Pokonywać granice poprzez wspólne inwestowanie w przyszłość

Transkrypt

1 nr 01/2012 Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia Pokonywać granice poprzez wspólne inwestowanie w przyszłość W numerze: 1. Co nowego w Programie? 2. Aktualny stan wdrażania Programu. 3. Jakie są zadania opiekuna Programu w Komisji Europejskiej Pana Marcina Wójcika? 4. Plany Komisji Europejskiej w związku z nową perspektywą fi nansową w latach Praktyczne porady z zakresu promocji. 6. Przykłady realizowanych projektów. 7. Czy wiecie, że? Z nadejściem wiosny chciałabym zaprosić Państwa do lektury pierwszego w tym roku newslettera Programu. Znajdują się w nim informacje na temat wyników ostatniego posiedzenia Komitetu Monitorującego, które odbyło się w Friedland w dniu 6 marca 2012 r. oraz dane na temat wdrażania Programu. Szczególnie zachęcam do zapoznania się z materiałem przygotowanym przez przedstawiciela Komisji Europejskiej na temat roli Dyrekcji Generalnej do spraw Polityki Regionalnej w naszym Programie oraz planów Komisji co do nowej perspektywy fi nansowej. Zapraszam także do zaznajomienia się z praktycznymi poradami dotyczącymi sposobów promowania realizowanych projektów. W newsletter nie zabrakło także przykładów realizowanych w Programie projektów oraz ciekawostek z lubusko-brandenburskiego pogranicza. Sylwia Pędzińska Kierownik Wspólnego Sekretariatu Technicznego

2 1. Co nowego w Programie? XI posiedzenie Komitetu Monitorującego W dniu 6 marca 2012 r. w Friedland odbyło się XI. posiedzenie wspólnego polsko-niemieckiego Komitetu Monitorującego Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia Komitet Monitorujący podjął decyzję o udzieleniu wsparcia dla 3 projektów na łączną kwotę dofi nansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 6,2 miliona Euro (w tym jeden z listy rezerwowej). Komitet odroczył trzy projekty na następne posiedzenie, natomiast jeden projekt otrzymał decyzję negatywną Lista projektów zatwierdzonych przez Komitet wraz z wnioskowanymi wartościami EFRR dla tych projektów oraz zaktualizowana lista rezerwowa projektów znajdują się na stronie internetowej Programu: fot.: Burmistrz Miasta Friedland - Pan Thomas Hähle witający członków Komitetu Monitorującego na posiedzeniu w Friedland, źródło: archiwum WST fot.: Członkowie Komitetu Monitorującego podczas posiedzenia w Friedland, źródło: archiwum WST 2

3 2. Aktualny stan wdrażania Programu Decyzje Komitetu Monitorującego podjęte na XI. posiedzeniu miały wpływ na wykorzystanie środków w Programie, zwłaszcza w priorytecie 2 Programu. Łącznie po niniejszym Komitecie w ramach Programu zatwierdzono 80 projektów, na łączną wartość ponad 109 milionów Euro, co stanowi 93% alokacji Programu przeznaczonej na priorytety 1-3. Miliony 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Poniższy wykres przedstawia aktualny stan wykorzystania środków w Programie w podziale na priorytety ,05 109,30 69,51 69,51 12,15 12,12 35,39 27,68 Priorytet 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Wartość zatwierdzonych przez KM wniosków w stosunku do alokacji Programu w podziale na priorytety 1-3 Wykres nr 1 przedstawia wartości szacunkowe obliczone przez Wspólny Sekretariat Techniczny po uwzględnieniu oszczędności wygenerowanych w realizowanych i zakończonych projektach. Jak wynika z powyższego wykresu wolne środki w Programie pozostały jedynie w priorytecie 2 oraz 3. Środki w priorytecie 3 zostały jednak zarezerwowane na wdrożenie drugiej edycji projektów parasolowych, dzięki którym możliwa jest realizacja Funduszu Małych Projektów i Projektów Sieciowych w latach W ramach Programu podpisano również kolejne umowy o dofi nansowanie. Na dzień 24 kwietna br. jest ich już 59, na łączną wartość ponad 72 milionów EUR z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wykres poniżej przedstawia ilość i wartość podpisanych umów o dofi nansowanie w podziale na priorytety ,86 EUR ,89 EUR ,14 EUR Priorytet 1 (34) Priorytet 2 (12) Priorytet 3 (13) Ilość i wartość podpisanych w ramach Programu umów o dofi nansowanie w podziale na priorytety 1-3. Wartość zakontraktowanych w Programie środków wpływa na ilość składanych przez benefi cjentów raportów z postępu realizacji projektów, a tym samym na wysokość przekazywanych refundacji. Według stanu na dzień 19 marca 2012 Instytucja Zarządzająca przekazała benefi cjentom środki w wysokości ,22 EUR (stan na r.) Z powyższych danych wynika, iż Program wdrażany jest efektywnie. Wskazują na to m.in. ilość i wartość zatwierdzonych projektów, podpisane umowy o dofi nansowanie oraz przekazane refundacje na konta benefi cjentów. Można przypuszczać, iż w najbliższych miesiącach będą podpisywane kolejne umowy o dofinansowanie, przygotowywane raporty z postępu realizacji projektów oraz przekazywane refundacje, które spowodują kolejny postęp realizacji Programu. Rok 2013 zapowiada się bardzo pracowicie, zwłaszcza jeżeli chodzi o ilość środków, jaka ma być przekazywana benefi cjentom. Warto wiedzieć, że jeżeli w Państwa projektach pojawią się wysokie wydatki potwierdzone opłaconymi fakturami, można zwrócić się do WST z prośbą o możliwość złożenia raportu dodatkowego, tzw. nieregularnego, który umożliwi wcześniejszą certyfi kację ww. wydatków. 3

4 3. Jakie są zadania opiekuna Programu w Komisji Europejskiej Pana Marcina Wójcika? Pan Marcin Wójcik jest urzędnikiem Komisji Europejskiej odpowiedzialnym w Dyrekcji Generalnej do spraw Polityki Regionalnej za 10 programów operacyjnych, w tym za Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia fot.: Marcin Wójcik, Komisja Europejska Dyrekcja Generalna do spraw Polityki Regionalnej, źródło: archiwum WST Podstawowym zadaniem Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej jest wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej regionów i państw członkowskich Unii Europejskiej. Polityka spójności skupia się na trzech głównych celach: Konwergencji, Konkurencyjność i Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT). Celem EWT jest wzmacnianie współpracy transgranicznej poprzez wspólne inicjatywy lokalne i regionalne; wspieranie współpracy międzynarodowej; umacnianie współpracy międzyregionalnej oraz wymianę doświadczeń. Komponent A, czyli część dotycząca współpracy transgranicznej, obejmuje ponad 70% środków przeznaczonych na wspieranie EWT w latach , to jest około 5,4 mld euro pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,. W ramach swoich zadań pan Wójcik, jako przedstawiciel Komisji Europejskiej, jest zaangażowany we wszystkie etapy życia programów: począwszy od ich przygotowania, poprzez negocjacje ich treści, wdrażanie i wreszcie zamykanie. Należy zauważyć, iż w związku z faktem, iż okresy programowania nachodzą na siebie, w tym samym czasie mogą następować czynności dotyczące przygotowania nowej perspektywy, wdrażania bieżącego programu i zamykania starej perspektywy, przy czym natężenie prac związanych z tymi etapami w poszczególnych latach może przejawiać się z różną intensywnością. W chwili obecnej uwaga jest przede wszystkim skoncentrowana na wdrażaniu programów. Pan Wójcik nadzoruje proces wdrażania programu operacyjnego uczestnicząc w posiedzeniach komitetów monitorujących lub innych gremiów. Przedstawiciel Komisji nie bierze udziału w głosowaniach, natomiast może występować z głosem doradczym, przykładowo dzieląc się doświadczeniem z innych programów operacyjnych; ostrzegając przed zagrożeniem utraty środków; proponując rozwiązania powstałych sporów; przedstawiając swoją opinię na temat rozpatrywanych projektów; bądź tez wskazując na zaistniałe problemy prawne. Przedstawiciel Komisji Europejskiej monitoruje stan wdrażania nie tylko uczestnicząc w posiedzeniach komitetów, lecz także analizując raporty lub ewaluacje rożnych aspektów programu sporządzane przez instytucję zarządzającą. Szczególnym instrumentem są raporty roczne, gdyż nienadesłanie tego dokumentu w terminie, względnie niespełnienie wymogów wynikających z rozporządzenia skutkuje wstrzymaniem płatności na rzecz programu przez Komisję Europejską. Pan Wójcik w ramach swoich obowiązków służbowych rozpatruje również wnioski o płatności okresowe i oraz we współpracy z innymi Dyrekcjami Generalnymi wnioski o modyfi kacje programów operacyjnych oraz przygotowuje treść modyfikacji decyzji Komisji. Tekst: Marcin Wójcik, DG Regional Policy 4

5 4. Plany Komisji Europejskiej w związku z nową perspektywą finansową w latach Komisja Europejska dostrzegając kluczowe znaczenie EWT w procesie integracji europejskiej zaproponowała w czerwcu 2011 roku w propozycji nowych ram fi nansowych dalsze znaczące zwiększenie alokacji do blisko 12 miliardów euro, z czego zdecydowana większość zostanie przeznaczona na programy współpracy transgranicznej. W październiku 2011 roku Komisja Europejska przedstawiła pakiet projektów rozporządzeń na nową perspektywę fi nansową. Jedną z kluczowych zmian jest przygotowanie odrębnego rozporządzenia dotyczącego EWT, które lepiej uwzględnienia jej specyfi kę i potwierdza wagę, jaką Komisja do niej przykłada. Jednocześnie zasadnicze założenia reformy polityki spójności nadal znajdują zastosowanie w przypadku EWT (np: powiązanie ze strategią Europa 2020, koncentracja tematyczna, zorientowanie na wyniki). Przedstawiony pakiet legislacyjny przewiduje daleko idącą koncentrację priorytetów. Komisja Europejska zaproponowała, by w ramach programów można było wybrać ograniczoną liczbę priorytetów z wykazu tematycznego wraz z odpowiednimi priorytetami inwestycyjnymi. Ponadto kryteria wyboru zostały określone w sposób bardziej rygorystyczny, tak by zagwarantować przeznaczanie środków na rzeczywiście wspólne działania. Uproszczone zostały również warunki realizacji programów. Zmniejszono liczbę instytucji zaangażowanych we wdrażanie i dookreślono ich role i obowiązki. Wymagania dotyczące treści programów współpracy zostały doprecyzowane w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych. Zdefi niowane zostały wspólne wskaźniki, aby móc lepiej uchwycić zmiany zachodzące na obszarze objętym wsparciem wskutek realizacji programu. Projekt rozporządzenia przewiduje również większą harmonizację przepisów. Zasady kwalifi kowalności zostaną ustalone na szczeblu UE lub przez komitet monitorujący dla programu, jako całości. Przepisy krajowe będą miały zastosowanie tylko w przypadku braku takich zasad. Ułatwi to wspólne podejście do kontroli i audytów. Ponadto przedłużenie terminu zastosowania zasady umarzania (n+3), wprowadzenie przepisów szczególnych odnośnie do stosowania zasad pomocy publicznej oraz przeliczania walut krajowych na euro przyczyni się do dalszego ułatwienia wdrażania programu. Tekst: Marcin Wójcik, DG Regional Policy 5

6 5. Praktyczne porady z zakresu promocji Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom benefi cjentów przygotowaliśmy 10 praktycznych porad z zakresu promocji projektów. Mamy nadzieję, iż będą Państwu pomocne i zainspirują Państwa do nowych innowacyjnych działań promocyjnych, dzięki którym Państwa projekt będzie dobrze rozpoznawalny. 1. Wypisz proste informacje o swoim projekcie i przekonsultuj je z zespołem projektu. Postaraj się oprzeć komunikaty informacyjne na niniejszych uzgodnieniach. Stale pracuj nad ich doskonaleniem. 2. Stwórz rozdzielnik prasowy lokalnej prasy i na bieżąco wysyłaj notatki prasowe związane z realizacją projektu. Pamiętaj, by we wszystkich materiałach przekazywanych do mediów (artykuły, audycje, wywiady dotyczące projektu) pojawiały się co najmniej logo i nazwa Programu. 3. Staraj się przygotowywać notatki prasowe w prostym, nieurzędowym języku. Notatka powinna być skoncentrowana na efektach projektu, np.: powstanie nowe przedszkole, gdzie będą się uczyć polskie i niemieckie dzieci. 4. Postaraj się by strona www projektu była ciekawa i atrakcyjna. Pamiętaj, by na stronie znalazł się logotyp Programu, flaga Unii Europejskiej i informacja o współfinansowaniu ze środków Unii Europejskiej. 5. Twórz dokumentację fotograficzną galerię projektu i zamieść ja na stronie www projektu. 6. Pokaż, że projekt żyje - na koniec każdego roku realizacji projektu przedstawiaj na stronie www krótkie posumowanie projektu obejmujące np.: liczba spotkań, liczba osób, które uczestniczyły w projekcie, krótka ocena efektów projektu. 7. Postaraj się osobiście spotykać z przedstawicielami mediów. Łatwiej Ci będzie rozmawiać z dziennikarzami, których już poznałeś. 8. Jeżeli masz taką możliwość, utwórz konto projektu na jednym z portali społecznościowych, np. Facebook czy Twitter. Dbaj o aktualizację wpisów i ich atrakcyjność dla grupy, do której chcesz dotrzeć. 9. Zorganizuj Dni Drzwi Otwartych projektu i zaproś użytkowników projektu. 10. Bądź otwarty na nowe pomysły i nie bój się wprowadzać innowacji. Pamiętaj, że działania promocyjne nie muszą angażować wysokich nakładów. Zasady dobrej promocji projektów zainspirowane zostały poradami dla projektów realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 6

7 6. Przykłady realizowanych projektów Polsko Niemieckie Centrum Spotkań we wsi Podlegórz Projekt był realizowany przez Gminę Trzebiechów, Amt Schenkendöbern oraz Parafi ę p.w. Chrystusa Króla w Smolnie Wielkim. Projekt miał na celu renowację i modernizację polsko-niemieckiego Centrum Spotkań we wsi Podlegórz. Tym samym powstała świetlica integracyjna i kawiarenka internetowa służącej spotkaniom młodzieży polskiej i niemieckiej. Wybudowano także boiska do piłki nożnej, siatkowej i plażowej oraz plac zabaw. W projekcie zaplanowano także cykliczne wydarzenia łączce ze sobą zmagania sportowe i strażackie oraz imprezy integracyjne i kulturalne. Umowa dla projektu została podpisana w dniu 27 kwietnia 2010 r. Projekt otrzymał dofi nansowanie w wysokości ,65 EUR z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. fot.:polsko Niemieckie Centrum Spotkań we wsi Podlegórz, źródło: archiwum benefi cjenta Ciepło z biomasy rodzimej Realizacja projektu umożliwi uniwersytetowi w Cottbus (BTU Cottbus) oraz polskiemu partnerowi - Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej (PWSZ) w Sulechowie poszukiwanie możliwości wytwarzania ciepła dla małych i średnich urządzeń grzewczych ( kw). Partnerzy projektu wyszli z założenia, że alternatywą dla drogiej ropy i gazu, a także dość drogiego peletu z drewna, może być pelet wytwarzany z biomasy siana, słomy lub innych tego typu odpadów powstałych w gospodarstwach rolnych. Projekt zakłada przygotowanie takiej biomasy do produkcji peletu lub brykietu, które będzie można stosować w technicznych urządzeniach spalających. Następnie partnerzy projektu opracują kocioł lub palnik, które przetworzą biomasę w ciepło. Na zakończenie w 4 miejscach w Niemczech i Polsce zostanie przeprowadzony test, mający na celu praktyczne sprawdzenie przydatności tego peletu/brykietu. Ważnym aspektem projektu jest także ścisła współpracy naukowa i technologiczna pomiędzy naukowcami z BTU Cottbus i PWSZ Sulechów oraz regularna wymiana myśli i doświadczeń. Wszystkie wyniki badań będą udostępnione poprzez platformę internetową, a także przedstawiane na konferencjach i w czasopismach naukowych. W ramach projektu powstanie także koncepcja wykorzystania biomasy w zakresie działalności warsztatów inwalidzkich. Umowa dla projektu została podpisana w dniu 24 lutego 2012 r. Projekt otrzymał dofi nansowanie w wysokości 790 tys. euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. 7

8 TRANSgraniczny MechaTRONIK nauka bez granic w regionie przygranicznym Projekt realizowany przez bbw Bildungszentrum we Frankfurcie nad Odrą oraz miasto Zielona Góra za pośrednictwem Zespołu Szkół Technicznych im. M. Kopernika w Zielonej Górze zakłada przygotowanie młodzieży z Kraju Związkowego Brandenburgia i województwa lubuskiego do zawodu mechatronika, elektryka, mechanika przemysłowego oraz ślusarza konstrukcyjnego. W ramach projektu zostały opracowane moduły nauczania dla praktyk zawodowych. Głównym aspektem projektu są jednak polsko-niemieckie spotkania młodzieży, w szczególności wspólne praktyki zawodowe i spotkania międzykulturowe. W czasie praktyk młodzież wspólnie uczy się, pracuje, rozwiązuje zadania, wymienia doświadczenia oraz poznaje nowe techniki i technologie. Umowa dla projektu została podpisana w dniu r. Projekt otrzymał dofi - nansowanie w wysokości ,90 EUR z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. fot.: Uczestniczy projektu Transtronik podczas zajęć, źródło: archiwum benefi cjenta fot.: Uczestniczy projektu Transtronik podczas zajęć, źródło: archiwum benefi cjenta 8

9 7. Czy wiecie, że? Czy wiecie, że zmiany demografi czne będą wywierać wpływ także na Brandenburgię i Lubuskie, a tym samym na obszar wsparcia Programu? W polityce, gospodarce, a także w prasie mówi się w ostatnim czasie coraz więcej o przemianach demografi cznych. Pojęcie to opisuje tendencje w rozwoju ludności i pokazuje m. in. zmiany dotyczące wieku danego społeczeństwa. W Kraju Związkowym Brandenburgia w roku 2010 było łącznie mieszkańców. Na niemieckiej części obszaru wsparcia Programu (Powiaty Spree-Neiße, Märkisch-Oderland, Oder-Spree oraz wolne Miasta Cottbus i Frankfurt nad Odrą) było ich odpowiednio Stosunek dzieci i młodzieży do ogólnej liczby mieszkańców Brandenburgii wynosił 13,5%, natomiast liczba osób w wieku emerytalnych osiągnęła wartość 22,5%. Średni wiek osoby zamieszkującej Brandenburgię wskazano na 45,8 lat. Z prognoz Urzędu Statystycznego Berlin- Brandenburg wynika, iż w kolejnych latach dojdzie do dalszego zmniejszenia liczby ludności i podwyższenia wieku mieszkańców. Tym samym szacuje się, iż liczba ludności w Brandenburgii w roku 2013 wyniesie mieszkańców. Tendencja ta dotknie znacząco niemiecką część obszaru wsparcia, ponieważ szacuje się, iż obecna liczba jej mieszkańców ma się zmniejszyć o 15,5%, do liczby Liczba dzieci i młodzieży w Brandenburgii ma spaść o 12,5 %, natomiast liczba osób w wieku emerytalnym ma wzrosnąć do 37,9 %. Średnia wieku mieszkańców ma dojść do 53,3 lat. Także te ogólne dla Brandenburgii dane z pewnością przełożą się na odpowiednie wartości dla niemieckiej części obszaru wsparcia. W województwie lubuskim widoczne są podobne tendencje. Te jednak nie są tak drastyczne, jeżeli chodzi o strukturę ludności w regionie. Po koniec 2010 r. w województwie lubuskim było mieszkańców. Z tego 13,6 % znajdowało się w wieku emerytalnym. Stosunek liczy dzieci i młodzieży w stosunku do całej liczby mieszkańców wynosił okrągłe 21%. Średni wiek mieszkańca oszacowano na 37,4 lata. Według badań Urzędu Statystycznego w Zielonej Górze obecny stan mieszkańców nie utrzyma się. Tym samym liczba mieszkańców województwa lubuskiego w 2035 roku ma wynosić , a liczba osób w wieku emerytalnym ma się podnieść do 26,5%. Liczba dzieci i młodzieży ma się zmniejszyć do 15,9%. Średni wiek mieszkańca województwa lubuskiego ma wynosić 47,8 lat. Wskazany rozwój demografi czny z pewnością będzie miał w przyszłości duży wpływ na warunki życia mieszkańców obszaru wsparcia. Tym samym także przyszły program operacyjny będzie musiał uwzględniać nową sytuację społeczno-gospodarczą wspólnego lubusko-brandenburskiego regionu. Może to spowodować, iż pojawi się więcej projektów związanych z rozwojem zasobów ludzkich. WSPÓLNY SEKRETARIAT TECHNICZNY Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia ś 9