Federacja MAZOWIA w 2011 roku Raport z badania organizacji członkowskich

Transkrypt

1 Federacja MAZOWIA w 2011 roku Raport z badania organizacji członkowskich Warszawa, październik 2012 r.

2 Federacja MAZOWIA to my organizacje członkowskie z całego regionu. Zróżnicowane pod względem wielkości, działające na rzecz wielu grup społecznych, animujące wydarzenia kulturalne, prowadzące edukację ekologiczną czy wspierające lokalne inicjatywy obywatelskie. Ile wiemy o sobie, czy znamy organizacje tworzące Federację? Jakie są najważniejsze obszary działań organizacji członkowskich? Jakie są ich zasoby finansowe i kadrowe? Jak przebiega współpraca z administracją publiczną? Jacy są inni partnerzy działań organizacji? Jak wypada Federacja na tle całego sektora pozarządowego? Jakie są oczekiwania organizacji wobec Federacji? W jaki sposób możemy się wspierać? Czym powinna się zająć Federacja w najbliższych latach? Co możemy zrobić wspólnie na rzecz Federacji? Odpowiedzi na te pytania udziela badanie organizacji członkowskich. Zapraszamy do poznania Federacji zapraszamy do lektury raportu! Zespół Federacji Marcin Górecki, Eliza Gryszko, Katarzyna Leśko-Loda, Małgorzata Majewska, Agata Pikuła, Paulina Sobieszuk, Katarzyna Szmit, Piotr Teisseyre, Beata Żabka, Bartłomiej Sawka (wolontariusz, grafik), Edyta Wodnicka (wolontariuszka, ankieterka) 2

3 SPIS TREŚCI 1. Podstawowe informacje o badaniu Charakterystyka działań organizacji członkowskich Obszary działań Zasoby kadrowe Finanse organizacji członkowskich Beneficjenci Otoczenie działań organizacji członkowskich Współpraca z administracja publiczną Współpraca finansowa Współpraca pozafinansowa Problemy we współpracy z administrację publiczną Współpraca z organizacjami pozarządowymi Inni partnerzy działań organizacji Federacja okiem swoich członków Ocena oferowanego wsparcia Ocena kanałów komunikacji Newsletter Strona internetowa Oczekiwania wobec Federacji Szkolenia Porady Działalność rzecznicza Korzyści z członkostwa Zalecenia dla dalszych działań Federacji Podsumowanie

4 1. Podstawowe informacje o badaniu Tegoroczne badanie organizacji członkowskich Federacji MAZOWIA było już 5 edycją. Po raz pierwszy przeprowadziliśmy ankiety w 2007 r. Tegoroczne badanie miało formę rozbudowanego kwestionariusza, który składał się z dziewięciu części: 1. Pracownicy, współpracownicy i wolontariusze podstawowe dane o tym, kto pracuje w i na rzecz organizacji, ilu wolontariuszy organizacje włączały w swoje działania, a także jaki był odsetek kobiet i mężczyzn wśród pracowników, współpracowników i wolontariuszy. 2. Finanse organizacji skąd organizacje czerpały środki na swoją działalność. 3. Beneficjenci i zasięg działań organizacji do kogo kierowane były projekty organizacji, kto z nich korzystał, a także jaki był zasięg terytorialny działań organizacji. 4. Współpraca z administracją publiczną interesowała nas współpraca finansowa i pozafinansowa, jej formy oraz ocena współpracy. 5. Współpraca z organizacjami pozarządowymi jakie były formy współpracy oraz jak przebiegała współpraca między organizacjami członkowskimi Federacji. 6. Inni partnerzy działań organizacji z kim jeszcze organizacja podejmowała współpracę? 7. Współpraca z biurem Federacji MAZOWIA z jakich form wsparcia oferowanych przez Federację korzystały organizacje, jak je oceniają i jak wyobrażają sobie przyszłe działania Federacji. 8. Podstawowe informacje o organizacji forma prawna, rok założenia, adres, skład zarządu, obszary działań. Projektując badanie, sięgnęliśmy do doświadczenia najlepszych Stowarzyszenia Klon/Jawor, które od lat regularnie diagnozuje kondycję trzeciego sektora w Polsce 1. W naszym kwestionariuszu wykorzystaliśmy klasyfikację obszarów działań organizacji oraz źródeł finansowania opracowaną przez Klon/Jawor. Niektóre pytania (część 1 2) dotyczyły spraw na tyle szczegółowych, że wymagały od naszych ankietowanych sięgnięcia po sprawozdanie finansowe lub inne dokumenty organizacji. Poprosiliśmy respondentów o przygotowanie tych zagadnień przed spotkaniem z ankieterem. Pozostałe dane o organizacji zbierane były w trakcie swobodnej rozmowy w siedzibie organizacji, w czasie której osoby przeprowadzające badanie pracownicy i wolontariuszka Federacji zapisywali odpowiedzi udzielane przez przedstawicieli organizacji członkowskich. Badanie odbywało się w okresie czerwiec sierpień 2012 r. Pytania dotyczyły zaś działalności organizacji w 2011 r. W badaniu wzięło udział 37 organizacji (18 stowarzyszeń, 18 fundacji i jedna kościelna osoba prawna). W tym okresie Federację tworzyło 41 organizacji. 1 Raporty z badań dostępne na: 4

5 2. Charakterystyka działań organizacji członkowskich Spektrum działań organizacji członkowskich jest bardzo szerokie, podobnie jak zróżnicowany jest poziom profesjonalizacji i wysokość środków, którymi dysponują. W tej części raportu prezentujemy zbiorowy portret Federacji MAZOWIA. Skupiamy się na określeniu obszarów działania, opisaniu zasobów kadrowych i finansowych organizacji członkowskich oraz charakteryzujemy beneficjentów ich działań Obszary działań Najczęściej, tj. osiem razy, wskazywanym głównym obszarem działalności organizacji członkowskich Federacji są usługi socjalne i pomoc społeczna. Jednocześnie dla 11 ankietowanych jest to jeden z kilku obszarów działania. Siedem organizacji jako główny obszar swojej działalności wskazało edukację i wychowanie, sześć ochronę zdrowia. Szczególnie pierwszy z nich wyjątkowo często, bo w 23 przypadkach, stanowił jeden z kilku obszarów działania. Należy zaznaczyć, że wybór jednego wiodącego obszaru działania był w wielu przypadkach problematyczny, bowiem większość organizacji członkowskich Federacji realizuje działania lokujące się na styku kilku obszarów, przede wszystkim usług socjalnych i pomocy społecznej, edukacji i wychowania oraz ochrony zdrowia. Działalność wspierająca inne organizacje pozarządowe, instytucje i inicjatywy obywatelskie w czterech przypadkach okazała się dominującym zajęciem organizacji członkowskich, zaś 11 z nich prowadzi taką działalność obok swoich głównych zadań. Cztery organizacje członkowskie nie odnalazły swego głównego obszaru zainteresowań wśród proponowanych w kwestionariuszu i swoją działalność opisało jako udzielanie wsparcia żywnościowego, działalność charytatywną, działania promujące i rozwijające wolontariat oraz wsparcie integracji społecznej. Wykres 1. Główne obszary działań organizacji. 5

6 MAZOWIA na tle trzeciego sektora Organizacje zrzeszone w Federacji MAZOWIA w dużej części zajmują się kwestiami usług socjalnych i pomocy społecznej (21% organizacji członkowskich). Badanie Stowarzyszenia Klon/Jawor z 2010 r. 2 dowodzi, że w tym obszarze działa tylko 7% organizacji w Polsce. Podobną sytuację można zauważyć w obszarze ochrony zdrowia: 16% organizacji należących do MAZOWII w porównaniu z 7% ogółu organizacji w kraju. Badanie Klon/Jawor ujawniło, że najmocniejszy jest obszar sportu, rekreacji i turystyki, działa w nim 36% organizacji. W przypadku Federacji jest to tylko 2% organizacji członkowskich. Odsetek organizacji zajmujących się kulturą i wychowaniem jest zbliżony w Federacji (14%) i w skali całego kraju (18%). Inne obszary działalności, takie jak ochrona środowiska, rynek pracy, czy rozwój lokalny, są przedmiotem aktywności niewielkiego odsetka organizacji w Federacji i w skali ogólnopolskiej. Podsumowując, na tle polskiego sektora pozarządowego Federację MAZOWIA charakteryzuje znacznie większa siła organizacji socjalnych oraz marginalne znaczenie organizacji działających w obszarze sportu, rekreacji i turystyki Zasoby kadrowe W 2011 r. ankietowane organizacje członkowskie Federacji zatrudniały w sumie ponad osób, z czego ponad dwie trzecie stanowiły kobiety; ta proporcja jest zachowana również w składzie zarządów zrzeszonych stowarzyszeń i fundacji. Mężczyźni szczególnie rzadko zatrudniani byli w oparciu o umowy o pracę i stanowili niewiele ponad 15% stałych pracowników ankietowanych organizacji. Kobiety dominowały również wśród wolontariuszy współpracujących stale (87%) bądź krótkoterminowo (66%) z organizacjami członkowskimi. Ogółem osób wspomagających wolontariacko organizacje członkowskie było w ubiegłym roku niemal 6 300, z czego ok stanowili wolontariusze akcyjni. MAZOWIA na tle trzeciego sektora Badanie Klon/Jawor wskazuje, że tylko co czwarta organizacja zatrudniała pracowników, a z 60% spośród nich podpisano umowę o pracę. Na tym tle Federacja MAZOWIA wypada znacznie bardziej profesjonalnie blisko 90% organizacji członkowskich miało pracowników, a w co trzeciej organizacji zawierano umowę o pracę. Nieco ponad dwie trzecie personelu stanowiły kobiety, jest to odsetek zbliżony do wyników badań ogólnopolskich (60%). Średnia liczba osób zasiadających w zarządach organizacji członkowskich nie odbiega od tej wartości w skali całego sektora pozarządowego, natomiast procent kobiet wśród członków zarządu to dla Federacji 68%, a dla Polski 42%. Organizacje członkowskie MAZOWII korzystają przeciętnie z 17-krotnie większej liczby wolontariuszy niż ogół organizacji pozarządowych przeciętnie 170 wobec 10 wolonatriuszy. Ponad 80% wolontariuszy organizacji członkowskich MAZOWII to kobiety, natomiast w skali kraju wielkość ta wynosi 59%. Podsumowując, w porównaniu do wyników badań ogólnopolskich znaczna większość organizacji członkowskich Federacji MAZOWIA zatrudniała odpłatnych pracowników i korzystała ze wsparcia wolontariuszy. Na wszystkich szczeblach kadrowych w organizacjach członkowskich zwraca uwagę wysoki udział kobiet. 2 J. Herbst, J. Przewłocka, Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych. Raport z badania 2010, Warszawa Źródło: civicpedia.ngo.pl/files/civicpedia.pl/public/raporty/podstawowefakty_2010.pdf 6

7 2.3. Finanse organizacji członkowskich Rozpiętość przychodów ankietowanych organizacji członkowskich jest niezwykle szeroka; organizacja o najniższych przychodach zanotowała w roku ubiegłym wpływy na poziomie ok PLN, zaś do kasy największej z nich wpłynęło ponad PLN. Tabela 1 ilustruje, jak w 2011 r. kształtowały się przychody badanych organizacji członkowskich z podziałem na sześć progów, które od stycznia 2013 r. będą stanowić podstawę do naliczania składek członkowskich. Widać wyraźnie, że najliczniej reprezentowane są organizacje o największych przychodach (przekraczających PLN), przy czym przychody dwóch organizacji przekraczają PLN. Jedynie w trzech przypadkach (warszawskiego i ciechanowskiego Banku Żywności oraz Fundacji Dzieci Niczyje) przychód rzeczowy stanowił istotną część całości przychodu. Tabela 1. Przychody organizacji członkowskich Federacji MAZOWIA w 2011 r. Wartość przychodu w PLN Liczba organizacji Procent Procent skumulowany Do ,7 2, ,5 16, ,8 27, ,2 43, ,6 64,9 Powyżej ,1 100,0 Średni przychód ankietowanych organizacji członkowskich Federacji wynosił w ubiegłym roku zł, zaś mediana zł (wartość przychodu, której nie osiąga i którą zarazem przewyższa jednakowa liczba organizacji). Potwierdza to przewagę organizacji największych, uwidaczniającą się w powyższej tabeli. Organizacje należące do Federacji czerpały przychody z wielu źródeł. Najwięcej z nich otrzymywało darowizny od osób fizycznych oraz dotacje ze źródeł rządowych i samorządowych. Blisko dwie trzecie członków MAZOWII otrzymywało wpłaty z 1% podatku od osób fizycznych. Zwracać może uwagę ograniczona liczba (mniej niż połowa) organizacji czerpiących przychody ze środków UE. Prawdopodobną barierą była złożoność przepisów, która zniechęcała organizacje do występowania o środki unijne. Na tę trudność respondenci zwracali uwagę w innej części badania. 7

8 Wykres 2. Źródła przychodów, procent organizacji pozyskujących środki z danego źródła. 8

9 MAZOWIA na tle trzeciego sektora Organizacje członkowskie MAZOWII cieszą się względnym dobrobytem, średnia ich przychodów wyniosła zł, podczas gdy przeciętne przychody organizacji pozarządowych w Polsce wynoszą tylko zł. Z badania Klon/Jawor wynika, że tylko 5% organizacji notuje dochody powyżej 1 mln zł, dla porównania prawie połowa organizacji członkowskich Federacji zanotowała dochód powyżej tego poziomu. Głównym źródłem przychodów członków Federacji są środki ze źródeł samorządowych i rządowych (73% i 78% organizacji), z diagnoz Klon/Jawor wynika natomiast, że odsetek organizacji korzystających z krajowych środków publicznych wynosił w 2009 roku 57% organizacji w Polsce. Podsumowując, organizacje członkowskie Federacji MAZOWIA na tle polskiego sektora pozarządowego charakteryzuje bardzo dobra kondycja finansowa. W tym porównaniu widać również, że źródłem przychodu członków MAZOWII w przeważającej części są środki publiczne Beneficjenci Kim było ponad osób beneficjentów działań organizacji członkowskich Federacji w 2011 r.? Ponad trzy czwarte spośród ankietowanych organizacji swoje działania kierowało do osób dorosłych, nieco mniej do młodzieży (27) i dzieci (25). Jedynie 14 z nich pracowało z seniorami. Organizacje nie dysponują dokładnymi danymi na temat płci odbiorców swoich działań. Ponad połowa ankietowanych organizacji kierowała swoją aktywność w stronę innych organizacji pozarządowych i instytucji publicznych, zaś co czwarta oddziaływała na sektor prywatny. Ankietowani równie często działali w skali powiatu, kilku powiatów, województwa i kraju, podczas gdy mniej popularne były działania na poziomie gminnym i ponadnarodowym. Wysokość przychodów organizacji nie miała znaczącego wpływu na zasięg działań. 9

10 3. Kontekst działań organizacji członkowskich Organizacje pozarządowe nie funkcjonują w próżni, dlatego oprócz charakterystyki zasobów kadrowych i finansowanych organizacji tworzących Federację MAZOWIA interesowali nas partnerzy ich działań administracja publiczna różnych szczebli, podmioty III sektora, zarówno organizacje członkowskie, jak i inne, a także grupy nieformalne, eksperci, media czy instytucje użyteczności publicznej. Z punktu widzenia celów i misji Federacji najważniejsza jest współpraca z administracją publiczną szczebla samorządowego i centralnego oraz z innymi organizacjami pozarządowymi Współpraca z administracja publiczną Na potrzeby badania wyróżniliśmy dwie główne kategorie współpracy z administracją publiczną o charakterze finansowym i pozafinansowym. W ramach drugiej z nich wyodrębniliśmy partnerstwo, patronat i wystawienie rekomendacji, wsparcie infrastrukturalne, np. użyczenie sali, sprzętu itp., pracę w grupach roboczych, ciałach dialogu i doradczych, udział w konsultacjach, a także kategorię pozwalającą na podanie innych, niewymienionych form współpracy. W badaniu uwzględniliśmy samorząd gminny, samorząd powiatowy, samorząd regionalny (Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego), Mazowiecki Urząd Wojewódzki, rząd i instytucje państwowe szczebla centralnego. Współpraca finansowa 89% organizacji członkowskich (32 organizacje), które wzięły udział w tegorocznym badaniu, podejmowało w 2011 r. współpracę finansową z administracją różnych szczebli. Organizacje najczęściej sięgają po środki ze szczebli najniższego i najwyższego, czyli samorządu gminnego (65%), a także rządu oraz instytucji państwowych szczebla centralnego (62%). Wykres 3. Współpraca finansowa z administracją różnego szczebla. 10

11 Współpraca pozafinansowa Znakomita większość organizacji (33 organizacje, tj. 92%) podejmowało w 2011 r. współpracę pozafinansową z administracją publiczną różnego szczebla. Dane dotyczące tego, z jakim szczeblem administracji publicznej współpracujemy najchętniej, są bardzo zbliżone do tych dotyczących współpracy finansowej. Wykres 4. Współpraca pozafinansowa z administracją różnego szczebla. We współpracy pozafinansowej z samorządem gminnym, którą podejmuje 76% organizacji członkowskich, najczęściej wykorzystujemy pracę w grupach roboczych, ciałach dialogu i doradczych (64%) i możliwość wystawienia patronatu lub rekomendacji (61%), na kolejnym miejscu znalazł się udział w konsultacjach (54%), partnerstwo i wsparcie infrastrukturalne po 36%. Nieco ponad połowa, tj. 57% organizacji, współpracuje pozafinansowo z samorządem powiatowym. Współpraca polega dla nas przede wszystkim na pracy w grupach roboczych i udziale w konsultacjach (po 71%), możliwości uzyskania patronatu i rekomendacji (62%), a już tylko co trzecia organizacja deklaruje wykorzystanie wsparcia infrastrukturalnego i współpracę w ramach partnerstwa. Z samorządem regionalnym współpracujemy rzadziej (35%), a nasza współpraca polega przede wszystkim na udziale w konsultacjach (70%). W grupach roboczych z samorządem regionalnym współpracuje tylko 38,5% organizacji, co trzecia z nich wykorzystuje możliwość otrzymania patronatu lub rekomendacji. Po jednej organizacji skorzystało w ubiegłym roku z możliwości partnerstwa i wsparcia infrastrukturalnego. Na identycznym poziomie plasuje się współpraca z urzędem wojewódzkim (35% organizacji), z czego blisko dwie trzecie z nich otrzymało patronat i rekomendacje, nieco ponad połowa wsparcie infrastrukturalne, a mniej niż połowa podjęła pracę w ramach grup roboczych i konsultacji. Tylko 2 organizacje weszły z urzędem wojewódzkim w partnerstwo. Z rządem i instytucjami państwowymi szczebla centralnego współpracowała blisko połowa organizacji, najczęściej poprzez udział w konsultacjach (56%), korzystanie z patronatów i rekomendacji (19%), udział w grupach roboczych, ciałach dialogu i doradczych (13%). Z partnerstwa i wsparcia infrastrukturalnego skorzystało 11% organizacji. 11

12 W przypadku współpracy ze wszystkimi szczeblami samorządu w kategorii inne pojawiły się szkolenia zarówno organizowane dla przedstawicieli organizacji pozarządowych, jak i te, w których to organizacje szkoliły urzędników. Wykres 5. Formy współpracy pozafinansowej z administracją publiczną różnego szczebla. 61% 62% 62% 54% 64% 71% 71% 54% 69% 56% 46% 46% 36% 29% 31% 39% 36% 33% 38% 28% 22% 22% 15% 8% 8% partnerstwo patronat i wystawianie rekomendacji wsparcie infrastrukturalne, np. użyczenie sali, sprzętu praca w grupach roboczych, ciałach dialogu i doradczych udział w konsultacjach samorząd gminny samorząd powiatowy samorząd regionalny (urząd marszałkowski) urząd wojewódzki rząd i instytucje szczebla centralnego Podsumowując, znakomita większość organizacji członkowskich Federacji MAZOWIA podejmuje współpracę z administracją publiczną różnych szczebli, zarówno w postaci finansowej, jak i pozafinansowej Problemy we współpracy z administrację publiczną W trakcie realizacji badania okazało się, że pytanie Czy jest coś, co można byłoby poprawić w przebiegu współpracy finansowej i pozafinansowej z administracją publiczną szczebla samorządowego i centralnego? wywołuje ożywioną reakcję przedstawicieli organizacji członkowskich. Dla Federacji są to niezmiernie ważne informacje, które zachęcają do podejmowania działań rzeczniczych. Pod uwagę brane były głosy odnoszące się do współpracy z administracją różnych szczebli, a także dotyczące poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego. Swoją opinię wyrazili przedstawiciele 33 organizacji biorących udział w badaniu. Większość zebranych uwag dotyczyła ogólnych problemów we współpracy z administracją. Głosy o zbyt dużej biurokracji pojawiły się w wielu wypowiedziach. Uwagi aż 14 osób dotyczyły m.in. procedur konkursowych są one trudne i zbyt złożone, zdaniem respondentów wymagają uproszczenia. Ocena wniosków powinna być ujednolicona i bardziej przejrzysta, w przeciwnym razie można odnieść wrażenie, że konkursy są ustawiane. Brakuje szybkiego przepływu informacji, wnioski rozpatrywane są długo, administracja nie dotrzymuje terminów. Konkursy ogłaszane są zbyt późno, co nie pozwala na zapewnienie ciągłości działań. Brakuje konkursów związanych z ochroną środowiska i edukacją ekologiczną, a także systemowych środków na działania podejmowane przez organizacje infrastrukturalne. Urzędy mało elastycznie podchodzą do realizacji umów, a poziom kontroli przy ich realizacji odbierany jest przez NGO-sy jako zbyt wysoki. Oczywiście pojawiły się też uwagi dotyczące konieczności zwiększania środków przekazywanych sektorowi pozarządowemu. Zdaniem ankietowanych urzędy nie są otwarte na wspólne planowanie z sektorem pozarządowym: organizacje powinny współtworzyć, a nie konsultować konkretne rozwiązania. Organizacje mają większe niż urzędnicy kompetencje, lepiej znają się na swoich obszarach zainteresowania, dlatego powinny mieć możliwość tworzenia programów i strategii. Wpływ na decyzje władz poprzez np. udział w konsultacjach jest jedynie 12

13 pozorny. Choć relacje powinny mieć charakter partnerski, urzędnicy nie wykazują zainteresowania potrzebami organizacji, brakuje efektywnego przepływu informacji z naciskiem na przekazywanie informacji zwrotnych organizacjom, a także kompetencji pracownicy urzędów często się zmieniają, nie mają merytorycznej wiedzy lub nie chcą korzystać z doświadczeń trzeciego sektora. Urzędnicy w relacjach z organizacjami często nie mogą także wypracować spójnej interpretacji przepisów i różnią się co do ich oceny. Pojawiały się również głosy dotyczące spychologii urzędników, interpretowania prawa na niekorzyść organizacji, jak również tego, że zbyt wiele zależy od decyzji pracowników urzędów. Według przedstawicieli organizacji brakuje też pełnomocników, którzy byliby nie tylko na papierze. Powinni oni wspierać organizacje w kwestiach formalnych, prawnych i administracyjnych. Kolejnym zidentyfikowanym problemem jest sprawozdawczość i brak umiejętności sięgania po rozwiązania sprawdzone w innych samorządach. W uwagach do współpracy z administracją różnego szczebla pojawił się też wątek dotyczący sytuacji osób niepełnosprawnych. Brakuje rozwiązań systemowych w zakresie zatrudniania tych osób w administracji publicznej, ale też doradztwa i rzecznictwa. Brakuje ujednoliconej polityki, strategii i wizji spójnego działania. Problem stanowią także ograniczone środki. Szczegółowe uwagi odnosiły się do współpracy z Urzędem Miasta Stołecznego Warszawy, Urzędem Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego oraz Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim i były bardzo zbliżone do tych na poziomie ogólnym. Oceniając współpracę ze stołecznymi urzędnikami, sygnalizowano konieczność wprowadzenia kart oceny w procedurach konkursowych. Komisje Dialogu Społecznego przez dwóch respondentów zostały określone jako pic na wodę i bicie piany. Odnośnie do współpracy z urzędem marszałkowskim i wojewódzkim wskazywano, że w relacjach z nimi brakuje partnerstwa, a organizacje traktowane są jak klienci. Podsumowując, w opinii reprezentantów organizacji członkowskich największym problemem we współpracy z administracją publiczną są procedury konkursowe, które wymagają uproszczenia. Konkursy powinny być ogłaszane na tyle wcześnie, aby umożliwić ciągłość działań organizacji korzystających z dotacji. Podejście urzędów do projektów realizowanych przez trzeci sektor jest też zbyt mało elastyczne. W relacjach samorząd organizacje negatywnym zjawiskiem jest także pomijanie NGO-sów w procesach planowania strategicznego oraz brak mechanizmów zapewniających organizacjom rzeczywisty wpływ na decyzje władz, np. poprzez udział w konsultacjach. Problemem jest także brak pełnomocników, którzy w ramach swoich podstawowych obowiązków służbowych angażowaliby się we współpracę z podmiotami pozarządowymi Współpraca z organizacjami pozarządowymi Współpracę z innymi podmiotami III sektora organizacje podejmują równie chętnie, jak współpracę z administracją publiczną. W ubiegłym roku 92% respondentów deklarowało współpracę z innymi organizacjami, a 70% zadeklarowało współpracę z organizacjami członkowskimi Federacji. We wskazaniach pojawiło się w sumie 25 organizacji należących do MAZOWII, przy czym najczęściej wskazywane były: Stowarzyszenie BORIS (8 razy), Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu, Fundacja Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo i Bank Żywności SOS w Warszawie (po 7 razy) oraz Fundacja TUS i Fundacja Synapsis (po 5 razy). We współpracy z innymi organizacjami pozarządowymi członkowie MAZOWII najczęściej wykorzystują wymianę informacji i promocję (81%), współpracę merytoryczną (73%), a także współpracę projektową oraz pracę w ciałach dialogu (po 62,2%). 13

14 Wykres 6. Formy współpracy z innymi organizacjami pozarządowymi. Wyłaniający się z powyższych danych obraz współpracy wewnątrz III sektora może napawać optymizmem. Wydaje się jednak, że kontakty wewnątrz Federacji nie są szczególnie intensywne Inni partnerzy działań organizacji Współpracę z jakimi innymi partnerami deklarują przedstawiciele organizacji członkowskich MAZOWII? W przypadku większości kategorii poziom współpracy utrzymuje się powyżej 50%, niższe wskazanie uzyskały tylko media ogólnokrajowe (46%). Najczęściej podejmujemy współpracę z instytucjami użyteczności publicznej i mediami lokalnymi (po 84%), ze społecznościami lokalnymi i grupami nieformalnymi (78%) oraz środowiskiem biznesu (70%). Wykres 7. Partnerzy działań organizacji. 14

15 4. Federacja okiem swoich członków 4.1. Ocena oferowanego wsparcia Zdecydowana większość organizacji uczestniczących w badaniu (70%) deklaruje korzystanie ze wsparcia oferowanego przez biuro Federacji. Respondentów poproszono o ocenę wsparcia według 5-stopniowej skali, przy czym 1 oznaczało najniższą ocenę, a 5 najwyższą. W raporcie przedstawiono średnie wartości oceny. Respondenci oceniali wsparcie MAZOWII wysoko albo bardzo wysoko, w poszczególnych kategoriach powyżej 4: okres oczekiwania na udzielenie wsparcia 4,4; działalność rzecznicza 4,4; wsparcie infrastrukturalne (porady, szkolenia, udzielanie informacji, korzystanie z sali lub wypożyczenie sprzętu) 4,7. Przedstawionych wyników nie należy jednak przyjmować bezkrytycznie. Nie można wykluczyć występowania efektu ankietera, polegającego na tym, że ankietowani unikali formułowania negatywnych opinii, nieprzyjemnych dla przedstawicieli Federacji przeprowadzających kwestionariusz. Istotną informację niesie natomiast liczba udzielonych odpowiedzi na omawiane wyżej pytania. O ile okres oczekiwania i wsparcie infrastrukturalne oceniło odpowiednio 20 i 23 respondentów, o tyle w sprawie działalności rzeczniczej wypowiedziało się tylko 11 ankietowanych. Świadczy to o ograniczonym wykorzystywaniu tej formy wsparcia przez członków Federacji. W trakcie badania przedstawiciele organizacji poruszyli także ważną kwestię zakresu działalności rzeczniczej czy i w jakiej mierze przedstawiciele Federacji powinni reprezentować stanowisko organizacji w nieraz bardzo szczegółowych kwestiach branżowych? Wydaje się, że problem ten powinien być poruszony w czasie dyskusji w gronie członków MAZOWII Ocena kanałów komunikacji Badani byli zapytani o korzystanie z najbardziej popularnych kanałów komunikacji pomiędzy Federacją, a organizacjami członkowskimi: przesyłanego co tydzień newslettera oraz strony internetowej MAZOWII. Newsletter Newsletter cieszy się dużą popularnością wśród członków jest odbierany i czytany regularnie w 27 organizacjach. Wykres 8. Jak często przedstawiciele organizacji czytają newsletter? 15

16 Poszczególne fragmenty newslettera otrzymały następujące oceny odnoszące się do istotności zawartych w nich informacji: konkursy o zasięgu stołecznym 3,6; aktualności z życia Federacji 4,0; konkursy o zasięgu ogólnopolskim 4,1; konkursy o zasięgu regionalnym 4,6. Dziwić może relatywnie niska ocena istotności informacji na temat aktualnych konkursów ofert o zasięgu stołecznym, zwłaszcza w porównaniu do wysoko ocenionych informacji na temat konkursów o zasięgu wojewódzkim. Można przypuszczać, że ogłoszenia o warszawskich konkursach są lepiej dostępne są zamieszczone na stronie Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Zupełnie inaczej jest w przypadku konkursów adresowanych do organizacji z całego województwa ogłoszenia na ten temat są rozproszone na wielu stronach, a znalezienie ich i uporządkowanie zajmuje znacznie więcej czasu. W ostatnim roku odświeżono szatę graficzną newslettera, zapytaliśmy respondentów, czy zauważyli zmiany. Oto jakie sformułowali oceny: stara szata graficzna 4,1; nowa szata graficzna 4,5. Cztery organizacje nie zauważyły jakichkolwiek zmian w szacie graficznej. Niektórzy respondenci zwracali uwagę na niefunkcjonalność kolorowych kropek mających ułatwiać czytanie newslettera. Kropki nie sprawdzają się zupełnie w przypadku osób niewidomych. Strona internetowa Strona internetowa Federacji nie jest tak popularna jak newsletter. Przedstawiciele tylko 8 organizacji odwiedzają witrynę regularnie. Pracownicy i wolontariusze pozostałych organizacji wchodzą na stronę MAZOWII sporadycznie. Wykres 8. Jak często przedstawiciele organizacji odwiedzają stronę internetową Federacji? 16

17 Istotność informacji zamieszczanych na stronie została oceniona w następujący sposób: informacja o innych organizacjach 3,8; informacja o projektach Federacji 4,3; informacja o formach wsparcia 4,4; dane kontaktowe biura 4,7. Od września 2011 r. działa nowa strona internetowa Federacji. Sprawdziliśmy, jak organizacje oceniają zmiany i czy je zauważyły. Nowa strona internetowa otrzymała przeciętną ocenę 4,6, stara witryna 3,6. Niewielka liczba respondentów wypowiadających się w tej sprawie odpowiednio 21 i 11 osób wskazywać może na nikłą świadomość jakichkolwiek zmian na stronie MAZOWII. Przedstawiciele organizacji członkowskich wskazali najbardziej pożądane kanały komunikacji. Najwięcej organizacji chciałoby otrzymywać najistotniejsze informacje za pośrednictwem newslettera. Niemal tyle samo respondentów oczekuje, że otrzymywać będzie odrębne maile informujące o ważnych wydarzeniach z punktu widzenia organizacji. Potwierdziła się informacja o ograniczonej roli przypisywanej stronie internetowej zdaniem naszych rozmówców powinna ona pełnić raczej drugoplanową rolę. Profil na facebooku nie może także zastąpić innych, bardziej zindywidualizowanych form komunikacji. Wykres 9. Preferowane kanały komunikacji Federacji z organizacjami członkowskimi Oczekiwania wobec Federacji Na pytanie, czym Federacja powinna zajmować się w przyszłym roku, zdecydowana większość organizacji wskazała na szkolenia (92%), porady (86%), działalność rzeczniczą (81%). Szkolenia Przedstawicielom organizacji członkowskich Federacji MAZOWIA zależy na ciągłym podnoszeniu kwalifikacji, szczególnie poprzez szkolenia ogólne i specjalistyczne (zwłaszcza w dziedzinach prawa, księgowości, 17