Znaczenia złapane w sieć

Transkrypt

1 e Znaczenia złapane w sieć Derwojedowa Festiwal Nauki 23 września 2009

2 1 Semantyka i leksyka Porządek wystąpienia 2 tezaurus? 3 wordnet? 4 5 Założenia semantyki ramowej 6 FrameNet 7 RAMKI 8 Podsumowanie

3 Semantyka i leksyka Część I Semantyka i leksyka

4 Semantyka i leksyka 1 Semantyka i leksyka

5 Semantyka Semantyka i leksyka Semantyka dyscyplina naukowa zajmująca się znaczeniem, tj. problemem przyporządkowania znaków językowych szeroko rozumianym obiektom pozajęzykowym. [EJO]

6 Leksyka (słownictwo) Semantyka i leksyka Słownictwo (leksyka) podstawowy składnik języka naturalnego obok gramatyki (reguł łączenia). [EJO]

7 tezaurus? Część II Tezaurusy

8 tezaurus? 2 tezaurus? Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego

9 tezaurus? tezaurus? Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego [ISJP]:... słownik, w którym wyrazy uporządkowane są według znaczeń;

10 tezaurus? tezaurus? Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego [ISJP]:... słownik, w którym wyrazy uporządkowane są według znaczeń; Mark Roget: The present Work is intended to supply, with respect to the English language, a desideratum hitherto unsupplied in any language; namely, a collection of the words it contains and of the idiomatic combinations peculiar to it, arranged, not in alphabetical order as they are in a Dictionary, but according to the i d e a s which they express. [... ] The idea being given, to find a word, or words, by which the idea may be most fitly and aptly expressed.

11 tezaurus? 6 głównych klas, Thesaurus Marka Rogeta Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego

12 tezaurus? 6 głównych klas, w 1000 kategoriach, Thesaurus Marka Rogeta Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego

13 tezaurus? Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego 6 głównych klas, w 1000 kategoriach, ze skorowidzem; Thesaurus Marka Rogeta

14 tezaurus? Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego praktyczny cel: Z Przedmowy R. Zawilińskiego: Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego Słownik ten powstał z potrzeby posiadania podręcznika, któryby mieścił na pewne pojęcie wszelkie istniejące wyrazy jedno- lub bliskoznaczne. Idzie bowiem o to, aby w danym razie piszący mógł użyć wyrazu najwłaściwszego i myśli najlepiej odpowiadającego, a więc i idzie o d o b ó r w y r a z ó w. [... ] P r a k t y c z n e m u tedy użyciu ma służyć ten «Dobór wyrazów»; nie kusi się o objaśnienia znaczeń, nie popiera ich przykładami, nie szuka tedy niczego, coby mu nadawało charakter naukowy, poprzestając na właściwościach podręcznika i poradnika. Tego rodzaju słowniki posiadają już dawno Anglicy, Francuzi i Niemcy i to już w kilkudziesięciu wydaniach.

15 Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego tezaurus? Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego praktyczny cel: układ Rogeta;

16 tezaurus? Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego praktyczny cel: układ Rogeta; Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego z podziałem na klasy gramatyczne;

17 tezaurus? Thesaurus Marka Rogeta Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego Dobór wyrazów Romana Zawilińskiego praktyczny cel: układ Rogeta; z podziałem na klasy gramatyczne; i skorowidzem;

18 wordnet? Część III Wordnety

19 wordnet? 3 wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT Sztuczne jednostki leksykalne Przykładowe powiązania 4

20 wordnet? wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Wordnet to: baza danych relacji semantycznych, Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania

21 wordnet? wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Wordnet to: baza danych relacji semantycznych, psycholingwistyczny model słownika mentalnego, Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania

22 wordnet? wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Wordnet to: baza danych relacji semantycznych, psycholingwistyczny model słownika mentalnego, zbiory synonimów (ang. synsets) i zbiory relacji między jednostkami,

23 wordnet? wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Wordnet to: baza danych relacji semantycznych, psycholingwistyczny model słownika mentalnego, zbiory synonimów (ang. synsets) i zbiory relacji między jednostkami, rodzaj tezaurusa.

24 Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Podaj słowo, które przychodzi Ci na myśl, kiedy widzisz słowo, które jest... Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania [Miller 1990, Fellbaum 1998]

25 Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Podaj słowo, które przychodzi Ci na myśl, kiedy widzisz słowo, które jest... % odpowiedzi wskazujących na tę samą część mowy... rzeczownikiem 79%... przymiotnikiem 65%... czasownikiem 43% [Miller 1990, Fellbaum 1998]

26 wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność znaczenie Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność forma F 1 F 2 F 3... F n Wybrane typy relacji semantycznych Z 1 S 1,1 S 1,2 S 1,3 Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Z 2 S 2,2. Z m S m,n [Miller 1990, Fellbaum 1998]

27 wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność znaczenie Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność forma F 1 F 2 F 3... F n Wybrane typy relacji semantycznych Z 1 S 1,1 S 1,2 S 1,3 Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Z 2 S 2,2. Z m S m,n synonimia ({S 1,1, S 1,2, S 1,3 }), np.: opar, para, gaz, (wyziew); [Miller 1990, Fellbaum 1998]

28 wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność znaczenie Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność forma F 1 F 2 F 3... F n Wybrane typy relacji semantycznych Z 1 S 1,1 S 1,2 S 1,3 Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Z 2 S 2,2. Z m S m,n synonimia ({S 1,1, S 1,2, S 1,3 }), np.: opar, para, gaz, (wyziew); wieloznaczność (polysemy) (S 2,2 }), np.: para, dwójka. [Miller 1990, Fellbaum 1998]

29 Wybrane typy relacji semantycznych wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Najczęściej uwzględnianie relacje semantyczne: synonimia, antonimia, hipo/hiperonimia, konwersja, mero-/holonimima troponimia.

30 Rzeczowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje rzeczownikowe synonimia, Przykłady {kartofel ziemniak, grul...}; {dokument papier, papierek, bumaga, pdkładka, świstek...};

31 Rzeczowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje rzeczownikowe synonimia, antonimia, Przykłady {mądrość} {głupota}; {kobieta} {mężczyzna}; {diabeł} {anioł};

32 Rzeczowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje rzeczownikowe synonimia, antonimia, hipo/hiperonimia, Przykłady {lekarstwo lek} {aspiryna}, {antybiotyk}, {...}; {mebel} {szafa}, {stół}, {siedzenie};

33 Rzeczowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje rzeczownikowe synonimia, antonimia, hipo/hiperonimia, konwersja, Przykłady {uczeń} {nauczyciel}; {rodzic} {dziecko}; {kupujący} {sprzedający};

34 Rzeczowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje rzeczownikowe synonimia, antonimia, hipo/hiperonimia, konwersja, mero-/holonimima. Przykłady {palec} {stopa}; {lufa} {strzelba};

35 Czasowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Relacje czasownikowe synonimia, Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Przykłady {kląć przeklinać...};

36 Czasowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje czasownikowe synonimia, antonimia, Przykłady {nalewać} {wylewać}; {psuć} {naprawiać}; {szyć} {rozpruwać};

37 Czasowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje czasownikowe synonimia, antonimia, hipo/hiperonimia, Przykłady {poruszać się} {chodzić}, {jechać}, {pływać}; {pisać} {bazgrać}, {kaligrafować}, {...};

38 Czasowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje czasownikowe synonimia, antonimia, hipo/hiperonimia, konwersja, Przykłady {sprzedawać} {kupować}; {uczyć} {uczyć się}; {pożyczać (komuś)} {pożyczać (od kogoś)};

39 Czasowniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje czasownikowe synonimia, antonimia, hipo/hiperonimia, konwersja, troponimia. Przykłady {utykać} {chodzić}; {doczytać} {czytać};

40 Przymiotniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje przymiotnikowe synonimia, Przykłady {lekkomyślny beztroski, niepoważny...}; {czujny baczny, uważny...};

41 Przymiotniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje przymiotnikowe synonimia, antonimia, Przykłady {uważny} {nieuważny}; {mądry} {głupi}; {żywy} {martwy};

42 Przymiotniki wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania Relacje przymiotnikowe synonimia, antonimia, konwersja. Przykłady {wyższy} {niższy}; {przedni} {tylni};

43 Problem: antonimia ukośna wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki zmoczony wypalony Przymiotniki Problem: antonimia ukośna wilgotny mokry suchy bezwodny Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania rozmokły wysuszony

44 wordnet? tekst Przykład: DOKUMENT książkowy księgarnia Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność dokument, bumaga, papier, podkładka książka rozdział Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT zakaz pozwolenie, zezwolenie, glejt... nakaz zaświadczenie akt SJL Przykładowe powiązania karta rowerowa prawo jazdy przepustka nagłówek zakazać zakazywać parafować parafa pieczęć

45 wordnet? Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Sztuczne jednostki leksykalne hiperonimy, kohiponimy pewnego poziomu: samica samiec Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych samiec kastrowany samiec niekastrowany Rzeczowniki Czasowniki pojazd Przymiotniki Problem: antonimia ukośna wieprz knur Przykład: DOKUMENT SJL Przykładowe powiązania pojazd latający... helikopter, śmigłowiec samolot (motolotnia)... wałach ogier wół byk kapłon kogut

46 wordnet? grupa osoba Przykładowe powiązania obiekt substancja naturalny Eksperyment Fellbaum & Jonesa (1985) Matryca leksykalna, czyli synonimia i wieloznaczność Wybrane typy relacji semantycznych Rzeczowniki Czasowniki Przymiotniki Problem: antonimia ukośna Przykład: DOKUMENT SJL rodzina kuzyn ciało substancja org. Przykładowe powiązania brat siostra ręka noga tkanka kość mięsień dusza

47 wordnet? Strona WordNetu:

48 wordnet? Strona WordNetu: duża baza leksykalna (ok haseł),

49 wordnet? Strona WordNetu: duża baza leksykalna (ok haseł), organizacja: pojęcia ujęte w synsety (synonym sets),

50 wordnet? Strona WordNetu: duża baza leksykalna (ok haseł), organizacja: pojęcia ujęte w synsety (synonym sets), relacje semantyczne i derywacyjne,

51 wordnet? Strona WordNetu: duża baza leksykalna (ok haseł), organizacja: pojęcia ujęte w synsety (synonym sets), relacje semantyczne i derywacyjne, publicznie i bezpłatnie dostępna przez przeglądarkę,

52 wordnet? Strona WordNetu:

53 wordnet? Strona WordNetu: Strona projektu :

54 wordnet? Strona WordNetu: Strona projektu : opracowanie algorytmów automatycznego wykrywania relacji semantycznych w języku polskim,

55 wordnet? Strona WordNetu: Strona projektu : opracowanie algorytmów automatycznego wykrywania relacji semantycznych w języku polskim, opracowanie efektywnej metody budowy sieci semantycznych,

56 wordnet? Strona WordNetu: Strona projektu : opracowanie algorytmów automatycznego wykrywania relacji semantycznych w języku polskim, opracowanie efektywnej metody budowy sieci semantycznych, publicznie dostępna przeglądarka,

57 wordnet? Strona WordNetu: Strona projektu : opracowanie algorytmów automatycznego wykrywania relacji semantycznych w języku polskim, opracowanie efektywnej metody budowy sieci semantycznych, publicznie dostępna przeglądarka, sieć średniej wielkości.

58 w Internecie wordnet? Strona projektu: przeglądarka:

59 Założenia semantyki ramowej FrameNet RAMKI Część IV Sieć wyrazów to za mało...

60 Założenia semantyki ramowej FrameNet 5 Założenia semantyki ramowej Rama interpretacyjna Przykład: transakcja handlowa RAMKI 6 FrameNet Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Przykład: BUY 7 RAMKI Przykład: KUPIĆ RAMKI w Internecie

61 Założenia semantyki ramowej Założenia semantyki ramowej Rama interpretacyjna Przykład: transakcja handlowa FrameNet RAMKI Semantyka ramowa przyjmuje, że: znaczenie wyrazu jest powiązane z wiedzą o świecie,

62 Założenia semantyki ramowej Założenia semantyki ramowej Rama interpretacyjna Przykład: transakcja handlowa FrameNet RAMKI Semantyka ramowa przyjmuje, że: znaczenie wyrazu jest powiązane z wiedzą o świecie, każdy wyraz przywołuje pewną wiedzę o sytuacji, z którą jest związany,

63 Założenia semantyki ramowej Założenia semantyki ramowej Rama interpretacyjna Przykład: transakcja handlowa FrameNet RAMKI Semantyka ramowa przyjmuje, że: znaczenie wyrazu jest powiązane z wiedzą o świecie, każdy wyraz przywołuje pewną wiedzę o sytuacji, z którą jest związany, elementy sytuacji tworzą spójną strukturę, wiedza o każdym z nich jest powiązana z wiedzą o innych.

64 Rama interpretacyjna Założenia semantyki ramowej Rama interpretacyjna Przykład: transakcja handlowa FrameNet RAMKI Rama interpretacyjna Rama to system pojęć powiązanych ze sobą w ten sposób, że aby zrozumieć jedno z nich, trzeba zrozumieć wszystkie we wzajemnym powiązaniu. [Fillmore 1982, Fillmore i Atkins 1992]

65 Przykład: transakcja handlowa Założenia semantyki ramowej Rama interpretacyjna Przykład: transakcja handlowa FrameNet RAMKI {kupujący} {klient} towar {sklep} {lada} {kasa} {wystawa} {księgarnia} {pasmanteria} nabywca KUPOWAĆ sprzedający {środki płatnicze} {karta kredytowa} {czek} {pieniądze} {gotówka} {banknoty} {monety}{reszta} {ekspedient, asystent} cena

66 FrameNet Założenia semantyki ramowej FrameNet Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Przykład: BUY FrameNet: RAMKI

67 FrameNet Założenia semantyki ramowej FrameNet Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Przykład: BUY RAMKI FrameNet: potencjał syntaktyczny i kombinatoryczny (walencyjność) wyrazów (w każdym z wyodrębnionych sensów),

68 FrameNet Założenia semantyki ramowej FrameNet Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Przykład: BUY RAMKI FrameNet: potencjał syntaktyczny i kombinatoryczny (walencyjność) wyrazów (w każdym z wyodrębnionych sensów), podstawa: semantyka ramowa,

69 FrameNet Założenia semantyki ramowej FrameNet Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Przykład: BUY RAMKI FrameNet: potencjał syntaktyczny i kombinatoryczny (walencyjność) wyrazów (w każdym z wyodrębnionych sensów), podstawa: semantyka ramowa, oznakowane składniowo i semantycznie przykłady z korpusu,

70 FrameNet Założenia semantyki ramowej FrameNet Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Przykład: BUY RAMKI FrameNet: potencjał syntaktyczny i kombinatoryczny (walencyjność) wyrazów (w każdym z wyodrębnionych sensów), podstawa: semantyka ramowa, oznakowane składniowo i semantycznie przykłady z korpusu, publicznie dostępny zasób ( jednostek, 825 ram, przykładów).

71 Założenia semantyki ramowej FrameNet Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Przykład: BUY RAMKI Buyer Rate Subj/I-obj (TO) Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Goods D-obj Commercial transaction FOR, BY BY Unit Subj/I-obj (TO/FROM) Seller Means FOR Money

72 Przykład: BUY Założenia semantyki ramowej FrameNet Przykład: COMMERCIAL TRANSACTION Lee BOUGHT a textbook from Abby. Przykład: BUY RAMKI Sam BOUGHT the car for $12,000. Jon RENTED a car for twenty dollars a day.

73 Założenia semantyki ramowej RAMKI Rygorystyczna aplikacja metodologii kognitywno-interpretacyjnej FrameNet RAMKI Przykład: KUPIĆ RAMKI w Internecie RAMKI to: 200 jednostek czasownikowych, klasyfikacja czasowników wg własności składniowych, semantycznych (i pragmatycznych) powierzchniowe własności walencyjne, spis ról realizowanych przez poszczególne elementy ramy, schematyczny opis sytuacji (scenariusz), oznakowane przykład z korpusu.

74 Przykład: KUPIĆ Założenia semantyki ramowej FrameNet RAMKI Przykład: KUPIĆ RAMKI w Internecie KUPIĆ rama: Commerce glosa: schematy: 2.2 (Acc, od Gen) przykłady: Domy Towarowe Centrum SA Buyer Subj kupiły Verb za 110 mln zł Money Lu0 od Gminy Warszawa Centrum Seller Obj0 budynki Galerii Goods Obj1 Pełny przykład:

75 RAMKI w Internecie Założenia semantyki ramowej FrameNet RAMKI Przykład: KUPIĆ RAMKI w Internecie Strona projektu:

76 Podsumowanie Podsumowanie Bibliografia Sieci semantyczne to: nowy typ słownika,

77 Podsumowanie Podsumowanie Bibliografia Sieci semantyczne to: nowy typ słownika, ontologia,

78 Podsumowanie Podsumowanie Bibliografia Sieci semantyczne to: nowy typ słownika, ontologia, zasoby przydatne w tłumaczeniu maszynowym,

79 Podsumowanie Podsumowanie Bibliografia Sieci semantyczne to: nowy typ słownika, ontologia, zasoby przydatne w tłumaczeniu maszynowym, zasoby przydatne w ekstrakcji danych,

80 Podsumowanie Podsumowanie Bibliografia Sieci semantyczne to: nowy typ słownika, ontologia, zasoby przydatne w tłumaczeniu maszynowym, zasoby przydatne w ekstrakcji danych, zasoby do lingwistycznych badań kontrastywnych.

81 Podsumowanie Bibliografia Dziękujemy Państwu za uwagę!

82 Podsumowanie Communicator Adressee Reason Subj Bibliografia Dziękuje my Państwu za uwagę! Obj synon. Bóg zapłać, dzięki, piękne dzięki, duża buźka anton. hipo/hiper. tytuł grzecznościowy hipo/hiper. koncentracja, skupienie anton. synon. proszę tytuł hipo/hiper. nazwa nieuwaga

83 Podsumowanie Bibliografia Bibliografia Encyklopedia językoznawstwa ogólnego pod red. K. Polańskiego, Warszawa Inny słownik języka polskiego pod red. M. Bańko, Warszawa Ch. Fellbaum (red.), WordNet An Electronic Lexical Database, MIT Press Ch. J. Fillmore, Frame semantics, [w:] Linguistics in the Morning Calm, Seoul 1982, s Ch. J. Fillmore i B. T. S. Atkins, Towards a frame-based organization of the lexicon: The semantics of RISK and its neighbors, [w:] Frames, Fields, and Contrast: New Essays in Semantics and Lexical Organization pod red. A. Lehrera i E. Kittaya Hillsdale 1992, s G. A. Miller, Nouns in WordNet: a lexical inheritance system, International Journal of Lexicography 3 (4), 1990,s M. P. Roget, Thesaurus, London R. Zawiliński, Dobór wyrazów. Słownik wyrazów bliskoznacznych i jednoznacznych. Do praktycznego użytku ułożył Roman Zawiliński, redaktor Poradnika Językowego, Kraków 1926.