwóch odpowiedzi: 2 x 16. Szybkość procesu: zmniejszy się zmaleje oraz Wydajność procesu: zwiększy się wzrośnie za zakwalifikowanie przemian: 17. I endoenergetyczna endo- II egzoenergetyczna egzo- III egzoenergetyczna egzo- 18. za odpowiedź: Y za uzupełnienie schematów: 19. X e X i Y e Y 3

4 za określenie odczynu roztworu: kwasowy kwaśny 2H 2 O + 2e H 2 ( ) + 2OH 4H 2 O + 4e 2H 2 ( ) + 4OH za metodę: za obliczenia i wynik z jednostką: 11,2 dm C jest to ładunek 0,5 mola elektronów 2 mole elektronów 2 mole gazów 2 mole elektronów 44,8 dm 3 gazów 0,5 mola elektronów x x = 11,2 dm 3 Obliczenia mogą być wykonane oddzielnie dla każdej elektrody. 22a za wybór odczynników: Al 4C 3 i HCl 22b 23. za napisanie równanie reakcji: Al 4 C HCl 3CH 4 ( ) + 4AlCl 3 za podanie odpowiednich właściwości: Właściwość, która pozwala na zbieranie metanu nad wodą: Mała rozpuszczalność w wodzie nierozpuszczalny w wodzie, (oraz gęstość metanu jest mniejsza niż gęstość wody). Właściwość, która pozwala na zbieranie metanu do naczynia odwróconego dnem do góry: Gęstość CH 4 jest mniejsza od gęstości powietrza. metan jest lżejszy od powietrza. Należy uznać za poprawne nazwy odczynników. 4

5 za narysowanie wzoru za zaznaczenie fragmentu z dwiema grupami -OH: Egzamin maturalny z chemii - poziom rozszerzony 24. CH 2 -CH-CH 3 OH OH 25. CH 2 (OH)CH(OH)CH 3 za metodę: za obliczenia i wynik: 2 (atomy węgla) H 0 tw.(co 2(g) ) = H 1, H 0 tw.(h 2 O (c) ) = H 2, H 0 tw.(c n H 2n(g) ) = H 3 C n H 2n + 1,5nO 2 nco 2 + nh 2 O H 0 = 1411 kj/mol C n H 2n n H 1 + n H 2 H 3 = H 0 n ( 393,5) + n ( 286) (+52) = 1411 n = 2 nc + nh 2 C n H 2n H 3 = 52 kj/mol n H 1 + n H 2 H 0 = H 3 n( 393,5) + n( 286) ( 1411) = 52 n = 2 H 0 C n H 2n + 1,5nO 2 nco 2 + nh 2 O H 1 H 2 H 3 nc, nh 2, 1,5nO 2 H 3 + H 0 n H 1 n H 2 = ( 1411 ) n ( 393,5) n ( 286) = 0 n = 2 26a za narysowanie wzoru, np.: CH 2 =C(CH 3 )CH 3 5

6 za uzupełnienie rysunku, np.: Egzamin maturalny z chemii - poziom rozszerzony 26b H 3 C C = C CH 3 H H 27a ( kat.) CH 3 CH 2 CHO + H 2 CH 3 CH 2 CH 2 OH za określenie typu reakcji: eliminacja odłączenie 27b dehydratacja odwodnienie 27c za narysowanie wzoru produktu Y: CH 3 CH(Br)CH za wybór: X benzenol (fenol), Y glukoza. 2 x 29a za bilans elektronowy: + 14H + + 6e 2Cr H 2 O CH 3 CH(OH)CH 3 2e CH 3 COCH 3 + 2H + (x 3) za równanie reakcji: 3CH 3 CH(OH)CH 3 + Cr 2 2 O 7 + 8H+ 3CH 3 COCH 3 + 2Cr H 2 O Należy uznać zapis: 0 II C - VI Cr + 2e C (x 3) III 3e Cr (x 2) 29b za wskazanie reduktora: CH 3CH(OH)CH 3 30a 30b za podanie nazw grup związków, do których należą substraty: Substrat 1: aldehyd(y) Substrat 2: alkohol(e) za narysowanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) substratów reakcji: CH 3 CHO CH 3 CH 2 OH C 2 H 5 OH 2 x 6

7 za wybór odczynników i uzupełnienie schematu doświadczenia: H 2 SO 4(aq) Egzamin maturalny z chemii - poziom rozszerzony 31a CH 3 COONa (aq) 31b 31c za sformułowanie obserwacji: (wyczuwa się) zapach octu (wyczuwa się) charakterystyczny zapach 2CH 3 COONa + H 2 SO 4 ( T) 2CH 3 COOH + Na 2 SO 4 CH 3 COONa + H 2 SO 4 ( T) CH 3 COOH + NaHSO 4 za narysowanie wzoru estru, np.: HCOOCH(CH 3 ) 2 ( kat.) CH 3 CH 2 COOCH 2 CH 3 + 2H 2 CH 3 CH 2 CH 2 OH+CH 3 CH 2 OH Należy uznać zapis: C 2 H 5 COOC 2 H 5 + 2H 2 ( kat.) CH 3 CH 2 CH 2 OH + C 2 H 5 OH za podanie nazw alkoholi: propan-1-ol 1-propanol oraz etanol Należy przyznać punkt, jeśli zdający poda nazwę n-propanol. ( C 12 H 22 O 11 + H 2 O H + ) 2C 6 H 12 O 6 za wybór: aldoheksozą Można uznać: aldozą 35. za napisanie numerów zdań: 1, 2, 3 Razem: 60p 7