materiały dla nauczyciela

Transkrypt

1 Savoir-vivre materiały Informacje wprowadzające Wyrażenie savoir-vivre pochodzi z języka francuskiego i jest złożeniem dwóch czasowników w formie bezokolicznika. Savoir znaczy wiedzieć, vivre znaczy żyć. Stąd savoir-vivre można przetłumaczyć jako sztuka życia. Sztuka, do której potrzebne są bon-ton i ogłada, dobre wychowanie, kindersztuba i dobre maniery. Wymaga ona znajomości i przestrzegania form towarzyskich, protokołu, konwenansu, etykiety, kultury osobistej i kultura współżycia, rodzących dobre obyczaje i dobre zachowania. To recepta na życie prawdziwie ludzkie, godne, szlachetne, przepojone troską o drugiego człowieka, jego pozytywne samopoczucie i jego dobro. Czasami wydaje się, że zasady dobrego wychowania mnożą przed nami dodatkowe trudności i tylko czyhają na okazję, by ujawnić naszą niewiedzę. Po co pamiętać, kto i kiedy ma pierwszeństwo, jak zwracać się do osób wyższych rangą, jak posługiwać się tytułami, ubrać na eleganckie przyjecie czy kiedy użyć jakiego widelca. Czy to nie wszystko jedno, czym jemy? Z drugiej strony wyobraźmy sobie świat, gdzie nikt tego nie wie. Jak w takiej sytuacji wysiadalibyśmy z zatłoczonej windy czy wsiadali do autobusu na zatłoczonym przystanku? Jak podkreślilibyśmy strojem powagę miejsca czy rangę wydarzenia? Wszystko wymagałoby dodatkowego wyjaśnienia, a tym samym znacznie skomplikowało komunikację. Jak widać, nadmiar wolności nie zawsze jest wskazany. A zatem jakie korzyści płyną ze znajomości dobrych manier. Po pierwsze, wiemy, jak postąpić w różnych sytuacjach, zwłaszcza nowych. Po drugie, umiemy interpretować zachowania innych osób. Po trzecie, łatwiej nam zbudować dobrą atmosferę w relacjach z innymi. A to wszystko sprawia, że czujemy się bezpiecznie. Poruszanie się w obrębie przyjętych kodów zachowania daje nam poczucie bezpieczeństwa i zwiększa pewność siebie. Komfort ten uzyskuje zarówno osoba, która wysyła sygnały, jak i otoczenie, które je odczytuje. Przyjmując te same normy, jesteśmy w stanie odczytać i właściwie zinterpretować te sygnały. Pamiętajmy jednak, że nie chodzi o to, aby bezwzględnie przestrzegać zasad etykiety i w każdej sytuacji trzymać się kurczowo poznanych norm. Oczywiście warto je znać, ale tak jak w każdej innej dziedzinie tak i tu ważny jest zdrowy rozsądek i pewna elastyczność. Drogowskazem powinien być szacunek dla drugiego człowieka, dla jego godności i potrzeby poczucia komfortu w relacjach z innymi. Co czasami może oznaczać zachowanie wbrew powszechnie przyjętym zasadom jednak w taki sposób, aby osoba która, z którą się spotykamy czuła się dobrze w naszym towarzystwie. Kim zatem jest osoba dobrze wychowana? Człowiek dobrze wychowany wcale nie oznacza idealny. Wie, że rzeczą ludzką jest błądzić, ale też błędy te naprawiać. Gdy popełnia gafy potrafi je dostrzec i powiedzieć przepraszam. To osoba, która pracuje nad sobą przez całe życie, dążąc do doskonałości w wymiarze intelektualnym, moralnym, estetycznym, kulturowym, obyczajowym i wie, że nigdy nie jest na to za późno. To osoba, która potrafi właściwie postąpić w rozmaitych sytuacjach, szanując przy tym zarówno siebie, jak i innych. To osoba, którą wyróżnia: uśmiech, uprzejmość, życzliwość, słowność, dyskrecja, punktualność, panowanie nad uprzedzeniami, złym humorem, umiejętność słuchania czy kontrolowanie mowy ciała. To osoba, która nie tylko zna fundamenty dobrego wychowania, ale też uwzględnia wymienione zasady w ciągłym dążeniu do piękna zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Źródło: opracowanie na podstawie A. Sakowicz, Savoir-vivre na co dzień, Publikat, Poznań

2 materiały Savoir-vivre Informacje do karty pracy nr 1 Zadanie 1 MAGICZNE SŁOWA POWITANIE NA POZIOMIE Gdy wpadnie kolega, by tort z tobą zjeść, to fajnie jest wtedy zawołać doń cześć!!! A kiedy dozorca się krzywi na schodach, to twoje dzień dobry humoru mu doda. Więc jeśli chcesz błyszczeć ogładą, to kłaniaj się pierwszy sąsiadom! CZARODZIEJSKIE PROSZĘ Kiedy chcesz, by ktoś ci pomógł lub wyręczył, chwyć się wtedy słowa proszę jak poręczy. Moc ma większą takie słowo niż zaklęcie, oczywiście, gdy wypowiesz je z przejęciem. TAJEMNICZE DZIĘKUJĘ Dość niezgrabne porzekadło do języka nam się wkradło: Za dziękuję nic się nie kupuje. A dziękuję, ręczę głową, jest walutą wyjątkową! Tego, co z tym krótkim słówkiem, próżno szukać za gotówkę: czterech garści serdeczności, pęczka ludzkiej życzliwości, i uśmiechów chyba setkę zawsze świeżych (spójrz na metkę). Wiec czy wtorek czy niedziela, wsadź dziękuję do portfela. MAGICZNE PRZEPRASZAM Jeśli strzelisz przy obiedzie jakąś gafę, to pamiętaj: zamiast chować się za szafę, przeproś prędko, tylko szczerze, będzie miło przy deserze. Gdy wyrazisz żal za błędy, zyskasz sobie innych względy! 2

3 Savoir-vivre materiały POŻEGNANIE Z KLASĄ Kiedy zmykasz już z przyjęcia, to pamiętaj, by z przejęcia nie przegapić ważnych słów: do widzenia, bywaj zdrów. Po angielsku więc nie zwiewaj, bo gospodarz się pogniewa. Uścisk ręki, pożegnanie dużo lepsze to rozstanie! Źródło: B. Pierga, Dobre wychowanie wierszem, Studio Wydawnicze Zebra s.c., Bielsko-Biała 2008 Zadanie 2. PRECEDENCJA (pierwszeństwo) Podczas różnego rodzaju spotkań czy to towarzyskich, czy też biznesowych pojawiają się następujące pytania: w jakiej kolejności przywitać zaproszonych gości? W jakiej kolejności uścisnąć dłoń? Kto ma zająć pierwsze (honorowe) miejsce, a kto dalsze? Komu ustąpić miejsca? Po której stronie usiąść, po której stronie iść? Kogo przepuścić? W sytuacjach takich z pomocą przychodzi zasada precedencji (pierwszeństwa). Jej podstawą w sytuacjach służbowych jest ranga i status, zaś w sytuacjach towarzyskich wiek i płeć. To właśnie fundament precedencji stanowi podstawową równicę pomiędzy etykietą biznesu a etykietą towarzyską w naszej kulturze. Stwierdzenia Prawda Fałsz Pierwszeństwo mają zawsze osoby wchodzące do pomieszczenia w drzwiach przepuszczamy te osoby. Fałsz Osoba młodsza powinna pierwsza ukłonić się osobie starszej (w etykiecie towarzyskiej). Podczas powitania mężczyzna nie powinien pierwszy podawać dłoni kobiecie (w etykiecie towarzyskiej). Prawda Prawda W autobusie ustępujemy miejsca młodszym. Fałsz W razie konieczności minięcia się na wąskich schodach schodzący ma pierwszeństwo. Prawda Zadanie 3. POWITANIA Kolejność: babcia, dziadek, ciocia, wujek, kuzynka, kuzyn 3

4 materiały Savoir-vivre Informacje do karty pracy nr 2 Zadanie 1. UŚCISK DŁONI Prawidłowy uścisk dłoni jest ciepły, serdeczny, zdecydowany i krótki. Nie na miejscu jest potrząsanie dłonią. Kiedy witamy się z druga osobą, kierujemy wzrok na nią, nie rozglądając się na boki. Lekko pochylamy ciało do przodu. Nie ściskamy nigdy dłoni mocniej, niż to robi osoba, z którą się witamy. Dłonie zaciskają się dopiero wtedy, gdy spotkają się nasady kciuków. Prawidłowo podana dłoń to wyprostowane palce z lekko odchylonym kciukiem. delikatny uścisk dłoni zdecydowany uścisk dłoni uścisk dłoni, a wśród dobrych znajomych trzykrotny pocałunek mocny uścisk dłoni, objęcie, a nawet poklepywanie Francja Niemcy Belgia Włochy Zadanie 2. ZWROTY GRZECZNOŚCIOWE Francja: Madame Niemcy: Frau Wielka Brytania: Ms Hiszpania: Señora 4

5 Savoir-vivre materiały Informacje do karty pracy nr 3 Zadanie 2. NETYKIETA ( E) Pisząc maile, pamiętajmy o podaniu tematu wiadomości krótko i precyzyjnie, aby adresat od razu zorientował się, czego dotyczy korespondencja. Pamiętajmy też o przestrzeganiu zasad ortografii oraz dzieleniu tekstu na akapity, aby ułatwić czytanie i koniecznie podpisujmy wiadomości (sam adres mailowy nie wystarczy). Nie zaśmiecajmy cudzych skrzynek niechcianą korespondencją, a jeżeli ten sam list wysyłamy do kilku osób, ukrywajmy adresy odbiorców. UWAGA! Informacje na temat bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie można znaleźć m.in. w serwisie: 5

6 materiały Savoir-vivre Informacje do karty pracy nr 4 Zadanie 2 SZTUĆCE Rysunek 1 jeszcze nie skończyłem/-łam jeść Rysunek 2 poproszę o dokładkę Rysunek 3 już skończyłem/-łam jeść Zadanie 3 KTÓRE POTRAWY CZYM JEMY Stek (potrawa: rysunek 1) nóż z ząbkami i widelec (sztućce: rysunek 2) Ryba (potrawa: rysunek 2) nóż i widelec do ryby (sztućce: rysunek 4) Krewetki (potrawa: rysunek 3) ręce (sztućce: rysunek 6) Homar (potrawa: rysunek 4) zestaw: cążki, szpikulec, nóż i widelec (sztućce: rysunek 3) Ślimaki (potrawa: rysunek 5) widelec i szczypce (sztućce: rysunek 1) Sushi (potrawa: rysunek 6) pałeczki (sztućce: rysunek 5) Propozycja na zakończenie Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie prawidłowego zachowania się w szkole w tym w klasie podczas zajęć oraz na przerwie. Pyta o doświadczenia uczniów związane z tym zagadnieniem: Co można a czego nie powinno się robić? Jak odnosić się do nauczycieli a jak do siebie nawzajem? Nauczyciel rozdaje uczniom materiały niezbędne do wykonania plakatu Formy i normy w naszej klasie (duży arkusz papieru, klej, nożyczki, kolorowe mazaki, kredki, zdjęcia z gazet, itp.). Uczniowie w 4-osobowych zespołach realizują projekt. Nauczyciel może ogłosić konkurs na najlepszy plakat zawierający zasady zachowania obowiązujące w klasie. Nauczyciel podsumowuje/ ocenia i omawia pracę uczniów. Plakaty można zaprezentować wywieszając je w klasie. Warto w oparciu o nie przygotować dekalog prawidłowego zachowania, pod którym podpiszą się wszyscy uczniowie i który zostanie na stałe wywieszony na drzwiach klasy. 6