Badanie zainteresowania przystąpieniem organizacji do Małopolskiej Sieci Organizacji Pozarządowych tworzonej przez Dzieło Kolpinga w Polsce

Transkrypt

1 Badanie zainteresowania przystąpieniem organizacji do Małopolskiej Sieci Organizacji Pozarządowych tworzonej przez Dzieło Kolpinga w Polsce Raport z badań Piotr Prokopowicz Grzegorz Żmuda 313 Consulting Kraków, 2013

2 Spis treści Spis treści... 2 Wprowadzenie... 3 Opis badania... 3 Wyniki badania... 5 Wnioski... 10

3 Wprowadzenie Opis badania Niniejszy raport prezentuje dane dotyczące opinii przedstawicieli małopolskich organizacji pozarządowych na temat potrzeby i zasad funkcjonowania regionalnej sieci zrzeszającej podmioty trzeciego sektora. Badania przeprowadzone zostały przez firmę 313 Consulting i Związek Centralny Dzieła Kolpinga w Polsce przy wsparciu Interdyscyplinarnego Centrum Badań i Rozwoju Organizacji przy ZPS w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Krótką ankietę elektroniczną wypełniło 70 organizacji pozarządowych zarejestrowanych na terenie województwa małopolskiego. W zrealizowanej próbie najliczniej reprezentowane były stowarzyszenia (zob. Ryc. 1), pośród wszystkich przebadanych organizacji 26% posiada status organizacji pożytku publicznego. Forma prawna 1% 60% 39% Fundacja Stowarzyszenie Związek stowarzyszeń Rycina 1. Forma prawna przebadanych organizacji pozarządowych Jeśli chodzi o lokalizację, największa część przebadanych organizacji prowadzi swą działalność na terenie miasta Kraków i w powiecie krakowskim, a w dalszej kolejności w powiatach: oświęcimskim, brzeskim i wielickim (ryc. 2).

4 9% 4% 3% 1% 1% 1% 4% 6% 9% 19% Lokalizacja 43% m. Kraków krakowski oświęcimski brzeski wielicki bocheński wadowicki nowosądecki nowotarski chrzanowski dąbrowski Rycina 2. Lokalizacja przebadanych organizacji Organizacje uczestniczące w badaniu zostały również poproszone o wskazanie obszaru tematycznego, na którym skupia się ich główna działalność (Ryc. 3). Najczęściej wskazywane były edukacja i wychowanie (69%), nauka, kultura i sztuka (57%) oraz aktywizacja społeczna (47%). W dalszej kolejności obszarami zainteresowań przebanych organizacji były rozwój lokalny (34%), ochrona zdrowia (31%),oraz sport, turystyka i rekreacja (30%). Obszary działalności Edukacja i wychowanie Nauka, kultura i sztuka Aktywizacja społeczna 26% 30% 23% 16% 7% 6% 69% 57% Rozwój lokalny Ochrona zdrowia Sport, turystyka i rekreacja 31% 34% 47% Prawa człowieka i obywatela Pomoc społeczna i zabezpieczenie społeczne Ochrona środowiska Religia i duchowość Bezpieczeństwo publiczne Samorząd i polityka Rycina 3. Główne obszary tematyczne działalności

5 Wyniki badania Organizacje uczestniczące w badaniu odpowiadały na pytania dotyczące ich chęci uczestnictwa w potencjalnie tworzonej regionalnej organizacji sieciowej oraz zadań przypisywanych takiej organizacji. Spośród wszystkich przebadanych organizacji ponad 80% zadeklarowało, że chciałoby należeć do organizacji sieciowej zrzeszającej małopolskich przedstawicieli trzeciego sektora (por. Ryc. 4). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 0% 17,1% 82,9% Czy chciałby Pan/Pani, aby Państwa organizacja należała do nowej organizacji sieciowej zrzeszającej organizacje pozarządowe działające na terenie Małopolski? Nie Tak Rycina 4. Odsetek organizacji pozarządowych wyrażających gotowość do członkostwa w regionalnej organizacji sieciowej. Organizacje, które zadeklarowały brak chęci uczestnictwa w organizacji sieciowej wskazywały na następujące powody (Tab. 1): Powód braku chęci członkostwa w organizacji pozarządowej % Brak informacji o charakterystyce tego rodzaju organizacji 2,9% Brak organizacji dostosowanych do naszej specyfiki 1,4% Zbyt wysoki koszt przynależności do tego rodzaju organizacji 1,4% Brak takiej potrzeby 1,4% Tabela 1. Powody braku chęci członkostwa w organizacji pozarządowej

6 Ciekawe wyniki przynosi odpowiedź na pożądaną funkcję potencjalnie tworzonej organizacji sieciowej (zob. Tab. 2). Najczęściej występujące oczekiwania dotyczą bezpośredniego wsparcia dla organizacji członkowskich szkolenia (65,7%), doradztwo (62,9%) i pomoc w pozyskiwaniu środków (60%), oraz realizacji wspólnych projektów (65,7%). Zaskakujące jest relatywnie niskie oczekiwanie w zakresie pełnienia funkcji rzeczniczej (zarówno w obszarze sektorowym 34,3%, jak i indywidualnych organizacji 25,7%) oraz wsparcie w zakresie budowania standardów zarządzania (32,9%) i kreowania wizerunku (38,6%). Wydaje się, że w tych obszarach konieczne jest podjęcie działań, które uświadomiłyby ich wagę i korzyści dla poszczególnych organizacji oraz sektora jako takiego. Pożądane funkcje organizacji sieciowej % Szkolenia przeznaczone dla organizacji członkowskich 65,7% Wspólna realizacja projektów 65,7% Doradztwo przeznaczone dla organizacji członkowskich 62,9% Pomoc w pozyskaniu dofinansowania dla organizacji członkowskich 60,0% Budowanie sieci wzajemnego wsparcia organizacji członkowskich 55,7% Bezpośrednie wsparcie finansowe 48,6% Integracja sektora 48,6% Rozwój komunikacji wewnętrznej i wymiany doświadczeń między członkami sieci np. poprzez portal z tzw. strefą członków 47,1% Bezpośrednie wsparcie rzeczowe 40,0% Dystrybucja informacji dot. III sektora i poszczególnych NGO wśród organizacji członkowskich i/lub małopolskich organizacji pozarządowych 40,0% ogółem Kreowanie wizerunku sieci i organizacji członkowskich 38,6% Rzecznictwo w interesie sektora 34,3% Budowanie standardów zarządzania organizacjami członkowskimi 32,9% Rzecznictwo w interesie organizacji członkowskich 25,7% Tabela 2. Lista oczekiwanych przez badane organizacji funkcji, które powinna spełniać nowotworzona organizacja sieciowa Badane organizacje odpowiadały również na pytania związane z budową standardów zarządzania organizacją. Blisko 60% organizacji potwierdziło potrzebę uzyskania wsparcia w tym zakresie (zob. Ryc. 5), tym niemniej na uwagę zasługuje fakt, że blisko ponad 40% organizacji takiej potrzeby nie dostrzega.

7 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 0% 42,9% 57,1% Czy, Pana/Pani zdaniem, Państwa organizacja potrzebuje wsparcia w zakresie standardów zarządzania organizacją pozarządową? Nie Tak Rycina 5. Odsetek organizacji pozarządowych wyrażających potrzebę wsparcia w zakresie standardów zarządzania. Wśród obszarów wymagających interwencji w zakresie standardów zarządzania na pierwszym miejscu wymieniona została księgowość (36%), a w dalszej kolejności marketing i promocja (34%), prawo (29%), fundraising (29%), zarządzanie finansami (27%), coaching (24%), zarządzanie strategiczne (21%) i rozwój osobisty (21%). Obszary potrzebujące wsparcia Księgowość Marketing i promocja Prawo 19% 9% 21% 21% 24% 27% 36% 29% 34% 29% Fundraising Zarządzanie finansami Coaching Opracowanie / modyfikacja strategii organizacji Rozwój osobisty Zarządzanie personelem Umiejętności miękkie Wsparcie IT Diagnoza organizacji Rycina 6. Obszary tematyczne wymagające wsparcia w zakresie budowy standardów zarządzania.

8 Jeśli chodzi o preferowane formy wsparcia zdecydowanie dominują narzędzia nieodpłatne (por. Ryc. 7). Najczęściej wskazywane były szkolenia lub warsztaty bezpłatne (53%), bezpłatne konferencje (46%) oraz bezpłatne materiały pisemne (39%). W dalszej kolejności, ciągle ciesząc się relatywnie dużą popularnością, wskazywane były usługi doradcze (bezpłatne), dzielenie się wiedzą z innymi organizacjami, bezpłatne materiały filmowe i gry menedżerskie (od 29% do 37%). Analogiczne formy wsparcia lecz w formie odpłatnej były zdecydowanie najrzadziej preferowane (od 0% do 3%). Formy wsparcia 23% 21% 3% 1% 0% 53% 46% 29% 39% 31% 34% 37% 37% Szkolenia lub warsztaty otwarte bezpłatne lub dofinansowane Udział w konferencjach bezpłatnych Bezpłatne materiały pisane dostępne w Internecie (e-booki, podręczniki, instrukcje) Zewnętrzny doradca, trener lub coach (usługi bezpłatne lub dofinansowane) Kursy on-line / e-learning (bezpłatne lub dofinansowane) Dzielenie się wiedzą z innymi organizacjami Bezpłatne materiały filmowe dostępne w Internecie (youtube, wykłady on-line) Gry strategiczne / menedżerskie Lektura książek specjalistycznych Dzielenie się wiedzą w obrębie własnej organizacji Szkolenia lub warsztaty wewnętrzne (prowadzone przez przeszkolonych pracowników własnej organizacji) Fora i portale społecznościowe Szkolenia lub warsztaty otwarte płatne Udział w konferencjach płatnych Kursy on-line / e-learning (płatne) Zewnętrzny doradca, trener lub coach (usługi płatne) Rycina 7. Preferowane formy wsparcia w zakresie budowy standardów zarządzania.

9 W kontekście nastawienia na otrzymywanie bezpłatnego wsparcia ważna jest odpowiedź na pytanie dotyczące gotowości organizacji do opłacania corocznej składki członkowskiej w potencjalnie stworzonej sieci organizacji. Z odpowiedzi organizacji wynika, że gotowość taką przejawia tylko połowa z nich (Ryc. 8). Jest to dość jasna wskazówka pokazująca konieczność opracowania efektywnych mechanizmów, które zwiększyłyby gotowość organizacji do uiszczania tego typu opłat. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 10% 0% 50,0% 50,0% Czy organizacja przez Panią/Pana reprezentowana byłaby w stanie po zakończeniu projektu wnosić coroczną składkę członkowską gwarantującą korzystanie np. ze szkoleń, doradztwa i in. usług, której wysokość ustalona zostałaby przez organizacje członkowskie? Nie Tak Rycina 8. Gotowość do wnoszenia stałej corocznej opłaty członkowskiej.

10 Wnioski W raporcie przedstawiono wyniki krótkiego badania ankietowego dotyczącego postrzegania potrzeby stworzenia i potencjalnej roli regionalnej organizacji sieciowej w Małopolsce. Wyniki dostarczają mocnych argumentów na rzecz potrzeby stworzenia i rozwoju tego typu organizacji w Małopolsce. Ponad 80% przebadanych organizacji chciałoby przynależeć do organizacji sieciowej zrzeszającej przedstawicieli trzeciego sektora w województwie. Jeśli chodzi o postrzegane funkcje takiej organizacji wymieniane są przede wszystkich korzyści wynikające z udzielania bezpośredniego wsparcia (szkoleniowego, finansowego i doradczego). W znacznie mniejszym stopniu podkreślana jest rola działań podejmowanych na rzecz integracji sektora oraz rzecznictwa wydaje się, że wynik ten wskazuje na potrzebę działań edukacyjnych i wypracowanie formuły, w której poszczególne organizacje dostrzegłyby wagę również tych aktywności, których wpływ na funkcjonowanie sektora nie jest tak wyraźnie widoczny w perspektywie krótkoterminowej, ale ma ogromne znaczenie strategiczne. Większość organizacji wyraża potrzebę uzyskania wsparcia w zakresie opracowania i wdrożenia standardów zarządzania. Najczęściej wskazywanymi obszarami, które mogłyby być objęte takim wsparciem są: księgowość, marketing i promocja, prawo oraz fundraising. Wsparcie takie powinno zdaniem organizacji mieć formę bezpłatnego dostępu do szkoleń, warsztatów i innego rodzaju materiałów edukacyjnych. Badania wskazują również na ważny problem, jaki stanowić może utrzymanie płynności działania potencjalnie stworzonej organizacji. Tylko połowa przebadanych organizacji wyraziła gotowość do opłacania corocznych składek. W tym zakresie konieczne jest opracowanie mechanizmów, które nie stanowiłyby zbytniego obciążenia dla organizacji członkowskich, byłyby przez nie akceptowane, a zarazem efektywne. Najlepszym rozwiązaniem byłoby w takiej sytuacji wypracowanie rozwiązań w oparciu o dialog strategiczny i najlepsze praktyki krajowe i zagraniczne.