Zarządzanie jakością oprogramowania w Capgemini Software Solutions Center. we Wrocławiu. Capgemini SSC Wrocław,

Transkrypt

1 Przygotowano dla Uniwersytetu Wrocławskiego -- tylko do uŝytku wewnętrznego Capgemini Polska Wszelkie prawa zastrzeŝone Zarządzanie jakością oprogramowania w Capgemini Software Solutions Center we Wrocławiu Capgemini SSC Wrocław,

2 AGENDA Informacje o firmie Pojęcie jakości Zarządzanie jakością Wybrane aspekty systemu zarządzania jakością Software Cockpit Przykłady z projektów 2

3 Informacje o firmie - Capgemini to jedna z największych firm konsultingowych na świecie, - lider w świadczeniu zintegrowanych usług doradczych, informatycznych i outsourcingowych, - największa europejska firma konsultingowa. - We wrocławskim Software Solutions Center tworzymy zaawansowane systemy informatyczne dla branŝy motoryzacyjnej, ubezpieczeniowej, bankowej i logistycznej. 8,7 mld EUR przychodu w specjalistów w 300 biurach, w 30 krajach na całym świecie 2000 specjalistów w Polsce w biurach w Warszawie, Krakowie, Katowicach i Wrocławiu - Przy realizacji projektów współpracujemy z firmą Capgemini sd&m AG, która jest niemieckim oddziałem Capgemini. - Obecnie w naszym oddziale pracuje ponad 150 osób - planujemy się dalej dynamicznie rozwijać 3

4 AGENDA Informacje o firmie Pojęcie jakości Zarządzanie jakością Wybrane aspekty systemu zarządzania jakością Software Cockpit Przykłady z projektów 4

5 Jakość: próba definicji Pewien stopień doskonałości Platon, IV wiek p.n.e. Zgodność z wymaganiami (conformance to user requirements) P.B. Crosby, Quality Is Free, McGraw-Hill, 1979 Osiągnięcie doskonałych poziomów zdatności do uŝycia (achieving excellent levels of fitness for use) W. Humphrey, Managing the Software Process, Addison-Wesley, 1989 Jakość sterowana rynkiem (market-driven quality) IBM, lata 80-te Stopień, w jakim zbiór inherentnych charakterystyk spełnia wymagania (the degree to which a set of inherent characteristics fulfills requirements) ISO 9001:2000, Quality Management Systems - Requirements, ISO, 2000 Przykładowe charakterystyki: funkcjonalność, niezawodność, uŝyteczność, wydajność, rozszerzalność 5

6 Jakość procesu i produktu W kontekście jakości naleŝy rozróŝnić pojęcia: jakości produktu oraz jakości procesu wytwarzania tego produktu. Termin produkt odnosi się nie tylko do produktu końcowego, ale do wszystkich artefaktów powstałych w wyniku działania jakichkolwiek procesów wykorzystanych do stworzenia produktu końcowego. Przykładami produktu są: specyfikacja wymagań, kod, dokumentacja testów, itp. (SWEBOK Guide, IEEE Computer Society, 2004) Jakość produktu zaleŝy bezpośrednio od jakości procesu wytwarzania tego produktu (P.B. Crosby, W.E. Deming, J.M. Juran). Na tej zaleŝności opiera się idea modeli jakości, np. ISO 9001:2000, Capability Maturity Model Integration (CMMI), itp. 6

7 Charakterystyki określające jakość w Capgemini Jakość oprogramowania Jakość konsultingu Poprawność (funkcjonalna i techniczna) Wygodna obsługa (przyjazna dla uŝytkownika) Odporność (na błędy programistyczne i na niepoprawne dane uŝytkownika) Wydajność Dobra struktura (standardowa architektura, obiektowość) Indywidualne podejście Realizowalność przedsięwzięcia Ugruntowana wiedza Odpowiedzialność za wyniki Partnerstwo, zaufanie Doświadczenie i osobowość konsultanta 7

8 AGENDA Informacje o firmie Pojęcie jakości Zarządzanie jakością Wybrane aspekty systemu zarządzania jakością Software Cockpit Przykłady z projektów 8

9 System zarządzania jakością w Capgemini Zarządzanie jakością w Capgemini realizowane jest w oparciu o system zarządzania jakością, którego wdroŝenie jest wymagane przez normę ISO 9001:2000. System zarządzania jakością określa ramy dla projektów, np. role dla członków zespołu projektowego oraz ich zakres odpowiedzialności, sposób organizacji projektu, dokumentację itd. Procesy składające się na system zarządzania jakością są bardzo dobrze udokumentowane. Za jakość odpowiada zespół projektowy - system zarządzania jakością dostarcza mu wzorców. Powstał na bazie kilkudziesięciu lat doświadczeń praktycznych. 9

10 System zarządzania jakością: dokumentacja KSIĘGA JAKOŚCI Pomoce Wytyczne s d&m s d&m s d&m s d&m s d&m polityka jakości, cele jakości, model zarządzania jakością opis organizacji i ról KSIĘGA PROCESÓW dokładny opis procesów: - tworzenia oprogramowania - konsultingu checklisty, wzorce dokumentów, modelowe rozwiązania, konkretne opisy postępowania 10

11 System zarządzania jakością to ciągły proces ulepszania Planowanie Ramy Wykonanie Ulepszenie Projekt System zarządzania jakością 11

12 AGENDA Informacje o firmie Pojęcie jakości Zarządzanie jakością Wybrane aspekty systemu zarządzania jakością Software Cockpit Przykłady z projektów 12

13 Organizacja projektu Klient Manager Projektu Manager ds. zarządzania jakością Manager zarządzania wiedzą Główny Analityk Kierownik projektu Specjalista ds. zarządzania jakością Konsultant ds. zarządzania jakością Konsultant ds. zarządzania wiedzą Główny Architekt Specjalista ds. zarządzania wiedzą Podprojekt 1 Kierownik podprojektu Pracownik... Pracownik Podprojekt n informuje wyznacza 13

14 Plan zarządzania jakością Plan zarządzania jakością (QM-Plan) obejmuje: cele dotyczące jakości, kryteria słuŝące do mierzenia stopnia osiągnięcia celów jakości, konstruktywne i analityczne środki, których stosowanie ma doprowadzić do osiągnięcia celów jakości, wskazówki dotyczące prowadzenia dokumentacji, opis organizacji projektu z punktu widzenia systemu zarządzania jakością (QMS), np.: - zakres odpowiedzialności specjalisty ds. zarządzania jakością, - wskazuje osoby, które są powiadamiane o wynikach audytów, przeglądów, itp. 14

15 Sposoby zapewnienia jakości: środki konstruktywne Celem stosowania środków konstruktywnych jest uniknięcie błędów, zgodnie z zasadą: lepiej zapobiegać niŝ leczyć. Środki konstruktywne: techniczne, polegające na stosowaniu zasad, metod i narzędzi inŝynierii oprogramowania, np.: - automatyczne generowanie kodu z systemu wspomagającego projektowanie - stosowanie standardów i wytycznych (np. standardy kodowania) organizacyjne, związane z zarządzaniem konfiguracją, zarządzaniem wiedzą, np.: - budowanie aktualnej wersji produktu z uwzględnieniem wszystkich środowisk docelowych zespołowe, obejmujące szkolenia, kwalifikacje pracowników ale takŝe usprawnienie komunikacji z klientem, np.: - opieka tzw. coach a dla nowych pracowników w projekcie 15

16 Sposoby zapewnienia jakości: środki analityczne Celem stosowania środków analitycznych jest sprawdzenie czy i w jakim stopniu zostały osiągnięte załoŝone cele jakości, a takŝe wykrycie błędów. Środki analityczne : statyczne - audyty - przeglądy - inspekcje - tzw. walkthroughs Przeglądy i inspekcje są często wspierane przez automatyczne analizatory dynamiczne, czyli testy, np.: - black-box - white-box - obciąŝeniowe - regresyjne 16

17 Wysoka jakość poszukiwanie optymalnego zakresu, terminu i budŝetu Więcej wymagań Mniej wymagań Zakres Jakość DłuŜszy czas realizacji Krótszy czas realizacji Termin BudŜet WyŜsze koszty NiŜsze koszty 17

18 Koszty zapewnienia jakości koszty jakości metody konstruktywne metody analityczne Zapobieganie Sprawdzanie Naprawianie koszty jakości Zapobieganie Sprawdzanie Naprawianie 18

19 AGENDA Informacje o firmie Pojęcie jakości Zarządzanie jakością Wybrane aspekty systemu zarządzania jakością Software Cockpit Przykłady z projektów 19

20 Idea software blood count pomoc w ocenie jakości produktu Zawiera zbiór praktycznych metryk do oceny jakości produktu Analogia do badania krwi: diagnoza jest wykonywana przez człowieka na podstawie doświadczenia, a nie przez maszynę Grupy docelowe: architekci, kierownicy projektów, specjaliści ds. zarządzania jakością Cele Ocena jakości produktu oparta na faktach, a nie tylko na intuicji System wczesnego ostrzegania przed zagroŝeniami 20

21 Software Cockpit jako narzędzie monitorowania jakości Jest narzędziem do automatycznego gromadzenia i udostępniania metryk, w tym istotnych z punktu widzenia celów jakości specyficznych dla danego projektu. Posiada następujące zalety: umoŝliwia pomiar jakości juŝ od pierwszego dnia kodowania, panel kontrolny udostępnia informacje istotne dla poszczególnych członków zespołu, wbudowana hurtownia danych umoŝliwia analizę trendów dla wielu cykli budowy oprogramowania zawiera wiedzę ekspercką w zakresie wdraŝania narzędzi pomiarowych i analizy ich wyników Pierwsza wersja została zrealizowana przez Capgemini sd&m we współpracy z Politechniką Brandenburską w Cottbus. 21

22 Architektura Software Cockpit sensory środowisko projektowe Build narzędzia kod źródłowy dokumenty pliki raportów (XML, CSV, ) Bugzilla SonarJ PMD FindBugs Subversion widoki projektu gromadzenie, zarządzanie model struktury projektu hurtownia danych alokacja prezentacja (Web-GUI) integracja, interpretacja uŝytkownik 22

23 Sensory wbudowane w Software Cockpit (1) kategoria narzędzia analiza kodu javancss, FindBugs, PMD, CheckStyle, SonarJ, Classycle testowanie junit, Cobertura, Emma, TestLink raporty błędów Bugzilla, JIRA zarządzanie konfiguracją Subversion stan projektu Arkusz przeprowadzonych przeglądów kodu (Excel) 23

24 Sensory wbudowane w Software Cockpit (2) FindBugs wyszukiwanie technicznych źródeł błędów, związanych ściśle z semantyką języka Java i częściowo z funkcjonalnością określonych klas bibliotecznych najpierw przetwarzane są najpowaŝniejsze błędy JavaNCSS metryki ilościowe: NCSS, liczba klas i metod, liczba komentarzy Javadoc, liczba linii Javadoc, zwykłych i blokowych komentarzy metryki złoŝoności: złoŝoność cyklomatyczna (CCN) JUnit ramy dla testów jednostkowych CheckStyle sprawdzanie reguł programowania: Javadoc, konwencje nazw, znajduje niektóre błędy programistyczne niewielkie anty-wzorce : Magic Number, CPD Copy Paste Detector: wynajduje fragmenty, które powstały przez kopiowanie tolerancyjny wobec niewielkich róŝnic we fragmentach EMMA pokrycie testowe pokrycie linii kodu, metod oraz klas 24

25 Software Cockpit: przykładowy widok 25

26 AGENDA Informacje o firmie Pojęcie jakości Zarządzanie jakością Wybrane aspekty systemu zarządzania jakością Software Cockpit Przykłady z projektów 26

27 Proces realizacyjny 27

28 Śledzenie stanu realizacji zadań w projekcie 28

29 Ciągła integracja i monitorowanie jakości (1) Pakiet MAVEN jako połączenie narzędzi do ciągłej integracji oraz monitorowania jakości monitorowanie pokrycia kodu testami (EMMA Code Coverage) 29

30 Ciągła integracja i monitorowanie jakości (2) Pakiet MAVEN jako połączenie narzędzi do ciągłej integracji oraz monitorowania jakości monitorowanie wykonania testów jednostkowych (JUnit) 30

31 Ciągła integracja i monitorowanie jakości (3) Pakiet MAVEN jako połączenie narzędzi do ciągłej integracji oraz monitorowania jakości monitorowanie błędów w wykonaniu testów jednostkowych (JUnit) 31

32 <<DOS.R olle>> Ueberleitu ng AbgebendeVE Rolle (from DO S) notiz : Text Beitrag szahler (from DO S) <<PAR.O rg anisation>> Sonstig esversorgung swer k (fro m Part ner) 0..n <<Anspru chbere chtig te>> Anspruchberechtig tehep artner n <<DOS.R olle>> Ueberleitung AnnehmendeVE <<DOS.R olle>> Anspruchberechtig erhibl i 0..n 1 <<Anspruchberechtigte>> Anspruchberechtig tkind Versicher ungsnehmer (fro m DOS) <<DOS.Rolle>> Mitglied berufsbezeichnung : AufzBerufsbezeichnung berufsgruppe : AufzBeruf sgruppe berufsgruppeinanbahnung : AufzBerufsg ruppe anfang sreg ion : AufzRegion aktuelleregion : AufzReg ion bestand : AufzBestand bfabefreiungsdatu m : Datum bfabefreiungwiderruf : Datu m mitg liedbeginnkammer : Datu m kam merzugehoerigkeit : AufzKa mmerzug hoerigkeit mitg liedendeka mmer : Datum mitg liedschafttyp : AufzMitgliedschaftT yp ermbeitrag Pfleg eknz : Wahrhei tswert VertragV1 <<Anspru chbere chtig te>> Anspruchberechtig tdrittstelle <<Anspruchberechtigte>> AnspruchberechtigtUnterhalt Narzędzia wspomagają proces wytwórczy 32

33 Specyfikacja i konstrukcja przy uŝyciu konstrukcyjnej bazy danych Eksport parametrów konfig. aplikacji Baza danych Generacja fragmentów kodu aplikacji Eksport definicji obiektów testowych 33

34 Projektowanie interfejsu uŝytkownika przy uŝyciu GUI-Builder Opis dialogu w postaci XML powstaje bez programowania: Uporządkowanie elementów dialogu Połączenie pola z atrybutem obiektu Zgodność ze Styleguide Synchronizacja Podgląd 34

35 Model V w testowaniu 35

36 Dziękujemy! 36

37 Rekrutacja program praktyk i staŝy Jeśli jesteś studentem studiów inŝynierskich lub magisterskie z dziedziny nauk ścisłych, posiadasz znajomość, co najmniej jednego z nowoczesnych języków programowania- JAVA,.NET, C++, potrafisz myśleć analitycznie, potrafisz pracować w zespole, posiadasz bardzo dobrą lub dobrą znajomość języka niemieckiego: Dołącz do nas! rekrutacja.ssc.pl@capgemini.com Zadania Praktykanci i staŝyści biorą udział w pracach zespołów projektowych. Dzięki temu otrzymują duŝą dawkę praktycznej wiedzy z zakresu cyklu rozwoju oprogramowania, a w szczególności programowania oraz testowania. Praktyki odbywają się w okresie letnim i trwają z reguły 3 miesiące. StaŜe organizujemy przez cały rok. 37