RAPORT. Dostępność szkoleń on-line (na odległość) w zakresie kultury na obszarze województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego

Transkrypt

1 RAPORT Dostępność szkoleń on-line (na odległość) w zakresie kultury na obszarze województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego Październik, 2014 r. Strona1

2 SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 FORMY DOSTĘPNYCH SZKOLEŃ ON-LINE... 4 TEMATYKA, CZAS I KOSZT DOSTĘPNYCH SZKOLEŃ... 5 MOŻLIWOŚCI PRZEKWALIFIKOWANIA PROFIL UCZESTNIKA SZKOLENIA DOSTĘPNOŚĆ SZKOLEŃ ON-LINE STUDIA ON-LINE Z ZAKRESU KULTURY POZOSTAŁE INFORMACJE PODSUMOWANIE Strona2

3 WSTĘP Celem niniejszego raportu jest zaprezentowanie wyników analizy danych dotyczących dostępności szkoleń on line w zakresie kultury na obszarze województw warmińsko mazurskiego i pomorskiego. Informacje na podstawie, których sporządzono niniejszy raport zostały uzyskane zdalnie (on-line) na podstawie zamieszczanych informacji na stronach, platformach internetowych i serwisach społecznościach. Analizie poddano losowo wybrane placówki szkoleniowe oraz inne podmioty świadczące usługi szkoleniowe: a) wpisane do rejestru instytucji szkoleniowych prowadzonych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie, b) odnalezione w popularnych wyszukiwarkach internetowych oferujące szkolenia online, c) odnalezione w popularnych wyszukiwarkach internetowych oferujące studia on-line, d) zamieszczające informacje na popularnych serwisach społecznościowych. Łącznie zapoznano się z ofertą ponad dwustu instytucji szkoleniowych oferujących szkolenia stacjonarne, szkolenia on-line, studia on-line. W raporcie zaprezentowano jedynie analizę danych dotyczących szkoleń on-line oferowanych przez polskie podmioty. Ze względu na różnorodną tematykę i ofertę podmiotów pojęcie szkolenie jest stosowane zamiennie z pojęciem kurs. Zakres działalności kulturalnej jest bardzo szeroki. Działalność kulturalną mogą prowadzić osoby prawne, osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. W ustawie z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej formami organizacyjnymi działalności kulturalnej są: teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury. Raport prezentuje analizę dostępności szkoleń w zakresie skierowanych do osób i podmiotów zajmujących się różnymi formami działalności kulturalnej, ale w szczególności skierowanych do osób współpracujących lub pracujących w muzeach, bibliotekach, domach kultury, ogniskach artystycznych i galeriach sztuki oraz innych formach działalności kulturowej (np. świetlicach, klubach) zlokalizowanych na terenie województw pomorskiego i warmińskomazurskiego. Strona3

4 Raport nie obejmuje analizy jakości dostępnych szkoleń oraz autentyczności informacji zawartych na platformach i stronach internetowych. Raport został sporządzony w październiku 2014 r. Raport został wykonany na zlecenie Stowarzyszenia Gmin RP Euroregion Bałtyk w ramach projektu Culart II dofinansowanego ze środków Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Litwa, Polska, Rosja FORMY DOSTĘPNYCH SZKOLEŃ ON-LINE Szkolenia on-line stanowią część usług związanych z ogólnie pojętym e-learningiem, czyli techniką (metodą) nauczania przy wykorzystaniu dostępnych mediów elektronicznych. E- lerning określany jest jako zbiór aplikacji oraz działań mających na celu przekazanie materiałów w formie elektronicznej dotyczące treści edukacyjnych przy wykorzystaniu internetu, intranetu, extranetu oraz innych nośników danych. Do podstawowych form tej metody nauczania należy zaliczyć: zamieszczanie różnorodnych materiałów szkoleniowych (np. poradniki, artykuły, opracowań, raportów itp.), fora dyskusyjne, czaty, webinaria, nagrania audio i video, interaktywne testy i ćwiczenia, szkolenia synchroniczne, bazy danych, on-line suport. Na podstawie analizy danych związanych ze szkoleniami on-line wyróżniono następujące formy przekazywania wiedzy i informacji: podręczniki on-line, prezentacje on line, czat on line z ekspertem w określonej dziedzinie, fora i blogi, nagrania audio i video, platformy szkoleniowe, webinaria, interaktywne testy i ćwiczenia. Oferowane szkolenia różnią się formą, dostępnością, wymaganiami dotyczącymi umiejętności uczestnika szkolenia i również terminem realizacji szkolenia. Ze względu na bogaty wachlarz technologii informatycznych twórcy szkoleń on-line proponują odbiorcom ich oferty szkolenia w bardzo różnorodnej formie i dostępności. Szkolenia on-line według ich dostępności można podzielić na dwie grupy: bez ograniczeń czasowych i z ograniczeniami czasowymi. W pierwszej grupie znajdziemy Strona4

5 szkolenia bezpłatne, które są stale dostępne, mają one formę: podręczników, prezentacji, nagrań video oraz szkolenia płatne do których jest stały dostęp po wniesieniu określonej opłaty. Drugą grupę stanowią najczęściej szkolenia płatne lub szkolenia realizowane w ramach określonych projektów. W tej grupie znajdziemy szkolenia: a) Udostępnione na określony czas (np.: na 2 miesiące od wpłaty lub rejestracji) ale dostępne 24 h bez doradztwa lub z doradztwem eksperta w określonych godzinach. b) Szkolenia synchroniczne polegający na wymianie informacji pomiędzy nauczającym i uczącym się np. przy wykorzystaniu telekonferencji w określonym czasie i godzinach. Powyższy podział jest umowny ze względu na fakt, iż wraz z rozwojem e-learningu i analizą dostępnej oferty szkoleń on-line wszystkie powyższe formy są łączone w różnorodny sposób. W zakresie oferty składanej przez uczelnie wyższe w zakresie kultury oferty łączy się naukę częściowo prowadzoną w siedzibie uczelni oraz część mającą charakter e-learningowy. TEMATYKA, CZAS I KOSZT DOSTĘPNYCH SZKOLEŃ Oferta szkoleniowa skierowana do pracowników i osób związanych z działalnością w zakresie kultury jest bardzo uboga. Oferowane szkolenia są często odpłatne co w kontekście tej grupy zawodowej nie sprzyja jego rozwojowi. Większość tematów szkoleń on-line skierowana jest do przedsiębiorstw i tworzona dla szeroko pojętego biznesu. Szkolenia skierowane do osób związanych z działalnością w zakresie kultury są dodatkiem do podstawowej grupy oferowanych szkoleń. Szkolenia często są realizowane w ramach projektów współfinansowanych przez Unię Europejską lub projektów realizowanych finansowanych z budżetu państw. Fakt ten wpływa to na tymczasowość oferty. W poniższej Tabeli nr 1 zaprezentowano listę szkoleń on-line obecnie oferowanych na rynku w zakresie kultury. Lista ta nie obejmuje wszystkich dostępnych szkoleń, stanowi jednak ich dużą część. W Tabeli nr 1 znajdziemy między innymi informacje dotyczące zakresu i ceny oferowanych szkoleń. Znacznie bogatszą ofertę przedstawiają instytucje szkoleniowe w zakresie tematyki szkoleń stacjonarnych dla osób i podmiotów związanych z działalnością kulturalną tj. np.: Fundusze na kulturę. Nowa perspektywa ; Aspekty prawne w organizacji imprez masowych; Źródła finansowania projektów kulturalnych; Planowanie projektu kulturalnego; Strona5

6 Nowe media w promocji instytucji kultury; PR w instytucjach kultury; Budżet zadaniowy w instytucjach kultury. W trakcie przygotowania niniejszego Raportu w aktualnej ofercie przebadanych instytucji nie znaleziono w ofercie szkoleń on-line w powyższej tematyce. Tabela nr 1. Szkolenia on-line w zakresie kultury Czas Dodatkowe informacje Czas Dodatkowe informacje Profesjonalny animator kultury Studium Prawa Europejskiego Netto: 312,00 zł Kurs równoważy 40 godzin szkolenia stacjonarnego, okres realizacji 3 miesiące, Materiały szkoleniowe zamieszczane będą na stronie internetowej kursu (platforma edukacyjna moodle). Zaliczenie kursu odbędzie się poprzez quizy online. Animator czasu wolnego Henc i spółka Paweł Henc Brutto: 217 zł 52 godziny, dostępne 24 h Nauka indywidualna, szkolenie prowadzone jest poprzez prezentacje multimedialne, filmy dydaktyczne i materiały tekstowe Menedżer kultury Studium Prawa Europejskiego Czas Informacje dodatkowe Netto: 347 zł (zwolnione z VAT w przypadku finansowania w całości ze środków publicznych) Kurs równoważy 45 godzin szkolenia stacjonarnego, okres realizacji 3 miesiące, Materiały szkoleniowe zamieszczane będą na stronie internetowej kursu (platforma edukacyjna moodle). Zaliczenie kursu odbędzie się poprzez quizy online. Kursy dla organizatorów animacji: - Hotelowe rewolucje, Strona6

7 - Psychologia eventów - Balonowe kreacje, - Tańce animacje STAGEMAN Group Sp. z o.o. Brutto: 123 zł Czas - Informacje dodatkowe Szkolenie indywidualne Szkolenia z zakresu edukacji artystycznej dla nauczycieli placówek z zakresu kultury CENSA - Czas Informacje dodatkowe szkolenia Czas szkolenia uzależniony od zakresu szkolenia W ramach szkolenie istnieje: dostęp do materiałów dydaktycznych, kontakt z e-nauczycielem i innymi uczestnikami z grupy za pomocą forum dyskusyjnego, czatu oraz poczty elektronicznej. Wiedza jest sprawdzana za pomocą testów lub prac pisemnych, ale wcześniej można sprawdzić samodzielnie swoje wiadomości dzięki selftestom uzyskując informację zwrotną. Grupy około osobowe. Kursy dla bibliotekarzy i nie tylko dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego: Głęboki Internet (bazy danych i możliwość jego przeszukiwania) Poradnik prawa autorskiego Redakcja publikacji elektronicznych, Wyszukiwanie informacji w otwartych zasobach Internetu Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Czas - Informacje dodatkowe - Kultura języka polskiego Strona7

8 Polski Uniwersytet Wirtualny zł brutto Czas - Informacje dodatkowe - Psychologia Eventów Centrum Kształcenia AGAT Waldemar Ałdaś 97 zł brutto Czas - Informacje dodatkowe dostęp na 365 dni Bajkoterapia, czyli terapeutyczna rola bajek AP Edukacja 99 zł brutto Czas - Informacje dodatkowe - Kultura i sztuka Bezpłatne Czas - Informacje dodatkowe Źródło: opracowanie własne Indywidulane Strona8

9 Wszystkie wymienione szkolenia w Tabeli nr 1 są dostępne na obszarze województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Instytucje funkcjonujące w obszarze działań w zakresie kultury zlokalizowane na terenie województw pomorskiego i warmińsko mazurskiego mogą również wykorzystać szkolenia on-line mających charakter ogólny. W Tabeli nr 2 zaprezentowano wyniki analizy danych do przygotowania niniejszego Raportu. W Tabeli tej zawarto oferty szkoleń on-line z różnych dziedzin funkcjonowania każdego podmiotu. W Tabeli tej zawarto tematykę dostępnych szkoleń on line, z których również mogą skorzystać podmioty funkcjonujące w zakresie kultury, przenosząc zdobytą wiedzę na potrzeby swojego środowiska. Tabela nr 2. Szkolenia on-line Tematyka szkolenia Przykładowe strony on-line Szkolenie/kursy z rozwijania umiejętności komputerowych i korzystania z nowoczesnych technologii Szkolenia językowe Szkolenia umiejętności miękkich Szkolenia z zarządzania jakością Szkolenia z zamówień publicznych Źródło: opracowanie własne Strona9

10 W powyższej Tabeli zawarto jedynie przykładowe możliwości dotarcia do szkoleń on-line. Forma doskonalenia zawodowego poprzez e-learning stale się rozwija i specjalizujące się w tej dziedzinie podmioty rozszerzają swoją ofertę. Ceny szkoleń uzależnione są od tematyki szkolenia, okresów i organizatorów szkolenia. MOŻLIWOŚCI PRZEKWALIFIKOWANIA Kursy i szkolenia odbywające się on-line dają możliwość przekwalifikowania się przez osoby rozpoczynające pracę w zakresie kultury. Obecnie system ten nie jest rozbudowany, jak wskazują powyższe informacje dotyczące tematyki szkoleń on-line. Większość szkoleń zakończone jest otrzymaniem przez uczestnika szkolenia zaświadczenia bądź certyfikatu świadczącego o uczestnictwie i zakończeniu. W zakresie przekwalifikowania zawodowego w zakresie kultury najczęściej jednak oferowane są tradycyjne formy kształcenia tj. związane z nauczaniem w siedzibie danego podmiotu bądź w siedzibie placówki. Można jedynie zauważyć trend wśród uczelni wyższych łączenia zdalnej nauki z nauką w siedzibie uczelni ( PROFIL UCZESTNIKA SZKOLENIA Profil uczestnika szkolenia on-line w zakresie kultury uzależniony jest od tematyki szkolenia i stopnia zaawansowania szkolenia w danej dziedzinie. Do podstawowych cech uczestnika szkolenia należy zaliczyć przede wszystkim: podstawy obsługi komputera w tym biegła umiejętność posługiwania się klawiaturą i myszką, a także jednym z edytorów tekstu. umiejętność obsługi i posiadanie skrzynki (np. wykorzystywanie szkrzynki do rejestracji, przesłanie materiałów szkoleniowych w formie elektronicznej itp.), właściwa organizacja czasu pracy, umiejętność rozumienia czytanego tekstu, umiejętność wykorzystania narzędzi internetowych, systematyczność i samodyscyplina. Strona10

11 W szkoleniach w zakresie kultury w profilu uczestnika szkolenia wymaganym minimum jest wykształcenie średnie. Na jednej z platform szkoleniowych ( został zawarty test predyspozycji i przygotowania do uczenia się on-line. Odpowiadając na pytania zawarte w teście można dowiedzieć się czym jest e-learning, czego możesz oczekiwać po tej formie kształcenia oraz co powinien dać z siebie uczestnik szkolenia aby było ono skuteczne. Test ten jest bezpłatny dlatego istotne znaczenie ma fakt, iż aby osoba która pierwszy raz styka się ze szkoleniem on - line taki test przeszła. W przypadku szkoleń na poziomie zaawansowanym niezbędna jest znajomość różnorodnych technologii i doświadczenia zawodowego, jednak większość szkoleń ma charakter intuicyjny. DOSTĘPNOŚĆ SZKOLEŃ ON-LINE Analiza dostępnej oferty szkoleniowej pozwoliła wskazać, iż zaledwie 17% podmiotów (przebadana próba 36 placówek oferujących szkolenia on-line) w swojej ofercie prezentuje szkolenia z zakresu kultury, co obrazuje wykres nr 1. Wykres nr 1. Zestawienie podmiotów oferujących szkolenia on-line 17% szkolenia w zakresie kultury pozostałe szkolenia 83% Źródło: opracowanie własne na przebadanej próbie 36 podmiotów świadczących szkolenia on-line Strona11

12 Analiza dostępnych informacji on-line wykazała dostępność określonej tematyki szkoleń uzależniona jest od różnych aspektów. Jednym z nich jest możliwość dofinansowania szkoleń ze środków Unii Europejskiej czy też z budżetu państwa bądź samorządu. Jednak fakt ten wpływa na doraźność proponowanych szkoleń. Na dostępność szkoleń ma również wpływ wysoka rotacja instytucji szkoleniowych i krótkookresowość oferowanej tematyki szkolenia. Dofinansowania do szkoleń wpływają na pojawienie się szerokiej oferty szkoleń oraz mają na ich dostępność. Przykładem są kursy dla bibliotekarzy organizowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dostępność do szkoleń najczęściej nie jest ograniczana zasięgiem terytorialnym, chyba że jest skierowana do szczególnej grupy odbiorców. Przykładem może być tworzenie platformy jedynie dla studentów danej uczelni i stworzeniu na tej platformie kursów doszkalających. Dostęp mają wówczas jedynie osoby z określonej grupy. Do uczestnictwa w szkoleniu niezbędny jest dostęp do Internetu pozwalający na pobranie odpowiedniej ilości danych i obsługi odpowiednich technologii. STUDIA ON-LINE Z ZAKRESU KULTURY Oferta uczelni wyższych w zakresie kształcenia w tematyce kultury, prowadzonego w formie on-line jest dość uboga. Analizy dokonano na próbie 30 uczelni i ich oddziałów oferujących kształcenia na kierunkach związanych z kulturą. Zaledwie 5 uczelni posługuje się platformą e-learningową w procesie kształcenia, stanowi to ok. 17% badanych uczelni. Na wykresie nr 2 zobrazowano stosunek oferty kształcenia tradycyjnego do kształcenia z wykorzystaniem platformy on-line, o tematyce kultury. Wykres nr Studia w zakresie kultury Studia on-line w tematyce kultury Źródło: opracowanie własne na przebadanej próbie 30 uczelni prowadzących studia z zakresu kultury Strona12

13 Największą ilość studiów on-line z zakresu kultury ma w swojej ofercie Polski Uniwersytet Wirtualny ( Uczelnia ta proponuje: 1. studia licencjackie o kierunku kulturoznawstwo (specjalizacja: animacja teatralna i upowszechnianie kultury, internet i komunikacja medialna, kultura popularna, menadżer kultury) studia podyplomowe o kierunku kulturoznawstwo 3. studia podyplomowe o kierunku zarządzanie kulturą - Pozostałe Uczelnie posiadające w swojej ofercie studia podyplomowe z zakresu kultury prowadzone z zastosowaniem e-learningu, to: 1. Instytut Kulturoznawstwa UMCS studia Wiedza o kulturze 2. Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu studia Kulturoznawstwo Centrum Kształcenia Podyplomowego studia Zarządzanie kulturą 4. Akademia Humanistyczno Ekonomiczna w Łodzi studia Art. Directing, Wiedza o kulturze oraz Zarządzanie w kulturze. Pośród wyżej wymienionych uczelni wszystkie z nich prowadzą studia w trybie niestacjonarnym. Kandydat tego rodzaju doskonalenia musi posiadać dyplom ukończenia studiów wyższych. Oferta studiów kierowana jest to osób zainteresowanych zagadnieniami z zakresu kultury, jej problematyką oraz organizacją wydarzeń kulturalnych i artystycznych. Studia przygotowują w obszarze teoretycznym do rozpoznawania i analizowania zjawisk kultury współczesnej (często ujmując tematykę mediów), jaki i w obszarze praktycznym umożliwiając poznanie form nowoczesnego organizowania eventów kulturalnych i pozyskiwania na nie środków finansowych. studiów on line uzależniony jest od czasu trwania studiów, ich charakteru (studia licencjackie, studia podyplomowe) oraz prestiżu uczelni i kadry, wynosi on od 1 500,00 zł do 5 800,00 zł Studia zazwyczaj są prowadzone zarówno metodami tradycyjnymi, jak i z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. 75% zajęć prowadzonych jest w Strona13

14 formie e-learningowej, a pozostałe 25% zajęć odbywają się w tradycyjnej formie zjazdów organizowanych weekendowo. W ofercie badanej próby nie znaleziono studiów z zakresu kultury prowadzonych w pełni on-line. POZOSTAŁE INFORMACJE Branża związana ze szkoleniami on-line jest częścią szerokiej dziedziny związanej z e- learningiem. Obejmuje ono szkolenia, kursy, poradniki ( fora ( blogi ( tematyczne strony internetowe ( platformy szkoleniowe, studia online oraz technologie dające możliwości zdobywania wiedzy on-line. E- learning wciąż się rozwija. Ze względu na stały rozwój liczby tematyki szkoleń związanej między innymi z działalnością w zakresie kultury można odnaleźć wiele informacji związanych ze szkoleniami on-line w interesującej nas dziedzinie na takich stronach jak: czy też nawet Wiele podmiotów oferujących szkolenia on-line tworzy szkolenia na zamówienie ( Możliwość ta pozwala na ograniczenie kosztów związanych z szkoleniem indywidualnym w określonym miejscu. Na popularnych serwisach społecznościowych można zaobserwować zjawisko tworzenia się grupy, które wspólnie zamawiają określoną tematykę szkoleń bądź dzielą się kosztami dostępu do określonej platformy ( Mają one często charakter mniej formalny ale pozwalają na wypracowanie wspólnych oczekiwań. W ofercie dotyczącej kształcenia on-line znajdziemy również propozycje uczelni wyższych dotyczące studiowania łączącego zajęcia w siedzibie uczelni z zajęciami w formie zdalnej. Przykładem takiej formy nauczania są oferowane przez Polski Uniwersytet Wirtualny ( studia I stopnia o specjalnościach: Kulturoznastwo lub studia podyplomowe: Zarządzanie kulturą i Wiedza o kulturze. Uczelnie wyższe w zakresie kultury w fromie kształcenia on-line Strona14

15 PODSUMOWANIE W Raporcie zaprezentowano wyniki analizy danych dostępnych on-line związanych z tematyką szkoleń on-line w zakresie kultury osiągalne na obszarze województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Szkolenia on-line oferowane osobom pragnącym wzbogacić swą wiedzę dzięki e- learningowi w zakresie kultury a w szczególności kadrze instytucji działających w tej dziedzinie mają do dyspozycji ubogą ofertę szkoleń dostępnych zdalnie. Podmioty organizujące szkolenia on-line wykorzystują wiele różnorodnych form nauczania, zaczynając od poradników i prezentacji, poprzez interaktywne zadania i ćwiczenia, nagrania video a kończąc na telekonferencjach. Dostępność szkoleń jest różnorodna, są szkolenia dostępne w określonym czasie, ale i również poprzez 24 h. Dostępność szkolenia uzależniona jest od wielu aspektów w tym między innymi od formy, grupy docelowej, a także od udziału eksperta. Większość proponowanej tematyki szkoleń ma charakter ogólny i w przeważającej części skierowana jest do przedsiębiorstw. Wiele tematów, w których kształci się specjalistów z zakresu działalności w kulturze mają formę tradycyjną (np. w siedzibie instytucji szkoleniowej) i nie znajdziemy ich w ofercie kształcenia na odległość. Szkolnictwo wyższe również nie posiadaja w swoje ofercie wielu form kształcenia w zakresie kultury prowadzonej on-line. Zauważono również, iż wiele szkoleń ma charakter tymczasowy lub jest związany z realizacją projektów współfinansowanych z UE lub budżetu państwa. Wpływa to na fakt, iż niektóre z dostępnych szkoleń są bezpłatne lub ich cena jest niższa od ceny rynkowej. Rynek e-learningowy znacznie się rozwija. Badania związane z tym rynkiem wskazują, iż e-learning jest coraz bardziej popularny. Dostęp publicznych placówek do Internetu (w tym instytucji z działalności kulturalnej) zwiększy zapotrzebowanie na szkolenia w zakresie kultury w formie zdalnej. Wpływ na to ma również rozwój wykorzystywanej technologii. Zwiększa się liczba dostępnych szkoleń, ich rodzaju i tematyki. Rozwój szkoleń on-line jest widoczny również w serwisach społecznościowych, a także stają się one alternatywą do szkoleń prowadzonych w tradycyjnej formie. Strona15